장음표시 사용
51쪽
H. e Marti proprie assimilantur, ideoque sunt in ma- F ris,quos non interfecerant filii Israel subiugauit Seso
ioci parte initabiles, oc proditores creatorem ignorantes. Sicut autem isti propter Martem, de Arietem m- disponuntur ad cultum Dei, ita de illi,quibus Iuppiter de Sagittarius presunt econtrar o Opera religionis mas: S diligunt, de costantiores incultu Dei scindi de hoe
quia Iupitet religioni, idest cultui Dei praeest: de hu- , iis bi xuim i est Hispania, cui Saggitarius, de Iupiter dominia resistio nantur: ut ait Ptolem s in quadripartito lib. secvdonitatis .capitia.deprima terrarum. Et ob hoc ut coiterno cin. M. est aliqua natio terrarum, in qua tatum viris Ecclesia. sticis obediatur,de prompto animo fiant,que pertinet ad ritus colendi Deum. Istam rationem vitiniani mi. noris etficaciae esse volo duabus prioribus, quia si aliquid probat parum est, eo quod ad ista parua est fido Gribus virtus, sed diis priores sui scienter inducunt.
Irat mi in furor domini in Istael. Idest Deus videbatur iratus contra Israelitas,eo quod inserebat eis malum . Et ait: quia initum fecit semista pactum meum. Ista verba non lunt reserenda ad pKcedentia, quia hie agebatur de successione iudicum quomodo post mortem cuiuslibet illorum peccabant Iiraelitae: de tune esset semus. quod opteto tepore iudicum, Deus dixit, non expclleret gentes illas de terra Chanaa. Quod nollat quia infra dicitur, quod erat ad experiendum antiraelitae timerent donamum vcl non, od illa experi
tra facta fuit tempore iud: cum, ut colligitur sequenti cap. ubi ponitur tanquam proatio ad historiam vidi. mon in tributarios usque in diem hanc. Nec tradidit in manibM IOD. Scilicet quod quamquam multo tempore pugnasset Iosue contra gentes istas. non potuit praeualere. Et credendum est i Deus iusserit eices 1are a bellis postquam Obtinuit magnam Partem ter. rae Chanaan. Chronica temporum de omnibus gestis, que fuerunt
ister Gentiles ab exitu Iudaeorum de Aethpto Usue ad tempora iudici- . Quaest. Xυ I.
CHRONICAM rerum descriptionem cogi aianeam reb , quae in sacra scriptura digerunt ab initio librorum istorum inchoatam, de continuatam ex cap. nono libri Exodi omiseramus, ubi de gestis tempore Moysi aliquid ex parte tactum est. Nunc autem tanquam postliminio quodam redeuntes, ubi cellataeit,denuo inchoandum erit. Temporibus Movit, riait Cathel mandus in Chronicis lib. nono apud Crete L .ses regnauit Abdera qui dc Vrbem condidit. Puto au- Auio timetem, et Abdera sui is vrM pdidit.de qua fuit Demo gnarunt. tus Abderides appellariis. Iustinus autem de C Re nucretensibus in chronicis suis sic ait: Curetes saltus Carchesiorum incoluere, in quibus dicitur Titanas aduersiis Deos pugnasse. Horum rex vetustissimus re colligendi mellis usum primus inuenit. Huius filia cucum, quod Deus reliquerit gentes has ad expeti edum H ex incestu filium procreastet, pater pudore flagitijeu Israel, α haberent consuetudinem prςlianui. Sed dicendum, q) suerunt ista verba dicta paulo post mortemiue ante institutionem iudicum. Et iam non potest dici,* angelus apparens sis pra, dixerit illa: quia illa apparitio fuit ante mortem Iosue, ut si apra probatu est. Ista tamen necessario dicta sunt post mortem Iosue clim dicatur insta. Ego non delebo gentes,quas IO-.sue duni sit, bc mortuus est. Et dicitur.*gens ista secit pactu irritum,quia non seruauit lege in Dei, quam
nouerat, Sc pepigerat Obseruare. Et vocem meam acido
cinem sit. Scilicet qina scipe admonui eos,* seruaret legem,S non communicarent cum Chanan ς is, Mnoluerunt. Et reo non deletao Vnter, quas dimisit Iosue iussit exponi: post dies aliquot cium ad corpus C posi- Ahia; obii nussum est ci, inuentuS eii ratio serarum lacte nutri itus: postmodum hunc domi relatum in callem angullum, per quem armenta corneare consi reuerant proi: et ivllit: cunque est et ibi,&ab armentis non tangeretur, sed aleretur, canibus eum Protici fecit multo ieiunio ad eius esum incitatis post iroc suibus,aquibus ciam aleretur,m Oceanum mergi iussus est, x bi iactus ab estu idest te rore irratis in littore ianus ibi e positus a quadam cema nutritus est, de inde nimia v locitas pueri sun de inter greges ovium, Id ceruorum peragrauit: ad ultimum laqueo captus regi donatus cst, ςm recognosces,& miserans. suceeubrem sibi minutis est. Idest qiram quam Iirae ita conentur pu- I Constituit, nomen illi impolitum sint . udis, qua rex gnare contra gentes istas ad delendum eas poterunt,quia ego non delebo eas, idest non dabo vires ludeis ad delendum illas, ted in penam corum manebunt, de illς sunt sentcs, 'uas non obtinuit Iosue
vivens. Vt in ipsis ex cri.:r Israel, virum custodiant via Dei,
O ambalant in ea. Non cit sensus 'uod Deus vellet capere experiemiam quid acturicilem lsrael: te manentibus Chanai ratis in terra, scilicet an colerent donianuvel non,quia DeuScia illa cognouerat clim sibi semper praeientia sint, sed est, quod ipsismet liraelitis, Maliis gentibus daretiar experientia , an Israelite coleret Deum, vel non Praesentibus Chanancis, quasi dicat manentibus eis in terra habebant maiorem opportu- 1actus leges populo suo ad inuenit: boves primus aratio , dc in frumenta sulcos facere docuit . ab hoc, Maministeria seruilia populo interdicta sunt, Sc plebs Per septem urbes Uiuisa est. Regnum autem illo mortuo a succetaribus per multa iecula possessu est Eusebius l: bro chronicorum ait Anno 3 s. Movsi, qfuit ante cxitum de Aegyptorer s. annos Cecrops regnabat in Attica, a quo usque ad Troie captiuitatem fuerunt anni 37s. De regno lito Atheniensium Helinandi in chronacis, dc Vincentius m l peculo hi 1loriali dicunt, quod anno primo regni Athenio an
autem regno annotantur anni post hunc regnauit'iunx- ibi Granaus: suc Danaus, ut quidam volunt annis I9. Amplutriti annis Io. Erichthomus sin Pandion. o.
Hie luit Erichthonii filius, cuius filis Progne 5 Phis ut omena. De illis narrat Ouidius historiam G. Met stoi .morphoseos. scilicet qualiter maritus Progne voluit cognoscere lyhilomena sororem illius, cum omnino recusanti, ne clamaret, linguam abscidat, de crebra
eam libidine maculauit, quod dum insignis iniuria innotuisset sorori, filium comunem sibi cla viro in vindictam sceleris occidens coxit, eumque comed dum patri tribuit: unde ortum est: quod petis intus habes. Post hunc regiuult CccNFIIccundus annis.
ir principium,in quo Cecrope regnante in arce Atheui re
nitatem,S occasiolae iii ad coiciliani idola,qua expul-ς graece Ather radicitii Athenae nuncupate lum. Hui nomῆ so sis eis: ideo si expulsi estesit non tantum pateret in t ti tum tio Israclitarum circa cultum Dei, ita presentibus eis vere inota fieret. Si ut custodierunt paues eorum. Illi qui filerunt post tempora Iosue: nam tunc colueriit Deli.
Dimisit ergo dominus omnes hi nationes. Scilicet eas.quae
nominat tequenti capit. in principio. Et dicitur dim, sit de non dedit ludis opportunitatem ad delendum eas. Et cito subuerteie η'la t. Q asi dicit, aliquando subuerti sed non cito, sed postea tempore David. MSalomonis ut patet secundo P.irat P. Octauo. scilicet. Omnem populum qui derelictas luetat de Heth is, de Amorrhps, de Pherezaeis, de Heugis, M lebulaeis.
qui non erant dc ι rupe Iliael de filiis coetum,eia poste
52쪽
4o..Pandion 23. Egrus Pandionis filius Q. Iste suscepit in uxorem Medeam magam profugam de d mo viriquippe, que filios excitata rabie presente viro occiderat in vindictam desertionis. Nam eam vir sies Iasonat acciperet Creusam filiam regis Creontis ex. reserat dominic regno exulem faciens. De quo Sinera in Tragoedia r. cuius titulus est Medea . Hanc suscepit Egius rex Atheniensis, cuius consilio filium suum Theleum tanquam peregrinum poculo toxicato occidere parauerat: de quo Ouidius 7.Metamorphoseos. Post hune regnauit Thesaeus filius eius o. annis, qui aduersus Thebas dimicauit. Iste fuit vir fortissimus multa admiranda exercens, cuius laudes ta-1 git Ouidius 7. Metamorphoseos. Hic sorte ductus put rhsses grauit contra Minotaurum inclusum in labyrintho, B viri istis quem Daedalas mira arte parietibus perplexis con-uruxera Ede quo victoria potitus duas sorores Ariadna videlicet, de Phedram Minoi regis Creten. filias diligens accepit, quarum Ariadna sallens in littore reliquit, qugdute de eo conquesta epistolam scripsit,
qui habetur in libro Heroidum Ovidii, α incipitl . Mitivi inueni quam te genus emnestrarum.
Phedram autem uxorem duxit in regnum suu thenien. quae postea filium Thesei eiusdem Hippolytum priuignum suu castitatis amatorem ardenter diliges ad incestum sepe sollicitauit: quod alte me etiamotti dedit. De quo lath Seneca in trag dia quarta, cuius titulus est Hippolytus. Post Theseum Mne- neus regnauit annis 23. post huc Demophoon filius Thesei, Sc hie sint tempore belli Troianiaste vadens in bellum Troianum cum per terram Thraciae transitum faceret, Phyllis filia regis Thracie eum in ritu. de hospitem suscepit, praestita fide de redeundo ad ea post bellum, qui cum, fide mentita, mn uerter tur, Phyllis prae amore, M quia se detulam conspici rit, laqueo is suspendit, prius lachrymabili descripta querimonia in epistola, quae vocatur Phyllis ad Demophoonte,& habetur in libro Heloidum Ovidii de incipit.
Hospita Demopboon tua te Rb op a P Tu. Phyllis, de Iste regnauits 3 annis: post hunc regnauit Entesia. ldς phv annis , post hunc olidas, idest Tumetes s. anni Melae I pus 37. post hunc Codrus 3 i ciste fuit, Qui iuxta Apollinis Delphici oraculum se interimi fecit obi j ciens
se hostibiis prouocando eos bello Peloponensiaco in C M ix quo Etitidarum imperium destruitur. Fuit aute iste in Codrus tepore Saulis regis, vel Eli iacerdotis summi, o, ut alii tradunt,de quo dicetur in lubnotatione chronica in fine primi regum, in quo cellauit imperium Α- them c. qJ 37. annis Perseiterauerat. post C rei apud Athenien. principes ii aeriant, quorum primus Medotegnum in fine sus virς obtinuit. dc poli eum caeteri reges. Prsiuit aut Atheniensibus aruit ro. post hunc Acastus annis 3 3 . Archippus I9. Theusippus i. fortas 3 I. Mesathes 3 o. Diogenicus 22.FEreaus I9 Ari-fron ata Thespicias 27. Agamestor ro. Esthil a 3. Almeon, vel Altinoee ut quidam volunt i I annis. Post
hunc cessauerunt esse principes Athenis, qui usq; ad
mortem suam imperarent: oc in decem annis r gnandi magistratuum consuetudo conuersa est. Regnauitque Primus Carops, siue Cecrops filius Esthili
annis ita stilles post eum Io. Hi pomonesio. Licrates Io. Aablander I o. Flexio io. Post hunc Athenis principes constituti sunt cessantibus regibus qui principes ex nobilibus urbis electi luerunt,&pr fuerunt annuali Imperio rempublicam agentes. Rursus tempor
bus Moysi Hercules primus quoniam multi su riuit fertur Anti um luctς vicisse certamine, Prius
ceteris bovem immolans Ioueni appellauit. Deuc lion hoc tempore, ut scruar, apud eos regnare ortiis est, qui circa Parnasu in morem morabatur. Diluuiu-que sub Deucalione in Thessalis fuit, de quo lath describit Ouidius primo Metamorphos s. Hoc etiam tempore incendium in Aethiopia magnum sub spton te iactium est. de quo late Ouidius secundo Metamorpholeos in principi 'on quo apparet ipsum recte
secutum historias, de si accessiones temporum. Hoc tempore multae pestilentic localcis, ut Plato metum rat, iuerunt. Templam Apollinis Delphici eiusdem rem,'um Moysi tempore a liliis Cecropis fabricatum est. Ena rauimus autem totam istam successionem regum M , si a principum At lien. non quasi tota cotemporan sue oopii s rit Moysi, quia impossibile erat,cum extendatur per bricoste. multos annos, sed quia primus regum Athen. s. Cc-crops ivit tempore Mo , cc it regnare anno vitae Moysi 31. vixit autem Cecrops annis quinquaginta in regno, ut dictum est, ideo apparet ipsum mortua fuisse annoqiunt post exitiani liraelitarum de Aegypto dum manerent in deserto apud Cadesbarne. Patet hoc quia ab amio trietesimo quinto Moysi usque ad exitum de Aegypto fluxerunt anni s. cum silerit
iste exitus anno octuagesimo vitae Moysi, ut patet Exod. . . restabat: tergo quinq; annivique ad mortem Cecropis, qui fuerunt quii queant i post habitationem uides ectoaeost hunc regnauitGranaas iecurvota tam indus Rex Athenie n. annis Iv. oc iic mortuus eli anno es des ita vigesimoquarto. postqu1 Israelitae erant in deserto, Athei ieu.& manebant in Cadesbarne, cum manserint ibi qua Teri 'draginta annis. Post hunc regnauit Amphitrion tes:
tius annis decem. dc momuis est anno triste sim uat 'μ to mansionis in deserto in Cadesbarne . ille Amphi trion habuit uxore Alcmenam nona ule. De qua mypiter dicitur genuisse Herculem, vico ligitur in Tra-Sedia prima, que vocatur Hercules stareἱ Sed no fuitii te primus Hercules. Post Amphitrione in regnauit minus o. Erichthonius annis quinquaginta, huius regni ericlith aimo sexto Istae litς transierunt lordanem, & introie-ni runt in terram Chanaan, dc lacta sunt tempore eius omnia, que scripta sunt in libro Iosue: na Iolue post introitum ita terram Chanaan vitit, ut fertur, annis viginti sex. Ideo oportet Q mortuus fuerit anno trige-ἴimoquarto Regni huius Erichilaomj, cui adhuc r stabit sexdecim anni de regno. Sub eo et luerunt S mores,qui dicuntur logo tempore vixisse post loliae, ut patet iupra in literαbubeo etiam iuit iudex primus Istae .c Othoniel, dc mortuus fuit anno quasi age sibmo sexto Regni Erichthonij. Quod patet, quia tem- Pota Othonielis sunt anni quadraginta. ut patet seq. 'ca. sub quibus computatur totum tempus . quod fuit in ducatu inlue ab introitu in terra Chanaan, ut Probatum fuit in prologo libri huius. Erichthonius autem regnauit annis so. 5 transierant sex anni de regno eius, quado introierunt Israelitς in terra Chanaaut nunc probatum est: ergo supererant adhuc der gno eius quatuor anni quado mortuus est Othoniel: reliqui autem reges de principes Athenienc coinerudunt cum temporibus Resum S Iudicu, de quibus locis suis fiet applicatio. Erichthonius ergo . Rex Athenien . tam Movs,quam Iosue contemporaneus fuit, sed potius ipsi solve. Nunc autem historiam losae sub brachi logia tangamus, ut ordinemus tempora secundum intentionem Iosephi: nam ipse non co-tinuat lueram, ut est continuata, sed anticipationem, α recapitulationem esse allecit. Tangit autem Iol phas in quinto antiquitatum historiam Iosue, Se continetur in ipso praedicta historia, de tempora iudicum cum historia Ruth,M tempora Samuelis principitii
quoque primi libri Regum usque ad capiti quin tuta
53쪽
natione arcae in terram Philisthinorum . Dieitin m p que Generaret tendentem circa Carmelum, & mare
conuocans Iosiae principes tribuum Ruben, de Gas, depraesules Manasse: huius enim tribus mediam partem in Arnon descripserat, quae Chananaeorum pars septima est cum equitibus quadraginta mit
Iibus a loco, qui dicitur Abela ad Iordanem accessit in stadi is . de ista est histona primi cap. Iolae de
inde trantito Iordane sacerdotibus cum arca O.stadiis praNredentibus accessit usque ad decem stadia ab urbe Iericho ad locum, qui postea dictus est Galgala.
Facta autem circuncisione prima die azymorum lucet cum arca urbem Iericho circundederunt: iacti que est quod legitur de Achan Sc de urbe Hai.Et hoc est que ad medium s.capvi usque ad locum Illum soniti sunt,& convallem,quae Carmelum appellatur, de ex huiusmodi est. Aseritς vero omnem terra , quae forint Gad Sidonem conuersa est habuerunt. Ciuitas autem buum is Ace in eorum parte fuit, quae etia Atlpos appellatur . . Patres vero ad Orientem conuersas usque ad Dama.
scum, M Galilaeam superiorem Nephtaliis sumpserunt usque ad montem Libanum, sontemque Iordanis, quorum fluctus de montibus est collectus. Danitae autem, idest filii Da loca convallium ad occasum solis postea tenuerunt Aeto,dc Doris, determinationEque Lamiam simul, de Gara, de Bethoron, usque ad
montem,ex quo tribus Iuda pendebat Loca aute circa S:donem 5c Arathaeos,le Amatho s, id Arith suctus ordo est. Hoc autem tempore manebant ID G tune inculta erant. Tunc Caleb petiit Hebron inposraelite ita castris Galgale,dc Gabaonitς videntes mala,quet acciderant aliis populis, secerunt quod habetur Iinue p. 6 parum post secutum est bestum contra s. reges die,quo stetit sot: de quo decimo capi. Deinde dicit quod venerunt Chanan rum reges ad Berothiciuitatem Gahaeae superioris, qui locus non procul a
Galilaeis est: εc totius exercitus armatorum erant trincenta millia, dc duo millia curruum. tui habat autemh e multitudo Iosue, o Israesita qui pertequens eos multum perambulauit, de omnem exercitum hostio Priter paucos occidit, ita dc reges ceciderunt uniuersi. Deficientibus autem hominibus ad occidendos
equos Iosue se conuertit.Et istud est bellum, ibita sessione, quod habetur Iosue decimo quarto: tunc Et assignarae sunt urbes refugii, de sacerdotum. De quo Iosue vigesimo, id vigesimo primo. Ita I . autem 16. de i7. dc iv. de sortium diuisione agitur, de qua dicta est. Post hoc anno vigesimo , per diuisionem sortium factam, ut ait idem Iosephus Iosue congregauit omnem Israel, dc fecit quod habetur Iosue riget imo
tertio cap. vixit autem Iosue annis cetum decem quin I Q in iis rum nuxerant quando exivit de Aegypto, Moy Maius L .se autem V annis fuit in deserto, deinde in terra Chanaan 26. annis tenuit principatum, de quo Iosephus ait. Iosue defunctus est cum vixisset annos centum-
decem,quorum quidem cum M se pro doctrina retur undecimo Cap.annus ab ingressu in terram Chana rum utilium commoratiis est quadrasitata. Dux au an transierat, Z nullus Cliananaeorum remanserat, nisi qui ad mitionem murorum effugerant. Iosue aut de Galgalis denuo castrametatus sacrum tabernaculuconi lituit iuxta urbem Silo. Locus enim Opportun
Pulchtitudine videbatur, donec aedificire templum quietis caula permitteret , dc iic post is .capi. Introdi cit Iosephus is . nam id quod iii cap. I 2.5 M. no per tinet ad succellionem temporum: nec potest proprie dici per anticipationem, va recapitulationem, aut co. tinuum ordinem positum, cum non sit historia temporis Iosue. Qiod autem liabetur,capi . de usque ad
xs .vult esse potitum per anticipationem. De Silo aut e
constituto lanctuarii; transierusivi ipse vult, in Siche. ubi est mons Hebal,& Garizim, M posuerunt maled chione α benedictiones, atque scripterunt Deuter nomii quod habetur Iosue s.ca.Sed lci lephus vult, sit anticipatio : ibi quoque ea vice dicit luime factu niimus cum Israel quandoqii idem politus est lapis in testimonium, te quo habetur Iosue a Sed est recapitulatio . Inde autem dicit quod redierunt in sillo: de tunc Posuerunt tortes mittentes prius viros, qui describeret rerram, quos septimo mense post dicit ei se reuellos: tunc sortes potitae iurit. Et diciti tribus Iudae sorte elegit superiorem Idumeamquς in longum extenditur, usque ad Iosollam: latitudinem veto usque ad palude constituta Sodomae est. In hac autem sorte ciuitatestem post illius mortem sex dc viginti titit. Vir nec sapientia indignus,nec eorum, quς cogitabat, ut multa tapienter ediceret inexpertos. Eodem tempore mo tuus est Eleaetarus pontifex Ela inees filio suo sacerdotum relinques, cuius sepultu ira facta est ita ciuitate Gahata. In diebus Iosue,ut ait Historia scolastica Erichthonius primus quadrigam iunxit in Graecia : erat quippe apud alias nationes, sed iuxta aliorum semen. tiam aliquato tempore post mortem Iosite contigit: nam Erichthonius postea fuit. Sed salium est, nam Erichthonius suit quartus rex Athenim. regnis quinquaginta annis, cuius annus primus suit sex annis antequam egrederetur Israelitae de deserto, de ultimus fuit quatuor annis post mortem Othonielis primi i dicis istaei .ut stipra declaratum est. Hoc tempore Busiris tyrannidem in Aegypto exercuit, quem Hercules occidit: ipse quippe nosipites per si audem C rudere consueuerat.Hoc tempore Pia nix, dc Cadmus de Thebis Aegyptiorum profecti in Syriam in regi ne Tyri,& Sidonis regnauerunt, sed Gadmo rec dente in G cum terra a Ph ice Phinicia dicta est. Europam filiam Phelticis Iuppiter rapuit,&cognouit quam postea Asteraus Creten. rex Ucorem habuit, Mex ea Minoem procreauit, qui Minos postea in Cr ta regnavit. Danaus frater Aeniti, ut ab illo regnu serret, ic transferret in progeniem tuam quinquaerant Alcalon de Gaza. Simeoni vero in secunda sor- ginta filias quas genuerat dedit uxores quinquaginta prouenit Idum ea, quς circa Aegyptum eit, oc Ara- filiis Aeolii statris sui composita fraude cum fili hiae montem. Beniamitae sortiti sunt a lordane usque ad Mare longitudine,latitudine vero Ierosolymis Bethleis , qui terminatur, idest apud Ierusalem, dc Bethlehe: h autem sors angultissima fuit propter terrae' licitatem Ierico autem, M leroiblymorum tulerunt urbem . Ephra: m autem tribus a Iordane usque Gazaram longitudinem habuit, que nunc usque ad
maximum campum terminat. Manasse auten
medietas a Iordane usque ad ciuitatem Doron, sirulae Dor latitudinem habet, quς nunc Silopolis appel. latur . Post hanc autem Illachar Carmelum monte, Miluu uim in longitudine habuit: taburium vero idest montem Tabor in longitudine. Labulorutae vero ustas, quod ipsos viros prima nocte in lecto occiderent: nam omnium eadem die nuptiς celebrate sunt: mortui fuerunt autem quadraginta nouem relicto
unico. qui postea luccellit patri Ae sto. Aliqui. autem volunt hoc fuisse prius, 1 cilicet tempore Moysi: de quo in Exodo. capitu. decimo quarto dictum ,sbs non est magna differentia. Nunc autem de lus, quae pertinent ad principium libri huius iudicum si cundum intentionem Iosephi dicam ux Iosephus a tem quinto antiquitatum vult, quod post mortem Iosue quasi immediate consuluerunt illaesitae dominum t de Phinees prophetando respondit ad delem
dum genus Chanan tu tribui Iuda debeti dari prim
54쪽
Λ & Astarotb. Iratus e contra Israel D
hitantes in illa occiderunt. Relinquebatur autem minus , tradidit eos In manus Culata Ra. in Hebron genus gigantum, qui propter magnitudinem ac formas in nullo aliis hiabus proximabant vltra modum admirabiles, quorum ossa hactenus m strantur, in nullo de quibus habetur fides aequalia.
sathaim regis Mesopotarniae , seruierun que ei octo annis. Et clamauerunt ad D duminum,qui suscitauit eis Saluatorem, &liberauiteos Othoniel videlicet filium Coeg ' fratrem Caleb minorem . Fuitque in eo αδ'
spiritus Domini,& iudicauit Israel. Egressusque est ad pugnam, & tradidit Domi-
- L 1 nus in manus eius Chusan Rasathaim re cis m. quae narraritur de Levita inis I9.ωzo.6 23, iue- B etem Syriae, & oppressit eum. Quieuitq;
suo probabitur. Idolum quoque Michς eo tempore terra 'uadraginta annis, di mortuus eli O-
Isti autem gigantes tune deleti sunt . Dederunt etiam tunc misellioneni filiis Ietro, qui fuerant in deserto eum Israelitis 5c secuti sunt eos semper relin-ogatio- quentes possessionem terrae suae. Haec autem omnia eum usque ante iudices ortos in modico tempore quod fuit in-
tet mortem Iosiae, de insututionem Othonielis in iu- , ab iti l dicem Iosephus accidisse vult. Praeter hoc ait quod dicit futile: de quo infra decimoseptimo. Dicit etiam quod hoc tempore cum Israelitri bellorum studia r liquissent, Mad terrae Opera se dedissent: Chananaei
eos contemnentes, nec aliquid ab eis pati posse credentes suum collegerunt exercitum firmam habentes spem quassi Hebraeos auli fercnt, & de caetero ciuitates licenter inhabitaren curtusque taciebant, dc exercitabantur, de quae urbes Iudaeorum sibi consentiebant: unde de tribu Iudae Aschalonem.&G Σam abstuletunt, de multas in campestribus constituras. Danitas quoque, idest, filios Dan in montana su ---ὼ- Ε e compulerant, nec pini da eis locum in campe- C c6.M s .in opaco.in c. io.&7. ii. Qi3 .PKsens asit di
Ha murrares. In precedentibus premissa est breuis materiae libri praeiatio. Hic cosequenter subditur eius narratio.cqiua incipit iam historia Iudicum, quia erimo historia texitur Secundo triplex castis,uel incides annectitur,inista I .c. I 'timus diuidinir in leptem partes sin tribulationes leptem quas passi sunt Iuraelitae pro peccatis suis a quib'penitentia ducti liberati sinat per auodecim iudices sibi succedentes. Duςptim tribulationes tangunt in hoc c. 3. in Et tribulatio. Liuibus relinquentes, dc dum illi nec ad bellandum essent idonei, nec sussicientia ad habitandum haberent loca, quinque vims ad loca mediterranea miserunt:&iactum est quod habetur inta decimo octatio, Sc sic omnia haec euenerunt ante tempora iudicum: de tunc sequitur tempusOthonielis primi iudicis, quae cit materia sequentis capituli.
minus dereliquit, ut erudiret in eis Istaelem , de omnes, qui non nouerant bella Chananaeorum: dc postea discerint filis eorum certare cum hostibus,
di habere consuetudine praeliandi. Quinq; satrapas Philisthinorum, omnemque Cha
nanaeum dia Sidonium, atque Hevaeum,
qui habitabat in monte Libano, de monte Baal Hermon, usque ad introitum Emath. Dimisitque eos, ut in ipsis experiretur Is
uidit in duas partes sm duas inbulationes j in eo tam guntur. Secunda ibi. Addiderans ainem. Prima in duas, quia primo ponitur ad pmissa continuatio. Iecsta trabulationis descriptio ibi. Israel.
QVAERET aliquis, circa primum an ea ,quae
diit hic, habeant continuatu Ordine adpceuentia,vel sit aliqua mutatio. Rnderadu ni est,cp iste liberest de iudiciae,quorei materia incipit in Citio. In du hus aut praemulis posita suerunt quma, quς non pertinebam ad iudices sederatqda necessaria preambularna inter mortem Iosue,deiud ces intercidit alisuantuD ips. in quo acciderunt aliqua narratu digna.' scriptura ptermittere non debuit.& sic fueru ni ea q hiar lupra I .ut pced.c.in fine declaratum est.Fuerunt aut illa
duplicia, ida fuerunt, q pertinuertit ad quasda pionuli aliter .vel ad totu Israel simul. Alia vero ad ipsas itibus specialiter,& non ad aliquas psonas priuatas, nec
de idolo Michore de vfine libri etaidolum Michae ad unum vim istum pertinuit .insta 17.casus aure de uxore Levitae partim ad unu virum ptinuat.& partim ad totum Israel, de quo infra iv. M viqi adfinem. sus autem de filiis Dan in
A 1 quiremibus locum habitandi pertinet adunanimbaraelem, utrum audirent mandata Domi E specialiteriquia in in generali tactum est iupra primo,
tu , quae praeceperat patribus eorum permanum Moysi, an non. Itaque fili j Israel habitauerunt iii medio Chananaei, & H thaei, & Ammorrhaei, & Pherezaei, Hevaei, & Iebusati, & duxerunt uxores fi
lias eorum , ipsique filias suas filijs eorum
tradiderunt, Zclervierunt dijs eorum. F eeruntque malum in conspectit Domini,
R obliti sunt Dei sui, seruientes Baalim,
Auli Tolt.super libIudicum. non fuit ibi explicitum sed seruarum usq; mista I S. a. reliqlia aut ui ad qualibet tribum specialiter pertinebant, supra prurio cap. des pia sunt: ideo dictum fuit ibi de qualibet tribu, quomodo se litabuit ad hostessum in suiupienda haereditate: de illud est prumum praeam tum, quod requiti tui in hoc libro ad hoc quod tangantur non sollim ea, quae pertinebam ad totum Iliael, sed etiam illa, quae pertin bant ad singulas tribus, δc primo pm maiori parte iacta sunt ante tempora iudicum. Secundum praem-bulum est cum hic dicatur de iudicibus,tangere cauiam quare introductiim fuit istud genusprincipatus, cum ptius non esset, ac hoc tangitur in capitu. Praec D ecia b
55쪽
denti, ut ibi declaratum est: dc sic cap. istud habet alia F sta quia quando fines inter se consola at, satis stat eandem rem esse ad diuerssis sines. sicut in iubordinatis
ubi multi fines censentur esse unus finis, vel in non sibordinaus,dum ranaen habeant quandam sinu litudinem, propter quam eν tendatur idem estectus ad omnia illa: clim tamen sunt contrarii fines, non stat hoc. Sic videtur in his finibus, quia quidam si in t ad Iudaeorum gratiam, scilicet,ut non reducatur terra insolitudinem, alii in pςnam, ut quod haberent hostes. Remondendum, quod quanquam fines sint contrarii, satis istat,quod eadem res sit ad illos: quoniam prouenit ex magna Dei sapientia, cui ipsium quoq; quod
malum est bonum est: ideo cum aliqua res sit ad ma- Quom l
I lum, siue ad poena Deus ex lapicntra sua ordinat ea do Detio
expellere, nisi Deus illas vellet delere adiuuando Il- G ad aliquem sinem bonum, quem simul res illa alta raci,qa dixit: ipse ego sum, qui delebo eas a facie stim sat cum aliquo fine meso, vel penati, dc sic erat hic. ru Israel: Iosue decimo tertio. Ut erudiret in m Israelem. Pro quo considerandum,quod prima causa, propter mquam De noluit tradere litae lius ipses Chanan os, filii ad eorum gratiam,scilicet ut non redigeretur tetra in solitudinem, te crescerent bestiae ; sed trassiturus
crate paulatim,dc per partes, donec liraelitae augerentur, dc possent replere terram: ExOd. 23.capi. Illud fuit dictuna Israelitis,quando nondum peccauerant, ut demereretur relinqui Chananaeos in terra,laeod loquod non peccassent ullatenus, Deus non erat traditurus in manus eorum Chananaeos totaliter in uno mittierin bibluin habent ordine matrificialem. Hae fiunt gentes iuuata in praecedenti capit.dictum est quod Deus dereliquerat gentes ad experie luna in eis an Iiraelitae colerent eu, vel non: hic autem per modum continuationis su iungitur quae getes erantistae,5 nominantur, sicilicet, hae iunt gentes, idest, istae quae infra nominant ut . R υ draeliquit dominus. Dicitur Deus dereliquisse eas, licet Israelitae eas dereliquerint, quia ipse in poenam Peccatorum illorum,s propter alias causas concessit quod permanerent, de noluit dare vices Israelitis ad rubito expellendum eas. Ipsi autem non poterant eas
ru Israel: Iosue uecimo terno. Ut e ver in ris Ista lem.
ideli, erudiretur ad pugnandam: nam si non haberethoiles nunqiram pugnarent: essentque viri inepti ad bellum, de ad omnia opera sortitudinis. Et omnes, qui
non nouitant bella Chanaicorum. Hae pollitur A) expositive pro idest, scilicet, ut erudiret in eis Israelem, de omnes, qui non nouerant bella Chananaeorum, ut est,ut eruditet eos, ' non nouerat bella Chanan rude erant de Israel . Nasi non teneatur exposillime, necesse est,quod Israel, de qui non nouerant bella Clivi an tum accipiantur hic pro diuersis: sed non statqui 1 istum volebat Deus liraelitas erudire in bellis anno vel pauco tempore: sed illa causa cessauit postquam manserunt Israelitae aliqChananaeorum,dc non alias gentes: ideo tenebitur H α multiplicati sunt ita. ut pol
expositate. Vt postea iacer t. id est, in tempore suriito,
quasi dicat, si nunc expellerentur hostes a facie Israe- .litarum,bene haberent, cum quibus nunc exercitaretur in arte pugnandi, sed expulsis illis non haberent cum quo pugnarent. Providit ergo Deus pro post. Fitis rerum certare eum iactib M. icit icet, filii Israelitaruna, qui erant tempore illo, quo Chananaei expelledi fuerant, cic cessatuta erant bella, haberent postea hostes,
liquanto tempore intra,ssent illam pollidere: ni
uim quibus certarent. An Deus gentes has dereliquerit, ut Vraesita haberent cum quibus in pugna exercitarentur.
in AE RE T aliquis, circa haec an Deus dereli-
. querit gentes istas, ut haberent Israelitae. cum qui ous exercitaren ur in pugna, sicut hic dicitur.
Ali suis dicet quod non , quia Deus cessauit expelle.
re C ananain de terr ut non redigeretur terra in s Iitudinem: ergo non suit, ut haberent I iraelitae consuetudinem praeliand patet hoc Dod. 23. scilicet. Non expellam eos a facie tua anno uno, ne sorte terram solitudinem redisatur, dccrescant contra te bestiae. Item Chananaei non fuerunt exclusi propter peccata Israelitarum, sied, ut ipsi haberent hostes qui
essent eis claui in oculis, A lanceae in lateribus, ut pa et iam tunc non suit eis tota tradita: ideo nunc successe sit alia causa, scilicet, in penam Israelitarum. Nam Ii-raelitae potueratu delere Chanan os, quado ipsi pe uenenint ad aliquatam multiplicationem, sed noluerimi: quin potius communicauerunt cis in coniugiis,Malus contractibus: dc ob hoc Deus noluit in nam Iiraesitarum delere Chananaeos de terra. Erat autem Pena, quia propter presentia Chanan rum non habebant Israelitae loeum habitandi: sicut patet de filiis Dan quos arctauit Chanan sin monte Hares, Minon dedit locu descendia edi ad campestria supra I. c.
filii quoq: Ephraim, de Manasse propter Chananaeos
manentes in sorte in vallibus non habebant locum haI bitandi, sicut conquesti sunt coram Iosuo, ut patet Iosue i .cierat etiam p na quia isti relicti in tetra erant Iliaelitis, sicut claui in oculi M lanceς in lateribus ut rat et Nume 33.dc Iolla.2 3. tali aut in non peccassent si raelitae quanquam aliquanto tempore detinuisset Deus Chanan os in terra: tamen non lato tempore,
sicut patet pr edenti capitacilicet. Dimisit dominus
omnes has nationes, dc cito subuertere noluit: quasi dicat citius subuersurus erat eas, si no peccasset II rael. Caula ergo principalis nunc quare manerent Cham-ngi ua terra erat in poenam Uraemium, quiMaincorsim quodammodo habet ratione mali fallem quantum ad eum,qui eam suscipit, Deus, qui est omnipotens, de immensus in sapientia produxit alia bona extet praecedenti capitulo, ergo non relicti sunt ad exercitationem. Item relicti tuerunt ad experientiam ca- Κ ista psi .c φ Israelitς haberent cum quibus exercit piendam an colerent Deum, Vel non: er non ad renthrad pugnam,oc per quos cognosceretur an dili
exercitationem belli. Patet hoc Pr edenti capitulo, scilicet, ego non delebo gentes liras, quas dimisit I sue,& mortuus est, ut in ipsis experiar Israel utrum Do resp. custodiant niandata domini, an non. Relponden- qu*si' dumquod sicut non est inconueniens ad unum ei e- - ctum concurrere multas causas in eodem genere ; ita non est inconueniens eandem rem fieri ad diuersos sines. Et sic hoc quod erat manere Chananaeos in terra clini ad multa proficere posset, non est inconueniens, quod fuerit propter multa: de sic dimissio Chananaeoru in terra Israel potuit esse ad omnia quatuorquet nominata sunt. Sed aliquis obuciet, quod non
gerent dominum vel non. Primum horuerat Iudaeis valde vita e bellica virtus langue iceret . Secundum erat eis causa merendi. Videtur tam erat: otiabiliter dicendum,P sii Israelitς non peccassem, non reliquiiset Deus Chanan eos in terra ad hoc,T exercitarentur curis,vel ad hoc Cret eorum prςicnuam cognosceretur an Iiraelitae diligerent dominum vel no; quia istς erant caule non principales, scd in desectum,icilicet, elici edo hona ex malis. Quod Patet,quia Exo. 23. pr milerat Deus tradere Israelitis totam terra Chanaan. quando multiplicati essent ad tantum numerum, ut
56쪽
Istae aspeccarent ,si cemarentur de terra Cha reos
expetare peni: Mi : postquam ex parte Dei hoc iaden otiatum est. Q. aestio III.
QVAERETVR ulterius, an Isr/elitae Pecca
. rem si conaretur penitiis expellere Chananaeos de tetra postquam illa eis denunciata sunt. Alicuis
respondebit quod sic: quia Deus reliquit gemes istas,
ut erudiremur cum eis I raelitae: ergo siquis vellet eas Prorsus excludere, faciebat contra voluntatem Dei, G peccabat. Respondendum, quod non peccabant Israelitae volendo emisius exclude. e Chananaeos de terra, quia suo quod Deus vellet Tmanerent nori tenebantur Iudaei hoc velle, quia erat illud ad ps nam eorum, sed non tenetur quilibet consor mare voluntatem suam voluntati diuinae in volito: sed satis in q, conformet in modo volendi, alioquin quando Deus nobis penas influit tenemur velle pati illas rinas, &cons sienternon possemus Orare, ut auferamur: qaecalium est: ergo sol iam obligamur non murmurare recipiendo illas, tamen non velle illas x consequenter non consormamur in volito. Item patet hoc quia Deus iubebat Israelitis interdum, ut pugnarent contra Chananaeo icut iussit Barac quod pugnaret contra si satam principem militiae Iabin ,&pugnaret ad
. deletionem: ergo debebant illi desiderare expestere 2 Chananaeos de terra. Item interdum Chananaei pu-
consormi gnabant contra Israelitas nolentibus Israelitis: ideo si uolunta uraelite non deberem velle expellere eos de terra. n diuinae misent restulere eis in bello. Item hoc implicaret .m . . contradictionem: nam Deus dimisit Chananaeos, ut haberent Israelitae cum quibus exercitarentur in bello , sed exercitatio bellica inter hostes est ad deleti nem alterius partis: ergo licebat Israelitis desiderare expellere Chairin s de terra. Item patet quia Deus tuti erat Deuterono.viget imo, q) Chananaeis non cerent Israelitae, ita omnes occiderent in ore gladii viros re foeminas sed illud Draeceptum nunquam reuocatu est: ergo semper l:cebat Israelitis occidere quoin cunque polient de Chananaeis. Dicendam ergo Q licitum erat imo meritorium Iliaelitis velle expellere Chananaeos de terra, α dare operam ad hoc quitum possent: quinimmo peccarent mortaliter, si iecus iacerem, scilicet.nolendo expellere eos, vel Permittendo manete, quia tunc sequeretur, * pollent foedus inare cum eis de nunquam nocendo illis, M tamen in
hoc peccarent mortaliter: na de hoc redarguti limi praecedenti capitulo. &Numta 33. dicitur quod sit Il xaesitae nollent expellere Chananaeos de terra fierem vis sicut ciam in oculis,&lanceae in lateribus MDeus faceret Israelitis omnia mala, quae cogitauerat licere
Chananaeis: sed ilia non faceret Deus liraelius, nisi
peccarent mortaliter, ergo videtur quod peccatent ii non conarentur ad expetiendii m Cliananaeos deterra. Cum autem dicitur, quod Deus dimisit gentes istas, ut erudirentur Israelitae ad bellum: non est lensus quod iustit, quod non occiderentur, sed quod dimisit eas, idest, noluit expellete eas ita cito sicut alias expulsurus erat. sed petam sit eas liraesitis expelledas. vi ipsi paulatim ait Per partes inpellerent eas in magno tempore, Milia haberent locum exercitationisi per bellicae.
sed hoc quod Israesita locum exercitati ius haberent. opus erat dimitti alisos Chananaeos in te .cu in IIII. SED quaeretiar ulterius,an ad hoc . quod haberemis elitae locum exercitationis oportebat.quod di. Alph. Toil. li aper lib. Iuvicum.
A mitterentur aliquae gentes Clianan eorum in terra sicut literati inuit. Aliquis dicit quod non . quia etiam non inanentibus illis habebam lsraelitae locum exercitationis cum aliis gentibus vicinis,scilicet cum Ammonitis, Moabitis, Id uincis, Am.uccltis, Syrri. Dama sceni LM aliis gelitibus: nam ctimonam bu, hispi igna 'uerum Israelitae tam tempore iudicum. uam rc .
De Ammoti itis patet tempore Iephte Galaaditis, qui fecit magnum bellum contra filios amni , ut F rct .msta undecimo. Tempore vero Saulis factum est bellum contra Naas regcm filiorum Anamon: ctia contra Antinouitas rupitatum est tempore Eglon regis Moab quem occulit Aod in istam laeta. Tempo-xe Dauid . iam pugnatum est cotta illos: nam Dauidst mensus eii Moab comitans terne faciens duos sum. culos, unum ad occidendum M aliud ad vivificandv. secundo Regs. de Amalecitis, id amaeis,&5yris, patet urtia in litera. Diaui.l quoq; 'tignata: t contra illos. secundo Reno hau in contra Madianuas etiam infra septimo contra hos omnes Pugnatiit Saul. i Reg. r . Ergo dato aiiod non manerem Chanano in terra. ha .
berent Israelitae locum exercitationis bel: . . RespH-:jdendum est dupliciter. Vno modo quias quanquam ium. Israelitae pollent habere aliquod exercitium c in ge.
tibus finitimis. tamen non erat illud couςniens: nam
si non mansi seiit Chanan ςi in terra,&lsraelitaexellent esse boni, non haberem locum pugnandi contra finitimos, ipsit quippe non insurgerent contra cAtra neo qnia non habebant aliquam causam, cum de terra eorum non es lent suscepturi in poscitionem: gentes quoque illς non pugnarent coincalicaci quia illegentes nunquam nocebam litaelitis, tuli cum Deus
mouebat illas ad hoc Aillud erat peceantibus liraclitis. Si autem bene agerent non incitarer Scocs coimtra eos x sic manerent sine bello: cum autem ei letu
Chananaei in terra, habebant Israelitae locum pugi iidi ex nece litate: nam si te bona, siue mali cilcntru snarent; quia si boni essent nunquam taceret aliquii,dera cum creananaeis, ted et eius re conaren:ur ad cripiendum terram de manibus eorum. Si autem mali et sem, Chananei incitarentur meo ad inii argendum super eos, cum deberem eis ei se tanquam claui in oculis Alanceae in lateribus : Num. 33. capit.&iscnon deficeret necessitas pugnandi. Item dato quod Israelitae aliquando client cessarea pugna, non scr- mitterentur a Chananaeis. Nam cum acce pinent in iram terram Iiraelitae, quae perim bat ad Clianan 'nunquam lineicerent Chananaei quousque illam recuperarem,&sicci Net continuum cxercit una: nitententior ergo modus exercitandi erat res: ctis
Chananae s in aeria, quam quod cum finitimis esset bellum. Aliter potest responderi x melius,quod non fuit causa principalis manendi Chananaeorum in te ra. vi Isracii te haberent cum quibus exercitaremur, 'sed quia peccauerum dereliquit Deus in Penam eoru Chanancos in terra S si non peccasse tu nunqua De emulisset Chananaeos ad exercitationem, va ad alia
caulam in terra; quia tamen dimittendi erant sp peccatum in ponam voluit Iacus cum illa psa a tacere aliquam utilitate it raelitis. l I luem cum quibus exercitarentur,& iuit illa exercitatio conueniens raragi sucum finitimis gentibus; sed ista conuemctia exercitationis non erat catilli ciens manendi in terra Chana
ncorum. Hoc patet,quia si per se suillet ilia causa iuiliciens, ergo Omni t pc tenuisset . ruina omni tre bona
esset istae litis exercitari & sic in quam Deus lubiecisset Chananaeos Israelitis, ut semper haberent locum dimicandi. Sed falsum eii, quia subiecit tempore David, M Salomonis: sic enim Salonion dixit 3. I cI. .i
Nuc autem requiem diis dedit per induitum , n e est
57쪽
Satan. nec occursus malus. sic etiam 2.Paralipom.s.
dicitur: Omnem populum , qui relictus suerat de Hethaeis, Amor in is herezaeis bc Hevaeis, de Iebuistis, qui non erant de stirpe Israel de liliis eorum , de posteris, quos non interfecerant filii Israel. subiu
nauit Salomon in tributarios: ergo non erat Quia iussiciens ad manendum Chananaeos in terra, quψd Haesitae habetent cum quibus exercitarentur.
. necessarium utile erat Istaec lichananaos manere in torra, ut exercitarentur cum eis ad bellum ,
mram utilitatem bella a si Tosi i , O quid profuerunt Romanis. Quas. V.
F rasi in qua potuisset aedificari templum, cuna di.
xerit Salomon , quousq; daret dominus eos liab vellimo pedis eius, ergono erat utile manete temper Clia Dan s. Dicendum igitur quod aliqualiter crat utile Dei e P. manere Chanan os in terra, dc aliqualiter inutile. qa Quod maius est damnum, quam utilitas vocatur sina-plicitet inutile de ob hoc Deus laquam inutile noluit quod semper manerent in terra. Ad rationes in contrariam respondendum quod illς bene probant utilitatem aliquam esse in tuo sexyroentia Chananae rum: tamen illa utilitas erat ni ot quam damnum, quod sequebatur ex eorum picientia, ideo vocat ut simpliciter inutile.
QV AE R E T V R ulterius, an necessarium vel G
utile erat Iiraelitis, quod Chananaei manerent in terra, vel quod haberent alias gentes in hostes, ad hoc quod exercitarentur in bello. Rei Onciendum Quod non fuit necessarium manere Chananaeos ad exercitationem ex causa sit assignata, quia alioquin semper mansissent: sed filium eii nec ex hoc inaniorunt, sed quia peccauerunt Israelitae. Ad lecundam de utilitate dicendum, quod magis dubium est diocendum quod non est dubium quin aliqua utilitas esset Israelitis quod haberent Chananaeos, cum quibus cxercitarentur ad bellum nam non habendo illos nerent Israelitae inexpetu in armis, Sc laguesceret virius fortitudinis des contingeret ex insperato aliquod bellum postea in turgere, non postent resistere liraelitae , HQuia nec haberent animo itatem ri' desidiam nec armorum peritiam propter dissuetudinem, O esset crusa subitanei extetminis. Bonum ergo erathre hostes ad continuam exercitationem. Itemratet hoc de Romanis nam cimi secundo c perunt Carthagine Africanam dii putabant an delenda ibret, ut nunquam ha- hetent hoste vel an relinquenda propter exercitium belli. Scipio ante Nasica, qui vit Optimus a Romanis ex consulto deorum habitus est diuiniuit in hoc non esse Carthaginem euertenda ne cessante bello popuIus non hias ocum exercendi; sortitudinis, ad luxumec vitia defluet et , sed pr aluit sententia vulgi qui tem, dc non virtutem amplectentis. De hoc Augii. de Civita. Dei lib. i . Postea autem hoc euenit. l. in deleta ICartilagine Romani ad vitia prolapsi quasi es minati sunt utile ergo fuit Iudaeis habere Cliananaeos lem. per in terra. Riadendum i non erat utile liraelitis mat Q num liere Chananaeos in terra, quia cum Deus esset rector politiae Hebr ru, si expedivisset illis, q) semper ni
eum Met gens Chananaeoru infesta Iadsis ad aliquid b
eis com- n semper fecisset ea infestam .m tempore Sasomonis subiecit totam gentem illam I in hoc videbatur iacere specialem gratia litaeliti deo non erat utile tirae. litas, in manerent semper Chananaei. Item praesentia Chananaeorum erat occiso Israelitis ad dolatriam,
ut Patet prece.c.Vta Habeatis hostes 5 dii corii mi intin ruinam vobis. sed idolatria erat maximum nolum maxime poene Israelitis: ergo erat valde inutile uno cnocivum manere Chananaeos. Item mansio Chana neotu impediebat Israelitas a multis bonis operibus: ergo erat inutilis. aus patet quia Dauid cogitauit tacere templum di i dc Occu tus bellis non poterat, ut habetur i. Re.6. s. Tuscis vocem patris mei Diaud, Mia nesset utile Iudaeis haberest ergentem infectam. cuipio V I.
QVAERETVR ulterius, an utile esset Israelibi is quod haberent semper aliquam aliam gentem infestam. Resivi dum quod liracmis aliqua sequebat ut in dea illa quς supra arguebamus in Chananaeis, dc riarsus non sequebatur latum d amnum ex eorum infestatione, siciat ex malione Cli tranaeorum in terra; quia Chananaei erant intra terram Iudeotu, hoc necet sano habebam cum eis maiorem comunicitionem quam cum gentil, finitimis,& lic in ducerentur per istos ad idolatriam, S non per finit semos . Etia quia siue finitimi pugnarent contra Israel, siue no, temper manebat eadem cauta inductionisaaidolatiam scilicet quia gentes finitimae non erant expellende de terra ideo non erat tam nocivum bellum C tra gentes propinquas, sicut ii manerent in terra
Chananaei ad liocouod poll)nt Ioelita conuerti ad idola: erat tamen aliud malum si semper haberent uraditae gentes contra repugnantes. s. quia Per noc castraherentura cultu Dei : nam impedirentur aliqua:
ceremoniae cultus. vel sestiuitates instante bello: uuiniit quando rex Assyriorum infestabat terram Iirael: nam tunc non poterant celebrare sestiuitates litas Ii-raelitae: pereuntibus autem Astyrijs per Babylonios Deas nuti clauit laetitiai ruta quod iam Polluat celebrati festiuitates ut patet Naum. i. t Ecce luper moto pades euangelizantis Pacem, celebra Iuda testiuitates tuas, α redde meta tua ; quia non adiiciet ira, vipe tonicatuite iat: vaniosus enim interiit. Deus ci
Quod non potuerit Gificate templum nomini donunt propter bella iniminentia, sonec daret dias eos sub vestigio pedum eius: c ex hac uia dedit domui pacem in diebus Salomonis, ut posset aedificare temptu, ut patet Eccle 7α.L Salomo imperauit in diebus paci cui subiecit dominus Onanes hostes, ut coderet domum in nomine suo, dc pararet sanctitatem in sempiternum sit tam sichananaei scii Per i uigeiat uilini Ib
gi ut patet Deuter. irae Non iacietis ibiquς nos L die facimus singuli quod sibi rectum indetur, nec.n. viq; ad presens tempus venistis ad restitem 5 Posse ibilonem quam diis uaturus est in bis s. quod ex co nondum habebant quietem, roterant iacere quodcuque vellent: de quando illam haberent Oblis alentur ad obseruandum legem. Hoc etiam sigi uilaa: tela sequens ibidem,scilicet, iransibitis tot danem, oc habitabitis in terra, quam dominus daturus est v ois requiescatis a cunctis hostibus per circuitum, de abb . que ullo timore habitetis in loco, quem elegerat. minus, alluc omnia, quae praecipio conseretis nol causta.&hostias quasi dicat, quia non obligabatur ad holocausta & hostias re caetera Celemonialia quonique quiescerent a cunctis gentibus percircuit una, Mite exercitatio helloaim tollebat obligationem legis pro tempore. ideo non erat simplicitet viile quod daret aliquam gentem infestam ludaeis ad sol vinior-niationem bellicam.Cum autem obiicitur de tuo maius, in utibi sit sic non deleri Carthaginem. Rei pon- Rehma dendum i non accidebant Romanis ex pugna cum
Carthaginensibus damna, quae eueniebant Iudaeis
58쪽
llinis A. H umerantur gentes relicta in terra Ch tio ι ntiu M Ic Primi fiunt Pitalistnini, quia isti erant magnus temCha populus, M vocantur quunque satrapae dest,quinquo Principes,lcilicet. Reliquit Deus terram quinquetera principum Philisthinorum. Isti erant reges, ut patet Iosue decimo terno, ubi dicitur quod terra Philisthinorum diuiditur per quinque regulos hsatrapae aute, vel duces vocantur ut communiter: si patet I .RC. 6. nominantur a tinni isti quinque latratri a quinque ci it praecipuis, icilicet, metropolibus Philisthi norum,qtin suiu Gaza, Acaron, Geth, Ascalon, Aa
est, populi hab: tantes apud Emath. Dimi septem viminis experire Uni adest acciperet experizntiam. Noest intelligendum quod per pr*eauam irarum gentium in terra Chanaan Deus acciperet experient ramandraelitae coletent eam,vel non, quas aliter nesciriret: quia Deus onuita simulyer seipsum cognoscit: nec accipit cognOlcere ex rebus extriniecis uitatum .
quod si per seipsum non cognosce t,imiossibile esset quod partes extrinsecas doceretur, cum non sidens possibile vi aliquod recipiendum. Sed est lensu; quod manifestum ei let iptiun et litaeims,dc aliis Ce-
idest. t in terram Populi, qui vocatur Chananaeus: B bus an verae desiderarent Deum colere manentilicet enuu Omnes populi tertie huius vocarentur lar- bus illis in terra. Nani si non manerent ibi Chananaei non esset locus tam opportunus experiendi sicut ma- , nentibus eis: Δ hoc propter maiorem oportunitatem colendi idola. Nam cum viderent Iicaesita; Chanari eos colere idol ipsi quoque inclinabamur ad co tendum, & et tris hoc quasi quaedam tentatio: si a
tem non manerent Chananaei,non habetent inclin itionem ad colendum, ideo facilius sibi est et coicis,
Deum, de non rateret firmitas eorum ad D uiri a ui utrum audirent. adest, opere complerent, quia audiret, ni d prodest, nisi ii abiequatur obedire in minoribus, vel exaudire in maior bus. Mandata domisu. quae nec perat parribus e rum . scilicet legem, quia n. lui no*Plicet enuu Omnes populi terrae huius vocarentur la pe Chananaei a terra Clianaan, in qua morabantur tamen unus eorum vocanit specialiter Cliananaeus: demo ulla poteti hic accip scilicet, totus populus dictas vis huia Chananaei adhuc manebat, vel quasi totus. Et Sido ei. ' - n. idest, gemes Pertinentes ad terram Sidoni rum: erat errun t huc Sidon ciuitas magna, id habens gnara potestatem: totia autem terra subiecta illi vocata est terra Sidoniorum: Sc ista est terra Phaeniciae quia Phaenix, dc Cadmus de Thebis Aegypti
xum protecti terrae illi domuisti si indi ias: p. e murum. Iste eit alius de pypulis septem te, Chanaan Sc π gna pars huius populi derelicta erat. Qui habitabat in nisu, tib no. Libanus pa mpns magnus in terra Chanaan Coneris eis nunc imponebat. Et iam non loquebatur quid M. adlatus aquilonare eius, in quo erant ligna praecio- hic de tota lege, sed specialiter de ipso cultu Dei. sciri sillima, scilicet cedri. M abietes, dc aliorum generi licet, an colerent Deum veru, vel declinareiax ad Demiuiri: de quo ducta sunt omnia ligna, quae necessa- alienos. Nams Iiraelitae declinarent ad Deos alieniaria suerunt ad constructionem sanctuarii, ut Patet 3. Reg quinto estautem Libanus in terra Sidoniorum, . ideo Hiram, qui erat rex Tyri, &Sidonis praeerat Libano, de ad eum misit Salomon. vi mitteret ei ligna de Libano, ut patet pra allegato capitu. In hocmon te habitabant multi populi; tam Sido ali. quam He-uo. De re re Baal Hermon. idost, ille gentes cxten debantur de monte, qui dicitor Baal Hermon, vique adiectam Emath. Potest accipi mal Hermon, tanquam nomen propriuin unius montis, de sunt duae dic ones, Maccipitur Baal pro valle. oc est sensus,quod eat tenduntur iit egentes de valle, quae est apud morutem Hermon vique Emath: sed litera nolita accepit Baal Hermon, tanquam unicum nomen, dc propriia
montis, dc ponitur hic latitudo, scilicet, Baal Hei murii in latere meridiano, idest, versus illud, Emath autem est in ipsis latere septentrionais: oc inter heel
minorantur multa gentes. Non est tamen lenius.
quod omnes gentes hic nominatae sint inter Baal Hermon, dc Emat, quia Philisthini non sunt inter haec duo loca: cum terra eorum incipiat in ipso latere meridiano terrae Chanaan apud turbidum fluuium - Aegypti, ut patet Iosue decimotertio: sed reserenda est isti determinatio ad immediata, scilicet quod Hevaei, Sc sidonii, qui remanserunt erant uiter Baal Hermon, et Emath, at in autem gentes declinabant ad a. lias partes terrς Chanaan. v i ad ist tum Emath. iacit, usque ad principium terrae Emath. Est Enaath quaedam mutas uvapso latere aquilonari terrς Cha- .naan, ut patet Nume. 34. et vocatur alio nona uae Re - inclara, o Postea vocata est Antiochia, in qua beatus ἡ- es ctius teditannis septem, tanquam pontifex totius inrem in orbis, Minde in urbem Romam sedes apostolica tra Antiochia lata est. I ita terra Emath erat nunc sine populo, quia 'o G nondum suetat habitata, ideo non dicitur vique E-
.ularui. li,sed Vsque ad introitum Emath, icilicet, vi ; ad principium te illius. De hac dicit Iolephus quinis antiquitatum Loca autem apud Amatheos,et sim: Alph.Tost super libaudicum. consummata praeuarica tro, Ac tota lex destruebatur de si colerent Deum situm non declinantes ad idola. non poterat in reliquis esse magna praeuaricatio. Permarum Moysi. id est, per Moysen scilicet quod ipse tulit eam ad populum, deerat medius inter Deum cpopulum in datione legis Deuterono. quinto, et Populus petiuit quod loqueretur eis Moyses, de non
Deus. ne morere mur, Ut patet Exod.2O. Dculcioliae, . a non . idest, sic cognoscere irriar quid iacerenti
Selendum autem quod non erat illa cauta suificien D ad dimittendum Chananaeos in terra: nam si non peccauissent Israelita non dimisisset Chanai os in tς N. Quod patet, quia tunc semper ilibsistebat ista causa, scilicet, ut Deus experiretur liraelem an sequerelablut mandata eius, ideo semper reliqui stet Deus Ch itali sini estos Israelitis: istas risum est. De quos impia dictum est. Sed est sensus quod causa principalis I*quare manserunt Cliananaei in terra, suit quia peccauerunt Iiraesitae: de hoc siit in poenam. Ex ista au- utitem poena Deus produxit per sapientiam suani duo per citri cabona: primum quod isti essent ad hoc, quod exerciti piciti pistarentur Israelitae ad bella, bc non iansuesceret vir tus Secundum quod per Cliananaeorum prς lentiani cognosceretur an liraelitae diligerem dominum, via Z non. Itaquefius Nael. Hic ponitur secundum huius P malita pitu. in quo det bitur prima tribulatio liraelita u m rum,quae luit per regem Syriae,5c diuidulit in tres patv- - ' tes. Primo ponitur cultra: secundo Psaa init: cla ibi , D uitae-
Iratus do nus. Tertio iubleuans nitiericordia i . iuidem. .
suscitauit eis.Circa primum ponitur culpa quς suis ur ii Gquia liraelatae duxerunt uxores de filiabus Climanco Priam, de per hoc conuersi iunt ad idola. Itaque lii Israel habitaverunt in medio c bina M. ica licet, tost mot-.tem Iosue antequam haberent aliquem tuaicem lia bitauerum inter hos topulo dc ex hoc per quandam
communicationem habuerunt occasionem cadcndi in malum. Accipitur hic Chanan s specialitetris uno populo desertem populis Chananςorum .
59쪽
Quod patet, quia nominantur hie specialiter omnes F patet, quia Deu dimisit gentes illas viventerosue ri puli Chananare rum praeter Gergespam, qui raro O nominari consueuit. manerent omnes fienem popuIi charan min terra tempore quo ceterunt Ullaec min. v II.
VAERET aliquisquomodo Israelitae potum runt habitare inter hos populos: nam isti populi iam non erant, quia solum relicti fuerat Chanan i, Sidonii , dc Heuxit ut patet sit pra in littera. Aliquis respondebit quod nomine Chananaei intelliguntur omnes isti populi: eo quod Chananaeus est nomen generale ad omnes septem populos , inquatum Omnes P mino non delendi eas ut patet pr edenti qua-do angelus domini increpuit lsraelitas,&aincut noe fecistis quamobrem nolui delere eos a facie vestra. ut habeatis hostes de dii eorum sint vobis in ruinam. Erat autem tune praesens Iolue, ut patet ibidem, dcta. men immedia E in principio. cap. istius nomi uantuit gentes,quas Deus dimittebat: ergo Blς lis erit, quas angelus dixit dimittendas Bre, ut exerceremur cuni eis si paelitae. Quod auteni dicitur hic. cq Israelitae habitauerunt in medici Chanan .d Hethel, Amorrhel,
Pher et rcc necessario fuit post, eo φ suit poli mortem Iosue. squado rex syriae oppressit istaei, Miamis cst Othoniel iudex: ergo post dimissionem gentium erant de terra Chanaan, M ibi, ut breuius aiceret, no-G adhue manebant omnes illi populi. tem patet hoc es
minauit Chananaeum generaliter: hic autem expres- si --
sit omnes sex p quia qua do nibus septem populis, non coiad istingui rur contra .F-lios populos, cum partes non ponant in numeliin, cum toto: ibi tamen dicitur, quod relicti sunt qui im
Dp Pulo . Item quia dicitur supra, omnem Chanan eum: ergo si acciperetur largE. necesse esset, quod de terra Chanaan adhuc nullus populus vastatus esset ab Israelitis,eo quod dimittebatur tonas populi in Chanalilia Moecis ergo: accipitur Chana aeus pro omnibus populis, sed pro eo x rum, se a magna pars erat expulia quodam populo. Aliquis respondebit aliter scilicet, quod verum est quod de omnibus populis Chana-nsorum,Hevaeorum, Iebus coram, P erezaeoru &cinianebant adhuc aliqui, ita quod nullus de septem populis Chananaeorum totaliter perierat: scriptura tamen supra fuit breviloqua . oc solum tetigit de quibbusdam populis, sicut saepe multa fiunt, quae in scris Plura enarrantur inconariete, vel tantius subticentur. Sed dicendum, quod non stat, quia cum maxima pars terrae Chanaan si ibiecta finget Israelitis, de mansisset aliqua, cum qua deberem dimicare, luit res,que nondum subiectς erant Israelitis de tollim immati fuerunt illς, quae dicuntur sirpta derelictae, raret Iosue i 3. ergo videtur quod non fuit hic aliqua mutatio ordinis, sed illa dimissio gelium fuit ma notempore ante hoc quod dicitur hiel Item patethoe quia non solum nunc erant relicti plures populi Cha laan muri, quam nominantur supra , sed etiam tempore Salomonis, ut patet et .Parastis scilicet: Omnem populum,qui derelictus fuerat de Hesreis, de Arrio rhsis,dc Phere is,MHeus , R Ie se, et non erant noti H de filiis Israel de filiis eoni m. de depollens quos noli interfecerant filij Israel, subiugauit salomon in tributarios : ergo tempore salomonis supererant illi populi, oc tamen non ponuntur hic inter gentes, qiud di- generaliter mansisse quasdam gentes de populis Chananaeorum. Item ibitius patet ho quia iterum P suit scriptura omnes has gentes , quae restistς luerunt de Chananaeis, de tamen non fueriint positae plures quam ponantur supra, ut patet Iosue decimotertio. ubi ponuntur Philisthini quinq; regiali, dc Hevaei, MSidonii habitantes in Libano, de inter Baalgadde monte Hermon usique quo ii rediaris Emath: de sic in sententia nihil ibi est magis, ideo non sublic rentur hic aliqui, quia tunc si hic subiicerentur, non contingeret alibi lubiiceri, de tamen ponuntur isti soli populi Iolite decimo tertio, emo isti soli relicticuntur derelictae. Respondendum is uti quini gen- mei r res derelictae ad experimentum filiolum istaei iii mit de omnibus septem populis Chananaeorum seu I ilicet quod non era liqtiis de illis septem , de quo non superessent aliqui. Dccendum etiam quod omnes isti septem populi, sinse partes istorum septem populorum relictae nodainantia i supra in litera, de Iosue deciminerti hoc quidem non quantum ad nomen. sed quantum ad partem terrae, in qua habitabant: vecti direretur,manserunt omnes gentes, quς habit latatur autem asis: nam hic nominantur duo populi specia-
Iiter, scilicet Chanan i lc Heus: deinde pontitur Philisthini. qui necessatio sint distincti ab aliis. eruntque de Pherezςis, uel Iebu*is, A moret hos, Hethcis, vel
Gergeseis, aut sorte de omnibus his: nam Philiti hiani erant multi, scilicet, diuisi in quinque reges: ideo de multis generibus poteratu esse inter eos. Nomin uit etiam Sidonios, qui sunt magni populi, cum dixerit, omnem Sidonium: de isti non computantur inter Chanan s,vel Heu s: ideo necesse eit quod essent de aliquo alioraim quinque populorum, vel sortEOOmnibus simul. Et ob hoc iust lcriptura cauta, quod nominauit loca habitationum , ut non cogeretur iam sunti Aliquis respondebit aliter, scilicet, quod illi P K minare nomina populorum, quia istud magis est ex
puli, qui supra nominantur, solum inanierunt in te
ra: M cum dicitur quod habitauerunt filii Israel in medio Chanansi δία dicet quod ista ponuntur per
recapitulationem,scilicet,quod illud fini prius quam esset dimissio populorum in terra Chanaan, cum paueae gentes Clonan rum erant deletae. Cum autem postea dimisit Deus quasdam gentes propter peccata iraelitaria in solum lupererant illae, quς iupra nominantur , ideo illae solae relictae sunt. Sed hoe non statinam nullo modo potest esse anticipatio, vel recapbtulatio, sed est rectus ordo. quia prius frit dimisuo gentium in terra Chanaan,quam id quod hic dicituriae habitatione Iiraelitariam uitet istos Populos.quod
pressivum, cum per hoc cognoscatur an niagna Para Chananeorum relicta soret, vel pauca, quodno fieret Chanan rum relicta iret vel pauca quin
exprimedo nomina. Et dux t uxores fluu eorum. Du
pliciter peccabant in hoc Iud i. Primo quia iniebat 'dus de pace cu Chanancis: nam non acciperent filias eorum,dc e contrario, nisi pax esseti Deus in vetuerat pacem inter Israelitas 5 Clamansos, dices v ii ab nul- Io 'dere conuenirent cum eis, sed occidet et omnes in ore gladii,ut patet Deute.2γα Secundo peccabant contrahendo coniugia.quia Deus hoc vetuerat Deuter 7.de Exod. Ipsi Masias rerum Oris readiderunt. Istud adhuc est maius dedecus, quam i Israelitae accipereat Elias Chananaeorum minores. Pnmo quia
60쪽
elim vir sit mrior uxore, Chananaei accipientes filias AIadaeorum in uxores. cogerent eas ad idolatriam, Mdato quod mulier vellet resistere, clim maneret extra Ierram luam 5c non haberet aliquos eruditores in vera sid nec lanctitarium, ad quod aliquando iret, ut confirmaretur inaniore cultus diuini, nequaquam potirisset. Uu autem accipiens filiam Cliana nati, in uxorem non poterat violentare eam ad cultum id lorum. Etiam non transit in terram alienam, sed ma- .a n et in sua ubi habet templum domini, de eruditores
in fide. Q sin immo Iud&us accipiens Chanancam
in uxorem poterat eam conuertere ad ritum Iiadarcu,
ec saluaretur. Secundo quia clim filii sint de familiastris, dc sint sub potestate eius, quado aliqtia mulierebraea tradita Chananaeo filios procreasset, patet R Billi essent Chananaei: Ec sic genus Iudaeorum necessario conuerteretur ad ritum Chananaeorum, Meiliceretur Chananaeum . Ia viro secus erat, quia Iudaeus accipiens Chananaeam uxorem faceret omnes filios suos Iudaeos,& sequentes rinim iudaicum. Tettio quia dehonestabatur genus Iudaeorum nam cum ipsa acciperent uxores de Chaninaeis subiiciebatur genus Chananaeorum Iudaeis cum mulier sit subdita vibro : si autem acciperent Chananaei filias Iudaeorum, esset genus Iudaeorum subiectum Chananaeis in quo mat dedecus. Eare Draum permittebat Ipassitas accipere νxam defiliabus Charaaa. Quaestio VIII. CQUAE R E T aliquis, quare Deus non permitte-
. bat, quod Israelitae acciperent uxores de fili latas Chanaan: nam quod filiae Iuleorum traderenturia uxoreschananaeis erat nimis inconueniens pro
PIer pro icta, quod tamen Me Chananeorum essent
uxores Iudaeorum . non erat aliquid de illis inconii
ruentibus, imo poterat sequi ex hoe duplex bonum.
Primum erat, quia mulier illa Chananaea conuert Tetur ad ritum ladaicum eo meellente viro M salua. Tetur. Secundum erat, quia filii illius mulieris qui a- Ii1s futuri erant Chananari si acciperet virum Chari, -- , Haemn, nane essent Iudaei, scin cultu Dei. Relpon-quhsium. trudum quod aliqIa utilita sequi poterat. Tamen DDeus magis voluit vitare in rudaeis damnum, quod sequi poterat accip:eado uxores Chananaeas, quam
desiderauetit bonum . quod in dubio inde poterat
Prouenire: poterant autem lsraelitae conuerti ad idola accipiendo uxores de Chananaeis propter amorem malletu madeo omnino vetuit talem contracti ini, ut
Pater Exod 1 cap. c Nec uxorem ducas de filiabus corum filiis tuis, ne postquam ipte fiterint fornicatae sornicati doceant filios tuos in Deos suos. Caui, aut e Potissima linius ruit, quia Deus putauit verisimilius esse quod Hebraei duceremur ad idola propter
Hs,quam quod conuerterentur uxores Chananee ad manum eropter viros imo Deus sciebat hoc; ideo non permisit ullo modo talem cotrachium. Patet hoc Ein salomone, qui erat sapientissimus virorum; de tamen uxores inclinauerunt cor eius. ut sequeretur ad Ia Sc fabricauit templa ac idola uxorum tuarum, d coluit eas ut patet I .Reg. II. potius ergo falli Poterat qui libit alius minus sapiens; ideo nulli Iadgrafuit co-
cessiim Q acciperet uxore de Philisthinis, vel aliis Chanan ςis Secunda caula ad hoc filii Pp filios liraelita ii,
ut ait Arist. t. Polluc.vlLzin fine; Dinudiu liberorum
est maletis ad hoc et filii sint boni vel mali viri medietas huius i. maror pars facultans. vel orportunitatis ad hoe est in matrem1 Cum mater bona suerit, erunt boni filii . Causa huius est, ua potissima doctrina viroruest mea, qaccipiunt in tenera etate: na stas ad recte
agendu a pueritia instruat, facile sibi postea est tenere
senip recta consuetudine si aut instruat in malo, cum nimia dii licuitate postea ad bonum retrahet, qa mores paruulorum valde infigunt,ic uincerit cydicit Ioremias: Si pol mutareAethiops pelle sua, de pardus varietates suas.&vos poteritis bra iacere,cima didiceritis malumTa tenera etate.Ob hoc autem Arist. Ethic La .sequens doctrini Platonis Non modi eumpseri si amia iuuene 'x infantili aetate sic. vel sic assuesci. Sic Aug. t. De citritate Dei. 3T UOb hoc Romani faciebant,ut paruuli sui in Virgilio mox erudirentur, ut ibqua maximus poetam tenens ebibitus annis non eos sit faciliter aboleri: pamulitia in parita aetat eo qua ii vel sic eruditi debent,conversant apud matrem opomater est plus d dimidium liberotu: cimi igitur filii
Hebr riim nutrirentur apud matres Chananγ' in
struerentur ab eis fui ritus Chananeo tu, ideo esset disficile istos postea bene agere. Caiis i tertia fuit,qa De habebat exosum totaim genus Chananeom m p p infandissima peccata, ideo volebat delere illud sundi tam in viris si in 'minis paruulis: de nodebebat aliqua dari in uxorem Hebraeo viro, ne postea delenda foret: sicut. n. in peccato Sodomorum semine directEnon peccabant, Deus th propter iniquitate ni magna
illorum voluit funditus celere genus illorum,ideo taviros u sceminas d paruulos cremauit: iram peccatis Chanan rtim cum tanta essent voluit Deus perdere tam virosv sςminas. De magnitudine peccatoruChanan rutra patet Sapi. I 2.c.tallos. u.antiquos inhabitatores terre sanctς tue quos exhorruisti, qm odibilia tibi opera faciebant per medicamina, oc sacrificia iniusta,& filiorum suo tuni nectatores sine misericordia, ε comestores vi lcerum holum, δc deuoratores sal suim Fc auctores parentes alarum inauxiliatarum p-dere voluisti,dc hoc fuit, quia Chanan ei nullo inouo corrigibiles erant: sic patet eodem.caa non ignorans qm in qua natio est ili orum , dc naturalis malitia ill rum,de qua non poterat permutari cogitatio cordis illo tum in perpetuum: semen.n. erat maledictu a principio, nec timens alique . non ergo Permisit Deus Israelitas accipe in xxores le filiabus Chananeorum .s reserant drs re in omnibus diis terrae Cliaiianaeorum exhibendo illis sacrificia, e tenendo reliquas ceremonias illorum relicto cultu Dei tui. Feceratus mdis in is domini. scdeclinini ad idola.&pr aricando totam legem. Et obliti sunt Dra sui. Non obliti sunt se liabere Deum, i cientesq3 patres eo rei aliquem Deum coluistent quem ipsi i oti colebant, sed obliti liant beneficiorum eiusA. non impenderunt ei honorei nullatana nunquam cis bia sectilet. seruientes Baalim Asarsi a.declinauerunt ad colendum istos duos Deos,
isti erant precipui in tetra Chanaan ut declaratum csti m edenti cin Hebr o hr. Baiam, th. Et est in Hebrso Aseroth pluralis numen, cic significat lucos: nam alera est singulare,5 significat arbores. vel magis una arborem plantatam: Aseroth plurali significat
multas arbores: sic patet Deu . i6. cum litera n ra dicit,
non plantabis lucuin' in Hebr hr: Non plantabis Alera cuius plurale est Aseroth. Fiebat autem altaro
apud arbores Pp sacrificia Priapi. φ post sacrificias issent vacare libidini inter arbores,dcob hoc dicim tebraei Q per A teroth liue lucos intelligunt hic Priapus. 6. Adonis. Nam utrini fiebant sacri licia pertinentia ad libidinem. De Priapo Q coleretur cum turpitu- 'dine,patet I. Re. Isael in specu stab terraneo colebat. M vocabatur simulacum ni turpitudinis. De Adoni, de patet,quia ille erat amatius Veneris, ut narrat Ou dius decimo Metamorphos. δc huic exhibebant anniuersarium luctum mulieres, et sacrificia quaedam,