장음표시 사용
81쪽
Commoda naturae nullo tibi tempore de Aunt, Si contentus eo fueris, quod pinulat vis.
Commoda) commoditates, Lesai ances. Naturae) De nature: id est, res ad viuendum necessariae, Les choses nec satres pour uiure. Nullo tempore deerunt tibi) nunquam te deficient, Ne te fauidrone tamais. Si fueris) pro eris, Si tu es. Contentus eo) Content de ceti. Quod usus naturae necessitas, Que la necessite de natu c.
Cum sis incautus, nec re ratione gubernes: Noli fortunam, quae non est, dicere caecam.
Cum Tu sis incautus si fueris imprudens, si tu es maladulse. Nec gubernes & non regas, non administres, Et que tu
Rem) sub. tuam)Ton bien. Ratione) prudentia, Par prudenta s discretian. Noli dicere) ne tamen dixeris, ToutesDis ne di pas. Fortunam) Fortune: sub. tesse) ulre. Caecam) Aucrile. Quae) fortuna scilicet, Laqueste. Non est sub. exca) Ne l'est ροin . Quasi dicat Noli culpam assignare fortunae, sed tuae potius imprudeliae.
Dicere caecam Hic est error ethnicoru, qui Fortunam
82쪽
gresse dea putauerunt:eamque deam caeca appellarui. QSic pecuniam dilige, ut nummorum forma non delecteris , Atmel'argent detestesorte , que tu ne prennes ροitu de plasir en ti beaulte des pieces.
Dilige denarium, sed parce dilige formam: Quam nemo sanctus, nec honestus captat
habere. Dilige) ama, Aime. Denarium) quemlibet nummum, Quelquepiece si mon-nose que ce Dit: sub. propter usum tuu) Pour ton Mage. Sed dilige parce id est,caue nimium diligas, Mais gardeto de trop amer. Formam) sub. teius La figure la beaulte d'icelle. 'Quam formam scilicet, Laquelle. N emo sanctus nullus homo integer vitae, Nut bommod saincle ute. Nec honestus nec vir bonus , N bomme de bim. Captat cupit, Appetre. Habere) Auοir.Hoc est nemo vir bonus pecuniam quaerit propter numorum pulchritudinem , sed propter usum eius necessarium. in corporis valetudine, ne parcas rebus tuis,N' pargne poim res biem,quandii est question de lasante.
Cu fueris locuples, corpus curare memento.
AEger diues habet nummos, se non habet ipsum.
L 'homme riche e stam malade nest passen, combim quid fit plein d'argent. cili fueris si tu es. Locuples)opulentus, Abonut en rie,ses,tοut pleis de Mes. Memento) fac memineris, Fo quil te suuienne. Curare corpus valetudinem corporis, Penperdeta fame
83쪽
AEgerin aegrotus , Eltant malade. Habet nummos)habet quidem pecuniam,Ha derargens:
Se non habet ipsum in Hoc est, non est compos sui,cum S corpore & animo male valeat . corpore quidem, propter morbum : animo autem , si rebus suis non utitur: nempe quod auarus sit. CA magistro si verbera tulisti, cur patris iram non
Verbera cu tuleris disces aliqua domagsstri Fer patris impe tu, cum verbis exit in iranti
Cum tuleris)passus fueris, Veu que tu res eniare. Discens cum tu disceres, Quand tu appremis. Aliquando) aliquo tempore, Vng temps qui fur. Verbera magistri a magistro, Le egeo que tu auis de pin
τ v fer) patere:sub. aequo animo) Endure patiemmene. Imperium) La subiection. Patris sub .l tui De ton pere. Cum ILLE exit in iram ) quando tibi vehementer
irascitur, Quand ii fecοurrouce bien fori a toF. , Verbis obiurgatione aut reprehensione,Par obiurgationoti reprehension: C'esta dire, Ente ranserit , ou ex te reprenant.. si Quicquid aggrediare,vide ne perdas operam,que que chineque tu exureprennes, gard e bien que tu ne perdes tapetne : Hoc est, nihil aggredere, nisi certam utilitatem praeuideas , N 'en repren rien a Dire, si tu nes δε- vant Men asseure ita prouisit.
84쪽
Res age quae pro sui, rursus vitare memet' In quibus error inest, nec spes est certa la
Age EAs res cupa te in iis rebus agendis, Occupe ruri fairetes chosis. Qitie) res scilicet, Lesquelles. Prosunt) sunt utiles, sone prouisitabi s. . Rursus) contra, Au coneratre. Memento Sois aduerti. Vitare) cauere, Eulter: sub. teas res) Les ebosis.
In quibus rebus scilicet. Error) dubitatio. In est sita est . Esquestes di a doubter Hoc est, quae dubiae sunt, Lesquellespont doubleusis. Nec pro &non Ε τ) sub. rha quibus rebus spes certa laboris) utilitatis ex labore tuo. NON.est) Et esquelles co a certaine viperance de pro it rur
CBas dat, qui cito dat. Qui donne tost , donne deux fori. C'est a dire, it fati d ble plaser. Nam ut est in Gallico prouerbio, g plaser est ase' uentu, Qui est tru lori remps attenta.
Quod donare potes, gratis concede roganti. a recte fecisse bonis, in parte lucro su est.
Vnde illud, Beneficiu dado accepit qui digno dedit,
Roganti )sub. homini id est, ei qui a te petit, A celoqui te danania. F. ii.
85쪽
Nam recte feci n) bene fecisse, Car auoir bien Dici. Bonis) sub. rhominibus) Auxum de bies: id est dignis,
Est lucrosum) utile, Estune ebs prouisitabi In parte) ex aliqua parte, En aueum partie: C'est a dire, au-
Quod donare potes &csIn eandem sententiam est illud Solomonis, Ne dicas amico tuo, Vade & reue tere & cras dabo tibi:cum statim possis dare. Gratisin Non enim gratis dare videtur qui se toties rogari permittit. Vnde illud , Satis emptum est, quod precibus constat, Cela est asser achete, qui eouste tam a demander par prieres, Mali suspicio statim expedienda est, Ii fauit incora nem uuider se fustecon quon ba de quelque mal.
Quod tibi suspectum est, confestim discute quid st: Nanque solent primo quae sunt negle ista
nocere. Discute) exquire, examina, Enquiers diligemmem. Confestim)statim S sine mora, incominem G sam dela .
Quid sit) sub. tid)hoc est, quid sibi id velit , Que Mult
Quod est suspectum tibi) Qui testsione l. Hoc est , de
quo male suspicaris, Dequos tu vi mauuais suspecon. Nanque E A Cartis chostes. Solent nocere) fere damnum asserunt, Communem e portem dommage. Quae neglecta sunt) Desquestes onnapolat tenu compte. Primo in principio, Au commencem M.
86쪽
EVenerea libidine captus, ne gulae indulgeas. si tu ei prim de palliardipe, Ne sis subieci agourmandi e.
Cum te detineat veneris damnosa voluptas: Indulgere gulae noli, quae ventris amica est.
Cum damnosa voluptas veneris detineat te si venerea libidine captus eris, Si tu es prim de missardi e. Noli indulgere caue induistenter seruias, Gaiae tod'Estre subieci. Gulae) A IOurmandi e Ou friandipe.
Est amica ventris) valde amatur a ventre, Laqueste est fore almee du uevire : quia scilicet eum saginat: C'est ascauoir,pource queste tengresse. si Malus homo omni bellua perniciosor: sub. rest uri mauuau homine est plus dataereux que tοutes bestes du
Cum tibi proponas animasti a cuncta timere: Unum hominem tibi praecipio plus esse ti
mendum. Cum Tu proponas tibi quanuis tibi persuadeas, Cons-bien que tu oesenta fama te. Timere formidare, De e indre.. Cuncta animalia)omnes feras, Toutes bestes. TAMEN EGO praecipio) suadeo tibi, ToutesDis is reeonstille. Vnum hominem solum hominem. Esse timendum tibi id est,a te. Plus) magis quam scilicet caetera omnia animalia, Qua tu dolbs plus eratndre uri homme, que routes bestes brutes. Parum est robustum esse, nisi sapias, C'est petite ebose d prefori, si tu nlis scauara. F.iii.
87쪽
Cu tibi praeualidae fuerint in corpore Vires, Fac sapias: sic tu poteris vir fortis haberi.
Cum vires praeualidae fuerint tibi in corpore) id est, si
robustus eris, si tu es fori a robuste. Fac sapias) da operam ut tu sapias, Fadi que tu ses duβα- uoir G du iugemens, mers prine d'emenire s de congnoistre. Sic ita, Par a sei. Tu poteris haberi existimari, Tu pourrM e bre repute. Vir fortis) magnanimus, Hommeuertu X. CSi laboras amicum accerse, Si tu es en
Auxilium a notis petito, si forte labo as. Nec quisquam melior medicus, quam sidus
amicus. necessite,appe si T v petito Demande. Auxilium) Asdeoseeourn notis in ab amicis tuis, A tes amis. forte) si d 'aduenture. T v laboras) versaris in periculo, aut alia necessitate, si
tu es en tanger,ou en autre Aeces te.
Nec quisquam id est nemo: sub tenim est Melior medicus sub .l animi)id est c6solator, Car il ἡ ψεροint de meilbur medecin spirituel: C'est a dire, Consolareur. Quam fidus amicus sub . est Qu'est ungivalsuro ami.
Cum sis ipse nocens, moritur cur vi stima pro te e Stultitia est morte alte ius sperare salutem.
88쪽
Sis nocens) author criminis, non autem Victima, visque roume me tu es le malDicleur,s non pas ta beste. perare E Ni M salutem ) Car ancndre salut G dellarance. I N morte alterius) En la mort daurrus, Vipula victimae,
Comme d une ble sacrifice. Est stultitia) dementia, C's folle.
Cum sis ipse nocens, &c. sensus est,stultu est que-piam pro suo crimine animal immolare , cum ex eo sacrificio nulla salus aut satisfactio speranda sit. Haec autem fuit Ethnicorum superstitio. E Amici ex moribus, non ex censu, deligendi. Sub.rsunt. Os dbibi chosir les amis selon leur bonne uis, non pG selon leurs biem.
Cu tibi vel socium , vel fidu quaeris amicu: Non tibi fortuna est hominis, sed vita pe
tenda. Cum) quando, Quani. Tu quaeris Tu quiers,tupourebases. Tibi) Ροur tor C 'est a dire, Pour ton alliance. Vel socium Ou uta compalnon. Vel amicum Ou uri ami Fidum) fidelem, Lobal fabie. Fortuna hominis id est eius. Non est petenda tibi id est,appetenda a te. Sed vita sub . eius) EsT PETENDA TIBi: Hoc est, Non debes appetere societatem eius propter diuitias, sed propter bonos mores, Tu ne dolbs pas appeterson assiancepοur per richesses, mais posιr sis bonnes mcur1,pourbes uertus,poursa bonne ute. Quaesitis utere parce Hoc est, citra auaritiam & luxuriam. Despem ton bien Parbon mouen. Celta dire, satis auaricessans exce .
89쪽
Vtere quaesitis opibus: fuge nomen avari. Quid tibi diuinae prosunt, si pauper abudas
Quid) in qu O. Diuitiat sub. tiuae Prosunt tibi) conducunt, conferunt, age te prausiteneres richeses,de quo te seruem res biens. Si abundas paupert) si tu es pauper in abundantia tua' Si tu es pοure en ton abondance i Hoc est, si eges in tanta rerum copia r quia scilicet iis uti non audes t si tu a. su frene en si grande abondance de biens t C 'est a fauoir , a
Qiud tibi diuitiae,&c. Quasi dicat, Frustra parastidiuitias,si vii non audes: sub .rillis) Tu M pourneam aequis des biem,si tu ne t'en Uesseruir. Vnde prouerbiit Ia deest auaro quod habet, quam quod non habet, Uri auaria eieux ha autat Dulte de ce quil ha, come de ce quil nia potat. Vis famam tueri ε noli amare voluptates, Ueuis ru
Si famam seruare cupis, duuiuis,hone stam: Fac fugias animo, quae sui mala gaudia vitae.
Si cupis) situ appetres. Seruare) tueri, Garder s ent retenir. Honestam famam bonu nomen, Bon bruit,bone renomee.
90쪽
Dum uiuis In omni vita tua, ce pendam que tu uis: c'esta dire, duram te temps de ta uis. Fac V T fugias cura ut caueas, Fo que t Dyes,metspelae
Animo) pro rex animo) id est studiose, Asseclue emene. E A quae sunt mala gaudia vitae inhonestas Sperniciosas corporis voluptates, Les plasrs dela chir defihonnestes s pernicieux : ut gulae & veneris , comme deIOurmandist palliardis.
Quae sunt mala gaudia vitae Mala gaudia pro voluptatibus posuit e ut apud Virgilium,
-&mala mentis ' Gaudia. QSenectutem, quanuis interdum delirantem,nei riseris, Ne te mocque potnt de uteillese, combien quelle ra- dote aucunesDis.
Cum sapias animo, noli irridere senectam. a quicuque senet, sessius puerilis in illo est.
Noli irridere senecta ne irrideas senectutem:Hoc est, senes ipsos. sub. Nicet eos delirare interdum videas Ne te mocque poim de uirilleo et C est a dire,der uicisiesrens, ia
Cum Tu sapias animo) quan uis animi sensu naturali vigeas, Combim que tu a es beau sens naturet. Nam sensus puerilis est in illo sub . thomine id est, habet sensum puerile, car celo la ha te sim d'ung enfaue. Quicunque) quisquis, Quiconque. senet senex est, Est uisit homme: Ioc est,omnis homo sepio confectus,q uodam modo repuerascit:id est,pueri more desipit,Tout homme qui estori Ue de uiristest re-uiem par maniere de parier en e ance C'est a dire, ii reuisa a frest comme uri ensant. ΓDiuitiae multis casibus Pereunt: ars perpetua est.