장음표시 사용
391쪽
eum ratio suffciens perdurandi adsit, naturaIIter non futurum, ut simpliciter destruatur. SCH. me de immortalitate Anima ex priseipiis philosophicis . Per principia revelata Animam esse imis mortalem satis utique constat . Ia7γ
rar r. Sed Auctoris argumentum, dicet aliouis de Schola Epicuri, invincibiliter Animae immortalitate non probat. Sit ita. is Nonne purior ratio est , inquit Arnobius lib. II. adversus gentes i, ex duobus incer- tis , ct in ambigua expectatione pendentibus id p M tius credere, quod aliquas spes serae, quam omninois quod nullas ' In illo qnim periculi nihil est , si , quod
is dicitur imminere, canum nat, & vacuum e in hocri damnum est maximum, idest salutis amissio, si, cum ,, tempus advenerit, Eperiatur non suisse mendacium .is Quid dicitis, o nescii, etiam fletu, demiseratione diis snissimi δ' Ita non extimescitis , ne sorte haec vera ,, i ni, quae sunt despeAui vobis, & vraebent materiamri risus ' Nec saltem vobiscum subobseuris cogitationi in ri bus volvitis , ne quod hac die credere obstinata re- ,,inuitis perversitate redarguat serum tempus, & irr ,, 'vocabitis poenitentia castiget . . . . Quare homines abseeinete quaestionibus vacuis impedire spes vestras: nec se si aliter, quam vos putatis, aliquid se habet, vestris p. is tius minionibus credere, quam rei debetis augustae .ri Urgent tempora periculis plena, & exitiabiles immi- nεnt poenaei confugiamus ad salutarem DEUΜ ; neeri rationem muneris exigamus oblati . . . . Committamusis nos mo, nec plus apud nos valeat incredulitas no-ia stra, quam illius nominis, & potentiae magnitudo I ,, ne dum ipsi nobis argumenta conquirimus , quibusia esse videatur fessum id, quod esse nolimus, atque a D nutemus verum, obrepat dies extremus . α inimicanis mortis reperiamur in faucibus se. Hucusque Arnobiu 3. Quaecumque adversus Animorum incorporalitatem , di immortalitatem depravata suppeditat ratio , unus eomplexus est Lucretius lib. III. de rer. Nar. Ejus ase hvmenta contraho cum Lambino in hane formam . T. Snima constat ex primis corporibus longe subtilioribus. q. mpQτibus, quam aqua, aut nebula, aut fumus: at d
392쪽
ao I. E Spiritibus exemplo aliorum quaedam II tradituri, quid hoc nomine Spiritus ge
aqua, vase fracto, diffluit, ac diffugit; sumus, & nebula, qua patet exitus, discedunt in auras et ergo multo magis Anima, cum excessit e corpore, diffunditur , ac dirupatur. 2. Μens una cum corpore gignitur , cre scit, senescit e ergo & cum corpore moritur. 3. Animus interdum morborum corporis est particeps ; id est morborum corporis sensus, & contagio ad Animum penetrat, ac permanat: aeque ergo ac corpus interit: 4. Cum vis vini penetravit, in venasque discessit diditus ardor, consequitur membrorum gravitas , adeoque&c. F. Saepe aliqnis vi morbi coactus subito ante oculos nostros ,, Concidit, & spumas agit, ingemit,&tremit artus, , , Desipit, extentat nervos, torquetur, anhelat, Inconstanter & in iactando membra satigat. . . M Haec igitur tantis ubi morbis corpore in ipso,, Iactetur, miserisque modis distracta laboret: Cur eamdem credis sine corpore in aere aperto Cum validis ventis aetatem degere posse ε. Animum aegrum sanari videmus , ut corpus e sanari autem nil potest, quin ei vel aliquid addatur , vel detrahatur; quod autem immortale est, ei nihil nec addi , nec detrahi potest: Λnimus ergo est mortalis . 7. Partes hominis singillὲtim moriuntur; idest homo mem
bratim interit, di ita scinditur Animai quod .si ei e
393쪽
neratim intelligendum sit, primum exponamus oportet. Itaque per spiritum in genere indigi ta
mus venit, mortalis habenda est . 8. Μens pars est hominis, ut manus, Oculus, cetera: at pars a toto homine separatanee sentire, nee esse potest: Animus ergo sine corpore constare non potest. 9. Si Anima a corpore sejuncta sentire Iotest ; erit ergo quinque sensibus praeditae at neque ocui, neque nares, neque manus, neque lingua, neque aures sine Anima esse possunt; neque tensus sine oculis, naribus , lingua , auribus: Anima ergo a corpore semota non sentit: adeoque nec est immortalis. Io. Quum tota Anima ad totum corpus pertineat , psque illud permanet , sequitur, ut, corpore humano diviso, ipsa quoque dividatur: at quod dividitur mortale est: ergo &c. 3. Infirma tamen admodum, & levia sunt haec, quibus utitur Lucretius, argumenta ; neque Vero possunt
ulla afferri firmiora. ,, Quod si essent firmissima , imis quit Lambinus , nihil apud nos valerent tamen Reis lisione Christiana imbutos. Vetat enim pietas cumri in plerisque aliis, tum in hoc maxime audire Epi-
,. curum,,. Itaque ad I. patet responsio ex Nota Ir3. ad s. I A. Ad a. Animam eum corpore senescere negat Aristoteles lib. L de Anima, docetque quemadmo dum , si senex iuvenis oculum sumeret, fore, ut aeque acute cernat, atque juvenis: ita si instrumentum, aut vas Animae detur seni integrum, ac recens , fore , ut
contempletur, c itet, intelligat perinde, ac si juvenis esset. Non esse igitur Animae vitium, si senes delirent, aut desipiant, sed corporis ; neque senectutem esse in animo, sed in instrumentis, animique sedibus: animum enim esse morbi, seniique expertem, & divinum quiddam. Ad. 3. Facile & hoe solvitur ex legi-hus unionis mentis eum corpore. Ad. 4. Et istud valde est imbeeillum: est enim non intelligentis, haec Omnia fieri, & accidere vitio corporis, non animi. Ad. s. Huius argumenti eadem est ratio ac superioris. Ad 6. Non Anima, sed corpus emplastris sanatur , & medicamentis: nihil igitur Animae additur, vel detrahitur. Ad. 7. In homine morti proximo partes corporis paullatim obstupescunt, suosque sensus amittunt e non
quasi Anima membratim intereat , atque scindaturi
394쪽
mus Ens ue lex intellectu, ac voluntate praditum . SCH. In bae definitione nominati Spiritus non modo talia adferri asiertes, qua Mi non repugnant;
sed quae quoque R iunt ad spiritum a corpore , b
quolibet alio ente satispra omni tempore disce mendum. ΣΟΣ. Hinc autem tequentia unusquisque colliget : I. Quae in Ontologia de entibus simplic: bus tradita sunt, de spiritibus etiam possunt praedicari. II. Sola simplicitas, sive immaterialitas non suificit , ut notio completa spiritus habeatur; sed
Tequiritur etiam intellectus , ac voluntas . III. Unde contra plane , quam regulae recte ratiocinandi exposcant , argumentabitur , qui
Ox eo , quod ens aliquod dici simplexaudiet , inseret : ergo est spiritus . IV. Eo est perfectior spiritus , quo perfectiore gaudet intellectu, di voluntate: isque spiritus perfecti L . sed quia partium apta structura cessat pedetentim , eaedemque fiunt ad impressiones recipiendas , deferendas , Te Praetentandas ineptae. Ad 8. est quidem Anima hominis pars, sed nobilissima , atque praecipua: nempe est subriantia spiritualis, hominemque reddit ad imaginem DEL factum. Ad 9. Non habet Anima a cornore separata sensationes, sed percipit, & vult. Intellectum , & voluntatem habet Anima a corpore separata, non sensus. Consulatur Nota sya ad 6. I f., & Nota Ior ad S.IO Ad Io. Animam in toto corpore hominis ineste , & per to tum hominis corpus esse diffusam haud concedendum :Anima enim soli cerebro est immediate praesens , uti suo loco dicemus. Omnia sere Lucretii argumenta adversus Animarum immortalitatem diluit . ac refellit Lactantius Firmianus lib. VII. de Divino Prooemio cap. 12. Eadem pariter solidissime refutat elegantissimus Poli-gnaccus lib. V. a v. 733.usq. ad 786., &a v.93 .ad IOIO. , quae videsis. Qui tandem Socinianorum argutiolas contra fini mae immortalitatem, solidasque ad easdem responsiones
desiderat, adeat cl. Paturrium lib. I. de Eut. Imp. statu.
395쪽
ctissimus, qui gaudet intellectu persectissimo , di
Sapientem enim dicimus , qui novit actionibus suis convenientes praescribere fines , mediaque , quae ad eos dueunt, eligere , ac sines particulate, ita sibi invicem subordinare , ut propiores sint media remotiorum: enimvero haec praestare potest ens intellectu, ac ratione praeditum, quale est omnis,& solus spiritus: in spiritibus proinde sapientia locum habere potest.2oq. Sapientiae opponitur stultitia, eujus adeo manifesta indicia in spiritu aliquo tunc habentur, quando is fines actionibus suis praefigit inter se
pugnantes, mediaque eligit vel ad finem cons quendum inepta, vel illi plane contraria. aos. Ex tradita doctrina de Anima humana mper te intelligitur, quod IpsA sIT IN NUMERUM SPIRITUUM REFERENDA . Ostensum enim est , Α-nimam humanam esse ens simplex; item gaud
re inωllectu , & voluntate : quibus notio spiritus absolvitve u. ΣΟΙ. .ao6. In Theologia Naturali clarum, perspicuum que siet , DEUM quoque esse spiritum ,
eumque persectissimum. Porro ex Litteris divinis certum etiam nobis est, praeter DEUM,& Λnimas humanas, alios quoque dari spiritus, eos nempe, qui Angeli passim dicuntur. ΑΜ hoc nobis ce tum esse ex divinis Litteris; ratione enim nemo id evicerit: ob quod ipsum putaverim , Philos phum fusiore pertractatione de Angelorum natura, proprietatibus &c. sine vitio supersedere pos
396쪽
et o7. Caeterum nemo etiam in hoc quidpiam impossibilitatis, ac contradictionis esse ostenderit, ut actu plures, atque a nostris Animabus diver
si spiritus dentur. Quid quod in Physica pe
quam probabile esse evincatur , Planetas , ceu corpora telluri nostrae simillima, incolis suis non
destitui 8 Attenta ergo similitudine, di analogia, concludendum proselio, quod tales quoque exi- Tom. II. B b stant
es plitii, seu obsessi illi homines , qui , licet ouando-M que rudes sint, & idiotae , nihilominus de rebus sibi
,, prorsus incompertis, & quae vel eruditissimorum vi- ,, rorum torquent ingenia, apprime disserunt, & pere-M grino loquuntur idiomater absentes, & quae ab iisse etiam in locis dissitis, aut reconditis fiunt, patefa- Ciunt, manifesta latque: seruntur in altum , etiamsi nulis Iae admoveantur scalas: aliaque id genus agunt, quae is Corporeas vires omnino superant. Neque haec omnia , , in DEUM tamquam auctorem referri possunt; quum o saepe contingat, homines illos obsessos, ceteroqui pi- os , in enormes blasphemias contra DEUM erumpe- re. Ergo haec non aliunde petenda sunt, quam ama
se lignis spiritibus. Equidem nemo inficias ibit , quines plures hoc loco fabulae venditentur: attamen omnia M prorsus negare, Quae de Energumenis. & Μagis nar-M rantur, periculo um est, nequid amplius dicam . At- , , qui sunt, cui eruditionis esse putant , fidem iis tiam detrahere, quas Oculati testes sanctitate,& do-M ctrina praecellentes publice fasta referunt , si haecis insolita sint, aut praeter consuetum naturae ordinem ,, esse videantur, quod certe non eruditionis, sed isn ,, rantiae potius, aut summae temeritatis , & pertina , , ciae argumentum est , praesertim quum S. Litis terae similia quaedam narrent, quae proinde abia
is que Fidei detrimento non modo negari , sed se ne in dubium quidem Vocari pollunt , , . Ita P. Sicco p. 446. De Spirituum appariti Onibus legenda omnino est epistola 27. lib. 7. Plinii secundi. Legenda pariter est Dissertatio P. Athanasii Cavalli edita anno 17 , cui titulus: Delle at
parietioni, ed operationi degli Spiriti.
397쪽
stant, qui facultate res distincte sibi repraesentandi, atque adeo intellectu, et voluntate gaudent; consequenter spiritus sunt. Et quoniam Planeta. rum aliqui partim tellurem nostram magnitudine sua excedunt , partim Soli propiores sunt , esse sane potest, ut in illis nobiliores, perfectioresque spiritus, quam quidem nostri sunt , re periantur. reto SCHRApud Scholasticos hane spirituum divisionem νeperias: est I. Spiritus infinitus, es increatus, ne e DEUS. a. Sunt spiritus miti, creati. Hi porrsfunt vel completi, qui scilicet non ordinantur ad unionem, quales sunt Angeli; vel incompleti ,
qui divinitus ad unionem sunt ordinati, quales funt Animae humanae. Ouod tamen juxta Recentiores ita accipiendum, ut Anima humana censeatur Pars constitutiva hominis ; non item, quod volunt Peridat
CAPUT II. De Animabus Brutorum.
2o8. E animabus Brutorum nequicquam quae-I siverimus, nisii quemadmodum cum de
Ani- rαρὶ Infinitos esse posse Spirituum ordines eso putem aevires enim clare , distincteque percipiendi posse infinitis gradibus inter se distare , ex iis , quae in Nota IzΑ
ad 9. I9s. n. I a. dixi, splendidissime patet. r3o Putat Genovestius par. ait. Μetaph. p. II 3. &quidem solide antiquorum de unione Animae cum Corpore Peripateticorum opinionem Materialistis plurimum favere: si enim Anima ita est forma corporis, ut illi
398쪽
Anima humana ageremus, ante omnia definiebamus , quid nomine Animae intelligendum veniat; ita & hic nominis definitionem praemittamus : etenim cum neminem facile reperturus sis, qui bruto animam deneget, comperies tamen aliud ab hoc, aliud ab alio nomine animae indigitari: unde autem nullus disceptationum finis , atque exitus fuerit. aos. Itaque hoc etiam loco vox Anima significat Ens , quod sibi aliorum conscium esse potest, hoc est, quod sibi lilia tanquam entia extra se constituta repraesentare valet A. P.
2Io. BRUTA SUNT ANIMABus PRAEDITA . Etenim
cum illa perinde, ac homines organis sensoriis , nervisque juxta, ac cerebro instructa observentur; non secus in illorum cerebro ab objectis organa serientibus mutationes , sive ideae materiales producuntur , atque in homine : jamvero in
homine nemo negat has mutationes organorum,& cerebri eo pertinere , ut vis quaedam, sive principium percipiendi, & repraesentandi limitetur,
atque in hum potius, quam alium amrm exeat e nec ergo negare fas fuerit, in brutis eodem pertinere: & quoniam mutationes organorum , ac cerebri in brutis non absimiles sunt iis, quae in hominibus accidunt, inserendum porro , quod, quemadmodum in hominibus oriuntur percepti nes, ac repraesentationes clarae, hoc est tales, vi quarum res perceptae discernuntur, ita in brutis hujuscemodi quoque pereeptiones, & repraesentationes oriantur: sunt itaque bruta animabus prae
illi extensionem afferat, materiaIis est: si enim materialis non essed , corpori extensionem impertiri haud posset.
399쪽
SCH. I. Non equidem negari potest , omne probationis allata momentum in analogia, seu similitudine
esse constitutum; quod tamen in saniori Philosophia ,
immo nuspiam non haud leυe videri debet. Et eerte quisquis hominum existentiam Animae alterius cujusdam hominis assertam, vindicatamque volet, quo demum alio argumentandi modo , praescindendo a prin-eipiis νevelatis, uti poterit, quam hoc ab analograjeperito Z Equidem de existentia Animae propriae quisque demonsiratione certus esse potest, ut supra doeuia mus, non item die existentia Anima alterius. SCH. a. Sed forte hic analogia , ae similitudo ob latentem aliquam contradictionem locum habere non po-iH8 Id vero ostendat demum aliquis; quo non osten-D.sua probationi vis constet , oportet . Ad consequentias quidem recurritur; sed has ex aequo non forma
ri per dicenda haud obscure intelliges. I3a
Iax Argumentum ex organorum analogia depromtum paucis proponitur: se Eadem sunt in brutis organa , ac in hominibus: dicere non eundem esse tinem, V est abuti patientia eorum, qui serio philosophantur, , inquit Genovesius in Dissert. de Anima Brutorum p. Omnes analogiae leges demonstrant, bruta spontaneis, motibus esse praedita. Nullus est enim in homine motus spontaneus, qai in brutis locum nori habeat. Eaedem capitis commotiones; eaedem oculo- ' rum conversiones, pedum elevationes ,temones , con V tractiones: & hae quidem ob easdem caussas eaedem m' homine, & bruto . Quod ostendit, motiones istas in ., homine, aeque ac in brutis esse spontaneas: limiliumia effectuum similes esse causas necesse est: bruta pariter affectibus subagitari, facile demonstratur ἔ quae enim iram, metumque in homine antecedunt , aut , consequuntur, eiadem cernuntur in brutis,, ait latra
400쪽
III. ANIΜAE BRUTORUM SUNT ENTIA SIMPLICIA, SEU IN MATERIALIA. In brutis habentur perceptiones , sive representationes tales, vi quarum res
aliae discernuntur g. - ,' consequenter brura cogitant: quod cogitat, compositum , sive in teriale esse nequit; itaque simplex sit , cesse g. I 34. γ: atque adeo animae brutorumentia simplicia sunt. - . . LSCH. Peripatetici bνutis attribuunt principrum I n-riendi, idque esse materiale asserunt : sed c ulmitur . per hoc , quod alibi evicimus ; scilicet cogiIanon nisi in ente simplici reperiri posse. 3 33
Mutationes, quae in anima bruti accidunt, perinde, ac in Anima humana , repraesentationes. iisdem ergo sere argumentis evincitur , ambruti competere vim repraesentandi, & in na*eius essentiam consistere, quibus evictum e V, nimam humanam vim repraesentandi habere aebere in eaque illius essentiam consistere. erat unum. vis repraesentativa Animae humanae tendit ad repraesentationes distinctas , ac universales g. 337. , non item vis repraetentatIva a nimae bruti: itaque in essentia illius quidpiam continetur, quod in essentia hujus deficit; atquadeo vis repraesentandi animae bruti essentialiter differt a vi repraesentativa Animae humanae . Quod Bba . erat
r33ὶ Contendit P. Μontglia Differt. contra Fatali
stas par. 2. p. I 87., nunquam admisisse Peripateticos Animam in brutis vere materialem: & certe, si res penItus in
spiciatur , animas brutorum secundum Peripateticosmon extensas esse, sed simplices, apparebit.