장음표시 사용
271쪽
24sTR1LT TPS DE PAPh. do son droil sur te spirituel Τ Bossu et ne laisse pas d 'appeterrains ceu X qui parient de celle decrutate : ouae quidem nihil ad hane quaestionem pertinent, cum non agat In noeentius de regibus metu depositionis coercendis, quod unum quaerimu8; v nique omnino sunt et a quaestionis reeedunt statu qui Mee obji-eiunt sidit. Lebel, t. XXXI, p. 665 . La question, c' est lepremier de vos quatre articles qui resusu au Sa inl-Siege et a I Eglisolo ut pseuvoir. meme indireet, fur te temporei. 0r la decretalo Novit est uti des mille monuments qui renuersent cel article :elle lovehe donc u la question doni parient les autours qui en appellent a celle decretale. Que te lectour jugo si l' injure de Bossusti omnino vani est conforme a la justice; nous n'ajoulerons pas, et a la moderation : elle est conflamment cubi isto dans te line de la Ddsense: ce qui n' a pas empsicli si les par- ligans de ce livre de te louer constam ment a co pol ni de vue, ol d'appeter violenis, exagiue is et injurieux, les ouvrages descardinaux et autres qui l'ont resuid, et qui ne meritent pasces reproches.
Psoposirio 14 Saeeuto xv dietam potestatem sibi vindieaviteonei lium Constantiense. - Vide Supra, Seel. II, cap. IV. PRopognio 15' - Saemio xvi dictam potestatem sibi vindiearit eontilium Tridentinum. - Vide Supra, Seel. II, cap. V.
PstoposiTIO 1 . - Universalis Leelesia errare non potest in his quae ad sidem et mores pertinent. - Εrrando in fide, seret haeretica; et errando in moribus seret salani a. Γlroque modo desineret esse Ecclesia Christi, et portae inseri adversus eam
272쪽
pkRs deΑRT4. 247praevalerent. Porro promisit Christus Ecclesiam suam usque ad finem mundi permansuram, et semper fore infernalis potestatis victricem. Psoposmo 2'. - Si LeeIesia indebite sibi per praetim suam vindiearet aliquam potestatem, quatenus jure divino sibi competentem, erraret circa fidem et mores. - sum enim talem potestatem per praxim, id est, eam exercendo, sibi vindicat, perinde est ac si expresse simul declararet, ius istud sibi competere. Id enim non potest magis aperte prosteri, quam per ejusmodi publicam praxim. Igitur si hoc salsum foret, e raret quoad istam veritalem: Talis potestas jure divino Leelesiae non eompetit: quae veritas dogmatica est. Simul autem erraret contra mores, legitimum supponendo et aequivalenter declarando aclum suum, qui lamen injustus laret et illicitus. Pn Osi Tio 3'. - Ergo praetis de qua disserimus probat jus. - Nam 1' est praxis universalis Ecclesiae; siquidem, prout superiori capite lactis ex unoquoque saeculo deductis ostendimus, dictam potestatem sibi vindicavit suprema Ecclesiae auctoritas, id est, Romani Pontifices et concilia cecum enica. Et quando Episcopus aliquis, aliquodve concilium particulare jus istud in rem temporalem societatum civilium sibi pariler vindiearunt, non increpavit, sed assensit suprema lolius Ecclesiae auctoritas. Ergo revera dicta praxis ipsi mel universali Ecclesiae tribuenda est. 2' Husmodi potestatem in temporalia sibi vindicavit Ecclesia, qualenus jure divino si hi competentem, prout ex ipsis mel lactis ei documentis luce meridiana clarius constat. Qui autem essuli unt ex concessione dumtaxat principum, non autem jure divino, dictam poses talem Ecclesiae obligisse, ego non intelligo quomodo bona fide sic loqui valeant, si documenta vel tantisper volverint. Caelerum assertum istud Bossuetii, quod nostra petate lamin laus te recantavit Sulpitianus Gos selin, supra jam consulavimus. Ergo plenam vim habet argumentum ex Ecclesiae praxi
273쪽
CONPUTANTUR BOSSUETII ARGUMENTA E TRADITIONE DIVINOQUE TExTU DEPROMPTA In propugnando suo Systemate, provocavit potissimum Bos-suelius ad priorum saeculorum traditionem, itemque ad nonnullos sacrae Scripturae lex luS. Inanem utrumque conatum paucis demonstremuS.
imperatorem sic quomodo et nobis lieri et ipsi eaepedit, ut hominem a Deo secundum, et quidquid est, a Deo eonsecutum, et solo Deo minorem. Ad Scapulam, cap. II, - edit. de Bouen 1662,
Nos enim pro salute imperatorum Deum invocamus aeternum, Deum verum, Deum vivum, quem et ipsi imperatores propitium sibi praeter caeteros malunt. Seiunt quis illis dederit imperium, seiunt qua homines quis et animam: sentiunt eum Deum esse solum, in. cujus solius potestate sunt, a quo sunt Secundi, post quem primi, ante Omnes et super omnes Deos. Apolog. adversus gentes, cap. XXX, - l0co citato, pag. 62.
274쪽
PARS QUARTA. 2.9 Ratiocinium e duobus his textibus a Bossuetio deductum sic contrahi potest: imperatoreS, non tantum ex ipsorum persuasione, sed etiam ex Ecclesiae judicio, sunt primi post Deum. Ergo non subsunt Romano pontifici. Ergo nequeunt ab ipso exauctorari. Vides sunt verba Bossuetii in quid sentiunt ipsi imperator , plaudente Ecclesia: nempe se in solius Dei potestate GSe...; non igitur ab aliquo per Deum eonstituto ponti Aee deponendos. Edit. Lebel, 18l7, torno XXXI, p. o 7 l. Respondetur. - 1' Erravit ibi Bossuet, Tertulliani placitum exhibendo tanquam ipsiusmet Ecclesiae judicium. Nam ex eo quod Tertullianus imperialem potestatem hoc vel illo modo intellexerit, nullatenus sequitur id ipsum Ecclesiam docuisse aut persuasum habuisse. Alioquin Ecclesiae adscribendi erunt multiplices Tertulliani errores; quorum praecipuoS, id eSt, Unum supra triginta, recensuit Parnelius. Initio editionis suae, Rothomagi 1662. Apertissime, verbi gratia, erravit Tertullianus, cum illicita christianis pronuntiavit quaelibet civilia militariave munera, etsi nec idololatriae nec injustiliae periculo ullatenus obnoxia. At nunc salti de isto queritur an sidelis ad militiam eonperti possit, et an militia ad sidem admitti etiam caligula vel inferior quaeque, cum non sit necessitas immolationum vel eapitalium judieiorum 8 Non convenit sueramento divino et humano, signo Christi et diaboli. . . Non potest una anima duobus deberi, Deo et Caesari. De idololatria, cap. xIx,- edit. Rotho magi, 1662, p. 245. Ilem existimavit Tertullianus idololatriae reum lore chiistianum qui regiam dignitatem acceptaret; idque arguit ex eo quod Christus se regem proclamari non sit passus. Item negavit licitam es Se in persecutione fugam. Tertulliani paradoxa, n. 20 - in editione Pamelii 1662, p. 51. Igitur citata Tertulliani dicta, quocumque sensu intelligenda sint, non certo exhibent christianorum hujus aevi aut Ecclesiae doctrinam et persua Sionem. 2' Allegali textus non contradicunt doctrinae de ponti sciapotestate in rem lemporalem statuum. Tota nempe difficultas
275쪽
250 TRIGATES DE P1Ph. in eo flat, quod Tertullianus imperatorem asseruerit primum post Deum. Intelligendum autem est, salente Bossuetio, quoadeirilem seu temporalem potestatem, non quoad Spiritualem seu ecclesiasti eam. Porro, admissa Romani pontificis indireeta potestate reges coercendi et ex justa causa deponendi, verum remanet imperatorem quoad temporale regimen esse primum post Deum. Nam Ecclesia depositionis sententiam pronuntiando seu imperatorem deponendo, non quatenuS temporalis,
sed quatenus spiritualis superior id sibi vindicat. Nec ideo se pro litetur a Christo institutam ut rem temporalem societatis civilis administret, sed ut si deles ad aeternam beatitudinem traducat. At necesse est ut spiritualis haec ejus missio ei potestas removere possit obstacula quae s ni sibi proprio obstarent. Igitur obstantem sini Ecclesiae imperatorem deponendo, exercet papa spiritualem et ecclesiasti eam potestatem. Proinde verum remanet imperatorem esse primum post Deum quoadldmporale regimen. 0uia nempe, licet subsit papae, non lamen qualenus temporali, sed qualenus spirituali pastori. Seu, quod idem est, inter Deum et imperatorem non est ulla intermedia potestas temporalis, licet intermedia sit spiritualis Ecclesiae potestas. Hanc interpretationem reiicit Bossuel: Nobis enim
non placet, inquit, verbis ludere. Plane negamus eam potestatem supremam atque a Deo secundam vere ac serio diei, quae ab altera quocumque nomine sive directe sive indireete deponi et in ordinem adigi possit sedit. Lebel, t. XXXI, p. 575 . Quod dicta in te
prelatio sit lusus verborum debuisset Bossuetius vel non asserere. Vel probare. Item istud suum plane negamus debuisset rationibus logi limum ostendere. At nullae probationes. rationes nullast. Immo nec etiam sententia quae papae tribuit directam in temporalia polestatem, erronea probatur per objectos Tor-lulliani lexius. Equidem illius sententiae patroni supremam etiam temporalem in loto mundo potestalem papae adscribuni; ita ut, quemadmodum fuit Christus rex regum et dominus dominantium, ita et ejus in terris vicarius. Simul autem le-
276쪽
p1R8 0UARTA. 25 lnent, hocce temporale s0cielalum civilium regimen, quoad immediatam erecutionem, ex institutione Christi, Romano ponlisici ordinario non incumbere. Voluit nempe Christus a suo in terris vicario ejusmodi executionem immedia iam regibus aliisque principibus relinqui. Unde imperator est revera primus post Deum quoad immediatam temporalis regiminis eaee-eutionem, licet primus non sit quoad ipsam mei temporalem potestatem. Et ita objectos Tortulliani textus interpretantur hujus sententiae patroni.
Textus sancti fimbrosii: Sequitur, Tibi soli peccavi. Rerutique erat David): nullis ipse legibus tenebatur, quia liberi sunt
reges a vinculis delictorum: neque enim ullis ad poenam vocantur legibus, tuti sub imperii potestate. Homini ergo non peeeadit, cui non tenebatur obnoetius. Prima apologia David, cap. x, - edit.
Maureli, Ρarisiis 1686, t. I, p. 692.
Textus Cassi odori: Tibi soli peccavi. . . De populo si quis erraverit, es Deo peccat et regi. Nam quando rem delinquit, soli Deore 3 est, quia hominem non habet qui ejus saeta dijudieet. Metilo ergo reae Deo tantum se dieit peceasse, quia Solus erat qui ejus potuisset admissa diseu sere Expositio in psalm. 50, - edit.
Benedietinorum, nothomagi 1679, t. II, page 170.ὶ
Toxius sancti Greg0rii Turonensis : Si quis de nobis, o reae justitiae tramitem transcendere voluerit, a te corrigi potest: si vero tu Geraseris, quis te eorripiet ' Loquimur enim tibi, sed si volueris, audis: si autern nolueris, quis te condemnabit. nisi is qui se pronuntiavit esse justitiam 3. . . Sed quid plura' habes legem et canones: haec te diligenter rimari oportet: et tune quae praeee- perint si non observaveris, noveris tibi judietum Dei imminere. Historia Francorum, l. V, cap. xi X, edit. Mauritanorum, Pari
Toxius sancti Isidori liispalensis : Dispelle est principem re-qredi ad melius si vitiis fuerit implicati . Populi enim peeeuntes
277쪽
252TR1CTATUS DE PAPA.judiem metuunt, et a malo suo legibus coercentur. Reges autem,
nisi solo Dei timore metuque gehennae coerceantur, libere in praeceps proruunt, et per abruptum licentiae in omne faeinus uitiorum labuntur. Liber tertius Sententiarum, cap. L, D' 4. Reges vitam subditorum faeile eremptis suis vel aedisti eant vel subvertunt: ideoque principem non oportet delinquere, ne formam preeandi facius peccati ejus impunita licentia. Xam reae qui ruit in vitiis, et to viam ostendit erroris; sicut legitur de Ieroboam, qui peccavit et peeeare fecit Israel. Illi namque ascribitur quidquid eaeemplo ejus a subdilis perpetratur. ibid. , Ii' G, - Sancti Isidori opera, edit. cardinalis Lorenetana, Bomae 1802, t. VI,
Ρerperam contendit Bossuet per citalos lex lus excludi quamlibet Ecclesiae potestatem in rem temporalem St3luum. Etenim, ' Haec et similia Patrum dicta reduci possunt ad hanc pr0- positionem : Non est super terram potestas quae principes, si delinquunt, eastigando, a peccatis deterreat. Conserunt nompe, regeS cum . ipsorum Subdilis, quoad peccandi facilitatem.
Subditi delinquentes, per tribunalia, per leges, per regem
coercentur. Reges autem in vilia et Scelera ruentes coercet nullus. Id solum asserunt cilati PatreS. Porro,2' ΙIoc verum remanet ordinarie, licet Ecclesiae competat reges ex justa causa dep0nendi poteStas. Num quod reges per supremam Ecclesiae auctoritatem deponi expediat, contingit rarissime. Et quod eos deponere opportunum sit ob alia quam
L Advertat lector duos illos Isidori textus aliter a Bossuetio citari. Postquam nempe transcripsit numerum 4, Statim ad numerum 6 transit, nullatenus praemonito lectore; solamque hanc phrasim ex isto numero 6 adducit: ideoque Principem non oportes delinquere, no formam peccandi faciat peccati ejus impunita licentia. Praetermissum aliquid eo disicilius suspicari potest lector, quod pro ideoque positum sit ideo. Insuper in editione Luxemburgi non indicatum est quo loco in Isidori 0peribus citatio reperiretur. An sorte ne lector locum adeundo, offenderet in istud Isidori essatum, sub religio uis disciplina foeculi potestales subjecim sunt, quod occurrit capitis Sequentis numero b, et quo Bossuetianum Systema sat aperte subvertitur 2
278쪽
P RS QUARTA. 255 haereseos aut apoStasiae peccata, contingit sere nunquam. Locuti sunt autem citati patres de ordinarie contingentibus; in quo sensu vere dici potest: Reges in vilia et peccata ruentes
a nullo coereentur. Nec erat cur mentionem sacerent de exceptionali ac rarissimo casu quo Ecclesia justum et opportunum judicet in regem aliquem depositionis sententiam pronuntiare ; cum in praxi ei ordinarie reges ob vitia et flagitia suam eluendam depositionis poenam non habeant. δ' Fatetur ipse Bossu et per citata Patrum digla non excludi Ecclesiae potestatem reges coercendi per excommunicationem aliasque poenas spirituales, quamvis Patres de illa potestate ibi non loquantur. Dicimus nos nec excludi potestatem reges paenis etiam temporalibus ac depositione coercendi, licet do
burgi 1750j hoc modo citatur Gelasii textus : Duo sunt, impe-rutor auguste, quibus principaliter mundus hic regitur, sacerdotalis autoritas et regalis pol essus, GRAQUE PRINCIPALIS, SUPREMA UTRAQUE, NEQUE IN OFFICIO stlo ALTERI OBNoxi EST. Subdit: Nosti
enim, clementiεsime fili, quod licet praesideas humano generi
dignitate, rerum tamen praesulibus divinarum devolus colla submittiS. . . atque ab eis camas tuae Salutis evelis; inque sumendis coelestibus Sacramentis, eisque ut competit disponendis, subdi te debere cognoseis religionis ordine potius quam praeesse: nosti
itaque inter haec eae illorum te pendere judieio, non illos ad tuam velle redigi voluntatem. Si enim quantum ad ordinem spectat publieae disciplinae, cognoscentes imperium tibi superna dispositione eollatum, legibus tuis ipsi quoque parent religionis antistites, quo, rogo, te decet affectu eis obedire qui pro erogandis venerabilibus sunt attributi mysteriis 3... T. I, pag. 166. Consistit salsilicatio in additis textui hisce vocibus : utraque principalis, suprema utruque, neque in ostpeio suo alteri obnoria est. Sunt ha)c, non Gelasii, Sud BosSuelii verba. duam lamen
279쪽
254 TRACTATUS DE PAPA. salsificationem Bos suetio non tribuemus, quia eX errore contingere p0tuit, commuta , quae p0st Verbum potestas poni debuerunt, post verba obnoria est collocata fuisse. Minus forsan indulgendum quod suppresserit B0SSuet phrasim istam quae verbum potestas in textu subsequebatur: in quibus tanto πα-vius est pondus sacerdotum, quanto etiam pro ipSis regibus, Domino in dipitio reddituri sunt eramine rationem . si CeS dernieres parol S, ait Blanchi, n'ont pas ulu supprim deS sans dessetnpar Bossuet, qui vora it bieri que celle obligation imposee auxponti sus de rendi e compte a Dieu de Ia conduite des fouveratnseux-momes silait ccra Sante potir l opinion qu 'il sola tenuit, ut qu'ain si ii ii avail rien de milux a latre que de les ense vel irdans te silence. v Truite de tu puissanee ecti ., traduclion depellier, t. I, pag. 61l, Paris 1857.
Post Gelasium, citat Bossuetius nonnulla Symmachi papae verba ad euindem imperatorem Anasta Sium Scripta. duae vide apud Bianchi, loco cit., p. 615.ὶ Et similia citare potuisset, tum ex 0sio Cordubensi ad imperul0rem Constantium, tum ex sancto Ambrosio ad Valentinianum. Vide lex lus apud Bianchi,
RESPONDETcii. - Ex ejusmodi textibus recte quidem colligitur distinctas esse regalem et ecclesiasticam potestatem. At nullatenus evincit lipec Patrum doctrina regalem non subordinari ecclesiasticae. ΙΙalic e contra Subordinationem docent Patres, dum ut mox videbimuSὶ utuntur exemplo corporis elanimae, dicuntque regalem p0leStalem corporis, ecclesiasticam vero antime viges agere. Igitur docent quidem Patres ambarum potestatum distinctionem, at non negant, immo aperte simul docent subordinationem. Ad istud responsum sic oratorie Bossuelius: si duis non Videat, quam haec a Christo incussum distincla Sint, si, qui ab eo est spiritualibus rebus summo jure praepositus, is non modo, ut diximus, maxima reipublicae imperiorumque negotia, verum etiam temporalia
i Nompe signum illud quod gallieu vocamus oui temets. Disii ipso by Co le
280쪽
vocare cogitur Τ v Defensio, pari. II, lib. V, - alias lib. I,
Respondemus : Quis, praeter Bossuelium, non videat, non tantum stare posse distinctionem cum Subordinatione, sed non potuisse a Christo distinctas institui, quin regalem vellet esse medium quoad alteram, id est ecclesiasticae subjectam, quantum requirit linis Ecclesiae pr0prius, animarum aeterna salus' Sed de hoc sequenti sectione. Interim notetur quanam arte conetur B0SSuet communi doctorum sententiae invidiam creare. Supponit enim, in hac sententia, debere Romanum
pontificem temporalia omnia toto orbe terrarum ad Se revocare.
Id prorsus salsum. Εni invero in dicta communi sententia, non tenetur, imo nec debet summus pontifex in temporalibus intervenire, nisi quando et in quantum sinem Ecclesiae proprium impedirent. Scissitabitur forsan quis, num sallem per Gelasianam et aliorum Patrum de distinetis ambabus potestalibus doctrinam, excludatur opinio de directa Romani pontiscis in rem temporalem si aluum auctoritate. Equidem in hac opinione, suo in terris vicario contulisset Christus supremam in temporalibus simul et spiritualibus auctoritatem. At simul instituisset temporalis potestatis immediatam Meculionem non lare penes papam, Sed penes imperatores aliosve principes. Unde ad praedictos textus respondent hujus sententiae patroni: eSsevere distinctas amba8 potestales, Sed solummodo ratione immediatae eaeecutionis, quae jure ordinario pertinet ad Cariarem. Quae quidem resp0nsio, prout et ipsa de directa potestate opinio, nequaquam mihi Videtur gravitate carere. IV. Nedum Bossuetiano systemati faveat antiquorum Patrum traditio, ejus e contra salaitatem arguit. - Sanctus Gregorius Nagiangenus, de utraque poleState disSerens, asseruit: ouantum a spiritu eorpus, tantum a Sacerdotio imperium superuri oratione 17 ad cives Naziangenosin. - Sanctus Isidorus Pelusia-