장음표시 사용
91쪽
Etiam non satisfaciebat Israesitis, quia si ipse, sic eum
non reciperet.&Ob hoc sugeret, poterat ille euadere. de postea egisset mala multa in Israel, quorum omi uutenebatur rea Iahel.quia potuisset eu occidere, dc noluit sed ob hoc eum a se eiecit ut non Occideretur,em tenerem rcrimine fautricis hostium: no fuit igitur conueniens modus ille. Ille autem,quem tenuit suit Valde conueniens: nam non putabat, se obligatami Cedere, quin posset occidere Sisara. ideo ut plene redderet debitum populo suo, dc natali terrae, te solam
eum recepit, sed etiam induxit ut intraret, sic : intra
ad me domine mi, nE timeas: dc postea Occidit illum. Et ecce Barac. Ideli postquam occidit Iahel Sisaram acicidit,l veniret Barac dux exercitus Israelis. Se ens L. saram veniebat. Idest veniebat ad inquirendum Silaram an alicubi lateret, quia compererat ipsum in bello fimrii sede curru. Et non dicitur,cp veniebat i)quens S saram L ip vidisset Silaram fugientem nunc persequeretur eum p iter, quo iugi erat, sed persequebaturcum. i. inquirendo. FPessas in Iahel in ocitissam eius. Scilicet ad congratulandum ei de morte Sisarae, dc ut ali Istud boni nunciaret: nam Barac putabat, i sorte eua-iiset Sisara, de quo nurus doleret, quia poterat rursus
mouere bella contra Israel, nunc vero nunciando ei mortem Sisarς aliquid laetum enunciabatur. Diattrvenioremdam tibi virum,quem canis. Antequaquam
loqueretur Barae. locuta est Iahel,quia sciebat ipierrincipalius inquirebat Sisaram,u aliquem alium. ibi cum iurasset adeam. I sesi in domum, i tabemaculia ni
ctu .viii Siaram iacentem mort m .Quia non excitatera t
eum de domo quousque veniret viri lirael, dc videre tquid egerat Iahel Et imum infixum in tempore v. licet, quia sicut infixerat eum configens terrpita 5c nucmanebat,ut daretur probatio rei facts de non credere. tur, Paliunde mortuus ductus suillet. Humitati s ergo Divi in die illa Iabin . Scilicet secit eum impotentem,
ut iam non posset eleuari lia per populum litael pinendo illos, sicut prius,quia mortuo Silara duce exercituS,
dc deleto exercitu, combustisq; curribus. dc lubneruaris equis, non manebat ei adminiculum contra Israelitas: ideo non tollim non poterat eos Opprimere,sicut a principio, sed etiam no poterat iam defendere se ab illis. Regem chanaan. Vocatur rex Chanaan dest totius terrrae Chanaa, quia ciuitas Asor, in qua ipse regnauit crat principatum tenens super omnia regna Cliano, ut patet Ioiue I i. coram dicis Urati. Id est videntibus eis humiliatus est, scilicet quia per terrorem, quem D Si sit de coelo super Sisaram, bc exercitum eius humabitatus fuit Iabin , ita quod non auderet iam puΓnate contra Israelitas. Vel dicitur. Coram filiis Istari. Meila tacie filiorum Israel, scilicet quod ipsi fuerunt, qui
humiliaverunt eum domino tamen agente hoc . sui cressebant quotidie. Scilicet in potestate: nam diminutio unius orpositi est consortatio alterius,& quia quotidie deae iccbat rex, eicebant Israelitae, quia nunc
sub Barac colebant dominum. Ipse enim suscepto beneficio illo specialia Deo, egit illos ad colendum
semper Deum dum ipse vixit. Et foreti manu opprime. bant Iabin . Ideli cum magna potestate itisurgentes an eum opprimebant apium infercndo ei violentias multas. Nam postquam semes praeualuerunt, a nabcurt
pe exercitum, ut cum oppugnarent,d praedabantur in terra eius, atque capiebant loca. Regem Cham . Quamquam non maneret nunc ille titulus, tamen semper nomen manebat, quia antiquitus hoc fuerat, ut patet Iolue undecimo. Donec deserent in P. Scilicet totaliter eius potentiam destruendo, dc caperent terram eius: Unde Post hoc nunquam iste rex pugnauit contra Eruci.
C, VAE R ET aliquis, circa supra dicta an Habet
Gnaeus Peccauerat faciendo pacem cum rege Iabin: nam dicitur in lucra, quod pax erat inter Iabinde domum Habet. Aliquis dicet,*sic,qiua Iabin erat hostis liraesitarii in de premebat eos duri iti me. Habet autem erat unus de populo lina et T ergo ipse iniret racem citin hoste Israel. videbatur agere contra POPulu.
Respondendum et Haber Cincias non peccauit tacita do pace cu Iabin , nec ostedit in hoc Israelitas,quia alioquin ipsi eum expulissent de medio sui tanqua hoste. de fautorem hostium c publicassent bona eius: sed ni
hil ei mali intulerunt permittendo vivere. ubi vellet: D ergo non Offendit populit. Pro quo sciendia,ς ista pax Poterat multipliciter iniri.Vno modo, pcum Iabin es domu 'His et rex potens, de Haber ellet habitas circa terram cius hei mini- quodpilitis aliquibus magnis seruitiis, dc mi inerib ei ab eo Obtinuerit pacema.*nullus de regno Iabin noceret Haber Cina nec rebus eius,dc in Iabin non petiuit hoc ab Habet Cinaeo, quia cum ille non esset vicpotentiissimus, sed solum quidam vir diue non timobat, q) ei quicquam mali infligere posset, ideo non curauit petere ab eo aliquam securitate, sed solum ei illa praestitit 5c in hoc non iaciebat Haber quippiam contra litae litas,quia q) ipse quaercret utilitatem luam,no nocendo liraelitis non iaciebat iniustum. Si autem ἴ- misisset adiuuare regem Iabin contra quemcunq; limra stem suu tunc istaesitae offenderentur, quia Haber d
iro offenderet in aliquo Iabin,dc habitatores regni ei itamen non conuenerunt ulterius de mutuo adiutorio
impendendo. Aliterct fieri poterat. s. m*Ithaelit gopprimeremur a Iabin tributis,& vellet aliqualiter reis sistere, non liabebam pacem cum eo, quia non lub. hamur omnino. Haber aut e loluebat tributa inimmi cendo in alterutrum, Sc de compugnando mutuo scrqui que esset bostis unius esset hostis alterius, α qnoaq: virus indigeret auxilio ad bellu,teneretur alius et auxilium prestare: istud autem no solum vocatur pax. led etiam fedia de amicitia: sic Arist. .dc s. Et hi cui citcsseat citiam inter duas clivitates, q de copugnando conuenerunt simile s diis de amicitiam copo iii erunt Romani cum Iudatas, ut ratet et Mach. s. Dicendum aule, quod in tribus modis primis non offendebat ali qualitet Habet Cinaeus Israelitas, sed solum nutabat utilitatem ilia. In quarto modo ipse offenderet eos, cilietque hostis populi cum per hoc Obligaret se ad rugnandum contra limel.& tiarac is caelite non pasti iiiii ient eum inter eos vivere. Dicedum igitur,l habebat K pacem aliquo de tribus modis primis cum Iabin . ea Iactes Si aram occidendo peccant. Quas XX II II.
VAE RETVR ulterius an peccauit Iahel Dcci.
sendo Silatam. Aliquis dicet, ς sic, quia dicatur Cuiusdam supra: in liteta: eratin pax inter Iabin regem dc domu ration GHaber Cinp: ergo occidendo Sisaram violabat scdera Glumi, Π interposita quod est graue peccatu, no solum de iure positivo edet de iure naturali, dc setium. Item Iahel induxit Sisara, ut introiret in domu suam promittes ei
securitatem dc postea Dccidit eum:ergo peccauit Res potitanduna, non peccauit Iahel occidendo Sisara, quia
92쪽
quia secta scriptura laudat ea, ripatet seq.c. in cantico A Primo, quia ipsa egressa est in occursum Sisare Ollen-
cuni Debbora Pphetes dixi Beli edicta inter mulieres I .ihel uxor Haber Cinaei: scriptura ut non laudat vitia. Iahel me. Dicendu ergo, no peccauit, sed potius meruit, eo si ruit mra habet multiplex incent iuuad hoc . Primum luit,quia cc d. o, sicut quilibet de populo tenebat iuxta vireS dare ope in lai V ram au procurandum salutem Impuli de maxima salus buli illud populi erat in occidendo Sisara, ita de Iahel tenebatue Gete. ad laborandui salute populi,&consequenter poterat licite conari ad occiden au Silara: nam Haber Cingus, de uxor siua,dc tota domus sua erat paries domus Israel. morabantur in terra illa dc non habebat alibi ha-hitatione : ideo tenebant magis pugnare .s salute terrerium Q alicuius alterius. Item Haber erat Iud s.sse dendo ei bonam faciem, ut vellet manere apud eam, M pollet eum interficere. Secundo, quia dixit: Intra ad me domine nitant rane timeas de cvi hoc Silara ie
curus introiuit in tabernaculiinia , . Tertio, quia post
introitum in domum ostendit se nimis obsequi iam Iahel circa Sisaram operiendo eum paliso,dc dando ei
bibere . haec Omnia iaciebat, ut eum iecuraret ad Occidendum . Quarto, quia ut colligi uir extitera ipsa, consensit, vel promisit se mentituram pro ilio, rumen non intendebat mentiri, nee mentita est, Sc .n
hoc ipso mentita est scilicet quando Silara dixit sta ad Oitium tabernaculi de clina venerit aliquis interrogas te nunquid hi est aliquis: resiponde nullus est: de hocuam ritu in Iudaicu ipse,& uxor sua,& tota domus tua, B sacere consensit Iahel, quia alioqui ii non mansistet ideo pugnandii sibi enata' gente, q tenebat hanc lege. Item Haber erat quasi habens origine de Iudeis: nam licEt antiqua mentes eius, de alliora Cin tu iuerit de Madianitis,in iam erant quasi I so. anni, quibus Ciusspertinebant ad populum, ita *iam habuerant alios, MProauos in populo Israel, ideo rationabiliter agedum cis erat pro lalute huius populi Item Iahel poterat hoc iustEagere qa sciebat ista esse voluntate Dei .sq, Deus dixerat , ς' traderet Silara in maes Barac, ut patet supra in litera: emo sciebat licitia esse cuilibet e eministrum Dei occidedo Silari Item hoc ostes iun est,quia Deus de Hlo pugnauerat contra Sisar 2,δc exercitum eius,ut patet seq.c.de supra in lucra dῆ,l pertemtit Os Sisara.dc Omnes currus eiusadeo non erat culpabile exercere C ploratores Israelitarum laudatur sed non mendacia Sisara in domo illius: ergo menti laeti, cima non intenderet sic agere. Rei pondendi intest quod in actu Do resin Iahel interuenerunt aliqua, quae erant licita, scilicet desiderare occidere Silaram . qui erat hostis populi II. Prael , 5c cooperari ad hoc ipsum: de ob hoc icriptura laudat Iahel non simpliciter, sed quantum ad ea, ire quibus bene egit: unde sequenti capitulo, ratan laudatur Iahel, nisi quod occident Sisaram pei cutiendo eumalleo, de clauo, de quod ei lac in potu dederat, quod edat ad faciliter dormiendum. De verbis autem, quς locuta est non fit ibi ulla mentio, quasi non esset laudabilis propter illa: sic enim sit in qu . buidam aliis factis: nam factum I aab, scilicet quod liberauerit ex- Ad prima vindicta in illos quos De puniti volebat. Ad primam mone in ratione in contrariu dicendii, τ non egit Iahel contra Moraci -Nam si Primo modo M .lupra positis 2 P fuerit pax non obstante illo poterat Haber,dc quilibet de domo sua pugnare contra Iabin,&quoslibet de regno erusi: eo quod Haber nihil promiserat Iabin . Si autem fuerit pax secundo modo non peccaui t Iahel, quia illud tediis tenebat, quando Iabin non innovaret
aliquid iii quo lςderetur Haber, sed ni incin pugnλistat lus est aliqualiter,ideo poterat frangenti iidem eandem frangere. Aliter oc melius dici potest, quoddato, quod illo modo teneretur Haber nihil nocere Iabin,aut rebus eius: tamen Iahel no tenebatur ad hoc. cius ad liberandum illos: effectus quoque obstetricu Aegypti de actus comendatur, dc Deus laudat eas promitte iis bona, ted non laudamur mendacia: IJ.xod. l. de de Raab Iosue et de 6. Icriptura quoque laudat opus Iudith,dc deuotione eius ad populum pro quo morti se expolirit, ut occideret Holofernem, ted non commendat multiplicia mendacia eius, quae dixit coram Holoferne, de limulauiit, ut post et eum occidere. De hoe per totum labrum Iudith: non sum ergo Commendanda omnia verba Iahel, nec culanda a Pe cato. Sed tunc dicetur, quomodo peccauit Aliquis: rei pondebit, quod peccat ut mortaliter, quia mentiri ad defendendam vitam alicuius eii osticiolinia, ideo eo quod ipsa non interuenerat in hoc scedere, quia xet D est veniale: econtrario ergo mentiri ad occidendunt ca e aliquem erit perniciolium sed sic secit Iahel. Reipo dendum quod non omne mentiri ad conseruanduna
quia non timetur de eis ad hos castis. Vel aliter dicen cum, quod dato, quod ipsa sic pepigis et, Deus mollit cor eius ad hoc faciendum quod ipia bene cognouit. ideo non tenebatur ad aliquid, quia spiratus Dei in
uet in libertatem iuxta illud Apolloli: ini spiritu Dei
aguntur, non sunt sub lege. Si autem tertio modo cl-
set pax facta, tam ipse Haber, quam quilibet de domo sua poterat habita opportunitate liberare se ab illa seri uitute, quia illa no erat compositio fractis, sed sol uni
redemptio vexationis Peringentia munera: potest autem quilibet quandocunque ei occurrerit eximere iea tali vexatione. Si autem dicas, quod quarto modo
vitam est Odiciolum, nec mentiri ad occidendum eit γ' n lactutemper peria: ciosum, sed consideranda est causa pro i se qua hoc iit: nana siqvis mentiatural tuendam vitam adiciatus in casu, quo tenebatur velle mortem illius
peririciosum est: sicut siquis sit hostis publicus patris
omnia diripiens,de diruens: si ille capiendus sit, de ali. quis de terra illa, quam iste depauperat per mendaciuiuum liberauerit eum cum ex hoc det ei occationem ad c teta iuria, de faueat hosti publico, mortaliter peccat, de peccatum ilium est petauciosum, quia in pernicem patriae vertitur vitalmius: qui ergo manife-crant foedera inita non est concedendum quia non P E stat, ut moriatur, non peccat: velut siquis eum in bel- misissent Iiraelitae, ut supra dictum est: non ergo peccauit Iahel contra pacem positam. Ad secundam rationem clim dicebatur,quod promisit ei iecuritatena, dc non seruauit. Respondendum, quod licet aliqua circunt tantialia essent in actu Iahes non bona: tameni pie actus bonus ivit .
QVAERETUR ulterius, an Iahel peccaueritia In verbis, quae locuta est ad Sisaram, dato quod Mon ycccauerit occidendo ipsum. Aliquis dicet,l iici
Alph. G1L luper lib. Iudicumlo mile indicto occidat, dc qui cum c lauerit patriae roditor est. Ita igitur de Silara de Iahel: nam Silaraa Ostis patriae erat, ideo quod Iahel mentiretur ad ocicidendum eum non erat pernicioium, sed salubre Patri P: ipsum tamen mendacium in te per nullam
viam honestiiri potest . sed potest esse bonum quod
per mendacium est: dc sic saltem semper erit veniale mendacium quantuncunque illud excusauerimus. Hoc dicendum videtur de Iahel, scilicet quod venia- lactantus mendacijs,ec lictionibus Peccauent.
93쪽
E cineruntque Debbora , m Barac fi lius Abinoem in illo die , dicentes :Qui sponte obtulistis de Israel animas vestras ad pericu -
mino. Audite reges, auribus percipite principes : eRo sum, ego fhm,qu.ae Domino canam , psallam Domino Deo Israel. Domine cum exires de Seir , & transires per regiones Edom, terra mota est, coeli lue ac nubes distillauerunt aquis. Montes flux runt a facie Domini, & Sinai a facie D
mini Dei Israel. In diebus Samgar filij Anath, in diebus Iahel quieuerunt semitae:
qui ingrediebantur per eas ambulauerunt Hper calles deuios . Cessaverunt sortes in IL
rael , & quieuerunt ; donec surgeret Debbora: surgeret mater in Israel.
dicere,quae autem metrice dicuntur,vel pertinentia ad cantilenas non dicuntur dici, sed cantati, de ne cum ea quae habentur in toto isto capi into,procedant lege metrica dc per certa membra carmini icut melius apparet apua Hebraeos: nam hoc est, sicut carmina,quae in choreis dicuntur,dc in ince simul, de musicis instrumentis. Sic patet de cantico Mariae sororis Moysi: nam ipsa sumpsit tympanum,dc cum ccxteris mulieribus cantauit primo canticum,quod Moyses lacerat: de quo Exod. II. ideo apud Hebraeos ista canti-binoem. Ambo cantabant, sed Debbora erat auctrix ca-tici, cum ipsa haberet spiritu propheticum dictantem
haec: Cantabant autem ambo,quia ipli fuerant mediatores huius misericordiae Dei, c in victoria contra Silaram. Nam Debbora hoc denunciauit, dc Baracillud expleuit actualiter pugnando. In die illa. Scilicet die qua occisus fuit Sisara . Ves die, qua redierunt de praelio. Disentes. Scilicet e quae sequuntiir. Qui histe
obtulistis animas vestras ad periculum, benedicile Domino. . .
In hoe incitat Debbora se, de alios ad incipiendii lamdes Dei. Et resemir ad bellatores,qui sponte se Obm- mliorum levit ad eundum ad bellum, scilicet, quod licet Deus ad laudes
iussisset ire decem millia de Nephthesi, de Zabulon,
dccx hoc tenerent ut ire etiam inulti: tamen dicente pkςR eis Barac, dc Debbora ex parte Dei sponte luerunt. Et isti incitantur ad benedicendum domino: quasi dirucat: vos luillis in periculo pugnando contra Sisaram, dc Deus liberauit vos adiuuando de coelo, ideo hera dicite et iii retributione beneficij agendo gratiarum
An hi eundo ad bellum ut terunt se ad periculum, cum essent cecinerunt v P. Posita est in superioribus hostium certi de victoria. Quaest. II. de latio, hic consequenter pro collata victoria su ditur gratiarum actio,&vociitur istud canticum De, UAERET aliquis, an isti eundo ad bellum horae.de Balac. Est autem principaliter ipsius Debbo- obtulerunt se ad periculum. Aliquis dicet quodrae, in quo ipsa primo se dc alios ad laudes diuinas inci- non,quia Deus eripuit I srael de manu Silarae, de de cptat. secundo constantiam filiorum Israel recitat ibid. Io dimicatum est contra eum. Respondendtina, quod Demaebis. Tertio cui sit attribuenda victoria explicat Nicolaus vult, quod non fuit propcid periculum, ted ibidem. De calo dimicatum est. Quarto ipsam Iahel I large clim Deus pugnaturus esset, de non ipsi. Etiam mendat ibidem. Benedilia Iahel. Prima inditas,quia aliqui volunt, quod accipiatur periculum pro bello, primo se de alios ad Deu laudandum incitat : Iecundo quod est materialiter pericii luna, scilicet, qui obtulia ad hoc ravonem applicat ibidem. Domine cum exires. stis vos ad periculum,idest ad bellum. Sed dicendum est quod fuit hicpericulum. Pro quo considerandia. l An blast ordo muta:M. Quis. I. quod periculum quamquam a pereundo dicatur, tamen non est illud, in quo aliquis perit,sed in quo timeQU AE R E TV R circa primum, an ea, quae dia tur quod aliquis perea ut verisimile est,quod pereat
cuntur hic, sint continuata ad praecedentia,vel sit de sic communiter omnes actus sortitudinis sunt peri. ordo mutatus. Respondendum,quod non potest hic cula, quia in illis potest homo perire, vel mala pati : Mconuenienter allignari ordo cum supectori, eo quod sic est de omnibus bellis, quaepropcih vocantur bella: in superioribus tangebatur historia, luc autem solum nam quod homines nimis ina qualitet se habentes pucanticum sine historia: lacta autem inter se cotinuari gnent,ut inermes cum armatis, vel decem cotra Vnu, Polvit ordine nature,vel dicta inter se ordine rationis, regulariter non est periculum, ideo quod decem lim dicta tamen cum ficti vel e conmersb non potiunt di- ς mines offerant se ad pugnandum contra alium homi- recte habere ordinem. Dicendum tamen hic, quod nem de communibus, non dicuntur se offerre ad perinon eli ordo mutatu sui a praecedenta capitulo dictu culum. Si igitur pugnantibus Iudaeis contra Silaram est de bello dc victoria Baraccbtra Sisaram,hic autem erat aliquod dubium de salute omnium, vel aliquorusubiicitur canticum pro hac caula tactum,dc illud suit ipsorum, dicebantur se exponere periculo. Ratio au- factum immediate post bellum, ideo conuenienter tem dubitandi an fuerit periculum est, quia Deus pu- ponitur post prscedentiamam nulla gesta temporum gnauit pro Israel, 't patet infra, scilicet de corio pugia, inter hoc, Sc illa Iupra dicta interuenerunt, praecipue tum est contra Sisaram. In hoc autem considerati lii, nesis uia cum istud canticum videatur iactiam die qua consum- quod aliquando pugna Dei supplebat omnem pugna quando tamatum est bellum,ut patet in latera, scilicet cecinerui Iudaeorum, ita quod eis non pugnantibus tradebatur ius pugna Debbora de Barac in die illa,scilicet in die belli,vel die victotia, iuxta illud Exo. I scilicet: Dominus pugna. occisionis Sisari. cecinerunt. Canere ponitur, Ut est bit pro vobis,de vos tacebitis, idest nihil facietis: dedistinctum contra loqui: nam ea,quae prolataee dicun- euenit, quia Israelitis ambulantibus Per mare per L adinabit. tur ad locu nempertamini,dc dicitur aliqvis Ioa illa, sit dominus castra Aegyptiorum per columna ignis,
94쪽
re nubis. Sc serebantur in profundum maris, de tune A aliqualiter concordat literae nostrae, sed non tantum
non est dicendum, quod Iudaei te ex suerint periclito, quia nihil secerunt. Sic etiam fuit in torrentibus Arnon: Nume. vigesimo primo: sic etiam tempore Ezechie quando percussit Dominus casti Myrioruper noctem, deperierunt 1 3 s. millia, ut patet quarto Regum decimo nono capit. Aliquando autem Deus dabat Israelitis victoriam non faciens ipse omnia, sed adiuuans liraelitas, sicut suit persequente Iosue quinq; reges Amor hos: nam in descetis ii Bethoron usque Azeca m isit Deus lapides grandinis de coelo magnos, de plures ceciderunt lapidibus, quam gladio, ut patet Iolue decimo Sic etiam iuit quando tempore San uelis intonuit Domimus de celo super Philisthicuacuat totam sententiam literς Hebraicς, sicut luera nostra. Pro quo sciendum, quod apud Hebreos ponitur hic una dictio,que lignincat nobilitare, vel liberum facere dc extenditur ad significandum spote. vel gratis, δί ob hoc transtulit Ieronymus soli in tensum omittens aliqua verba. dc politit sponte loco illius . Et quia dicit ulciscendo vitiolies,de ille eit actus belli,transtulit Ieronymus loco huius. Quis pote vos obtulistis pericula, quod idem est, quod qui sponte
tu illis ad ulciscendum ultiones, sed est apertius. Au. Gereges. Hic reddit attentos auditores, dc ad notan . dum ii agnitudinem rei, pro qua canit dicit. Aucte
reges. Scilicet quia etiam reges debent esse attenti adim: atque perterruit eos.&κli sunt ab Israelitis: pri- II c narrationem tanti facti. Auribus percipite principes. mo Regum septimo. Et in hoc distinguendum est, quia Deus aut prςnunciabat, quod adiuturus esset Ii-raelitas,aut no: si non praenuciabat dictau,* expon bant se periculo, quia a principio no Patebat quicquide Dei adiutorio: de illi obiiciebant se ad omne euetum ideo habebant in hoc actum ibrtitudinis,quamquam Deus postea totum bellum ageret. Si autem
Praenunciaret Deus, quod adiuturus erat,aut certificabat quod nullus de Hebraeis periret, aut non si primu , dicendum quod non ise exponebant periculo, sed la hori: si te cundum,dicendum,quod se exponebant Periculo, quia per promi ilionem Dei certi erant de vinctoria, sed non de asione omnium in bello. Erat Eadem sententia est repetita. sicut fit in canticis, ocest exaggeratio rhetorica pertinetis ad eos, qui ninus volunt ii ouere affectus. Ego sum . ego μm. Fit d plicatio ad maiorem demonstrationem , quasi dicat: attendite diligenter ad me, quia ego sum, quae laudabo dominum pro beneficiis collatis I irael. Rabbi ribula Salomon introducit hic quandam fabulam de inon- Rab. Sal te Thabor, Se Hermon: oc caula introductionis est, quia immediate agitur de his montibus, dicit enim quod cum Deus vellet dare legem mons Thabor, Minermon contendebant dicentes, mihi dabit Iegem: dc alius e mirario mihi dabit: cima autem dedit eam in monte Sinai erubuerunt illi duo montes, ideo di- tamen expositio ad periculum magna vel parua: se- C xit eis Deus,non soliciti sitis,quia ego sum, ego sun , cundum quod promissio Dei magis vel minus certifica b.it. Aliquis autem dicet, quod non potuit hic esse periculum ullum , quia ante bellum Deus cert, scauit Barac de totali victoria,ut patet praecede ica. cum dixit Debborar ego ducam ad te in locum torretis Cison Silaram, Sc currus eius atqueomnem multitudinem, de tradam eos in manu tua. Respondenduquod hoc no obitat, quin fuerit hic periculum, quia per hoc certificatus erat Barac, quod nullus euaderet
de viris Silam: tamen non erat certificatus an aliquide tuis perirent, quia satis stat plenitudo victorie cumorte aliquorum de suis. Item etiam si Deus dixi ilet Barac,quod saluaret eum,&viros suos in bello nisi niqui vos nobilitabo plusquam montem Sinai, oc quia loquebatur duobus montibus dixit bis, o sum, o sum. Sed ista non solum est fabula, sed etiam in laniaricors: nam clim fabula in iocosis proponitur, fabula est, , quia terminis suis contenta est: sed cum in sacra scriptura ptoponitur,non iam tabula,sed magis insaniae it . Quae domino canam. Debbora loquitur, in
quo patet quod quamquam vocetur canticum Debborae,de Barac, quod canticum est Debborri. TIUUDomino Dra Israel. Canere est in voce, plallere est cuvasis musicis catare, vel solum in eis harmoniam reddere: Min Hebraeo utrobique ponitur canere: sed litera nostra mutauit istam duplicationem, de polint. mis determinate loqueretur, ita ut omnitio pateret D psallam. Illud canere, vel psallere est pro beneficus determinatio voluntatis litae, temper manebat dubiude periculum quia si aliqui de eutibus ad bellum peccarent post istam Dei denunciationem: sorte illi, Malii non peccantes traderentur in manus hostium, de ceteri vincerent bellam. Sic suit tempore Iolliemam Deus promisit ei dicens: Omnem locum, quem calcauerit vestigium pedis vestri vobis tradam. Et postea sequitur : Nullus poterit resistere vobis cunctis dieb' vitae tuae. M tamen paulo post hoc in secundo bello terrae Chanaan contra Hai ceciderunt triginta sex de Israelitis, dc fugati iunt a Chananaeis, ut patet Iosue septimo. Ita ergo tacta promulione ad Barac poterat timere quilibet de exercitu eius an Deus vellet tria
Prestitis. quem cantico subiungentur . Domine cum
exires. Hic Debbora rationem motivam ad canendii applicat: de diuiditur in tres partes,quia ponuntur I. rationes motivae: prima est de datione legis: secunda est de populi liberatione imperiecta: tertia de liberatione completa. Secunda ibi. In diebus Samgar. Tertia ibi. Noua bessio. In primo introducitur legis
datio, de potest introduci tanquam aliquid in cantico ad laudandum positum, sicut in carnunibus heroicis describuntur magnifica gesta virorum ad laudam dum eos. Vel potest introduci tanquam aliquod ni riuum ad canendum, scilicet quia est quoddam beneficium pro quo tenebantur Israeliis laudare Detin . iba re eum hostibus propter peccata sua ideo quilibet se E Pro quo sciendum, quod Iudei quada exponunt hoc eomme offerebat periculo, ted non magno: sicut in aliis bel- fabulose de datione legis, dc dicunt, quod Deus Obtu tum. lis, inqvibus Deus nihil praenunciat. In Hebraeo ha- lit legem Iuum is habitantibus in monte Scir, de ipsi
turnic. Ulciscendo vitionesia Istaei, nobilitando vel 5- noluerunt cana recipere, quia cum Deus recitaret ea.
M peruentum esset ad illum locum, scilicetinon occides. Dixerunt Idumaei, non conuenit nobis ista lex, quia pater noster Iiaac benedixit nobis, dicens: viues in gladio Gene. vlgesimo leptimo. Dicunt ellam, Pppotuit legem Ammonitis. 6c Moabitis, de ipsi quinque non caperunt eam, quaa cum diceretur in e nona haberis, non visa est eis conueniens. De Ilm helitis idem dicunt. Et secundum hoc exponunt literain dicentes. Domine cum exires de Seir. Idest de mole Seir in quo habitant Idumaei, icilicet cum veneras
u Istaei, nobilitando vel ι berando populum benedicis e domino. Litera Chaldaica, MOmnes Hebraei exponunt hoc, scilicet ulciscendo vi.
tiones in Israel, idest Deus ultus est in Israel peccata
eorum, quia propter mala, quae egerunt tradidit eos in manus regis labin: de iste opprellit eos, de nunc ILraelitae vendicabant ui exercitu eius illam ultionem, scilicet quod pro vindicta, qua exercuit iii eos ex prinmissione Dei vendicabant se nuc retribuentes aliam
vindictam pro eis: dc pro hac vindicta, qua eis Deus concedebat, debebant benedicere Deo. Ista lententia
95쪽
de dando eis legem & ipsi noluerunt eam. D transires pro regiones Edom. Id est per regiones Idumeorum, qaidem est, sed repetitur lententia: nam Edom.& Seir 1runt nomina Esau: nam Gene. vigesimo quinto dicitur, quod vocatus est Seir ideli nisi idus, vel villosus, vocatus est Edom, idest rubetas, scilicet quia concupiuit lenticulam rufam, S dixit: da mihi de coctio ne hac rufa . &sequitur ibi, quod propter hoc vocatum eit nomen eius Edom: terra autem, in qua habitabant posteri Esau vocanat terra Edom, vel mons Seir, vel mons Esau, ut patet Abdi capitu.Vmco,MNala. primo, dc Deuteronomii ieculi. o. Te ramo. tae'. lita omnia sequentia pertinent ad montem Sinai secundum expolitionem Omnium, via insta dicetur, sed ciuia ista opositio praeli ipponat aliquid ridicu- Glum, ut deci aratum est Deuteronomij trigesimo terivxpositio tio, non oportet ei insistere. Nicolaus autem,&alii Nico. Na- doctores exponunt de datione legis in monte Sinai, tibi isti' scilicet . Domine cum exires de Seis. Scilicet dimittendo populum Seir in erroribus suis iusto tuo iudicio non
dando eis legem, sed velles eam dare Hebreis, facta
sunt ea, que sequuntur in monte Sinai, scilicet quod terra mora esl,5 tera. Sed illa expositio videtur nimis aliena a litera: nam dicitur, domine cimi exit
de Seir, 5 transires per regiones Edom, in quo significatur motus, 3e transitus Dei in quo oportet uari aliquem motum Dei, vel transitum saltem largum, sed Deum deserere Idumeos in errore suo nihil pertinet ad transire per regiones Edom. Item si intellige nretur de dimistione illius gentis merrore suo, cum non ibium illam sed etiam omnes alias gentes Deus dimiserit in errore, quoniam dimisit omnes gentes ambulate in vias suas, ut patet Acm.decimo tertio,5 solis Iudeis legem dedit, ut patet Pi m. I .lcilicet. Non secit taliter omni nationi, de iudicia sua non manifestauit eis. Debuisset dicere de qualibet alia gete, quod Deus exivit de illa, vel transiuit per terram eius. Item dicit ut in litera, quod cum Deus exiret de Seir terra mota est, & se referuntur illa ad idem tempus, sed Deus non dimisit Idumeos in errore suo tune quando Iudeis dedit legem. sed ab elemo dimiserat eosin errore, vel saltem a principio gentis illius,cum nunquam eis lumen cognitionis suae osten- ideriti ergo non est dicendum , quod tunc quando exivit de Seir terra mota est. Patet quia acti descito nos non satit ab elemo, sed non facere ab aeterno est sit apud nospropositiones negative linat ab elerno vel , scilicet sortem non cucurriste hodie , vel
non suisse Epis pum ab aeterno est : Si tamen si Epileopus fuit eum filisse Episeopum non est ab
aeterno: ita Deum illuminare gentem aliquam, vel dare ei legem ex tempore est, sed non illuminare, vel non dare legem est ex ς terno: ergo a principio Deus dimiserat Idum os, de iacia tunc cum m ta est terra in monte Sinai. Huic modo loquendi contonat seraptura Mala pii mo ad Romanos nono,
scilicet antequam quicquam boni vel mali egissent, x Iacob dilexi, Esau autem odio habui. Dilectio autem dei ad lacob quantum ad propositum mentis ditiinc suit ab aeterno, ideo dicitur: antequam quio quam boni, vel mali ageret: benefacere tamen la.
Ob quod etat actus dilectionis ex tempore suit odiuvero ad Esau quantum ad propositum diuine mentis
abs temo fuit, icilicet ante qua Esau malum taceret, α quia ad delerendum eum non requiritur aliquas , ctus pos inius ex tempore, manet desertio ab aeterno sicut diximus de proportione negativa, Cuae ab R,Κ D, c tertio est Vcra. Aliter exponit litetam rabbi David
uid xi hi Κim hi de bellis dicem, in fuerunt ficta bella apud montes Seir timc dicitur teria mota alacie domi
ni id disti lasse montes,quia Deus ostendit aliqua mirabilia tu per montes illos. Sed etiam i mid non mul. tum applicati ir. quia non apparent bella hic factMiec ΑΛ es, mirabilia in bellis. Aliter cxponit Andreas, scilicet positioii. quod in hoc innuitur habitudo Eloris Dei ad res iii, rex nates, scilicet quando De transibat per desertum procedens Israelitas, montes illi, dc terra quasi honorantes gloriam Dei moti sinat, dc tremueriit, & istud filiiqn transurat apud montes Seir,quia in deserto perqa transierunt Israelite erant montes Seir, ut patet Nu. ii. dc Dcuter. 2. & ista expositio cit valde conuenies. Nam necesse est luc fieri metaphoram, quia alias iacti aret quod montes fluerenVidest liquefierent, sicut illud: montes distillabunt dulcedinem: & illud, lvalles abundabunt frumento, & hymnum dicent. Ertunc eit senilius quod Debora velit hic Ostendere gloriana magnam Dei, quia non sbium res rationales ei
reuerentur, ted eria ro mammate ut terra,& montes, ta dicetur. Domine cum ei ires de Seir. Deus non exit,
nec intrat in aliquem locum, quia cςlum, bc terrani implet, Iecia 3. Etiam quia Deus moueri non potest: ergo non exit, Mala. I .dc Iacobi i . sed dicebatur exire,
gula lirae lite mouebamur per desertum , de credebati cum precedere eos ad Omnia loca, ad quae debebat moueri: unde qua do mouebatur castra, dicebat Moyses: Surge doni: ne , dc dicit peritur linimici tui, ecfugiant qui oderunt te a facie tua. Et cimi castra fg remur dicebat: Reuertere domine ad multitudinem exemtus Israel; et patet Nume. Io. Illud autem dicebat, quando mouebatur, bc deponebatur arca, eo quod in ea credebatur Deus habitare , de quo dictacit Exo. x s.capi. de hoc modo exibat Deus, de transibat loca, per que transibant Iiraelite, transierunt
autem Israelitς in circuitu montis Seir: nam dicitur Dcutero. a. circumimus montem Seir longo tenipore, postea autem introierunt in terram Seir, ut paret
ibidem clam dicitur: concede nobis transitum, licui fecerunriilii Elata, qui habitant in Seir. Et iterum: Cumque transissemus fratres nolitos i illos Elau, qui habita. . t in Seirper viam campestrem, ideo tunc De extim de Seir. Et transi resper regiones Edom. Eadem sententia eii, qu:a filii Edom dc Mir sunt idem . sic etiade regonibus Seir,de Edom: transierunt autem Israelite de Deus cum eis per regiones Edoni, sed modicam : nam cum et sent apud Cadesbarne non concelsu rex Edom Israelitas transitum in terram Clianaan per terram tuam, ut patet N uine et . ideo coacti limili raelitae circuire montem Seir longo tempore Deuter. 2. quousque tedet et eos itineris, cic laboris, Nam. 2I. de tunc concellerunt introitum Idumaei in qualidam partem extremam terre tuae, quae est deserta, ut patet Deutero. a. Scit cet cumque transissemus iratre nolitos filios Elau, qui habitant in Seir per viam
Andreas ta Nicolaus de omnes te id relerunt omnes istas clausulas ad montem Sinai. scit acet terra mota est lucti ea. in monte Sinai, c li ac nubes distillauerunt aqua sci. positio.
licet in monte Sinai. Motitium autem eorum cst.
quia non reperiunt aliquid, ad quod applicent haec nisi ad montem Sinai. Sed lita expossitio non satis itat. Primo quia dicitur hic, domine cum extro de Seirt a mota est,ergo oportet quod illud saltem de motu terris referatur ad tempu, , quo exivit Deus cum Israelitis de monte Seir, de tamen litae lite luerunt in monte Seir o. annas postquam iacta sunt illa, quae dicuntur in Sinai, ergo non pertinent ad idem. Patet antecedens, quia liraelitς steteriit in deserto Sinai tetatio mense post exitum de Aegypto, Ec tamen i monte Seir non steterum usque ad medietatem. vel am-Plius anni f. nam Aaron mortae est in monte Hor.
96쪽
Numeri ro. Sc post hoc steterunt Iiraelius in terra A eos , dc turbabantur nimis: sic patet Exod. decimo
Seir Numeri 2 i. 5c tamen Aaron mortuus est mentes .anni o. ab exitu de Amypto, ut patet Nume. 3. cap. Item non statasta politio , quia in literadicitur,
de Sinai a facie domini Israel,& hoc ponitur post Oia, ergo ponitur tanquain diuertium ab aliis alioquin sua Perilud poneretur . Item quia ponitur ibi dGqitae iacit diuersitatem in copulatis: ergo diuersa sum qu enarrantur hie . Exponendum ergo est, quod rei erantur ista ad diuersa tempora, scilicet terra mota est elim Deus exivit de regione Seir, quia realiter sic factuni est: Nam quando Israeliis intrare debuerunt in tetram duorum tegum Aluo tritaeorum per angustum introitum inter duos scopulos, erant multi Amor- quinto, quando audierunt gentes transitum litae litarum per mare, scilicet. Ascenderunt populi, Mirati sunt, dolores obtinuerunt habitatores Pltili illium: Iunc turbati iunt principes Edom : robii stos Moab obtinuit tremor, dc obriguerunt omnes habitatores Chanaan. Sic etiani patet Iosue r. cum dixit Raab exploratoribus: Noui quod tradiderit don unus vobis
terram, eter ina irruit in nos terror veller.& elansue.
Iuni omnes habitatores te me. Audiuimus. qito Isiccauerit dominus aquas maris ad introitum vestruim,
de hoc audientes pertimuimus, de Elanguit cor nostrum, de non remansit in nobis spiritus. Ille autem terror populorum' significatur hic Per teres motum, rh6 latentes in cauernositatibus scopulorum, ut O B sic per celum, de nubes distillantes, molites questu, ciderent omnes Israelitas transeuntes, 5c prohiberet transmum, Deus autem inclinauit scopulos vique ad terram, de oppressi sunt ibi Omnes Amorrhaei,ut patet Nam: vigesimo primo, clam diei tui: unde dic, tur in libro bellorum Domini. sicut fecit in mari tu-bro, ita iaciet in torrentibus Arnon : scopuli torremtium inclinati sunt, Vt requieicerent in Arnon. Zc recumberent in linibu 3 Moabitarum. Istud miraculude terrae motu accidit quando exierunt Israelitae de terra Seir: nam paru In post exitum de terra Seir venexunt ad torrentem Arnon, ubi hoc fuit, qua ista vicina sunt, ut patet Deuteronomii secundo, MNum. vigesimo Prin o . dc ibidem declaratum est. cniactes. Et fuit istud quando Deus exivit de Seir quia petmiracula tunc iacia timebam habitatores terre. lita sententia aliqualiter potest stare, sed melior eit praecedens, scilicet quia ii diceretii rhic stilum de montibus, A terra generaliter postent intelligi habitatores
terrae,cic potentes principes, tamen nominatur cliam
ibi Sinai, ideo oportet,quod specialiter reseratur ii ad montes , 5c terram, siue realiter, siue secundum metaphoram. In Hebreo dicular: Et madasu afacie Dei Irael. Ubi nos dicimus, de Sinai a facie Deci quia deficit verbii in apud nos, de est sensus, quod montes fluxerunt a conspectu Dei, dc etiam Sinai fluxit a facie Dei. Secundum literam Hebraicam est sensus et nube, Ilitati eruut aqua. Illud refertur ad aliud miracu- C arsit; scilicet quia apparuit ignis super eum in dati Ium, quod tactum est, quando nondu exierat Deus de Seir, sed dum transiret per regiones Edom, idest dum ambularet in circuitu illarum regionum dc sorte intra ipsam terram Edom: nam cum Israeliti non potuissem habere transitum p tetra Seir apud Cadesbarne ceperunt circuire montem Seir longo tempO .re, in quo cςpit populum tςdere itineris, o laboris , de
murmuraverunt Nume.vigesimo primo, tunc misit Deus ita populum ignitos serpentes, oc peribat popuIus di deinde factus est serpens aeneus, ad cuius alpectu sanabantur vulnerati. Hoc autem fuit insigne mira. illum, bc fuit intra terram Edom, vel in circuitu il- Iius. De hoc autem celi δί ter mirati sunt, quia ne legis Exod. decimo nono, dc Deuteronomii qui imis , dc non lotum tunc, sed etiam quadraginta diebus
post quando ascendit Moyses in monte Sinai pro tabulis, bc toto tempore tequenti quandiu manserunt Israelitς ibi apparuit gloria dominian spe ignis si aper
montem,ita ut videretur ardere, Exo. vigesimo quar.
to cap. In diebaryamgar. Hic ponitur secunda ratio vel motivum ad laudandum Deum scilicet pro liberatis v v vne,licet imperfecta, quae luit tempore Samgar.&di-2 tium citur. In d ebus Samgar fili Anath. Iste fuit tertius Iir- dum Deu.dex Israel, de quo iii pra tertio capitul. Et in ciebus Iahel. Istatuit, que occidit Sisarain. Et non est uitelligetuliani quod iub Iahel computetur aliquod te- hoc intolitum erat , ideo Ponitur actus a plorum ad D Pus. quia ibi una computabatur tempus sub iudici- gruficandum quendam motum admirationis per
licet quod csti fecerunt conuerti nubes in aquam, Mite distulabant. Montra fluxeram a facie Domini. Idest
montes prς admiratione tanti miraculi in conspectu domini,qui videbatur esse procus pCr Operatione miraculi , fluxerunt, idest lique tam iunt. Et Sinai a facie Domini Israel. Ideit etiam Sinai fluxit, vel liquefactus est a facie domini non potens sustinere compectum cibus, cum illi presiderent populo. Iahel autem nonii ait aude radicitur. In diebus Iahel. Idest dum ipsa vixit, Se tamen dies illi nota computabantur sub
ea, ira lub iudicibus, scilicet Aod, d Barac: sit libam
gat autem computari te inpii debuisset, quia erat iii- .u , quia tamen tuit paucum temptis, non curanit de illo icriptura, sed adiunxit te n Oribui Barac, de dioritur. In diebus Iahel. Scilicet non postquam occidit
Sisaram, quia itinebon cessabant lemit xet infra dicistiar: ted intelligitur de diebus Iahel, ante mortem Si
gloriae eius intelligendo per metaphoram. Hoc au 'ν ' Ρtem sultiquia indatione legis apparuit gloria domini ius ceu uerum Iemitς, idest non audebdiu luae litς iuper montem.ut dicitur Exoedecimo nono cap. scili- Publice ambulate per nas, nisi essem multi simi ut procet iam aduenerat dies tertius . dc mane inclaruerat, pler trino eui hostiunt. Mecce caeperunt audiri tonitrua, ac micare fulgura, Ede nubes densit linia operire montem , elanθOrque leuomodo in diebus Samgar non erat tutum pervias incedere. buccinae vehementius perstrepebat, totus aut e mons Sinai fumabat, eo quod descendisset dominus iuper eum in igne, M ascenderet fumus ex eo quali de tornace: eratque mons omnis terribilis. Alio modo porcit exponi tota ista literade admiratione, de tremore sentium habitantium circa descitum, per quod tran-1 ibant Iudaei: Scin sensus,quod quando Deus trans Dat per desertum coram Iscaelitis, gente qus in circuitu habitabant, cognoicetes miracula,quae Deus faciebat pro Ilraelitis, de quomodo nubes tua Pr Gedebat cos per diem, Q columna ignis per noctem Omni te.
P. . umebant, quod Deus Israel vellet conterere
t ij. QV AER ET aliquis. quomodo in diebus Sam-
- gar non erat tecum ni incedere per vias : nami pie erat viti itissimus, dc ipse occidit sexcentos dei Philisthi im vomere, M dicitur quod ipse defendit Imrael supra tertio capitu. Respondetur, quod Samsae non fecit s alutem plenam in Israel quia solum deierudit populum a Philisthinis, qui tunc inuadebant Iiraelitas, quia illi eram Pauci, dc impotentes: rex tamen
Iabin tunc premebat Israelitas , de Per viginti annos oppressit: iuitque tempus Samgar dum euet Iabiri ramen
97쪽
men non potuit saluare de manu Iabin ideo licet salitasset de manu Philist iunorum egrediebatur opprel-sores dς terra regis Iabin . N obsidebant vias: ideo noaudebam Israelitae incedere per Mas, nisi multi essent simul de sic lemitGquae olim tempore pacis erant usitat s nunc cessabant. Et pumgrediebantur pereas. Idest qui solebant alio tempore incedere Pec illas vim. Ambti inerunt per calles Ouos. Id est per itinera recurua, cilicet omnia uinera publica erant obsita id non relinquebatur nisi quaedam viae paruae per ivluas x moles: dc ii ς eratu deuis, dc circueuntcs terram . Vel
ambulabant Israelitς per loca invia, de in hoc ut declinaret loca periculosa latronum cogebantur circuire iuncinde. ce utierunt senes hi Israel. Scilicet cessauerunt a bello, quia quamquam sones essent, propter multitudinem, dc rationem hoitium non audebant rugnare contra eos. Vel cessavcrunt fortes, scilicet ab itineribus, quia etiam viri fortes non audebant publice per vias ambulare. Et pcim m. Scilicet cessas do ab omnibus opei ibus, quae itant in egrediendo de loco ad locum propter timorem hostium: ista autem omnia dicuntur ad significandum magnitudinem victoriς tempore bara cum Qrtes temporis praeced tis non auii fuissent propter timorem Iabin publice ambulare per viaS. Donec surgeret Debbora. Scilicet quia ipla nunclauit lyarac ex parte Dei, quod acciperet decem millia virorum contra Sisaram: dc non dicitur: Donec iurgeret, idest donec esset, quia etiam ea iudi
cante Israe premebantur Israelus quia ipsa praecessit 1 per aliquod tempus ad victoriam habitam de Sisara, de semper premebatur usque ad mortem Silari: ideo
intelligitur. Donec surgeret. Scilicet addicendum Ba. Tac, quod pugnaret contra Silaram. Surgeret mater in
orael. Idest surgeret mulier: est repetitio tententis sicut lepelit in illo cantico . Accipitur hic mater abs lute pro muliere, dc non pro habete filios, sicut filius, vel filia, de nurusi pe accipiuntur abs tute, ut patet Canti c. secundo. Sicut lilium inter spinas. iic amicarneam tet filias. Et ibidem: Sicut malus inter lignas,luarum, sic dilectus meus inter filios: Sc tamen icnecesse est, quod accipiatur abi Olute,quia non ponitur ad quid reseratur,ta sic vulgariter cicim': tu es bomis filius, idest bonus uiuenti, vel bona silia, id est .i
Nova bella elegit Dominus, α portas hostium ipse subuertit. Clypeus, ec ha- sta sit apparuerunt in quadraginta millibus Istael. Cor meum diligit principes Ilia et: qui propria voluntate obtulistis vos discrin
niani, benedicite Domino . Qui ascenditis super nitentes asinos, d 'sedetis in tu
dicio, de ambulatis in via , loquimini . Vbi collisi suiu currus , de hostium sitffo- Fcatus cst exercitus, ibi narrentur iustitiae domini, de clementia in sortes Ilias. Tunc descendit populus Domini ad portas, de ob tinuit princi ratum. Surge , surge Debbora, surge, surge , dc loquere canticum :sibul hoe Surge Barac , OG apprehende captiuosi, si uisen tuos fili Abnaoem. Saluatae sunt reliquiae
populi. Dominus in sortibus dimicauit. Ex Ephraim deleuit cos in Amalec,
ξ post eu ex Beniana in in populos tuos o Amalec: de Machir principes descenderunt, Z de Zabulon , qui exercitum ducerent ad bellandum . Duces Issachar fuere cum Debbora , de Barac vestigia sunt secuti . Qui quasi in praeceps, ac Daratrum se discrimini dedit: diuiso contra se Ruben m
gnanimorum reperta est contentio. Qua
re habitas inter duos terminos , ut audias
sibilos gregum Z diuiso contra se Rubeα,
ἰ magnanimorum reperta est contentio .
Galaad trans Iordanem quiescebat. α'
Dan vacabat nauibus. Aser habitabat in littore maris , de in portubus morabatur. Zabulon vero , d Nephthali obtulerunt animas suas moria in regione Merom . Venerunt reges , dia pugnauerunt, pugnauerunt reges Chanaan in Achan iuxta
aquas Mageddo, de tamen nihil tulere prς-
dantes. Nesis bella. Hie ponitur tertia ratio, vel motivum
ad laudandum dominum,scilicet quia ictat mirabilia bella, S conii immat 1 victoriam. Et agit duo, quia Primo ponuntur bella praesentia, secundo bella prplenta ibi. Dominus in fortibus. Circa primum dicitur:
Nimbella elegit Domititis. Scili t iaciendo, quod magnus cxercitus vinceretur rer imminam: nam Iahel occidit Silaram plancipem magna in itic, de hoc hactenus inauditum merat, ideo noua bella tuerimi licc: vel vocatur noua bella scilices quia Deus illa fecit mi. rabilitet pugnando de cclo, ut intra dicitur: α huic lenivi coitionat inera sequens, i icct. Portas hostium
ipse subito tu. Idest non ivit bellum istud hominum,
ita Dei, quia ipse iubuertit portus lios .inn , scillacet quia IIracluς non ibi iiiii nunc vincerunt in cani. , ita etiam pugnabam pollea cotia viros teris labui Obi idendo urbe , de istangebam portas. Nana Dccisia Silara, cum i spe postea liraelite pugnaro t contra ictram regis labin semel ducetunt iub duce B rac exercitum contra urbem Asor, de obuitiai sibi i e m labin
cum multo exercitu interiecit: Quitatem tundi Iub di
ruens , ut ait Iosephus quinto antiquitatum, de Ii. stinria icholastica. Et hoc eii quod dicitur praecedenti cantu. Hi ianitiavit Deus in die illo Iabii Hege Chanaancoram filiis Israel, qui creicebant quotidie, dc torti manu opptiinebant sabin, donec durerent eum,ideit Meteiit. In Hirso dicitur hoc. Eleximos sin. t csubuertis portio. Et exponit hoc Ita i Salomon.' de Hsbraei, quod Eraebis elegerunt Deos nouos,icilicet Baal muta Astarotu iupra iecundo, cic tertio. Et ob hoc Deus iaciebat, quod hostes pugirarcii tuique ad Porias Hebreotuin, oc subuertcrem eas. Sed uis scuter tia non coaptatur lateri, quia illa innuit Italiam Israelitarum: luc tam eii agitur de victoria.d ius. qDeus eis conferebat, ideo coitum enuit, eapolint I tera nostra laetam Hebrca.quae Barbara est. trahitur iunius luere nostr e de Hebria sic, quia d:caac in ric bico: elegii nouos Deos, ubi poluturnorneli Dei
indeflere iis ad lingulare, de plurale, i licet Eloun qarlurale est quai uia in ad decimationem, bc tamen ualent uestii Gulare; sic rato Geu pruno, ubi tu crin i
98쪽
nitur Eloim pluraliterivbi litera nostra transfert Deus singulare, oc Hebrei sic super exponunt: Elesit autem Hebreo est lingulare, iam litera nostra dixit Deus elegit, de quia in Hebreo ponitur nomen significans
nouitatem in plurali, quia lignificit nouas res, ac si di .catur, Deus elegit noua . Lucra nostra ad magis exprii ni duin adda dat bella, cum hic de bello agatur. Alia 'cliui illa,scilicet. Tunc subuertit portas hostium,pla-ruot ipsi; quia eadem est in Hebrς de Latino : de de.
het referri ad Deum, qui subuertit portas hostium . clypeus in hasta sapparuerat in quadrar tua millibus Istael. Quidam Hebrςi exponunt literam illam dicentes: clypeu de hasta si apparuerunt in Israel, idest in decem
millibus Israel,quii uerum de Zabulon, dc Nephth Iim cum Batae. In quadraginta miliabus , idest dato modessent quadraginta millia hostium pugnantium contra Israel cum Sisara. Et est sensus, quod nullus de decem millibus euntibus cum Barac habuit gladium aut lanceam, vel elupeum. Sed illa sententia nimis errat. Primo quia eii nimis aliena, cum ponuntur quadraginta mi Ilia Israel, dc exponuntur pro docem millibus per quasdam interpositiones nimis extraneas . Secundo , quia videtur falsum , quod cum Sisara totum suerint quadraginta millia virorum Pugnatorum : nam potentia istius regis Iabin apud sud s reputabatur sicut infinita, & ob hoc non se audebant ei opponere : si tamen essent sol iam U. millia pugnatorum inter equites, & pedites, no ei let 'alde niagria multitudo: maxime quia Iosephus s. antiquitatum dicit, quod erant trecenta millia Pugnatorum, oc decem naulia equitum, de tria millia curruum . Tertio videtur falsum, quod omnes, qui illenes cum Barac suerint inermes ad bellum, scilicet Pnon habebam lanceam, nec clypeum: non est enim ullatenus verisimile, quod penitus inermes irent ad
bellum. Aliter exponit lueram istam liteta chaldaicaec quidam Hebrei , scilicet clypeus, de hasta si apparuerunt in V. millibus Israel , idest nullo tempore, quo premebantur Istaesiis a Iabin etiam si essent .
millia de Israel stimul, non audebam pugna. e contra viros labin, nec etiam audebant pugnare contra eos dato quod vellent: quia non habebam Cypeum nec hastam. Sed etiam illud non conuenit, quano adaptatur ad sententiam , quae sistrat releuationem Iudeorum,dcvictoriam, d non depressionem. Nicolaus,
dc nostri exponunt elypeus, oc hasta si apparuerunt. idest non appariteriit in o. millibus Iliael, idest in o. millibus,qui cum Barac tueriint. Tunc autem obiicitur, quod solum fuerunt decem millia, ut patet pricedenti capi. Respondet Nicolaus, Q quamquam arrincipio solum elegit Barac decem multa: tamen incipiendo bello, de iam incepto aggregati sunt alii 3 o. millia: dc isti non habebant lanceam, aut hastam. Litera Chaldaica exponit clypetis, cic hasta dc caetera, idest Ista litς timebant regem Iabin , id etiam 4 millia de aliis non audebant pugnate contra Israel, dc dato Q vellent pugnare non habebam lancea, nec elymum. Sed videtur dicendum quod sensiis literς est,
quod Debbora laudet istum bellum,quia erat sactum
a male armatis, dc quasi inermibus contra armatos valde: nam exercitus Sisarae erat valde munitus apparatu bellico,scilicet in curribus, de equis, dc Omiribus armaturis V. millia autem Itraelitariam idest, tota multitudo Israel Nam ponitur numerus determinatus pro indeterminato erat inermis, ita quod vix adi
Parebat inter eos gladius ancea, vel clypeus. Sed aliquis dicet, hoc noesse verisimile,quia quomodo inermes irent ad bellum e Respondendum quod fundis vis an tui ad bellum, de alijs generi, leuis armaturae
deficienu buselypeo, de hasta, dc etia his deficientibus
A c5fidentes de Dei adiutorio procedebat ad bella: siepatet in bello Saulas contra Philisthinos: nam cinvenisset dies belli, dicitur quod non est inuentus ensis aut lancea in manu totius populi, nisi in inanu Saulis, de Ioriath p primo Regia in v. cap. Et tamen intrepide incesserunt tunc Israelitς ad bellum eode lib. I cor meum est igit principes Imael. scilicet principes illos, qui tueriint ad bellum. Congratulatur enim eis Debbora, quod de solo Deo confisi exposueriint se morti procedentes ad bellum . . propria τρluntate obtulissis νει Uscriminu. Idest periculo bellico. Dicit propria Quare di-Voluntate, quia multi tueriint, quibus noli iussit Ba y v rata nam ipse solum elegit io, multa, Sc tamen plures τὸ bia postea sponte luerunt, de isti, qui ite itissi sunt, sponte stis di-B auerunt. Remedicae Domitis. Idest laudate eum, scilicetisimini.
quia eripuit vos de periculo,cum pugnaretis pauci,Minermes pira numerosium exercitu, de valde munitu:
de hoc es ad illos solii, a se obtulemni discrimini,vel salte principaliter, cia licet alii manentes in locis suis
deberet benedicere Ueo de liberatione de manu hostium, cum premerentur ante hoc ab eis: tamen illi, qui luerulit ad bellum, liberati suiu a maiori malo, scilicet a morte. aut ascenditis supernitentes asinos. Hic inducuntur ad benedicendum domino minus principaliter illi qui non tuerunt ad bellum, recipiebant tamen benificium libertatis mortuo Sisara: δc dicitur: qui ascenditis super asinos nitentes idest pulcitros vel lucidos aut pingues. In hebraeo dicitur. Super apra C albas. Et idem est, quia lucidus Malbus, vel nitens idem significant, de no dicuntur nitentes, idest sortes de nito eris led nitentes, ideii lucidi,vel albi de niteonites, idest luceo: Eli lenius, tempore Silare non audebam Israelitae per terram Israel discurrere, ut patet supra in litera, scilicet cessiverunt semit GSc qui ambi lauetum pereas, ingressi sunt cales deuios, cellauerunt sortes in Israelicquieverunt, donec surgeret
Debbora, dc si aliquando debebant Israeliis uansire
Pervias publicas, oportebat quod equitarent super velocissimos equos, ut hostes non pollent eos in cursu consequi; nunc autem data pace poterant Israelit securEanabulare per totam terram tuam, etiam equitando super asinas, que sunt animalia pigerrima ad D cursum, ideo vos qui equitatis super asinas albas, scilicet propter magnam securitatem terre: dc non colite
iteratis hoc prius lacere benedicite domino. Et mi misi iudicio. In Hebr habetur. Inrim indi'. Sciulicet, erat una domus magna, in quaerat cosistortu iadicum. Elpto quo sciendum,* sicut declaratum est, Nu. ii .dc Deuterono. decimo septimo, in liis es iis vel nebamur iudices per singula loca de viris illius tribus, bu, ista. Massiliebant cuilibet iudici duo Levitae, quia Levi lutei popuis erant eruditi in lege quantum ad iudicia, de istisi.
iudicabant in causis tam ciuilibus, quam crimin libus, ut patet Deuterono. decimo septimo, scilicet inter ciuiam dc causam, terram dc lepram, sanguianem dc sanguinem. Sanguis tamen signat caulam E criminalem,quae est rauia sanguinis. Supra istos iu-Mices erant alii iudices, qui erant numerati leptuaginta, scilicet, dc erant succedentes illis septuaginta lenioribus, quos accepit Moyses in coadiutores in deserto: Nume. undecimo, dc princeps horum erat summus sacerdos: hi omnes erant in uno loco, dc ille vorab
tur domus iudicij, ad quam deuoluebantur cauta Israelisarum dupliciter, scilicet per modum dubii, vesper modum appellationis: Muta duo tangutur Demtero. decimo leptimo. Si ambiguum, α dii licite i dicium repereris inter portas tuas. Ambiguum iudicium est cum iudices inter se non concordabant, aut non eram certi de iure, M tunc ipsi deuoluerim Ouiam, aut de contensu eorum partes deuoluebat illud ad
99쪽
d dominum iudicii serentes illuc omnia alta pilo.
xi, iudicii. Dissici id iudicium vocatur aggravatorium, scilicet quando sententia continebat gravament nam unc per appellationem deuoluebatur ad domum ii dicis. Isti iudices erant in quodam loco, dc sedebant ut communitet in publico: dc nunc cum erat vivens Sistra non erant isti in domo iudicii, de hoc quia non
audebant sedere in locis publicis: dc potissime quia . licet ipsi in domo conssilii manerent uiae iudicii,tamenullus veniebat ad ventilandum coram eis caulas, eo
quod cessauerunt semiis in Israel,ut patet praecedenti capitu ideo vacabat ollicium iudicum deinde ino tuo Sisara, de data tranquilitate multi ad causas consuebant , dc sedebant iam iudices in domo iudicii: ideo benedicere Deo debebant, 'ui eis tale tempus yrmiterat. Si autem dicatur, qui sedetis in iudicio: sicut dicit litera nostra, potest intelligi tam de domo consilij quam de iudicibus particularibus existetibus per singula loca: nam isti consueuerant sedere inportis ciuitatis quia erant loca publica , ut omnium transeuntium causas audirent, dc faciliter determinarent,
ut colligitur Deutero. decimo septimo, scilicet,de iudicum videtis intra portas tuas verba variari, id est si videris variari verba iudicum, qui in portas sedent. Ideratet Ruth quarto capiti ubi cum Booz vellet tracta-xe cum conlanguineo sito de iure cognationis, ad su. scipiendam h reditatem, ivit ad portam ciuitata, Mibi sederunt decem viri audientes de causa.Tempore autem Sisare non audebant sedere iudices in portis timore hostium,de nunc audebam Occiso illo: ideo de berent benedicere. lam Et ambularis in ,iam idest omnes, qui iam ambulatis per vias benedicite Deo, sui hoc vobis tribuit: nam pauloante hoc non audebat quisquam velitum ambulare pmpter hostes Na cessauerunt semite, Sc ambulauerunt per calles deuios prccedenti capitu. Loquimini ubi et Usipunt currur. Idest vos omnes laudate Dominum, de proferte magnalia ei scilicet ubi collui sunt currus, scilicet Silare quos ipse confregit: nam de Hlo dimicatum est,& timore magno sugiebant equi per abrupta. 6c frangebantur γxus. Vbi hostium Itit ocuIus est exercitus. Illud fuit ad torrentem Cison, dc Cadum in apud quos mit bellum, ut patet precedenti cap. nam dicitur,quqd Sisaracongregauit exercitum apud torrentem Cison, de Dominus dixerat Barac: ego ducam ad te in locum torrentis Cison Sisaram, de omnem exercitum eius, ut tra dam eos in manus tuas postea cum sugerent viri Sit m, coacti furit transii re per torrentem Cilon, 5e Cadum in , dc ibi suffocati sum, patet in ira in litera, Icilicet
torrens Cison contraxit cadauera eorum: torrens Cadumm lc torrens Cison. Ibi rara tura lima Domani. Id-
est in loco ubi lice iacta sunt narrentur ἰ dicendo De fecit hic talia , de talia miracula, Mistud est ad exaltationem Dei. Vocantur iustitiae Dei, quia Deus iuste se habuit occidendo Sisaram, de exercitum eius,quia isti erant iniqui de merebant mortem han Et clementia in fortes in Israel. Idest ibi narretur clementia, quam Deus habuit in mites Israel: in eodem. n. facto Deus
fuit iustus, idest tigomitas, d elemens: iustus quide,
quia nocentes pro qualitate culparii puniuit elemensat erga Israelitas, qa ex iola misericordia adiuuit eos, ipsi autem non merebantur adiuuari cum sepe offendiisent Deum. In Hebraeo habetur. voce sagitta trium, vel frangentiam haurientium aquas itis tia Domini in Istaei. Et istud est loco totius clausulae nostrς,lcilicet. ωbi collisi sunt currus. Usque. clementia in fortes Istaei.
Et Hebraei dicitiat, quod est sensus, quod tempore Sisare Istaeliis no audebant egredi de urbibus ad hau
viendum aquam. Sagittarii erant in circuitu ciuitatu.
oc vulnerabant haurientes aquam, dc tunc est leviab.
F illi,qui solebant haurire aquam in medio sagittantid,
dc ponebant se in periculo, laudent Deum. N ennarrem iustitias eius, quia dedit eis locum hauriendi aquam secure. Sed ista literat dein significa quodlitera nostra si recipiatur, sed nostra accepit sensum ex sensu. quia istud idioma Hebraicum est Barbaricum,
ec dicitura voce sagittantium,vel stat gentium. Te
minus hie positus proprie siqnificat sta ngente de significat voces. vel strepitus iractorum c. imum, scilicet, ibi ubi fractorum curritu audiebatur sonitus laudentur mirabilia Dei. In meso haurientium aquas . Te
minus hie positus significat haurire aquas, vel tu mersi in aquis, de est simius in medio submeriorum, idest in loco ubi si ibmergebantur hostes narretur nu-s rabilia Dei. Iustitia Domini in I prael. Idest narretur iustitia domini. Hic autem suppleuit litera nostra dicens
iustitiam,de elementiam: iustitiam ad holles. dc clementiam ad fortes Israel. Vocantur autena series illi, qui sponte luerunt in bellum: nam fortitudo est
medietas circa timores, de audacias. 5c est secundum quam homo confidenter, id impavide e Aponit se terribilibus: isti autem , qui luerunt ad bellum expolia rum se discrimini, de noc sponte, ideo sortes sunt. Hoc pater in litera. Tunc defendit populus Domini ad πrat. Idest quando mortuus est Sisara. utus domini. Idest populus Israel. Destendit ad portas. Idest usque ad portas hostium : nam per i ecuti sunt Israelite cum Barac exercitum Sicare fugientem usque ad Haroseth Fl gentium,ut praecedenti capit. de tamen Silata habita. bat in Haroseth gentium, ut patet eodem cap. Etiam intelligitur det pibus sequetibus: na semel obtinuissent Israelitae in bello contra si latam pugnabat quinta die contra terram Iabin , dc obtinebant loca de terra eius. Sic patet praecedenti Pitu. lcilicet. Humilia. uit ergo De in die illa regem Iabin coram filijs Israel,
qui crescebam quotidie, de sorta manu opprimebant Iabin regem Chanaan. Et obtinuit principatum. Non
liabetiit illud in HebrKo. Et est sensi is, quod tunc quando descendit ad pugnandum contra hostes, obtiinin principatum, scilicet quia alite hoc erant liraeliis tς lubiecti Climataeis: nunc autem obtinuerunt pruicipatum, quia praecaluerunt contra Iabur, de Occid I runt eum, ut ait Iosephus quinto antiquitatum , MObtinuerunt terram. Surge Debbora. Ista est excitato
ad laudandum Deum. Sc incitat seipsam Lub radiacens. Surge Debbrea. Ideli incipe cantare val conso tarem cantu, quem cepisti. Sur Barac . Incitat Barac ad canendum, quia ipsi fuerat iacta magna mise- tanti exercitus princi PQ se phos tribuerit. Rabbi S. lomoricordia Dei,cum eum tanti exercitus principc fecerit,dc tam felices triumphos tribuerit. itabbi S.uomo .
ponit lueram illaria dicens, quod is laetant verba Is. ' Iraelitarii in ad Debbora dicentium lurge Debbora ad canendii, ipsa vero desecit ad canendii, quia ipuit ephetic' recessit ab ea,ea i gloriata fuerat dicens cellauer ut tortes, bd quieuerum,donec turgeret Debbora. surgeret mater in lirael: cunq; Iudaei videtent ea non K Polle quicquam dicere,hortati sunt Barac,Vt caneret, dicentes: surge Barae, idest incipe canete. Sed tabula est lis quia manifestum est, quod totum quod ponatur hic est canticum Debborae, de si diceremus, si ista dixit populus. oportet etia, quod dicerem Omnia sequentia elle verba populi, quia omnia sunt in
eodem cotextu, dc modus liquendi est continuatus. Sui e Barac . Repetitur verbum ad maiorem immutationem. Loquere canticum. Idest Proser verba cantica in laudem Dei. Apprehende captiuos mos binoen . Eadem sententia eit repetita: nam Barac, dc tilius binoen idem iunt, sicut lippe eadem lententia, per diueria verba repetatur ut cum dicitur locundo Res. zo.
non est nobis Pax in David, nec haereditas in filio RM. Idem
100쪽
Idem patet tertio Regs. I a. & tamen David, dc filius Αeimo rapitu. sie etiam secit Gedeon ad conuincen- Isti idem sunt, oc dicitur. 'prehende ea iuvi. Idest ea, quae de Ipoliis belli duxisti.
.an Eois Barac aliquoi eaptiuos ducere de bello facto eonistra Sisaram . Qus. IIII.
QVAERET aliquis, an licuit Barac ducere aliis
quos captiuos de bello facto contra Sisaram. Aliqui, respondebit, quod non, quia Deus iussit Deuteronomii vigesimo, quod cum Chanan ςis non facerent Israelite aliquod pactum ad permittedum eos vivere aestquam caperem, sed omnes occiderent in ore gladii. Simile patet Nume.trigesino tertio, sed dum persesam virorum Soccoth, qui dixerant ei: torsitan palme virorum Zebee, Sc Salmaera in manu tua sunt, Se Gedeon captis illis in bello duxit eos in So coth ad conuincendu m perfidiam virorum Soccoth. Ecibi eidit Zebee,5c Salmana, ripatet intra stauo capitu sic enim poterat Barae ex multis caulis ducere aliquos de Chananaeis captis in bello ad Occidendu fuἱ
in terra Chanaan, ubi erant Israelitae. Ad rationem in contrarium dicendum, quod Saul non peccauit du- ueauni. cendo Agag viventem, sed quia duxit eum intenti ne dandi ei vitam, quod erat contra Dei iussi in ideo oceidit eum Samuel: Barac autem ducebat istos animo occidendi eos in terra Israel. Murati 'tu reliquia isti, qui veniebant cum Sisara erant Chananaei, quia II opus. Idest lesuatus est Israel de manibus hostium. Iabin , qui erat dominus horaim vocatur rex Chanaarraecedenti capiti ergo non licebat Barac ducere captiuos, sed occidere tenebatur omnes. Responderi Poteit, quod Barac capturauit multos, de secum duxit, ita non duxit, et illis vitam concederet, sed ut o cideret in terra Istael: Deus aut no prohibuerat istud,
sed sollim eis dare vitam sub aliqua conditione pacti, vel tributi. Alio modo dici potest, quod isti, qui captivi ducti sunt,non erant Chananaei, ted de aliis gentibus: quia λrth in regno Iabin morabantur gentes aliorum nationum, quae non erant de Osigine Ch naneorum: Ecde illis poterat Barac captiuos ducere. Hoc aute verisimile est potitii me de Hamseth, quia vocantur autem reliquiae populi,quia Chananaei occiderant aliquos de Iiraelitis invisinti annis, quibus oppresserunt eos, ac residui nuncialitati sunt. Dominnusia fortibus dimicauit. Hic ponatur te bellatio Loitiupreterita,& sutura. enarratur enim hic aliqua magnalia Dei incidentaliter ad incitandum in canticum: dc dicitur. Dominati in fortibui dimicauit. idest adiuuit iis tes Israel ad dimicandum contra hostes, Scipi e recit bella eorum. I ii Hebr o habetur. Dominui de diu
mibi, vel frem in fortibur. Ideo signant, icilicet dolia inus fregit milii, ideil ad utilitate mean . vel pro me. scilicet fregit hostes nostros: de hoe in fortib is, id est
permites. Ex Fρbraim deleuit eos in Amalec. Hle ira ci-
Ocatur illa ciuitas Haroseth gentium precedenti ca- C pit enumerare bella, quae Deus mitin sortibus t
Pitu. Vt omnes volunt. quia ibi erant gentes de multis nationibus, sicut ad ciuitates celeberrimas conuenire solent. Vel tunc sorte de extra regnum Iabin v nerum aliqui in auxilium eius, qui non erant de sti
Ira Chananaeorum. Aliter potest dici, quod hic acci suntur largς captiui, id eit omnes res captae in bel-ν, & ista erant spolia, licet non esset inter ea aliquis captiuus.
An Paracla dueenssis choans s eaptiuis ad occidendum peccaret. Quaest. v.
a 'VAERETUR ulterius, quia dictum est, τα dieitur, quod Deus deleuit eos, idest hostes It c. et in Amalec, scilicet ipsos hostes qui erat it Amalectit taet de hoe ex Epiraim, idest ille mitis qui tui lipeo γε Deus deleuit Amaleclaitas it de Epinauri, idest de tribu E hraim scilicet lolite: nam i Oiuesare primus. qui pugnauit contra Amalec quando A malechi e in MalaruntIsraelitas in Raphidi Exo. decimo reptimo.
Et post eum ex Beniamin in populor tuos Amalae. id est postquam Iosue pugnauit contra Amalec pugnauit etiam Saul.& eli tensus: O Amalec post eis. ideit post Iothe,qui primo contra te pugnaui ex Beniamin, in
populos, idest suit quidam de Beniamin , qui pugna-- ret contra populos tuos, scilicet Saul: nam Saul erat sori Educebat Barac Chananaeos aliquos ad oe D de tribu Beniamin primo Regum nono, dc iste dei edendum eos ibi, an in hoc peccaret. Aliquis dicet
Ud sic, quia si e Saul duxit regem Amalec nomine gag de terra Amalec vi uetem, Sc postea occidit eu Samuel primo Regum decimo quinto, Ac tame Saul
Peccauit ducendo eum ac redarguitur,ut patet ibide.
Resbondendum , quod licuit hoc Barac, lailicet ducere aliquos de Chananaeis ad occidendum in terra Il-rael , quia i ii ad Dei laudem fit, dum tamen nositas eo prohibitum, semper est licitum, Poterat tamen hoc agere ad laudem Dei Barac, scilicet, ut pinllius Iliaci,qui non iuerant ad bellum videns hostes
Is coram Q occidi: de hoc laudaret Deum.& Sauderet. Sic namque apud multas gentes consuetum ait Amalechitas primo thesum decimo quinto. In
Hebr habetur. Ea F ωMm Ira radix in malec. Et
est selliust tua radix id est tuum principium pugnandi in sortibus fuit ex Ephraim squia prunus fortis de Il-rael,que De ad pugnandu adiuvit fuit de Ephraim.LIosue qfuit de Ephraim&hic in Amalaea.ptra Amalec quia primum bellu quod fecit Iolue cotra hostes
Dii contra Amalechitas. Ex decimo septimo Naante hoe non fuit aliquod bellum Hebraeorum cotra aliquam gentem, Se istud est quod dicitur Num. a scilicet Principium genrium Amale cuius extrema perdentur, id est prima gens de gentibus,quae pugnauerunt contra Israel fuit Amalec: dc extrema huius Romani est: nam & Romani cum dabant alicui victori trium- v perdentur, scilicet quia ad extremum Saul deleuit gemebit re phu in ut in coplemento festiuitatis occidebat prins tabi p hostiu apud capitoliu si potuisset rapi vitarii bel- si lo lic suit in bello Iudaico clim datus est triti pluis Vesumphis in Pessano, & Tito: nam Simon princeps seditiosorum m. in Ierusalem vivens captus ad capitolium occisus est,
ut ait Iosephus libro de bello iudaico. Poterat quoque hoc facere ad tollendum Israelitis timorem Chanan rum, ut iam non timerent eos. cum viderent
coram se miserabiliter oecidi, sic enim fecit Iosue quando cςpit quinq; reges Chananaeos in spelunca urbis Maceda: nam educens illos, secit quod viri de exercitu cio ponerent pedes super colla regii ad hoc. quod iam non timetent illorum gentem: Iosue deci
te in illam, Zc dicitur tua radi x, idei tradix Dei, scitu etna ductum est dominus in sortibus climicaui cu lubitur . ex Ephraim sua radix, idest pr ncipium bellorum quod Deus secit in sortibus pro Israelitis fuit ex Ephraim,l in Iolue. Et istud, qa dicit lucra nra, ex Ephraim delevit eos in Amalec. De Machir. Hoc ponuntur bella prςlentia, lcilicet illud quod tactu in elicontra Sisaram. Et ponitur lolum bellum fictu contra Amalee de prperitis, eo quod Amalec ostendit nimis Iiraelitas, quia filii prima Ren que pugnauit contra Israel, ut patet Nu.2 de ob lioe Deus iustit Israelitas nimis tenere mente iniuriam istam linceptam ab eis, ut deserent eos data portum rate Deuterim. 2 s.