장음표시 사용
201쪽
is Altera distinctio de visis dormictium declaratur exemplo & authoritate Ennii, & dissimilitudine. 2o Occurrit tacitae obiectioni a dissimilibu .eti Tertia distinctio de visis ebriorum confirmatur ex eodem loco dissimi tu. χι Quarta de furiosis constat item ex dissimilibus. 23 Verba Alcmeonis sumpta sunt ex Alcmeone tragoedia Euripidis, qua E nius Latinam fecerat.
' At enim ipsi sapiens sustinet se in furore , ne approbet Iasa pro veris: σ alias quidem spe, si aut in sen-
βψ ipsius Hi aliqua forte grauitas, aut tarditas, aut obscuriora fiunt quae uidentur, aut a persticiendo temporis breuitate excluditur . ' Quanquam totum hoc, sapientem aliquando sustinere assensionem , contra vos
e l. ' si enim inter visa nihil interes et, aut sempersiusti
neret,aut nunquam. Sed ex hoc genere toto pesici potest leuitas orationis eorum qui omnia cupiunt conpundere. ' Quaerimus grauitatis, constantiae, firmitatis, sapientiae iudicium utimur exemplissemniantium, furiosorum,ebriosiorum .illud attendimus, in hoc omni genere quam inconstanter loquamur: non enim proferremus vino aut somno oppresses, aut mente captos,tam absium de , ut tum diceremus interesse inter vigilantium visa,c sebriorum oe sanorum, oe eorum qui essent aliter assem: tum nihil interesses hoc quidem cernunt, omniaste reddere incerta, quod nolunt: ea dico incerta, quae αδκλα Graeci. si Si enim res se ita habeant, ut nihil intersit virum ita cui videatur, ut infimo, an sano: cui
psit exploratum esse de Fa sanitate quod velle ess-
ere,non mediocris infama est. 7 Similitudines vero aut
geminorum, aut signorum annula impressorum pueriliter conste latur.' quis enim nostrum similitudines negat
202쪽
LIBER II. 49ese, cum eae plurimis in rebus appareant Sed natis ea
ad tollendam cognitionem, similia esse multa multorum, cur eo non estis contenti, praebertim cocedentibus nobis cur id potira contenditis, quod rerum natura non
patitur, ut non fluo quidque genere sit tale,quale est,nec fit in duobus aut pluribus nulla re disserens ulla comu-mtas, ut sibi sint m ova ovorum, .apes apum simillimae Quid pugnas igitur' aut quid tibi riis ingeminos conceditur enim similes esse: quo contentus esepotuera . ' tu autem ius eosdem plane esse, non similes. quod feri nullo modo pote i. deinde confugis ad physicos, eos qui maxime in academia irridentur: a quibus ne tu quidem
iam te abstinebis: '' ais Democritum dicere innu
merabiles esse mundos, S quidem sic quosdam inter sese non solum similes , sed undique perfecte m absolutie ita
pares, ut inter eos nihil prorsus intersit, σ eos quidem innumerabiles: itemque homines. ' Deinde postulasor si mundus ita sit par alteri mundo , ut inter eos ne minimum quide intersit, concedatur tibi ut in hoc quoque
nostro mundo aliquid alicui sic sit par,ut nihil disserat,
nihil intersit. 'μ Cur enim,inquies, cum ex illis indiuiduis,unde omnia Democritus gigni affirmat, in reliquis mundiso in his quidem innumerabilibus, innumerabiles V Qu. Lutati j Catuli non modo possint esse , sed etiam sint: in hoc tanto mundo Catulus alter non post effici '' Primum quidem me ad Democritum vocavi,cui non absentior: poti que refellam,propter i qu od dilu
cide docetur a politioribus phsicis . singularum rerum
203쪽
ueo A C A D. QP IE S T. singulas proprietates esse. Fac enim antiquos illos Se uilios, qui gemini fuerunt dam similes quam dicuntur:
num censes etiam eosdem fuisse s non cognoscebantur foris, at domi: non ab alienis, at a suis. n non videmus hoc usu venire, ut quos nunquam putassemus a nobis internosici posse, eos confiuetudine adhibita tam facile internosteremus, uti ne minimum quidem fmiles esse viderentur Hic pugnes licet, non repugnabo : quinetiam concedam,illum ipsum sapientem, quo omnis hic sermo eni, cum ei res similes occurrant, quas non habeat denotatas, retenturum Upensium, nec
unquam viti vise assensiurum,nisi quod tale fueri quale fallium esse non posse. Sed ad caeteras res habet artem
quandam qua vera a falsis psit distinguere: ad m
militudines istas ustus adhibendus eni. Vt mater g minos internosiit consiuetudine oculorum: sic tu intemnosces, si assueueris. R Videsine ut in prouerbio fit ouorum inter se similitudo tamen hoc accepimus, Deli fuisse complures saluis rebus illis, qui gallinas alere permultas quaestus causa solerent. 8 hi cum ouum in*exerant, quae ldgal apeperisset, dicere flebant. Neque id est contra nos : nam nobis satis ea oua illa internoscere . nihilo enim magis assentiri potest hoc istud esse, quam si inter ista omnino nihil interesset. habeo enim regulam, ut talia vis vera iudicem, qualia falsa esse
non po t.ab hac mihi non licet ira uersum, ut aiut, digitum disicedere, ne confundam omnia. veri enim m
falsi non modo cognitio, sed S natura tollitur, si nihil
204쪽
LIBER II. II erit quod intersit. ' vi etiam illud absurdum sit, quod interdum soletis dicere, cum uis in animos imprimatur, non vos id dicere, inter ipses impressiones nihil interesse , sed interstecies σ quasdam formas eorum. Quasi vero non stecie vis iudicentur, quae Iidem nullam habebunt μιlata veri 9 falsi nota. Illud vero perabser- dum qMd dicitis, probabilia vos sequi,si re nulla impediamini. Primum quὶpotestis. non impediri,cum averis
false non distent' deinde quod iudicium est veri, cum sit comune falsi ex bis illa necessario nata enimi id est assensionis retentio: in qua melius sibi constitit Arcesialas si vera sunt quae de Carneade nonnulli existimant. Si enim percipi nihil poten, quod utrique visum est: tollendus assensius en . quid enim ea tam futile, quam
quicquam approbare non cognitum M Carneade autem
etiam heri audiebamus selitum esse delabi interdum,ut diceret opinaturum, id est peccaturum esse sepientem. 'Asbi porro non tam certum est esse aliquid quod comprehendi psit, de quo iam etiam nimium diu di 'uto: quam spientem nihil opinari, id est,nunquam asentiri rei vel false, vel incognitae. Restat illud, quod dicut
ε vera inueniendi causis contra omnia dici oportere,σpro omnibus. Volo igitur videre quid inuenerint.
'η Non flemus, inquit, ostendere. Quaesiunt tandem ista - mysteria s aut cur celatis quasi turpe aliquidsententiam vestram Vt qui audient, inquit, ratione potiusquam authoritate ducantur. quid si virumque s numpetus elis unum tamen illud non celant. nihil esse quod
205쪽
A C A D. Q L AE S T. percipi post. 88 .an in eo aut boritas nihil obest tmibi
quidem videtur vel plurima. Quis enim ista tam aperte
perspicueque m peruersa falsa secutus esset, nisi
tanta in Arcesila, multo etiam maior in Carneade Scopia rerum, Cir dicendi υIIuisset Τ' Haec Antiochus fere Alexandriae tum, oe multis annis post, multo etiam a seuerantius in Syria, cum esset mecum , paulo
tau i Concedit postremum argumentum Academicum, subiicitq: alias quatuor causas, quibus etiam sapiens assensionem cohibet, ne quid audeat a firmare. i Idem arsumentum ultimum Lucullus in Academicos regerit, quale ανξικε perpugnax e , cum nocet aduersarii , a quibus prosertur.3 inire nihil erat nece se dicere, sapiciem interdum se stinere assensum, &. specialem aliquam notare circunstantiam suspendendi iudicis. 4 Prosopopoeia est Academicorum leuitatem & repugnantiam quandam in oratione .u disputatione sua constituentium, quae dicendi figura multo gratior αvalentior, quam si res ipsa sub persbna Luculli diceretur. ς Postreinum argumentum aduerius conclusionem eiusdem soritae sumitur ab his rebus, quae Academicorum theli repugnant. 6 Illustratio araumenti ab exeinplo, & sy llogismus conexus secundus. Cossitato sorite,& singulis eius partibus, Lucullus deinc ps occupat qu dam exempla similitudinis ab Academicis usurpata, ad illustiandas partes proposi- . tae argumentationis , dc praecipue complexion& nam cum magna sit multis in rebus similitudo, Academici hineestici volui, ut eaedem sint, atque nihil inter eas intersit. 8 Argumentum similitudinis reprehenditur tanquam falsum, quia ex eo con. clusio non olliciatur: si enim propositio syllogista addatur, falsa erit: omnia similia sunt eadem. 9 Alia probatio Academicorum ad con sirmandam complexionem sui Soritet ducitur a maiore ad minus: syllogi sinus con nexus primus,m inter nauudos anuumerabiles ii hil intest, in inter multas res, qua sui t innofro munam, nihil intererit: Sed tuter mundos nihil interest, mi ait Democritus: . N Io luter mιh.is res huius mulli nihil ι utereri.
Assumptio praecedit approbata tellimonio Democriti, qui censuit mundos ego in- numerabiles, & nulla re intorse differentes: contra queindisputat Aristoteles capite octauo libri primi De caelo.i o Arsumptio syllogisni. ii Propositio syllogitat a maiore ad minus. i: Ratio propositionis a primis rerum causis secudum opinione Democriti,
i 3 Hoc exemplum citatur propter Catulum, qui huic disputationi intererat.14 Resellit alsiuiliptionem syllogi sint, & Democriti testimonium alio phy- ficorum testi inonio, qui in singulis rebus aliquid proprium olle censent quo ab aliis dillera ut, & distinguantur. Nam singularum rerum propriae quaedam sunt sermae,
206쪽
uas cum ignoramus, ex multis communibus accidentibus sic unam quanque remelinimus, ut proprium aliquid tandem iniciatur. iue Respondet ad exemplum de geminorum smilitudine, & duas eausas ata
fert, quibus res similes internoscantur, consuetudinem, & artem. 16 Confirmat vim consuetudinis ad res distinguendas, duplici similitudine exemplorum. Prima est a matre geminos internoscente.
ιν Secunda smilitudo ab exemplo ouorum, de quibus orouerbium est. Nuhil tam simile ovo, quam ouum, quum de rebus maxime similibus loquimur. is Delos, insula una est Cycladum clarissima, dictaa δκλοω, id est ostendo, quia cum mersa esset, subito apparuit. 1; Accommodat exemplum de ovis, ad id de quo agitur: Argumentum esta causa dist inctionis, quae est proprietas aliqua in singulis rcbus. io Iludit puerilem distinctionem de visis, quasi imagines & species rerum confusae sint,non autem impressiones & imaginationes: quod Lucullus refellit ab efficientibus causis : visa qualia sint, per suas species iudicantur: specios igitur reruconfuta cile non possunt. ii Aliud caput refutationis a repugnantibus. xi Consectarium est, in quo des nitur λοι Academicorum,id est assiensionis retentio, a verbo in ἔχω, inhibeo, haereo, retineo, de qua Arcestam probat magis consentanea locutum, quam ipsum Carneadem. 23 Declarat inconstantiam in oratione Carneadis,quae est in his duobus repugnantibus: nulli rei assentiri, Sc aliquid opinari. Quod postremum idem fere est
quod alicui rei assentiri. - , Quia opinio estimbecilla assensio, i Stoici omnes vitiosas perturbationes subiiciunt.11 Postremum caput refutationis est de more disiputandran contrarias par
tes ubi Lucullus rcfellit fine propter que haec cosuetudo inducta sit ab Academicis.1s Vt Cicero secit in libro de sinibus, de Diuinatione , de Natura deorum.1 Dialogismus est veteris Academici cum novo,quo elicititur cause contrariae disputations, 3c refelluntur. . 28 Mysteria sunt arcana , quae olim non nisi occulta ratione lacrorum peri ciebamur, ut sacra Cereris & Proserpinae,quae in vulgus efferre nefas erat. xy Resutatio postremi argumenti de aut horitate, constat exemplis duorum Academicorum, qui magis autnoritate sita, quam ulla ratione Academicam disci
plinam persuaserunt. . . .. - Ο c
o Lucullus concludit defensonem partium Antaochiam , &, ut mitio, laetandem otandit, a quo hanc totam disputationem assumpserit.
, Sed iam etiam confirmata causa, te hominem amicissimum me autem appellabat) S aliquot annis minorem natu, non dubitabo monere, Tune cum tantis lau
dibus philosophiam extuleris, Hortensiumque nostrum dissentientem commoueris, eam philosephiam sequere qua cofundit vera cum falsis, si oliat nos iudicio, priuat approbatione, omnibus orbat sensus Et Τ Cimm
207쪽
s A C A D. Q V IEST.riis quidem, quibus a 'ectum solissiue deus aliquis, siue
natura ademerat, siue eius loci quem incolebant, situs, ignes tamen aderant, quorum illis uti lumine licebat. isti autem, quos tu probas,rantis ususis tenebris,ne sicintillam quidem vitam nobis ad aθiciendum reliquerunt.' quos si sequamur , iis iuinculis smus astram, ut nos commouere nequeamus. Νblata enim assensione,omnem oe motum animorum, S actionem rerum Fustulerunt. quod non modo recte fieri, sed omnino fera non potest. Τ Provide etiam, ne um tibi istam sententiam minimeticeat defendere. An tu, cum res occulti imas aperueris, in lucems protuleris, iurat que dixeris ea M te coperisse quod mihi quoque licebat,qui ex te illa cognouera n gabis esse rem ulla, qua cognosti, comprehendi, percipi positi'Vide quaeso etiam atque etiam, ne illam quoque rerum pulcherrimarum a te ipso minuatur authoritas. η Quae cum dixisset ille, finem fecit. Hortensius autem vehementer admirans, quod quidem perpetuo Lucullo loquente fecerat, ut etiam manus saepe tolleret: nec mi
rum: nam nunqua arbitror contra Academia δctu esse
subtilius) me quoque, iocansensian ita senties, non enim satu intelligebam capit hortari istententia deli flerem.' Tum mihi Catulus, Si t inquit, Luculli oratio flexit,
quae est habita memorater,accurate,copiosi: taceo, neque te, quo minus, si tibi ita iuideatur, sententiam mutes,deterrendum puto . istud vero non censierim, ut eius au- tboritate moueare.' tantum enim te non mouit, inquit
arridens, ut caueres ne quis improbus Tribunus plebis
208쪽
quorum , des quanta copia semper futura sit) arriperet te, S in cocione quaereret, qui tibi costares,cu idem negares quicquam certi posse reperiri, idem te comperisse dixisses . hoc quaeso ne te terreat: de causa autem
ipsa malim quidem te ab hoc dissentire. sin cesseris, non
magnopere mirabori memini enim Antiochum inum,
cum annos multos ratiast bset, simul ac Uisium stipententia destitisse . Haec cum dixisset Catulus, me omnes intueri.
t Peroratio est Luculli, in qua Cicerone dehortatur ab Academica philos phiat primum argumentum est ex factis Ciceronis, quae speciem hisci repugnatii.
1 Amplificatio proximi argumenti a comparatione minorum. 3 Cimnieris, sunt populi in italia ad Baianum & Auernum sinum, qui e Iuni convallem ingenti iugo circumlatam, qua neque matutino, neque vespertino sole contegitur . Sunt etiam Cimmeris in Ana ad Bosphorum Cimmerium , qui r fione in incolunt tot nimbis & tenebris circunsusam, ut lucem solis intueri non posnt: inde prouerbiu extitit, Cimmericas tenebras fundere. id est valde obscurare. 4 Secundum argumentum ab adiudiis incommodis Academicae disciplinae, quae tollit omnes motus animorum: sed Academici respondent, ἰποιιὼν non esse censationem mentis & animi, sed magnam actionem lapientis rerum pondera diligenter examinantis, in quibus cum aliquid probabile inuenerit , idipsum sequatur, de tamen asensionem cohibeat, id est,non profiteatur se aliquid scire. s Tertium a fictis Ciceronis,qui coniurationem Catilinae a se patefactam &coprebensim esse iurauit. Pridie enim Caledas Ianuarij xliin a Metello Tribuno plebis potestate habendae concionis prohiberetur, magna voce iurauit vertissimum, pulcherrimi inaque iusiurandum, quod populus magna voce eum vere iurasse iurauit. Lege librum quintum epistolarum. 6 αλακολουθον est pronominis demon strativi, quod ab antecedente dissentie in genere. γ Hic Hortensius fingitur admirans, ad augendam laudem superioris disputationis, quia Hortensius Antiochianas partes tuebatur. 8 Catulus inuitat Ciceronem ad dicendum, di iocando respondet adpos remum argumentit Luculli, quod nulla inco stantia sit Academicii philosophum dicere nil posse percipi, & magistratum in re 'ub gerenteni iurare aliquid a se deprehensum e :Ie. Academicorum enim thesis tantum pertinet ad eas res, quae in philosophia tractantur,quas dicebant opinione duntaxat hominum eontineri, non vlla certa 3c constanti sicientia. ut antea saepe diximus. 9 Catulus relinquit Ciceroni liberum arbitrium,& contrariam partem, qua non probat exemplo Antiochi disputat, qui ab Academia noua ad veterem defecit.
' Tum ero non minus comotus, quam soleo in causis
maioribus, huiusmodi quadam oratione sum exorsus:
209쪽
A C Α D. Q V IEST. Me Catule oratio Luculli de ipsa re ita mouit,ut dombominis,' copiosim parati, m nihil praetereuntis eorum quae pro ista caussa dici possent: non tamen ut ei respondere posse dissidere. authoritas autem tanta plane
me mouebat, nisi tu opposuisses non minorem tuam.' ingrediar igitur , pauca ante quasi de fama mea dixero. Ego enim si aut ostentatione aliqua adductus, aut studio certandi ad banc potissmum philosephiam me applicaui, non modo stultitiam meam, sed etiam
mores O naturam condemnandam puto. ' nam si minimis in rebus pertinacia reprehenditur, calumnia etiacoercetur: ego de omni statu consilioque totius iustae aut certare cu aliis pugnaciter, aut flustrari cum alios,tum
etiam mei um velim Itaque nisi ineptum putare, in rati di hiatione id facerem. quod cum de Rep . disceptatur eri interdum flet: iurarem per Iouem, de que penates, me S ardere studio veri reperiendi ea fentire, quae dicerem. seu; enim possum non cupere veruinuenire, cum gaudeam si simile veri quid inuenerim Sed vi hoc pulcherrimum esse iudicem, vera videre: sic, pro veris probare false, turpismum en . Z Nec tamen
ego is sium, qui nihil unquam falsi approbem , qui nunquam absentiar, qui nihil opiner: sed quaerimus de sapiente . ego vero ipse m magnus quidem sium opinator non enim sium sapiens S meas cogitationes sic dirigo, non ad istam paruulam Cyno seram, i, Qua fidum duce nocturna Phoenices in alto, vivit Aratu eos, directius gubernat, quod eam tenent,
210쪽
STLIBER II. M Quae cursu interiore breui conuertitur orbe: sed ad Helice S clarissimos Septetriones, id eni rationes has, latiorestecie, non ad tenue elimatas. Eo fit,ut erre, S uager latius. Sed non de me,ut dixi, fled desa
piente quaeritur . visa enim ista cum acriter mente stensiumue pepulem accipio, hi que interdit a tior,necpemcipio tame. nihil enim arbitrorposse percipi. non sum sapiens: itaque visis cedo, neque possium resistere.'' sapietis
aure hanc censet Arcesilas viam ese maximam, Zenoni absenties, cauere ne capiatur, ne fallatur videre.' ' nihil eni enim ab ea cogitatione quam habemus de grauitate sapienti errore, leuitate,temeritate disiunmus. 3 Quid
igitur loquar de firmitate sapientis quem quidem nihil. opinari tu quoque Luculle concedis. i
t Exordii decorum notatur, quod in Cicerono naturale suit , ut in causis verecundius ordiretur, ut ipse testis est inDiuinatione: Ita mihi deos velim propitios, ut elim illius temporis mihi venit in mente,quo die citato reo mihi dicendum sit, nosolum commoveor animo, sed etiam toto corpore perhorresto. Oratio Ciceronis pro noua Academia tres in partes diuiditur, exordium, refutationem eorum quae dicta sunt a Lucullo contra nouos Academicos, & confria qumationem thesis Academicat, m nihil possit percipi: qua per omnes philosophiae partes dilatabitur. Exordium autem ducitur a laude Luculli,cuius tamen authoritati opponitur par aut horitas Catuli, a quo Academia noua si periore dialogo diligenter & accurate defensa fuerat. Prolepsis est ad purganda suspicionem ambitionis aut pertinaciae,quae duo vitia a philosophis esse deiat alienissima: admonet igitur se non contradicendi aut dissimulandi, sed cognoscendi studio ad tuendam Academia nouam accedere. Syllogi sinus est connexus tertii modi,& propositio connexa primo loco ponitur. Ratio propositionis a minori ad maius.s Assumptio in qua remouetur antecedens: sed non facio stladio cotradicedidissimulandi. quod iurisiurandi authoritate quadam confirmatur.
6 Ratio assumptionis a minori ad maius.7 Detorquet a se disputationis inuidiam: Ego, inquit, non de me, sed de s piente disputo: admonetque de genere disputationis similitudine Sept trionis minoris & maioris idque vere admodum. non enim est ad veritatem limata Ciceronis oratio,quae pro Academia noua suscipitur, sed specie quada colam probabilis quemadmodum nobis momenta singulorum argumentorum cosiderantabus perspicuum