De Alcmaeone Crotoniata. Scripsit Joannes Wachtler

71쪽

dicere potest, cum sensibus percipi nequeat tamen coniectura uti si licet et rg. I), caput putabimus, utpote in quo cerebrum animae sedes sit.' ' Quae explicatio etiam e moribus Plutaretii et Censorini esse videtur. Nam Censorinum, elim de re artioribus finibus circumscripta libellum componeret, accuratius excerpere non taeduit Plutarchus, cui omnibus de rebus loquendum erat, brevitati imprimis operam dedit itaque, ut plura vitare verba, capita tantum rerum quam brevissime poterat recipere satis habuit. Qua de re compares velim placita ab utroque servata Cens. 6 6 et Aef. Vni, i Cens. 6, loet et V Io I hin; et Diolestum Dox. Is init. .

Fragm. XVIII.

Philip psonias l. l. 186 , Haeserias l. l. , Litireus Ilippoer.

Id perperam narrant Alcmaeonem vitellum pullis nutria uento Sse putasse contra opinionem vulgi, quibus propter coloris cum lacte similitudinem ovi album pullo nutrimentum praebere placuisset. Verum apud Philoponiam invenies Falsissimam enim illi sequuntur complurium codicum lectionem ου γαρ τώ λευκών εἰναι γάλα, quam suo iure Deli erum spre

72쪽

Causam huius sententiae ex albo laetis colore petitam esse Aristoteles annotas. Quae comparatio quanti sit momenti, cloe et qui hoc ex placito profectus est auctor de nas pueri

o. Is VII 36, 16 L. γίνεται δε τὶ ορνεον ἐκ του χλωρου

υμένα καὶ λυθεν του δεσμου χωρει μου ξω. aud aliunde pedem profert idem 36, V τουτφ δε τω λόγι' ,τι ἐπιλειπουσri τῆ τροφὴ ἐξερχεται βρυον ιστόριον τοδε ἐστίν. τ ορνεον γίνεται ἐκ του Θου του χλωρου κτλ. Vides illum utroque loco ut in undamento nisi in placito Alcmaeoniano Nonne igitur veri est simillimum Alcmaeonem et ipsunt non solum novam hi in rebUS Perquirendi viam monstrasse, sed etiam longius ea ingressum SSe praeSertim cum embryologiae praecipue operam naVasse Videatur Proinde videamus, num ea quae praeterea de fetus natura docuerit, e pulli comparatione conclusisse putari possit.

παιδίον σθιεν στύ iατι τουτο γαρ υδένα τρόπον δυνατόν

73쪽

Certissimis verbis cum plane contraria doceant Oribasius atque Plutarchus, quomodo res diiudieari possit nisi alterius

sententia prorsus reiecta non video. Nam ne Oribasium in Rufi libro vocem στοαατι θωυ ατ peSSumdatam inveniSSeconiciamus impedit quae apud Goωματ deesse non potui quaeque errorem Oribasio monstrasset vox λω. Plutarchi autem

pag. 2d 2 de Plutaretii capite Vm 6 sic iudieat Mon musis

mi iter o ilichlei rechnen clusis Cmmcti reum cillen cer er- se oben in . Sed ut supplendum esse in primo lemmate nomen ippocratis, cui hanc sententiam eisdem fere verbis expressam tribuit sellus Cranae Anee lota Paris. I gy),saeile ei largior, ita ordinem lemmatum turbatum esse negaverim Quamquam enim e Stoicorum hac de re placitis alibi nil est traditum ac ne de Democriti et Epicuri quidem sententia ulla exstant testimonia, tamen his certe Ilippocrati eam illam opinionem recte tribui pro certo habeo Aristoteles enim postquam sustus de umbilici natura verba fecit de gon. an. Ima, id aras , iam P φλεβε inquit iον ρίζαι προ τ=ηνυστεραν συνί πτουσι δι ων λαμβ ανε τώ κυγημα τὴν τροφήν. τουτοὶ γαρ χαριν ἐν ταῖσ στεραι μενε τώ ζωον, αλλ' υχ συγ μοκριτο φ=ησιν να διαπλαττiηται τα μύρια κατα τα μορια τῆ ἐχουσησ. Docet oppositio Democritum persuasum habuisse ad nutriendum foetum non necesse esse eum in utero diutius commorari, Scit quem Ore Sugere crederet, non umbilico ali.

Umbilicum igitur Democritus ligamentum tantum quo matri infans esset conexus exiStimas Se potest. Assentitur ipse fragm. Od. Multaeli pag. 2os δμφαλὴ, πρῶτον ἐν ητρὶ σιν, ω φ)ησι si iuοκριτοσ, αγκυρηβύDον σαλου καὶ πλανη ἐμφυεται, πεισμα καὶ κλῆμα τω γινομένω καρπω καὶ μελλοντι. Itaque Democriti lemma suo loco positum est Epicurum autem ut de totius generis humani ), ita de hominis quoque origine cum Abderita consensisse veri est simillimum.

1 Censor a s Democrito vero Abderitae ex aqua limoque primum visum esse homines Procreatos Nec longe Secus Epicurus is enim credidit limo calfacio uteros nescio quos radicibus terrae cohaerentes primum

74쪽

quae cum ita Sint, non video cur huius certe capitis )lemmata turbata 8Se cenSeamus. Neque quidquam proficiemus, si lacuna quadam, quam inter Alcmaeonis nomen et ea quae sequuntur verba δι ελου κτλ. intercessisse nescio an quis coniciat, et veram Crotoniatae opinionem et Pseudo-alcmaeonianae . . Sententiae (δι ολου . . . lemma inferiisse putabimus. Ita enim Oribasiana sententia a Democriti Epicurique non recedit, ut Sane mirandum esse primo potius

nomen non Sse additum.

Apparet igitur sublata Talbileis chii suspicione non a librario quodam indiligenti, sed ab ipso Plutarcho sententiae illi Ale

Iam cum ad ipsorum auctoritates, Rufi dico et Ps.-Plutarchi, res revocata sit, uter maiore fide dignus si quaeramus necesse est. Atque aetates si respicimus, Rusus Traiani medicus Suidas S. V. cf. Galenum . atra bile Iosia: non ita multum Plutaretium' illum personatum Dox proll. 66 antecessisse putandus est, ita ut sere aequales sint. Porro sontes quales Rufo suppeditaverint nescimus Plutarchum ex otio et ipso haud incertis auctoribus nixo sua hausisse Dielesius ostendit. Praeterea ut omittam Rufum non consulto, sed casu in huius doctrinae mentionem incidere quasi praetereuntem, ita ut ipsius potius sententiae quam auctoris rationem habeat Alemaeo cum in investiganda metus natura ac condicione ab ovorum comparatione profectu Sit, num cotyledone in V inesse putare potuit Plutarchum autem secuti Si pullum quoque spongiae ritu sucos circumfusos excipere conicimus, quid obstat Prae sertim cum adeo antiquitatem hoc placitum redoleat, ut vix indignum censeas quod tribuatur ei qui omnium primus hac de re scripsisse videtur. Denique Dielesius de ragmonti VI similitudine me admonet. Nam cum Diogenes Appolloniata, quem undique sua compilasse constat, ex Alcmaeonis placito

increvisse et insantibus ex se editis ingenitum lactis humorem natura ministrante praebuisSe.

1 Nam de insequente rectius sine dubio albile ischius dubitas. 2 Nam Aetium mitto, qui num idem atque Plutarchus tradiderit haud scio an quis dubites.

75쪽

ex Alcmaeone depromptam esse, quem eadem in metu describendo usum esse hoc fragmento compertum habemus. Facere igitur non possum quin Rufum errasse iudicem. Qui unde sua hauserit si quaeris, attenda velim quam causam huius opinionis asserat. Nam cum ceteri qui cohyledonum doctrinam professi sunt, quod Sciam, Omnes Epicurus, Democritus Dox d26 an 6; ippo Diogenes Apoll. Censor. 6, 3 et Aristophanis in Aristotelis de animal epitomen ox. Isi, i in eo tantum niti soleant, quod infans editus ex alvo

matris ubera ore apprehendere non cunctetur, conferas sis

σθαί φ=ησι, τὴν δ' ἐξέγερσιν διάχυσιν, τὴν δε παντελῆ ἀνα-

an Alcmaeonis doctrinam prosectam esse puto a Vulgari , illa inter antiquos opinione, somnum fieri per refrigerationem, quam pSam Sententiam cum e mortis somni fratrissimilitudine tum inde ortam esse arbitror quod homines dormientes rigore facile temptari animadverterant. Iam cum

76쪽

aut ipsum sanguinem aut Sanguine recedente Superficiem Porporis refrigerari credere eos neceSSe erat. Quarum viarum

eum illam ingrediatur Empedocles Galenus hist phil. 3T Dox.6 6 Ii nec non auctor de flatibus c. I VI IIo 23 L. ,

Alcmaeo ut hanc sequatur Sectionibu commotus esse ut Tanneryo pourri'hisf. d. l. scienc heli. I 2i ita mihi quoque videtur, quippe qui accuratiSSime in Venas ad cor coeuntes sanguinem confluere doceret. Videtur igitur, cum cadavere secto arterias sanguine in vena atque cor confluentes orbatas invenisset, iam e mortis similitudine simile quid in dormientibus quoque fieri coniecisse. Crotoniatae sententiam amplectitur Ps.-Ηippocrates Epid. VIM, I 2 V Ioa ) εμφανεω εγρη γορω θήρμοτερο τα ξω,

τα σε δε ψυχροτεροδ, καθευδων ταναντία , quo eum conseras

haec: .... Iπποκρατ)η καὶ σοι ρμδ εσα συννευειν ἐν τοῖ υπνοι φασι σχεδδν δ' εισὶν απάντων ἰατρῶν τε καὶ φιλοσόφων ο δοκιμώτατοι. Quin AriStoteli quoque de somno

placitum de pars an II i, b ano de somno III pag. dbi imprimis o G et ab8 ab hac sententia pendet, quam quantopere sibi persuaserit inde elucet quod etiam veritatem a prsieiudicata illa doctrina vinei patitur hist an III is, 2I

IA τοῖ καθευδουσιν ἐν τοῖ ἐκτό με ρεσιν λαττον γίνεται τὶ αιφια, ωστε καὶ κεντουμενων διχ ρεῖν μοίωσ. Fragm. XXI.

Πυθαγορείων τα αρχια δεκα λεγουσιν εἰναι τα κατα συστοι- χιαν λεγομενασ, περα και απειρον, περιττώ καὶ ρτιον, yν καὶ πληθοσ, δεξιδν καὶ ριστερόν, αρρεν καὶ θῆλυ, ρεμουν καὶ κινουμενον ευθυ καὶ καμπυλον, φω καὶ σκύτοσ, ἀγαθὴ,ν καὶ κακόν, τετράγωνον καὶ τερόμ)ηκεσ. ουπερ τρόπον εοικε καὶ 'Aλκμιαίων - Κροτωνιάτ)η υπολαβεῖν, καὶ τοι υτο παρ' ἐκείνων γ ἐκεῖνοι παρα τουτου παρελαβον δν λόγον το ου' καὶ γαρ γενετο τὴν )iλικίαν ' λκμαίων ἐπὶ γεροντι Πυθαγορα, ἀπε-

77쪽

αί ναντιωσει απεφήναντο παρα μεν ουν τουτων ἀμφοῖν τοσουτον εστι λαβεῖν, τι τἀναντι αρχαὶ τῶν δντων, τί δ' όσαι παρα τῶν ἐτερων καὶ τινε αυται ισιν.

ἀλλ' - μονον ἐναντια ο δε Πυθαγορειοι καὶ πόσαι καὶ τι εσἀπεφ=ηναντο κοινὴ, ουν των Πυθαγορείων ο ταυτ)η ἐγένοντο τxi odini g, καὶ 'Aλκμαιωνο τὴ ἐναντία λέγειν τὰ ἀρχὰ τωνόντων. πόσαι δε καὶ τίνε αυτα των JΠυθαγορείων ῖδιον. θστε παρ' ἀμφοτέρων τοσοΘτον εστι λαβεῖν, τι τὰ ἐναντία ἀρχαὶ τῶν δντων τ δ' σαι καὶ ποῖαι παρα τῶν ἐτέρων, ω ειρηται. Isocrates . ἀντιδόσεω (or. 15 β 268 .... εἰ τουσλόγου τῶν παλαιῶν σοφιστῶν, ων - μιεν πειρον 5 πληθοσεφiiσεν ει ναι τῶν ἐντων, ' πεδοκληί δε τέτταρα καὶ νεῖκοσ1 IIucusque Alexandrum sequitur iam quae ille miserat, ortasse ex Ammonio addidit, cuius Praeter Alexandri scrinia compilavit cuiusque mox occurrit mentio do, i τω iliετερφ φιλοσοφtia . Quod si verum, aliquantum augetur codicis E auctoritas et fides. 'otest tamen et ipse e codicibus subiecis,e.

78쪽

δυο μονα κτλ.Diog. Laert VIII 83 τα πλειστα γ' ατρικα λέγει, μωσδε καὶ φυσιολογεῖ νιοτε λεγων Θυο τα πολλά εστι των ἀν

θρωπίνων.

Ps. - Clemens apud Rufinum recognit. VIII A Dox. 25s): Alcmaeon contrarietates elementa principiorum esse didit . In Aristotelis huius enuntiati interpretationem παρα μενουν τουτων α φοῖν τοσουτον εστι λαβεῖν, τι τἀναντία ἀρχαὶ τω οντων Sanderus nuper invectus monuit multo latius pa-

fere οντ quaru τὰ ἀνθρωπινα, ita ut bonus Aristoteles quoque interdum dormitare putandus sit, nisi sorte alia suerint Alemaeonis dicta, quae huiusmodi interpretationis copiam ei dederint. Sed ne voluisse quidem contendere Aristotelem crediderim τῶν οντων principi Alcmaeonem putasse contraria. Vides Aristotelem hoc verbum eo tantum loco adhibere, quo non de solo Alcmaeone, sed de Pythagoreis quoque loquitur. Iam

cum non id agatur, utrum ων οντων, των ἀνθρωπίνων

principia contrarietates sint, sed in Voce ἐναντία sententiae vis totaque comparatio posita sit, hoc premens illud minoris hic certe momenti esse arbitratus verbis τἀναντία ἀρχαὶ τωνοντων non addidit molestum enim erat i των ἀνθρωπίνων, sed ut hoc ab loco alienum omisit Isocrates autem et ipse τ οντ significari ratus si modo ratus est quanta sit fido nemo erit quin e contextu loci videat. Praeterea quam ipse Sanderus' profert explicationem nequaquam probaverim Contrariorum enim exempla ab Aristotele allata λευκών μέλαν, γλυκυ πικρον, ἀγαθbν κακόν, μέγα μικρον ad corpus fantum humanum pertinere vult. Sed hanc interpretationem salsam esse cum alia docent tum voces ἀγαθhν κακον, quas ethica ratione intelligendas esse mihi quidem constat. Nam eis locutionibus quas Sanderus laudat u ἀγαθbν1 Philippsonum l. l. pag. 185 ut videtur secutus, qui In hominis' inquit 'corpore plurima duo sunt, album et nigrum, dulce et amarum, bonum et malum, parvum et magnum'. Contrario errore Unna pag. i): Ethica ratio in oculos incidit'.

79쪽

id quod sanandi, κακb id quod nocendi vim habeat sonare demonstret scit. αγαθhν πυρετου, ἀγαθών φθαλμι ἰσ, αγαθ δνώμου , genitivo non addito illam vim subici non posse vix est quod moneam Accedit quod Diogenem neglexit Sande rus,

qui optimis auctoribus nixus claris verbis negat ad medicina in haec verba spectare. Denique valde me dubitare confiteor utrum ἀνθρωπινα verti possita corpora humana an potius latius pateat. Reliquas huius fragmenti interpretationes eum perluStremus, Stanteyus hist philos Lipsiae illi pag. 23 qui multas

esse humanarum rerum causas Crotoniatam disputantem facit, non magis dignus est quem respiciamus, quam Olearius eiusdem editor qui quasi correcturus annotat Tota hominis vita obnoxia est contrariis et quidem quae sint τῆ τυχη vel τὰ τυχόντα ut sensus Sit Esse suas plerisque humanarum rerum vices.' - Perperam Mericus quoque Casaubonus ad

Laert Diog. l. l. Cum ex disciplina inquit Tythagorae Alemaeonis dogmata manasse prodat Aristoteles Pythagorae

autem ora idem atque ἀγαθον, θεοσ, νουσ, omnis origo boni, δυὰ autem ἀοριστον, λη, malum et omnis origo mali facit vox ἀνθρωπινα in verbis Alcmaeonis, ut eum id quoque, si non praecipue, Volui SSe credam τὰ χερείονα νικαν, id est mali plus in vita esse quam boni. - quidem proprio Sensu τὰ ἀνθρα)πινα de omnibus humani mundi rebus hic die affirmaverim Nam haec interpretatio non simplicissima solum Ss,

sed inde quoque veri simillima, quod eodem quo fragm. Ividimus modo divina humanis hic quoque oppoSutSSe eum apparet. Idem Unna iam dubitanter profert umani notionem ut generaliora verba vitaret addidisse videtur, nisi verisimilius eum humanis tantum rebus ualitatem, divinis autem

unitatem tribuisse.'Iam qua ratione dii sint res humanae ' Si rogamus alteras res alterius contrarii imagines praebere Tonne mannus rum)

80쪽

rem contraria inter se permixta amplecti censeamus.

Sed quamvis multis difficultatibus hic locus obstructussis, hoc perspicuum Ss, ab eis, qui binorum contrariorum de- eadem docuerint, diligentissime illum ab Aristotele discerni, cuius verba clara sunt et quae diligentes magis lectores quam doctos interpretes requirant. Itaque cum Riffero Grach. d.

miror, quod non solum rugium ), sed etiam Chaignetum H)ot utilium' ne non egelium' invenio narranteS συστοι - χία auctorem ab Aristotele eum diei. Verum non modo inter eos qui infinita esse rerum principia voluerunt philosophos nusquam, quantum video, Alcmaeonis fit mentio, sed etiam huius enuntiati sorma minus distincta atque accurata est q), quam ut hanc de humanarum rerum contrariis doctrinam fusius eum tractasse putari possit. Itaque tam debili in undamento philosophiam quandam de rerum origine eum posuiSSe negaVerim.At cur tandem contrarietates omnino eum tetigisse censebimus Non alia, mihi crede, de causa'), nisi ut hac ex sententia latius patente peculiarem quam de morbis corporisque humani natura prolaturus erat doctrinam cogeret. Quam ob rem haec verba quasi e prooemio subsequenti fragmenti dempta esse mihi videntur.

Fragm. XXII.

nec non απερριψεν. Porro Ritendas qua confusione Permisceantur con

traria et e sensibus et e ratione petita, cum Aristoteles Phys Ab, pag. 18s do eos qui confraria principia esse velint distinguat τουσ

6 Id quod Brandisium quoque persuasum habuisse gaudeo GeSch. i. nimio instra. 'riech Philos Inso).