Fr. Andreae Sgambati ordinis minorum S. Francisci conventualium Opus de theologicis institutis, tomus primus 14. et ultimus complectens theologiae prolegomena, librosque de Dei existentia, et attributis Tomus undecimus complectens libros de justifica

발행: 1781년

분량: 325페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

131쪽

iet 4 De Theolog cis Ins tutis

datur ambiguus , ex perversa intentione Μim stri volentis errorem vel haerelim inducere , ambiguus sensus ad pravum sensum determinais rur di tunc substantialis corruptio evenire cenietur, cum qua Sacramenti substantia non perinstitit. Ita, ut superius adducta illustremus exeminpla, cum quis Baptisma conferret in nomine

Matris, Filii, & Spiritus Saneii , esset manifesta corruptio, & aperte contraria sensui, quem Christi verba portendunt. Si quis autem bapti Taret in nomine Patria. Filia, & Spiritu Sancta, sensus tunc esset ambiguus : proindeque si ex crrcumstantiis, & ex audientium judicio cor-ι. ruptio Ista contingeret cili latini sermonis inscitiam , vel Oh linguae defectum , accidentalis mutatio esset; si vero ex intentione inducendi errorem vel haeresim oriretur, quasi quod feminei sexus aliqua foret in Deo persona , essentialis esset corruptio, quae compati non posset cum sensu verborum, quibus Christus Baptisma conferri mandavit: atque id est quod in responsione sua Zach.irias asseruit . Legi hac de re PO

test S. Bonaventura in A. d. 3. p. I. a. a. q. 3. Dubium I M. an vetita siti quaecunque materiae vel formae mutatio in Sacramentis Re p. quod qui ex industria , aut crassa negligentia materiam , vel formam ita mutaret , ut irritum redderet Sacramentum , gravissimose sacrilegii crimine macularet; quia maximam irrogaret iniuriam Deo Sacramentorum auctori, cujus institutionem , legemque contemneret gravem etiam inferret iniuriam suscipienti, qui Sacramenti fructu careret. Lethaliter c iam peccaret , qui quacunquΦmateriae , vel formae mutatione novos ritus , auu

132쪽

aut errores ah Ecclesia reprobatos inducere moliretur, aut . ritus ab Ecclesia in Sacramentorum ad milii stratione praescriptos temere praeteriret . Quare Synodus Tridentina in ses. 7. can. II oefinivit: Si quis dixerit, receptos aρprobaros Ecclesiae Catholicae ritus in solemni admini. Bratione Sacramrntorum adbiberi consuetos , at tcontemni , aut sine peceato a Μmiseris pro libi.

ro omitti , aut in noυos alios per quemcunqu'E:clesiarum Pastorem mutari posse , an albem sit. Sed hac de re infra prolixius disseretur. Notabilis ergo mutatio , quamvis subitantiam

materiae vel formae non variet, a lethali crimine non excusat illum , qui Sacramenta ex of eio administrat . Neque excusare eum potest ignorantia iuris, quia quaecunque necessaria ad Cilicium, munusque suum rise obeundum scire tenetur. Excuseri tamen a mortali culpa posset laicus, qui in necessitate hapti Zans . circa materiam, vel formam aliqoo modo deficere r. Hinc gravis culpae reus emet Sacerdos Latinui , qui Graecorum more su h hac forma Baptium a conferret e Bapti a ur μνυus Chrsi in no mine Patris Filii, o Spiritus Sancti r cum Concilium Florentinum in Decreto Unio uis

injunxerit, ut qu sque Minister, sive Latinus,

sive Graecus, suae Ecclesiae ritus observet t. Peccaret quoque lethaliter Sacerdos Latinus, qui in solemni Baptismi administratione seris mam eius alio idio mare , quam latino profer ret . Quidquid enim Protestantes afferant , Sacramentorum formae non sunt proferendae secundum uniuscujusque idioma sed mos & usus Latinae Ecclesiae servandus est quae latino id io- math Sacramentorum formas enunciat. Si tam ei

133쪽

ret 6 De Theolo ich Institutis

N imiter necesserat s lit , & latinam linguam ignoret, uti lunt obstetrices οῦ potest , imo satius est , ut in patria lingua Baptismi verba

Pronynciet . Eadem denique rat Ione peccaret Latinus Sacerdos, qui in sermentato Pane, uti Graeci faciunt, cansecraret . . Dubium iv. an liceat in Sacramentorum colis Iallone materiam formamque dubiam usurpare

Resp. I. quod si urgeat extrema necessitis , liceat uti materia , ac forma dubia ad conse- . et ionem Sacramentorum , quae ad iustificationein necessaria sunt , necessitate medii . Vult enim Christus prae summa erga homines charitate, ut illorum saluti etiam cum suorum Sacramestorum periculo conlatatur, quando alio eis medio auxilium ferri non potest: non euim hominem propter Sacramenta, sed Sacramenta Propter hominem instituit . Qua sane ratione Permotus Augustinus in lib. i. de adulterinis Conjugiis c. 28. ait, dandum esse Baptismum , & Poenitentiae reconciliationem homini jam morituro, nec pro se respondere valenti; quam-vιs ob anteactam eius malam vitam dubium adsit, an sit rite dispositus : nec iplos enim , inquit S. Doctor, fine arrha suae pacis exire veι- e debet mateν Eeesim . Hinc sacri quoque C nopes , ' Pinnitentiae Μmistris iniungunt, ut cuilibet Fideli in extremis posito, A reconcilia-

tionem vel voce , vel signo aliquo postulanti, absolutionis heneficium conferatur , quamvis contritionem sitam nullis probaverit pietatis operibus; ac proinde quamvis maxime dubiumst, an adsit necessaria Sacramenti materia. Resp. a. quod extra casum necessitatis extremae non liceat dubiam materiam usurpare vella

134쪽

Lib. XXIV. Cap. IV. I 27

formam, in iis etiam Sacramentis. quae necessi a te medii necessaria sunt ad salutem . Constat id ex regula, quam tradidit Augustinus in lib. l. de Bipi. c. ubi de eo, qui certus esset, Baptismum apud Catholicos recte accipi, esset

autem dubius , an apud Donatistas reete acciperetur, affirmat , quod graυiter peccaret in re. hui ad salutem animae pertinensibus . , vel eo Iola, quod terris incerta praeponere . Imo quanquam probabile esset , materiam aliquam vel formam ad essentiam Sacramenti valere; illam extra necessitatis casum usurpare non posset , in cancursu probabilioris , ac tutioris : quia tunc speculativa quidem , non tamen practica probabilitas haberetur , ita ut eas extra casum necessitatis adhibere liceret , maxime post decretum Innocentii XI. qui anno r679. se. quentem proscripsit propositionem: Nou es liaiieitum in Sacramentis confeνendis sequi vinionem probabilem de istore Sacramenti , relicta ruintiore , nis id vetet leη , conwntio, aut periculum graυis damni . Hine sententia probabili tantum utendum non es in collatione Bapti mi, Ordinis Sacerdotalis , aux Episcostalis .. Resp. 3. In aliis a Baptismo & Poenitentia 'Sacramentis uti non licet dubia materia vel forma quamvis instet extrema necessitas. In iis enim dacramentis dubia materia vel forma uti possumus , extrema necessitate premente , quae si non conferantur, homiuis anima Periculo aeternae damnationis exponitur ἰ cum eo in casu permittat Christus, ut potius sacramen. rum suum in discrimen veniat, quam ut anima tali tantoque periculo exponatur. Atqui excepto Baptismo, ac Poeu; tentia, si reliqua Sacra

135쪽

ret 8 De Theolagitis Institutis

menta non conserantur , cum necessaria non sint necessitate medii, anima non e XPOnitur periculo damnationis aeternae : ergo &c. Hinc aper. re consequitur , non licere Presbytero hostiam Consecrare . de qua prudenter dubitat , an sit verus Panis ἰ quamvis id efficeret , ut Christi Ciarpus homini jam iam morituro Praeberet: ne. que licere uti liquore, de quo prudenter dubi-xat, an sit verum ὀleum , ut hominem extremo morbo laborantem inungat. Dubium v. Quot uplex est Sacramentotum forma, & quid speciatim de forma coad Itionali dicendum occurrit λResp. Sacramentalem formam aliam ahsoluistam esse, aliam vero conditionalem prior sine ulla conditione profertur , ut sit dicas : Ego te bapteto sn nomise 'tris me. Posterior conditionem includit, ut si dicas : Si non es baptizatus, ego te baptizo in nomine Paιν1s e Affirmant praeclari Theologi, quod antiquis temporibus ad Octavum usque seculum conditionatis forma fuerit penitus inaudita, idque sequentibus praesertim argumentis Ostendunt . I. Exorta seculo m. quaestione , an valeret Ba- Ptismus per aspersi oriem collatus Clinicis , iis nempe, qui in lecto decumbunt, S, Cyprianus in epist. 76. alias 69. ad Magnum ait, se qui- lem existimare Clinicos istos divinam gratiam consecutos; verum adjungit, si aliquis exsimat eos mbri conlecti bos , eo quod aqua laIutari tan-3um perfusi seni, sed manes , 'nui Iunt, non

decipiantur , tit Γ incommodum langMoris e---οrint, conmitierint , bapti rentur . Ubi , ut ΙΙ-quet, nulla condetionalis forma piaescribitur . ,

Deinde cum Caeciliani Carthagine psis Episco-

136쪽

pi ordinatio in dubium vocata fuisset ab auinctoribus schismatis Donatistarum , eo praetextu, quod illam accepisset a Felice Apiungitano sa- .erorum Codicum traditore ς Caecilianus alterordinationi, quasi prior fuisset invalida, se pa-xatum exhibuit, nulla pro sus facta conditionis

mentione. Ita refert Optatqs in lib. r. de Schis. φmate Donatistarum adversus Ρarmenianum . . Ad haec, Gregorius Magnus in epist. 32. nun I . libri a . ad Felicem Messanensem Episcol Pum ait: me vos νite tenere debetis , quod ab antecessoribus nostris tνaditum aecepimus a Mut quoties tam de Baptismo aliqVorum , -ι Com f matione . quam de Ecclesiarum consecratione Aubitatio babetur , γ nee scriptis , nec testibusi νa3io certa habetur , utνMm baptinati, veι confre, mali , sive Ecclesiae consecratae sint οῦ ut baptis Rentur tales, ac confirmentur, atque Ecclesae cananice dedicentur, ne talis dubitatio ruina G ii ιibus fatid quoniam non moUratur iteratum , , quod non eertis indiciis ostenditur rite pera Ium ., Ubi profecto SS. Pontifex conditionis apponendae non meminit.. Eadem quoque Gregorius II. Christi anno Ia6. scripsit ad nonam Conlaltationem S. Bois ni facit, extatque Gregorii definitio in dist. iv. de Consecr. c. Parvuι . Ex his ergo momentis, i aliisque , quae apud Tournely, Gotti , Berti , pluresque Theologos leges, aperte Eoncluditur, , conditionalem formam iu die ad plura secula in- , Compertam . Si enim octiUo ineunte seculo , , aut elapiis tunc temporibus obtinuisset illa formula , ejus utique mentionem fecissent aliquam,

qui de conserendo baptismate in casu dubii prinuriam Protulere sententiam . At hi . summai - Tom. XI. I li.

137쪽

33o De Theologicis Institutia

licet eruditione conspicui i ac suprema in Eo etesiis auctoritate praediti, de hac quaestione im

errogati conditionalis formae nullatenus saeis

minerunt.

octavo postmodum vertente seculo primund occurrit mentio baptizandi sub conditione, uti ςonstat ex Capitularibus Caroli Magni , quae ah Ansegiso Abbate collecta fuerunt anno 8 . In his enim tib 5. n. 18 t. legitur : De ρυιbia dubium es, utrum sint baptizatis an non , --nimodis absque ullo scrupulo baptizenture his tamen verbis piam Ipse Non te rebaptino , sed Anondum baptitatus es, baptiro te in nomine P tris Filii, oe Spiritus Sanctι, . ' Tum Alexander III seculo irr. eandem for mulam approbavit, ut PRIet ex eius rescripto, quod legitur cap. De quibus, Extra. de Bapti Gmo n. a. in quo praescribitur, baptizandos eos de quibus dubium est, an fuerint baptiEati, verbis hisce praemimis : Si baptietatus es , non te apii ο sed si nondum baptigatus es, ego re ba pii. . Nihilo tamen minus neque octavo , neque . duodecimo seculo , etiam post Alexandri III decretum , Usus conditionalis sermae ubique pl/pe reseptus, ac confirmaxus suisse videtur Nam

viventi adhuc Alexandro III. & etiam post ejus obitum , multi quibus haud dubie Potiti.

suerunt, ux Petrus Lombardqs in lib. q. senr d. o. ejusque discipulus Petrus Pictaviensis Commentario in illum Lombardi textum, & Petrus Cantor in Summa MSS. solio I 36. ubi narrat

excitatam tunc temporis inter Doctores Ρari senses praesentem controversiam , contendenti-

138쪽

Lib. XXIV. Cap. IV. 13 I

bus aliis sub conditione, aliis vero quibus ipse suffragatur, absolute in dubio conserendum esse Baptismum . . Tunc ergo communiter in Occidentali Ecclesia recepta fuit conditionalis forma , quum Gregorius IX. secuto xi t r. Jus Cimonicum promulgavit, in quo lib. 3. cap. a. reperitur prae

citatum Alexandri rescriptum ad Pontium ClaἀτOmontanum Episcopum, uti nonnulli conjectant. Hic insuper observandum est, quod usque ad Concilium Tridentinum conditionalis formae usus in iis dumtaxat Sacramentis invaluisse v detur, quae imprimunt characterem ; at postmodum iu Sacramentis etiam , quae iterari possunt, eiuste. modi usus invaluit . Nostris namque tem Portis bus , si quis labito morbo correptus, nec voce

nec signo peccata, animique dolorem manifestare potest, sub conditione ei absolutio sacramenta. lis impenditur: nam & Clemens VII s. referente Homobono in Examine Ecclesiasticu p. r. Irael. 7. c. i8. q. 84. labentem e fabrica Templi Vaticani hisce verbis absolvit: Si es capax. absolvo te Item cum Minister ob mentis

evagationem . aut ob alias causas non est certus, quod absolutionis, vel consecrationis verba prootulerit, potest conditionalem formulam usurpare. Postremo notamus , quod Sacramentum sub conditione iterari non debet , nisi prudens dubium adsit , ac diligens praemittatur examen .

Quamvis & illud verum sit , in Sacramentis,

quae non imprimunt characterem, tanto exami-- DPus non esse, ut conditionalis forma adhibeatur , quanto in iis, quae ex sese iter ri non possunt et nam in Poenitentia minus dubium ,

dummodo probabile sit ac fundatum , sufficit .

139쪽

ut sub conditione formula replicetur . Sed hac de re sinus agunt moralis 'disciplinR Doctores

. CAPUT V.

Num in statu innocentis natura Sacrarimenta aliqua fuerint , aut futura

fuissent, si diutius ille durasset '

HUc usque Sacramentorum essentiam expliscare studuimus , nunc de eorundem exivi hentia disseremus . Cum vero genus humanum in quadruplici statu considerari possit, inuocem tiae scilicet, leg:s naturae, legis scriptae, ac de nique legis Evangelicae ; idcirco primo hic t co quaerimus, num in priori innocentis natura statu Sacramenta quaedam extiterint, vel saltem, Perseverante Adamo, extitura fuissent. Propositio I. Sacramenta , prout figm sunt gratiae, in statu innocentiae non repugnant . Ita tum alii sentiunt , tum praesertim Alexander Alensis in P. 4. q. b. membro 3. a. I. Probatur . Homo non tantum anima , sed di corpore constat: ergo in quocunque statu potest per corporalia signa in spiritualium rerum do. venire notitiam. Unde S. Augustinus in lib. 8.de Genesi ad lit. c. q. scribit: Nee Sue tu i νiis νerum spiritualium corporaliteν praesematis vom Mit hominem Deus m pa,adiso viv/re . Eraι ei ergo in lunis ceteνis alimentum , in illo autem

Sacramenιum. Et ibidem c. I. ait, posuiste perii.

140쪽

Lib. XXIV. Cap. V. 13 3

I num Lias ρεν corpo eam creaturam, tanquam, Sacramento quodam , significari sapientiam in pa

Imo neque cum innocentiae statu . rςpugnant Sacramenta, prout sunt practica gratiae signa R eandem emciunt . Nam quamvis nullo tunc exist)nte peccato , medicinali ac sanante graistia opus homini non fuisset ς potuisset tamen ei talis gratia per Sacramenta conferri , quae pristinam. gratiam foveret , vel eiusdem etiam tribueret incrementum. Et sane nulla impersectio est , quod homo non tantum ex Proin prio merito & actione , verum & ex sensibilis alicuius signi applicatione gratiam assequatur. iProposito a. Est prorsus incertum , num in

innocentiae statu reipsa Sacramenta quaedam ex titerint; incertumque pariter est, num ex ritu.

ra fuissent, si felix ille status diutius perdurasset. - Probatur. Et primo quidem ea, quae a sol Dei dependent arbitrio ut instituantur . vel non instituantur, perperam quis amrmabit instituta, vel non instituta suisse , nisi aliquod hac de re in Scriptura, vel Traditione testimo uni haheatur e cum ergo nullum rictis Scriptura, ac Tra- ditio suppeditet argumentum onstitutionis , veιmon institutionis Sacramentorum in innocentiae flatu; incertum esse dicendum est &c. Id autem clarius ex sequentibus apparebit. εHac etiam ratione pars secunda .propositionis huiusce facile demonstratur . Quanquam enim Sacramentorum institutio nihil in se haheat . quod cum persectione innocentis. naturae repuisnnet, uti superius dictum est; inde tamen ceristo inferre non possumus futurum ut Deus Sacvamenta eo in statu instituisset, si prolixius ille

SEARCH

MENU NAVIGATION