장음표시 사용
451쪽
mn me forte respoisiari a nobis non nemo desi. de rarit ad eas quaestiones passim in medium proferri solitas: aeuandonam DEUS mundum creaυerit ρ quanis
donam creare potuerit Z anne ab aeterno p an visereandi in creatura locum habere post ' Paucis de
I. Durationem mundi per argumenta a ratione petita se seruit , nihil ex hoc diminutum sapientissimis dispo-- sitionibus DEI , qui & malis bene , dc perversis re-- Re utitur , & de humano genere iuste , meritoque - damnato familiam sanctam , & numerosam non ejus merito , sed gratia sua factam , in aeternum regnum is se translaturum esse testatur is . I 3. Audiamus & S. Ioannem Damascenum lib. II. de Fide ortod. cap. 29. dicentem r si Si DEI vo-- luntas providentia est, omnia proculdubio, quae pro se videntia fiunt , pulcherrime , diversissimeque fie- ri necesse est atque ita , ut meliore modo prorsus
is existere non possint . . . Solus DEUS natura bonus,M & sapiens est et qua igitur bonus , providet . . . ἰ qua vero sapiens optime res procurat is . , , Conside
, rans conditionem rerum , subdit Lactantius de opificio Dei cap. 3. ,, intelligo, nihil aliter fieri debuisse , se quam factum est ἔ ut non dicam , potu i sis e quia A DEUS potest omnia ; sed necesse est , quod illa pro se videntissima majestas id effecerit, quod erat melius, & rectius o . o Potens quidem est . DEUS , addit ocS. Epiphanius Her. 7o. ut faciat, quod vult e verum ., agit quaecumque divinitati suae congruunt se et atqui DEO agenti optimo congruit utique producere totum effectum suum optimum e concludamus ergo cum E P.
Synodica Concilii I. Franeosordiensis ad Praesules Hispaniae anno 794. sub Hadriano I., qui eidem per suos Legatos praefuit , in qua epistola cire a finem haec habentur e Credamus , Deum omnia velle , quae meliora Iunt . 14. Sunt haec tam aperta, atque perspicua, ut super vacaneum sit , alia in hanc rem eongerere testimonia. Quae contra opponi solent vel soluta jam sunt, vel sa
cile ex dictis dissolvi posse attendenti patebit
452쪽
Naturalis. 4 1tita nemo definiverit. Ex sacris Litteris autem constat , mundum creatum esse in principio; non ergo ab aeterno est creatus: proindeque duratio ejus actu inmnita non est. I4s II. Num ab aeterno ereari potuerit , inter Philosopbos sane non convenit . aeuibus idipsum inrmari
posse videtur, has rationes adducunt. Gunt, in creatione ab aeterno neque ex parte creantis , neque ex parte creati repugnantiam esse ἰ potentia enim creandi aeterna est ; creatum non evaderet increatum e proindeque Ne. Suibus contrarium placet I. verentur,uν mundus ab alio pendens censeri possi . At enim his reponunt partis Ormativa Patroni , ad dependentiam non requiri posterioritatem , eum etiam μmultaneorum unum post re vera pendere ab altero. Σ. Timent, ne mundo tribuatur attributum divinum,
scilicet aeternitas divina . merum distinguere iubentur
r4s Quae communiter a Philosophis afferuntur argumenta , ut probent, mundum non esse aeternum, jam ante cecinit Lucretius lib. V. Aliqua proferamus .is Praeterea si nulla fuit genitalis origo,, Terrat, & caeli, semperque aeterna fuere, si Cur supera bellum Thebanum, & sunera Troiae, is Non alias alii quoque res cecinere Poetae is Quo tot sacta virum toties cecidere R Neque usquamis AEternis famae monumentis insita florent stis Verum ut opinor habet novitatem summa, recensquuis Natura est mundi, neque pridem exordia cepit:
is QuRre etiam quaedam nunc artes expoliuntur: M Nunc etiam augescunt: nunc addita navigiis suntis Μulta: modo organici melicos peperere sonores . ,, Denique natura haec rerum, ratioque reperta estis Nupere & hanc primus cum primis ipse repertusti Nunc ego sum in patrias qui possim vertere voces. Acute ait S. Augustinus lib. XI. de Civ. Dei cap. 6. . mundum non esse iactum in tempore, sed cum tempore . consillatur Nota ad. b. I 69. Ontol.
453쪽
aeternitatem a tempore infinito . internitas est duratio fine successone , quae successo in tempore in ita locum habet . Deinde quod per tempus infinitum durat , fine, b initio quidem caret s utrumque tamen habere potest: oppositum est in aterno . Denique aeteris nitas est duratio a nullo pendens; infinitum vero tempus semper ab alio pendet : hinc etiams mundus ab aeterno accepisset exissentiam , penderet tamen a subsantia necessaria , constaretque successionibus. I 6 III. Vis errandi merito habetur pro attributo DEI,
tanquam entis necessarii : attributa autem entis necessarii nequeunt eo etere enti contingenti, quale essquavis creatura : neque ergo in creatura vis creandi
locum habere potest. a 47 38. DEUS mundo existentiam impertivit, hoc
est: creavit mundum . 36. : itaque inter Opera DEI primo quasi loco Creationem numeramus. Enimvero mundus existentiam suam continuat: vel igitur hujus continuatae existentiae ratio continetur in ipso mundo, vel continetur in DEO perinde, ac primae existentiae in DEO ratio continetur e mundus est ens contingens , & idcirco primae suae existentiae rationem in se ipso non habet: atqui mundus semper manet ens contingens : ergo neque continuatae existentiae rationem in se ipso habet; in ens necessarium profecto a
biturus, si haberet. Reliquum inde fit, quod in DEO , uti primae existentiae , ita di existentiae
r 6 Tam dissiellis haec mihi semper visa est quae
illo , ut eam in earum numero contineri assirmare non
dubitem, quae ab homine finiri non possunt.. 147 ὶ ,, Nil igitur fieri de nilo posse fatendum est Virtute creata: creare enim solius DEI est. Legat
454쪽
continuatae ratio contineatur , ob quod ipsum mundum a DEO eonservari dicimus. 39. Est adeo Conservatio, quam altero inter Opera DEI loco numerare possumus p intelligimusque ex dictis, eam convenientissime per continuatam creationem definiri.
SCH. Quoniam DEUS mundum B ereavit , es
conservat, eontinuo quidem discimus, eundem rerum mundanarum au rorem, b eaussam esse: attamen ne hoc contra, quam fas sit , accipiatur , quaedam podiro hic docenda, atque explicanda sunt.
6o. In quolibet ente, quod DEUS creavit, &eonservat , datur aliquid reale perdurabile , Ob quod ipsum ens metaphysice bonum, seu persectum dicitur. Iam autem illud reale, ac perdu'rabile tantum praecise est, ac non majus p consequenter per se se annexum habet defectum ulterioris realitatis : alias quoque limitatio appellatur. Quod in ente reale perdurabile reperitur, a DEO & creatur, & conservatur: desectus ulterioris realitatis , sive Iimitatio nec creatione, nec conservatione opus habet. 6 I. Ex limitationibus entium imperfectiones eorumdem resultant. Sic cum vis animae humanae limitata sit , in ea habentur repraesentatio nes confusae, errores, praejudicia &c. Limitati nes autem entium essentiis , quatenus in intellectu divino continentur , per se se adhaerent; neque adeo per decretum DEI inseruntur: consequens hinc fit, entium imperfectiones nullatenus DEO tanquam auctori ,& caussae , sed ipsisentibus creatis esse tribuendas .
62. Entium impersectiones, de quibus hie se 'no est , alias etiam Mala metapha ea audiunt p
455쪽
atque adeo jam patet , DEUM NON possE Dici
63. DEUS creat , atque conservat , quod inentibus reale, ac perdurabile est : itaque etiam quod ab hoc reali, ac perdurabili profluit, ejus DEUS auctor dicendus est : vis agendi in entibus est quid reale perdurabile, indeque actiones profluunt: has ergo DEO tanquam auctori tribuendas esse satis intelligimus. Ex hoc ipso autem discimus, quod DEUS AD OMNEs CREATU
RARUM ACTIONES, ET EFFECTUS CONCURRAT.
64. In actionibus creaturarum datur aliquid, quod non a vi agendi, seu eo , quod reale, ac perdurabile est , profluit , sed ex ejus limitationibus proficiscitur, ac resultat: istud ipsum autem adeo DEO tanquam auctori, & caussae tribuendum non est, ut potius unice creaturae proprium censeri debeat. SCH. I. Hinc Theologi dicere solent, quod DE Sconcurrat ad materiale actionis, non vero formale: tibi per materiale intellige id , quod in actione abi a vi profuit: per formale , quod ex ejus limitarionibus ortum habet. SCH. 2. Nota hic nobis unice sermonem esse de connaturatibus actionibus, ae operationibus creaturarum ἰ neque adeo, qua diximus , ad ea extendi possunt, qua DEUs in Regno Gratiae , itemque Per
liter mala dicitur ; ipsaque legis violatio , seu transegressio , Malum morale audit. Hujusmodi violatio legis in actione non profluit ex ipsa vi agendi , sed ex ejus limitatione : nec proinde DEO ta
456쪽
Naturalis. 4ψSquam auctori tribui potest , sed unice ad creaturam pertinet: atque exinde conficimus, quod DEUS Nou PossIT DIcI AUCTOR , ET CAUSSA MA
66. Quae in entibus mundanis imperfectiones, seu mala deprehenduntur , DEO tanquam auctori, & caussae tribui nequeunt 6s. , & j. 62. : enimvero quoniam tamen DEUS auctor,& caussa est talium entium, ex quorum limitationibus imperfectiones, & mala ortum trahunt, fatendum omnino , quod DEUS sALTEΜ MALA
67. Sunt, qui difficultates circa permissionem mali facessunt; at levi opera ostenditur, quod absque ratione eas facessant. Dicunt Ι. , DEUM entibus hujus mundi potuisse plus perfectionis tribuere , quo equidem facto malum omne impedivisset. verum non advertunt , essentias rerum esse immutabiles; neque adeo fieri posse , ut plus perfectionis in se ensquodpiam contineat, quam actu continet. Dicunt II., DEUM potuisse mundum alium condere , a quo omne malum exularet . Sed istud quoque gratis asseri patet ex eo, quod mundus praesens sua persectione omnes possibiles superet. Dicunt denique III., DEUM , si non aliter, saltem per miracula debere mala impedire . Ast hoc pacto naturae cursum ex universo sublatum volunt; qui tamen cursus naturae praecipue DEI sapientiam commendat; atque adeo ex universo minime tollendus est. I 8 68.
348 ὶ Armmentum ex malis , quae in natura roperiuntur , proponit contra divinam Providentiam Lucretius lib. V. M Quod
457쪽
68. Caeterum experientia docemur , quod ma
la, quae in hoc mundo deprehenduntur, identidem boni quidpiam sequatur . Hinc autem maxime DEI sapientia elucet, vi cujus mala, quae
is Quod si jam rerum ignorem primordia quae sint,
si Hoc tamen ex ipsiis caeli rationibus ausimia Confirmare , aliisque eκ rebus reddere multis , Nequaquam nobis divinitus esse paratamis Naturam rerum : tanta stat praedita culpa . se Principio quantum caeli tegit impetus ingens,, Inde avidam partem montes , silvaeque ferarum is Possedere , tenent. rupes , vastaeque paludes, is Et mare , quod late terrarum distinet oras. se Inde duas porro prope partes servidus ardor , , , Assiduusque geli casus mortalibus aufert .se Quod superest arvi tamen id natura sua vise Sentibus obducat, ni vis humana resistat, se Vitai caulla valido consueta bidentiis Ingemere , & terram pressis proscindere aratris.
Si non faecundas vertentes vomere glebas, ,, Terraique solum subigentes cimus ad ortus :,, Sponte sua nequeant liquidas existere in auras . ,, Et tamen interdum magno quaesita labore, is Cum jam per terras frondent, atque omnia florent, is Aut nimiis torret servoribus aetherius Sol, o Aut subiti perimunt imbres , gelidaeque pruinae iis Flabraque ventorum violento turbine vexant . se Praeterea genus horriserum natura serarumia Humanae genti insellum terraque , marique , is Cur alit , atque auget ' Cur anni tempora morbos, , Apportant' Quare mors immatura vagatur Huic difficultati respondet Lactantius cap. I 3. de Ira Dei . Brevius, ac verius potest in hunc modum respon deri cum S. Thoma lib. III. con. Gen. cap. 7I. BQ num totius praeeminet bono partis . Ad prudentem D igitur gubernatorem pertinet negligere aliquem defe- ,, ctum bonitatis in parte , ut fiat augmentum bonitam is iis in toto : sicut artifex abscondit fundamentum
is sub terra , ut tota domus habeat firmitatem. Sed si is malum a quibusdam partibus universi subtraheretur,
458쪽
ex limitatione, vitiove creaturae in hoc univerissum irrepunt , ad bonos fines , persectionemque totius universi diriguntur. SCH. Ipsae eumprimis sacrae Litterae innumera fere,, multum deperiret persectionis universi , cujus pulis chritudo ex ordinata bonorum , & malorum aduna- ,, tione consurgit , dum mala ex bonis dehcientibus proveniunt ; & tamen ex eis quaedam bona conle-
,, quuntur ex pr9videntia gubernantis ; sicut & itien- tii interpositio facit cantilenam esse suavem . Non ,, igitur per divinam providentiam debuit malum a re is bus eXcludi ,, . se Unde dicit Augustinus in Enchiri- ,, dio cap. II. in princi p. : DEUS omnipotens nullo,, modo sineret malum aliquod e1se in operibus suis . , , nisi cisqueadeo esset omnipotens, & bonus, ut bene, , faceret etiam de malo is inquit idem Angelicus Doctor I. p. q. 22. ar. Σ. ad 2. Illud vero vel maxime addendum, mala, qaibus miseri homines premuntur, naturae non esse conditiones, sed originalis peccati effectus, ac paenalitates. Audire etiam lubeat Card. Pol ignaccum lib. IX. v. 772., ct seq. canentem: ,, - Λuctorem operum tantorum, di cuncta regentem
Quo jure insumulas Tu ne illum vincere posse, , Consilio speras, faber ipse peritior orbis,M A quo nil in te est, quod non acceperis; immo
Quo sine, quae versas animo, versare nequires Z, , Utrum ego crediderim bene se gessisse creantem, ,, Omnia qui potuit: melius ne creanda fuisse,. Si tu vilis homo, qui nil potes, illa creasses' is oratio humanae mentis quam caeca superbis fis Haec in mente DEI, si quondam carcere rupto ' Atque utinams aspiceres,proh quam tibi justa repente ,, Cuncta viderentur, quae nunc male cognita damnasy,. Nonne vides incompositas aliquando figurasse Depingi plana in tabula J Nec forma, nec ordo est, Nec sibi respondent partes, temere Omnis in arcumis Linea curvari, seriem nec habere putatur: se Levis at in medio steterit eum forte cylindrus is Tunc tersam in faciem confusos ante coloresis Colligit, & vultus reddunt vaga monstra decoros.
459쪽
re suppeditant exempla , ex quibus sapientia DEI ma la quaevis ad bonos fines dirigentis clarissime cognoscitur. Vid. Genes Cap. 39. de Iosepho. Exod. a. de Mose. Dc. 6ς. Reliquum est, ut circa permissionem mali ita statuamus . Inconvenienter quaeritur, an DEUS potuerit, vel non potuerit, an voluerit, vel noluerit malum impedire : etsi enim & potuerit , & etiam voluisset impedire ; sapientia
tamen obstitit, quominus actu impediret: hujus quippe est malum permittere tunc , quando eo permisso majus bonum obtinetur . Porro nota hic dici , sapientis esse malum permittere tunc , quando eo permisso majus bonum obtinetur. In mali permissione abest omnis ejusdem approbatio , immo & displicentia locum sibi vendicat; quod adeo maxime de DEo malum permitten
149 r. Famosum hete indicat A. Epicuri argumentum , quo usus est , quoque nostri temporis scelesti proUidentiae osores etiamnum utuntur . DEUS , in quit Epicurus apud Lactantium cap. I . de Ira Dei, M aut vult tollere mala , & non potest ; aut potest , , , & non vult ἔ aut neque vult , neque potest; aut &vult , & potest . Si vult , & non potest , imbecilIis is est : quod in DEUΜ non eadit . Si potest , & non ,, Uult , est invidus , quod aeque alienum a DEO . Si is neque vult , neque potest , & invidus , di imbecillisse est ; ideoque neque DEUS. Si vult, & potest, quod
, , solum D Eo convenit , unde ergo sunt mala , Rut cur illa non tollit ρχ. , , Scio plerosque Philosophorum , subdit Lactan- ,, tius , qui providentiam defendunt , hoc argumento is perturbari solere , & invitos pene adigi, ut DEUM , , nihil curare fateantur , quod maxime quaerit Epic rus. Sed nos ratione perspecta formidolosum hoc ar-
460쪽
Naturalis. 449το. DEUS mundum creans vi sapientiae suae
omnia aptissimo nexu colligavit , sicque colligata Conservat : quod ipsum quoniam Rectionis, sive Gubernationis nomine indigitari solet, liquet, quod DEUS MUNDUM REGAT , sIvE GUBERNET.
, , gumentum facile di luimus . DEUS enim potest, , quicquid velit . & imbecillitas, vel invidia in DEO, , nulla est . Potest igitur mala tollere, sed non vult, , , nec ideo invidus est : iccirco enim non tollit , quia
, , & sapientiam simul tribuit , & plus boni , ac ju-M Crinditatis in sapientia , quam in malis molestiae e,, lapientia enim facit, ut etiam DEUΜ cognoscamus, , , dc per eam cognitionem immortalitatem assequamur, ,, quod est summum bonum e itaque nisi prius malum, , agnoverimus , nec bonum poterimus agnoscere . Sed is hoc non vidit Epicurus , nec alius quisquam, si tot is Iantur mala , tolli pariter sapientiam , nec ulla in is homine virtutis remanere veitigia , cujus ratio su- , , stinenda,& superanda malorum acerbitate consistit ,, Itaque propter exiguum compendium sublatorum mam, , lorum maximo , & vero , & proprio nobis bono ca- , , reremus . Constat igitur , omnia propter hominem, , Proposita , tam mala , quam etiam bona se .
3. Solidius in hunc modum responderi poteU: omnia potest DEUS mala e mundo tollere , & non vult 3 nec
inde est invidus , sed justus . & sapiens . Quia justus
homines punit rebelles , malisque hujusmodi ultro ob noxios e DEUS enim creavit hominem justum , innocentem , beatum: & homo peccando se ipsum perdidit, malisque implicavit infinitis. Quia vero sapiens is peris mittit aliquem defectum , inquit S. Thomas I. p. q. 23. ur. a. ad 2. is in aliquo particulari accidere, ne impe- ., diatur bonum totius . . . : cum igitur DEUS sit uni versalis provisor totius entis , ad ipsius providentiamri pertinet, ut permittat quosdam deffectus osse in ali- quibus particularibus rebus , ne impediatur bonum ,, univeru persectum . Si enim omnia mala impediren Hur , multa bona deessent universo : non enim esset, ' ita leonis , si non ellat occisio animalium e nec e