Disticha de moribus, nomine Catonis inscripta, cum Latina & Gallica interpretatione. Epitome in singula ferè disticha. Dicta sapientium, cum sua quoque interpretatiuncula. Omnia recognita, nonnulla adiecta, quaedam immutata

발행: 1549년

분량: 134페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

Qui eralat tu more νd te plaisir de la uiri et v ne timeas) ne formides, Ne reaim polat. Illa quae est ultima finis vitae sub . thuius cesse quἰ est Led istere se de ce te vie, id est mortem: C'est a dire,ia more. NAM is perdit idipsum , quod i P s E vivit) amittit ipsam viuedi voluptate, Car celo perdie plaiser de mure Qui metuit mortem) Qui eratne la mori.

ADMONITIO.

Ne timeas illa,&c.) Frustra praecipitur nobis,ne momtem timeamus: quia naturaliter eam semper horremus . Sed Christianus sic admoneri potest, Si recte viues,mortem minus timebis, si tu vis bim,ru en e -- dra, molns la mori. A

Si tibi pro meritis nemo resp et amicus , Incusare Deum noli: sed te ipse coerce.

Sensus est, Si quos ingratos in te sentias,noli tamen

Deum incusare, Si tu congnois aucum ingrais enuers D toutes is nen blasime pas Dieu.

Si nemst amicus 'si nullus amicorum tuorum, si nul de

tes amis.

Respondet tibi) satisfacit tibi, Te satissa;t, te contente, Pro meritis) pro tuis in se beneficiis, Poum les siem que tu DV Mois. Tu noli incusare Deum ne tamen propterea Deum crimineris, Toute οὐ Ken blasime pas Dieu pourtant. Sed ipse coerce te cohibe tuam ipsius iracundiam. Restains s amodere ton eourroux destit. E Quaesitis utere parce. Despem ton bien

Ne tibi quid desit, quaesitis Vtere parce - , Utque quod est serues, semper tibi deessse

putato.

32쪽

T v utere parces modice, Vsi par bon mouen: id est, eitra

luxum, sam exce

Quaesitis) rebus partis, De res ιν iens aequis. Nequid desit tibi) A Iis que tu noessauite de Hen. Utque serues & ut conserues, Et a In que rugardes. 1 o quod est sub . rtibi hoc est, quod habes, Ce que tu M. T v putato semper I L L v D deesse tibi) semper existimate carere etiam eo quod habes , Imagine toψοuran auoir potnt cela meme que tu M. Non tamen ut incidas in avaritiam e sed ut frugalitatem retineas, Non pastouiesseis pour deuenis auarieteux,mais pourgarder frugaliter Cest a dire, Pour spargner honnes ement. Iactantiae est saepius idem promittere , Ce nest queuameris deprometire pluseurs οὐ une me me chine.

Quod praestare potes, ne bis promsseris vlli: Ne sis ventosus, dum vis urbanus haberi.

Ne promiseris) caue promittas, Gaiae de promerere. Vlli alicui: sub . rhomini A aucun. Bis) saepius, Plineura Dis.1 D quod T V potes praestare prompte essicere, Ce que 'ru peis promptemene accomplis. Ne T v sis vi n on habearis, Α sin que tu ne ρά repute. Ventosus .iactator, Uanreur. Dum vis dum cupis, Quand tu appetes. Haberi existimari, ire repute. 'Vrbanus) Courtois, gratieux π bonneste.

Qui timulat verbis, nec corde est fid am P: Tu quoquc fac simile, sic ars deluditur arte.

33쪽

Tu quoque fac simile) Hoc praeceptu abhorret a Chri stiana charitate, qua praecipitur,Vt malum pro malo non reddamus: sed contra, bonum pro malo:vtque omnes homines vere & exanimo diligamus. Semper susposta est blandiloquentia, En papela dise iudi a p im defame.

Noli homines blando nimium sermone

probare.

Fistula dulce canit, volucrem dum de ipit

Certius est filios bonis artibus, quam opibus ditare. Il est plias ur d'enrubisses enfans de bom mellierlamo em

34쪽

de uiure, que de grandes richeses.

Cum tibi sunt nati, nec opes, tunc artibus illos Instrue: quo possint inope defendere vitam.

Cum nati sint tibi id est,cum tu habes liberos, Quand

iu as des enfans.

si Foro pare GOuuerne to selon te eours du marche. Hoc est,si res vilis fuerit, nec tamen abutaris: sin cara, nihilominus usum cape necessarium, siti obsessa son marche, roures is ne lagaste pas: s este est ebere,

Quod vile est, carum: quod carum est, vile

putato.

Sic tibi nec cupidus, nec auarus nolceris vlli.

Tu putato) existima, Eslime .

Quod est vile) quod paruo constat pretio , Qui est de pserit pris : ne scilicet abutaris eo propter vili tatem, σιν ascauois,a sin que tu Uen abusis pnim a ea e du bon marche. E T putato inquam, ILLvD Esst vile) parui pretii, Et repute que cela sola de petite ualeur.

Quod est earum Qui est eber : Ita ut propter pretii m

C. I.

35쪽

serabefing. Sic ita vivendo, En ee falsam: C est a dire, En uiuanι ainst. Tu nec nosceris tibi) tuo iudicio. Cupidus) auidus explendae tuae libidinis. Nec NoscERis vlli) alicui: sub. rhomini)Avarus) tenax, Par ain si tu nappercois poltu en to' que tussis imp assese de satisfaire a ton platser: s a*e e re nulli iuge que tu seis avariti x ou taquis. Quasi dicat,ita non videris tibi seruire tuae libidini, quia non abuteris rebus etiam vilissimis :&nemo sordidum aut tenacem te iudicat quasi propter pretium non audeas bonorum tuorum usum moderatum capere.

ADMONITIO.

Quod vile est,carum, &c. Exempli gratia, Quo tempore vinum paruo constabit, vir prudens non ideo plus bibet, quam ante vilitatem. Contra , cum fuerit carissimum , non tamen se ita restringet, ut minus bibat quam consueuerit. Ita in caeteris eam tenebit mediocritatem,ut siue pluris res constet, siue min ris semper tamen eodem tenore vitae Utatur c nec plus minusve accipiat, quam oporteat, habita vitae videlicet cli nitatis 3: facultatum suarum ratiorie. Ea ne ipse feceris quae reprehendes, to de faire roum Unec qqe tu blasimeras.

Quae culpare soles, ea tu ne seceris ipse. Turpe est doctori cucu*a redarguit ipsum.

facite te condamne Linet me.

36쪽

prendre.

NAM ILLUD est turpe res turpis, Careest ehose ui-laine o de honnesite. Doctori) ei qui docet alios , A celo quiensestne les aurres, ou qui leur monstre.

Cum culpa) sub. ipsius Redarguit ipsum) id est, quando sua ipsius culpa eum

confutat, Quand sa propre Dulte te confute condamne

Nihil iniustum petito, Ne demande rien qui ne folt lupe

Quod iustum est pectito: vel quod videaturh onesum. Nam stultum est petere id quod possit iure negabi.

Cest solis de demand ν re qui peult estre refuse a bonne

π v petito postula, Demande.

I D quod est iustum Ce qui est iuste Cy rason ble. Vel quod) sue id quod .

37쪽

si Nota ignotis stultum est commutare, C'est solis de

Ignotum tibi, tu noli praeponere noli S. Cognita iudicio constant, incognita casu.

et v noli praeponere caue praeferas,Garde ros de preferer . Notis rebus tibi cognitis, Aux choses qui resone congneues. Ignotum tibi) rem tibi incognitam, La chine que ne con-

NAM cognita res notae, Carlesebosis congneues. Constant iudicio consistunt in iudicio rationis, sone fondees en iugemcnit de rason : Hoc est, de illis possumus certo iudicare, Nous en povom iuger certainemene. In cognita) res vero ignotae , Mais tes chostes incongneuensu b. constant SOMDndres. Casu)euentu, En aduenture : C'est a dire,on ne scait eommeneon pen trouuera, On ne scalis onsen trouuera bien ou mal.

Cum dubia incelatis versetur vita periclis: Pro lucro tibi pone die, quicunque labo ras.

Hoc dicit, omnem diem tibi esse supremum cogita, ne crastinae vitae nimium confidas, Pense que tometournee repost derniere,μfn que tu ne te ses pοint προ au ure demain. Nam mille periculis obnoxia est vita nostra, Car nostre vie est Fubiecte a mille dangieri. Cum) quoniam, Veu que. Vita) sub. ζnostra) Nostre vie. Dubia incerta, Doubteuse s incertaine. Versetur iactatur, agitatur, Est tempestee, demenee, tor-

Periclis) pro periculis) id est, casibus periculosis, De

Quicuque laboras tu quisquis solicitus es de huius vi-

38쪽

LI B. Ia

tae incommodis,Tos quiconque es en seu ter des ineonuenicvs de ceste vie.

Pone tibi) id est deputa.

Pro lucro loco lucri. Diem unum quenque diem tibi adiectum, Compte com- me pourgatri ung chascun isur de uie qui t'est adtous te. Nempe quod eo die periculum mortis euaseris, Pource que celo iour tu as eschane te dataer de more. Quasi dicae, quotidie vesperi dicere potes, Hunc diem lucriseci, quia mortem euasi .EDe tuo iure potius concedendum, quam offendas quempiam , Tu dolbs quicier de ton droici plustost, qued'ossenser aucun.

Vincere cum possis, interdum cede sodali. Obsequio quoniam dulces retinetur amici.

Amici obsequio retinentur,on ensretient amis en endum ram de leura conditions.

x v cede sodali) obtempera familiari tuo, obtempere aron eo alnon ou a mi: c est a dire, Endure de ludi. Interdum) quandoque, Aucunesois. Cum possis quan uis queas, Combien que tu puisses. Vincere) superare : sub. teum Auoir te destin deludi. Quoniam)nanque, Car. Amici Lesamis. Dulces cum quibus dulciter&iucundeversamur, AMeles queis novi chamom doulcemem s salsammene. Retinentur conseruantur in amore , sone emretenue en '

Obsequio illis obsequendo , En bur comptisant : C 'est adire,En falsam a leur gre,en endurant de burs conditions.

Ne dubites, cum magna petas, impendere parua. His etenim rebus coniungit gratia charos.

39쪽

: cΛTONI sSensus est, Nihil verearis donare quaevis munuscula, qua nuis ad magna petenda acc&as,N'Depoint homede donner quelque3 petis presens que ce fodient, combien quetu viennes a demander grandes eboses. T v ne dubii es ne verearis, Ne doubtepoine, N'oe polae de bonte. Impendere parua donare res paruas, Doner petites eboses. Cum T v petas quan uis postules , combien que tu de

mandes.

Magna res magnas, Grandes choses. Etenim gratia)nanque beneuolentia, Car amour. Coniungit charos deuincit amicos, Mite ensemble les

amis.

His rebus) sub. impendendis id est, dando eiusmodi

res partias, En donnane restes petites choses.si Cum amico per iracundiam ne rixeris, Neriore polae

Litem inferre catae , cum quo tibi gratia iuncta est. Ira odium geli erat: concόrdia nutrit amore.

Iuncta est coniuncta est, Est unie. Tibi) A tογ:Hoc est, cum quo tibi est coniunctio , Aueel quel tu as alii ance. NAM ira iracundia, Car Iecourroux . Generat)generare solet, Engenire commune ement. Odium) Haine. Concordia) consensio autem, Mais union G bonne pvix. Nutrit)alit & fouet, Nourrit seniretient. Amorem) beneuolentiam, Amour.

40쪽

L I B. I. 'CAd puniendum ne iratus accedas, Ne te meis pomi a

Seruorum ob culpam, cum te dolor urget in iram, Ipse tibi moderare, tuis ut parcere possis.

Cum) quando, Quand. Dolor) sub. aliquis Queique douleur ou desplaifance. Urget te) impellit, Te pοulse incite fort. In iram) in iracundiam, A courroux a a despit. Ob culpam) propter culpam, Pouν la Dulte. Seruorum) sub. tuorum) De res struam ou subiecis. Ipse moderare tib0 teipsum tempera, Toγmesime amodereto: C'est a dire, Appabe ton courroux. Vt posΠ A in que tu pulses. Parcere) ignoscere, Pardonner. Tuis ) Aux item e C'est a dire, A ceuix qui sora tes seruam ou subiecti. Praestat sapientia vincere, quam violentia. Il uauit trop mreuix par patience

Quem se pe rare potes, inteirdum vince fe

rendo.

Maxima enim morum semper patie litia

C. Iul.

SEARCH

MENU NAVIGATION