장음표시 사용
81쪽
annos eius exprimere voluit. Etiam sequeretur quod F sub Iahel computaretur tempus quia dicitur,de in dimbus Iahel quieuerunt semit . bc tam e manifestum est, quod Iahel non fuit iudex nec aliquis de hoc dubitat. Solum ergo dixit, quousque surrctet Debbora: non quod tempus illud computetur Iub illa, sed quia in illo tem Pore, quo ipsa sali, potuerunt Israclitae anabiit, re conndenter pervias. Frat autem Debbora Tropbetes.
Spiritus propheticus non statim datur viris, sed etiam feminis. Sic enim Anna mater Samuelis suit prophoto,d aliae multae foenianae, Zc apud Gentiles etiam serunt ut fitisse mulieres prophetistς, scilicet decem Sybillae. πιον Lapidoth. Aliqui libri habent Lapidoch cum e. sed corrupti sunt: nam debet esse cu LI ita De, hora quamquam prophetes esset, habebat virum,quia Gin lege veteri quantulacunque in ulter aliqua esset te. I igiosi, non seruab.at virginitatem, sed omnes contrahebant, quia non concipere libit tempore illo laquam magnum opprobrium. λus icissitatu populam in illare O e. Scilicet tempore quo Iabin rex Alor preme bat IIraelitas per viginta annos. Quis esset vis Debbora. Quaest.. v I.
QVAERET aliquis de Debbora quis esset vir
suus scilicet an Barae esset vir si iusm im multi dubitant in hoc,& plurimi putant Baraceste virum eius. Aliquis dicet quod non, quia it c dicitur, quod erat Nir Lapidoth,ergo non erat uxor Barac . item si esset HBarac vir tuus, nabitaret ei, multum tame ambo distabant. quia Debbora morabatur in more Ephraim, ac Barac morabatur in sorte Nephtali in urbe Cedes,
Res . ad ergo non erat vir tuus. Respondendum, quod com-Prim mo muniter tenetur quod Barac sit vir Debbore: sic tenet .uo m. Magister in hist. Icho. Sc Andreas: sic etiam Labbi S lomon de Rabbi Dau:dΚim hi, de ter Eomnes cath lici doctores de Hebrp. Cum autem inluera dicitur, quod erat uxor Lapidoth, dicunt i lira, Q Lapidoth, dc Barac erat idem vir, quia habent haec nomina duo eandem interpretationem. Sic dicunt Andreas 3 historia icholastica. Hebraei autem dicunt, quod Lapidoth non sit nome proprium,sed commune, & signi ficat Lapidoth Ivclinariam , vel illuminatricem, scili, Icet quae tacit lychnum pro lucernis, dc volunt, quod Debbora vocatur si quia ipsa iaciebat lychnum pro omnibus lucernis olei lanctua ,εί hoc modo no P nitur hic nomen viri eius. Sed possumus nos dicere de quocunque voluerimus,quod est vir eius, id sic dicunt de Barac . sed ista expolitio non conuenit luere nostraena in ipsi volun*quod Lapidoth non sit nomὸ Propriu m,sed comune pro lucernaria,quod non n.
sentit litera nostra, dicens, quod erat uxor Lapidoth. Ergo erat Lapidoth vir aliquis. Oportet igitur, quod Hebraei qui tenent illam positionem,dicant quod deficit luera nostra, quia cu debuisset dicere mulier L, I idolii dixit uxor: nam uxor est nomen colu ugii, dc ignificat quod Lapidoth esset vir eius mulier autem usolum significat lexu, devocaretur mulier Lapidoth, DM res' idest mulier lucernaria. Respondendum igitur,quod a quaeu. illa quaellio est problema neutrum: nam neutra pars est luilicienter manifestata. Possumus ergo tenere si volumus, quod Lapidoth, bc Barac sint duo viri, de φDebbora in uxor Lapidoth,dc non Barac. Et hoc t
net inaniselle litera nostra, quae posuit Lapidoth pronomine proprio. Vel possumus tenere contrarium, quia oes illud tenent, dc non repugnat literae, M tunc debemus dicere secundum lueram, quod Lapustuli nomen proprium vita est, sicut Barasita sunt ambo nonum eiu idem, sicut frect uenter multi sunt multin
xxiij, ut Petrus,qui etiam Bariona,& Simon, dc Cephas
voeatur. Et ideo iste vir Debborae aliquando ineatue Barae aliquando Lapidoth. Quod autem dicamus L, pidoth esie nome commune tecundum positionem Hebraeorum facimus literam nolira defecisse in duo
bus. Primum, quia delauisset ponere Lapidoth tanti Ad prima
commune dicens Lychn ariam,vel lucernaria.Sc non i. m. tanquam proprium. Secundum, quia debuisset ponere mulier, dc poli ait uxor. Quod inconuenienter
dictum est,cum possit litera tiostra caluari: imo si recipiatur litera Hebraica . ille est ira sus eius, scilicet qHodesset Debbora uxor Lapidoth mam similis modus I ruendi per omnia ponitur in aliis locis in Hebraeo, ubiicitur de aliqua muliere, quod est uxor alicuius viri. Et per hoc patet responsio ad primam rationem. Ad Ad se
secundum dicendum, quod quamquam vir, dc Vxor dam ratio regulariter debeant cohabitare, tamen Debbora prinpter spiritum propheticum no cohabitabat viro, quia i piritus prophetiae non tangit prophetas tempore, SP itus quo vacant accessibus carnalibus, etiam si illi sint lici-
ti: de sic de Moyse semiat, quod separabat se ab Uxoret oi 9rhe
sua propter spiritum propheticum,qui continuo qua- t. s lepores sedebat in illo. Illa positio latis teneri potest: led -- mihi masis placet prima, scilicet quod Lapidoth, de μ μ Barac essent duo viri, Sc quod esset Debbora uxor Lapidoth , quia illud magis videtur signari in litera H braica , de illud niani testE vult litera nostra. Etiam.
quia rei ponsio ad secundam rationem non est mutui conueniens: nam licet Debbora abstineret a viro propter spiritum propheticum, tamen non habitaret ab eo tam distans quia testem habitarem in eadem urbe.
nunc autem Debbora de Balac non solum habitabat in eadem tribu, sed nec in eadem sorte tribus. sed Debbora habitabat in Bethel in monte Ephraim: Barac autem habitabat in Cedes urbe in sorte Nephtali, tanquam non pertinerent ad eandem mbum. Etia verba,
quς loquitur Debbora ad Barae, de modus se habendi
ad ipluna non est, ut uxoris ad virum, ut colligitur discurrendo rer literam, sed tanquam duorum extraneorum. Hoc ergo verisimilius est. Quomodo Debbora iudicabat Istuet, eum non eget iudex ro cur scribas non permittuur es eludicra. 'ast. VII.
QVAE RETVR ulterius, quomodo dicitur, P
. Debbora iudicabat Ilraes. Nam non accipitur iudicare, idest esse iudicem eo modo, quo accepimus ti in isto libro eum iudex hic sit nome potellacis, ec dux tio. belli de non disti nitoris causarum: ergo Oportet quod Debbora iudicaret populum, scilicet distimendo in causis eorum, sed hoc erat in conueniens, quia mulier non debet esse iudex: nam si in teste noti accipitur,m
si in desectum de testimonium suu in est debile, a io tiori debet repellia iudicando. Item ii Debbora fui isset iudex turbaretur totus Ordo iudicum, dc cessaret:
nam in I i aes fuit semper ordo nidicum, ted quod cLset domus consilii, quae erat domus aggregationis septuaginta iudicum maiorum ad quoSueuoluebamur Omnes causae per appellationem, oc praelidebat in his summus lacerdos: in singulis autem locis ponebaturali j iudices minores , qui iudicabant de causus illius imo,& caulae magia in quibus illi dubitabam delerebLtur iudicibus domus consilii: etiam Omnes caulae,m quibus extitisset appellatum. De quo declaratum ei magiis Num i I Dcut. II cap. Si autem Debbora iudi. caret, estet iuperfluum, quod ageret cum pro toto Isirael essent mulces, vel apia turbaret ordinum iudica in m. quia non deberem ire causς directe ad audientia illotum,ad quos perimebat, nec per appellati a ccua - μ . ia
82쪽
rationem in diuerasim Mulier m
uia Iustitia quid fit. vide deis
multe pet sectoressi erui multis mitis rnam tesse Salomone proeul. &de ultimis finibus p
Quando mulieres possuntes si iudice
ecat iudex.quia iudicabat populum: non est tamen in. A solu distiniebat in dubiis eo modo quo supra dici si est.
testigendum, qtiod ipsa ordinari E, vel ex subdelega- Ad secundam rationem dicendum, quod non turbatione alicuius audiebat caulas formales ciuiles, vel criminales . sed cum esset prophetes sciebat respondere de occultis, ideo conueniebat ad eam totus populus, ad quςrendum de aliquibus dubiis, quae emergebam, sicut tempore Samuelis confluebat ad eum totus Israel ad inquitendum de dubi js tintantum quod Saul venit ad petendum responsium de asinabus perditis, virat et r. Reg. '. Simile autem erat in Debbora, scilicet quod ips. respondebat ad omnia quaesita populi, &in hoc dicebatur iudicaretorum populum: accidebat autem rimerdum, quod pro aliqua causa deducta in iudi Eum dubitaretur per omnes iudices scilicet quod ne. scirent,quid iudicandum esset in ea,illa deuoluebatur Bad Debbora, non ut ad habentem iurisdictionem, de ad quam causa legitime deuoluenda foret, sed p m dum dubii quaerebatur ab ea de causa illa & ipla resp-debat: litigantes autem hoc suscipiebant gratis scientes quod non erraret in respondendo. Nam ex parte Dei respodebat, Se ista erat causa quare totus populus in deserto desiderabat agere causas suas coram Movs scilicet quia ipse resipondebat cis,ut ex parte Dei,ut patet Exo. Is scilicet: venit populus ad me querens Dei sententiam. Et secundum hoc Debbora non perturbabat iurisdictionem iudicum ceterum,quia ipsa non audiebat de aliouibus causis soralibus ordinari Ε, sed per accidens. Ad rationem primam in contrarium
batur ordo iudicum propter Debboram, quia si ipsa dam ratio fuisset posita ut iudex audies ordinarie caui, forales. aran. vel ex delegatione, perturbaret aliqualiter iurisdictic-nem aliorum iudicum scilicet, quia non tractarentur causae coram illis iudicibus, cora quibus ordinari E tr
responderi modo humano, & in hoc dicebat ut iudicare: Sc ista ut communiter non pertinebat ad causas. quae iudicialiter tractantur, sed ad quascunque res, de quarum statu,vel euentu dubitatur,ut pote, quodquς- reretur ab illa. an talis, vel talis res eiiciatura solet anno illo, dc si interdum contingeret causas sorales dubiassore,ut quia emergerent,vel inciderem casus, de quibus nullum ius videretur expressum poterat recurri,& recurrebatur ad Debboram, non per modum rudi per hominem iuris ritum nullam habentem iurisdictionem. Et sedeta sub palm. Iste crat locus, in otio in quo Debbora sedebat expectans omnes Israelitas ve- loco De nientes ad interrogandum de dubijs, 5c habebat locii bora se imdeterminatum a stirin, ne cogeremur Israelitaedmaga- , ri quaerendo eam hinc Sc inde. ae nomine Ediis verabarcir. Idest illa palma vocabatur Debbora, sicut ipsa mulier prophetes. Istud non habetur in Hebreo, li- dicendum dupliciter: primo concedendo quidquid C cEt possit colliga extitera. Inter Ram ct Lethelm mome
AI . braim. Idest ista Palma erat in monte Ephraim e tra omnia loca, & urbes: erat tamen inter urbe in Bethel,& Rama Mons Ephraim vocabatur tota ipsa sors concluditur, scilicet quod in conueniensiit mulierem
esse iudicem,& quod Debbora non erat iudex, sed respondebat in dubiis ex parte Dei. Secundo potest rei ponderi, melius, quod regulariter est in conueni cs mulierem esse iudicem de causa est, quia iudiciu mi lieris est imperfectum propter duo, primo ex parte incompletionis iudicandi: nam mulieribus rara prudentia est,& vix tormat opinionem uniuersalem, sicut bestia ut ait Aristoteles Ethic .de ob hoc quodam in do dici potest de mulieribus, quod non sint in conturientes quamquam mala agant,ut ait ibidem Phulos Phus: ad iudicandum autem requiritur complemen. tum actus intelligendi, de opiniones uniuersales circa agibilia. Secundi Ephraim, sicut reperitur communiter, erat Hlmainam sorte Ephraim in extremitate sortis : de loca ista,quae ponuntur hie,inter que erat palma non erant de terra Ephraim, sed de terra Beniamin, ut patet Ioc I s. ubi potiuntur Bethel,& Rama in sorte Beniamin.& nullus talis locus repetitur in sorte Ephraim, quia tamen ista lina erat in extremitate trias Ephraim, eratque magis coniuncta litis duobus locis hortis Be- iudicandum proueni ex passionibus. Nam sicut iu-nstastitia est constans, de peruetua voluntas ad reddedum unicuique quod suuna est, ut ait ita tisiconstatus, ita Miudex debet esse constans ad reddendum unicuique quod tuum est dictante iure . Mulieres autem non sint constantes nimium, quoniam facile alte tantur 1 qualibet passione ergo no couenit eas iudices esse. in . ius considerans illis iudicandi ollactu interdixit. Nec solu iudicandi, sed et iudicassi quia varium, M instabile testimonium est,quod scemina profert. Haec aut sunt, quae communiter, de quas ex conditione naturae mulieribus accidunt, propter quod iura eas ab his actibus exeluserunt: si igitur interdum euidentissim E constet niamin, quam aliquibus locis terrae Ephraim, dicitur
suunt idem locus, quia Rama est in sorte Beniamin, de Rama tuta est in sorte Ephraim. Hebraei autem, scili- . . cet Rabbi Salomo, Rabdi David Rim hi, dicunt,quod intelliguturista aliter, scilicet quod fuit subpalima iter Bethel. de Rama, ideit quod Debbora habuit postes siones in tribus locis scilicet in Iericho habuit palmas, quia illa vocatur ciuitas palmatu, Sc in Bethel habuit Oliveta, in Rama habuit vineas,de ista erant ad susten. tationem Debbore. Sed istud est nimis alienum, quialitera nihil accedit ad hoc, sed solum designat locum, in quo sedebat Debbora, scilicet sub palma inter Rama de Bethel. Item non poterat habere Debbora in his duobus sceminam esse constantem, &s uilicien- E possessionem in his omnibus locis. Qi0d patet, quiam ec,- - οῦ. . . . u inter Hebraeos Eossessiones tribuum erant distinaee.
tem, de quia Deus suppleuit in illa, quod natura non potuit, non erit inconueniens eam iudicem fore, sic enim iiiit de Debbora nam habebat spiritum propheticum, per quem excellentius sciebat dicere verum de quolibet dubio,quam quicunque vir,ut quia per causam diuinam etiam constans esset, scilicet quod non moueretur passionibus ad hoc. vel illud cu Deus moueret eam ad respondendum: ergo non erat inconueniens eam fore iudicem amo melius erat ea,vel quamcunque sceminam iudicare dum tamen haberet spiritum propheticum quam quod scunq; vir iudicaret
quantuncunque perfectus,& prudens, si non haberet itum prophe uae:sed adhuc ipsa non erat iud , sed 5c possessiones familiarum,& personarum descend&tium de istis familiis, ut patet Nun . 36. p. oc non pinterat possessiones vendi,vel donati,vel permutari, aut aliquomodo alienati , ut maneret distinctio inpers nis per possessiones, ut patet eodem capitulo, te si fieret venditio quantuncunque pura esset,redibat possetitio ad haeredes suos nitem in IobelFLeuit et . capit. 1ed eadem persona non poterat pertinere ex parte patris ad diuersas familias, una familiaita habebat hae. reditate M originem in uno loco, quod non in alio: ergo non poterat eadem periona habere iis red talem in multis locis. Sed obiicies,quia Psimo Regas .dicita
83쪽
Erat homo quidam in Maon, S: possessio eius in Cati Fmelo. Respondendum, quod ille non habebat pos. sellionem ut diuertis locis, sed habitabat in via de ha bebat possessionem in alio. Uel aliter,& melius quod Carmelus erat mons apud urbem Maon,& ille habendo possessionem in Carmelo habebat eam in territ inhio Maon bc consequenter diceretur habere possessionem in Maon. Ascendebantqueadeumη νη Istaeliκ omne iudicitim. Idest ibant ad eam ad quaerendum de omni dubio. In Hebraeo habetur. Ascenderunt ad eam. Sed debet intelligi pro ascendebant: nam ascenderunt s. gnificat actum praeteritum, de sufficit. quod sit unus ad hoc, quod sit istud verum: ascendebant autem significat consuetudinem ascedendi , 5 hoc necessario ἶignificat multos actus, quod corruet ut lite dicenti Gin omne iudicium,idest ad omne iudicium: de tamen
non poterant una vice ascend re ad Omne iudicium,
ideo quamquam litera Hebraica per barbariem sua niposuerit ascenderunt, quia sensus erat, quod ascendebant: litera nostra trinistulit ascendebant.
bora no iudicabat de aliquibus caum, sed solum. quia
erat prophetes,dc cognoscebat occulta, sciebat respondere ad dubia, de quibus inquirebatur, δί quia in his respondebat toti populo,cum nullus esset tunc πheta, nili ipsa, dicebatur populus aicendere ad ipsam ad omne iudicium, idest ad hoc , quod iudicaret de qualibet re occulta, de qua dubitarent Israelitae: hoc aut εmodo no sequebatur inconuenientia supra assignata, quia non insurgebant multa dubia de his, sicut quoti. die t
uomodo populus poterat ascendere ad D cirum ad omnem ita iam . in I. VIII.
QVAERET aliquis, quomodo poterat populus asstendere ad Debboram ad omne iudicium. Nain istud videtur disticile, desere immiti bile ex duobus: primo ex parte Debborae: nam ipsa unica existes non poterat diuinire, vel saltem audire per successio, lanem causas omnium de Israel, cum esset tantus populus: nam causis quς orirentur per totum Ilia et in uno mente sotth non pollent dii finiri ab uno homine ii dicialiter, de secundum successionem in decem annis. Quod apparet, quia Moyses abundantius habebat spiantum propheticum quina Debbora de erat aptior ad tolerandum labores, quia erat vir,& populus, qui tunc
sub eo erat paucus erat in comparatione eius, qui suit
sub Debbota. Nam si de septuaginta animabus,qus introierunt in Aegyptum de semore Iacob Gen. 6. in ducentis quindecim annis, quibus mansit Israel in Aegypto ut declaratum est Ex M. creuit populus ad
sexcenta millia virorum pugnatorum Exo. I 2.quanta
multitudo creuisset de sexcentis millibus in annis cen- rtum octoginta, qui fuerunt ab exitu de Aegypto usq; ad Debboram,quo tempore iudicabat Movit . Hoc Patet accipiendo quadraginta annos ab exitu de A gypto usque ad introitum in terram Chanaan. 5c acci Piendo qnadraginta annos sub Othoniele, de quibus praecedeti capitulo, qui incipi sit computari ab introitu in terram Chanaan, ut ibidem declaratum est,de accipiendo octuaginta annos Aod,dc viginti annos, 'uib
oppressit Iabin lirae litas antequam esset illud, qd hic
dicitur, qui simul sunt centum octoginta anni. Ad quantam ergo multitudinem peruenissent in tanto tempore, e tamen Moyses non poterat distinire omnes caulas Iliactitarunt in exitu de Aegypto, ut dixit Iethro Exo. is . scilicet: Stulto labore consumeris tu, κα populus, qui tecum est: supra vires tuas negociu est. de tolus non poteris illud tolerare ergo a sortiori Debbora non Posset nunc iudicare totum populum in omni iudicio. Secundo videbatur hoc dii ficillimule emergunt mille lites. Etiam, quia ad illa dubia in quirenda tim veniebat populus ex necessitate,led spote, ideo non vexabatur veniendo, Ec hoc modo lum ciens erat Debbora respondere ad omnia dubia hu
ius modi. Ita suit de Morte, quia postquam ipse reliquit causas sorales alijs iudicibus,& ipse coepit preesse populo in his , quae ad dominum pe timebant, soluit
taciliter tolerare laborem: Exod. 1 8. Quae mi u o 'ma uis Barac filium Abinoem. Propter illani particulam in
troducta suerunt omnia praecedentia ad indicandum quomodo Debbora erat Prophetes, ut videatur quomodo prophetice locuta fuerit ad Barac . Est autem Bitae erae subintelligendum , quod Deus locutus suit Debbors de stirpe in spiritu prophetico iubens, ut vocaret Barac . Non Nesrici. ponitur hic modum stirpis Barac, sed intelligendunt, quod fuerit de stirpe Nephtali cum dicatur immediate,quod erat de Cedes Nephtali. Regulariter autem habitabant viti Israel in locis suarum originum, qa ibi poterant habere postessiones, de non ita alijs terris. Decedes Nubtuli. Ideli de urbe Cede queerat vi te ra Nephtali. Erat enim Cedesquςdam ciuitas in sis
te Nephtali in Galilaea, de sua data lacerdotibus, dc l uitis in possessionem Ios ri .c. de postea si in allignata
in urbem sugitiuorum Iosio. p. Draus ad eum. Soli cet postquam venit ad illam sub Palma liuat nam erat honorabilis Debbora in Israel, de omnes obediebant dictis eius, quia putabantur dicere ex parte Dei. Tracem tibi dominu, Deus Isracl. Id est praecepit milhi, xt
Praeciperem tibi. vade duc eaercitum in monte Thabor. .
iste mons est in extremitate sortis It achar, ut ait Iole rhus s. antiquitatum de est inter Isachar S: Nephtali: nam duabus leucis sere dulat a Nazareth contra Orientem,ut patet in libro de situ Terrae Sanctae. Areth autem in torte Neptat i et .vi declaratum est Iosue I9. Mibi patet in litera. In hoc monte Saluator noster traiasiguratus est coram quibusdam discipulis suis, ut patet Mattia et 7. Sciendum autem, quod iste Barac non crat aliquis princeps Israelitarum habens magnum exercitum, cui Deus madaret,qiuod cum exercitu tuo
iret ad pugnandum contra Silaram, sed erat vir priuatus,& raruς potentiae: Israelitae tamen iam iciebant, suod Deus luscitabatqueni volebat in iudicem lupet Iliael, dc illi dabat spiritiun suum. Huic autem coimsestim Israelitae obedientes erant tradentes quantum exercitum ipse oluisset, dc ob hoc postquam Debbora dixit et,quod acciperet decem millia virorum, illico accepit de tribubus, de quibus voluit.
Quare Deus misit Barat, quod duceret exercitam in morum
Thasor. Luxst. IX. cx parte populi: nam quod totus populus veniret pro quacunque causa de extremitalibus terrae Chanaan ad Debboram, erat depauperare totum populum superuacuis expensis, bc ffare quandam occupationem ins- uacuis expensis, de dare quandam occupationem infinitam ita Vt non possent vacare agricultum,de aliis la-Respus d botibus. Respondendum est, quod vere sequebantur P si ista inconuenientia, si Debbora suisset iudex ad omnem iudicium ad iudicandum de omnibus causis se. talibus tam civilibus,quam criminalibus, tamen Deb
VAERET aliquis quare Deus misit Barac, P
. duc ret exercitum ita montem Thabor. Re
spondebit aliquis,quod hoc tactum tuerit ex Prudentia bellica, scilicet ut Barac haberet locum tutiorem ad pugnandum: mons autem Thabor erat altissim'. Seu hoc non stat propter duo. Primo, quia Deus da
rurus erat istam victoriam lupernaturaliter, ergo non
quaereret prudentiam bellicam, dc sortituduiem ex situ loci,quia diminueretur tunc laus victoriae, de nOat-mbueretur plenu Deo. Secundo non stat, quia quae .
84쪽
rere loci sortitudinem ad pugnandum est pro illo. qui A terra Israel. dc non venerunt ad illud. Τναι emud vult se delendere,&non pro eo,qui vult nauadere qa eam ad te. scilicet quasi per violentiam. icilicet quia inuasor debet persequi inuasum quocunque sugent. ego mouebo eum, ni et . Dicunt Hebraei, astro- Barac autem nolebat hic prouocare Silaram ad bellae logi Sisars dixerant ei, quod non ascen eret stac vice ideo non debebat quaerere loci firmitudinem. Sed ad pugnandum contra Isirael quia non ellet ei pro ipsdicendum est,quod Deus nolebat quod Barac prouo rum, dc ipse nolebat ascendere: Deus tamen mouit caret Sisaram, cum ipse dixiviet: Ego adducam ad te eum adveniendum, ut traderetur in manus I irae lita-
Sisaram in torrentem Cison . Erat autem Sisara in rum. In locum torrentu Cison Sisaram. Apud illulario
Aroseth gentium ut patet lii pra, de audito,quod alias rentem fuit pugna, depli irimi de mortuis ex parte Si de Israelitis armabat exercitum, ipse exiret ei obuiam, larae corruerunt in torrentem, ut patet sequeliti capi de quia si locus, in quo esset Barac cum exercitu .esset tuto, scilicet: Torrens Cison contraxit cadauera coria, ptoeul ab Aroseth, ubi habitabat Sisara, sorte pigrita- torrens cadum in torrens Cison. I incipem remitiis ret illite ire vel iret sero: voluit Deus,quod Barac iret Iabin . Scilicet quia Iabin non mit ad bellum. sed suus ad locum propinquam Aroseth gentium, S ille erat princeps exercitus Sisara, quia ista est consuetudo ma- mons Thabor: ideo iussit,quod iret ad montem Tha B gnorum regum non exire ad bella , . Et cumis eius achor no quidem,quod ascenderet in illum,&tueretur omnem mustuuesnem. Id est currus Iabin, S omne mul- se loci firmitate ed quod esset prope illum, quia illuc titudinem exercitus Iabin quam congregauerat. scili- veniret Sisara. Et patet hoc quia dixit Deus,quod ad- cet Sisara ad pugnandum contra Iliaei. Et tradam eos duceret Sisaram ad torretem Cison ergo pugna apud in manu. Ide it dabo in potestate tua, ut missis facete de
torrentem sutura erat in plano, de non existet e Barae illis quod volueris. Dixitque ad eum Burae: si venis me- in monte . Tollenseque tecum decem mil5a pugnatorum. e , vadam. Debbora mittebat Barac ad bellum , de
Noluit Deus,quod essent plures,ut ascriberetur vici non dicebat,quod itura foret cum a Pli, ideo ipse dixit,tia illunam multitudo sitare erat quasi innumerabilis, quod si illa iret cum eo veniret ad bellum. Si nolueris scilicet ultra trecenta millia,ut vult Iosephus 3 .antiqui νenire vim pergam. Ide si si tu nolueris venire ad bellum,tatum. De frui Nephthari, defusi Zabulen. lilae duae etiam ego non veniam s. tribus erant simul apud montem Thabor. An Parae peccaret, si noluisset ire ad bellum, non eunt ei tae nepotius de tribu Nephthali, o Zalalon congregati sunt Debbor. . Quaest. XI.
C, V AE RETV R in Barac peccaret, si noluisset
UAE R ET aliquis, quare potius de his duabus ire ad bellum, non eunte illud Debbora. R tribubiis cogregati sunt bellatores qua de aliis. syonuendum quod constito, quod Deiis iuberet B Aliquis respondebit,quod hoc erit.quia illae duae triae rae ire in bellum,sive Debbora iret illuc, siue non t
habebant viros magis promptos ad bellum. Sed non nebatur illuc ire, etiam si sciret se moriturum inbel. stat,qilia tribus animosior, de bellicosior erat tribus Ia lo ideo si Debbora non tuisset, bc ob hoc cessasset Bada,lic significat ut Gen. .ciam dicitur: Iuda te lauda- rac ire peccasset: iuerunt tamen pollea ambo. Vt patet bunt fratres tui, manus tuae in inceruicibusinimicoru in liter . . Sed dicetur an peccauerit Barac dicendo tuorum, ad praedam ascendisii fili mi, requiescens ac- illud,scilicet si venis mecum, ratam,& si nolueris M. cubuisti,ut leo,5 quasi leena. quis sulcitabit eum Z ide nite, non pergam. Respondendum, quod si hoc di- patet Deut. ν3 .in benedictione Moysi: nam dixit Moy xiisset, quia formidabat aliter ire, vel quia intendebat ses de illo: audi domine vocem Iudae, M ad populum sic facere.ut dicebat, peccabat: non intendebat tamen suum introduc eum: manus eius pugnabunt pro eo. i. sic facere Bara . sed etiam si illuc no mill et Debbora. ipsemet Iudas pugnabit pro Q. in quo innuitur sortitu D ipsa tuisset, nec petiuit Balac Debboram ad eundum clo, scilicet quia ipse siuiliciens erat pugnare pro seipso, secum quasi sine illa ire timeret: confidebat enim .ltribus etiam Gad erat sortissima ad bellum sie colligi. Deus daret ei victoriam etiam illa abutente, cum hoc tur in benedictione Iacob Gen. U. scilicet Gad accin- promi lisset, sed petiuit eam ad consulendum dominactus praeliabitur ante eum,&ipse accingetur retrorsia: in bellu peream si oporteret de dubi j semergentibus, de in benedictione Moysi, Deuter. M. commendatur ne aliquid ageret iustius cum ipse non esset propheta, sortitudo Gad bellica, cum dicitur: Benedictus in lati- dc in hoc petiuit iniustum ivit aut Debbora ad hoc tudine Gad quasi leo requieuit . cepit brachium,ut vel iplb: unde de ipsa inistrinxit eum in otia tribus, quς iactuticem, idest uno ictu amplacauit brachium,SI vertice: rus erat. Sic patet infra. Cum citet Barac in monte Zabulon autem, Sc Nephtali, qui iubentur hic ire ad Tliabor, dixit ad eum Debbora: l urge, haec enim est bellum, non enarratur aliqua sortitudo, vel artitudo dies, in qua tradidit diis Sisaram in manus tuas, en ipse Doeresst. ad bellum. Respondendum quod sorte hoc factum est ductor tuus, bc tunc iurrexit Bara de ante hoc non ad quaesi - est, quia Deus volebat istud bellum cito seri, scilicet pugnabat. Etiam non fecit hoc Balac ex paruitate fi- η ' quod gentes itum ad bellum cito armarentur, ne Si- de ,s crederet te liberandum in bello pr. xiente Dei, sara praeoccuparet venire in terram Israel,&anueniret E bora te non absente illa,quia tunc mill et Barac modiueos nondum paratos, dc quia Labulon, sc Nephthali cae fidei. Sed falsum est, quia Apostolus in Catalogo erant apud montem Tliabor, ubi debebat fieri bellu, Sanctorum quos de fide laudat dicens: tincti per fide propinquiores,quam aliae tribus, i uilit potius, * irent vicerunt regna: ponit Barac inter coeteros, cum ait: de histribubus quam de alijs: non tamen per hoc in- Deficiet me enim tempus enarrantem de Gddeon nuebatur,quod Iollim deberet Barac accipere istos ad Barac, Se Samioli Iephte,de Samuel,& aliis prophetis. bellum, quia etiam si plures sponte venirem sciscipe- ut patet ad Hebraeos ii. cap. ergo iste fidem plen1 harentur. Quod patet sequenti capitulo, clam dicitur: bui Lia conlequenter non peccauit petendo,litet citῆ ' qui sporo obtulistis animas vestras de Israel benedi- co Debbora. Et cum dixit, si verus mecum vadam cite domino. Etiam, quia non solium Zabulon sc Ne- Respondendum , p non intendebat sic facere Balac. rhthali luerunt ad bellum, sed etiam Ilachar, ut patet quia etiam non eunte illa tuisset, sed posuit hc ut moiequenti capitulo, scilicet duces Lachar fuerunt cum ueret Debboram ad eundum cum ipso,quia hoc mulDebbora,& Barac vestigia sunt secuti. Item, quia in- tum desiderabat ex caula luprapossita. Quae dixit ad ear
crepantur illi, qui Propinqui erant ad locum belli de ibo quidem tecum. scilicet cosensit faciliter quia Barac petebat
85쪽
ldest quia vis, quod ego vadam tecum, non reputabit ut victoria tibi, sed theminae. In Hebraeo habetur. Tamen neri: Di ritudo tua super ger, quo vadis. Idest, quia vis, quod eam tecum non habebis pulchritudinem, vel lionorem super iter quo vadis, idest in actu quem facis hac vice scilicet, quia non reputabitur ibi. id foeminae, de ad idem redit. iam manu mulieris tradetur Sisara. Ista est causa,scilice quod non tradetur
Sisara in manus tuas sed in manus mulieris, oc ipsa laudabitur,&non tu . In Hebraeo habetur. In manus Leris vendetur Sisara: Scilicet dabitur ea tanquam ven-
ditus, ita quod possit de illo facere quod voluerit.
cua mulier u istam cultu manus traditus es Sisara. uast. XII.
QVAERETVR quς mulier ista sit in cuius ma-
. nus traditus est Sisara. Respondetur communiter, quod suit Iahel,quae occidit ipsum,ut patet instain luera: multi tamen tenent , quod dicitur hoc de Debbota de sic vult Rabbi David Kimhi. Et hoc patet, quia dato,quod no iret Debboracum Barac, erat tradendus Sisara in manus Barac, ut patet supra, qa sic dixerat supra Debbora, dc Sisara fugiturus erat ad domum Iahel,& occidendus ab ipsa, de tame si non tuisset illiae Debbora, ipsa non dicebat quod victoria non iusserat dominus quod inneret pugnatores, ut patet supra, de non vocavit totum Zabulon, & Nephthali. seu sol lina decem millia viro tu de ambobus t tibia bus. sicut dominus dixerat. Ascendis. Scilicet vadens in montem Thabor, ut spectaret ibi aduentum Sisars, de quo Deus dixerat,quod adduceret eum ad totientem Cisolum patet supra. Cum decem missa pus to m. Istos iusserat Deus accipere, id istos accepit: abi tamen Praeter hos sponte venerunt, sicut de Isachar, ut patet sequenti capitulo, scilicet de Iiachar duces silere cum Debbora,& Barac vestigia sunt secuti. Halens Debbora
in commitatu suo. Scilicet, quia ipsa luit cum Barac ubque ad locum belli scilicet usque ad montem Thabor de torrente Cisbii: postea autem in persecutione Sisa vi rae,& fuga non fuit cum Barac, sed mansit in loco ea V strorum, quia actus pugnandi non pertinebat ad ipsa. Etiam, quia ipsa solum erat opportuna in bello ad donunciandum tempus,quo incipiendum est et bellum. Et hoc dixerat antectuam recederet Barac de Thabor Haber autem cimae M. Hic ponitur de Habet Culaeo, quia
agit ad historiam, stilicet, quia uxor eius Iahel occidit Sisaram. Iste Haber Cinaeus erat iis de Cinaeas descendentibus de stirpe Iettho soceri Moysi. Rectoreo
quondam a coeteris Cinaeis fratribus suis. Cinaei dicuntur
de Cin: nam Iethro socer Moysi multa nomina ha bat, icilicet Raguel, Iethro, Ieter, Obari Cin. Dc primo patet Num. Io.de secundo patet Exod 3.δc is detes talaribenda Bara ted quia petiuit, quod illuc iret tertio patet Exo. de quareto patet Nu. i ta de quinto dixit hoc: ideo videtur,* non de Iahel, ted de se intel- is patet Num. 24. scilicet, si electus theris de stirpe Cin, idest lethro: Filii huius venet ut cum Iliaelitis perdesernina semper deletia terra natali, ut ait Iosephus F. ligebat, dc est sensus valde rationabilis. scilicet quia sinatae iret sine Debbor ipse esset dux belli, de omnia quae fierent imputarentur ei, cum aut e luit nunc illuc anti uitalum: postea in terra Cnanaan acceperunt il- ebbora dc ipla erat Sphetes, ςstimabatur magis ipsa, lico habitandi locum in vine palmarum, scilicet in I
quam Barac. Vnde iam non putabatur Barac, ut aux, richo, Vipatet supra primo: manserunt autem ibi alia
sed potius ministrans ad imperiti Debborae, ideo dato quanto tempore, de pollea recesserunt cum filijs Iuda Rod Barac occideret Sisaram, no imputaretur ei, sed
ebborae, de est sensius in manus mulieris tradetur Sisara dest iam non reputabitur traditus in manus tuas, sed in manus mulieri id est in manus meas . Neco
stat. quod Iahel occiderit Sisaram: nam sicut si Barac persequeretur Sisaram,de cottingeret ab aliquo de suis capi de Occidi,non imputaretur illi viro, sed Barac, ierat dux: ita cum Sisara fuerit compulsus fugere a Barac, M perierit exercitus suus,quamquam contingeret eum occidi ab aliqua mentina, non attribueretur illisceminae, sed Barac, quia ipse eum ad talem necessit tem compulit. Si autem velis accipere in manus mulieris tradetur,ldest occidetur Silara, intelligetur de luhel,sicut communiter intelligitur. Non est ergo imagna differentia quid velimus dicere. Sed Οbij cietur,
quia supra dictum est ad Barac, dc tradam eum in manus tuas. Respondendum, quod est duplex traditio, scilicet una ad persequendum inc alia ad occidendum: fuit traditus in mari' Balac quia de ipso triumphauit.& persecutus est eum, totumque exercitum eius deleuit fuit traditus in manus Iahel ad Occidendum. -- in desertum partis suae ad partem meridianam, Ut patet eodem capitulo ab illis autem Cinaeis congregatis in unum recellit ob aliquam causam Haber de habit uit in terra Galil . Fili sobab. Ietlaro etiam vocabatur Obab, ut patet Num. io. Copnaeti Moysi. I est soceri: habebis nam non habebat cognationem aliquam ad Moysen,
sed attinitatem, scilicet, quia Moses accep at filia eiusi in uxorem, sed vocatur largE cognatus proauine. Eo
extenderat rabernaculasticis. Scilicet in terra Galil in
sorte Nephthali. Iste Haber habebat tabernacula, si
cui pastores consueuerunt habere de sicut habet quaedam gens Astorum,quae non habet certunt,dc fixum locum ad manendii, sed mouetur hinc, de inde: ideo non faciunt domos,sed habent tabernacula portatali quae alio nomine cantur mapalia, de vocin tur iitqgentes vulgariter Alarabes,5 Iuntagare tu, ita antiquitus quia substantia hominum maxime consistebat in pecoribus,& terra latissima erat nondum plene habitata, ad hoc, quod semper possent eligere loca mellintis habitationis, non faciebant domos manentes, sed
habebant tabernacula portatilia, de sic erat de Haber. relusiaque Debbora, errexit cum Parac is Cedes. Erat K Intelli pendnm autem,quod Haber Cinaeus erat vir di De Iubet Debbora in monte Ephraim sub palma, dc inter Ra- ues habens magnam sui
ma&Bethel , Arecedens inde iure cum Barac, ut v - - - -
nitent in bellum, sed venerunt prius in Cedes,quς erat ciuitas Nephtali,de qua erat oriundus Barac ut ibi co- gregarent exercitum de Zabulon,& Nephtfisi: nam illa ciuitas erat propinqua moti Thabor, ad 'uem cuexercitu venire debebat Barac . Qui accitis. uic ponisetur secundum huius partis, scilicet populi cogregatio. Et diuiditur in duo, quia primo ponitur congregat roncha ex parte Barac . Secundo congresatio ex parte Silare ibid. Nanciatumque est. Circa primum dicitur. cui accitis Zabulon, Cr Nephthas . Ideii vocatis illis ad bellum: vocavit autem illas duas tribus, quia de eis stantiam,& familiam. Quod Cine inaei, Se Iabin resem men fuisset Haber aliquis homo parui status, non se
cisset mentionem ullani de eo maximus rex terre,ici licet labin ad hoc, quod componeret cum eo Paccm, sed erant 'dera inter eos: Habet Cinaeus ergo erat vir magnus,dc famosus Vsque ad vilem, us vocatur Senmum. Scilicet extendit tabernacula in parte quadam terr
Galil ς, bc illa pars perueniebat iq; ad vallem quada,
que vocatur Sennina,que erat vallis magna,ia lamolari tata Nephthali. Et rea iuxta cedes. scilicet habitatio Haber
86쪽
Habet Cinaei.& vallis illa Senim erat iuxta urbem m. A in exercitatione bellica. Omnemque σι tum de Imra.
de de qua erat Barac, ut patet supra m litera. Ex hocratet, qn sagit Sisara non fugit directe in terram sua, ita magis rediit in terram Israel. Nam Barac persecui cit exercitum Sisi Nusque ad Haroleth getium in qua morabatur Sisara,vt paret supra ip:e autem Sisara fugit in domu Haber qui erat iuxta Cedes de qua erat oriundus Barac dux besti. Numnitumque est Sisarae. Hic ponitur congregatio populi ex parte Sisarae: nam nono rr Potuit cogregare ita cito,nec ita tecrete Barac deeem
auit omnem excr-aroseth gentium,& in tere erreso millia virum,quin praecognosceret illud Sisara. & ipse piae 4 qum; armauit multitudine luam. Oodastratis et Paraesars mitis Abinoem in montem Thabor. Scilicet cum dece millibus armatorum.& intelligitur,l ascendisset.iascen fabrentium. Idest etiam citum . quem habebat inritorio illius. Datin Sisara princeps militipideo habebat exercitum ad manum tua Sc poterat iaciliter congregare quandocimq; vellet. Erat aute ista multitudo exercitus trecet omni millium armatorum, d decem nulliun equitum.-rator tem Cimet. Ad locum ii luna congregauit, quia Barac erat apud montem Tliabor: Torrens autem Cilon erat circa montem Tilabor.
Dixitque Debbora ad Barac: Surge, haec est enim dies, in qua tradidit dominus Sisa
dere disposuisset.Nam fama eratqn cogregabat exer- B ram in manus tuas: en ipse ducti rest tuus
citum, in alcendere vellet in montem Thabor ad expectandum Silatam, dc quamquam nondum factum esset,iannciatum est laquarn iam factum,vel sorte iam ascenderat,& tunc nunciam in est Sisarae. Et congrega-xit nongentos Histos currus. Hic ponitur apparatus belli Silam, de nominamur currus eius, quia in his consistebat maiot virtus belli. An Alum no vim cumit lusit in bellum Sisara,vestria mi Ea,ut vult Iosephus. Luxst. XIII.
VAERET aliquis an soli1m nongentos currustulerit in luna sit ara. Et videriir quod non,
Descendit itaque Barac de monte Thabor,& decem millia pugnatorum cum eo. Per terruitque dominus Sisaram,& omnos cum rus eius, uniuersamq; multitudinem in ore
gladij ad conspectum Barac: in tantum, Ut Sisara de curru desiliens, pedibus fugeret, Barac persequeretur fugientes currus, exercitum vique ad Aroseth gentium, omnis hostium multitudo usque ad in-
quia hic nominantur isti nongenti tanqua non tulerit C ternetionem caderet. Sisara autem Dei ens
noc silpra in litera cum describeretur po entia Iabin , A dictum est: nongentos quippe currus falcatos habebat. In contrarium videtur, i plures habuerit in bello nam Iosephus s. Antiquitatum dicit: Iabin rex de ciuitate Asor positasuper paludem Samachonitidem habebat armatorum trecenta nullia,S equitum decemillia, curruum tria millia possidebat, de tequitur ibi quomodo cum toto isto apparatu pugi auetat contra Barac ergo saltem tria millia curruum habebat. Respondere pollet aliquis, et non est curandum de Ios Pho cum ex sacra scriptura costet contrarau. Sed istud
Cinaei. Erat autem pax inter Iabin regem AZor, BC domum Haber Cinaei. Egressa igitur Iahel in occursum Sisarae , dixit ad eum: Intra ad me diae mi, intra ne timeas. Qui ingressus tabernaculum cius, & ope tus ab ea pallio, dixit ad eam : Da mihi obsecro paululum aquae,quia sitio valde. Qus aperuit utrem lactis, ta dedit ei bibere, de
non est conuenienter dictum : nam ciuia Iosephus siit D Operuit illia inta. Dixitque Sisara ad eam :
maximus auctorari historiis antiquis. M sit certissim noueritq: plene iustoriam Bibliae. no addidisset altild, nisi quod non credidisset repugnare scriptum. Cum itur concordari potest scripturς,POtius interpretan-umest pro ea quam e cotta,quia res minis debet in 'resp. temretari,*valeat quam et pereat. Dicendum igit,imiqiinini. Sisara habuit in bello tot anDilam multitudine armatorum,&equitum, quς nominata est,& in hoc no dubitatur na non repugnare videtur literae. Decurribus etiam dicendum, q) suerint tria millia curruum, sicut dicendum putauit Iosephus. Et quando dicitur hic, quod erant nongenti currus, responderi posset, cristi nongenti cuinis erant ipsius regis: alii antis. duo mil-
Sta ante ostium tabernaculi, τ' cum vcnerit aliquis interrogans te, & dicens: nun
quid hic est aliquis respondebis: Nullus es 2Tulit itaque Ialici uxor Haber clauuin
tabernaculi, assumens pariter & malleum rQ' ingressa abscondite, & cum silentio, posuit stipra tempus ca itis cius clauurria, percussumq; malleo defixit in cerebrum v que ad terram. Qui soporem morti cons
Iia,Nc centum erant aliorum sibi subiectorii, ideo non E cians defecit, & mortuus est. Et ecce Barac
sequens Sisaram veniebat: egressaque Iahel
in Occuri vineius, dixit ei: Veni,&ollendae, & nongenti erant electi: duo millia autem, & centum erant qualescunque, ideo nominati sunt in scriptura solum iiωIenti. Sic patet de curribus Pharaonis: Exo. i nam citur: Tulit sexcentos curtus electos,& quidquid in Aegypto curruu suit. Istun sequitur hist sicli uicens: Congregauit Sisara exercitum ad torretem Cison trecenta millia armatorum,dc decem millia equitum,&nongentos currus falcatos, & alios currus duo millia, dc centauri. l.de alijs,qui non erant ita electi,sicut normgenta Si aute velis intelligere alios. l.non falcatos,non est nueniens sensus, ea currus non falcati non erant Alph. Tost. super lib. Iudicum.
tibi virum, quem quaeris. Qui cum intrarus et ad eam, vidit Sisaram iacentem mortuit,& clauum infixum in tempore eius. Hum Eq liauit ergo Deus in die illo Iabin regem Chanaan coram filijs Israel: qui crescebant quotidie, & sorti manu opprimebant Iabin regem Chanaan, donec delerent eum.
87쪽
hostium debellatio. Diar boue Debbora ad Barac . Eratim
ipsa eum Barac in monte Thabor quado venit Sisara, de hortata est Balac ad pugnandum. Surge. Id est cςl riter sacae non timeas inchoare bellum propter multitudinem hostium. Hos enim ce in qua traesidit domi.
nus Sisaram in manus tuis. Nondum .n. tradiderat Deus
Silaram in manus Barac, cum non esset adhuc inchoatum bellum,sed traditurus erat eum dicitur iii, cpiam tradidisset propter certitudinem, nam Deus id quod sacere disponit, ita certissime eueniet, T dato, Unodufactum sit, habere debemus illud ita certum, ac si iam sectum fuisset. Vel dicitur. Inenia tradidit. Idest tradere disposuit. Sed obiicietur, quod non tradidit Deus in diitque Debbora. Hic ponitur tertium huius ap. s F facere miraeulum pro Barac, A non alio. Nam hiesuit pugnatum de celo contra Sisaram,ut patet sequeti capitulo. licet: De coelo dimicatu est contra eos:
stellae manentes in ordine suo contra Sisaram pugna. Derunt. Voluit vero Deus istam pugnam de culta est e certo tempore, ideo ut concurreret cum illa Barac iussum est ei, quod aggrederetur certo tempore. Hoc exprimitur in mandato facto Dauid 2. Reg. s. scilicet: clim audietis sonitum gradientri in cacumine Pirrum, tune inibis praelust,quia tunc egredietur dominus ante faciem tuam, ut percutiat castra Phylisthij m. Adra- . . tionem in contrarium dicedum quod Obseruare dira, histrio& tempora ad punnandum, vel agendum similia ex uerium superstitione est Deo odibile, cum tamen Obseruatur manus Barac Sisara, sed in manus Iahel. Respondeim G tempus mandato Dei non est sit perstitiolum sed me
diam, quod in manus utriusque traditus est, sed in ma--- -
nus Barac ad triumphandum de eo,de deledum exercitum eius: in manus autem Iahel ad occidendum i in sum. En iraeest dum rixas. Ides ripte diriget te ut Plpere agas contra Silaram. Ad hoc aut erat necessaria De bora ut besto. Lut diceret quando esset lepus bellandi. Ansuperstitiosus fuerit Parac expectanti tempus tabe
QV AE R ET aliquis, an superstitiosus suerit Ba.
rac expectando tempus ad bellandi i m. squousqueris, iri tibi diceret Ocb N- Aliquis dicet,quod sic,quilao, e uati in seruare dies,vel tempora ad pugnandum, vel ad facio Fldum similia est luperstitio, cum hoc sit alcribere virtutem corporibus coelestibus ad faciendum haec, sed Batae expectauit quousque Debbora dixit ei: Surge,
haec enim est dies: ereto superstitiosus fuit. In contra. num videtv r, uod ob Ieruare luperstitiones erat Deo valde odibile, licui habetur Leuit. I p. de Deutero. I s. Barac tamen laudatur, ut vir sanctus, dc ponitur ab postolo in Catalogo Sanctorum ad Hebraeos ii .ergo non obseruauit superstitionem. Ite ni si hoc obseruasset, Deus non aedisset ei victoriam, i ed potius feciseum luccumbere, ut videretur, quod nihil prode- illiperstitiones siue: dedit tanae Deus magnificamset eunal
-. - . Victoria in ergo non ieruauit Iuderstitione. Responishuisti dendum, quod Barac non fini hic iii aliquo supersti- i
tiosus. Et cum dicitur,quod obseruauit tempus. Dicendum, quod si seruauet tempus, scilicet quod esset dies Martis, de non Mercurii, vel talis, dc non talis, veli ascendens, ves tale, aut nete, vel esset colunctio, aut aspectus aliquis talium, ves talium planetarum, esset superstitiosus, quia erat obseruare ali ad inutiliter, scilicet, quia ex hoc ascriberemus virtutem temporibus , vel corporibus coelestibus ad dandum victoriam
reus hin vesiui. Quod taliun es cum ista solum proue
rei pota, ni anti Deo, dc ipse vetuit respici ad istas superstiti di cursus ne ut patet Ierem. IO. scilicet: iuxta vias gentium iam
quod esset tunc tale signum ascenquod esset tunc hora talis planet ς, vaut aspectus aliquis talium, vel talium Orium. Descendit ita e Barac de monte Thabor. Non
erat Barac super montem, sed apud illum: dicitur ta- men deicendisse quia luit ad torrentem Cison, ad quevenerat Sisara , dc erat ibi locus humilior. Et decem nullia pugnarorum cum eo. Scilicet decem millia virors. quos acceperat de Zabulon de Nephthali aliqui autem alij venerunt de alijs tribubus, ut de liachar, quia tamen erant pauci .non facit hic de eis scriptura mei tionem . Vel mrth, quia non venerunt ad principium belli sed postea in fuga Sisari Termisit Amisista Sisaram. Scilicet ut non auderet pugnare,sed iugere. γοαοδε Deur pertremit Sisaram in bello. ULTU.QVAERET aliquis, quomodo Deus perterruit
Sisaram. Respondendum,* suit iste termr mittendo aliqua signa de est quae incuterent sormidine magnam Sisars sicut si tonaret Deus de C lo super Sisaram, vel concuteretur terra. Sic factum cit lcmporc pi; ν misSamuelis, ut patet r. Reg. .s. Intonu it dia de celo sta- dodietat
ore magno super Phylisthim ita die illa, de exterruit ilos de ccii sum a filijs lirael: vel sola E misiit lonitu naa. gnu de celo tanquam aduenietis magias multitudinis cxercitus , 5c terrore eius fugerunt Chananaei: sic fuit de Siris pugnantibus contra Israel, ut patet Reg. 6. c. siquide tonitu fecit Deus audiri in castris siriς curruit. dc eqtioru exercituiq; plurimi. Dixerutq; adinvicem Syria ecce mercede conduxit aduersum nos rex Iirael reges Heth iu de Aegyptioria, dc venerunt sus nos.
Surrexerunt ergo, dc iuserunt in tenebris relinquet tentoria tu equo Masinos, A. mulos in castris, suge runtque animastant uiuas talitate cupientes. Vestortis Deus ostendit multitudine angelorii armatoiu exeuntium ad pugnandu contra Sisara, quos ipse putabat vi- ros armatos, dc extimuit. Sic ivit qn Deus ostedit momtem plenuequo iii,dc curru si igneolii in adiit tortu Eli, set contra Syros, ut Pater Reg. 6. Vel poterat Deus . aimittere lapides decςlo,qui occiderent,dc turbarent oxercitum Silare sicut tuit contra quinq; reges, contra dus. quos pugnauit Iosue. Namisit dominus lapides grandinis de csto iii deicctu Bethoron usq; Mecha,d plu- Tt v lite discere,oc a signis c li nolite metuere, quae timent
timal gentes,quia leges populorum Vanae sunt, idest Obser- tibus lapides intulerunt mortem, quam gladio Periis. is, uare hoc est ranum, oc istud est superstitio, scilicet in sent, ut patet Iosue decimo. Multis alijs modis sinuli,
hoc fieri poterat: necesse erat tamen,quod esset aliqa signum de Coel quo terrerentur, quia Iesumit capitulo,dicitur: De Coelo contra eos dimicatu est: stellae manentes inordinestio contra Sisaram rus nauerunt. Iosephus autem dicit s. antiquitatum, quod congres- obseruatur id quod nullius utilitatis est: tamen si se
uelut loliam tepus quia Deus iubet aliquid fieri nune, Bd non postea,vel sic non est superstitiosum sed ad obedietiam pertinet,dc sic Debbora dixit ad Barae: Surge, haec est enim dies, in qua tradidit dominus Sisaram in manus ruas. Nominauit enim diuinam v
luntatem ad obseruandum illud tempus, Sc non aliud tempus, ideo non erat superstitio. Sic enim fuit de David,quia Deus iussit ei, quod non inciperet pugna re cotta Phylisthinos quoulque audiret Ionatum gradientis in cacumine pirorum,ut patet 2. Reg. s. Causa
huius fuit, quia Qtte Deus dispotuerat hoc tempore
iis Israelitis cum Sisara, Hymber eis magnus inlluxit, seminita. de quia nimia simul grando, de pluuia in faciem Cha
nanaeorum versa est, οἱ ventaS uim aspectibus imminebat arcus eorum,oc flandibulς inutiles fiebant,de armati propter frigora uti gladiis non valebant: tiraeialius vero tempestas immula Post tergum minus nocebaside circundanica hostes medios multos eorum oc
88쪽
Ederant. Ita tenet Historia Scholastica . Verisimile A fugiens teruenit ad tentorium Iahel. Non fiugit si ara rectoeli autem. quod Sisara, Sc exercitus tum videntes hoc fugerent. cientes quod Deus pugnaret contra eos: sicut dixerunt Aegypti: in mari rubro: fugiamus Israe- lena .quia dominus pugnat pro eis cotta nos: Exo. i
Et omaei currustius. Idcti omnes sedentes incurribus,
de etiam equos curruum. quoniam sit de Coelo aliqua Portent ut tonitrua, vel lapide vel fulgura viderent, non lotum viri, ita etiam equi terrerentur, sugeret. Vniuersamque multuu sinem in ore gladi'. Idest etiam isteterior fuit iupra totam multitudine pugnatorii eius, quae feci ut suisse trecentorum millium armatorum. α decem millium equitii, dc trium millium currula, ut ait Iosephus 1 .antiquitatum. Et dicitur,quod perterruit Onanes in ore gladii mon quod terreret eos per B
gladium sed quia terruit eos de Celo modo praedicto,
reiecit cadere perterritos in ore gladii, quia non cecidissent, nili pertetriti fuissent. A conc ecia surae. Idest perterruit in OS, ita ut non auderent sustinete conspectum Barac l ed fugiebant. Ira ut Sisara de curru desiti spessibus curreret. Id est intantum praeualuit lita turbatio
oc terror, quod Sisara non potuit se continete eundo in curru, sed descendit, dc Pedibus fugit. Quare si ara decurra descendit, o pedibus fuit. a'ast. X VI.
QVAERET aliquis, quare s cara descendit de .
- curri M pedibus iugit: nam cum iam non poD C Cedes, de qua erat Barac. Et quia contra illam partem cursit, sed decimauit ad domum Iahel, de vocat ut d mus Iahel, quia quamquam debuiiset nominari a viro dc non a fgmina, lainen quia ipsa occidit si ara, Id non
vir situs, nominatur ipsa. Uxoris Haber cι I. Hic nominatur vir tuus, quia cu nominata fuerit ipsa, si non nominaretur vir suus, putaretur non habere vimin: ideo
nominatur. Etiam ut iciatur,q fuerit illa Iahel vel de qua stirpe, nam supra tactum eli de Habet Cinaeo. caautem nunc dicatur, ς ipsa crat uxor Haber.cognosceretur,quae erat,vel ad quam gentem pertinebat. Quare Si sua non fugit Erem in terram stam . sed res si in domum Haber Cinaei. Quaest. XVII.
QVAERET aliqui quare Sisara non stigit dire
.cte in terram sumi, sed rediit in domum Haber C in p. Rei pondendum, i Sisara videns magnum impetum Barac persequendo Chanan aras putauit, quodi ueretur omnes illos usq; ad terram iptorum, M lantequam illac plene peruenirent nullum d:mitteret vivere, sicut fictum et t. Nam persecutus fuit eos usq; ad Haroseth gentium, de nullum permisit viventem Si autem ipte iugeret cum illis,etiam si mutassEt habitum inter cςteros, ut incognitus occideretur, & quia onines Chananaei fugiendo directe ibuit in terra tua, scilieet ad Haroseth gentium: ipse Sisara declinauit,dcvenit in domum Iahel, quae erat iii terra Galilaee apud sent Chananaei iustinere unpemni Istae litaruin: si fugiendam ibi et conuenientius fugeret Sisara incurru. quia velociores etant equi, quini quod ipse pedibus curreret .vel laltem si currus non erat ita velox poterat equum tum ire. R. espondendum, quod Sisara iugit pedibas,quia putauit aliter se non polle euadere: tan-rum enim terruerat Deus Chatonaeos, quod rellite te non audebant. 5c etiam fugere iii uicienter non pol rant: putauit ergo Silara,quod breu aer caperetur ora de exercitu tuo. de ite factum est, quia Barac persecutas est eos vique ad Haroseth gentium, de deleuit tota fugiebat Meua non erat aliqua persectitio ver- ac, putauit sh tuto sugiturum. Alia causa erat,
nemo issus illuc, tquia interteilem Iabin , dc domum Haber erat pax, de amicitia, ut dicitur immediate: ideo putauit S iam , quod seruaretur ibi absconditus per aliquot dies dum cessabat pellecutio holitum, Sc tunc abscondite poterat ire in terram suam . Quomodo Haber Uue rd vallem serum iuxta Cedes habitare permittebarur. Qus. XVIII. esset curtus suus distinctus ab alijs curribus in pluri Israelitae persequerentur cum Potius,quam teros:
sic filii quando pugnauerunt Siri contra Israes tepore regis Achab: nam iuilit rex Siriae seruis suis, ut contra nullum pugnaren nisi cotra regem Israel lollim: ille
autem iam tauerat habitum, dc manserat Iotapliat rex
Iudς in habitu regali, ideo illum persecuti sint Siriu hementer quo atque elamauit, de cognitum ei eum non esse regem I irael. De hoc 3. Reg. vit. Vt ergono caperet ut descendit decurru, de quia si fugeret recto
itinere in terram suam, caperetur pedester inter in ros fiigietes,ic occideretur: diuertit 5c fugit in donauIalles. Et Barac persequeretur fugientes currus, excudum
usque ad Harosetb gentium. Ideii tantus luit timor Ch nan rum, dc animositas Iudeorum, quod persecutissint eos usque ad Haroseth gentium idest usq; ad te ram Iabin. Nam Sitata habitabat in Haroseth genuit,
Ecibi conlucii erat habere exercitum, ut patet lupra in liter icilicet congregauit Sisana nongentos currus conanem exercitum de Haroseth genitium. Et omuit b sium multitudo Ulue adlaternitionem caderet. Id est accidit
quod omnes hostes ceciderunt gladio: de hoc finivisque ad intemetionem,idest ad totalem deletionem scs, nullus maneret. Vnde in Hebraeo dicitur hici Et non mansiit nec virus. Et istud non habetur tam expressem Latino .s ed significatur per laocis ς omnis multitudo hostium cecidit usque ad internetionem. Sisara :em
Alpi L Tolb iuret lib. Iudicum
VAE R E T V R etiam cirra hoc praeter ea, quaera. s. Q habitabat Habet usq; ad valudes, quomodo permittebatur ibi habitaremam ista erat terra Nephthali, de Haber non erat de stirpe Nephthali,ideo praeiudicabat eis manendo in terra sua, dc occupando partem magnam eius: nam cum esset vir diues,dc rotes magnam parte terrς Occupabati Sic patet lupra clam dicatur, ς extenderat tabernacula sua usque ad vallem, quae vocatur senim. Respondendum, φ Haber erat de Cinaeis, ec isti crant
filii lethro soceri Movit . Israelitiae autem promiserat
Iethro in deserto φ si iret cum eis in terram Chanaan,
qti suidquid optimum esset in illa, darent ei: cum ergo filii eius venerint O Israelitis sub spe huius sponsionis, non debebant eis mentiri fidem ted dare eis lo cum ad hablIandum: dc quia isti non erant de liliis isse tantus luit timor Cha- Ε rael, non poterat eas assignari terra aliqua in seste, sed dabat ut eis facultas eligendi in qua terra habitare velulent , dc tribus quae haberet sortem illam permittebat eos ibi dans eis partem iiiiiicientem terrae ad manendum. Et ob lioca principio isti elegerunt urbem Iericho quae dicitur urbs palmamna ad habitandum, quia illa terra est fertilissima in toto Israel, de habitauerunt ibi, ut colligitur supra primo, pertinebat autem terra illa ad Beniamin tamen pini sit eis ibi inanere: de inde clegerunt Cinaei manete cum filijs Iudae in sorte sua. de dicitur, i alcenderunt de ciuitate palmarum cum
filiis Iuda in dethciuna sortis suae,ut patet supra prim Polio aut e placuit Habet Cinaeo recedere a statribus tuis,dc morari in terra Nephthali, ideo purillus est, MF a nullus
89쪽
nullus de Israel poterat prohibere Cinaeo , & putabat FIiraelitae se obligatos ad hoc ,δc etiam ad alia majora propter beneficia,qus si is ceperant a Iethro in deserto. bic dixit Saul quando pugnare voluit conica Amalectitas, scilicet, Dixit Saul Cinaeo: Abit Grecedite ab malech, ne sorte inuoluani te cum eo: tu enim sectili misericor .aeam cuni omnibus filijs Israel cum ascenderent de Aegypto,ut patet I. Reg. is. Erat autem pax inter Iabin regem AtDK domus Haber Onaei. Quasi dicat,licet
Iabin haberet bella contra Israelitas, de premeret cos seruitute, tamen cum Haber Cinaeo habcbat pacem, de hoc forte quia Habet non erat de origine lud soria.
Vel sorte,quaa nouiter venit ad habitandum circa ter. Iam regis labin,dc antequam veniret,iniuit cum eo sedus de pace tenenda. Ex hoc autem patet magnitudo cidi uitiarii. potentia: Haber Cinaei, quia alias non curasset tacere mentionem de eo unus rex potetissim . Egressa igitur Iabes. Posita morte exercitus ponitur hicinois ducis scilicet Silare, quem occidit linetan occur- nu Sisarae. Vidit Iahel Silaram fugientem dc cognou It m,ideo exivit in occurtum illius, ut eum gratis sit sciperet,quasi beneficium exhibitura. Et eriit ad eum. intra ad me domine mi. Idest ingredere in domum: nam secudum modum comunem loquendi Hebraicum accipitur ingredi ad aliquam mulierem, id est cognoscere eam carnaliter: sed hic no accipitur sic. Intra ne timeas. Dicebat ad securandum animum eius, quia posset putate latere insidias. cui ingressus tabemachiam eius. Quasi nihil formidans mali propter pacem,que erat interl, et hin de Haber Cinaeum. Et o ratis ab eapallio. Non suit opertus pallio ad dormiendu, licet ipse illico dormierit: sed ad latendum, ne quis de trant eunti is eum PDderet. Disit ad eam ita mihi obsecra paululum ivx,quia valde rio. Labor magnus belli.& fugae induxerat magia asti m dc sorte diu erat.* no biberatisa principio belli, nam impetus Barac non permittebat Chananaeos ad
se dixerit,cur non dabat ei aquam, &ipsa non se habe
re quicquam potabile ad praelem, nili lac responderit, dc tunc biberat Sisita. Istae duae positiones vltime Deumina sunt conuenietes, de potissimum ultima, quia necesse est dici. quod lac traditum suetit tanquam quoddam apparamentum ad mortem Sisarae. Quod patet: nam sequenti capitulo laudat Debbora iplam Iahel, quia occidit Sisaram, δί inducit ibi ea, quae pertinebant ad mortem eius tanquam instrumeta dicens: Sinistram manum misit ad clauum, de dextram adfabrum malleos, percussitque Sisaram. Ponitur etiam ibi de lacte. cum dicitur: Benedicta inter mulieres Iahel, aquam petenti lac dedit. Si tamen non pertinuisset ad mo tem eius lac, non fuisset ex hoc benedicta Iahel. Ideo dicendum, quod datum est lac, ut obdormiret Sisaratacilius. Dixitque Sisara ad eam. Hic patet, Quod Sisara non erat extra mentem ptae timore, ut volui aliqui diu cente'quod biberit lac putans labibere aquam: nam
de salute sua diligenter praevidit: putauit enim, quod quamquam fuga hostium non fuisset cotra illam partem, in qua erat Sisara, tamen finita pella tione, M bello putauit, quod Barac, de viri sui in uirerent per omnia loca circumlatentiaad locum belli, an aliquis a casu latuerit,de quod veniret in domum Iahel, ideo
voluit, quod ipsa evitaret malum hoc . Sta ad ostrum t bernaculi. Hoc voluit Silara. iah introirent aliqui ad imquirendum eum intra domum, dc inuenirent: nam cum ipsa ad hostium manere rei fonderet transeuntibus, oc non intrarent in domum: si autem ipsa esset intra tabernaculum inquitentes Sisaram,introirent ui domum cum nullus sibi res deret oc Inuemrent eu . Et cum venerit ali ruis interrogans te. Hoc dicebat, quia 'non credebat verisimile quod post bellum non inquirerentur loca circunstantia, ut sciretur an aliquis latuisset, de quod ad domum Haber Cinaei veniretur, quia
erat propinqua loco belli. Nion est anquis. Scilicet promptum fuit uxori liiςha, de eo Sisare. Et aperuitutam. L politi bibit Silara operuit cum rursus Iahel, sicut prius, ne qais pC stet eu videre .cunque: qnire desiderarem. Sic patet,quia cI alae loccidisset Silatam dixit ad Barac: vem dc osten dana tibi virum,quem quaeris Rey debis nullus est. Crodenduin est, ς Iahel ioe ponderit Sisarς se sic relpo cur Iahel dedit lac Sisarae aquam petenti. I. XIX. i suram de iactitram ad lalutem eius quaecunque posseticam recerisset eum, dc vocasset benigne, de quia alias non mansi illat Sisara securus in domo eius.
QVAE R E T aliquis,cur Iahel dedit lac Silari P
tenta aquam. Respondebit aliquis, i forte non occurrit Iahel ita cito habere in domo aquam, vel vinum,ut latisfaceret voluntati Sisarae: ideo dedit ei lac, quod in promptum erat. Vel alit et potest dici, quod serie in terra illa viri, de sex minς utuntur poculo lactis
communiter, ut poculo aquae ,vel vini,de reputat illud sapidius.d praeciosius: Suara autem, ut minus peteret petiuit modicum de aqua: Iahel autem, ut emet urbanior, M seruiret illi principi, obtulit ei lac, dc ille gratis accepit: qnod patet,quia non respuit lac, quod ei pr pinauit Iahel. Alij dicunt aliter, quod fecit hoc Iahel
ad capiendum experientiam de Sisara, an esset in suo osensu, vel propter timorem incepisset esse extra mentem, dc hoc, ut si sciret eum extra mentem faceret de
eo quod vellet alioquin abstinet et, de quia dedit ei lac, cum ipte petiuisset aquam, de ille non considerauit an esset lac, vel aqua, sed bibit putas est e aquam Apparuit maris esse extra mentem, Ideo tunc concepi trahel securam .dqii iuui opinionem de Occidendo ipsi m. Aliter autem de in lius dici potest, quia Iahel cogitauerat occidere eum, quod non poterat niti ipso dormiente, ideo procur uit quomodo eum cito sopotaret. dc istud erat dando lac,quia lac bibitum, vel in cibum sumptum facili, ter soporem prouocat,ic est ille sopor sortas,dc tenax.
Et cum Iahel dedit lac Saar credendum cst, quod ιPSupuis quarem Sisaram peresset a Iahel, cor illa re Ionae ser Maest hic, an peceasset. p. XX.
QVAERET aliquis, si aliquis quaerem Sisaram
petiuisset a Iahel x illa respondisset, no est hic. an peccasset. Aliquis respondebit quod istum peccaret venialiter, quia erat peccatum mendacii osticiosi. stilicet pro saluanda vita alicuius. Respondendum, quod non est dub:um an peccaret, isd dubium est anmortaliter, vel venialiter peccaret: nam si esset mendacium istud remitiosum esset peccatum mortale: si autem olliciolum esset veniale. Sed dubium est, anc sis et mendacium osticioliam, vel perniciosum. Et ros pondendum,quod si ista Iahel fuisset mulier de stirpe
Iudaeorum, & uxor vici Iudaei mendacium esset Pem
tiosum, si ad defendendam vitam Sisarae mentiretur: nam non vocatur olliciosum,eo quod est ad defende-dam citam, sed quia est ad defendendam vitam , quae
iniuste auserenda erat: nunc autem vita Sisare nia auferebatur iniuste, sed iustissime, quia iussu Dei, cu ipse iussisset seri bellum contra illum, de dixisset,quod traderet illum in manus Barac, ut patet supra: imo defendere vitam illius esset valde re mitiosum, quia ille rostra iugio armaret Chananaeo rurius cotra Israel.
90쪽
& opprimeret populum,& quicunq; liberaret eum a
morte, esset reuSomnium malorum, quae ipse postea ageret: potissime , quia quaelibet mulier Iudea te ianebatur diligere salutem terri suς,&abominari limstes, atque ad eorum interitum agere quatum posset. Quod ergo aliqua mulier Iudaea eii occultasset,&ne salset,ut iugeret incoluini erat fauere hollibus,3c tenebatur crimine partie proditς, & ipsa erat hostis: non solum ergo peccaret mortaliter, ted etiam grauissime . De Iahel aute videbatur dubium propter duo. Pr uno, quia ipsa non erat de populo Iliae lori in edde Madianitis. Etiam non erat uxor Israeliis, sed Cinei. Secundo,quia vir suus de tota domus eius secerat pacem cum rege Iabin . De primo dicendu quod licet non esset Iahel origine Iudaea tenebatur ad desideranduin de procurandum salutem Isiael unta vires,
quia quami: proaui sui fuissent Madiani te, ipla non nata nam tui terra Madian, ted in terra lirael, de sorte aut sui, dc proaui ibi nati fuerant, quia iam centu octo. grata anni fere transieram ex eo tempore, quo Cinaei coepetat cile cum illus lirael. l. a primo anno exitiis de Aegypto,quando venit Ietlaro ad Moylen in Sinai desertum, te quo Exo. i 8 .dc Nu. I o. quibus quadraginta annis deserti addantur quadraginta anni Othonielis Noctua inta anni Aod, bc viginti anni in oppressione Iabin elut simul centum octuaginta anni Ac site in illo tempore iam plene erant Cinaei e flecti pars populi Is.raes: unde tenebantur ipsi,& uxores eorum procurare utilitatem huius yopuli, sicut Hebraei ex genere. Item licet non est et lanei uxor viri Hebraei, tamen erat vir si ius natus dc non conuertiis ad Iudaismum, de sortis Patus,& proavi eius fuerunt in ritu Iudaico deo tenebatur ipse procurare utilitatem populi Iudaici de consequenter uxor eiuL De secundo, scilicet de pace faeti inter Iabin, de domu Haberno dicetur nunc sed intra: r Iupponatur tamen nunc, quod non obstabat illa.
quin posset lahel prodere ipsum Sistram. Dicendum
A terram, alioquin si prima percussio fuisset debilis stit.
rea isset Silara ante securidam pereulli irem. rem mortiΝciam. Idest sopor suus luit coiininctus cuni morte: quasi dicat . quod postquam coepit dormire, nunquam euigilauit, sed in ipso sopore mortuus est. Desecu er mortuus es. Scilicet defecit vir bus: in im cia valida fuisset pcuilio non habuit ullas vires ad iii Nei, dunt. voluebatur tamen per ternam in primo limine mortis, sic patet sequenti capitulo, scilicet inter pedes
eius ruit deiecit-mortuus est: ante pedes illius votiuebatur, de iacebat examinis. Iases acciderit per se rum o non tria Et e m
QV AE R ET aliquis, quare laliel occiderit pet
ieipllam Sisaram sed debuisset seruare eum,ut trade tin manibus eorum, qui inquirerent euiii ,& seno ageret tam directe cotta pacem interpositam cum rege Iabin . Respondendum est quod Silara erat magnus hostis lirael. de si euasisset inde poterat facere multa naala illaesitis,quae abominabatur Iahel, ideo desiderauit ipsa nimis quod moreretur,& quia timebat, quod sorte nullus veniret ita cito ad nquirendum ipsum, & ipse expergefactus de somno forte recedere inde vellet eludet eiurantentio Iahel, ideo festinauit occidere eum per seipsam. Alia ratio erat.quia si ipsa
non Occidis Iet eum, sed tradidisset in manus inquit C tium eum, forsitan praesumeretur contra eam . quod Iahel uxor Haber cladium tabernaculi. Clauus tabernaculi est paxillus serreus, quo in terra tabernaculum funibus extetum figitur u tulit Iahel viiii in de clauis illis.
Assumens pariter c malleum. Ista instrumenta erant val. de necellaria uten tibus tabernaculis ad figendum ea,
de ad mutandum,oc deponendum de ob hoc Iahel habuit illa in proptu, quia vir suus utebatur tetit Oriis potatatilibus. Intelligendum autem,quod fecit hoc Iahel postquam cognouit sopore grauatum fore Si iani. Et ingressa absi se,ct cum silentis. Scilicet leuiter,ut non excitaretur Si ita, impediretur opus eius. Posuit supra tempus capitis a clatiam. Eo quod partem ilia pro piam inuenit ad figedum ea,vel quia pars ista tenetior eil re levi ictu pollet caput transi ere. Hic ponit ut tempus Sc est antiqua grammatica: nam nuc tempus dicitur, ut asseuerant omnes doctissimi, de reputant tempora sed olim non
, -- Lia sua ita tantia enutritum, ut
.sii app o gulos: hoc dixerit. Consuetudo tamen ex tempore halo pere In vocabulis introducitur, de cellant. qua tueriants imites noua superducuntur. fiet quidquid volet vita ut ait
Horatius in libro Ilio de correctione poetarum , qui
Numano capiti ceruicem prior Porcinit malleo. Scilicet clauum positum septa tem. Fias. De Hum cerebrum Uiue ad terram. Unica percussioru sed suit valida: ideo potuit transverberare viq; ad Alph. Tossi super lib. Iudicam.
scilicet, quia domus Haber habebat pacem oriri regα Iabin , ut patet iii pra. 5 si suspitio ista vera esset Iahel
esset rea criminis, ideo ut excluderet a seisiam suspitionem. interfecit eum. Alia ratio fuit, quia sorie I hel erat mulier ait da Laudis,d quia Occidere istu principem erat magna gloria, cimi ellet tam potes, potius ea voluit eum Occidere, quam tradere alteri occidet dum . Clini aute dicitur, quod minus directe egisset contra pacem interpositam, ii ipsa no occidisset eum.
Respondendum,quod ii pax vites posita obligabat ea
D quocunque modo eum Occideret peccabat.& ageixit contra toedera, nec cii disterentia in hoc an ipsa per secum occideret, vel alteri eum traderet occidendum, de ad hoc ibium ieruasset eum, ut occideretur,& amen neutrum agendo putabat te Iahel teneri crimine ruptorum foederum, aequo inica dicetur. cum venisset Duram ad Lamum Iahel cis novaexit ei Iahel,
QVAE R E TVR. vlterius, elim venisset Sisara ad
domum Iahel,cur non dixit ei Iahel quod α deret inde, M quia non poterat ibi elle securiis, A mhoc videtur,quod latisfecisset vicisq;. scilicet tam paci E interpositae. quam Iudaeis: na si sic diuitiisset eum satisfecisset ei, quod non occidebat illum, nec tradebat alteri occidendum: nunc autem ipsa occidit, dc visa est violasse toedera: satisfecisset etiam Hebraeis, quia non receptabat eum in domo sua ad dandum illi locum iugiendi, Ac euadendi. Rei pondendunt,quod Iahel cautius egit eum sic occidendo, quam dimittendo: nam illo modo ostendisset vitamque partem, de nulli prosecilliat: nam si retpexisset imaera pacis,ec obhoe nollet cum occidere. nec seruare alteri occidendum, non ita iam obligabatur ad hoc, sed etiam ad occultandum eum nam si non recaperet illum , peretur in agro non habens locum se abscolidendi, oc hoc tria videbat, ideo tenebatur rea fracti si detis.'