장음표시 사용
251쪽
B ER. FOMAE nistrantur,r nihil autem omnium rerum meis quam mnis Vundus , admininratur: consilio igitur mundus administratur. Quinque uitam igitur loc pacto putant esse argumemtationem. Qui autem tripertitam esse dicunt, ij non aliter putans tractari oportere argumentationem, sed partitionem horam reprehendunt. negant enim neque a
propositione M. neque ab assis tione approbationes earum separari oportere , neque propositionem absolutam, neque assumptionem sibi perfectam uideri,quae approbatione confirmata non sinquare, quas illi duas partes n merant, proposittionem , ct approbationem,sibi unam partem ui
deri propositionem: quae si approbata non sit, propositio non sit argumentationis. item , quae ab ilias assumptio , O assumptionis approbatio. dicitur eandem sibi assumptionem solam uideri. Ita fit, uxeadem ratione argumentatio tractata , alsis tria pertita, aliis quinquepartita uideatur. Quare euenit, ut res non tam ad usum dicendi pertineat . quam V rationem praeceptionis . Thobis autem
commodior illa partitio uidetur esse . quae in quinque partes distributa est, quam omnes ab Aristotele , o Theopb sto profecti , maxime secuti sunt. nam quemadmodum istud superius genus argumentandi, quod per inductionem sumitur , maxime Socrates O Socratici tractauerunt; sic hoc, quod per ratiocinationem expoli rur, summe es ab Arsqtele . atque Peripuetin
252쪽
eis OTbeophrasto stequentatum, deinde a rhetoribus iis, qui elegantissmi , ataue artificiosi mi putati sunt. Quare autem notiis ista magis partitio probetur, dicendum uidetur, ne temere secuti putemur: O breuiter dicendum, ne in huiusmodi re bus diutius, quam ratio praecipiendi postulat, commoremur. Si quadam in argumentatione satis exinti propositione , ct non oportet adiungere approbationem propositioni; quadam autem in argumentatione tinfirma en propositio, nisi adiunctam V probatio separatum quiddam es a propositione approbatio. quod enim adiungi , O separari ab ali quo potest , id non potest idem esse, quod est id, ad
quod adiungitur, O aquoseparatur. Es autem quaedam argumentatio, in qua propositio non indiget approbatione , quaedam, in qua nihil valet absque approbatione , ut o lendemus .separata est igitur a propositione approbatio. Ostendemus a
tem id , quod polliciti sumus, hoc modo: Quae propositio inst quiddam continet perspicui , quod
conflare inter o nes necesse es,hanc uelle approbare , O firmare, ibit attinet. Ea es huiusmMir Si, quo die Ha caedes mae facta est, ego Athenis eo die fui, interesse in saede non potui. Hoc quia perspicue uerum en Ubil attinet approbari. Quare assumi flatim opori oc modo: Fui autem Atheriis eo die.hoe si non constat,indiget approbationis; qua inducta, complexio consequetur: igitur in caede interesse non potui: Es igitur quaedam proposi
253쪽
Iag R. pst 1 uva dio eio, quae non indiget approbatione: nam esse qui' dem quandam, quae indigeat, qui attinet ostende-τe, quod cuiuis facile per icuim emauodsi ita est;
ex hoc, ct ex eo, quod proposueramus ccon iacitur 'paratum esse quiddam a propositii se approjationem. Si autem ita est; falsum est non esse plus, uuam tripartitam argumentationem: Simili modo 'liquet , alteram quoque approbationem separatam esse ubasiumptione . nam si quadam in gumentarione satis est remi assumptione, ct non oportet adiungere appfobationem aspumptioni quadam au Vem in argumentatione infirmet en assκmptio , nisi adiuncta sit approbatio sepa ratum quiddam est extra assumptionem approbatio.es autem Wgumenta tio quaedam, in qua assumptio non indiget appro- bationis; quaedam autem in qua nihil valet sine approbatione, ut ostendemus. separata est igitur ab assumptione approbatio. Ostendemus autem quod polliciti sumus , hoc modo. Quae perspicuam omnibus ueritatem continet assumptio , nihil indiget approbationis. ea est huiusmodi i oportetDp re , dare operam philosophiae coi emi . haec propositio indiget approbationis . non enim perspicua' eri,neque constat inter omnes: propterea quod multi nihil prodesse philosophia plerique etiam obesse arbitrantur. Uumptio perpicua est haec: Oportet autem sapere . hoc autem qqia ipsum exre perspicitur, o uerum esse intelligitur, nihil attinet, approbari. Quare natim concludenda es argimen
254쪽
Gendendum pertinet, assumitur . Assumptionis N approbatio, per id, quod a mptum est, ra- a tionibus firmatur. Complexio , per quam id, quod
conficitur ex omni argumentatione, breuiter expora nitur. Huae plurimas habet argumentatio partes, P ea constat ex his quinque partibus. Secunda es quadripartita. Tertia tripertita. Dein bipertita, quod in controuersia est. De unaquaque parte po- tes alicui uideri posie argumentationem consistere. Eorum igitur, quae consistant, exempla ponemus: i horum, quae dubia sunt, rationes asseremus.Quiri, quepertita argumentatio est huiusnodi: Omnes le ges iudices adcommodum reip. referri oportet, On eas ex utilitate communi, non ex scriptione, quae: ,' in litteris est, interpretari. ea enim uirtute Osa-o pientia maiores nostri fuerunt, ut in legibus scri- iis bendis, nisi salutem, atque utilitatem reip. sibi aliud nihil proponerent. neque enim ipsi, quod o-
besset, scribere uolebant, O ,si scripsissent, cum, i esset intelitatum, repudiatum iri legem intellige-ρ bant. nemo enim leges legum caussa saluas esse ιρ vult, sed reip. quod ex legibus omnes ressublicas ρ optime putant adminiserari. Ouam ob rem igitur in leges seruari oportet,ad eam caussam scripta omnia interpretari conuenit: hoc est, quoniam reip. sese
nimus, ex resp. commodo atque utilitate leges i iu terpretemur. 2 am ut ex medicina nihil oportet', putare proficisci ,nisi huodad corporis utilitatem a Pectat, quoniam eius caussa es instituta: sic a legi
255쪽
2Iobus nihil conuenit arbitrari,nisi quod resp.conducat, proficisci, quoniam eius caussasunt comparatae . Ergo in hoc quoque iudicio desinite litteras legis perscrutari , ct legem, ut aequum est, ex utilitate resp. considerate, quod hic fecit. Quid enim magis utile Thebanis fuit, quam Lacedaemonios opprimi Quid magis Epaminondam Thebanorum imperatorem , quam uictoriae Thebanorum conss' lare decuit ' Quid hunc tanta Thebanorum gloria,
tamclaro atque exornato trophaeo carius atque an
tiquius habere conuenit e Scripto uidelicet legis omisio ,scriptoris sententiam considerare debebat. Atque hoc quidem satis consideratum en, nullam esse legem , nisi resp. caussa scriptam . Summam igitur amentiam esse exissimabat, quod scriptura esset reipsalutis caussa d non ex non reip.salute interpretari. Quod si leges omnes ad utilitatem reip. referri conuenit, hic autem saluti reip. profuit, profecto non potest eodem facto ct communibus fortunis consuluisse , ct legibus non obtemperasse.
Quattuor autem partibus conIlat argumentatio rcum aut proponimus, aut assumimus sine approbatione . Id facere oportet, cum aut proposisto ex se' i telligitur, aut assumptio perspicua est, ct nullus approbationis indiget. Propositionis approbatione praeterita, quattuor ex partibus argumentatio tractatur ad hunc modum: Iudices, qui ex lege iurati iudicatis, legibus obtemperare debetis . OMtemperare autem legibus non potestis, nisi, quod scriptum
256쪽
s, tum est in lege,sequamini. quod enim certius' legis scriptortestimonium uoluntatis suae relinquere potuit , quam quod ipse magna cum cura atque in diligentia scripsit e Quod si litterae non extarent,
Magnopere eas requireremus , ut ex his scriptoris ala uoluntas cognosceretur: nec tamen Epaminondaeos permitteremus , ne si extra iudicium quidem esset , ut is nobis sententiam legis interpretaretur: ne- , dum nune istudpatiamur, cum praesto laxsit, non ex eo , quod apertissime scriptum est , sed ex eo , quod suae caussae conuenit , scriptoris uoluntatem , interpretari. Quod si uos iudices legibus obtem
Io perare debetis , O id facere non potestis , nisi quod N. scriptum es in lege sequamini: quid caussae est,quinio istum contra legem fecisse iudicetis e Assumptionis
autem approbatione praeterita , quadripartitam iit' set argumentatio: Quisaepenumero nos per fidem - fefellerunt , eorum orationis fidem babere non bemus. Si quid enim perfidia illorum detrimenti ψ acceperimus , nemo erit praeter nosmet ipsos,quems iure accusare possmus. Ac primum quidem decio piincommodum est , iterumfluitum, tertium tum, i pe. Carthaginienses autem persaepe iam nos fefelle: o runt. Summa igitur amentia est in eorum fide spem habere,quorum perfidia toties deceptus sis. Vt m que an robatione praeterita , tripertita fit hoc pa. cto: Aut metuamus Carthaginienses oportet , si, incolumes eos reliquerimus: aut eorum urbem dius ruamus. ac metuere quidem non oportet. resato a igitur,
257쪽
igitur , ut urbem diruamus. Sunt autem, qui pur. thrant nonnumquam posse complexione o oportei' i , t supersederi cum id perspicuum sit, quod conficiatus iij j ex ratiocinatione. Quod si fiat, bipertitqm qμοθης feri argumentationem, hoc modo: Si peperit, uir- figo non est: peperit autem, hic satis esse dicunt pro ponere Oassumere; quoniam perspicuum sit, quod
conficiatur: complexionis rem non indigere. 2V0- . iubis autem uidetur omnis ratiocinatio conclum is
denda esse: σ illud uitium, quod istis dili licet, inimagnopere uitandum est, ne, quod perspicuμm sit, Mid in complexionem inferamus. Hoc autem fieri. poterit , si complexionum genera intelligantur. 2Nam aut ita complectemur ,ut in unum conduc
mus propositionem ct assumptionem, hoc modo: Quuod si leges omnes ad utilitatem reip. referri cou riuenit, hic autem saluti reip. profuit: profecto i . non poteri eodem facto ct saluti communi consu- e luisse, legibus non obtemperasse: Aut ita,ut ex ψ ccontrario sententia coociatur , hoc modo p βμmr jma igitur amentia est, in eorum fide spem habere , C. quorum perfidia toties deceptus sis: Aut ita, μι i. id solam , quod conficitur, inferatur , ad hunc si modum : Vrbem igitur diruamus e Aut ut id, cquod eam rem, quae conficitur, sequatur necessς .es: iden huiusmodi: Si peperit , cum uiro concur buit: peperit autem. Conficitur hoc e concubuit igitur cum uiro. Hoc si nolis inferre, ct inferas Eid, quod sequitur, Fecit igitur incestum, ct co
258쪽
' thuseris argumentationem, est 'perspicuam fuge ris complexionem . in longis argumen rationibus, ex conductionibus , aut ex contrario complecti oportet: in breuibus id solum , quod conficitur , exponere et in sis , in quibus exitus perssimus est , consecutione uti. Si qui autem ex una quoque parte putabunt conflare argumenta tionem spoterunt dicere ,saepe satis esse hoc mo do argumentationem facere et uuoniam peperit, cum viro concubuit: nam hoc nullius neque approbationis , neque complexionis indigere , sed nobis ambiguitate nominis uidentur errare . Nam argumentatio nomine uno res duas signi cat,ideo quod inuentum aliquam in rem probabile , aut necessarium argumentatio uocatur, O eius inuenti artificiosa expolitio . quando igntur proferent aliquid hutiusmodi: Quoniam peperit , cum uiro concubuit et inuentum proferent, non expolitionem . nos autem de expolitionis partibus loquimur: nihil igitur at hanc rem ratio illa pertinebiti ζ atque hac distinctione alia quoque , quae uidebu=itur oscere huic partitio ni , propulsabimus , si qui aut assimptionem aliquando tolli posse putent , aut propositionem quae si quid habet probabile , aut necessarium,
quoquo modo commoueat auditorem necesse est.
quod si solum s e citaretur , ac nihil , quo pacto
tradiaretur id , quod esset excogitatum , referret, nequaquam tantum inter summos oratores Omeo et diocres
259쪽
a 4 DB. INVENTI NEdiocres interesse existimaretur. Variare autem orationem magnopere oportebit . nam omnibus in
rebus similitudo en satietatis mater . Id feri poterit, si non similiter semper ingrediamur in amsumentationem. Nam primum omnium generiabus ipsis distinguere conuenit orationem, hoc entum inductione uti, tum ratiocinatione . Dei de in ipsa argumentatione non semper a propositione incipere , nec semper quinque partibus seluti , neque eadem ratione expolire partitiones, sed tum ab assumptione incipere licet, tum ab amprobatione alterutra , tum utraque , tum hoc, tum illo genere complexionis uti. Id ut pestes tur, aut scribamus ipsi, aut in quolibet exemplo de ijs , quae proposita sunt, hoc idem exerceamus, ut quam facile sit factu. Ac de partibus quidem argumentationis satis nobis dictum uidetur . Illud autem uolumus intelligi, nos probe tenere, aliis quoque rationibus tractari argumentationes in philosophia multis ct obscuris, de quibus certum est artificium constitutum . Verum illa
nobis abhorrere ab usu oratorio uidentur. Quae pertinere autem ad dicendum putamus , ea nos commodius, quam ceteros, attendisse non assisma-
mus , sed perquisitius ct diligentius conscripsisse
lollicemur. Nunc, ut instituimus, proficisci, ordiane ad reliqua pergemus. REPREHENsio est,per quam argumenta do aduersariorum confirmatis diluitur, aut infimmaturi
260쪽
L I AER. PRIMVs et Ismatur, aut allevatur. Haec fonte inuentionis eodem utetur , quo utitur confirmatio et propterea quod quibus ex locis aliqua res confirmari poten, iisdem potest ex locis inprmari. nihil enim considerandum est in his omnibus inuentionibus, nisi id, quod personis, aut negotiis attributum est Quare inuentionem O argumentationum expolitionem ex illis, quae ante praeceptasunt, hanc quoque in partem orationis transferri oportebit. Verumtamen, ut quaedam praeceptio detur huius quoque partis , exponemus modos reprehensionis: quos qui obseruabunt, facilius ea, quae contra dicentur, dia luere aut infirmare poterant . Omnis argument tio reprehenditur J aut ex iis, quae sumpta sunt, non conceditur aliquodilinum plura uer aut, his concesss, complexio confici ex his negatur: aut si genus ipsum argumentationis vitiosum ostenditur aut si contra firmam argumentationem alia aeque firma, aut firmior ponitur. Ex js,quae sumuntur, aliquid non conceditur, cum aut id, quod credibrile dicunt, negatur esse eiusmodi aut, quod compserabile putant , dissimile onenditur: aut iudicatum aliam in partem traducituro aut omnino iudicatum
improbatur: aut, quod signum esse aduersarij dnxerunt , id eiusmodi negatur esse: aut si complexio
aut una, aut ex utraque parte reprehenditur: aut
si enumeratio falsa ostenditur: aut si simplex conclusio falsi aliquid continere demon Bratur .i Hamomne, quod Iumitur ad argumentandum , episi O - - proba-