Tractatus De Papa

161쪽

156 TRACTATsS DE PUI. FEΠDis Ec LEsIAsricis decreta furent nobi3 potius quam nocent, eum nee tanti sceleris atrocitate eompelli potuerit sancta synodus, ut

aliquid de seudis temporalibus decerneret. Edit. Lebel, t. XXXII, p. 47. Ious diles qu)il n' est pas question dans te decret dessiola temporeis Τ Mais it en est question au contraire en termes aussi sorineis que des si ess e citatas liques, puisqu'aprks avoirparisi de ces derniers, quod ab Ecclesia obtinent, ii parte desa uires qui dependent de seigneiars Sugerains, si seudalia sunt, direetis dominis statim aequirantur. De plus la pei ne decernis e

listes et leurs temo in s 3 sorit prives de Ious leutra biens. Quidit de totis leurs biens, dit de lous les biens et doma ines queis qu' iis solent et a quel quelit reque les duellistus les possedent. Cominent donc Bossuet a-Nil imagino quo te dderet nyaltei gnati pas les sicla temporeis Τ Mais voici une seconde reponsequi rogarde specialement la pei ne portue contre les duellistes

x Nous avons prouue dans notre traile fur te concile provinciat p. 500ὶ que leconcito de Trente a lid rccu en France sans restriction ni rhserve, et quant audogme et quant ii Ia discipline; quoique de lait plusi eurs de ses decreis n'yalent pas et e mis a exocution, comme cela oest aussi arriresi dans d'autres pars ou sa reception n est nul lement controversee. γ qu assirme te livre de la Desens en cet endroit n'est donc pas exacti a molns qu'il ne veu ille parier de la receptioradu concile par la cour de France, co qui importe fori peu a la question.

162쪽

Vidimus hancce potestatem sibi vindicasse quinque concilia secumenica. Ast insuper, si particularium sInodorum acta peri Volvantur, eadem prorsus occurret doctrina. Nec potuit secus contingere. Cum enim universalis et unanimis fuerit, prout Supra probavimus, Scholarum et doctorum persuasio de Εωclesiae in temporalia statuum potestate, non alia esse potuit Romanorum Pontificum, Cardinalium, Episcoporum, Principum, eorum denique omnium quibus SInodi constabant. Hinc in eis sγnodis emissa decreta quae temporales Saecularium seu laicorum jurisdictiones assiciebant, quin ullus reclamaveri aut concilii sic decernentis competentiam in dubium vocaverit. Inter plurima ejusmodi acta, nonnulla dumtaxat subji

I. Concilium Romanum anni 726. sub Papa Gregorio II. fertissimis testimoniis constat a Gregorio papa II, non tantum excommunicatum fuisse imperatorem Leonem Isauricum, sed etiam ab ejus obedientia distractam Italiam et prohibilos Italiae populos ne isti imperatori, Ecclesiae persecutori, tribula solverent. Id suse probatur infra sectione tertia, capite Secundo , ubi simul convelluntur excogitaue a Bossuetio ad ol,

163쪽

138 TRACTAUS DE PAPA. nubilandum ejusmodi factum rationes. Hic adnotamus dumtaxat peractum id suisse synodice. Sic nempe habet Mansi, ubi colligit quae supersunt dicti concilii Romani anni 726

fragmenta : a noc eodem concilio Iconoctastarum haeresi ejusque sectatoribus anathema dictum esse testatur Zonaras his verbis : Gregorius, qui tum Romae veteris Leelesiam gubernabat, repudiata societate praesidis novae Romae, Leonis sellitet imperatoris, necnon eorum qui illum sequerentur, illos una cum imperatore Synodi eo anathemate obstrinaeit, et veetigalia quae ad id

usque tempus imperio impedebantur inhibuit, icto cum Franeis foedere. v Igitur, teste historico Graeco Zonara, per concilium Romanum Italia imperatori Leoni erepta est, et prohitum ne deinceps ipsi tributum solveretur. lI. Coneilium Romanum anni 10 76 sub Gregorio Papa VII. - Εxiguum non fuisse praesentium in hoc concilio Episcoporum numerum praenotat Mansi his verbis : Ubi interfuit Dise porum et Abbatum, atque diversi ordinis cleri eorum et Isti eorum

eopia. Conciliorum Mansi t. XX, col. 467.ὶ Et infra col. 470

refertur documentum historicum, in quo sic legere est: Pontifer habito eum eentum et deeem Diseopis utiliori conellio, in eumdem Regem fid est, Henricum IVi qui etelesiasticam unitatem Scindere attentavit, Meommunicationis sententiam praetulit

Magnus igitur Patrum liujusce concilii numeruS. Porro sententiam in hac synodo contra Henricum IV pronuntiatam refert Germanus historicus Eccard hoc modo :u Sequenti dic Dominus Papa coram synodo declaravit quamRnsuetudine regem de magnis criminibus corripuisset; utque episcopos a captivitate liberaret, quanta suavitate rogasset ei jussisset, quari tamque superbiae amaritudinem recepi SSet. Deinde cunctis acclamantibus, ne lalis contumelia renis neret inulta, omnium consilio et consensu, Henricum sInodali

judicio damnavit, regisque nomine et honore privavit, atque anathematis gladio percussit. B Mansi Collectio conciliorum, t. XL, col. 474.

164쪽

l591 1M MARIA. Depositionis aulem sormula in actis ejusdem concilii Mansi. l. XX, col. 468ὶ refertur in hunc modum :u Excommunicatio Henrici regis Teutonicorum. u Beale Petre opostolorum Princeps, inclina quaeSumus piuSaures tuas nobis, et audi me servum tuum, quem ab infantia nutristi et usque ad hunc diem de manu iniquorum liberasti qui me pro tua fidelitate oderunt et odiunt. Tu mihi testis es. et Domina mea Maler Dei, et B. Ρaulus frater tuuS, et omnes Sancti, quod tua sancta Romana Ecclesia me invitum ad sua gubernacula traxit, et ego non rapinam arbitratus Sum ad Sedem tuam ascendere, potiusque volui ilam meam in peregrinatione finire, quam locum tuum pro gloria mundi saeculari ingenio arripere; et ideo ex tua gratia, non ex meis

operibus, credo quod libi placuit et placet, ut populus christianus tibi specialiter commissus mihi obediat, Specialiter pro vice tua milii commissa; et mihi tua gratia est potestas a Deo data ligandi atque solvendi in caelo et in

terra.

a IIac itaque fiducia laetus, pro Ecclesiae tuae honore et defensione, ex parte omnipotentis Dei Patris et Filii et Spiritus sancti, per tuam potestatem et auct0ritatem, ΙΙenrico regi, silio Henrici imperatoris, qui contra luam Ecclesiam inaudita superbia insurrexit, totius regni Teutonicorum et Italiae gubernacula contradico, et omnes christianos a vinculo juramenti, quod sibi secere vel lactent, absolvo; et ut nullus ei sicut regi inserviat, interdico. Dignum est enim ut qui studet honorem Ecclesiae tuae imminuere, ipse honorem amittat quem videtur habere. Et quia sicut christianus contempsit obedire, nec ad Dominum rediit quem dimisit, participando

eXcommunicatiS, meaque monita quae pro sua salute sibi mi Si, te teste, Spernendo, seque ab Ecclesia tua, tentans eam scindere, separando inculo eum anathematis vice tua alligo :el sic eum, ex siducia tua alligo, ut sciant gentes et comprobent quia tu es Petrus, et super tuam Petram Filius Dei vivi

165쪽

ιθ TR1CTATUS DE PAPA. aedificavit Ecclesiam, et portae inseri non prae alebunt adversus

eam. u

Εx iis documentis constat synodicam fuisse illam depositionis sententiam, utpote pronuntiatam cunctis acclamantibus, omnium consilio et consensu. Haud dubia sane hujus concilii

Patribus Ecclesiae in temporalia regum potestas. III. Contilium Romanum anni 1080, sub saneto Gregorio Papa VII. - α In eo interfuerunt, ait Schulchen, Archiepiscopi et Episcopi diversarum urbium, necnon abbatum ac diversorum ordinis clericorum innumerabilis multitudo. n Bibliotheea mari ma Pontificia, t. II, p. 7. Post pronuntiatam contra se, anno 10 76 depositionis sententiam, Henricus IV ad sancti Gregorii Vlt pedes sese provolverat, et emendationem promiserat. Ei Pontifex communionem restituerat; simul tamen inlaetam relinquendo quoad depositionem a dignitate regia sententiam. Interea Germaniae proceres Rodulphum loco Henrici IV, inconsulta Sede Apostolica, elegerant. duapropter S. Gregorius VII congressum indixit, in quo Bodulphum inter et Henricum IV judicaretur. Cui congressui, a quo nihil boni sibi sperandum intelligebat, sese subjicere noluit IIenricus IV. Tunc celebratum concilium anni 1080, in quo confirmata Henrici depositio et Rodulphi electio. Ex illa celebri sententia squam integram vide apud Mansi. t. XX, cul. 554ὶ, nonnulla subjicimus:

a Beale Petre, Princeps apostolorum, et tu, Beale paule doctor gentium, dignamini, quaeso, aureS vestras ad me in linare,

meque clementer exaudire . . . Quia super montem excelsum

me jussistis ascendere, et clamare atque annuntiare populo Dei scelera eorum, et filiis Ecclesiae peccata corum, si ii dia-holi contra me coeperunt insurgere, et usque ad Sanguinem prἴJSumpSerunt in me manus suas injicere. Astiterunt enim reges terrae et Principes saeculares et occlesiastici, et auliciet vulgares convenerunt in unum adversus Dominum et adversus vos christos ejus ... Inter quos Specialiter Henricus. . .

166쪽

duapropter confidens de judicio et misericordia Dei ejusque

piissimae matris semper virginis Mariae, sultus vestra auctoritate, saepe nominatum lienricum, quem regem dicunt, omnesque fautores ejus excommunicationi subjicio, et an thematis vinculis alligo : et iterum regnum Teutonicorum et Italiae, ex parte omnipotentis Dei et vestra interdicens ei, omnem potestatem et dignitatem illi regiam tollo, et ut nullus christianorum ei sicut regi obediat interdico, omnesque quiei juraverunt vel jurabunt de regni dominatione, a juramenti

promissione absolvo. Ipse autem Henricus cum suis fautoribus in omni congressione belli nullas vires nullamque in vita sua victoriam obtineat. Ut autem Rodulplius regnum Teutonicorum regat et defendat. quem Teutonici elegerunt sibi in regem, ad vestram s delitatem ex parte vestra dono, largior et concedo omnibus sibi fideliter adhaerentibus absolutionem omnium peccatorum . . . Sicut enim Henricus pro sua superbia,

inobedientia et salsitate a regni dignitate juste abjicitur, ita Bodulpho pro sua humilitate, obedientia et veritate potestas et dignitas regni conceditur. a Agite nunc, quaeso, Patres et Ρrincipes sanctissimi fallo. quitur Apostolos Petrum et Paulum , ut omnis mundus intelligat et cognoscat quia si potestis in caelo ligare et solvere,

potestis in terra imperia, regna, principatus, ducatuS. marchias, comitatus et omnium hominum possessiones pro meritis tollere unicuique et concedere. Vos enim patriarchalu S,

primatus, archiepiScopatus, episcopatus frequenter tulistis pravis et indignis, et religiosis viris dedistis. Si enim spiritualia judicalis, quid de saecularibus vos posse credendum est . . . Addiscant nunc reges et omnes saeculi principes quanti vos estis, quid potestis, et timeant parvi pendere jussionem Ecclesiae vestrae : et in praedicto Henrico tam cito judicium

vestrum exercete, ut omnes sciant quia non fortuito, sed vestra potestate cadet. confundatur utinam ad paenitentiam ut spiritus sit salvus in die Domini. n

167쪽

Sententia haec, quae synodalis suit, testatur Patribus hujuste concilii indubitatam prorsus fuisse aliquam Ecclesiae potestatem in rem temporalem statuum. Immo solet objici quatenus directam potestatem exprimens; Sed de hac quaestione infra disserem US. IV. Concilium Beneventanum anni 1087, sub Vietore Papa III. - Contra imperatores et reges, qui episcopatum vel aliam ecclesiasticam dignitatem largiri praesumerent, decrevit Synodus in hunc modum: a Constituimus etiam, ut siquis deinceps episcopatum vel abbatiam de manu alicujus laicae personae susceperit, nullatenus Epicopus vel abbas habeatur, neque ulla ei ut Episcopo vel abbati adhibeatur reverentia. . . Si quis item

imperatorum, regum ..., epi Scopatum vel quamvis aliam ecclesiasticam dignitatem dare praesumpserit, ejusdem sententiae vinculo se adstrictum noverit. v Apud Mansi, t. XX, col. 640. u Haec igitur omnia, dum omnium Episcoporum in concilio astantium fuissent suscepta judicio et auctoritate probala, di seminata continuo per orbem suere. v ibid. , col. 64l. Istud etiam concilium indubitatam habuit, ut palet, Ecclesiae pol talem reges et imperatores deponendi. V. Concilium Romanum anni l 102, sub Paschale Papa II. Praecepit sub excommunicatione ut belligerantes ab omni praelio cessarent a die mercurii usque ad seriam secundam, ab Adventu usque ad octavam Epiphaniae, et a Septuagesima usque ad octavam Paschae. De quo sic, Guillielmus, Auscitanus Archiepiscopus et Sedis Apostolicae Legatus, in suo mundato anni 1104, ad Episcopos, comites et barones Auscitaniae provinciae directo : a Juxta statuta generalis concilii, Romae nuper celebrati, pacem et treugam Dei in provincia nostra, ex parte Dei et Domini Papae et nostra, ab omnibus inconcusse et inviolabiliter observari praecipimus. v Apud Mansi, t. XX, col. 1148. in Sane qui sibi potestatem tribuit praelia certis temporibus interdicendi, hoc ipso jus sibi vindicat in rem temporalem principum. Concilium autem istud pro cecumenico habitum

168쪽

PARS 0ΓΑRT1. 145 est a Conrado Abbate Γspergensi; auctore sere Synchrono, cum obierit anno 1240. VI. Coneilium Claromontanum, anni 1095, sub Urbano Papa II. Interfuit ipsemet Romanus Pontifex; et, pr ter Cardinales,

numerati sunt Archiepiscopi, 15; Episcopi, 225; Abbales, 90.

In eo pronuntiata fuit excommunicatio contra Philippum IGalliae regem. et conditi varii canones; inter quos sic habet trigesimus secundus: a Si quis Episcopum ceperit et incarceraverit, perpetuae infamiae subjaceat: ulterius arma non exerceat. Et clamatum est ab omnibus : sat. η Conciliorum Mansi, t. XX, col. 812.ὶ Dum concilii Patres sibi potestatem tribuunt militiam interdicendi ob delictum ibi expressum, et ejusmodi delinquentes infamra reddendi, profecto jus in rem temporalem societatum civilium sibi vindicant. In eodem concilio hic etiam canon editus: a Item placuit omnia hona eorum qui Hierosolymas pergunt, Semper et ubique cSSe salva in pace et treuga quousque redierint. η Loco citato, col. 827. Ibi communibus legis civilis dispositionibus derogabalur in favorem cruci serorum; sicque potestas ecclesiastica ius in rem temporalem societatum civilium sibi apertissime vindicabat. III. Conei lium Basileense, anni 1440. - Synodum illam noncitamus, ob ejus auctoritatem, cum manifeste schismatica evaserit; sed ut constet quam generalis et indubitala suerit persuasio de qua disserimus. En quibus poenis synodus ista decreverit obediendum esse Amedeo, quem sub nomine Felicis V in summum Pontificem elegerat: a Decernens et declarans eidem electo. . . ab omnibus Christisdelibus de necessitate salutis obediendum lare et debere obediri; ac eisdem Christi fidelibus quacumque, etiamsi imperiali, Cardinatatus, Patriarchali, regali. . . Seu alia quavis ecclesiastica vel mundana praesulgeant d ignitale... sub obtestatione divini judicii, necnon excommunicationis ... ac privationis omnium dignitatum, bonorum et officiorum, ecclesiasticorum et temporalium ... paenis, ... auctoritate Dei omnipotentis et

169쪽

144TR1CT1T P ra. ejusdem universalis Ecclesiae districle praecipit atque mandat quatenus eidem electo. . . obediant. η Sess. XL, ἶ 5. - collectio conciliorum Mansi, t. XXIX, col. 204. Igitur sibi adscripserunt Basileenses Patres potestatem ipsos etiam imperatores prisondi omnibus temporalibus bonis, os iisque ac dignitatibus. Disitigeo by Coosl

170쪽

SECTIO III

ARGUMENTUM E PRAXI ROΜANORUM PONTIFICUM De laclo Romanos Pontifices potestalem in rem temporalem societalum civilium sibi vindicasse, atque a tali sacto ad jus recte illationem sieri, inanesque prorsus eSSe rationes a Bos- suetio excogitatas ad eludendam hujusce argumenti vim, constabit sequenti capitum Serie.

Clolarius I, rex Galliae, Gallerium Ivetensis terrae dominum occiderat. Quid tum egerit Agapetus Papa, constat sequentibus testimonius: 4 Le Pape, indigni decet acie trop cruei, manda au roi qu il