Epistolica disceptatio de fide justificante deque nostra coram Deo justificatione habita inter ... Sibrandum Lubberti ... et Petrum Bertium ...

61쪽

ςepta non sunt, inter bona opera censeri non debent Lex enim ςst normad regula omnium bonorum operum,proinde omne opuSDod cum lege congruit est bonum quod cum lege non congruit RQn est bonum. Si hoc diligenter expendes, videbis di fidem qua- 'ζnus opus est, inter legis opera censeri debere. Equidem primal gemandat Deus ut non habeamus deos alienos coram facieipsius. Hac lege implicite mandat Deus ut se solum pro vero Deo habeamus. Omnis enim lexiloquor de legibus Dei negati ue,taci-x ineludit affirmativam Sed qui mandat ut se pro vero Deo habe-Rmus ille simul mandat ut fidem, spem, fiduciam nostram in se ς0llocemus locenim est illum pro vero Deo habere. Fides igitur,qua opus, pertinet ad primam lagem. Neq; evadere pQtes,quindicas nos opere legis iustificari, si dixeris nos fide,quateis Rus opus nostrum est,iustificari. Nostram sententiam probat mag-hus ille Zanchius,de natura Dei lib. . cap a. Legisnomine inim is omnia,quae te praeci t: praecipita tem non tantum externa a sed imprimis internam renovationem,cordis circi cissio e,

dilectionem Dei nota fidem. Ergo com scriptura uit per

Patiam Dei nos tuis cari,minime autem per legem,omnem renovatione se omne inIernaci externam cnam actione nostram ab

Ridictum ad Philippen sc 3. cap. attinet Serveti, Socini, tuamque sententiam ex professo destruit. Diserte enim inter fidem Minter Vistitiam distinguit Versu enim9. dicit .interprete BeZa. Sed ut ha-hς meam iustitiam, ' Equidem si haec iustitia 'st Chiisti per fidem, ut Beeta interpretatur vel si est per fidem Chri-: i,ut vetus interpres habet tum iustitia haec non est ipsa fides. No-hram sententiam passim tuetur sacra Scriptura Rom. I. II. iusti' ' Dei per illud reteoitu exfide insidem. Sane si iussitia Dei retegitur fide in fidem , tum iustitia Dei non est ipsa fides. Deinde Apo- holus crveti Socini, tuamque sententiam prorsus rescit. Diserte

dim scribit vers. 9. Ut inveniar meo non habens meam usitiam Mea

ingitur iustitia non est, qua iustificor: hoc recte. Diserte enim Spi xstus . docet Rom. s. 19. Vos obedientia Christi iuntis constitui,hoc 'st,nos iustitia Christi iustificari. Sed fides, quam ego habeo si st- 'dum Scripturas loqui velis,est mea fides. Fides item quam tu 'hos si secundum Scripturas loqui velis est tua fides Habac. a. q. 's .exfissua luit Iacob a. 18. Offende mihisdem tuam ex opomo ribiti

62쪽

rabm tuis .c si ostendam tibi operibus mei idem meam. Si igitur fir de mea est iustitia mea: ego hac fide mea iustificor tum utiquς iustificor mea iustitia: Hebeo inveniri in eo habens meam iustitia Proinde aut imprudenter facit Apostolus cum scribit, ut inveniar 'eo non habens meam iustitiam aut vos imprudenter facitis, dum per vestram iustitiam iustificari vultis vel quod idem est, dum vultis inveniri habentes vestram iustitiam. Quid quod Apostolus docex iustitiam, quam cupit habere ver se esse Christit Sed habens eam iustitiam,qua perfidem est Christi. Verum fides mea quocunq; tandem modo accipiatur, non est Christi iustitia,neque est illa iustitia quae est per fidem Christi. Sed obedientia,quam Christus patri pro me prinsitit, est Christi iustitia, atque hac ego iustificor Rom. 3. I9. Unius obedientia iusti constituentur multi. Nihil igitur imprudentius a te si ri potuit,quam istum locum ad hunc errorem stabiliendum allegari.

Bertius.

Intellexit id ipsum quoque Lutherus,cuius verba,quia ita meren tur, asscribam. Imaginatio adolet ortas haec est, quod fac siit opus

exactum lege divina, sicut chartim, obedientia, castism,oec Ero qui credit, implet uuam vesprimam partem legis. Sed principio habito requiaruntur alia ope pracepta postfdem. Hic viri Sadolettim nihilint ligere de ista causa Nas iris fiet opus praeceptu,t comuni rediae adoletus, C tuncqidcisse renovarat initio homine: sicut alia bona opera postea renova rent. t nos dicimusfide opus sepromissionissurinu Spiritus S.quo qui

Et adlege aciendam necessuruim est, seripe legem. operano ouabylege um imperitur impetratur Hactenus Lutherus. Lubbertus.

fidem haberi a Deo pro perfecta legis impletione neque dicit fidem neque dicit fidem debere proprie accipi in his propositionibus ι-

d avium docet unde sides habeat originem: ist endit eam non nasci ex Lege, ed donari nobis eam a Spiritu S. Ueinde Luthenis plane docet contrarium. Eius verba hecinit in cap ad alat. Idro donum EDdinenarrabile excessu omnem ratimem, Pod Deus, telo cognoscatsime operiis Usum

63쪽

miset

'dum natu pasium, crus xum,o c. pro nobis. Res quantum ad merba attinet inscitis Eice iustitiamnon esse format in nobis, ut C ripoteles di, uta sed extra nos insola gratia, reputatione divina res enim non est ludicra, s iter max- ma, qua Christus,qui nobis datur, c quem de apprehendimus, 'sen feci aliquid exile pro obu, neque lusit: sed ut supra dixit

'ulus dilexit nos, es tradiditsemetipsum pro nobis,f L .espro nobis maledictum. D mea ratione non pos

sim apprehendere, neque cerro statuere,me ingratiam reci propter Christum sed audio hoc annuntiari in Evangelis,dr Adear prehendo Hactenus Lutherus.

Idem quoque Melanchthon statuit cum scriberet. Nostola fiducia misericordia Dei propter Christum promissae histificari.

Nihil minus. Melanchthon enim dicit fiduciam a Lipi relative, im dicimur siducia misericordiae propter Christum promissa iustificari sius verba haec sunt; Pro. gominis in epist ad Rom. Ol. I. igitur haec oratioinrrelaiise intelligitur. Viducia thesaurisui dives es ira Oil animo in annonae difficultate,idis propter thesaurum suum di 'ra est tranquilla animo: Ita cum audis , de iusti camur mox veniat in mentem correlativa per misericordiam propter Cisi

R., reputamur. Ideo enim dicitur de iis . docia Hi si se Aria misericordia pro ter His V simissa iustisumi. t memini aliquoties me interrogatum esse, in dicendumst de Amus iussi, smetimus homin m per misericordiam esse iustum. id resonio his esse correlativas orationes: Fide sumus tu-- Tipe mi sericordiam sumus iusti. Sed necesse estifidei mem μ' feri, quia oportet aliquem mosum esse, quo accipimus --

64쪽

nus, ct nobis applicamus. Et G sicitur Fide fificanαπ' non est imaginandum no fide iustio esse propter i us virtutis digniorem sed correlative intelligi haec oratio debet. Fide it stificamur 'o est, per misericordiam pro ter Christium ac res Deo Sed hanc misericordiam fis apprehendimus sive agnost, mus, ct nobis accommodamus. Nam fides ita in penitur e sic

qualitates tamen ut reliqua affectuum nominasimi relativa ut amor sie relative habet ad id, quod amamus, Metus ad obiectum, quo formidatur. Itafiducia adfluum obiectum, o nisi ur. Haec

dialectica notasunt Giamp*cro, Vis desumis iusti. dei est opus. Ergo operibus Fumus iussi. maiorem

res onderi debet,qua recte mellicta, poterit explicario dilui argumentum. Fidesumus iusti, non qui idei est opus,aut qualita aut et inus in nobis Sed quatenua apprehendit misericordiam, o nisi in Christo. Et ut res fiat Harior, transformanda est ora' ii in correlativam. Fidesumus iusti, id est, per miseris ordiam opter Christum sumus iustii Sed tamen fide statuendum est ibium misi; cordiam adnos pertinere. inor est vera: Rides est opus sic ut reliquae virtutes,dilectio, patientia, casicas Ei ut alia virtutessunt imperfectora est fides est imbecistis. Possem umus iusti propter i us virtutis digniti messi quia misericordiam apprehendit. Necesse est enim aliquod esse, ut ira dicam, inarumentum, quo apprehendatur misenicordia Chri t. cesse es intueri Christum, statu re,quod nobis ignosicat. Respondetur ergo ad minorem Fides eis opin, si non sitimi iuni

propter ipse operi digni intem si qVia apprehendi misericordiam. Ideo non potest qui nostro e vera iustos esse. In isto hoc erudite dici plus esse in concluse ne quam in praemisisse iam concisse vult hominem propter opera iustium esse id nost-quitur ex his praemisiis. viis adde, quae paulo ante ex locis communibus,4 examine descripsi. Bertius. Zanctius

65쪽

Zanchius vero multo clarius. ignoro is en RRAlum deinde Abrahae,quod haec erit illi imputata adiustitam, . 'tosfuisse, cum aperte postiolin b. Abrahae exemplo genera-- doctrinam gligens Mubdat haec verba Ei vero qui

ηρn operatur sed credit in eum qui iusti cat impium,

putatur FIMAS eii adiutiitiam, Hoc est, ideo

v d Deum pro insito habere quia credit in eum,qui iustificat -''m. Qu' loco luculantissime a vera noliri iustifidatione excluditi ur opera nostia, soli fidei tam quoad finem, Unam quoad initium, illa tota penitus asicribitur.

Lubbertus.

Sed Zanchius non dicit Deum habere fidem prope e legis impletione Neque dicit idem proprie acceptam si illam iustitiam qua nos coramDeo iustificamur.Tan- in dicit fidem credenti imputari ad iustitia. Idem Stiptu,' dicit, idemque nos dicimus. Verum cum dicit,ndem putari credenti ad iustitiam, docet fidem improprie su mi. De attributis lib. . cap. a. qu. 2. Gratiam Deis . 8 opponit omnibu nostris operibus,qu ecunque a nobis etiamper 'piritum Sanctum eri possimi ita ut opera cohaerere cum gratia ' sint. Sicut ait, Si aegratia,non iam ex operibus alio- ω gratia iam non esset gratia. Nomine autem operum intenMuc stolus non 'lum exierna opera a lege mandata, verum 'mnes etiam internus virtutes, ct nota sdem ipsam, atem γ' quoddam si intesiectas ct oluntatis. Et Thesii a in eo-Mi in Capite. Ai inquies, Paesus dii in eodem capite Fidem

bruta imputaram Adfuisse ad iustitiam. Fidem accipit non 8' vere, se pro obiecto dei. Fides enim, qua credimus dicitur

Ur si a iustitia, ct diu sititiam imputari, non sivi res crusta

scctu obieriti, quod apprehendit nempe Christi venae es unicae 'strae iustitia mo nomen dei is rebum credendi a crua iustitam nobis aliunde a venire ct eam in nobis realiter non e

66쪽

non esse sed tantum eius cognitioncm, sensium stem oti o ienim dei est,ea,quae extra nossent, a prehendere, se perinde ac si iam ea possideremus de is, in nostra sent,no dubitare sicut is cetur ad Hebraeos diuae enim absentia sunt, ct tantum ins*e, quasi a subsistentia, ct praesentia re resentat. quae non viden tar ea qua Uub oculos ori dei. Haec igitur Hunica locutis per de se sis nos inseri cari, satis esse deberet, ad sinoen Mnos non iusti cari Fere aut virtute aliqua in nobis existi te Eoiq; ne i a des in virtus se opus est stare, quae extra nos os e uet re . Dei, ef iuitia Christ. Idem in confestione de

iustificatione cap. 6. Cum dicimus h minem de aut iunii cari, minime intelligim sue virtut id esse, quo tanquam forma ut loqui in thir vera iusitiatum femur . aut id opter quo remisionem peccatorum, d iusificationem mereamur . aut id quod tanquam prima alia Em virtutum, omnium ue bonorum operum causa es fons trahissecum uin virtutes charisatem, corae inundisiem, ernam iusi iam bonaque opora, vibus i

sti cemur Sed quia ceu lumen. P, quo intuentes insecuis Evangelisvidemus, Π es Mus in Chri .ex gratuitu Dei boni

. late ac vin te, o propter merita ipsi Chri tro ceu manm es, agratiam banc Dei bene ciu Christi in Eman gelio nobis monsraium est in persox Chris pris tum arripimo

atque amplectimur. Et dicimur iusti carifide, id est, remisim peccatorum, risitiaque Chri imputationepe idem apprehemse,it u id pro re credita sic id apprehens accipiatur . quem

admodumst de brahamo legi edidit Abraham CDeo, imputatum inuit ad iustitiam, im miriquc credidis de femines gipromisso, id est, de Christo esse Mim i iii

es omnium electorum ere credenti filiorumque ut Scriptu

ra loquitur promisionis Idem in epist ad Ephes cap. M uomodo igito oci Dei gratia setiam perfidem sevum ' vatifuerunt Ephesi 'LYP proinde quomodo eorum salus gramis suis omni-ori Resp. Fides hic Mn consideratur uior

67쪽

63 Docum no rum a Deo in nobis excitatu sed ut inarumentum, o recipimus, est amplectimursat tem acgratiam. Es autem' cesse ut accipias salutem o gratia strvari velis. quom δε verio recipitur 'perfidem seu ma fidei. Indessi ut ices gratia suis deturpatis, citra per no a eripi tamen non sit nisi de manu eam apprehendas. Non igitur des MULAc proprie autservat vel in totum, vel ex parte se tantumst lutem seis filium recipit. Et eatenus dicitur servare,quatenis sistem recipit. Itaque in umentum essalutem recipiens, non qnem promerens Solet tamen diciservare,ces luctificare ress se obii cti, id est, Christi apprehesi. mactenus Lanchius.

Pegelius. Abraham, qui erat in medispavoribus orsumma animi perturbatione:a-ivit hanc vocem: Noli timere Ego

Lmprote for tuus merces tua magna adde. - - Gisie,st 'si Deum sibi proporum esse, non quia ipse meritin eis quia Dei promissionem veram esse iudicaret. Haec igi-xur fides imputatur ei pro iustitia,hoc est, quia assentitur promisioni accipit oblatam reconciliationem, iam vere iustus est, occeptus -ςQ,non propter dignitatem suam, sed quia gratuitam Dei promis

Sed Pe=elius non dicit Deum habere fidem pro persecta legis imp etione neque docet fidem nostram proprie sic dictam esse illami istitiam qua coram Deo iustificamur sed ubique docet fidem esse 'xistrumentum recipiendae iustitiae Christi. Ad examen Phil .fol. 98.

'cte docet Philippus prius existere oportere dolores conficientias contrisionem id est,pavores in corde agno centes peccata,σ Mueme Deum irasci peccatis, est tamen in his pavoribus erigen- 'me e casscientia de , qua corsatuat remittimbo peccata, 'ρ acceptos esse Deo gratis propter Christum, culiniuisitiatam, tu tu credentibus, cum veras ductu eum apprehendimns. Et in 199. Huc si accipit remissionem peccatorum, atque ita iu-

68쪽

sus es ceri Deo imputata ei in his su obedientia illius ταμ

victimae,quam Scriptura dicit ab origine mundi occisim e se, re me decretum Dei, patefactum in promissione Evangeli, o riumbratum in idipi acri ciorum quia merito huius ictis participessunt omnes credentes ab C dam usque ad ne m di. Et fol. 6o . Resectu Dei instrumentum sim medium, quo nobis

ossertu lusis alio est promisit Evangeli , est legitimus usus

cramentorum. Ideo enim Luangelium vocam verbum reconci

Bationis est Ioannes dicitur praedicasse baptismum' piscentis in remissionem peccatorum. Nostri vero resectu organumst medium est des, quaseola accipitur remisi peccaurum: est C sum Dum, at e omnia eius beneficia nobis anticamus. Huusque egelius.

Bertius. Multa alia in hanc formam occurrunt passim apud meliores The ologos Bucerum,Calvinum,BeZam,Iunium. Lubbertus.

Etiamsi tale quid apud hos occurrat,tamen non poteris vel unum clarum 'erspicuum locum ex his autoribus adducere, qui doceat, Deum habere fidem pro perfecta legis impletione aut qui dicat, si dem proprie silc dictam esse illam iustitiam,qua coram Deo iustitica'mur. Experire omnes tuas vires, vide, an vel unum,unum, unummquam locum, qui hoc claris & perspicuis verbis doceat, adducem p Sod quid tu adduxeris Misserteo perspicue docent hi doctores fidem accipi improprie, cum nobis ad ultitiam imputari di citur. Hic ita esse paucis quibusdam locis monstrabimus. BuZerus in Matth. cap. N. feritum qu amamur omne hi isti est

eius enim redemtio est ipse reconcibator eius nec esui anguis at intervc niret. A nobis nihil nisi peccatum est quo omnogloria Dei, verasc piet caremus. Loque quantum ad nos attinet, omnino ratuperflam gratiam

Dei iustificamur dpe fidem, dumsi Deo noi uagratia,ct Christis'

merito atquesitis actisve donat nobis hanc desua. Ergo nos bonitate persμη fiouem,o ductam iudubitatam ιιacertisiimus quodpeccata iste nobis coν donare,iustos reddere velit Ex qua etiam persesone, hoc fide vel με silida iustitia continuosequitur.

Calvinus in ad Rom. . ai. Vtergo iustifccmur ausin f

69쪽

j est misericordia Dei Chrsus materia Verbum cum L V in ramentum. bare des iustificare dicitur,quia in ru- ζntum es recipiendi christi, in quo nobis communicatur iu- sitia. Idem in ad Gal. 3. 6. Cu dei tribuimus hominis 'si calionem; non de causa principaci sutamus . sed tantum 'tamus modum,quo perventure homines ad veram institiam. βstitia nimia est mirum Dei donum,non qualitM,quae in hominibus haere, sed de tantum p idetur, neque id merito

si Visit quasi debita merces sed quia de reci mus, quod

Deus υ tra donat. Proinde omnes istae locutiones per aeque va-

'm Iustificari nos Dei alia Christum esse iustitiam oram misiericordiam causam esse no a iustiliaci Iustitiam morter surrectione Christi nobis acquisitam nobis iustitiam con-frri per Esangelium Nos e consequi iustitiam. Ideni in Ioan . . s. Fides nomine vivam Chrsi apprehensioni mim uligit quae vim eius Ir ossicium adnos accommodat. Idem Ji I S. Genes tapraecipue tenendum es, fidem θαηde iustili- qm mutuari,qua apud nos desituimur, alioquiperpcram oppo re Pauli operibus dem, ubi de obtinenda iositi agitur. Hem Calvinus in explicatione errorum Serveti hanc Opi-hionem ex professis destruit, sol o 3. Istic vide. Pea a in ad Rom. 3. 22. Hoc addenda uit ne quis existi. aret Lm ilis isse, quod nos iustificarct, cumst tantum im rumentum, quo Christum iustitiam nostram apprehendimus. Hem in ad Rom. .a rea si sideri u i quod nos iusti non potius instrumentum untaxat,e quid miratis no- datum,quo tanquam manu quapiam Christum iustitiam nostram apprehendimus. Idem in ad ROm 9 3O. N pro-8 es νυ it Des sicut proprie damnat incredulitas sed in eum sicit quift nobis istitia, de grati data,gratis etiam apprehensin. Iunius etiam in II cap. ad Hebraeos comm. I. idem siribit L postolio duabus proprietatibus. Vna propricta si

ri fidei,

70쪽

66 fidei, cum ferum, quae flerantur, substantia appentur 1 θρου , cum argumentum dicitur carum renim, qua non videntur.

Esautem haec duo attributa fidei propria sunt illius in hoc argumentor quia hic agitur de is rebuου, quae rationem es naturAE lucem ominno transcendunt. Tamen utcunque praedicationes h accipiantur necesse est fguratas dici quia deside instrumenta' liter non utim proprie essentialiter, ut ita loquamur, intelli gendae sunt. Et eae praedicationes se Utrumcntaliter sue, to mice accipiantur videtur locu commode explicari posse Nam qua ratione Evangelium est potentia Dei adsulutem omni credenti, eadem ratione fides est substantia earum rerum qu serantur, se indicium earum rerum, quae non vidcntur. Est autem ista potentia Dei instrumentaliter tanquams dixeris instrumentam potentia De quo videlicet Deus utitur adstatem credentium. Non secus hoc locosides sitsubstantia eorum,qusserantur in trumentaliter tu instrumentum accipiensis con tinens substantiam corum,quae serantur,o ea percipiens in Do mino. Similiterque instrumentum est rerum, quae non vide tur Voc est, certissimum instrumentum,quo arguerepossumus e ipsi, qua in se um cadere non possunt, non eo minus esse, licet oculis nostris minime videantur. Denique ut Meto miam hanc quam evidentisimo possimus ili, exponamus Fides est a

quam manus aut tanquam oculus apprehendens thesaurum, 'tia, quam Deus nobis exhibet in Christo Iesu. Si haec dicta, qua ex doctoribus a te allegatis descripsi, diligent rexpendes indicabit tibi tua conscientia, te hic vel ex inscitia impegis se, horum scripta nunquam legisse: aut ex malitia hanc sententiamiliis per calumniam attribuisse, ut imperitos atque incautos falleres, illisque persuaderes,summos illOS viros,l ut heri na,Melanchthone νZanchlu PeZelium, Illi certi Calvinum,BeZam. Iunium approbassς fovisse Serveth Socini furores, quos vos callide icculte in E clesiam introducere conamini. Rectius dixeritis vos spretis docto

tibias nostris haec a Serveto Socino didicisse. Uos enim diciti Deum habere fidem pro perfecta legis iustitia. Sed hoc ipsum do ia Iccinus de Christo Servatore sol. 333. Cumsi visa -bis