장음표시 사용
81쪽
rerum, & siquam συγκωm Np, id est approbationem : deinde contrarias nouorum Academicorum rationes refellit. Esse igitur aliquam καπιληψιν probat notionibus sensus de animi,quddsensus innumerabiles res percipiat, & animo comprehcsa philosophia ut moralis, dialectica, physica,fatis magno argumento sit aliquid sciri & percipi posse: συγκα--ιμ vero , id est approbationem & assensionem breuiter disputat iisdem repetitis argumentis. Cum autem Academicorum sententia hoc syllogismo poti sumum concluderetur: Vis, inter quae nihil interea, percipi non possunt: Omne isum e II eiusmodi:
Nullum igitur ifum percipi pote a. Eisisque syllogismi assumptio prosaretur visis ebriorum, somniantium, furisserum, & similitudinibus geminorum dc sigillorum, contra haec omnia Lucullus primitin generaliter docet qudd Academici definiat visa, quod partiantur, qudd syllogisimo concludant, qudd quaedam sit in rebus perspicuitas,eos ided aliquid percipere:deinde speciatim singulis
eorum argumetis respondet: atque ita prima pars eius libri Luculli oratione cocluditur. Altera pars in Ciceronis Academia nouam defendetis oratione sequitur: atque imprimis multis authoribus antiquis, Democrito, Anaxagora, Empedocle, Socrate,Platone Academicorum nouo rum oscin αληψία, quas diceres incoprehensibilitas,defenditur: deinde sensus S animi variis exemplis approbatur, qudd multis in resus kllantur oculi, ut nauigiorum motu: qudd geminorum & signorum similitudines nos perturbet: qudd ebrii, somniantes & furiosi decipiatur: qu3d a Stoicis dialectica sophismata inexplicabilia tradantur: ludd a Lucullo multa falsa pro veris dicta sint. Tum demum in omnibus philoisphiae partibus, physica,morali, dialectica, ex controuersis philosophorum opinionibus nihil certi & comprehensi esse demostrat. Atque hoc
pacto Ciceronis oratio contra Luculli orationem argumentatur,&'tota
contentio Academicat quaestionis absoluitur: quam tibi no idcirco Q-lum, quia prima pars argumenti huius Alet ante dedicata, nuncupauir sed multo magis qu6d te unum ex omnibus mortalibus qui nunc sunt, vere philosephiae patrem possim confirmare. Quid enim ,ut cuncta tuae
virtutis huius argumeta praetermittam, Rhemenses muta tua sempiterna gloria sentatae aliud pr dicant Quod ut in perpetuum florentes δίbeatae faciat, pro maximis tuis & singularibus in omne genus hominum meritis, Deum Optimum obtestor & obsecro. Vale. DatumTutetiae,
Nonis April. E gymnasio Prelleorum. I s s o
82쪽
Q U AESTIONUM EDITIONI sprimae liber Secundus,qui inscribitur Lucullus. Α G N V M instentu L . Luculli,
magnumque optimam artium 1tudium,tum omnis ' liberalis re digna
homine nobili ab eo percepta doctri na,quibus temporibus florere in fro
G maxime potuit, caruit omnino robus urbanis. im enim admodum adolescens cum fratre
pari pietate oe industria praedito paternas inimicitias magna c. gloria eupersecutus: in Asia 'Quaestorprofectus, ibi permultos annos admirabili quadam laude, prouinciaepraefuit: deinde absens factus a dilis, continuo Praetor sticebat enim celerius legispraemio post in ricam, inde ad Consulatum: quem ita gessivi dili
gentiam admirarentur omnes, ingenium agnosterent.
Post ad Mithridaticum bellum missus a Senatu, non
modo opinionem laicit omnium,quae de virtute eius erat,
sed etiam gloriam superio . 7ἱdque eo fuit mirabilius, quod ab eo laus imperatoria non admodum expectabatur, qui adolescentiam in foren si opera, Quaesturae diuturnum tempus, Muraena bellum in Ponto gerente, in
83쪽
c A C A D. IES T. Asiae pace consium ferat: sed incredibilis quaeda ingen
magnitudo non desiderauit indocilem Uus disicetinam. Itaque cum totum iter o nauigationem consumpsisset, partim in percontando aperitis artim rebus gestis legendinin Asiam factus imperator venit, 'cum esset Roma profectus rei militaris rudis. '' Habuit enim diuina
quandam memoriam rerum,uerborum maiorem Hom
tensius. VSed quo plus in negotijs gerendis res quam verba prosiunt, hoc erat memoria illa praestantior,qua fuisse in Themistocle,quem facile Graeciaprincipem ponimus, singularem ferunt . Qui quidem etiam polucenti
cuidam se artem ei memoria, quae tum primum pro rebatur,traditurum,restondise dicitur, obliuisise mal le,quam disicere.credo,quod haerebant in memoria quaecunque audierat, oe viderat. Tali ingenio praeditus Lucullus, adiunxerat etiam illam, quam Themistocles streuerat, disiciplinam. Itaque ut literis consignamus, quae monumentis mandare volumus sic illi in animo res insculptas habebat. 'ΤTantus ergo i erator in omni
genere belli fuit, praeliijs,oppugnationibus,naualibuspugnis,totiusque belli instrumentis S apparam,ut ille Rex post Alexandrum maximus, hunc a se maiorem ducem cognitum,quam quenquam eorum quos legisset, ateretur. In eodem tanta prudentia fuit in constituendis temperandi ue ciuitatibus, tanta aequitas, ut hodie
stet Asia Luculli institutis struandis, m quasi vestigii
persequendis. Sed etsi magna Δι utilitate Reip. tamen diutius quam vellem, rata νμ virtutis, atque ingenij pere-
84쪽
L I B E R II. Igrinata abfuit ab oculis,oe fori, dr curiae. ' - Qtiinetia
cum victor a Mithridatico bello reuertisset,inimicorum calumnia trienio tardius quam debuerat, triumphauit. 7Nos enim Cosules pene introduximus in urbem currum clarissimi latri: cuius mihi consilium S authoritas
quid tum in maximis rebus profuisset, dicerem, nisi de meipso dicendum essen. quod hoc tempore non est necesse. Itaque privabo potius illam debito testimonio, quam id cum mea laude comunicem. '' Sed quae populari gloria decorari in Lucullo debuerunt ea fere sunt ' 'Graecis
literis celebrata m Latinis. Nos autem illa exteriora cum multi haec interiora cum paucis ex ipse sape cognouimus. ' Maiore enim studio Lucullus, cum omni ut
rarum generi, tum philosophiae deditus fuit, quam qui
illum ignorabant,arbitrabantur: nec vero ineunte atate
flum, sed σ Quae tor aliquot annos, in ipse bello,
in quo ita magna rei militaris esse occupatio solet, ut nomultum imperatori sub ipsis pellibus oth relinquatur. Cum autem e philosophis ingenioscientiaque putaretur Antiochus Philonis auditor excellere, eum secum SQuaestor habuit, S poni aliquot annos imperatori. άmque esset ea memoria, quam ante dixi, saepe audiendo facile cognouit, quae vel semel audita meminisse potuisset: dele labatur aurem mirifice I tione librorum, de quibus audiebat.
t Hoe exordium operi iam perfecto additu est , ut ait Cieero lib. 33. Epist. ad Att.Torquatus Romae est: iussi, ut tibi daret Catulu 3c Lucullu , ut opinor antea. his libris noua prooemia sunt addita ,quibus uterque laudaretur.Huius , emit duae sunt partes,una in laude Luculli altera in defensione huius libri aduersus quorundam ealumnias. Prima propositio est, Lucullus ab urbana de forensi laude se ad externam
85쪽
de belli eam transhilit. Argumentum ab adiunctis personae, quae propositae rei repugnant: Lucullus absens quaestor fuit, 3e AEdilis,& Praetor, dc Consul bello Mittitia datico praesuit: caruit igitur diu multumque rebus urbanis.1 Liberalis doctrina continet Grammaticam, Rhetoricam, Dialecticam, Arithmeticam, Geometriam, Musicam, Astrologiam: quibus tantus honos olim hobitus fuit in Graecia, ut eas soli liberi & ingenui perciperent, perpetuo interdicto,ne se tui docerentur.3 Fuit gloriosum Lucullo adolescenti Seruiliu Augure reii peculatus agere,vi mscendi patris gratia, qui accusante Seruilio sunt damnatus fuerat: ex qua tamen accusataone Seruilius excitato tumultu per vim euasit. Vide Plutarchum in Lucul Quaestor Lucullus viginti millia sestertium, quibus L. Sylla mulctauerat Asam,collegit,id est,centies vicies millena millia aureorum: ubi continentiam si Asiaticis omnibus mirifice probauit. s Privilegio aliquo maturius quam leges annales paterentur, post aedilitatem Prani3r factus est: quia inter hos magistratus biennium legibus interesse debuit,quiabus Lucullus virtutis gratia solutus est. 6 Collatio est maiorum ad augendam gloriam Luculli, qui Mithridatem regno expulit Pontico, cuius conatus atque impetus in Asiam Sylla& Mur a tantum
7 Prolepsis hic latet a repugnantibus: Lucullus usum rei militaris non habebat: mirum est igitur quo modo gloriam superiorum vicerit. 2 Remouet admirationem tantae victoriae: cuius duas causas ponit ingenium Ecdoctrinam Luculli, quae per se ac sine usu ad res magnas obeundas plurimum potu runt. Vsus autem 1sciplinam vocat indocilem, quod usus militiae, sicut reliquarum fere artium, doceri vix posse, sed exemplis & experimentis multo pluribus quam
9 Videtur hic historiae Plutarchi repugnare r Lucullus enim si Plutarcho eredimus adolescens praeclara virtutis suae documenta in bello Marsico praebuit: cui tantum L. Sylla tribuebat, ut quoties aliquid esset sortiter & strenue gerendum, eius opera praecipue uteretur: &in Mithridatico bello in AEgyptum missus a Sylla ad Ptoletneum regem comparandae classs gratia strenue legationem obiit: dc ad Tenedum Mithridatis naues amixit e de in Asia quaestor Mitylenaeos, qui mulctam sibi imposita detrectarent expugnauit. Itaq: si vere scribit Plutarchus Luculiatus no rudis rei militaris, sed logo usu doctus, de petitus Mithridatico bello prs fuit. io Declarat in senii magnitudinem a parte: quia memoria ingenii pars est, quae
Iaudatur in Lucullo comparatione Hortensi & Themistoclis . Hortensius mem ita tanta fuit, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisdem retaderet, quibus excogitauisset. Hoc adiumento ille tanto sic utebatur, ut sua de commentata & scripta & nullo reserente omnia aduersariorum dicta meminisset, ut ait Cicero in Bruto: Themistoclis autem memoria tam singularis fuit, ut intra annum optime loquutus sit Persice, ut ait Fabius libro undecimo. Lucullus autem utroque praestantior, quod Hortensius minus excellentem, Themistocles minus excultam doctrina memoriam rerum habuit.
ii Redditio comparationis Luculli cum Themistocle ad augendam ingenii de doctrinae laudem. in similitudo memoriae eum literis, quae posteritatis causa repertae sunt, quae subsidio obliuioni esse postat. H Concludit imperatoriam laudem Luculli ex tribus virtutum generibus sortitudinis, prudenuae, iustitia. Fortitudo aute ex rebus subiectis declaratur, circa quas
86쪽
verseri solet,& amplissimo testimonio Milbridatis, quod ad faciendam fidem valet, quia laudari ab hoste permagnum est.
i Prudentia Luculli confirmatura factis. Cum enim Asia publicanorum De-nore,& auaritia adeo premeretur,ut conditionem suam multo duriorem qualibet servitute duceret, Lucullus eam nouis legibus descen re latis mirum in modum recreauit: unde tantam sibi cociliauit beneuolentiam Asanoru, ut in eius honorem Lucullea publice celebrarentur. is Redit ad primam propositionem de urbana absentia, & laude Luculli,quam confirmata circunstantiis. is Luculli fortuna in bello Mithridatico subito mutata est , quia desertus est asiis militibus,& multorum calumniis obiectus. Itaque clim Romam victor rediisset, negatus est ei triumphus calumnia C. Memmii,qui palam dictitabat Lucullum corra autnoritatem & officium Imperatoris multa secule, Mithridaticisque bellum diutius prorogasse: nee ipse triumphasset, nisi principes Tribubus immixti suffragia populi Romani multis precibus expressissent. Vide Plutarchum. i Amplificatio Luculleae laudis, quod in reprimenda eoiuratione Catilinae Ciceronem iuuerit, quae per apophasin tractatur. is Trasitus ab imperatoria Iaude ad laudem ingenii & literaru , ne periona non satis φιλολογoe in hac Academica quaestione induci videatur. is Mithridaticum bellum a Lucullo gestum Archias poeta Graecis literis celebrauit,ut ait Cicero:& Sallustius Latinis,ut ait Plutarchus. 2o Lucullus tantam operam Graecis & Latinis literis dedit,ut utroque genere posset quam aptissime de quam omatissime dicere: nec selum adolescens in artibus ingenuas versatus est, sed etia reuocatus a bello Mithridatico ad philosophiam se contulit:& in contemplatione rerum tanquam tu iucundissimo diuersorio coquieuit. Plutarch in Lucullo. v xt Pelles per metonymiam dicuntur pro castris & tentoriis, quae iam ex pelli- ιζue bus fiebant: ex efficientibus igitur significatur effectum. xi Confirmatio doctrinae ex efficientibus causis, quod Lucullus mul/os annos Antiocho philosopho usus sit, quod excellentem memoriam habuerit, quod librorum studiosissutius fuerit.
. Ac vereor interdum, ne talium personarum, cum amplificare velim, imminuam etiam gloriam . Sunt enim multi, qui omnino Graecab non ament uteras :plures, qui
philosophiam: reliqui, qui etiam si hac non improbent,
tamen earum rerum distulationem principibus ciuitatis non ita decoram putent Ego autem,cum Graecas literas M. Catonem in senectute didicisse acceperim:P. autem Africani historiae loquatur in legatione illa nobis,
quam ante Censeram obiit, Panaetium unu omnino comitem fuisse:nec literarum Graecarum, nec philo ophiae
87쪽
iam ullum authorem requiro. Ressat ut iis restondeam, qui permonibus elusimo si nolint personas tam graues iuligari: quasi vero clarorum virorum aut tacitos cogressius esse oportea aut ludicros sermones,aut rerum colli- quia leuiorum. ' Etenim , si quodam in libro vere est a nobisphilosophia laudata,profecto eius tractatio optimo atque amplissimo quoque dignisiima eth nec quicquam aliud videndum est nobis,quos populus Romanus hoc ingadu collocauit,nisi ne quid priuatis studiis de opera publica detrahamus. Quod si, cῖm fungi munere debeamus, non modo operam nostram nunquam a populari coetu removemus, ped ne litera quidem ullam facimus nisi forensem: quis reprehendet no iram otium,qui in eo non modo nosmetipsos hebescere, O languere nolumus: sed etia vi plurimis prosimus,enitimur' ' Gloriam verὸ non modo non minui, sed etiam augeri arbitramur eorum, quorum ad populares illustre ue laudes, has etiaminus notas, minusique peruulgatas adiu mus. ' Sunt etiam qui negent in iis qui in nostris libris di I utent, fuisse earum rerum, de quibus di 'utatur, scientiam: quimibι videntur non solism vivis, sed etiam mortuis inuidere. ' Restat unum genus reprehensorum, quibus cademiae ratio non probatur: quod grauius ferremus, si
qui uam vitam disicebna philosophiae probaret , prae
ter eam, quam ipse sequeretur. H Nos autem,qui contra omnes dicere, qui scires ibi videntur, solemus, non possumus,quin alij a nobis dissentiat,recusare. Quanquam nota quidem causi facilior est, qui verum in-
88쪽
uenire fine ulla contentione volumus, s uesiumma cura studioque conquirimus. ' Es enim omnis cognitio multis essi obstructa disscultatibus, eaque est , min ι-psis rebus obsecuritas, m in iudiciis no tris infirmitas,
ut no sine causa cr dos imi S antiquissimi inuenire peposse quod cuperent, diffisi sint: tamen nec illi debeo
runt neque nos studιῆ exquirendi defatigati relinquemus neque nostrae δ 'utationes quicquam aliud agunt, nisi ut in utraquepartem dicendo S audiendo, eliciat, O tanquam exprimant aliquid, quod aut veru fit, aut ad id quaproxime accedat. Neque inter nos cy' eos qui se scire arbitratur, quicquam interest, nisi quod illi non dubitant, quin ea vera sint qua defendi/ti nos probabilia multa habemus, quae sequi facile,usirmare vix posumus.' Hoc autem liberiores O solutiores semus, quod integra nobis est iudicadi potestas,neque ut omnia
qμα p scripta, oe quasi imperata sint, defendamus,
necessitate ulla cogimur. 8δ Nam cateriprimum ansetenetur adstricti, quam quid esset optimum,iudicare potuerat: deinde infirmismo tempore aetatis aut obsecuti amico cuidam, aut una alicuius quem primum audierunt, oratione capti, de rebus incognitis iudicant, O ad
quancunque fiunt disiciplinam ' 'quasi tempestate delati, ad eam, tanqua ad saxum,adhaerescunt. 'δ Nam quod dicu omnino se credere ei quem iudicent fuissesapientem:probarem, si idesium rudes m indoesti iudicare potuissent. Statuere enim qui sit sapiens, vel maxime videtur esse sapientis. ' Sed ut potuerunt omnibus rebus
89쪽
auditis, cognitis etiam reliquorum sententiis, iudico
runt: aut re semel audita ad unius se authoritatem contulerunt. Sed nescio quomodo plerique errare malui, eamque sententiam quam adamaverunt ,pugnacissime
defendere: quam sine pertinacia, quid conflantissime dicatur, exquirere.
Cia i Haec exordii se da pars est, in qua Cicero occurtit vituperatoribusprimu philosephis,deinde Academiae, quibus 5: alias saepe respondit, ut in HortenuO,lib.
primo de Finibus,de Natura deoru ,lib.2. Ossicioris. Primae vituperationis tria fiunt capita, unum de contemptu Gra carum literarum, alterum de contemptu Philos phiae, tertium quod haec studia principibus ciuitatis non conueniant. 2 Eleuat duo eapita vituperationis de studiis Graecam literarii, de philosephiae duobus exemplis, quae species sani nobilium principum : fuit decorii Catoni Graecas literas, S: Africano philosophiam distere: haec igitur studia principibus concie miscura. temnenda non sunt. Cato senex sic avide arripuit Graecas literas, quasi diuturnan. Maiora. sitim explere cupien',ut ea ipsa ei nota essent, quibus exemplis uteretur: de breues Plutarebiti in commentarios ex Thucisside, plures ex Demosthene confecit, quorum ei usus esset Catone. in causis Forensibus: Sc scripta sita Graecis sententiis Se historiis exornauit. 3 Remon det ad tertiam calumniam, quae negat esse tantae nobilitatis se digni ratis philosophiam tractare. Prima refutatio a repugnantibus: non decet homines consulares aut obmutestere aut de rebus leuioribus inter se colloqui: res igitur strias Sc graues disputare debent. 'secunda resutatio ab adiunctis. Philosophia est optimat igitur optimo quo Ciritibro primo que homine dignissima. Haec autem a Cicerone in eo libro qui in riptus erat Ho de vibis. tensius, defensi Sc collaudata fuerat, cum esset accuseta de vituperata ab Hortensio s Tertia a paribus. Cum in Republica firmus, nihil nisi publicum agimus: liceat igitur nobis in priuato otio etiam aliquid utile de honestum meditari. s3 Il gi simus est connexus primus, cuius assumptio hoc loco prima est. 6 Propositio syllogismi connexa. Utera nulla. Utera nulla, id est nihil omnino scriptu. metaphora est hyperbolita extenuaάdi gratia,ut lib. i. de Orat. De frangedis cupiditatibus litera in eorum libris nulla inuenitur. dein Bruto, Ante Periclem,cuius scripta quaedam serutur: Sc Thucididem, qui non nastentibus Athenis, sed adultis fuerunt, nulla litera est, quae quidem orn tum habeat. 8 Metaphora est ab acie serti. na ut haec rubigine,sie ingeniti hominibus desidia dc inertia retunditur. Cum igitur is esset Rei p. status,vi unius Caesaris dominatu mnia tenerentur, nec ulla esset forensibus de senatoriis causis relicta libertas, Cicero ne eius languesceret industria, in studiis philosophiae se diligenter exercuit. 9 Quarta refutatio continet cotradictione primae Sc generalis obiectionis, quia haee studia clarorum virorum gloriam non imminuant, sed potius augeat. Qui locus declaratur ab efficiente causa. Accessio siquidem laudis maiorem de ampliorem tu dem facit. io Hactenus Philosophiae reprehcsoribus respondit: deinceps eoarguit vituperatores Academiae: quocii alii reprehendunt perionas in dialogo Ciceronis alii t
90쪽
tam Aeademicam rationem atque sententiam. Prima illa reprehensio, quae fuit Titi Pomponii Attici,leuiter eluditur ab adiunctis:& ea quidem ratio postea Ciceronem mouit,ut personas in his dialogis mutaret,iotamq: Academicam quaestionem a Catulo de Lucullo transferret ad M. Terentium Varronem,quod illi homines nobiles quidem, sed non satis philologi indecore de philologia loquorentur. Lege Ciceronem lib. 13. Epist. ad Atticum. ii Altera reprehensio est Aeademicae sectae de rationis, quam Cicero contra vituperatores varie defendit. Primus defensionis locus est a repugnatibus: vituperatores Academiae reliquas sectas prctet suam non probant, cuid mirum si Academia reprehendant ix Secundus locus a comparatione parium: alios refellere solemus: patiamur igitur nos quoque ab aliis rebelli. 13 Tertius locus a definitione Academiae nouae ex adluctis. Haec enim philosophia est,quae nihil se scire fatetur licet scietis Severitatis inueni edae cupidissina de studiosissima sit. Causae duae sunt i norationis ,obscuritas roru ,& infirmitas humani iudicii:studium inueniendi veri declaratur exemplis veterum Democriti, Anaxagorae, Empedoclis, Socratis: qui licet nihil sciri & percipi posse dixerint, tamen omne suum studium in inquisitione scientiae & cognitionis posuerunt: & Ciceronis, qui veterem Sc antiquum illum disputandi Sc inquirendi morem sublata temeritate aiasirmandi qualis in aliis philosophorum scholis esse solebat diligenter Se accurat Eretinuit.
14 I llustratio proximae desinitionis a fine, ut verum aut verisimile contrariis disputationibus facilius inueniatur. is Quartus Iocus est a dissi milibus. Duplex autem dissimilitudo est inter Aead micos Se reliquos philosophos. Prima ex rebus subiectis circa quas versantur: nam emeri philoBphi dicunt omnia vel certa vel incerta esse: Academici nil certi vel incerti statuunt, sed qui equid est, quod in philosophia atque omnino in humana vita tractatur,id aut probabile,aut improbabile duntaxat esse contendunt. i s Altera dissimilitudo ab adluctis personarum . Academici sunt in philosophia, iudicadi potestate liberi: reliqui vero philosophi serui,& certis magistrorum sententiis Se opinionibus addicti. Protasis diissimilitudinis prima est. i Altera pars dissimilitudinis, in qua causae seruitutis explicantur: Infirmitas
aetatis, amor persenae, authoritas orationis.
is Similitudo & a llegoria ducitur a nautis, qui tempestate iactati, sic in scopulos incurrunt, ut naue fracta,vel in rupes intrusa hinc retrahi & abire non possint. Sic Virgilius de Aiace,
Illum expirantem transfixo pectore flammas Turbine rarripuit, seopinque in it acuto.
is Occupat defensionem eorum qui certis disciplinis addicti sint, quam refellita repugnantibu . Syllogismus stin plex secundi oeneris. Γμ, iudicat quid sit sapiens, is sapiens est: philosephi irti nonsiunt sapientes: Non possunt igitur iudicare, quid sit sapiens. Assiimptio syllogismi praecedit , quae declaratur a contrariis.1 o Propositio syllogisini hic intelligenda est. xi Complexio syllogi sint, quae illustratur a minori ad maius.