장음표시 사용
141쪽
L I B A R . Q v Ah et v s funestra , siue ignauia potius , illos omnes ante octia Iosuestros trueidatos esse , inimicos eorum uestriss fragi s in is implismum locum phruenisse. Item: quid fuit iudices, quare in sententiis ferendis dimitaueritis, aut istum hominem nefarium, ampliaueritis φ non apertissimae res erandi crimini datae e non omnes hae testibus tomprobatae j non Contra tenuiter, O nugatorie responsum ' hic uvisneriti estis,si primo coetu condemnassetis, ne crua venistis, ut timidi atque Udaui putaremini . dira aximas. priuatas , O publicas ea lamitates accea
spectatis.' 'Vid quotidie acerbi atque incommo di n-riatur , ct eum, cuius opera uobis haeno Reunt, remoramini diutius O alitis, ac re . pMisiciem retinetis quoad potem iis ciuitate . Et indi litentia si nimium uidebitur acrimoniae haberea multiis mitigationibus lenietur : jam eontinuo alia quid huiusmodi licebidi inferre: Hic ego uirtutent
ventram quaero ,sapientiam desidero, ueterem con Detudinem requiro, ut, quod erit commotum licentia, id sata e mitigetur , ut altera res ab iracundia Oviolestia remoueat, altera res ab ectato detepreat. Haec res , sicut in amicitia V, ita in dieerilos
loco sit se Axime facit, ut OM, qui audient a cunp ab Lit,oenos; qui dirimus , amici iorum, O uix a:a I a ritati
142쪽
rimis esse uideamur. En autem quoddam genus liacentiae in dicendo,quod astutiore ratD'e comparatur cum aut ita obiurgamus eos, q*iauditini, quo
modet ipsi se cupiunt o iurgari: aut id,quod scimus
facile omnes audituros , dicimus nos timere quomodo accipiant, sed tamen ueritata commoveri, ut nihilo secius dicginus. Horum amborum generum
exempla subjciemus. Trioris, huiusmodi rmium Quirites animis enis simplicibus ct mansustis, nimium creditis unicuique o exiIlimatis lunum quemque eniti,ut persciat quae uobis pollicitus sit: erratis , osti sera falsaste iam diu detinemini subtilia udira est, quia, quod erat in uestra pote Ilate, ab alse petere, quam ipsit sumere maluistis. To- senior licentiae hoc erit exemplum: Mihi cum iso, iudices, fuit amicitia, sed i Ila tamen amiciatmi, tamets uereor quo modo accepturi sitis, uos me priuauis. quid ita j quia, ut uobis essem probaras , eum, qui uos oppugnabat , inimicum, quam amicum habere malui. Ergo haec exornatio, cui licentiae nomen est , sicuti demonstrauimus, dupliaci ratione tractabiture Acrimonia, quae si nimium fierit. era, mitigabitur laude: Usmulatione , de qua superius diximus: quae non indiget mut πωρημοῦ propterea quod imitatur licentia , ct sua bon ad animum auditoris se accommodat. Diu nut' est, cum aliquid esse in nobis, aut in f,
quos defendimus, aut natura, aut fortMN,aut inre
143쪽
LT 2AR. Q v Am xv stis arrogans ostentatio, diminuitur, O attenua tur oratione, hoc modo: Nam hoc pro meo iure im dites dico , me labore , O m Liria curasse, ut di sciplinam militarem non in ponremis tenerem. Hic si quis dixisset, ut optime tenerem, tametsi uere dixisset, tamen arrogans usus esset: nunc ct ad inuidiam uitandam, O ad laudem comparandam satis dictum est. Item : Utrum igituri auaritiae caussa, an egestatis accessit ad maleficium ' Auaritiae e At largi simus Dit in amicos; quodsignum liberalitatis es, quae contraria auaritiae es tu satis j at huic quidem pateri nolo nitatura ditare,
non tenui um patrimonium reliquit. Hic quo que uitatum es, ne magnum aut maximum diceretur. Hoc igitur in nostris, aut eorura, quos defendemus, egregiis commodis proferendis obseruab mus . nam eiusmodi res O inuidiam contrahunt in uita, ct odium in oratione , si inconsiderate. tractes. Quare, quemadmodum ratione .in vivendo. fugitur inuidia, sie in dicendo consilio vitatur odium. Descriptio nominatur, quae rerum couJ- ,
quentium continet perseicuam dilucidam cum. grauitate expositionem, hoc modo .: ' Quod si trium, iudices uesris sentento liberaueritis is statim , sicut e cauea lao Wissus, aut aliqua taeterrima belluat soluta ex cathenis, uolitabit, Ouagabitur in f tro, acuens dentes multos in cuiusque fortunas, in. omnes. amicos atque inimicos , notos atque ignotos incursans, aliorum faraam depeculans I aliprum
144쪽
nullam perstingens , rempublicam funditus labefa- ictans . Quare iudices eiicite eum de ciuitate, libe-irate omnes formidine, uobisq. ipsis consulite . nam
si istum impunitum dimiseritis ; in uosmetipsos,
i credite, feram ct truculentam bestiam iudiaces immiseritis. Item: T am si de hoc iudicesgr nem sententiam tuleritis; uno iudicio simul multos iugulaueritis. grandis natu parens, cuius spes se nectutis omnis in huius adolescentia posita est, qua 're uelit innita manere non habebit lj parui priuatipatris auessio , ludibrio, o de pectui putemnis inimicis erunt oppositi: tota domus huius indi igna concidet calamitate: at inimicistatim sanguinolenta palma, crudelissima uidioria potiti infuθε bunt m horum misierias superbi re simul O ue
bis inuehentur . Item : nam neminem uesrtim fugit, , Quirites, capta urbe quae:miferiae consim a qui soleant. arma qui contra tulerint, statim crudelisme trucudantur.: ceteri, qui possint per aetatem O uires laborem ferre , rapiuntur in seruitutem: qui non possunt, uita priuantur a uno denique, atque eodem tempore domus hostili flagrat in
cendio , O quos natura aut uoluntas necestudine, aut beneuolentia coniunxerit, distrahuntur:
liberi partim egremi s parentum diripiuntur , par tim in sinu iugulantur, partim ante pedes cons prantur . nemo iudicies est , qui possit satis rem
consequi verbis, nec referre oratione magnitudia,
145쪽
ae et vallan Retvrs. 73 snmcali statis. Hoc genere exornatioris velin- , dignatis , uel misericordiis potes coimoueri, cum res consequentes comprehensae uniuersaepesisua. breuiter exprimuntur oratione. Diuisio est et quae Iremsemotiens a re, utramque absoluit ratione sub- .iecta; hoc modo: Cur ego nunc tibi quidquam obj-ciamc si probus est, non memini: sin improbus, inon commoueris. Item a Quid nunc ego de meis . propriis meritis praedicem ς si memininis , obtumiam: sin obliti sis , cum re nihil egerim, iidquod uerbisproficerepossimἐ.Item: Duae res sunt, quae possunt homines aditurpe compendium commouere, inopia atquevivaritia: te avarum instaterna diuisione cognouimus I inopem atque egen Lemnunc videmus: qui potes igitur ostendere cauisesum malefici non fuisse s Interlanc diuisionem , O illam; quae de partibus orationis tertia in , de qua tu libro primo diximus secundum narrationem, hoc tuerest: Ista. diuidit per enumerationem , aut per expositionem, quibus de rebus in tota orationedoutatio futura sit: haec se statim explicat, σbreui duabus, aut pluribus partibus flubiiciens rationes , exornat orationem .i Frequentatio est, cum
res iti tota caussa dispersae coguntur in unum , quo grauior, aut acrior , aut criminosior oratio sit, hoc pacto: A quo tandem aben isse uitio uid est iudices , cur uelitis eum Liberares Suae pudicitiae proditor est , insidiator alienae , cupidus , intempsrans, petulans ,superbaέ, impius in parenteς , in-
146쪽
gratus in amicos is enus in cognatos, iis sipem restontumax, in aequos in pares fastidiosus, mi Mores crudelis denique in omnes intoler bilis. Eiusdem generis es .ilia stequeritatio , qMe piar I m, coniecturalibus cavlsis opitulatum, eum D 'tspiciones, quaeseparatim dictae, minutae O infimmae erant, unum in locum coactae rem uidentur
pst yicuam facere, nous stiriosam hoc pactoe No-ilite igitur, nolite iudices eaό quae dixi, se aratim spectare sed omnia colligite, O conferte m unum. S commodum ad krum Metilius morte ueniebat, ct uua hominis es turpi na , animus auari mus, fortuna familiaris rei attenuarissima , Oresim bono nemini praetensum fuit: neque alius quisquam aeque5commode; neque iste commodioribus alijs rationibus facere potuit: neque praeteritum
quidquam es ab isto , quod opus fueri r ad)maleficium: neque factum , quod opus non fuerit: est cum Iocus idoneus maxime quaesitus, tum occasis ahgrediendi commoda, tempus adeundi opportunis
mim , spatium conficiendi longismum sumptum
est, non sine maxima occultantio perficiendi malefici spe a O praeterea, , ante, quam occisus homo. is es,le uisus eri in eo loco in quo eni occisiofacta,
Dius; paullo post in imo loco maleficii , uox istius,
qui occidebatur, audita es:deindepost occisionem, istum multa nocte domum rediisse constat , posterae die titubanter o incon tanter de occisione illius is cutum haec part tes lys., partam quaeri γυ -- sionibus
147쪽
uti v si sisnilms atriumentis omnia comprobantur , in ψ -ρr populis quem ex argumentis natum n cia cesse es esse uerum 9 Vesrum iudices es, his in u-e i num locum collatis , certam sume rescientiam, non mj Dspicionem malefic3. 2 lam unum aliquid aut alte , rumpoten di istum casu cecidisse suspiciose: ut om- illa: nia inter se a primo ad postremum conuenialit male:
, ficia Inecesse est casu non posse fieri . Vehemens est
his haec exornatio , ct in coniecturali consitutione is caussae ferme semper necessaria, ct in ceteris generibus caussarum, O in omni oratione adhibenda Mi yoην umquam. Expolitio est, cum in eodem loco in manemus , O aliud atque aliud dicere videmur. isa ga dupliciter fit , se aut eandem plane dicimus renitis, sint de eadem re. εandem rem dicirius non eodem mi μο na quidem obtundere auditorem est, o mo rem expolire , sed commutare . commutabimi es tripliciter, uerbis, pronuntiando,tractando. Ver- ε bis commutabimus , cum , re semes dicta, iterum, saepius aliis uerbis, quae idem ualeant, ea- , 1 dem respηoferetur, hoc modo ι P ullam tantum est pericu)um, quod sapiens pro salute patriae uitan bai vim arbitretur, Cum agetur incolumitas perper
i ψὲ ciuitatis , qui bonis erit rationibMi praeditus, o profecto nullam uitae discrimen sibi pro fortunis, est ysip. 'giendum putabit ι erit in ea sententia is semper, ut pro patria Itudiosequamuis in magnsim flescendat uitae dimicationem ron intiando com 'μ -bimus , si tum in sermone, tum in acrimonia,
148쪽
t D MARE Nur vusim ni alio at Malio genere uotis atque fenus, euens uerbis ,eommutando , prouuficiatione quo que uehementius immutabimus. Isbe neque com
nodi escribi potest, neque parum eIn apertum. quare non eget exempli . Tertium genus es commutatonis', quia tradiando conficitur' si sententiam traficiemus , aut ad sermocinationem, aut ad ejuscitationem. Sermocinatio est, de qua planius pansio post suo loco dicemus . , unc breuiter, ad hane 'rem quod satissit, attingemus, in qua con-ρituetur alicuius personae oratio atcommodata Ed dignitatem, hoc modo, ut , quo facilius res cognosci post , ne ab eadem sententia recedamus r sapiens, qui omia reip. caussa fuscipienti peria leuia putabit Psaepe se secum loquitur: Non mia hi Jli, sed etiam'atque adeo multo potiuy natui sum patriae : uita , quae fato debeiar ,DIuti porriae potissmum soluatur.' ust haec me tute,
atque honeste produxit inque ad hanc aetatem, 1nunsit meas rationes bonis legibus; optimis mo
ribus, honestissimis disciplinis'. siuid est, quod a1M satis ei perbolui post, unde haec accepi a s ure
stui a haee loquitursecum sapiens , saepe αδ inpe-jiculis reip. nullam i periculum stri. Item λι-
tatur res tramdos traducitur ad exuscitatibnem, eum O nos e0-δtidicere uideantur, O auditoris animum comminereus, sic : Vnis es tam tenui cogitatione maeditus',*euius Himiis tantis gusti s inuidiae continetur, qui non hune homi-
149쪽
nem nudiosisime laudet , O sapientissimum i h
dicet qui pro salute patriae, pro incolumitate M. vitatis., pro mip. fortunis qMamuis magnAm, at que atrox periculo su isses cipiat, o libenter subeat . Equidem hunc Iominem magis cupis: satis laudare,quam possum; idemq. hoc certo sciρ uobis omnibus usu uen re res igitur his . tribus in dicendo comm--ε rupus, uerbii npronuntiando, tractand or sed truciando duplhciriter inermocinatione, ct exuscitatione. Sed de eadem re cum ηs , βη hv mmrico munitionibus.. Um cum rem simpli iter pronunci sirimus, rationem po erimus subgcere. Deinsedimplicem, usi sine rationibus, uel cum rationi ii pronunciare sententiam. Deinde a Verre contrrium . de quibus omnibus diaimus in uerboruA exornationibus. Deinde simile exemplum, dein quo suo locb plura dicemus . Deinde conclusionemro qua in secundo libro, quae opus fuerunt, dixi imus , demonstrantes argumelitationem quemadmodum concludere oporteat.in hoc libro doclijsus,icuiusmodi esset exornatio uerbi, cui cynclusion mmen es. Ergo huiusmodi Mebetenter ornata pote srit esse expolitio , quae coh utut ex frequent , verborum exornationibus Ose'tentiaru. Hoemri
150쪽
cum pro rep. perire noluerit, necessario cuni rep. ipereat. Et quoniam sunt omnia commoda a patria accepta, nullum incommodum pro patria graue m tandum est. ergo qui iugiunt id periculum, quod pro rep.subeundum eri, stulte faciunt. nam neque ugere incommoda possunt, O ingrati in ciuit tem reperiuntur. at qui patriae pericula suo peri- , culo expetunt , hisapientes putandi sunt; cum Oeum, quem debent, honorem reip. reddunt, O pro multis perire malunt , φωm cum Multis. Etenim uehementer est iniquum , uitam, quam a natura acceptam propter patriam conseruaueris, naturae, cum cogat, reddere; patriae, cum roget , Inon dare: ct cum posscumsumma uirtute O honore pro patria interire, malle per dedecus O ignauiam uiuere: cum pro amicis o parentiabus ct ceteris necessariis adire periculum uelis,
pro republica, in qua , O boc, illud sanctissmum
nomen patriae continetur, nolle in discrimen ueni-, re . itaque uti contemnendus en qui in nauigan - ido se, quam nauim I mauult incolumem: ita uituperandus, qui in reip.dscrimine, suae plus quam communi saluti consulit. rue enim stacta multi incolumes fuerunt, ex naustagio patriae saluus nemo potes enatare e quod mitii bene uidetor Decius intellarisse , quise deuouisse dicitur, ct pro legio nibus in hostes immisisse medios . amisit uitam , at non perdidit: re enim uilissima parua maxin