Tractatus De Papa

71쪽

u Papa deponit imperatorem propter ipsius iniquitates, et dat Principibus in curatores ubi ipsi sint inutiles ad regendum. n Speeiulum, lib. I, lit. de Legato, ἶ Nuno o3tendendum,n. 17. IV. AEgidius Romanus. - Vocatus etiam Midius Columna Gillos de Rome , discipulus sancti Thomae, et Universi talis Parisiensis doctor, ordinis Eremilarum Sancti Augustini generalis praepositus, postea factus Bituricensis Archiepiscopus et Aquilaniae primas, anno 126 1. 0biit anno 1516. Sic habet' in suo tractatu de Potestate eeelesiastica : a Causae mixtae, Sunt causae temporales quae connexionem quamdam habent cum

spiritualibus : sicut causa laudatis, quae de se temporalis est, connexionem potest habere cum juramento vel pacto; sicut patet de dissensione mola inter reges Franciae et fingliae, super comi latu Pictaviensi. Papa quia non poterat directe cognoscere de causa laudati, indirecte ratione juramenti vel

pacti intromisit se de illa iΕxtra . De judieiis cap. Novit . Et

Sig rex Franciae secundum jura non subest summo pontifici, nec ei tenetur respondere de istudo sui; potest tamen ei subjaeere incidenter et easualiter ratione eonn ionis alie tis causae spiritualis , sicut habetur Extrav. de judiciis, cap.

Novit . v fApud Bianchi, Potesta della Chiesu, tom. I, pag. 96, Romae 1745. u Sed dicet aliquis quod reges et principes spiritualiter, non

temporaliter subsint Ecclesiae 3 sed haec dicentes vim argumenti non capiunt: nam si solum spiritualiter reges et principes subessent Ecclesiae, n0n esset gladius Sub gladio, non essent temporalia sub spiritualibus, non esset ordo in potestatibus, non reducerentur infima in Suprema per media . ns De Potestate ecclesiastica, parte I, c. xxx. Citatum a Bellai mino,

aduersus Barciuium, edit. Venetiis, 172l, t. V, p. 26. V. Rodolphua Columna. - Is Carnotensis canonicus fuit, et edidit iraelatum de Translatione imperii. Ibi postquam memoravit depositum a summo Pontifice Zacharia Childericum re-

72쪽

47p1M 0UARTA.gem, et retulit interpretationem Glossae, deposuit, id est, deponentibus consensit, ita Subdit: σSed qualitercumque dicatur, sive ut praedicta Francorum narrat historia, sive ut Alius i loquitur de capite alius, xv, q. vij supra allegatus, Ssiva semper in omnibus veritate, credo auctoritatem Papae in talibus omnibus negotiis praesupponi, ex eo quod omnis potestas ex eo in hoc dependet. n De Transi. imperii, cap. iv, in collectione Monarchia S. Romani imperii, t. II, pag. 91, edit. Francosordii 1614. Habetur exemplar Parisiis in bibliotheca Sorbonae. a Quantum autem roboris habuerit aut firmitatis nempe translatio imperii ab 0riente in 0ccidentem quidve tunc per Romanam Ecclesiam factum fuerit de imperio, patet et palere

potest omnibus evidenter. Praedicta enim imperii translatiosacta per Ecclesiam de Graecis in Francos, ex causis et rationibus antedictis, adeo valida est, quod per Septem generali 0-nes, per Septem scilicet imperatores annis centum tribus duravit. v ibid., c. um, pag. 94.ὶVI. Natalis DPeus. - cognomine Brito, utpote oriundus e Britannia minori. Fuit generalis superior Dominicanorum, et obiit Narbonae anno 15 25. Sic habet in suo tractatu de Potestate Papae : u Ad Papam pertinet corrigere omnem abusum iam potestalis ecclesiasticae quam terrenae, in quocumque

existente de populo christiano. v Ita ei talum a Bellarmino, t. V, p. 27, edit. Venetiis 17 21. VII. Durandus a Sancto Porciano. - Universitatis Parisiensis doctor, cognomine resolutissimus, factus Episcopus Aniciensis anno 1518, et Meldensis anno 1526. Sic habet in suo tractatu de Origine jurisdietionum, questione m :a Quia utraque potestas, temporalis et spiritualis est necessaria, ideo utramque potestatem contulit Christust Petro ...

Isti sunt veri termini jurisdietionis spiritualis et temporalis a fundatione Ecclesiae, quos transgredi non licet: quia jurisdictio temporalis nullo modo se extendit ad spiritualia, de quibus nihil novit : jurisdictio vero spiritualis se extendit primo

Diuiti eo by Corale

73쪽

48TRRTATUS DE PAPA. et principaliter ad spiritualia; secundario vero et per quamdam consequentiam se extendit ad actiones hominum circa temporalia quae ordinantur ad spiritualia tanquam ad sinem . n filalum a Bellarmino, praefat. in Barelatum, pag. VI, initiolomi I, edit. Mediolani 17 21.

VIII. Petrus Bertrandus. - Ιn Universi late Parisiensi juris canonici professor, postea creatus Nivernensis Episcopus, et demum, anno 1549, Cardinalilia dignitate insignitus. Is, lolius Gallicani Episcopatus nomine, coram rege Philippo Valesio, in publico congressu consulavit juris consulium Petrum de Cunieres, qui negabat jurisdictionem ecclesiasticam exlendi ad temporalia. Cujus argumentis Rex plene eonvictus, sua Episcopis jura sarta tecta servavit, et jurisconsulti de Cunthres postulata reiecit. Nolatu praecipue digna haec Petri Be trandi verba: a Per duos gladios intelliguntur praedictae duae potestates. Sed Christus voluit esse illos duos penes Ecclesiam; ergo et utramque potestatem. Sed dices quod Christus reprehendit Petrum quia percussit gladio temporali amputando auriculam. . . Sed hoc non valel. Christus enim non dixit Petro quod expelleret a se talem gladium, sed reponeret in Vaginam, penes Se Servandum in vagina : ut daret intelligi quod latis po-lesias etsi sit penes Ecclesiam, tamen ejus exercilium squantum ad causam sanguinis) in nova lege vult esse in manu judicis laicalis : secundum nutum vero et imperium penes sacerdotem. v Berirandus Cardinalis contra Petrum de Cugneriis pro ecclesiastica libertate, acl. I. - Εpilomen Biblioth. Maximae Lugdunensis S. Patrum, t. I, p. 452. Edit. Augustae-Vindelicorum 17 9. K Potestas spiritualis debet dominari omni humanae creaturae; et quemadmodum Iesus Christus dum suil in hoc mundo el etiam ab aeterno naturalis Dominus suil, et de jure naturali in imperat0res et quoscumque alios depositionis et damnationis sententias ferre potuisset, ita eadem ratione ejus Vica-

74쪽

Venetiis 17 21.

IX. Petrus Paludanus. - Seu Petrus de la Pallu, dominicarius. Ρarisiis Theologiae professor, factus Ilierosolimitanus Patriarcha anno 1529, mortuus Parisiis anno 1542, in suo tractatu de Causa immediata eeeIesiasticae potestatis, articulo 4, sic habet: si Licet Papa non habeat confirmare quemlibet regem qui consensu populi a principio regnum aSSumpsit, lamen potest deponere omnem talem ; non solum propter haeresim aut schisma, aut aliud crimen intolerabile in populo; sed etiam propter insufficientiam, ut pole si quis idiota sensu, vel impotens viribus in regno praeesset, et propter ejus insufficientiam regnum fidelium periclitaretur ... Quia Papa est superior in spiritualibus, et per consequens in temporalibus, quantum necesse est pro bono spirituali. n Apud Bellarminum praelat in Barciatum, pag. vi, sub initium, t. I, edit. Mediolani 17 21. X. Somnium Viridarii. - Is liber anonymus, anno circiter 1564, sub rege Carolo V editus, tribui solet dicti Regis Caneellario, vel alteri Aulico. Et quamvis auctor totus sit in arctandis ecclesiasticae potestatis limilibus, lamen consessus est eam extendi indirecte ad temporalia, prout colligitur e sequentibus verbis : a Concedendum est quod Principatus papalis co cernit temporalia prout de necessario concernit spiritualia ,

cum ab eorum usu vel abusu surgit peccatum : prout dicunt textus, ratione peccati omnes causae spectant ad forum eccle-

Siasticum : cap. Novit. de judieiis, etc. Tamen principaliter disponendo et authorisando, nihil spectat ad Papam quantum ad temporalia... Non debet se spotestas ecclesiasticaὶ de depositione imperatorum seu regum intromittere, quantumcumque rex vel imperator sit dignus depositione propter desectum quemcumque, Vel crimen quod non est inter spiritualia crimina computandum; et ideo si imperator vel rex committit crimen dilapidationis, vel destructionis imperii sive regni,

75쪽

et tyrannidis, vel quodcumque aliud propter quod non immerito deponi meruit, Papa non deberet eum deponere, sed populus a quo Suam recepit potestatem tacite vel expresse: nisi illi ad quos pertinet nollent aul non possent sacere justiliae complementum ... Fatendum tamen quod Papa potest transferre imperium vel regnum casualiter; ut quia non est alius superior, vel aliter, aut imperium vel regnum est transferendum de gente in gentem propter aliquod spirituale crimen gentis, pula si gens illa inficiatur haeretica pravitate, vel ad legem dudaeorum, vel ad ritum gentium, Vel Sectam aliam converteretur. Si transerendum esset imperium vel regnum propter crimen Spirituale, dicunt quidam quod Papa potest jure divino transferre imperium Seu regnum, quia in spiritualibus et annexis eis habet plenitudinem polestalis quantum ad ea quae sunt de necessitate facienda. Alii dicunt quod Papa in hoc casu non pol est transferre imperium sive regnum, nisi laici suerint damnabiliter negligentes, vel laventes genti a qua necesse est transferri imperium vel regnum; sed in hoc casuspectat ad Papam de crimine spirituali cognoscere et denuntiare illis ad quos spectat, ut ipsum regem in deponant; quod si noluerint vel non potuerint, jure divino devoluta est potestas ad summum Pontificem; et hoc quia ipse habet plenitudinem potestatis quantum ad omnia quae sunt de necessitate sagienda. ου Apud Bianchi, delia Potesta della Chiesu, lom. I,

p. 105.

XI. AEgidius de Bellamera. - Fuit Aventonensis Episcopus, obiitque anno 1502. Insignis canoni fide famam sibi compara- il, ejusque opera Septem voluminibus in-solio Lugduni edita sunt anno 1548. Sic habet de praesenti quaestione : a papa potest deponere imperatorem, qui ab eo temporalitatem recogno- Scit . . . Etiam alios reges, licet ab eo regna sua non teneant in laudum, nec temporali tales suas ab eo recognoscant, ne juramentum fidelitatis ei praeflent; videlicet pro delictis et negligentiis ... Depositio autem regum facienda per Papam,

76쪽

PARS QUARTA. non ex illa ordinaria, sed ex quadam Suprema et absoluta potestale procedit. Et quod illam supremam et absolutam polestatem Papa habeat, videtur multum aequum et reipublicae valde expediens, scilicet ut sit aliquis supremus Monarcha, qui regum hujusmodi excessus possit corrigere et de ipsis justitiam ministrare. v In caput glius xv, quaeSt. VI, n. 2. XII. Stephanita Au sterius. - Parta menti Tolosani praeses saeculo xv: - Papa ipsum imperatorem tanquam inferiorem destituit, exigentibus causis. Et in omnibus arduis negotiis et maximis difficultatibus generantibus scandalum in christianitate, Papa potest hujusmodi majoritatis ratione se intromittere, etiam inter laicos, et exercere hujusmodi potestatem sibi a Deo altributam. v Tractatus de potestate Saecularium, D. 5et 6. - Citatum a Bellarmino in sua p elatione contra Bar- clatum. XIII. Dominieus a Soto. - 0rdinis Praedicatorum, studuit in Γniversitate Parisiensi, intersuit concilio Tridentino, obiitque

anno 1560. Is errorem quem consutamus haereseos Dola perstringit in hunc modum : uduinta, eademque catholiea conclusio contra eorum haeresim qui omnem abdicant Pontifici temporalem potestatem : Potestas quaecumque civilis eatenus

est ecclesiasticae subjecta in ordine ad spiritualia, ut Papa p0Ssit per suam spiritualem potestatem, quoties ratio fidei et

religionis exegerit, non solum ecclesiasticarum censurBrumsulminibus adversus reges agere, eosque cogere, Verum et

cunctos christianos principes temporalibus bonis privare, et uSque ad eorum depositionem procedere. v In 4 sent. dist. XXII, q. II, art. 2. - Apud Bianchi, t. I, p. 109. XIV. Gerson. - Ιnsensissimus is Pontificiae auctoritatis impugnator; et nihilominus admisit Ecclesiae competere dominium regitivum, direetivum, regulativum et ordinativum in rem temporalem Principum; ac proinde agnovit aliquam Ecclesiae in temporalia potestatem. En ejus verba :u Potestas ecclesiastica non ita habet dominia et jura te

77쪽

reni simul et coelestis imperii, quod possit ad lihilum suum

do bonis clericorum et multo minus laicorum disponere; quamvis concedi debeat quod habet in eis dominium regitivum, directivum, regulativum, et ordinativum. v De Potestate

a Postremo suis se terminis ita se potestas ecclesiastica coerceat, ut meminerit potestatem saecularem etiam apud insideles sua habere propria jura, suas leges, sua judicia, de

quibus occupare se ecclesiastica polestas non praesumat, nisi dum redundat ah usus saecularis potestatis in impugnationem fidei et blasphemiam creatoris, et in manifestam potestatis ecclesiasticae injuriam : tunc enim ecclesiastica potestas habet dominium quoddam regitivum, directivum, regulativum et ordinativum. v Loco citato. a 0mnes homines. Principes et alii subjectionem habent ad Papam in quantum eorum jurisdictionibus, temporali tale oldominio abuti vellent contra legem divinam et naturalem; et potest superioritas illa nominari potestas directiva et ordina-liva potius quam civilis. v Pari. IV, serin. de pace et unit. Graecorum, Con Sid. v, tomo IV, pag. 600, edit. Parisiis 1606. XV. Jacobus Almainus. - Is etiam auctoritati Pontificiae insensissimus; attamen sic habet: a Imperator potest esse dignus depositione dupliciter : uno modo propter crimen Spirituale, ut propter haeresim, quia haereticus et schismaticus utitur potestate sua in detrimentum christiani talis. Alio modo

propter crimen civile, ut puta quod negligit administrare jus titiam. Tunc si imperator sit dignus depositione propter crimen primi generis, puta propter crimen Spirituale, potest deponi a Ρapa, cum habeat plenam potestatem in puniendis peccatis spiritualibus. n De Potestate ecel. et laic., q. II, Bd caput viii 0chami. Quoad quaestionem an Papa possit subditos absolvere a juramento fidelitatis, negat posse per modum relaxationis; sed concedit hoc posse papam per modum declarationis, seu declarando jus subditorum: a Concesso quod Papa

78쪽

P1RS 0Γ1RTA. b5 potest absolvere subditum a juramento fidelitatis, negatur antecedens, saltem capiendo absolvere ut lantum valet sicut relaxare, et non jus declarare. v Loco citato, ad caput xii

XVI. Ioannes Major. - Licet non minus quam duo praecedentes Ponlisiciae auctoritati insensus, concedit tamen posSe, eae rationabili eausa, dominia Principum ab ipsis, Ecclesiastica auctoritale, ad alios transferri: a Pro rationabili causa in tota republica hoc Ecclesia dominium transferre potest. Nolumus tamen dicere quod ad nutum ejus regna christianorum principum, in quihus dominium non habet nisi regitivum, transferre potest; sed ubi essent haeretici. et fidem evertere molientes, Rex christianissimus deponendus esset. v In II librum Sententiarum, distincl. XLIV, q. m. XVII. Ioannes Faber. - Advocatus Parta menti Parisiensis, mortuus anno 1541 : a Sed de Papa non est dubium quin sit superior omnibus christianis, et in temporalibus et in spiritualibus . . . Cum agitur de praejudicio animae vel populi, Papa potest et debet providere, et Si necesse sit quoscumque reges deponere. v In legem primam, n. 10, c. de Summa Trin. et sidecath. - Apud Bellarminum in Praelatione contra Barciatum.ὶ XVΙΙΙ. Ioannes duintinus Haeduus, gallice Dan-0uintind gutun, qui jus canonicum docuit Parisiis obiitque ann. 1561 : et Quare ponimus utrumque gladium Ecclesiae datum eSSe; hoc est Ecclesiae pontificem habere jus et potestalem in spiritualia simul et temporalia; atque de his statuere et decernero ex causa posse, cujus decretis flandum : nam quamvis homo sit mortalis, tamen caelesti potestate pollet. . . Hoc jure papa Zacharias, anno Christi nati 755, Childericum longa majorum serie legitimum Galliae regem et possessorem regno avito deS- lituit, et in ejus locum Pipinum Belgam substituit, causa tuqpeccatum esse, hominem tantae imparem potestali, inertem et nihil agentem, reipublicae gubernacula moderari. . . Hing et Leo, ut Ponti sex romanus, eadem fullus auctoritate Carolum

79쪽

num, loco citato. in XIX. Remondus Rufus. - v Non ignoramus Leonem III Ponlisicem, Graecis ademptum imperium in Carolum Magnum contulisse; id enim cum nostri annales, tum Graecorum libri tes-lantur: quod jure sibi acquisitum et Carolus Magnus et posteri Franci, Germanique putarunt. 0mitio Pipinum a Stephano II vel, ut nonnulli, a Zacharia regem factum, detruso in monasterium Chil dorico ignaro, stupido, et bardo rege. n Rem. Rufus contra Molineum, cap. vi, p. 106. - Apud Bellarminum loco citulo. XX. Ioannes de Sylpa, gallice Iean Bubois. ParisiensisParta menti praeses, in suo tractatu de Benesiciis, p. 5, q. xm,n. 5l : u Papa potest deponere Regem. nXXI. Petrus Gregorius Tolosanus, paria menti Tolosani praeses, Romani Pontificis potestatem in rem temporalem regum docet in suo tractatu de Republiea, lib. XXII, cap. V.

Item sequentes :XXII. Genebrardus, archiepiscopus Aquensis, in Sua Chronographia, libro IV, ad annum 1074. XXII l. Ioannes Monaehus, Jean Lemoine, canonis la, ad caput Grande, de supplenda negi. praelat. , et ad caput Apostolieae, de senteni. et re judic. XXIV. Franciseus Matron, in 4 Sententiarum, dist. XlX, quaest. Iv. Fuit Franciscus Matronus Scoli discipulus, et primus in Sorbona in stiluit anno 1515 exercitationem quam

vulgo vocant fletum Sorbonicum.

8 10. - Doctrina cleri gallicani in comitiis generalibus anni 16l5.

conflabant comitia tribus cameris seu ordinibus, videlicet: ordine cleri, ordine nobilium, et tertio ordine gallice Ie tiers stat). Is tertius ordo articulum edidit, quem volebat Regi pro-

80쪽

PARS UUARTA. b. poni et in legem sanciri, tenoris hujuscemodi : D roi sera supplid de fuire arreter en ι' semble e des eluis, po ur tot fond

mentale du royaume ..., que, comme il est reconiiu souveruin eu

Piὸees justisti ea tires, p. 21, edit. de Paris, 1768.

Edendi hujusce articuli auctores fuerunt proles lanies, ne non alii tertii status deputati, qui licet proles lanii in seciam exlerne non profiterenter, ei lamen adhaerebant; prout videre est in citata collectione Proeti-verba de I assemblae 161 16l5. Aelum apud matrem Regis ut praepediretur articuli discussio, ea ex ratione, quod tertius flatus incompetens foret in tali materia, utpote ecclesiastica. Ast in postulanda discussione tertius status pertinaciter perduravit. Quapropter duo alii ordines communi consensu impugnandum articulum decreverunt. Quem in finem duodecim viros depularunt, et cum eis cardinalem Bu Perron, qui cleri simul et nobilium nomino in camera tertii flatus verba laeeret. Sic autem exorsus est cardinalis Du Perron : si ConsidereZ que ce nyest pol ni moi que usus e coulea. Carsi ce n 'est pol ni moi qui parte en celte cause, mai S tout lea c0rps de l'ordre ecclesiastique, et lout celui de la nobi seu qui tui a donnsi adjonclion et a ddpulsi ces douae seigneum si pris des douete gouvernem enis du roraume, asin d'autori Seret mes paroles de leur presence, et temoigner encore en celleu occasion la meme devotion que leurs predeceSSeurs ont podiu lue a l'Εgli se, laquelle iis ont plantee par leurs armes et et arrosue de leur sang aux plus lotnia ines parites de la terre. v IIarangue du card. Du Perron. edit. Paris, Anio ine Elienne,

615, p. 15. Tum ad praesentem quaestionem deveniens, ita