Samuelis L. B. de Pufendorf De statu Imperii Germanici liber unus. In usum Regiæ Berolinensis Academiæ cum præfatione in lucem editus cura Jacobi Pauli GundlingI ..

81쪽

6o DE STATU IMPERII possident , qui itidem in duas lineas se. parantur. Duriacensem & Badensem, seu quae Badenis praecipuam Sedem habet. Duces Holatiae partem Chers

nesi Cimbriciae tenent, commodo admodum ob mare utrinque alluens situ.

Quantum Holsatiar ad Imperium Gemmaniςum pertinet, a Rege Damae &Duce Gottorpiensi gubernatur, cujus posterioris Domus etiam Episcopatu Lubecensi fruitur.NamDucatusSciesvicensiis ab Imperio non dependet. Sunt& aliae Ducum Holaticorum lineae epingenitis ortae, quae in amplam sese numerum diffuderunt, & ultra modicae ditionis rationem. Ad Ducem Sax Lauenburgicum olim haut ampla in Saxonia Inferiore regio ad Albim pertinebat, & par fere ad Principes Annaltinos in Superiore Saxonia spectat g. s. Et isti sunt antiqui Principes. Nam Duces Sabaudiae, & Lotharingiae, utut lauda quaedam ab Imperatore Gemmanico recognoscant, eoque nomine

in Comitiis sessionem obtineant , ra . tiones

82쪽

GERMANICI CAP. II. 6 Itiones suas ob situm ditionum fere a Germania separatas habent. Caeterum Ferdinandus II. cui, ut nonnulli crediderunt , in animo erat, redacta in O

dinem Principum potentia, absolutum sibi imperium adstruere , inter alia isti fini hoc quoque adhibere instituit, ut in

classem Principum nonnullos eveheret sibi potissimum obnoxios, solenni more homines novos eVehendi, quando antiquae nobilitati ruina struitur. Nam horum opera credebat sese adaequaturum aut superaturum suffragrea antiquorum Principum , si forte Comitia universalia forent cogenda, a quibus alias iste vehementer abhorrebat. An ut ostentaret, non esse, quare antiqui Principes tantopere fastigio suo superbirent: cum in procliVi ipsi foret quantum is numerum ad parem cum istis dignationem provehere. Et periclit batur sime dudio antiquarum familia. rum eminentia, si Caesari tam facile foret novum Territorium creare, quam

titulos largiri. Ex his qui in Comitiis

sessionem

83쪽

6a DA STATU IMPERII

sessionem, ut fastidiose, Sc non nisi hac conditione obtinuerunt, ut bona immediata Principis fastigio digna, si1 nondum habeant, deinceps sibi comparent. Quantum mihi constat, sunt Principes ab Hohengollem, Eggen-berg, Nassau Hadamar, Sigen, &Dil-lenburg , Lobco iet , Salm, Dietrich-stein, Aversperg, Piccolomini, Schwar- tetenberg , Portia, Ost-Frisland , FUrstenberg, Waldec, oeringen. Verum quia Ferdinandi conssilia successus destituit, nec istorum OpeS cum antiquorum Principum potentia ullo modo comparandae, parum qUOque momenti contra eosdem fecisse hactenus deprehensi sunt. Praesertim cum facillima ad opes iisdem circumponendas via sit interclusa , quod Imperatori non licet studa Imperii vacantia, quae alicujus simi momenti, in quemcunque Placuerit conferre. g. Io. Alteram classem Principum per

Germaniam constituunt Episcopi & Ab.hates. Hos etsi e simplici sepe nobilitate,

84쪽

GERMANICI CAP. II 63 aut Baronum, Comitumve dignatione electio Canonicorum ad illud fastigium provehat; in Comitiis tamen aliisque actibus priori fere prae secularibus loco potiuntur. Scilicet postquam recemtiorum fortuna Sacerdotum immane quantum a tenuibus antiquissimorum rebus discessit, absurdum fuerit illos amplius adstringere velle obsoletis legibus, super modestia ejus ordinis a Sa Vatore promulgatis. Et fortasse isti leges ad primaeva illa tempora duntaxat

debebant valere. Nam id reVera ridi'. culum erat, homines piscatoreS, aut textores ambitiose priorem locum affectare,quibus indiem victus labore manuum aut collatis stipibus quaerebatur. Etsi autem per totum orbem Christianum , qua Catholici rituS Vigent, magna sit Sacerdotum autoritas,& fortuna lautissima , nusquam tamen quam in Germania, tantae sunt ipsorum OpeS,. tanta potentia. Ac multos eorum a

Principibus secularibus haut differre vi ideas ditionum amplitudine, aut adpa- ratus

85쪽

6 DK STATU IMPERII ratus domestici splendore. Par quoque in subjectqs jurisdictio , ac potestaS.

Nonnullis quin etiam acrior galearum, quam riarae amor, 3c non paulo effica. cior vis in accendendo Marte, turbisque patriam suam Sc vicinos involvendis, quam in propaganda pietate. Frequentiores tamen hodie quam olim sunt, quos non pudet sacris ordinibus initari,& semel aut bis per annum specimen edere , quam solerter calleant exprimere augustissimi sacrificii gestus. Caeterum cum quondam ipsorum opes secularium Principum ditiones superarent, aut saltem aequarent, non eX-iguum eaedem detrimentum passae sunt occasione reformatae per magnam Germaniae partem Religionis abreptis bonis sacris, quorum possessio conventione Passaviensi , & pace Augustana, ac post per pacem estphalicam confirmata. Nam per Circulum utrumque Saxonicum paucissima Sacerdotibus remansere. Principibus superioris Ge maniae , si Ducem Nurtenbergicum

86쪽

GERMANICI CAp. II. 6s exeipias , parcior praeda. Causam ad ignaVeris , quod Saxonibus minor e Carolo V. Caesare metus , quam istis , quos vicinia suarum ditionum,aut prae- sentia premebat. Quin & dispersae magis isto tractu Sacerdotum ditiones, dc validiorum intercursu Principum debilitatae. Per superiorem Germaniam, & estphaliam contiguas magis, S ad auxilia invicem ferenda m AgiS accommodas posuere Sedes , & inprimis totum Rhenum , qua parte laetissima est Germania, obsederant, nisi tam deco- ' ram seriem Elestoris Palatini terrae interram perent.

g. u. Principatus igitur Eccles1astici, qui in Protestantium manuS non pervenerunt , hi fere sunt. Tres Archi- Episcopatus, Moguntinus . Trevirensiis,& Coloniensis, quibus dignitas Electoralis annera. Archi-Episcopatus prae terea Salisburgensiis, & Vesontinus in Burgundia. Simplices Epilcopatus sunt Bambergensiis, uraburgensis, Urma tiensis, Spirensis, Aichstetensiis, Argen- Εἰ toratensiis,

87쪽

66 DE STATU IMPERII toratensis, Constantiensis, Augustanus, Hilde iensis, Paderbornensis, Freisingensis , Ratisbonensis , Passaviensis, Brixiensis, Bassileensis,Leodienssis, ossi brugensis, Monasteriensis,Curiensis. Inter Episcopos primum locum obtinet Magister ordinis Teutonici Equitum. Aliquando tamen duo pluresve Episcopatus uni conseruntur, Vel quia unius reditus parum sussicere videntur ad si stinendum splendorem aulae Principalis , vel ut aemulis suis magis essent formidabies. Episcopatus LubecensiIS, praeterquam quod religionem Prote- testantiu induit, paulo minuS quam in patrimonio Ducum Hollatiae censeri potest. Inter Abbates, qui Principum dignitate fulgent , sunt Fuldensis, Kemptensis, ElWangensis, Murba ensis, Luderinus, Magister ordinis Equitum S. Joannis, Abbas Berclitesgadem sis, Veissenburgicus, Prumiensis, Si hulensis, Cometanus. Reliqui Praelati,

rui Principes non sunt, in duas classes

ividuntur, Suevicam, &Rhenanam ,

88쪽

GERMANICI CAP. II. 67 quarum singulis unum in Comitiis suffragium fertur. Isti dignitate Comitibus pares habentur. I. Ia. Comitum quoque & Baronum per Germaniam longe splendidor co ditio , quam in aliis regnis. Nam iisdem fere juribus , quibus Principes, fruuntur, & antiqui Comitatus sat ampla plerique territoria complectuntur, cum alibi Lepe modici dominum praedii titulo Comitis superbum videas i cedere. Etsi quibusdam familiis Comitum , non minus atque Principum,haut parum nocuit ditionis inter ψures fratres divisio, magnum illustribus domihus malum, & non nisi inter plebeios

aequitatis aut pietatis nomine eXcus tum. Nonnullos etiam supina patrimonii cura, summumque luxuria non

parum affixit. Hodie Comites isti in Comitiis i quatuor ferunt suffragia a

unum etteravici, alterum Suevici, tertium Franconici, quartum est-phatici. Qui mihi innotuere hi fere sunt. Comites de Nassau, Filinenberg, i E a , ΗOhen.

89쪽

meum non fuit. Sunt praeterea non pauci Comites & Barones tum in aliis Germaniae partibuS, tum magno nUmero in ditionibus Caesaris haereditariis , antiquiores aut recens in eum ordinem evecti,qui cum aliis Statibus subsint, in Comitiis locum non inveniunt. EOS recensere nostrae non est Operae. g. I3. Est praeterea non eXiguus per Germaniam numerus liberarum civitatum , quae quod nulli Statuum , sed Imperatori & Imperio immediate Rh- sunt,Imperiales vocantur. In Comitiis

90쪽

GERMANICI CAP. II. 69peculiare Collegium constituunt, ubi in duas classes vulgo scamna Vocant separantur , Rhenanam , & Suevicam. Praecipuae inter istas sunt Noriberga, Augusta Vindelicorum, Colonia, Lu-beca, Ulma, Francost rium, Rati Sbona, Aquisgranum, & quae postliminium expectat Argentoratum. Mediocres, Wor malia , Spira , Memminga , Eslinga , Habe-Suevorum, Heilbronna,LindaVia, Goslaria , Millhulium , Northusium. Reliquae libertatem magis suam, quam opes possunt jastare. Harum urbium

ante seculum unum atque alterum

magna erat potentia , & ipsis Principibus formidabilis. Hodie plerarumque opes accita; nec frustra aliqui augurantur fore, ut aliquando penitus sub jugum mittantur. Saltem Episcopi

non obstrire minantur illis , in quibus Cathedrales ipsorum Ecclesiae eXtant. Sed & antea fuerunt quaedam validissimae Urbes, quae libertatem non ita liquido jure usurpare arguebantur,

sed nunc in ditionem Principum sunt E a re-