장음표시 사용
311쪽
eietatis domestieae seu familiae, et sinis familiae subordinatur fini Ecclesiae. - Nam finis subordinatur alteri sint hoc ipso quod sit medium relative ad istum alterum finem. Cum igitur, ex propositione se unda, sinis societatis ci ilis sit medium relative ad snem societatis domesticae, et sinis societatis donae litae sit medium relative ad finem Ecclesiae, sequitur finem societatis domesticae subordinari sini EccleSiae, et finem societatis civilis subordinari tum sini societatis domesticae, tum sni Eccle Side.
8 2. - Quaestio de possibili. - Non repugnat, seu possibile suit, a Deo datum Eeelesiae jus aliquod in rem temporalem societatum civilium.
Pnoposimo I . - Potuit Deus ambas potestates, ecclesiasticam
sciliret et civilem, distinctas instituere, et simul velle eitilem alteri certo modo subjectam . - Ιd non potuisset Deus, quia repugnaret ambas societates esse distinctas, et si in ut unam alteri aliquo modo subesse. Nulla enim alia impossibilitatis ratio excogitari potest. Porro non pugnat vera distinctio cum aliqua unius sub eclione relative ad alteram. Seu, quod idem est, ut ambae polestates sint distinctae, necesse non est ut sint mutuo independentes in omnibus. duod antequam probe mus, praen0landum quid hac de re gallicanismus par lamentarius, quid moderatus persuadere tentaverint.
Uterque gallicanismus allegat principium istud, caeteroquincertissimum et traditione catholica nixum in , distinctas a Deo institutas fuisse ambas potestate , civilem scilicet et ecclesiasticam. Inde autem concludit gallicanismus partament rius, civilem esse in omnibus independentem ab ecclesiastica; ecclesiasticam autem dependere a civili quoad ea quae hujusce posterioris interesse quocumque modo tangunt, licet attingant etiam interesse prioris. Cuius conclusionis patet error,
Consor quiae in probationem hujus propositionis diximus in Traetatu de juretiturgico parte II, secl. II, cap. m, Prop. 5 .
312쪽
287phRS QTA. nisi melius dixerim mala fides. Eccur enim, ex eo quod sint distinetae, concludunt civilem potius quam ecclesiasticam esse in omnibus ab altera prorsus independentem' Si distinctio non impediat quin una possit esSe prorsus independens, altera autem aliquo modo subjecta, cur omnimodam independentiam cisili, subjectionem Ecclesiasticae tribuendam colligunt Τ Non alia sane de causa, quam quod ejusmodi Srstematis Sequaces, terrenis principibus palpare voluerunt, ut eos in evertenda Christi Ecclesia cooperatores efficerent. At gallicanismus moderatus ex ambarum potestatum distinctione concludit mutuam et omnimodam ab invicem indepem dentiam. Ex ea scilicet ratione quod qualibet unius quoad alteram subjectione tollatur distinctio. Porro praetensa haec distinctionis et alicujus dependentiae incompossibilitas error est manifestissimus. Quod sic probari potest: 1' Evanescit quidem seu non existit duarum potestatum distinctio, si totum quod habet una contineatur in altera, et
vice versa; tunc enim unaquaeque idem est ac altera; nec proinde extant duae, sed unica. - Item non exi Stit proprie dieta distinetio, si una potestas excludat alteram quin tamen ab ipsa excludatur: seu quando exclusio non est bilaterulis, sed dumtaxat unitateralis. Tales sunt, Verbi gratia, regia potestas et pote Stas gubernatoris provinciae a rege constituti. Guberna loris potestas tuta continetur in potestate regis, dum e contra regis potestas non continetur in potestate gubernatoris, sed eam multum excedit. Unde gubernatoris pol es-las excludit regiam; non autem vicissim excluditur a regia, sed includitur. Quando ita se habent duae potestates, una est ministerialis relative ad alteram: et quamvis veram potesta tem habeat minister, non tamen eam habet eaeelusive propriam, siquidem ea potestas simul et potiori titulo, ei compelit cujus minister est. Porro quando agitur de proprie diela duarum potestatum distinctione, non intelligitur casus e
313쪽
288TR1cTATUS DE PAPA.clusionis uni latera liS, Seu casus quo una non sit nisi alterius
ministra: sed intelligitur casus exclusionis bilateralis, ita ut unaquaeque liabeat jus aliquod sibi eaeclusire proprium, quo careat altera, seu de quo altera dicere cum veritale nequeat :jus istud meum est. Atque in hoc strictiori sensu dicimus stare posse duarum potestatum distinctionem, licet una non sit ab altera in omnibus independens, sed ei quoad nonnulla subjaceat. 2' Potestas quae dependet ab alia poles tale, vel dependet in omnibus, vel Solummodo quoad aliqua. Si dependeat totaliter seu in omnibus sicut mini Ster, verbi gratia vel gubernator provinciae pendent a rege qui eos constituit), tunc quidem non existit inter duas illas potestates proprie dicta distinetio: si quidem una nihil omnino poteSti ab Sque assensu alterius, nee proinde habet jus ullum Sibi excluSive proprium, nec est
proinde nisi alterius mini Stra. - Secus autem Sese res habet,
si potestas dependens ab alia p0lestale, quoad aliqua solummodo depend0al. Nam tunc in caeteris omnibus habet jus sibi exclusive proprium, ita ut legitime nequeat altera potestas in his sese intromittero. Adest nempe in caeteris omnibus supradicla distinctio bilateralis, ac proinde distinctio proprie dieta. Igitur minime repugnat duas potestales esse vere ac proprie distinctas, licet una in nonnullis alteri subjaceat. Sit in exemplum imperator qui duobus filiis suis ditionem suam aequaliter dividit, cum ea tamen conditione, ut junior filius
nequeat, absque natu m0jori S RSSensu, cum vicinis regnis ullum laedus inire: in reliquis autem prorsus ab invicem independentes sint. Ibi habes duo regna vere distincta, licet unum ab altero dependeat eique subjiciatur quoad dictam laedera ineundi potestalem. Sint et iam in exemplum duo regna,
quorum unum armis ab alter0 Superatum, pacem postulat
atque obtinet sub sequentibus conditionibus: quod nempe jam
nequeat absque victoris assensu, ullam militarem navim ha
bere; quodque in p0sterum nequeat ultra viginti millia homi-
314쪽
289p1RS QUARTA. num ad vexilla vocare; in caeteris autem praeterita sua independentia poliatur. Sane duo ista regna vere ac proprie distincta remaneroni, et tamen unum alteri quoad nonnulla subjaceret. Igitur evidentissimus error est ista gallicanorum theologorum assertio : stare nequit duarum potestatum distinctio, nisi cum mutua in omnibus independentia. Immo stat necessario distinctio, hoc ipso quod una in nonnullis, non in omnibus, alteri subsit.. 5' Ergo potuit Deus ecclesiasticam et civilem potestales distinctas instituere, et simul velle civilem alteri certo modo subjectam. Ideo eum id Deus non potuisset, quia incompossibilis foret duarum potest aliam distinctio cum qualibet unius ad alteram subjectione. Atqui incompossibilis, non est, ut
probaVimUS. PaoposiTio IIη. - Potuit Deus, etsi ambas potestates distinetas instituerit, quoad easum quo civilis ecclesiastitam injuste praepediret, jus eeelesiastieae tribuere civilem coercendi, etiam regem aliosve eivilis potestatis ministros deponendo. - Nam, eX Propositione praecedenti potuit Deus, Stante distinctione, civilem ecclesiasticae subjectam velle aliquo modo. Porro non magis repugnat quod subjectam voluerit eo modo quem dicimus, id est, pro casu quo civilis ecclesiasticam a prosequendo sine suo injuste praepediret, et ita ut in hoc casu jus Ecclesiae competeret civilem coercendi, etiam regis depositione. Ideo enim dictam subjectionem instituere non potuisset Deus, quia talis subjectio ambarum potestatum distinctionem lolleret. Porro ex propositione prima non tollitur distinctio, quandiu civilis polestas ecclesiasticae subest dumtaxat in nonnullis, et independentiam suam servat in caeteris. Dependentia autem quam hic possibilem asserimus, non est quoad . omnia, Sed qu0ad unum determinatum casum. Ergo potuit Deus dicto mod0 statuere, stante utriusque potestatis distinctione.
PRopostrio III . - Potuit Deus, stante ambarum potestatum
315쪽
distinetione, Leelesiae supremum judietum tribuere de praedieto casu, id est, an civilis potestas ecclesiasticam injuste praepediat. - Id non potuisset Deus, vel quia tolleretur utriusque potestatis distinctio, vel quia obstaret rectus ordo, ne sic Ecclesia judex constitueretur in propria causa. Nulla enim alia ratio alicujus momenti excogitari potest ad sulciendam prae- tensam impossibili latem. Porro : 1' non tollitur ambarum potestatum distinctio per aliquam subordinationem in nonnullis casibus, sed dumtaxat per Subordinationem quoad omnia, prout praecedentibus propositionibus probatum est. 2' Non obstat rectus ordo Ecclesiam constitui in propria causa supremum judicem, si constituatur simul in hoc judicio insallibilis. Porro certum omnino est, set ab omnibus qui catholice sentire volunt omnino tenendum, insallibilem a Deo consillulam Ecclesiam quoad dogma et mores. Ad dogma autem simul et mores pertinet quaestio haec, an civilis potestas, tali modo agens, peccet et Ecclesiam injuste praepediat. Igitur et in hac solvenda quaestione insallibilis est Ecclesia. Ergo non obstat rectus ordo ne possit Ecclesia eam
quaestionem supremo judicio desinire, quamvis judicando in
Psopognio IV . - Posuit Deus, etsi ambus potestates distinetus instituerit, velle ut in materiis missis, id est, ad utramque simul pertinentibus, eivilis ecclesiasticae subesSe deberet.
Id enim impossibile praetenderetur, vel quia sic colleretur utriusque polestalis distinctio, vel quia Ecclesia judex in propria causa constitueretur, quod n0n admittit rectus ordo. Porro duae illae rationes non valent, prout praecedenti pr0positione
probatum eSt. PRopost Tio Vφ. - Potuit Deus velle ad eeelesiasticam potestatem pertinere judicium, an materia sit necne mlaeta. - Pro impossibilitate non aliae alicujus momenti rationes excogitari possunt quam duae modo dictae, videlicet, quia tolleretur utriusque potestatis distinctio, vel quia Ecclesia nequit esse
316쪽
PiloposiTio VΙ . - Si Deus ambas potestates praedicto modo instituisset, sequeretur ei Pilem esse ab ecclesiastica independenteam quoad originem, non quoad subordinationem. - ' Esset independens quoad originem suam. Non enim instituta suisset ab Ecclesia, sed immediate a Deo. 2' Si in ut lamen esset Εωclesiae certo modo subordinata. Nam instituta suisset a Deo tanquam inedium ad linum Ecclesiae proprium, et hoc ipso huic Ecclesiae fini fuisset subordinata. Item subordinata suisset in materiis mixtis, et in judicio an materia Sit mixta. CONCLUSiO PARAGRAPHI. - Εrgo possibile fuit a Deo dari Leelegiae jus aliquod in rem temporalem societatis civilis. - Αperte Sequitur e praeSentis para graphi propositionibus.
g I. - Quaestio lacti. - De laeto praelatum jus a Deo Ecclesiae collatum fuisse, merito colligitur ex utriusque potestatis sine.
PaoposiTio Ι'. - Voluit et instituit Deus eirilem societatem et potestalem tanquam medium ad finem societatis et potestatis religiosae seu Leelesiae. - Id probatum uSt Supra , ἶ 1, prop0sitione II. PnoposiTIo II . - me ipso quod Deus voluerit et instituerit ei vilem potestatem tanquam medium ad Eeclesiae finem, voluit
societatem ripitem Ecclesiae subesse quantum opus est ut haecllinem Suum proprium convenienter proSequatur. - Nam hoc
ipso quod velit Deus aliquam potestatem tanquam medium ad sinem alterius potestatis, vult priorem inservire ac proinde subesse alteri. Alias enim idem vellet simul Deus et non vellet. Vellet priorem esse medium, quod idem est ac sub Ordinari ac subesse; et simul idem nollet ex hypothesi. Igiture propri0 ambarum potestatum sine, rigorose colligitur, civilem, ex ossicio suo et de jure divino, oeclesiasticae subjici quantum opus eSt ut haec finem silum convenienter prOS
317쪽
292 TRACTATUS DE PAPA. PnoposiTio Itb. - Hoc ipso quod Deus voluerit potes utem ei-
vilem ecclesiasti eae subesse quantum Gigit sinis Eeelesiae pro prius, jus Leclesiae contulit ea impediendi seu coereendi per quae Societa3 civilis, non medium, sed e contra impedimentum foret dieto Ecclesiae sini. - Etenim vel vellet Deus a nulla potestate coerceri posse societatem civilem sini Ecclesiae adversantem, vel vellet eam coerceri posse per potestatem ab ecclesiastica diversam, vel tandem hocce jus coercitionis Ecclesiae contulit. - Non primum, quia tunc non instituisset Deus poteStatem civilem tanquam medium ad finem Ecclesiae; sed e contra instituisset tanquam impedimentum. Si quidem ei liberum reliquisset lotum Ecclesiae opus subvertere ac peSSumdRT . Non seeundum. Nam illa potestas esset vel Deus ipse, immediale per seipsum potestatem civilem corrigens, vel aliqua humana potestas, non tamen ecclesiastica. Non Deus ipse, cum experientia et historia constet Deum per miraeula non intervenire, ut Ecclesiae persecutores coerceat et de medio tollat. Non alia praeter Ecclesiam humana potestas; nam de laeto nulla unquam visa est in terris ejusmodi humana potestas, quae se institutam a Deo praetenderet ad reprimenda societatis civilis in Ecclesiam altentata. - Igitur remanet tertium, nempe ipsi met Ecclesiae a Deo collatum hocce coercitionis jus atque poleStalem. Objicies. - Tale jus esset inutile, quia inesscax : inefficax
quia caret Ecclesia exercitibus quibus praevalere possit contra societalis civilis rectores. Igitur non censendus Deus late jus Ecclesiae contuli SSe. Respondeo. - siclum jus nequaquam est inefficax relative ad populos vere catholicos, quales esse omnes tenentur et quales de facto extiterunt per longa Saecula. Sit in exemplum casus quo rex aliquis populum Suum vere ac practice catholicum ad apostasiam haeresimve pertrahere conetur. Si depositionis sententiam in regem istum Ecclesia pronuntiet, simulque sub excommunicatione prohibeat ne depositum
318쪽
principem ullus jam pro legi limo rege habeat, sive ut tali
obsequium praestet, totus ille populus, Ecclesiae decreto sese subjiciens, dictum regem ejiciet, et ad alium eligendum sese convertet. - InSuper, caeleris principibus catholicis injungere potest auctoritas ecclesiastica, ut brachii saecularis auxilium praestent contra regem depositionis Sententia perculsum. Qui, si catholice sentiani, prout debent, et prout olim de facto generaliter principes sentiebant, efficacia non carebit dicta depositionis sententia. - 0uod si agatur de populo haereticis incredulisve magna ex parte conflato, tunc equidem in emicax remanere poterit dictum Ecclesiae jus. Sed hoc erit per accidens. Neque ideo jure hoc Ecclesia carebit, licet utiliter et epicaciter exercere nequeat. Pstopost Tio lI'. - De saeto jus Leelesiae eompetit: 1' irritandi seu annullandi societatis ei vilis leges sint Eeelesiae proprio adversas; 2' obligandi ejusdem foetetatis civilis rectores ad cohibendum typographiae libertatem, ita us edi nequeunt libri absque auctoritatis eeelesiastieae saeuitate: S' quoad juvenum instrue tionem sive litterarium, sive scienti Aeam quamlibet, ea erigendieii ea libros ae magistros quae sini Ecclesiae necessaria, ea repellendi quae noetia eristimabit; 4' reges et imperatores deponendi, si 1sidem ea tholicam subpertant. - Nam, ex propositione ΙΙΙ',
jus Ecclesiae competit ea impediendi quae sint ipsius impedimento forent, ea exigsendi quae dictus sinis requirit. Atqui :1' dicto sint impedimento forent auctoritatis civilis Iseges eidem sint adversantes, ut patet. 2' Eidem Ecclesiae fini impddimento foret typographiae libertas, id est libertas imprimendi et prο- pagandi quoslibet libros; siquidem, stante ista libertate, pullularent pravi libri quibus subverteretur catholica sides et morum integritas. δ' Eidem Ecclesiae sint impedimento foret
publica juvenum instructio, Sive litteraria, Sive scientifica, independens ab auctoritate ecclesiastica; siquidem tune adhiberi possent libri, magistri, ac vivendi leges, quibus generationes singulae ad respuendam catholicam fidem morumque
319쪽
294IDCTATUS DE PM1. integritalem inducerentur. 4' Tandem eidem Ecclesiae fini impedimento foret rex subditum Sibi populum persecutionibus, violentiis, caedibus ad haeresim vel apostasiam adigens, ut patet. Ergo Ecclesiae de facto competit rus quoad quatuor enumerata capila; necnon quoad alia quae praete millimus, sed quae pariter ex natura sua Ecclesiam in sinis sui prosecutione praepedirent. olbietes cum Bossuetio. - 0mnes civilis potestatis actus aliquo modo langunt iniere Sse animarum seu finem Ecelesiae proprium. Igitur admittere civilis potestatis dependentiam in materiis quae finem Ecclesiae tangunt, est reapse illam admittere in omnibus, seu utriusque potestatis distinctionem
supprimere. Respondeo. - Dis linguo antecedens : omnes potestatis civilis actus interesse animarum langunt, vel ex natura sua, vel ob agentis intentionem, concedo : omneS ex natura Sua, nego.
- Quod, verbi gralia, imperator aliquis aut rex certo modo decernat de xiis serreis, de bellicorum instrumentorum forma, do exercitus tribunaliumve ordinatione, id quidem nocere potest aeternae dicti imperatoris regisve saluti, si eae prava intentione agat, at non eae natura sua. Nimirum immensa est series
actuum ejusmodi quibus civilis auctoritas vel potest vel etiam debet securitati ac prosperitati publicae consulere, et qui per
Se, Seu ex natura Sua, nequaquam animarum saluti seu fini
Ecclesiae nocent. Igitur civilis potestatis dependentiam admittere quoad casus in quihus ejus independentia sini Ecclesiae nociva sorei, non est dependentiam illam admittere quoad omnia; nec est proinde utriusque polestalis distinet ionem tollere.
Pno postrio I'. - De sueto sicclesiae eompetit supremum judicium de hae quaestione: an civilis potestatis agendi ratio praepediat neene proprium Leelesiae sinem. - Nisi enim supremum istud judicium Ecclesiae competeret, esset vel penes poleSla tem civilem, vel penes aliam, vel penes neminem. At iri a POS-
320쪽
misit Deus potestati civili. Alioquin, hoc jure innixa, quaelibet
attentata sua, quantumvis catholicae fidei ac salutis animarum subversiva, praetenderet fini Ecclesiae nequaquam adversari, atque id supremo suo judicio definiret. Proinde civilis potestas cum ista supremi judicii praerogativa, non esset medium ad sinem Ecclesiae, sed impedimentum. Cum ergo cer tum sit eam a Deo constitutam fuisse tanquam medium ad snem Ecclesiae, certum pariter est, ei collatam non fuisse dicti supremi judicii praerogativam. - Neque collata est praerogativa haec alteri humanae potestati; quia praeter ecclesiasticam et civilem non est alia in terris humana potestas. - Sed
neque admilli potest h3pothesis, quod dicti supremi judicii
praerogativa nemini, id est, neque societati civili nequo Ecclesiae, a Deo commissa sit. Nam si nullus extaret supremus judex hujusce quaestionis, an potestatis civilis agendi ratio sini Ecclesiae adversetur, posset civilis potestas quaelibet fidei et salutis animarum subversiva attentare, simulque prae lendere his nequaquam praepediri Ecclesiae finem. Scilicet errasset Deus, qui societatem civilem instituendo ut esset medium, eam e contra constituisset impedimentum. - Remanet
dictum supremum judicium penes Ecclesiam a Deo positum. - 'nsuper ad Ecclesiam perlinet supremum de dogmate judicium. Atqui haec quaestio, an talis modus agendi potestatis eivilis snem Leelesiae proprium impediat, dogmatica est. Ergo ejus solutio ad Ecclesiam pertinet. 0 ieies. - Sicut polestas civilis salso praetendere polost se Ecclesiae fini non obesse, ita Ecclesia salso praetendere potest se laedi a potestate civili. Respondeo. - Errare quidem potest civilis auctoritas quoad diciam quaestionem. Non autem Ecelesia, quia quaestio haec ad dogma perlinet, et certa est Ecclesiae inerrantia in desiniendo dogmale. Quae insallibilitas, praeter alia quam plurima quibus nititur argumenta, inde 'etiam Polligi potest, quod