De finibus humanorum actuum commentarius, in c. Cum minister. 23.q.5. Authore Martino ab Azpilcueta ..

121쪽

COMMENΤARIVS. II 'uti concio natores,in carpendo praefatorum appetitu , & laudando eorumdem contemptu Nesomnem horum quinque appetitum absolutE vituperent, neque eoru contemptu laudent.

mhoraria bonat sitim qiunque tim demum pro sine minus principasti sectὸ pom cum reseruntur in aῖum aptum: alias non cum pulchra decliartat onera, nu, Laudis, gloria, vel honoris, de excellentia, qua quu caret i appetitus non es mortalis contra Abiam. nu 63

Iumia non conticis, Glant quodpuum ma est, βnonen alienum; nu. 63, laudem vel gloriam ob humana sacere pris istis Eterquod lastitatumen principaliter ad si riam Dei noti es mortuis mum e vita. m. abi octonurum m Theolosa sine mortulimus amimi principaseer ad soriam humanam ab ido

tabriam οι humanam facere alii hild, tamquam, ob purium vel anast isserunt . m. 6 Intellectus dimi quotidium Gregorii de laudis re

i H iiij Laudis

122쪽

exempἱι quotidiana. nu. 66. Actus ex se bonus, ne fiat malus, ob prynitutionem honoris altarum bonorum utilium pro sine exi .nz. 67ωIgesimoprimo insertur, id quod hactenus tauquam fuimus au si asserere. pe no licere appetere, neque pro fine etiam minus principali ponere ista quinque, nisi reserendo illa actu, vel virtute in alium finem bonum, Sc aptum, neque eadem, immo maiori ratione, alia bona pecuniaria. Hoc ipsit in esse dicendum de contempta eorundem, ac consequenter non1oltim esse peccatum saltem veniale,

inseruire Deo, Paps, Regi, vel aliis prelatis & magnatibus, principaliter propter bona pecuniaria, vel honoraria , sed etiam inseruire principaliter pr pter Deum ipsum, vel beatitudinem, vel alium debitum finem, & minus principaliter propter bona honoraria

I l . vel

123쪽

COMMENT AR 1Vs. , vel pecuniaria,nisi ea rursiis actu, vel virtute in aliquem finem bonum &aptum reflectantu r. No oportet aut

mea sentetia, ut finis in que haec i e .ctuntur sit adeo altus,ac estis que re- .

quirit actus principalis, qui propter altiorem finem fit. Exemplum de illoqui amat 'et colit Deum principaliter propter ipsum,dc minus principaliter ut cocedat ei victum, vel aliq'id . aliud temporale optatuin,ad iuste, honeste vel temperate Viuendii. Is enim bene facit, licet illum victum, si ueho . num minus principaliter interitum non reserat in ipsum Deum, qui est si nis actus principalis amandi eum, &infinite maior quam vita honesta, studiosa,iusta,vel temperata,in quam re . fert illum victum, vel bonum Optatuminus principaliter intentum. XYII quod non est vera illa dura sue opinio Abulesis .super Mat. c. s. q. 3. Lquod omnis appetitus laudis, honoris, aut gloriae humanae de re falsa, puta de

124쪽

12L FIN. Hv. ACτVVMia de recellentia quae no habetur, est pectatum mortale. Tum quia S:Tho. et arti.=. quem 'pro se clatat, non ait illud de ona ni appetitu vanae gloriae de omni re falsa, sed deis in irreuerentiam Dei redundante. Tum quia no obstat eius ratio.squod omnis iniustitia est peccatum mortale.Vt ait S.I bo.receptus a. .q. 8; arti. .st quod contra iustitiam est appetete id quod suum non est . inoniam illud procedit quando appetitur id, quod non solum no est suum , sed est

sienum. Nemo enim dicit esse peccatuin mortale appetere diuitias, quae non sunt suae, modo non sint alienae, nec velit eas cum praeiudicio alterius. Et ita non erit mortale , appetere laudem & gloriam ob aliquam excestentiam,quam quis non habeat modo it

Ia sne ullo reipublics,Vel priuatae prς iudicio appetantur , ut si quis laudari eupiat , de castitate, sertitudine, viribus x ingenio quod non habe ita tri

125쪽

COMMENTA RI VS. I 23 ut nulli ex eo praeiudicium eueniat; X x111 ι Quod non videtur etiam ε vera illa opinio Ang.in summa. verba

Vanagloria; qu habet esse peccaturri mortale praedicare, inissare, lacramenta ministrare, & alia eiusmodi qcipaliter in gloriam Dei sunt instituta secere principaliter in gloriam & lauidem propriani. Tum quia is casus noest de quinque superius expressis , in quibus solis authores docent appeii gloriam esse mortale. Tum quia nulla efficaci ratione probatur. Tum quia Sylu, in eodem verb. Vanagloria, di xit quod eam opinionem eonsequearetur, dici posse, ve ve, toti statui ec clesiastico . Et ita non solum Ssu sed etiam is qui adiecit postillas ipsi Angelo, contrarium tenet. Pro Anga Io tamen sicit, Primo illud Augusti lib.1.de doct.Christ. Diuina seriptum principaliter ordinatur, ad honorem Dei.In quo Deus contemnitur si principaliter ad sterius honorem ordi

netur,

126쪽

12. p m. ΠV. ACTvVrgnetur. Secundo pro eo quod Diuus in Anton. 2. paraeap.S. determinat. quod assumens gradum magisterij aut doructoratus ad gloriam suam principaliter peccat mortaliter. Tertio quod vi- detur symonia face e eiusmodi opera spiritii alia, ob aliqua horum quinque principaliter ut asserere videtur Adrianus , Quodl. 2. a littera. H.vsque ad. S. Ad horum tamen primum respondet postilla praedicta, quod vcrbuprin cipi liter, quo utitiir Augustinus, sol iiii quaestionem, intelligendo j per illud, ponere vltimum finem in gloria. Quae tainen responsio displieci.Tuna quia intentio Augustini est, ponere differentiam inter sacra scriptura, ' Scalias res, quae secundum haliceXposita'. . tionis, non inuenitur. auoniam etiaviendo alijs ab scriptura sacra in gloriam humanam, ponendo finem vitimum in illis, esset peccatum mortalC , ut praedictum est nu. 2I.&sequ.Quare

respondendum est , quod Aug.per j.

127쪽

COMMENTA RHVS. 12 Fcontemnitur, non intelligit eontemptum eXpremim, nec talem tacitum,

qui ad constituendum peccatum mortales hiriciat, sed ad veniale tantumst longe tamen grauius quam id quod resultaret eX eo quod alijs uteretiir ad eundem gloriae finem. Ad secundit in respondeo negando illud dictum diaui Anton. procedere in eo qui est diagnus illo gradu, ' antea Sylv. Verb. Doctor q. .negauit.Ad tertili respondeo illud esse verum de illo qui eXe cet spiri tu ali a , pro gloria, tanquani pro pretio illorum.Nos autem loqui mur de illo qui exercet illa ad gloria ut eum assequatur, sed non tanquam pretium eorum: ut quando fiunt ad preces & gratias, quae nori sonent pretium. Quam iiis plurimum certe causidum existimo ab huiusmodi peccato, quod fallent valde graue veniale esse negari nequit. X X III I.hnsertur enioliendurn esse

illud diui Gregorij, satis durum & serribile,

128쪽

I 26 D E FIN. FIU. ACΤVUM ribile,in homilia super parabolam dedecen' virginibus , Matr. 27. s. Cauendum ne pet hoc quud rectum geritur fau0r-grgtig humana qu*xatur, &hppetixu4 lgudis surrepat,e0q; a mer- ede vacuetur. Id enim crude acceptusogeret oia fere human bonaqper da'nare. QEpxte4 ςnim quisquo est, cui,ut Cicer0 senpit, res prictgras agς ti aliqujs laudis appetitus n0n surrepat λ Intelligainu ergo illud esse ve-

ue appetitu in 'rdinax0, qu0 puncipgliter requiritur laus de bono quod gesturi de etiamf de illo quo nainu* pyin paliter illa qηηritur propter sospi/ .. yel n0n reserendo eam in aliquem finem, vel n0n in debitum, vel reserend0 in m una. Non aqtem de requisi, rione ordinata, qua minus principμliter quaeritur laus, propter aliquem debitum finem, in quem actu vel vir'

. tute refert eam CXpetens.

X 3 v, D proxima illatione inser4

129쪽

uorem humanum qxho guequ/xurgii quod beneficium ecclesiasticum , vualiud inunxit qRQ est indignus, Nesi,

tu perdit di peccat siue pripcip iter,ue minus principaliter , ψb Didia, ciat. Quia requirit l udςm ob filiqvi in se mclum. Secundo quod qui prati vel aliud bonu fMit principiliter ipsam sol m laudem eligin ηpnur 'patam in malum fine meritum perdit peccat. Teni0 qv04 qui colit vel mat Peu principsitor , ut sint ei qm

iis s

130쪽

DE FIN. HV. ACTUUM tis , & rcligionis virtutum longe maiorum, quam abstinentia,&sobrietas non peccat, S meretur, quinto quod qui orat vel aliud bonum facit principaliter propter Deum, vel alium debitum sine, mita his autem principaliter ob laudem, in quantum est quoddam bonum, sed non propter se solum ap- petibile, non perdit meritum, nec peccat, modo eam in aliquem finem de bitum reserat. Quae omnia profecto

inculcanda erant a concio natoribus ;vtrem adeo quotidianam calleremus,

s cxupulos, quod illud Gregorii dictum gignit, vitaremus . . Ita s7 p Xxv 1. infertur quod diro requirun tur 1 ut actus ex sese boni non reficiantur praestituendo eis pro sine bona uri lia. qua sunt omnia pecuniaria & honoraria . Alterum' ut non quaerantur

propter se solum, Ied propter aliudi nie amabilo: Alterum ut non praestitu

tur, pro sinibi principalibus eorti vel reserantur in fine illis actibus cogritu.