장음표시 사용
91쪽
SI Ontologia. si in A nullae forent determinationes, quae etiam ipsi B non forent communes, A, & B dicenda forent ab Iute similia . Enimvero quoniam Λ constat suis determinationibus numericis, seu individua. libus, itemque B suis constat, ac ita quidem , ut quae in Λ sunt, diversae sint ab iis, quae sunt in B ; idque cum verum maneat, si pro Α , ct B, quaecumque alia C, D, E, &c. sumantur ,
universim relinquitur , DUO ABSOLUTE SIMILIA DARI NON POSSE .
SCH. Numquam non in Scholis existimatum est , duo individua numero eadem esse non posse. Suod δε duo individua absolute Emilia darentur, manifeste eω dictis colligetur , ea numero eadem esse . Itaque Fadmittendum non videtur, duo individua eadem numero esse posse, nec admittendum, quod duo indisidua
absolute fimilia esse queant . 33
r. Haec propositio ab Auctore probata celebre illud est principium, qu9d Principium indiscernibIlium vC-cant Vvolmani. De hujus veritate principii, samquam de re nova , acriter est a pluribus disputatum: , , Sed neque tam facilis res ulla est, quin ea primum, , Dissicilis magis ad credendum constet : itemque ,, Nil adeo magnum , nec tam mirabile quicquam, , Principio , quod non minuant mirarier omnesse Paullatim . Adjicienda aliqua putamus , quibus Uvolmanum principium firmetur . a. Itaque principium indiscerni bilium ex contradictionis principio necessario consequitur : nam S. Thomas , a quo non facile audent sive Philosophi , si1 veΤheologi recedere in lib. coni.Gentes cap. qa. plures De Sesse impossibiles ex eo probat , quod plures Dii deberent esse persecte similes , ac proinde ab invicem discerni non possent , atque distingui . Impossibile est , es inquit Magister Anselicus , phia es Deos haberi; nam
92쪽
IIo. Quemadmodum res, quae easdem qualitates continent, in quantum eas continent , si
mi les dicuntur ; ita , quae dioersas qualitates ha- Tom. II. F bent,
, si nulli eorum deest aliqua persectio , neque aliqua
se imperfectio ei admiscetur , non erit , in quo ad ino vicem distinguantur is . Clarius profecto , vividius , solidius probari nequit, duo entia per tecte similia abs lute esse impossibilia : denegato igitur indiscerni bilium principio . & principium contradictionis ruit. 3. Sed & ex rationis sufficientis principio illud necessario consequitur . Si enim duo entia darentur perfecte similia , horum unum , nulla facta in composito mutatione , alterius loco posset substitui : nulla erfio ratio habetur , nec haberi potest , quorsum unum sit in uno composito , & non aliud . q. Idem confirmat experientia , quatenus inter ea , ut Vvolssius advertit , quae sunt ejusdem speciei , non licet reperire duo individua similia; sed ubi nudo ocul O talia apparent , per microscopia tamen in uno deprehenditur , quod alteri non inest . Exemplum frustraneo successu duorum objectorum similium quaesitorum refert Leibnitius in M. q. ad Samuelem Clar sum . Quintilianus quoque lib. X. Insyιt. Orat. dixit: se Res sim-m plicissimae , quae pares maxime videntur , alicrimine,, aliquo discernuntur ,, .F. Aliqua opponuntur a P. Fortunato a Brixia, & a Volterio . Primi argumenta p. I. Phys. gen. g. 33O. sic contrahi possunt . Quamquam primitiva corporum elementa sint inter se persecte similia , adhuc tamen omnia
naturae phoenomena post uni explicari: nam omnis mutatio , quae in corporibus contingit est penes figuram , magnitudinem , partium situm , & locum totius. Quis autem dubitet corpuscula parva mutare posse figuram, magnitudinem , partium situm , & locum , datis primmis corporum elementis perfecte similibus st Atqui corpusculorum Intervalla, viae , connexus , pondera, plagae, is Concursus , motus , ordo , positura , figurae, , Cum permutantur ; mutari res quoque debent.
Praeterea nonne fatetur Uvolssius b. 19o. cosmol. figuram Diuitiaco by Cooste
93쪽
81 Ontologia. bent, dissimiles appellantur. Itaque I. Dissimilia ,
tametsi ea quantitate non differre contingat ,
intrinleci quid habent, unde a se invicem discer
ram athomi materialis esse qualitatem occultam , quia ratio lassiciens nulla dari potest , cur eidem insit , vel saltem ineste possit ; quoniam in ea nihil supponitur , unde intelligatur , cur ea ipsi potius figura conveniat, vel convenire queat , quam altera . Igitur frustra laborat , dum rationem sussicientem quaerit, quorsum datis duobus entibus perfecte similibus unum est in uno composito , & non aliud .ε. Resp. ad I. Principium indiscernibilium ex primis Ontologiae principiis probatur, non quia secus naturae phoenomena non possent explicari , sed quia ex principiis contradictionis, & rationis suffcientis consequitur.
Quamquam neque corpuscula parvissima , quae tamquam secundaria corporum elementa sunt habenda , uti dicemus in Cosmologia , denegato indiscerni bilium princi- io , figura , magnitudine , partium iitu, & loco dis-erre inter se possunt : nam cum unionis diversae elementorum primorum ratio Omnis cesset in hypothesii , corpuscula diversa oriri non poterunt . Haud igitur possunt absque tali principio naturales effectus explicari . immori Nec res ulla geri sub caeli tegmine posset ;
Nec seret omnino caesum , neque lumina Solis. . Ad II. Si docente Quintiliano relato a P. Fortunato s. 3 33. Logicae , Viri summi & labant aliquando,& oneri cedunt , & indulsent ingeniorum suorum VO-luptati, nec semper intendunt animum ,& nonnumquam fatigantur, ita ut Ciceroni dormitare quandoque Demosthenes, Horatio etiam bonus ipse Homerus sit visus; licet enim summi suerint, homines fuere tamen: quid non iis accidet, qui homines eum sint, non tamen summi flVvolmum f. ryo. Cosmol. ia objectione citatum contra Athomistas ex absurdo , ut aiunt , argumentari . te genti patet splendidissime et ibi autem probat, futurum aliquid sine ratione sufficiente , si prima corporum ele menta composita sint , non simplicia . Quid ergo λ Μi or in tam crassum errorem potuisse Fortunatum, Pubios
94쪽
ni possunt, quin opus sit unum alteri, aut idem utrique applicare. II. Dissimilitudo tum generica, tum specifica esse potest. III. Quodvis individuum alteri dissimile est.
losophum ceteroquin eruditum, prolabi; verum non mirandum, si is plerumque animum , ut inquit idem Fortu- natus f. 4'I. Log. , ad id in Adversario improban- dum intendimus, quod vere ipse non docet, & fortas , , se ne somniavit quidem , ut hinc appareat, nos o D pugnare , penitusque convellere , quod , ut infrinse- retur, Vocatum a nobis in dubium fuerat . ,, 8. Haec vero in Metaphysica Nevvroni cap. 3. objicit contra indiscerni bilium principium Volterius. I. Μateria ex se indifferens est ad quodcumque componendum compositum et inter res autem indifferentes nulla daturalia melior , sive aptior ad hoe compositum constit endum . II. Elementa compositorum debent esse similia, ut similes producant effectus: e. g. elementa radiorum rubrorum debent esse persecte similia , ut radios rubros
componant e aquae elementa debent esse eadem , ut aquam componere valeant . III. Si quispiam petat rationem lassicientem , cur haec athomus , seu hoc ensiimplex Λ sit in uno loco , & aliud B illi persecte simile sit in alio, dicetur, esse in motu , quo duo illa
entia moventur : si petatur ratio sufficiens illius m tus , vel dicendum erit, hunc motum esse necessarium, vel dicendum, eam rationem esse voluntatem DEI, qui talem motum impressit : si petatur , cur DEUS eum impresserit motum , dicetur : ut exequeretur , quod sapienter decreverat . At cur eum motum impressit ad dexteram potius , quam ad sinistram , ad occasum potius , quam ad ortum , eo potius tempore, quam alio Nonne heic oportet confugere ad voluntatem indifferentem Creatoris ' Id expendendum relinquitur , con
cludit Volterius , quasi demonstrationem protulisset ineluctabilem , lectoribus nullarum partium studiosis. 9. Non adeo tamen est difficile & his argumentis r spondere ζ Ad I. Materia , qua corpora Componuntur, dupliciter potest spectari, mathematice scilicet, & On-tologice , sive realiter . Μateria mathematice considerata Diuitiam by Cooste
95쪽
CAPUT VII. De quantitate , o connexis ΛΙotionibus .
III. Uemadmodum determinationes intrinsecae, quae sine alio assumpto agnosci possunt, qualitates sunt appelIatae , ita quod in rebus intrinsecum solum dari , per se vero, ac fine alio Usum rara nonnisi ut pura extensio spectatur habens perse seam partium homogeneitatem , qua fit , ut quaelibet pars ad quamlibet figuram , & posituram sit indifferens : non idem tamen de materia realiter considerata est dicendum ; partes enim primitivae materiae realis sunt entia simplicia , ut in Cosmologia tradetur , physice , & realiter inter se distincta et ergo & sunt diversa ex prima propositionis demonstratione . Pariter corpuscula parvissima ex entibus simplicibus immediate genita diversa sunt , quum contineant elementa diversa ris Debent nimirum non omnibus omnia prorsumis Es e pari filo, similique affecta figura .
,, Praeterea genus humanum , mutaeque natantes, , Squammigerum pecudes ,& laeta arbusta, seraeque, ,, Et variae volucres , laetantia quae loca aquarum se Concelebrant circum ripas , fontesque, lacusque. Et quae pervolgant nemora avia pervolitantes: Horum unum quodvis generatim sumere perge:
se Invenies tamen inter se distare figuris. Io. Ad II. Fila lucis eomponentia ipsum radium homogeneum diversam habere naturam, diversumque colorem demonstrabitur in Physica . Quia tamen inter hosce diversos colores fila hujusmodi parum inter se disserunt, eodem nomine nominantur: o Rubet e. g. , in ,, quit Boscovichius lib. V. de Defectibus oec. pag. 282. dicuntur quamplurimi , quorum alii magis , alii mi
96쪽
sumpto eognosci nequit, Quantitas nuncupatur e cujusmodi sunt Numerus, di magnitudo , quae hoc loco exposituri sumus. II a. Fieri nequit, ut ea, per quae ens in suo esse constituitur, salvo ipso ente, mutentur , vel
a se invicem separentur . ς4. : in hoc ipso
autem ratio continetur, quod unumquodque ensita sit aliquid, ut aliud idem esse non possit . Ens quatenus ita est aliquid, ut aliud idem esse nequeat , Unum; ipsam vero inseparabilitatem, seu indis enobilem eonjunctionem eorum, per quaens in sustesse eonstituitur, entis Unitatem appellamus.
SCH. Sive ens universale , sitie singulare tibi proposueris, utrobique modo dicta Valeant. c 34
nus , ut ita dicam, rubet sunt ; & a colore unius M nominis ad colorem alterius transitur per quosdam ,, Velut gradus continuos , sive , ut itali appellant , ,, con una Uumatura , , . Hinc patet effectuum similitudinem non esse persectam , scuti non sunt causis per secte similes : sed neque specifica partium aquam com ponentium similitudo cum similitudine persecta est con fundenda .ri. Ad III. Quae ad DEI voluntatem pertinent in Τheologia Naturali erunt tradenda r adnotasse modo sufficiat, DEUM sapientissimum non agere insipientium more , & absque consilio : unde vehementer erraverit, qui DEUM putaverit velle , quia vult .
3 r. Si de ente singulari sit sermo, vaeillare proposivio Auctoris videtur , nisi parce admodum intelligatur . Nam Petrus e. g. nonne idem censetur homo in infantia , in adolescentia , in vitilitate , in senectute 'Quot tamen in eo contigere mutationes Transpiratio enim continua est , & plures partes eidem corpori additae. pluresque detractae ; ut nihil de mutationibus animae dicamus : quomodo igitur idem homo in tot mutationibus intrinsecis perseverat sta. Ut hanc solvant dissicultatem , & defendant eumdem hominem toto vitae suae tempore permanere , no
97쪽
313. Multa dicimus, quorum unumquodque infusesse determinatum, consequenter unum est; ipsa tamen
idem non sunt. E. g. Equus, Leo , Vulpes multa sunt;
vam quamdam hypothesim excogitarunt Ah. Ibisnaceus in Opere De praesentia simulianea ejusdem hominis in pluribus locis , & Nievventilius apud Lignaccum . Duplex corpus , inquit Lignaccus, in quolibet homine distinguamus , Oportet ; unum visibile , aliud invisibile ; unum magnum , alterum parvum ; unum primarium ,
aliud secundarium ; unum substantiale , aliud accidentale . Corpus substantiale, quod bene Prototypum appellari potest, est illud corpusculum organicum, cui imme diate unitur anima in momento creationis : huic corpori prototypo alia additur materia; sed haec acciden talis est , non essentialis ad talem hominem componendum . Haec persona humana non connotat niti hanc animam, & hoc corpus prototypum e eadem igitur semper , quoad homo vivit , permanet persona ς quam tuam in materia accidentali corporis variationes , aditiones , diminutiones perpetuo succedant . 3. Si ab his Auctoribus quaeratur , num in isto prototypo corpusculo contineatur sanguis , lympha , pin guedo st Respondet Nievventilius : Quum sanguis aliique humores facile mutationibus sint obnoxii , quae non possunt in corpus prototypum cadere , alias non permaneret idem; in corpore prototypo partes tantum solidae continentur , fluidae nullae . O mirabile prosecto corpus humanum prototypum In illo ergo est cerebrum , sed absque spiritibus animantibus et sunt oculi , sed absque humoribus : est cor , sed absque sanguine esunt venae , arteriaeque , sed vacuae : sunt nervi , sed exsucci . Et hoc corpus prototypum hoc modo fabricatum appellat quis humanum, primarium, essentiale Ingenue fatear et mihi non corpus humanum hoc videtur , sed materies stipiti, saxoque simillima. Anima in hoc corpore sita quid percipitὸ Α quo ad percipiendum
determinatur Num a spiritibus animantibusὸ Num amotu sanguinis , aut cerebri mutationibus ὸ Αt hum res in corpore prototypo , si Niev ventitium audiamus, nulli sunt . Quid ergo ρ Puta est fabella hoc inventum fabella omni poetica sutilior.
98쪽
sunt; si quidem eorum unumquodque in suo esse specifico determinatum est, neque tamen idem sunt. Similiter Petrus , Paullus , Iacobus , mulsa sunt, cum unusquisque illorum in suo esse individuali sit determinatus , non tamen idem
II 4. Unum vel consideratur in concreto, vel in abstracto; itemque ita considerantur, quae multa dicimus. Unum in abstram nomine Unitatis , muru
ta in abstracto nomine multitudinis solent indigi
SCH. In Arithmetiea agitur de uno, b multis in
abstracto: etenim ibidem loquimur de uno non attenis dentes , qualia sint entia , quorum unumquodque unum
4. Ego vero , inquit Ab. Lignaccus, in corpusculo Promtotypo admitto persectam omnium organorrim structuram, item sanguinem, aliosque humores omnes; est enim corpus prototypum corpus vivum a parentibus genitum: verumboe corpusculum prototypum , cui anima primum copula tur, immutabile est, nec intrinsecis variationibus obn
. Haec quoque responsio altera melior non est; nam in hac Lignacci opinione mors hominis in separatione animae a corpore prototypo consistet i atqui separatio animae a corpore prototypo numquam futura est ; nam animae corpori praesentia cessat , quum in corpore me chanismus necessarius destruitur; destruitur autem mu tationibus intrinsecis : si ergo corpus prototypum intrinsece est immutabile t ex hypoth. , nullae in eodem e runt, proindeque nec accident mutationes intrinsecae et igitur mechanismus corporis prototypi semper erit ordi natissimus, nullaque adeo in illo perturbatio humorum,& solidorum, corruptio nulla: corpus ergo prototypum constanter est aptum animae habitaculum. Quorsum ab hoc prototypo suo separari debet anima δ6. Quapropter quia corpus humanum e. g. pluribus subjacet mutationibus intrinsecis non est id mei in pueritia, in adolescentia , in virilitate , in senectute; est tamen .Hem , qui a pedetentim hujusmodi fiunt mutationes.
99쪽
88 Ontologi a. est ; similiter loquimur de multir in abstra Ast, non
attendentes , qualia snt, quae simul multa sunt. II 3. Μultitudo oritur ex unitatibus iteratis , ut consideranti satis patet. Quod si unitates, ex quibus multitudo oritur, denotant talia, quae jusdem sunt speciei , ac consequenter sub communi notione, & nomine continentur , recte eadem dicuntur e contra diversae merito appellantur , quae designant talia, quae diversae speciei sunt , ac consequenter diversam notionem , diversumque nomen sibi vendicant. SCH Nempe unitates denotantes talia, qua ejusdem sunt speciei, fama multitudine , quae ex iis resultat,
i substitui possunt: eontra ita Fbi substitui nequeunt, quae designant talia, quae diυersae Deciei sunt : igitur illae merito eaedem, hae vero diversae dicuntur Ab. g. 6 . , y 65. P.
II 6. Multitudo, quae ex unitatibus iisdem resultat, Numerus dicitur. SCH. De numero in abstram sermo his esse videbitur , cum ρο multitudo, b unitates abstractum quid innuant. Alias is numerus numerans solet dici, exprimiturque proprie per binarium , ternarium , quam ternarium uec. Numerus in concreto , alias numeratus dici solitus, constituitur per multa in concreto , exprimiturque proprie yer duo, tria, quatuor &c. pita, ut tum sensum esse oporteat , duo e. g. latera , tria corpora , quatuor figurae et ubi quidem nemo non facile dispicere potest , qua ratione definitio numeri numerantis ad numerum numeratum applicari
Numerus numeratus dicitur etiam primitivus, & numerus numerans derivati ἔ.
100쪽
et 17. Si ponimus A, & B dcc. esse multa, ac per ea constitui unum, quod e. g. nominetur G; G dicitur Totum ; A vero, & B &c. Partes I re quodlibet eorum Pars: seu in genere : Totum es Mnum idem cum multis ; Partes sunt multa simul sumpta idem eum uno. 36
SCH. E. g. Radix, Truncus, Rami, Folia tamquam multa , seu inter se distincta, ae dioeris , eoninstituunt Arborem, qua est quid unum , ac idem eum enumeratis simul sumtis . Hinc Arbor dicenda totum; Radix, Truncus, Rami, Folia Partes. Ii 8. multitudo partium totum constituentium , quarum una est extra alteram, appellatur Magnitudo; ut adeo magnitudinem tribuere liceat omni ous , in quibus partes extra se invicem concipi possunt,
e. g. ealori, duritiei, flexibilitati be. 3
II9. 6 ὶ Totum multipleκ est , nimirum naturale , arte factum, & per accidens. Totum naturale illud est, quod ex pluribus distinctis coalescit ab ipsa natura ad tale compo situm componendum ordinatis, ut Planta. Dici hoc etiam solet Totum ter se. Totum artificiale dicitur illud , quod ex pluribus distinctis componitur ab arte destinatis ad tale compositum constituendum, ut Domus . Totum per acci dens est illud , quod ex pluribus constat nullo glutine inter se unitis, ut acervus lapidum. Addamus & totum mctrale , illud nempe , quod ex pluribus d inciis constat per regulas morum ad invicem unitis , ut Exercitus . Quandoque plures actiones morales censentur una actio Jecundum prudentum judicium. 3 Partes aliquam componentes magnitudinem vel sunt homo eneae , vel sunt beterogene. . Partes magnitudinis, quae naturam eamdem habent, dicuntur homogeneae quae vero diversa natura sunt praedoue heterogeneae appellantur. Anaxagorae homeomeria, quam nitidissima exponit Lucretius lib. I. de rerum nat. continet partes hommogeneas ; estque ejusmodi : ossa videlicet e pauxillis , atque minutis