Tractatus De Papa

101쪽

76 TR1CTITES DE PAPA.elergg. Car. di Sion nous, s'it 3 avait par la Sorbonne et par lectergsi, la chose sera it plus aisee. . . Toules choses avalent et si murement considd re es par te reverend pere Ignace, qui a unsens parsa item erit bon; et v0Sant qu'il T axuit quelque sorte de violence, it pria nos peres de ne laire aucune dissicullsi, et nous dii par detix finis, les tarmes aux Teux : Cedeudum est tempori, patira mei. Ne donnotis potnt cette asylietion a noti erisDend ppre provinciui, qui a signe Ie premier, et aprti tout,

fourenon nous de Venise. Si nous sorions une sols de France, nous ny renti eroris jam ais plus, et te service de Diem eia dctherro visiblement. Tous done signerent sans interesser leurs consciences, et prolesterent publiquem ent que la propositionqu' iis signatent etait veri labio en tet et tet sens.u Lyacie etant lait authen liquem ent et en forme, aulantqu'il se po uva il, te pere Tacon, procureur des provinces, sui depute potir porter notre signature au Boi, qui l'allendait avecim patience, incitant a to ut propos la tete a la seni re pour voirs'il decouvi ira it quotque je suile. Et ensin arant uu te pere

soleti s immoti es de Garasse, jesuile, edites par Nisard en

1860, a Paris, dela page 206 a 226.

de Gurasse, jesuile, publies par Nisard en 1860, a Paris, p. 255.ὶ

Igitur verum quidem est aliquot Galliae jesuilas, anno 1626, adhaesisse opinioni quae jus omne in temporalia Regum Ecclesiae denegat; sed ex relatis a P. Garasso palel, id ab ipsis,

miserandum in modum metu perturbalis, extorium sui SM. III. An idem a Sorbona minis pariter ac violentia extortum

102쪽

P RS QUARTA. Τ fuerit, milii probabile est; sed brevitalis causa hic non ex/pendo.

g 14. - In aliis praeter Galliam regionibus, unanimis pariter fuit doctorum scholae consensus de Ecclesiae potestate in rem temporalem statuum.

Huc usque adduximus dumtaxat doctores Gallos, vel qui in Galliis docuerunt aut studuerunt et gradibus academicis insigniti sunt: et vidimus indubitatam ipsis fuisse aliquam Ecclesiae potestatem in rem temporalem Principum. Quoad alias nationes, certus pariter in eamdem doctrinam consenSuS. 0uod lector compertum habere poterit duplici modo :1' Quam plures et praecipuos ex unaquaque natione citatos videre potest apud Bellarminum Defensio eontra Barciatum, quae defensio reperitur initio primi tomi in editione Mediolanensi 17 21, et initio tomi V in editione Venela eiusdem anni . Item apud Schul ken Apologia Bellarmini, in collectione Bibliotheea marima Pontificia, l. II, p. 12 . Item apud Betovium Pontistae Romanus, cap. xLvij. Et simul iidem scriptores testantur nullum ulli bi reperiri doctorem catholicum qui aliter

senserit, ante Saeculum decimum septimum. 2' At necessaria non est longa illa indagatio. Salis est saepe saepius provocatos suiSSe adversarios, ut vel unum contrariae opinionis doctorem catholicum citarent, nec potuisse ullum proferre. Caelerum cardinalis Du Perron dictum consensum, ut sactum inconcussum publice asseruit in comitiis anni 1615, in hunc modum : a Toules les autres parties de l'Eglisc, voire mome toule l' gliso gallicane, depuisque les ecoles de theologie 3 Ont sitsi instiluees jusqu'a la veniae de Calvin, liennent

rtia de Ι'Egli se, etc. v issa rangue, p. 12 sidii. de Paris 1615. a Tous les docteura qui oni sitsi en France depuis que les

103쪽

a Depuis onge cenis ans, i I n'I a eu si ΦcIe auques en diverses nations celte doctrine n'ait lisi crue et pratiqu6e ... Elle a sitsi conflamment tenue en France, ou nos rois, et particulierement celix de la demthre race, i 'ont protΦgee par leur aut horile et par leurs armes: ou nos conciles l'ont appurie et maintenue; ou lous nos hvsiques et docteum scolastiques, depuis quel'δcole do la ili dogie est instituste jusqu'ti nos jours, i 'ontescrite, piraclide et enset gnsie: et ou finalement lous nos magistra is, officiers et jurisconsul les, Ι 'ont sui vie et lavorissie, voirem line potir des crimes de religion plus legers que t 'hersiste out 'apostasie. v Ibid. , p. 17. a Et non-seulement les conciles en generat, mais encorelous les docte urs en particulier qui ont usicu depuis quo lathlologie que nous appetons scolastique a etsi in stilusie, et notam ment ceux qui ont sile Franc ais, ou ont θcrit et enseignien France, ont ious lenii et assirmfi celle doctrine. v Ibid. ,

104쪽

Bien allement-iis Sigeberis in Chron. ad ann. 1088ὶ, qui dit que

mjeis ne peuvent dire abso us du sement de fidesite qu'iis doluenta laura prinees, pour doctrine perpetuelle et universelle de

105쪽

8θTR1ca 1TΓS DE PAPA.l' gli se gallicane, mais insime la latre jurer a totis les evo- quos, abbes et aut res ecclesiastiques, comine doctrine de sol, et condam ner l' opposite comme impie. perverse et dsilesia bie ΤΕt comment se ia-l-on passer potar tot sondamentale do i fiatune proposition qui est nee en France plus de onge cenis aris depuis que I 'Εlat a ele sonde Τ n Ibid. , p. 57el sui v. , In toto nempe orbe calliolico, et in ipsa etiam Gallia usque ad annum 1682, tanquam omnino certa unanimiter a doctoribus catholicis admissa d0ctrina, quam sic exprimit et profitetur Baronius: a IIanc potestatem esse in Ecclesia Dei, et Pontisce primario residere, pos Seque ipsum, Si caum postulat, Apostolica plenissima polesiale infestum Ecclesiae regem sive imperatorem deponere, ex Dei verbo, jure divino, et Iege naturae, necessaria assumptione exploralissimum est. v Baronius, ad annum 800. n. 15.

g 15. - snanimi scholae consensioni de Romani Pontificis potestate in rem temporalem statuum, accedit auctoritas, tum ex consessione ipsorum inet regum et principum, tum quae praeeipue notatu dignat ex ingenti numero sanetorum et beatorum qui eidem doctrinae adhaeserunt. Bomissive.)1' Ipsis etiam regibus et principibus catholicis indubitala fuit, ante inductum prolestantismum, Romani antistitis po-lesias in rem temporalem statuum, prout d0cumentis comprobatum videri potest apud Cardinalem Ssondratum Belgalasaeerdotium, lib. I. a ἶ 5 usque ad 15 inclusive . In specimen, unum citabimus Henricum IV, a sancto Gregorio VII depositum. Is in ipso sui cum praefato Pontifice conflictus aestu, haec ad eum scribebat: et Me quoque licet indignus inter christianos Sum ad regnum vocatus), te leSte, quem Sanctorum

Patrum traditio soli Deo judicandum docuit, nec pro aliquo crimine, nisi a fide quod absitὶ exorbitaverim, deponendum

asseruit: cum etiam Iulianum Apostatam prudentia sanctorum episcoporum non sibi, sed soli Deo deponendum com

106쪽

time deponi potuerit, latetur perditus vir. Et quod saeculi

quarti antistites Julianum Aposlatam non deposuerint, prudentiae tribuit, non desectui potestatis. Aliter sane locuturussi, tunc temporis, doctrina haec controversiae vel minimum obnoxia suisset, et non pro certissimo dogmate habita. 2' At catholicorum cuique potissimum attendenda circumstantia tot sanctorum et beatorum dictam doctrinam unanimiter prosilentium. Iam plures supra citavimus. Sed ne citaliones iterum congeramus, uno verbo dici potest, ita docuisse Sanctos et Beatos quoslibet nullo exceptoὶ, qui hac de re diS-Seruerunt. Ε contra vero, ex iis qui Ecclesiae quamlibet denegarunt in temporalia potestatem, nullum prorSus Sanctorum aut beatorum albo inscriptum suis Se .

g 16. - Κx communi doctorum scholae consensu certa rigor e probatur Beclesiae potestas in rem temporalem statuum.

I. De variis auctoritatibus quae vim habent certam faciendi doctrinam aliquam, ex professo disseruit Melchior Canus in suo tractatu de Ioeis theologicis: ejusque hac in materia concluSioneS, generatim pro norma orthodoxe senti studi in scholis catholicis haberi solent. Ad quas ipsi etiam Bossuetio pr0v0care Solemne est. Porro quam vim probandi habeat doctorum Scholae sententia, ita declarat Melchior Canus :u 1' Conclusio. - Theologorum scholasticorum etiam mul-l0rum, si alii contra pugnant viri docti, non plus valet ad sa-ciendam sidem quam vel ratio ipsorum, vel gravior etiam auctoritas comprobarit. n De locis theol. , lib. V II, cap. iv. a 2' Conelusio. Ex auctorum omnium scholasticorum communi Sententia, in re quidem gravi, uSque adeo probabilia sumuntur argumenta, ut illis refragari temerarium Sit .v

v Scholae igitur consensum non nisi impudenter et temere

107쪽

82 TRACTATES DE PAPA.u δ' Conclusio. - Concordem omnium theologorum scholae de sde aut moribus sententiam contradicere, Si haeresis non est, at haereSi proximum est. v Ibid. Nititur Melchior Canus hac ratione, quod nequeat Ecclesia, nequeat Deus permittere, ut theologi scholae errorem quoad sidem aut mores communi consensu doceant. Enimvero tunc Ecclesia Christi sideles suo silentio decipereι, atque Deus ipse sitheologorum omnium errorem non aperiret, in neeragariis christiano populo deesset loco citato . Notetur autem ipsum ibi ex proseSSo loqui, non de tota serie doctorum ab Ecclesiae incunabulis, imo nec de theologis Petro Lombardo seu magistro sententiarum anterioribus, sed determinale et praecise de Solis se I licis, id est, qui a tempore seholae seu magi Stri Sententiarum, usque ad ipsum Melchiorem Canum, scripserant et docuerant. Quoad hos seorsim sumptos docet Canus, esse impudentiam et temeritatem taeresi prorimam, si quis eorum doctrinae contradicat, dummodo doctrina haec sit unanimus, verseturque circa dogma vel morra, et propugnetur tanquam eerta et tenenda, non autem tanquam

opinio quae licite rejici valeat. II. Quod tradidit Melchior Canus de auctoritate doctorum scholae, pro indubitata regula habuerunt subsecuti scriptores catholici. Et merito. Nam, III. Contra Ecclesiam praevalerent inseri portae si conlingere posset per notabilem aliquem temporis tractum, et a sortiori per plura saecula, tanquam certum dogma propugnari ab omnibus lotius orbis catholici theologis, quod in materia sidei vel morum esset erroneum. In docendo quippe christiano populo, et parochi, et ipsi etiam Episcopi sequuntur, imo et sequi tenentur, quod circa fidem et mores tanquam certum et tenendum unanimiter tradunt doctores catholici . Quae unanimis doctrina, si erronea foret, illo errore generaliter Ecclesia insceretur, et hoc ipso vera Christi Ecclesia esse desineret. Quod cum, stante promissione Christi,

108쪽

communis doctorum catholicorum error.

IV. Certa igitur Ecclesiae potestas in rem temporalem Regum, si constet: 1' unanimem suisse doctorum scholae de ejusmodi potestate sententiam: 2' id eos propugnasse, non ut opinionem dumtaxat, sed tanquam certam et omnino tenendam doctrinam; 5' versari doctrinam illam circa dogmael mores. Porro duo priora ex adductis supra documeniis plene constant. Et quod quaestio de potestate Ecclesiae in temporalia Begum, versetur circa dogma et mores, per Se patet. Objietes 1'. - Α saeculo saltem decimo septimo desiit unanimis esse dicta doctorum scholae sententia; si quidem opinio contraria coepit a mullis in Gallia propugnari. Ergo vim suam amisit argumentum istud, ab unanimi doctorum scholae Sententia depromptum. Respondeo. - Quod semel rigorose verum probatum suit, nunquam pol eSt, ob Subsecutos impugnatores, salsum ex dere. Porro unanimis doctorum scholae auctoritas rigorose certam probavit dictam Ecclesiae potestatem, cum repugnet aliquo tempore dari talem unanimitatem in admittendo e rore circa dogma vel mores. Igitur subsecuta in Galliis multorum contraria opinio, evincit dumtaxat eos errasse. Caelerum Supra sparte Secunda, Sectione secunda j jam ostendimus quam parvi facienda sit haec nova multorum Gallicorum opinio, ob circumstantias quae huic errori ortum dederunt. Objicies 2'. - Forsitan unanimis aliquando evadet Galli- Cana illa doctrina, qua omnis prorsus Ecclesiae denegatur potestas in rem temporalem Regum. Respondeo. - Nego h3pothesim, utpote impossibilem. Cum nempe, ex probatis, erronea esse nequeat dicta theologorum unanimitas, repugnat dari posse variis temporibus contradictoriam ejusmodi unanimitatem. Igitur huic doctorum scholae unanimitati nunquam succedere postest unanimitas in con

109쪽

Objeelio 1 . - Istius objectionis haec summa est: unanimis flociorem scholae sententia ab ipsis etiam Bellarmino et Perronio tanquam nimia et salsa rejicitur, ergo unanimis illa sententia nihil probat. - noc ut persuadeat sic procedit Bos-suet: Primo supponit allegatam doctorum Scholae consensio. nem in eo consistere, quod unanimiter admittant posse Regem

deponi ab Ecclesia, hoc ipso quod sit haerelicus vel apostata. a se scholasticis vero, inquit, qui ab aliquot saeculis post sanctum Thomam et alios magno consensu saleri videantur haeresis et apostasiae causa deponi posse regeS, praeter ea quae dicta sunt, haec insuper addimus, eos salsos ac nimios suisse . n

Seeundo, scholae doctores salsos ac nimios suisse inde arguit, quod ipsi ad legitimam regis depositionem non aliud requirant quam solum factum apostasiae vel haereseos: Bellarminus vero insuper requirat ut subditos suos a vqra fide avertat; perronius aulem, ut sit persecutor el juramenti sui violator. Igitur lola objectio ni litur hisce duobus assertis : 1μ in eo stat doctorum scholae consensio, quod suffigiat regum esse haereticum vel aposlatam ut possit deponi : 2' Bellarminus et Perronius unanimem doctorum scholae sententiam dereliquerunt.

Respondetur. - Falsum esse uirumque assertum. Et 1' quidem salsum est consensionem doctorum scholae eam esse quam asserit Bossuet. Etenim doctrina in qua consentiunt scholae doctores haec est: Εeelesiae competit aliqua potestas in rem tem poralem regum, ita ut possit etiam in eertis easibus reges deponere. Super hoc puncto unanimes revera sunt doctores scholae ,

nec ullus reperietur qui ei contradixerit. At vero si agatur de quali late hujus potestatis verbi gratia, an directa sit, vel potius indireelain; item de conditionibus requisitis ut legitime

110쪽

p1RS GARTA.8sΙlex deponi valeat verbi gratia, an sufficiat eum esse haerelicum aut apoStalam, an vero inSuper requiratur ut populum Suum avertat a vera fide, persecutionibus desaeviat, et juramentum suum violaverit , jam non occurrit doctorum scholae consensio, sed opinionum varietas. 2' Falsum est Bellarminum et Perronium recessisse ab unanimi doctorum scholae sententia. Nam a Bellarmino propugnatur aliqua Eeelesiae potest in rem temporalem regum, et eliam potestas reges deponendi in certis casibus. Et hoc ipsum est in quo consistit doctorum scholae consensio. Ergo non contradixit huic consensioni, sed plane adhaesit. Equidem existimat Bellarminus non deponi posse regem ex solo facio quod haereticus vel apostula exaserit. Sed in hoc non contradicit doctorum scholae con Sensioni; si quidem quoad requisitas ad legitimam depositionem conditiones, non existit consensio, sed opinandi varietas. Immo ipse Bellai minus diligenter praemonet, a se tanquam certum et lenendum id solummodo propugnari in quo doctores scholae eonSentiunt; quae autem extra illam consensionem ipse Opinatus est, liberum cuique relinquit admittere vel impugnare. R At ego, inquit, non indignor neque Succen Seo, quod a mea opinione vel Barcia ius vel alius quicumque recesserit. Sed illud aequo animo ferre non possum, quod a communi Scriptorum Sententia in re tam gravi. . . recedat. v Postea Subjungit pr0pugnari a se contra Barciatum, id tantum in quo catholici Omura conveniunt. Et tandem expresse discernit quaeStionem

Principalem, in qua consentiunt doctores catholici videlicet EccleSi de competere aliquam potestalem de temp0ralibus judicandi, et ipsos etiam reges aliquando deponendi , a qua S-tionibus aliis secundariis, in quibus reperitur Opinandi varietas. et Magnum est discrimen, inquit, inter quaestionem ausit, et quid sit vel quomodo sit . . . Deum esse trinum et unum nullus catholicus negat, sed omnes firmissima fide tenent; et lamen quot sunt inter scholasticos theologos de constitutione person 3rum, de relationibus, de notionibus opiniones 3 Sic