장음표시 사용
291쪽
Iph CT TΓs DE PAph. 266 quo exerceri nondum poterat collata Petro ejusque successoribus potestas in rem lemporalem statuum. Sane verba haec ad praesides et reges ducemini, etc., trademini autem a parentibus, etc., non direxit Christus ad Bossu elium ei alios synchronos praesules. Cum ergo agat Christus Dominus de apostolorum ac Saevientis p0rsecutionis tempore, mirum non est ab
ipso non Suggeri fulminandas in persecutores depositionis Sententias, sed patientiam in tormentis et sugam. Potest autemisia Bossuetianae objectionis consulatio sic contrahi : eliam in hypotii est quod Christus auctoritatem in lemporalia fla-luum Ecclesiast contulerit, potuit, relative ad persecutiones quas paSSuri erant apostoli, ois commendare dumtaxat patientiam et fugam, non autem dictae potestalis in temporalia usum, qui fuisset impossibilis. Ergo, ex eo quod dictam in temporalia
potestalem tunc siluerit, et exercendam in persecutoreS apoStolis non suaserit, non sequitur eum jure hoc Ecclesiam non donasse. - 2' Ex eo solo quod Christus fugam suggesserit, sal sila lis convincitur Bossueti systema. Nam contendit Bossu et obediendum esse in omnibus quae peccaminosa n0n Sunt.
Quid ergo si princeps persecutor simul praecipiat non sugere et thus idolis riserre' quod quis non fugiat, per se pecUalum non est. Igitur, juxta Bossuetii placita, si delis tenebitur non tantum ab idololatria, sed etiam a fuga abstinere, ne violet principis in re temporali praece plum. Praeterea miles sic sugiendo, multipliciter transgreditur legem et mandata principis, quae militibus injungunt ut flent sub vexillo, ut hoc vel
illud muneris sui exequantur; quae omnia per Se mala n0n Sunt nec peccaminosa. Ergo, ex Bossu elii placitis, non poterit miles, ad vitandam persecutionem aufugere; cum tamen dixerit Christus : Cum persequentur vos in civitate ista, fugite in aliam. Noletur autem fugam in multis circumstantiis esse,
non tantum licitam, sed etiam praeceptam. Vide Bianchi, Potesta della Chiraa, t. I, p. 482.ὶ llem noletur per eam assici rem temporalem statuum. Si sugere licite possit et emigrare,
292쪽
267p1R8 0Γ1RTh. V. g. . lotus exercitus quem persecutor princeps vult ad peccaminosum actum adigere, potest idem exercitus principem istum indirecte deponere. ΙΙΙ. Tertus sancti Pauli, a Bossuetio allegati. - 0mnis anima potestatibus sublimioribus subdita sis Rom. , xin, 1 . admone illos principibus et potestatibus subditos esse, dicto obedire, ad omne opus bonum paratos esse Tit., iis, 1 . Nam principes non sunt timori boni operis, sed mali. . . Dei minister et tibi in bonum Rom. xui. 5 et 4 . Simul adducit Bossu et hanc sancti Chrysostomi interpretationem : intendit enim quod ista imperentur omnibus, et sacerdotibus, et monachig, non tantum saecularibus e id quod statim in Gordio deelarat eum dicit: Omnis anima potestatibus super eminentibus subdita sit, etiamsi apostolus sit, si evangelista, si propheta, si quisquis tandem fuerit. Concludit Bossu et persecutoribus etiam principibus esSe obediendum in omnibus, iis solis exceptis quae legi divinae adversantur. uuae eaeceptio, inquit, regulam Armat, evincitque in
omnibus aliis praestandam obedientiam, honorem, vectigal, omnia qua sunt Caesaris sedit. Lebet, l817, t. XXXl, p. 527J. Noua
illa ereeptio de deponendis regibus Scripturae superstrueta atque
BEspoNDETGn. - 1' Per illas sublimiores potestates non designavit sanctus Paulus solas polestates saeculares, prout Supponit Bossuet, sed quaslibet, ac proinde spirituales etiam seu ecclesiasticas. Propositio universalis est; et aliunde restrictio ad Saeculares potestates nequaquam ex contextu colligitur. Sed neque sancius Chrysostomus restrictionem illam exprimit. Dicit solummodo, hac lege sublimioribus potestatibus obediendi constringi omnes, id est, tum Saeculares, tum etiam sacerdotes et monachos. Nos aliunde prohamus Romani Ponlisicis auctoritalem esse sublimiorem quoad eas res temporales regum seu Statuum, quae sini Ecclesiae proprio necessariae sunt, vel sinem hunc impediunt. 0uo probato, merito sic a guimus : Ex apostolo, sublimiori lius polestalibus omnis anima
293쪽
2q8 TRACTAUS DE PAP1. obsequi debet: atqui Pontificia potestas sublimior est relative ad regem quoad res temporales Ecclesiae sinem tangentes: ergo rex quoad res istas summo Ponlisici obedire tenetur. 2' Demus a sancto Paulo per sublimiores potestates intellectos suisse dumtaxat temporales principes. Ut causa vinceret Bos- suetius, probare debuisset locutum apostolum, non lanium
de principibus legitimis et sal justo gubernantilius ut dici possini ministri Dei in bonum, sed etiam de quibuslibet usurpaloribus. perSecutoribus, et populos catholicos ad haeresim apostasiamue trahentibus. Porro quod priores dumtaxat intellexerit apostolus evincunt haec ejus subjecta verba : Num principes non sunt timori boni operis sed muli. Dei minister est tibi in bonum. Iam vero Ecclesia' non adscribimus potestatem
deponendi principes ministros Dei in bonum, sed principes ministros diaboli in malum. qui nempe finem Ecclesiae proprium, aeternam Salutem animarum, praepediunt. lianc interpretationem non Subvertunt, sed polius confirmant sancti
Chrysostomi dicta. Sic quippe pandit quis fuerit sancti Pauli
scopus : Etenim rumor undique cireumferebatur, quo apostoli ut seditiosi et novarum rerum auctores incusabantur, qui ad legum communium eversionem omnia faterent et docerent ilio mil. 25
in epistolam ad Romanos. edit. Mauritanorum, 175l, t. IX, p. 687 . Igitur accusabantur christiani, quod leges communes, quae generaliter justae erant, eversas vellent; quod potestatem temporalem, quae per Se hona est, immo necessaria et divini lus instituta, auferre lentarent. 0uam calumniam ut dilueret apostolus, edixit generaliter teneri christianos omnes obsequi potestatibus temporalibus. iis utique per quas ordo et justitia in societate civili consistunt. Huic interpretationi opponere solent Galligant systematig Sequaces subjecta sancti Pauli verba : Non enim est potest nisi a Deo. E quibus colligunt principis eliam usurpatoris, persecutoris et populum catholicum ad apostasiam urgentis potestatem esse a Deo: ac proinde ipsi deberi obsequium in
294쪽
p1RS QU1RT1. 269 omnibus quae legi divinae non adverSantur. Quem errorem jaududum consutavit S. Chrysostomus in ipsamet homilia, ad quam provocavit Bossuet : Non est enim potestas nisi a Deo. ouid dicis 3 omni ne prineeps a Deo ordinatus est 3 Non hoc dico, inquit Sanctus Paulusὶ : Neque enim de sin9ulis principibus mihi nunc sermo est, sed de re ipsa. Nam quod principatus sint, et quod alii imperent alii subjecti sint ..., divinae esse sapientiae dico. Ideo non dirit : Non enim est princeps nisi a Deo, sed de re ipsa loquitur dieens : Non enim est potestas nisi a Deo. Qit vero Sunt potestates, a Deo ordinatae sunt loco citato, p. 686 . Igitur licet non sit polesias nisi a Deo, a Deo tamen non eSt quod talis princeps p0 testatem temporalem exerceat, nec quod eam exerceat EccleSiam persequendo, et obstando ne sinem Suum prosequi valeat. Quod magis illustrando prosequitur Chrysostomus in hunc modum : Sic et eum quidam sapiens Prov., xlx, 14ὶ dicit, a Deo adaptatur viro mulier, hoc dicit quia nuptias Deus constituit, non quia singulos qui mulieres ducu ut ipse conjuvaeerit. Multos quippe videmus qui male, et non eae nuptiarum lege junguntur, neque hoc Deo imputaverimus. IV. Peaelus saneti Joannis a Bossuetio allegati . - Regnum meum non est de hoc mundo c. xvm, v. 56 . -Αllegatus etiam fuit hic lexius in famosa cleri Gallicani declaratione, anni 1682. Quam absone, facili negotio pandi potest. Vel enim arguunt sex sensu litterati, vel ex Scopo quem habuit Christus verba haec proserendo. Porro in utraque hypothesi absone textus ille adducitur ad probandum Ecclesiae jus non competere in rem temporalem Statuum.1' Absono allegaretur litteratis horum Christi verborum sensus. Sic nempe Se habet textus GraecuS : η βασιλita η pix a
regnum meum non est hine. v Versio Gallica : a Mon roya umen'eSi pus de ce monde, v aequivoca est. Potest nempe intelligi, tum in eo Sensu quod regnum Christi originem non ducat eae
295쪽
270TR1CT11ΓS DE PAPA. De mundo, tum in eo sensu, quod non versetur circa res hujuS mundi. Gallicani autem s3stematis propugnatores intelligunt in lioc posteriori sensu, qui est evidenter erroneu S, pr0ut peremptorie probant particulis ἐκ atque εοευθεv, et correSp0Π- dentes latinae, a non est eae hoc mundo, non est hine. v aegre fert Bossuetius quod tam inflanter vindicetur verus hic sensus litteratis, cum eum neget nullus. u Diligenter advertunt, inquit, non esse a Domino dictum : Regnum meum non est hie, sed regnum meum non est hiue . . Quae quis nesciat s At sibi
persuadet, salsum illum sensum quem ipso salente) textus
excludit, esse nihilominus verum Si allendatur Scopus a Christo Domino intentus. Id est, quamvis Christus dixerit :Regnum meum n0n est eae De mundo, voluit tamen dicere, non est in hoc mundo. Εsiugium i Stud praecludamus. 2' Falsum est, ob scopum a Christo in lentum, verba ejus intelligenda esse in eo sensu quod regnum eius non sit in hoc mundo, id est, ei rea res temporales hujus mundi. Equidem occasio fuit, lum dudaeorum accusatio quod Christus regiam
dignitatem asseclasset, tum Pilati interrogatio, Ber es tu3 Sed quid inde Τ En quoad substantiam mirum Bossuetii ratiocinium : scopus Christi respondendo fuit, ut a mente Pilati procul a ceret timorem, ne se vellet CaeSari substituere; atqui ut hunc scopum emicaciter oblineret, debuit Christus dicere,
regnum suum non esSe circa res temporales hujus mundi; ergo
quamvis aliud dixerit, hoc dicere voluit et dixisse censendus est. Respondeo : Scopus Christi fuit ut intelligeret Pilatus id quod divina sua verba significabant. Si voluisset Christus intelligi a Pilato, regnum suum non rase circa res temporaleS hujus mundi, hoc dixisset, et non dixisset aliud omnino dixe Sum. Caelerum, dicendo regnum suum originem non ducere eae hoc mundo, salis intelligere poterat pila lus hanc regiae p0teStatis Speciem eam non esse qua se Christus Caesari substitueret. Sed quidquid Pilatus conjicere potuerit de esseelibus
quoad Caesarem ejus in idi regni, non trahentis ex hoc mundo
296쪽
PARS 0ΓkRT1. 27 loriginem, certum prorsus remanet Christum Dominum dicere
voluisse quod dixit, et intelligi voluisse id quod divina ejus verba
significant. Porro dixit: Regnum meum non est eae hoc mundo. 0u0d omnino stare pulest cum Ecclesiae potestate fulique non ex mundo accepta in in rem temporalem statuum. Igitur declarationi cleri Gallicani anni 1682 aeternum dedecus eril, qu0d tali lex tu nitatur. V. Tratus saneli Lueae a Bossuetio allegatus. - Magister, dic fratri meo ut metum dividat Mereditatem. At ille dixit illi: Homo quis me eonstituit judicem aut divisorem super vos scap. XV, v. 15, 14j. Ex quo textu laniam siduciam excepit Bossuel, ut in cunctanter ScripSerit: a duae Verba si perpendimus, statim intelligimus si nilam, quam tractamus, de temporalibus quaestionem .s Κdit. Lebel, 18l7, t. XXXI, p. 555. Sic respondet
qu'il syen eleve dans la societe civile. Mais cel argument est Sans Valeur des qu'on suppose, au contraire, qu 'il ne S'agitnullement d'un p0uvoir temporei et civit, mais d 'un pou voir spirit uel qui ne se rapporte qu'in directement aux clioses lem-porelles et en lant Seu lenient quo ces demieres interessent legalut des umes ... Nolre Se igne ur, en resusant d 'acceder a lademando intempestive de cel homine ..., a sali voir, ii est urat, qu'il n 'entre potui dans te ministere qu'il a exercu ici-has et qu'il a transmis a ses a putres de faire son principat objρl de juger les disserentis en mallere civile et de regier les assai restompo rellus. Mais it ne nous a pas dii p0ur cela qu'il y ait iu- cum patibilito eutro ce meme ministere et te scin de regior
297쪽
torsque la piete, la religion ou quelque aiatre honnete motis en lait uii devotr. Autrement Ι'Αpolre serati alle contre legenseignemenis de Isisus-Christ, lorsqu'il a defendu aux chrθ-tiens de porter leurs proces devant les magistrais idolatres, et quyil leur a commandsi de se choisir plutot des juges dans la communaulsi des fideles. s Igitur allegato textu docuit quidem Christus ius litulam non suisse potestatem ecclesiasticam ad hoc ut ordinarie, seu eaetra casum eaeceptionalem quo illlinis Ecelesiae requirat, lites in materia temporali dirimat; at nequaquam docuit idipsum ad Ecclesiam non pertinere indicto exceptio uult casu. Porro h0c ipsum et non aliud tenent, qui Romano Pontifici potestatem adscribunt in rem temporalem Statuum. Ergo textus a Bossuutio tam sidenter allegatus
Hac de re transcribemus manu scriptam gallicam dissertationem, quae jam pluries Superius citata fuit. a I. Les protestants accusent l'Egli se roinaine de s uretrompee en S'ccartani de Ia verile sivangelique et de l'ancienne tradition, et d'avoir enlrainst dans son erreur te moride catholique. Vorons Si Bossuet ne sormule pas ta meme accusation. u Gregorium VII ejusque Successores liquido demonstravimus evangelicae veritati et antiquissimae traditioni ru
pugnaSSe, cum reges deponere aggressi sunt. Ac lamelsi eam, quam tot anathemalibus exequebantur animi sui sun-tentiam, neque expreSSO canone firmarent, neque in eccleSiaSticum dogma redigerent, tamen Ecclesiae potestati c0nllabant
298쪽
275 p 8S QUARTA. ingentem invidiam, schismaticis et haereticis occa Sionem praebebant, catholicos in errorem inducebant, nedum in fide confirmarent. B Edil. Lebet, l817, t. XXXIII, p. 120.
u duoique Bossuet se trompe, ainst qu'on l 'a Vu precedem-ment, en ne salsant remon ter qu 'a saint Gr*oire III l'exereleedu pouvoir papal sur te temporei des rois, it avoue dia molnsque satiat Gregoire VII et ses succeSSeurs S'attribuerent ce pou- voir. Cet aveu embrasse trei ge pape S et cing siectes. C'esl, eno utre, un i ait incontestable que pendant ce long espace detemps 1 ense ignem ent unanime des sicoles catholiques ailribu ait avx Ponti ses roma ins te pouvoir en question. 0r, quedit Bussu et de celte persuasion de Ι'Egli se romaine Τ li dit en propres termes qu'ella est contraire a la verilsi evangelique et a l 'ancienne traditioni et que les Ponti ses roma ins en agissant ain si cnt induit en erreur les catholiques au lieu de les confirmer dans la sol, epangelieae veritali et antiquissimae traditioni repugnasse. ..; catholicos iu errorem inducebant, nedum
in fide eonfirmarent. ΙΙ est saux, du reste, que l'gglise nyait pas formule celte persuasion par des canons disciplinat res; temoin te deeret du concile de Trente fur les dueis, dθcretexpose et discute plus haul, page 111 et s. Volladonc PEglise ro- maine accussie par Bos suet d 'avoir sa illi pendant plusi eurssiectes contre la xctite evangsilique et conire les minurri puls-que c'est salilir contre la morale que de commetire ce queBossuet regarde comme une si norme injustice.
si II. Les prolestanis, p0ur prouuer que l'Lglis e romat ne s)esthearlee de la usirit si evangelique et de l 'ancienne tradition, op- posent leur maniere d'eniendre les texies de l'gcriture et des premi ers Peres, a l' explication qu'en donnent les Sou vera insponti ses et les docto urs de l' cole. u L'expsidient de Bosquet dans la defense de sa these est ab- Solument te meme. Los Sou vera ins Pontilas qui se soni altribuo Un pou voir sur te temporei des rois, et les theologiens qui
299쪽
putent sur I 'Εeriture et fur la tradition . Bossuet leur dii: Ilest evident que votis en tende g mal ces texies et que moi jeles entends bien. Votre maniere de les entendi e a etsi, ii estvrai, celle des Potiti ses romaius pendant cinq siectes et celle de totales los hcoles callioli quos pendant ce temps, mais monsens prive doli sitire presere. Et qu'on ne dise pas que Bossuetn'oxplique pas i Eci iture et la tradit ion primitive par son sens privsi, mais par l' intermediaire entre la tradition primitive ei faint Gregoire VII : cet te tradition intermedia ire est elim msime invo queo par les Pontiles romaius et par les itidol giens opposus h Bossuet. Le sens de celle tradition est donclut-msime en question. Suint Crsigoire VII et ses successeursavec 1 unanimi id des ecules T volent la docti ine du pouxoirpapal: Bossuet y volt te contraire; mais it ne peut inuoquer
a in si la tradition primitive et i 'Εcri lurc. Bossu et poursuit: L'Ε-criture expliquee paria tradition primitive, expli lude elle-mgine par la tradition subsequente jusqua Gregoire Vll, est p0ur Inoi. 0n tui ropon d : Vous uous trompog, Ι Εcriture et la traditionprimitive et la tradition subsequente jusqu' a Grsigo ire IlΙ estpour nous: car et l'Ecrituro et la tradition primitive et la tradition subsequente jus tu' a Grogo ire VII so ut enlendues dansnotre sens par l'Egli se minatue et par Punanimitsi des ecoles.
uane potestatem idit Baromusi esse in Ecclesia Dei, et in Pontifice primario
residere, posseque i um. Si causa postulat, apostolica plenissima potestate intestum Eeelesiae regem sive impi ratorem deponere, ex Dei verbo, jure divino et lege naturae, nEcessaria GSumptione sexploratissimum est. Αd ann. 800, n. 15.
300쪽
Se Soni attribue uia pou voir Sur te temporei des societes civiles: il ne volt auctan inconvenient x declarer lo ut simplement que tuus ces Papes soni tombes dans l'erreue, et ii seiranquilli se en disant que l' glise catholique Ii 'a jam ais ap- prouod colle doctrine, qu 'elle ne i 'a jamois admise comme unartiele de sol : eaque omnia ideo non nocent, quod Ecclesia catholica nunquam ea approbarit, nunquam ut fidei doctrinam
admiserit. gdit. Lebel, 18 12, t. XXXIII, p. l 20.ὶ Mais ce
1' il est salax que i Egliso catholique Ii ait pas approuusi lad0etri ne en question; 2' de ce que t 'Egli se catholique ii apas desini expresse ment celle doctrine comine arti te de sol, it ne s'ensuit pas qu'on ait droit de la nier. 0r il est faciled'silablir soli dement ces deux thdses. 4 1' Il est complete ment in exacl de dire que l' gli se catho- lique ii a jamais approuxe la doctrine d 'un pota voir papal surie temporei des ruis. Il est certa in que celle doctrine a eiu conflamment ense igneo et Suivie dans les eglises de France pendant plusi curs si sicles jusqu' a la xenue de Calvin. Il est certain qu'il en a ite de me me hors de France. Les fglises des aut respa Is en communion avec l' gli se romatiae roni pare illument admise et so utenue plus leui S Siectes avarit Calvin; ellus Ont continusi a l 'ad mel tre jusqu a nos jourS. il est certain, en unmot, que loules les ccoles dia monile calli 0lique ront constam-ment embra Ssee, ense ignee et delendue d'un consente mens