장음표시 사용
431쪽
TissIMO PERIPICIAT . DEUS enim, eum omnes
mundos possibiles sibi adaequa te repraesentet, penitissime omnes possibilium nexus, omnia syste.
mata' ' Impedire potest DEUS sua libera voluntate , ne id interdum eveniat , quod tamen secuturum esset ob Terum nexum et sic.potest ex cit. Nota ri j ad n. 33. Cos impedire mortem , quae secundum naturae dispositionem esset secutura: cum ergo enuntIatur aliquid , ut conditionale futurum , id semper intelligitur , spectata natura , & nexu rerum : nam si supponamus , DEUΜ velle impedire , fit jam nova hyp thesis a prima diversa ; nee tamen haec praejudicat suturitioni conditionatae , quae ex nexu rerum oritur ἰimmo si ieei reo non evenit , data , seu , ut a urit , purificata conditione, quod erat conditionale futurum, quia DEUS impedit , erat ergo reipsa conditionace futurum ; cum proprie illud 1olum impediri dicatur quod aliunde secuturum est . I. Dum aliquid ut conditionale suturum enuntiatur, non tota semper exprimitur conditio ; unde non semper apparet nexus inter conditionem , & conditionatum . Dependet saepe hic nexus a multarum rerum complexione, nec certo cognosci potest, nisi ab eo, qui totam illam complexionem cognoscit . Interdum quod ut conditionale futurum exprimitur , est potius ait quid promisium , quam verum suturum conditionatum :Sic IV. Reg. cap. I 3. dicitur ad Regem Ioas : Si percuse Asses quinquira , aut sexies , aut septies, percussues byriam κque ad conjumptionem : ςumque haec promissio a libera DEI voluntate pendeat , connexio pariter Inter condi tionem , & conditionatum pendet in hoc conditionatorum genere a libera DEI voluntate. 9. Constat, hunc mundum esse seriem compositam ex ordine naturali , & supernaturali , ad quem pertinent
etiam miracula et constat pariter, plerasque contingere mutationes ex unius ordinis in alterum influxu : pos sibilis ergo est aliqua series. in qua naturalia Cum supernaturalibus quamdam habeant connexionem atque adeo in qua determinentur pleraque , ut condicionale fui ra, a nexu unius ordinis cum alio . quae cognosci non poterunt nisi ab illo, qui totam ipsam lemem CognoverIta
432쪽
Naturalis. 4 2 Lmata perspicit: cognoscit proinde in quo nexu, in quo systemate unumquodque existeret; hoc est cognoscit cujiislibet existentiam condit ion a tam . SCH. A DEO eognosci possibilium exissentiam eonditionatam, haud paucis Scriptura saera testimoniis confirmatur. Lib. 4. Reg. dicitur: Si percussisses quinquies, aut sexies , aut septies , percussioses Syriam usque ad consumptionem . Sapient. II. Raptus est , ne malitia mutaret . intellectum ejus , aut ne fictio deciperet animam ejus. Matth. II. Vae tibi Coroga in , vae tibi Beth
saida , quia sit in Tyro , & Sidone factae essent
Virtutes, quae iactae sunt in vobis, olim in cilicio, dc cinere paenitentiam egissent . I4i
I r I. Possibilia omnia eognoscit DEUS tum absolute , cum systematice spectata , independenter a quovis libero DEI decreto e possibilia enim sive absoluto , sive systematice spectata , quamvis eX his resul
tent futura conditionata , non solum necessaria , sed etiam creaturis libera Notae praeced. n. v. , sunt mere possibilia , nisi DEUS iis decernat existentiam rat mera possibilia a DEO cognoscantur independentera quovis tibero i psius decreto : ergo &c. a. Quae sunt dependenter a rerum nexu conditiona te futura , ea pariter a DEO cognoscuntur independenter a quovis libero illius decreto : quamvis enim huiusmodi conditionale futura differant Notas praeced. n. s. a mere possibilibus ; resultant tamen ex
ipsis possibi Lbus systematice cognitis e eodem igitur modo cognoscuntur, ac ipsa possibilia systematice. Quae vero pendent a libera DEI permissione , ut miracula ad preces alicujus Sancti, Orcussio Syriae usque ad consumptionem dcc. , non cognoscuntur ut conditionale
sutura , nisi dependenter ab aliquo libero DEI decreto saltem hypotheti ea praesupposito. 3. Possunt haec perspicuis S. Thomas testimoniis con-.firmari : ut enim observat lib. III. eap. 94. coni. Gen. α
433쪽
42 a Theologia 29. Cognrtio possibilium praecise ut possibilium a Theologis passim seientia fimplicis intelligentia :
Cognitio autem , qua possbilium existentia conditiona
ta perspicitur, scientia media appellatur. In DEO proinde dari scientiam simplicis intelligentiae , itemque mediam ex dictis constat. a 42 γ
,, In quolibet providente duo considerare oportet ; sciti licet ordinis praemeditationem, & praemeditati ordi
is nis institutionem; quorum primum ad cognoscitivam is vittutem pertinet , aliud vero ad operativam is . His habet non dissimilia in I. Sent. dist. 39. Er. I. q. a. aris a. ubi ait e si Providentia dispositionem suppo is me , quae ordinem in rebus determinae in diversa - ., rum naturaium gradu salvatum is . Et at. I. ejus dem quaest. ait: is Dispositionem pertinere tantum adri scientiam DEI , nisi ulterius eam DEUS ordinet in
ri opus cum proposito exequendi ; tunc enim pertineeri etiam ad voluntatem se . Seientia igitur dispositi nis , seu praemeditatio ordinis nullum per se loquendo praelupponit, aue involvit decretam: at DEUS hoe ipso cognolcit futura conditionata etiam creatutis libera , quae a rerum nexu pendent , quod dispotitionem cognoscat , quas ordinem determinat in rebus , seu quod habet ordinis praemeditationem t haec enim dispositio , sive hic ordo non differt a nexu ipso rerum in systemate e cognitio ergo conditionatorum , quae em rerum nexu pendent, nullum ex S. Thoma supponit, aut in volvit decretum .
a42 ὶ is Respectu eorum , quae nec sunt , nec sue
o runt , nec erunt , dieitur DEUS habere seientiam is simplicis intelligentiar: ea χero, quae sunt, fuerunt, ,, vel erunt , dicitur DEUS scire 1eientia visionis is inquit S. Thomas I. p. q. I . ar. 9. r atqui non solum mere possibilia , sed & conditionare futura . qua talia , lunt in eorum numerω quae nec sunt . nec fuerunt , nec erunt: igitur cognoscuntur a DEo scientia simplicis intelligentiae , quin necesse sit novo vocabulo Λntiquis omnibus inusitato scientiam mediam 4nvehere . Aecedit ad haec , scientiam mediam proprie illam
osse juxta definitionem Annati Disp. q. de Scient ta
434쪽
Natura i s. 4233o. Quemadmodum in quovis systemate, seu nexu possibilium, in quo ad actualitatem ipsius nexus non respiestur, singula possibilia existe rent 3. 28. ; ita in systemate, sive nexu pos. sibilium quem actualitate sua gaudere sumimus, singula possibilia suo ordine existunt. Non dispari proinde ratione hic singulorum possibilium existentia absoluta cognosci potest , qua ibi existentiam conditionatam cognosci posse
dictum est. 3I. Cognitionem, qua rerum absoluta exi sentia
perspiciuntur, Theologi alias etiam scientiam Ui-
32. IN DEO DATUR sciEMTtA visio sis . DEUS hunc mundum , qui inter omnes possibiles a. ctum consecutus est, adaequale sibi repraesentat I. Io. itaque certissimo novit, quaecumque
in hoe nexu , sive systemate possibilium extustunt; hoe est, possibilium existentias absolutas cognoscit g. ao. : in DEO proinde datur scientia visionis c g. praec. . 33. Quoniam possibsita in hoc mundo certo
ordine existunt ita, ut aliorum existentia sit praeterita, aliorum praesens , aliorum futura ,
consequens fit, hanc seientiam visionis in DEOD d 4 aeque
media is cuius totum mysterium est , ut DEUS peris eam videre hune actum in his circumstantias deter- minate secuturum ex potestate voluntatis , quamvisis indifferentis , ad eum . vel oppositum Ponendum ;,, & quamvis ipsa conditio non sit ratio , cur tequa-
tar conditionatum , nec habeat determinatam eum ,, Conditionato magis , quam cum ejus Opposito. -
neXionem se : atqui si nullus sit nexus , nulla sunt conditionale futura Nota I o ad s. 27. n. 3. ὶ :chimericum ergo est prorsus seientiae meciae myste
435쪽
seque ad sutura, quam ad praesentia, & praeterita pertinere. 34. Per hoc, quod aliquid certo exstiturum praevideatur, res ipsa nihil intrinsecae mutationis subit: praevisio enim, ut receptus in Scho. iis loquendi mos seri, id , quod praevidetur, supponit, non vero ponit: sive , non ideo quid siet, quia praevidetur, sed ideo praevidetur, quia fiet. Patet etiam hoc ipsum exemplis: sane ex
hoc, quod e. g. eclypsim certo extituram noverimus , nulla vel in Solem, vel in Lunam, vel in Terram mutatio invehitur: nempe quae in rebus eveniunt , partim per essentias, partim per nexum illarum determinantur: animae vero mutationes per ipsam animam utpote libertate praeditam, supposito motivo volendi, antecedenter ad praevisionem determinantur: atque exinde liquido colligere licet , DEI PRAEvIsIONEM
NEC RERUM CONTINGENTIAE, NEC LIBERTATI OFFICERE .
33. Omniscius dicitur, qui, quidquid e nos bile est, actu cognoscit. 36. DEUS EsT OMNIscius. DEUS omnia simpliciter possibilia ita- cognoscit, ut non modo uniuscujusque possibilitatem, sed etiam existentiam conditionatam certissimo perspiciat β.28. : ad haec etiam certissimo novit quaecunque exstiterunt, existunt, atque extitura lunt: praeter ista autem, quod cognoscibile sit, nihil assignaveris: DEUS proinde , quidquid cognoscibile est, cognoscit; consequenter omni scius est f.
37. DEUS su MMA RATIONE GAUDET . In quo . vis mundo ea, ex quibus ipse tanquam partibus
436쪽
Naturalis. 4 Ibus constat, inter se connexa sunt, unumque ab altero partim quoad coexistentiam, partim quoad successionem dependet : hanc connexionem , di dependentiam DEUS penitissime comprehendit u. aa. : DEUS ergo summa. , ratione gaudet g. 78. Psuchol. .
quam caussa mundi omnia possibilia sibi repraesentat c ρ. 22. ;& quidem repraesentando facit possibilia: itaque ratio sum eiens possibilium in intellectu DEI continetur : est proinde intellectus DEI sons, ac principium omnis possibilitatis. SCH. Nempe de intellectu divino prorsus aliter
sentiendum , quam de humano. Nos cogitando, ac meditando solum eo pervenimus , ut cognoscamus,
quod ab aeterno iam possibila fuit; hinc intellectus noster ipse nihil ροβbila facit, sed pos iis praesunm
nit: oppositum habeIur in DEO. t 39. Quoniam possibilitas est tu, quod in enta quovis primum concipitur; id autem , quod primum in ente concipitur, essentia dicitur c . II. Ontol. liquet porro, INTELLECTUM DIVINUM ,
UTI OMNIS POSSIBILITATIS, ITA OMNIUM ESSENTIΛRUM ESSE FONTEM , AC PRINCIPIUM ; ATQUE ADEO ESSENTIΛs NON IMMERITO AETERNΛs DICI
POssE ag. qo. Itaque cur quodlibet ens, his praedit iis essentialibus gaudeat, ratio in intellectu DEI continetur: sive ideo ens quodvis his praedicatis essentialibus gaudet, quia DEUS ens ita concepit, seu sibi repraesentavit: hinc, sal co DEI eonceptu , fieri sane nequit, ut ens quodpiam aliispi aedicatis essentialibus gaudeat, quam quibus acta gaudet. ' SCH.
437쪽
426 Theologiae SCH. Ex AOe manifeste refutantur qui erasenor, DE- μω arbitrio suo enti alicui has, vel sit, perfectioner essentiales posse eoncedere; eum ex boesequi necesse ir, DE Μ idem ens concipere, b non - concipere posse, quod tamen absurdum. I43
CAPUT IV. De Voluntate, . 9 Attributis cum
ea connexis. AI. T Nier omnes mundos possibiles DEUS I num elegit, eique existentiam imperiit est l. ao. r quoniam ergo omnis libera electio liberam praesupponit voluntatem, DEUΜDaRRA voLuNTATE GAUDERE in aperto est. 42. DEUS repraesentando sibi omnes possibiles sintndos uniustujusque persectionem penitissi. me discernit : ad hoc itaque , ut unum prae mnibus caeteris eligeret, majori gradu persectionis in eo deprehensae permotum esse colligimus ι
NEM XUMERAr. Gradus enim perfectionis hujus mundi impulit DEUM ad hoc, ut hie mundus prae aliis eligeretur . ao. γ quod si inter caeteros possibiles quidam eontinetur , eurus gradus persectionis sit major, ratio nulla fuP- perit , eur prae illo gradus perfectionis mundi praesentis DEUM impulerit u enim vero cum M. hil sine ratione lassiciente potius sit, quam M
r 3 Uberius, quae hele tradit Auctor, inpelligen turi, si ea recolere lubeat, quae Nota 39 S.Cmol. sunt dicta .
438쪽
Nasur alir. 63 Illud, dicendum, quod mundus praesens gradu persectionis suae omnium caeterorum mundorum possibilium persectionem superet. SCH. Nos homines saepe eligimus, quod minus perfectum est prae perfectiori: at hujus ratio fusciens redditur ex eo , quod rerum perseniones non rite semper discernamus; quod tamen de DEO diei nequit . 44. MUNDUs PI SENs INTER OMNES MUNDOsPOsSIBILES PERFECTISsIΜus EsT. Cum enim inter omnes possibiles mundos nullus reperiatur, cujus persectionem praesentis mundi perfectio nodi superet g. praee. , mundus praesens inter mnes possibiles persectissimus sit, est necesse. SCH. I. Meuimus alibi, mundam perfectissimum
censendum esse eum , in qao paucissima exceptiones oeeurrunt g. 63. CosmoL et ex hoc autem uno maκima ex parte robore fato destitat intelliges ea, qua obstare videntur , quo minus mundus praesens
perfectissimus renseatur . Scilicet in mundo p sente permulti occurrunt defectus at ago ego, hos defectus non eo nisi exceptiones c g. I 3ῖ. Ontes. ;eonsequenter defectus solam apparentes g. 134. On-rol. : defectus autem solum apparentes , seu exceptiones de se imperfectionem in toto non pariunt β. eod. r itaque F nihilominus inter mundos possibiles alius praesente perfectior fuerit, in eo vel nullae plane , vel certo Paucιores exceptiones reperiantur Elmese g. 63. Comes. γ : atqui autem inter mundos possibiles unum aliquem reperiri, in quo vel nulla plane, vel pauciores, quam in mundo praesente,
eΝceptiones occurrant, nemo unquam demonstraverit.
SCH. a. At forte praesens mundus per DEI voluntatem perfectior esse poterat. Sane quo id pacts
439쪽
feri potuisset, non apparet, nisi quidem admittere tiabeat , rerum essentias ab arbitrio DEI pendere; quod tamen admitti non posse Jam supra ostendimur. SCH. 3. An igitur DEUS non posset perfectiora entia producere, quam ea uent, quibus hie mundus constat ' quod se potest, ergo mundus iste perfectis
mus censeri nequit. Supponitur in argumento, perfectionem mundi desumendam esse a persectione partium seorsim, b extra nexum eonsideratarum; quod tamen erroneum est per ea, qua de perfectione in Oη-tologia , itemque Cosmulogia f. 6 I. tradita su t. Itaque tametsi lubenter damus, a DEO produci posseentia, qua seorsim spectata perfectiora sint, quamentia , quibus praesens mundus constat; negamur tamen exinde perfectiorem mundum exoriturum, quam
praesens mundus M. Nempe perfectio mundi pendet a consensu partium c g. eit. : partes , tametsi in se, ac Doruem spectatae, majori perfectione fuerint praedi. tae , minus consentire poterunς ; unde etiam minor in toto perfectio futura est: ex adverso partes, immetsi seorsim confiderata minori perfectione gavisa fuerint, magis eonsentire poterunt; unde in totum etiam maior perfectio derivabitur. I. Ex mundis omnibus possibilibus actum consecutus est, quem DEUS elegit. Electio est exercitium voluntatis e itaque voLusTas DEI EsT
ILLUD, IN QUO RATIO ACTUALITATIs MUNDI , ET EORUM, QUIBUS MUNDUS CONSTAT, CONTINETUR .
SCH. Possibilitas entis eum actualitate ejusdemeerte confundenda non est et tamets ergo tune, cum de actualitate entis quaesitum fuerit , ad Ooἰuntatem DEI recurrere licuerit; non tamen licuerit in casu,
quo de possibilitate quaestis De it instituta. In philo subicis disciplinis omnis quaestio aut immediate de
440쪽
N a tu rat L . 429 possibilitate instituitur, saltem hue revocatis; eonsequens inde m , in resoloendis questionibus philosophicis perperam ad DEI voluntatem recurri. 6. Voluntas DEI de mundi actualitate, Deer tum dicitur . Hinc quidem clare sequitur , mnia, quae in mundo eveniunt, a decreto DEI pendere et quod tamen quo modo accipiendum sit, ex dicendis uberius colligemus. 7. Mundus est congeries rerum inter se connexarum . q. Cosmol. : dum ergo res mundanae per DEI voluntatem, sive decretum a tum consequuntur , in relatione ad nexum cons quuntur; hoc est DEUS vult , & decernit res mundanas, qua inter se connexas: ex quo t pomro perspicuum fit, decretum DEI ipsis rebus quam maxime accomodatum esse ita, ut neque earundem contingentiae, neque libertati ossiciat, vel officere possit.
SCH. Nempe nexui rerum mundanarum neque con
tingentiae illarum, neque libertati incit, cum non nis principio rationis sincientis nitatur. Unde idem dicendum de decreto DEI, qπd bute nexui supe druitur. 8. Facultatem omni ilii, quod ρ bile est, ex flentiam i ertiendi, Omnipotentiam dicimus ogo. DEUS EsT OMNIPOTENs . Etenim ut mundo huic impertitus est existentiam, ita cuivis ex possibilibus impertiri valet : quoniam ergo omnes mundi possibiles omnia pombilia comprehendunt, patet, in Ο dari facultatem omni illi, quod possibile est, existentiam impertiendi i DEUS proinde olmai potens est g. praec.
SCH. Ad, conceptum , seu definitionem omnipotentiae attendentes ut ue eoneludere debemus, ad DE M