장음표시 사용
41쪽
immortalitati consecrarunt, e eum distulante inducunt, i nihil assismis, sophialas quibusicum certamen instituit, modest tme refellat cuius instituti rationem ipse reddit: Si ex quo hominum numero sim, fuaeras, ex humesse dicam, qui libenter refelli se patiantur in quid aut fasum, aut meptum dixerint: libenter etiam refellant i quid ab alio minus ere Letum
fuerit, Cr quibus non minus reprehendisquam reprehendere gratumducundύιmque sit: tanto enim maius bonum esse arbitror, quanto manus maximo liberari malo, quam alios tiberare. In Theaeteto autem nihil sire dicit: Quod obstetricibus de quoque mιhi acciditserilusum, Uapientia acuus: Cr quod multa mihι obiiciunt, quod numfuenque interrogo, restandes nemini: cum nihil habeam, quo apienter restonderepsim, ere nimis obiiciunt: cuius rei caussa eLI, quod dein me opem ferre partur tibin iubet generare prohibuit:. quamobrem ne isse quidemsum da in re omnino sapiens,nec dum ingem, inuentum extat, quod ex me prodierat. Qur ero mecum ersantur, primo quidem identur rudes, sed mea consuetudine F Deo propitio antur mirum in modum proficiunt, Gibi er aliis persuadent,βὰ tamen eos nihil a me didicis accepisse connat, eru cum muLtis egregiis dotibus essent in Ducti, ex se inis inuenis. Hanc ironia Socratis otιcus apud Ocerone aedicalface tamque Cr elegante indicat.EII enim Cr minime ιne ι hominis, in eiusdem etiam faceti, cum despietia disi ptetur,hac ι ipsum detrahere,eu tribuere ilPudente,qui eam sibi arrogat: t apud Platonem Socrates in caelum effert laudιbus Protagora , Ηρpram, Prodicum, Gorgiam,caeteros se autem omnium rerum infum fingit Crm-demieret hoc nemo quomodo ilia; nec Epicuro, ut id reprehebit, entior. Idem Cicero, crates, ait, dese ipso detrahes in distulatione plus tribuebat his, quos olebat refellare, ita cum aliud agnosieret atque sentiret, libenter tibiitus est ea disiimulatione,quam Graeci ciρωνειαν ocant, quam ait ditiam in ta phrican uisse Fannim, idque propterea itissem in sita non tu' tandum,quod idem fuerit m Socrate. 3 me cum de sitis tam modeste diceret, pollinis oraculosepientisimus omnium iudicatus est Duias cae Itini acerdos Chaerephonti de Socrate percontantι hoc edidit , t HI apud
sepientisimu . quod oraculum in Apologia sua apud Platonem sic intem pretatur, Solus deus bidetur essespiens: sed hoc re o signiscat hominis sapientiam parui ritimandum esse,aut certe pro nihilo habenda. Sacratem cute vietem nomina quas eius exemplo Uu dixerit homine sepientissmum esserui more iuratis iudi uerit sapientiam suampro nihilo esse Δι
42쪽
eendam. quam silentia laudem ac praedicatione cum prasin iis deragaret sermonemuos consumebat in hominibus ad artutus diu cohortanis dis: Socratem enim, tale Cicero, tu dicere aiunt iterfectuv- esse si . quis esset satis concitatinarationesua ad studium percipiendae cetasMιά '' Nirtutis. Quibus enim id essetpersuasum, i nihil mallerse esse ruam diras bonos, his retiruam facilem esse doctrina. His Soraticis manitu Mem Fune
Xenophontis απι μιον su δωρ libri, plena Platonis de morabus iriat utibin distulationessed ne in itam pene copiam exemplorum perseruar, Leum duntaxat num ex ClitiphoneyuLIcιam. GLDurdem eum tecum essem saepenumero, crates, alde commotus sum,tum te dicentem audirem, misiquepulcherrime omnium dicere γιμ es, eum ad homines obiurgados Aut e tragica machina deusatiquis repente exclamares, Quo praecipites ruitis homines 'nsitu quo os rapiat ιmpetus, nec quieruam quod deceata tu in cogerendis opibus penitus estu occupati iberorum autem quiabus hae comparantur xuram habetis nultam: nee leuiuste Midi sani, iustitia praeceptorabin commendatu, qui iustitiam doceant, si modo doceri posissi in diligenter exerceo se quidem a duitate exercitationis comparandast. do etiam eos qui corpus quidem exercent,animiι r. nexistunt, aliam partem qua suapte natura paret, colere, hanc qua imperat,sternere. Item secuique Uum eius rei qua nouit ti, prodesse: G quis oculis,auri- ε,toto corpore tι nema anus ei si non idere,aut auHre,aut alio suo-uis modo corpore non ti,fuam dis eademque ratio sit in artibus: is quis sua bra nefat ti, neque aliena lyra tetur. idemque aleat in caeteris ιns motu in artibus: atque huc dicendo peruenis, i concludas,qui animons t D,huiestius es, i animus agatorium,quam uat, in sui iuris in agedast.hu tuis sermonibus Q aliis multis,qui irtutem doceri posis confirmant,nunquam sum aduerstu . eas enim perutiles esse Cr ad homines cohortandos, in quasi Umno excitandos plurimum conferre arbitror.3 socrates summus philosephus multos habuit di pulos Id imprimis Platonem sapientiae patrimonio auxit:. Plato Academicos in Peripateticos haerede uae doctrinae reliquit: qui ex eadem familia elut cognati,di Llitudine latum nomιnu disserebantinam quipost obitum Platonis in Aeademiasihola suburbana Athenis docuerunt, cademici sunt appellati, tSpeusippus Platonis ex Potona sorore nepos, qui octo annos Occademiae praefuit: t Xenocrates athenori Γ-,oriundus Calcedone Thraeiae ορ-- do: t Polemo, ates,Crator, in multi a*.qua ero in lyra. uenim Arisores holam, Nua quatuordecim annos docui γοωbans crastotelem
audierunt,mniau maritaρ, id est deambulando Peripatetici exeuentu
43쪽
dictisunt. ristotele authore Laenio,cum a Macedonsa legatus rediisset,
elegisse dicitur in I A. et ταῖν , bi sique adfictιone nctionem deambulado cum μὴ discipulis phιAsephara setitus es. Inter ἔνι autem cri si diuersa ratio naminis eraticum doctrina orsias esset eadem: ε nec tamen, t reique . cademici Cr Teripatetιcι,Ornatam Cr elegatem doctrinam, sic Socraticam ac dere modestam consuetudinem Platonis in philosophando retinuersit: Platonis enim libri Socraticam dubitatιonem de omnι-bm rebus nuda adhibita affirmatione continent, ristoteles,Theophrastus, caeteri Peripatetici, Cr Academici libris suis desicrilsierunt elut κυριας δοἱας,id est,ratas Cy immutabili necesiitate definitas sententias, suas eorum sectatores sine diu dubitatione sequebantur. Hae tenus Academicorum descriptionem ex causis in adiunt tιs adumbratam tenemus. 7 me loco Varro reuocationem se, inta me correctione mulat,ne ideatur ineptur id quod adiectione 3eteris prouerbν declarat ἴς τta 8 θκνα sus ML neruam,quod in eos transferri potest, qui cum ineptisint, aut indocti , δε-cere tamen eos cupιunt ,a suibus Iotius docendιsunt . Cuius smile exemplum est in Oratoriis Ciceronis libris, Loquar, ait Caesar, ego de facetiis,m docebosius, i aiunt,aratorem,ruem cum Catuluε nNer audisset, foenum alios aiebat esse oportere.
Fuit ergo iam a Platone accepta philosophandi ratio triplex. ma, de laita moribus altera, de naturam rebus occultis: tertia,de disserendo, quid verum,
S quid falsium, quid rectu in oratione prausimve, quid
consentiens, quid repugnet iudicando. Ac primam partem illam bene vivenssi a natura petebant, e que pa- redum esse dicebant, neque ulla alia in re,nisi in natura,quaerendum esse illud summum bonu, quo omnia referrentur. 3 Constituebantque extremum esse rem ex petendarum, mem bonorum,adeptum e se omnia enatura, ' animo, m corpore, iuita. Corporis autem aba ponebant esse in toto,alia in partibus. Valetudinem, vires, pulchritudinem in toto: in partibus au
tem flensius integros, praestantiam aliquam partium
44쪽
singularem,ut in pedibus celeritatem, vim in manibus, claritatem in voce,in lingua etiam explanatam vocum expressionem. nimι autem quae essent ad comprehendendam ingen virtutem idonea, que ab iis in naturam oe mores diuidebantur. Naturae celeritatem ad disicendum , cir memoriam dabant, quorum utrunque mentis essetproprium, ingenti. morum autem tutabant studia esse, quasi consiuetudinem, quam partim
exercitationis assiduitate,partim ratione formabant.in
quibus eratpbilsopbia ipsa. In qua quod inchoatu est, neque perferitae gresso quaeda ad virtute appellatur: quod aute absolutu,id est virtus,quasiperfectio natura,
omniumque rem,quas in animis poni,vna res optima. ergo haec animora. 7 Vitae aute id enim erat tertiu)aLiuncta esse dicebant,quae ad virtutis usum valerent. Iam virtus animi bonis oe corpora cernitur in quibusdam, qua non tam naturae, quam beatae vita adiuncta siunt. Hominem esse censebant, quasipartem quandam riuitatis S uniuersigeneris humani,eumque esse colunctum cum hominibus humana quada societate. Ac de summo quidem atque naturali bono sic agunticaetera aute pertinere ad idputant,aut ad agendum, aut ad tuendum, ut diuitias,ut opes,ut gloriam,vi gratiam.Ita trifartita ab iis inducitur ratio bonorum. Atque haec illa sῖnt tria genera, quae putant plerique Peripateticos dicere:
id quidem non falseo. Est enim haec partitio illorum: illud imprudenter,si alios esse racademicos,qui tum appellarentur: alios Peripateticos arbitrantur. Commu-
45쪽
viis haec ratio, cor virisque hic bonorum finis videbatur, adipisii quae e sient in prima natura, quaeque ipsi per
sese expetenda, aut omnia, aut maxima. Ea seunt autem maxima, quae in ipso animo, atque in ipsa virtute versantur. ' Itaque omnis illa antiqua philosephia sensit in una virtute esse positam beatam vitam nec tamen beatissimam,nisi adlugerentur,m corporis, S c
tera, quae silia dicta sint, ad virtutis Uum idonea. Ex hac desicriptione, agendi quoque aliquid in vita, oe ossic' ipsius initium reperiebatur, quod erat in
construatione earum rerum, quas natura praescriberet.
Hinc gignebatur fuga desidiae, voluptatum que cotem pilo: ex quo laborum, dolorumque si ceptio multorum,
magnorumque rem bonest que causa, G earum rerum, qua erant congruentes cum descriptione naturae. 'de S amicitia existebat, S iustitia,atque aequitas. Haec Suoluptatibus, o multis vita commodis anteponebatur. Haec quidem fuit apud eos moru institutio, eius am
ris,quam primam possit forma atque deseriptio.
i Philosephiae tripartita diuisio propterea Platoni attribuitur,fuod diati s siri erat partim morales, Alcibiadem, Menone, Lachetem, armidem, libros de Republica legibuWyartim naturales, i Timaeum: pamrim dialecticas, i Politicum, Parmenidem,Sophistam. qua partition sua-ώis non omnem philosophandi materiam complectente, Peripatetici tamen Lib. .de cademici, Cr Stoici contenti fuerunt. Nam cum diderent,ait Cicero. DibM. nos ita esse natos, M in communiter ad γirtutes aptι essemu sua notae illu- pressu unt, Iu titiam dico,temperantiam aetera ue generis eiusdem,quae omnes ales artιum retiquarum materia tantum ad metiorem partem, tractatione disserunt, ea que distules )iderent nes magnificenti- Vpet re Cr ardentι- , Labere etiam insitam quandam elpotius innatam cus duate cientiae, nato ue esse ad congregationem hominum, in adseci
46쪽
tatem, eommunitatemquegeneris humani, ehue in maximis ingeniis maxime i Pucere.totam phιlosephiam tres inparteis Huι erunt suam partitionem a Zenone retentam es demus. o prima philosephiae pari, quas de ita Cr moribus.docet quidsitsummum hominιs bonia, quo referantur omnia,quae sunt ad beatam ita necessanae temm in γιta factis, sic in doctrana bene γιuendi propositum Alyuid esse oportet,cuiu gratia is facienda, sic docenda atque explicanda sint omnia. s Summum ιtaque ιι- num definitione inpartitione declaratur: quae duo praecipua sentιn explicandis artium institutis instrumenta . simod autem Graeci et oin nominant , Cicero summum bonum, in Gramum, in extremum, Q em di citi interdum beatitatem Cr beatitudinem. saepe etiam beatam Diam: hi finibis emenim nominibus cum eadem natio siubiecta sit ,promisiue in indiferenter i de nat. titur. Paucis autem hoc loco finem bonorum ex L caeremicorum sententia deorum. definit Adeptum es ea, quaesiuntsecundum naturam. fuem pluribus eduis di ratione de ibin explanat,sed ' num duntaxat locum Graia. Suis
di, sique oportet, prima naturalis appetitio postulat baee deligerere ι- finitar. e Iue ex his finem istum summi bom atque Urimi, que prιma illa M.
Funt,ita constitui necesse est,sii licet earum rerum, quaesuntsecundum naturam,quamplurima in suam maxιma adipso.Huc igitur em tenu runt, quodque ego pluribus erbis,ilis breuius sicundnm naturam suere.
6 Partitio autem beatae itae, quae secundo loco adhibetur, ea causis e frientibus constat, quaesunt bona corporis, anima in fortunae, eaque nobis ab Aristotetis auis antate repetenda est Inaritione ιrtutis,aιt,beatam γε Cap. 8 Lb. I. tam se putamus sed tame bonis extemis indiget: ιx enim potest v ne PDς de mor. quidem,res magnas in honestas agere is, cui nudae opes, nusta suppetunt copiae cum Merarue elamiorum studio, diuitus, et publica authorat te,non sicus alue ιnstrumentu estsciantur etsi nonnulia defuerint hominiabus, inobilitas, tiberi, pulchritudo, magnam labem it oleant Veg re: nerue enim itane beatus est qui in deformitate corporis aut ignobilitate generas aut stitudine Cr orbitate liberorum itam degit: ac minus etiam fortasse beatus. cui liberi scelerati ac perditi, aut cuius amici D s boni et hae ita mwrarint: quare ad bene beaterue tuendum fortunae commoda necessaria γιdentur esse. ideosue permulti facilesunt adductι. t ex hisah beatam itam, nosteram fortunam cly ututem esse crederent. meristoteles de causis beatam bitam e Gibus, quarum pramum genu ad comoda corporis pertineta ue duM an partes dιuιHtur ex bonis en/m eo
ρεφῶν ruadam sunt niuersa,ruadam propria partiumsingularum. ι ris
47쪽
est bona aletudo, quae in optima totius corporis flatu cernitur: er pulchri rudo,quot ex apta Hura membrorum cum coloris fuadam suauιtate,cum interse omnes partes lepore quadam consentiunt: m robur,quod in neruorasmitate Cr constantia consistit, nde bellicae fortitudinis laudes pleru/sque ducuntur. 9uae propria sunt singularum partium,aliquod militer pondus afferunt beatae ita, t ιnsensibus ιntegrito, cum omnes Iam alente fuesunt in pedibus celerιtas , qualis olim insaLodromis laudabatur in manibus ad comprehedendum is, quae ιn Milone Crotoniate plurimum aluisse dicitur: in oce claritas,cum ea te licue percipitur auritus in tingua emplanata 'hocum impresio,cὐm ea sones ocis distinctos Cr pressἰi est icit. inhu omnibus iaccademici putant atiruam Pim inesse ad beate , nedum crs quid in corpore peccatum fuerit aut morbo,aut distortione Cr deprauatisne aliqua ut motu statuue deformi, aut imbecillitate partium non esse omnibus numeris absilutum felicem,ιn suo tale ιιιum reperiatur. nec tamen eiusnodi bona tantam authoritatem habere. t cum animi γιγtutibus quae
. i praecipuam im habent ad copιtuendumsmmum bonum comparada sint. 6 de quibus nοbu deinceps dicendum est principio a definitione γιrtutis
sempto, quae re ta mentis asseritio nominatur eius admones praeclaras er laudabιles efficiens. irtutis autem genera duo γeteres philosophi notauerunt,
num naturale cr ιngeneratum, alterum morale in Poluntarium. Anι-
mi,inquit Ocero,pluresunt ιrtutes, sed duo genera prima: num earum qua ingenerantursuapte natura, appellant ί ue non oluntariae: alterum earum, quae in oluntate positae metu proprio nomine apte ara solent, quarum est excellens in animorum laude prae antia.Prioris generis est docilitas, Cr memor a quae sere omnia apparantur no mony nemιne,ea ue irtutes, qui habent, ingenios Pecantur. Alterum autem genus est magnarum, erarumque irtutum, quas doluntarias appellamus: di prudentiam, fortitudinem, temper tiam,rustitiam,m retiyua emsdem generis. Hoc autem
sese exentet aruefacereposeuerat haec celia,c progresDo cu
ero natura, arte π exercitatione multa confrmatus est,tum bisue ha
48쪽
adiuuantem adiungunt seram fortunam: t opes, diuitiae gloriam, tetiam,nobilitatem,gratiam,ruae expopulara hominum vinione ad finem bonorum referris,nritantum enim fortunae ustus trabuisset eam non sol;m in bonis in rebus expetendis numeret sed etiam reginam bonorum, et patim deam quandam consituat. Quamobrem omnis ilia antirua ph
soteles actionem perfectae irtutis, in in Nita perfecta. nec tamen beati - CV. Mib. r. mam, nisi reliqua duo bonorum genera adiungantur, quae t partim instrumenta artιm ornamenta a tutis.nam, t ait Virgilius, cratior e pulchro deniens in corpore, istus diuuat.
Ita igitur complent itam beati mam sed ita, Gne dropsit brata
ita existere. Sunt enim acre ones quadam, in causae assinuantes extrinsecus assumpta, quae se ad n clariorem in illustriorem laudem ir ris effciunt' autem absint, non propterea 31rtutis authoritatem deprimul sed tamen quia sunt Hudum naturam, sine illis Fummum bonum ndique temfectum m absolutum esse non potest: quod ita definitur a eteribus philosophu, Ut secretu omnibus malis cumulata Ommu, aut quampluramora bonorum costeris. se autem gradus se licitatis Cristoteles existimat,cum ait irtutem,si ab aliis bonisseiungatur, anteponendam quidem esse omnibus sin ramungatur,pluris esse cum minimo bono coniunctam,quam Da tim: M quo plura quis habeat, quae in corpore magni aestimantur ost bea-DO c enim distulat omadis corporis in fortunae non modo Pisum bonum adiuuara, sed etiam instriorem c lendidiorem Uu uos effici. μ' hac descriptione Fummi boni certa genera efficiorum nasiuntur Juga demdiae, alutat Iue conia is. est enim D desidias oluptas contra naturam hominis naturalis animi magnitudo in periculis laboribus sic temperantia in traetermittendis Auptatibus cernitur. mne etiam charatus generis humans , ausitiaIue omnis manauit , caeteraei irtutes e quae maxime sunt cogruentes cum desiriptione naturae.In summa quatuor sentes morum comonstranturiaut enim honesil in persticiaria derastertiisue re satur: aut in hominum societate tuenda rabuendisves um cuique, rerum contractaru de aut in animi excellentis, atque inuicti magni -ἀne ac roἷore' aut omnium quaesunt, suas dicuntur, ordine in modo,in quo ines majestia in temperantia. tque haec Academicorum Cr Peripateticorum communis insitutis de moribus fuit.
D e natura autem id enim sequebatur ita dicebant, ut eam druiderent in res duas: ut altera esset eoiciens,
49쪽
altera autem quasi huic se praebens, eaque esceretur
aliquid. In eo quod escere vim esse censebatCin eo autem quod efficeretur, materiam quandam: in utroque tamen utrunque. Neque enim materiam ipsam cohaerere potuisse i nulla vi contineretur,neque vim sine a- liqua materia. Nihil est enim quod non alicubi esse cogatur. ' Sed quod ex utroque,id iam corpu's et asiqualitatem quandam nominabant. Dabitis enim profecto, ut in rebus inusitatis, quod Graeci ipsi faciunt, a
quibus haec iam diu tractatur,utamur verbis interdum inauditis. Nos vero,inquit tticus. Quinetiam Graecis licebit utare,quum voles,si te Latina forte deficient. Bene sine facis: sed enitar ut Latine loquar,nisi in huiuscemodi verbis, utphilosophiam, aut rhetoricam,aut physicam,ut dialecticam appellem,quibus,ut aliis multis, consiuetudo iam utiturpro Latinis. Qualitates igitur appellaui, quaS Orcidim e Graeci vocant: quod ipsum apud Graecos no est vulgi verbum,stdphilosophorum. atque id in multis. Dialecticorum quoque verba nulla fiunt publicasuu viuntur Et id quoque commune omnium fere es artium. Mut enim noua Aunt rerum nouarum facienda nomina, aut ex alus transferenda.
Quod si Graeci faciunt, qui in iis rebus tot iam fecula
Nersantur, quanto id magis nobis concedendum est,qui haec nuc prιmum tractare conamur vero,inquam, Varro bene etia meriturus mihi videris de tuis ciuibus, si eos non modo copia rem auxeris, ut effecistised etiam Merborum. Mudebimus ergo,inqui noua verbis uti te
50쪽
IN CIC. ACAD. FRAG , turbores necesse est. 8 Earum igitur qualitatum sunt iliae principes, aliae ex iis ortae. Principes fiunt uniusnodi, simplices . Ex iis autem orta variae fiunt, σquasi multiformes.Itaque aer quoque 'timur enimpro Latino ignis,m aqua, r terra rima fiunt. Ex iis autem ortae animantium forma,earumque rerum,qua gignuntur e terra . Ergo ista initia, oe,ut e Graeco vertam, Elementa dicunturie quibuss aer m ignis mouendi vim habensio escienditi reliquatartes accipiendi, 2 quasipatiendi, aquam dico, 5 terram. ' Quintum genW,e qκo essent astra,metesique singulares,eorumque quatuor, qua sepia dixi, disiimile raristoteles quoddaesse rebatur. Sed sebi tam putant omnibus sine ulla specie,atque carente omni illa qualitate faciamus enim tractando usitatius hoc verbum, oe tritius) materiam quadam,ex qua omnia expressa atque essectam quae
tota omnia acciperet in omnibusique modis mutare, atque ex omni parte, eoque etiam interire non in nihi
lum, sed in fluas partes, quae infinite secari atque diuidi
psint, quum sit nihil omnino in rem natura minimi quod diuidi nequeat. Qua autem moueantur, omnia interuallis moueri. qua interualla ite infinite diuissi possint. Et quum ita moueatur ilia vis,quam qualitate esse dicimus, Si quum sic ultro citroque versetur, o materia ipsam totam penitus commutari putat, S ita essici quae appellat qualia, si e quibus in omni natura cohaerente, o continuata cum omnibus seu partibus essectum esse munium,extra quem nulla pars materiasit,nullamque