P. Aerodii Andega. I.C. Decretorum, rerumue apud diuersos populos ab omni antiquitate iudicaturum, libri duo qui ad formam Digestorum & Codicis Iustinianei redacti sunt, item usui forensi ac moribus Gallicis accomodati. Accedit tractatus de origine &

171쪽

r38 DECRETORVM LIBER Lmissum ab eo datur, qui tam in primo quam in secundo testamento haeres scriptus est,hon mutatam esse volutatem, quando is cuius fidei priore testamento commissum est, in posteriori te stamento pro eadem parte,aut etiam pro mai rei institutus est.verum hic se in minore instit tum esse. Praeterea dici non posse, testatorem pro parte in prima voluntate perseuerasse, sed in uniuerso. igitur cum praeceptiones secundo testamento non dederit, apparere pro ea parte mutatam esse voluntatem testatoris igitur &in uniuersum: ut quemadmodum nulla prauegata Pompeio dederit, ita de iis iterum tacite rogasse voluerit. Denique etsi placeat reliqua solui ci- tra praeceptiones, quia nullae relictae essent: aratem Pompeius desiderabat id onus esse totius

haereditatis, ideo quia praeceptiones non acc pisci. Nam prius testamentum non constarer

neque si dedisset ei praeceptiones in primo testamento,ex posteriore peti potuisse,nisi si repetitae essent. aliud enim esse in tacito, aliud in expresso legato. hoc nisi nominatim repetitum in secundis tabulis, on deberi. Placuit, quia probabat non sibi datas praeceptiones, ex sola sua cautione, ne Faustinus gravetur qui fidem tacite non accommodauit, Pompeium solum iundi pecuniaeque fideicommissum, quod ab eo tacite

repetitum videretur,praestare debere. nam nihil prohibere, cur pro parte Statius Florus volu vatem non mutauerit,pro parte mutauerit. De com

172쪽

DE CONDIT IO NI B V S ET D ta

Conditiooifi, morte patris,sui iuris facti sint Ni

tuosiorum emancipatione.

I. Ex Vlpiano, lib. v. disputationum tit. ad S. C. Trebellianum. BR A s I D A s quidam Lacedaemonius vix Praetorius, cum filiis suis ab uxore diuortio separata fideicommissum res ictum esset,hoc modo, S I MORTE PATRIS, SUI IURIS FACTI ESSENT: eos emancipauerat. Filii, post

emancipationem, fideicommissum petebant. At conditio certe non exstiterat: aut vero videbatur mors patris expectanda esse, nec haeredes ante sdeicommisit nomine conueniri posse.Tamen Diuus Marcus in auditorio de hac re ipse cognoscens, intellecta matris voluntate, qua quia non crediderat patrem filios emancipaturum,distulerat in mortem eius fidei commiisum: non dilatura id in mortalitatem , si cum emancipaturum sperasset: decreuit fideicommissum eis repraesentandum.

TREBELLIANV M. Tit. L. Qui baredem Aumisari Netat, censetur eum rogara de haereditate sua ps mortem haeredis sui resiιue da nisi apparea consulere, non prohibere aut man dare νoluisse. I. Ex

173쪽

V 1 filium & filiam habebat, testamentum secerat, & ita de filia sua caueratr

γενεύς. Pronuntiauit Imperator fideicommista

sum ex hac scriptura deberi: quasi per hoc quod

prohibuisset eam testari, petiisset, ut fratrem suum haeredem faceret. sic chini accipiendam eam scriptura tri, ac si defunctus haereditatem sua rogasset filiam restituere fratri, si antequam liberos tolleret, moreretur: id est, quicquid ex haereditate patris filia cosecuta esset, ut ei restitueret. non quod de rebus aliis quae filiae obii nassent, testamentum fieri prohibendo, iuri publico derogare velit. nam adimi non 'potest libera testandi facultas. Non quia duo inuicem si situti sunt deo fideicommi sum, Si quis eoru sine liberis decesseri .lisubsiluessiversiti deberipotess. II. Ex eodem, Imperialium sententiarum incognitionibus prolatarum ex libris sex lib. r.

seu Decretorum lib. I I. I v LI v s Phoebus testameto facto, clim tres Itaberos haeredes institueret, Phoebu &Heracliam

CX eadem matre,Polycratem ex alia, aequiS po tionibus:petiit a Polycrate minore fratre, ut accepto certo praedio haereditatem fratribus concederet) inuicem eos qui ex eade matre erant,

si quis eorum haeres non fuisset, substituerat. Polycrati, si intra pubertatem decessisset, secundas tabulav

174쪽

AD SENATVICON s. TREBEI. I Virtabulas fecit, quas matri eius commendauit aperiendas, si impubes obiisset.deinde petiit a prioribus, ut Si quis eorum sine liberis decederet, φῆ portionem suam, exceptis bonis maternis & a- uitis, ei vel eis qui superessent, restitueret.He- raclia soror mortua sinc liberis,fratre Phoebum instituit haeredem. Polycrates fidei commissum petierat & obtinuerat apud Aurelium Proc tum Proconsulem Achais. Appellatione facta, cum solus Phoebus egisset μονομερως, attamen victus est quia EI v E L EIs vetua, virosq; fratres complecterentui: atqui inuicem duos illos tantum substituerat. quare si nihil Polycratir stitui voluisset, ita eum loqui oportuisse, nTI Q vi:s VPER EsSET, non EIs etiam v I SUPER EssENT, restitui vellet. Sed & voluntas haec patris esse videbatur, qui excepe sat eorum bona materna:quia Polycrates aliam

imatrem,ut dictum est,& quidem superstitem habebat, cuius etiam fidei commiserat, ut legataqus ei dederat, intestata moxiens, Polycrati f-lio suo resti tuerct. itaque voluisse ut bona naa sterna singuli separatim liberi possiderent, Phorbus & Heraesta matris suar, itemque suae Polycrate S. paterna vero ita ad tertium perueniret,

si alii duo sine liberis decessissent.

QUANDO DIES LEGATORUM

175쪽

In caussa liberorum cessit dies anno coepto, non etiam impleto duntaxat.

Ex Paulo,lib.II. decretorum tit.ad S.Car bellianum.

FA B i v s Antoninus impuberem stium Antoninum & filiam Honoratam relinq*ens, exhaeredatis his, matrem eorum Iuliam Valetianam haeredem instituit: & ab ea trecenta &quasdam res filiae reliquit. reliquam omne limreditatem filio Antonino, cum ad annum vicesimum aetatis peruenisset, voluit restitui. quod si ante annum vicesimum decessisset filius, eam haereditatem Honoratae restitui praecepit. Mater intestata decessit, utrisque liberis legitimis

haeredibus relictis. Postea filius annum agens plenum non udecimum, Singressus vicesimum, necdum tamen eo expleto, decessit filia haerede Fauia Valeriana sita relicta: a qua amita fideia commisium, & ex testamento patris portionem haereditatis petebat,& apud Praesidem obtinuerat. Tutores Valerianae filiae Antonini, egestatem eius praetendebant, & recitabant diui Hadriani constitutionem,in qua quatum ad munera municipalia , iusserat eum annu que quis tri- gressi is esset, pro impleto numerari. Imperator

autem Alexander motus & aequitate rei,& ve his testamenti, SI AD ANNUM VICESI-ΜVM AETATIs , quae hanc interpretationem

pati possunt, ut is ad annum vicesimum aetatis

peruentile dici possit, qui illum annum attigit, licet

176쪽

ω ANDO DIE s LEGA. CEDIT IMlicet proprie viginti annorum natus non sit: quamuis scire se diceret, a diuo Marco non excusatum a tutela eum, qui septuagesimum annum

aetatis ingressiis fuisset: Iulio etiam Paulo iure- consulto contra petitricem legis Aeliae Sentiae argumenta proferente, & quod de usucapione

ει aetate eius qui testari possit, vulgin dicitur:

item aliam suorum, aliam extraneorum rati nem esse.in extraneis certe Imperatorem Aurelium Antoninum ad appellationem ex Germania iudicasse, tum aliquem esse quatuordecim

annorum , cum impleuerit. at in suis fauorabialiorem caussam esse . denique videri exhaered tionem hanc qua de agitur, non notae caussa, dcvt filio Antonino noceretur, a patre interpositam: sed magis ut ei cosuleret. uxorem enim rogasse, ut ei cum ad vicesimum annum peruenis.1et,hari editatem restitueret: aliqua potius administrationi praestationique mora quasi adhibita,

quam ut dies fideicommissi nisi extremo mo-mcnto cecidisse videretur. Sed et si re vera dies praestationi duntaxat, non etiam fideicommisso esset appositus:consummationem vicesimi anni expectari posse . nam hic soluin modo fructuum 'erfari detrimentum. at ubi transmissio legati impeditur, durum esse hanc interpretationem sequi per quam aduersus iudicium patris & commune votum, re ipsa & mala mente patris, non pio consilio, cum filius, tum ex ea neptis exha redati esse reperiatur. His itaque motus Imperator Alexander contra petitricem pronunciam

177쪽

DE S VIS ET LEGITIMIS

HAEREDIBUS. Tit. LII. Iudaeorum legibus, filii,no etiam nepotes, in successionesiliabus antepouuntur. Ι. Ε ose, Numeror u cap. X X v I I.&Flauio Iosepho, lib.I II I.antiquitatum cap. V I LSA L p Η A A D Hebreus intestato decesserat sine liberis masculis. de eius haereditate Ggebatur inter Maalam,NOam,Hegla,Melcham,di Thersam filias, atque fratres aut agnatos dolancti. Hi ad se hanc ideo pertinere differebat, quod cum ita per Tribus diuisa sint patrimonia 1uis Iudaeorum moribus ac legibus, vi getis atque familiae bona potius ese dicantur, quam eorum qui possident: filiae merito excludi debeat, quia e familia exeunt Hae contra, Mosem, Eleazaru aliosque Mosis assessores ad cogit tionem naturalis aequitatis adducebant, quae masculos aeque ac foeminas amplectitur.Itaque secundum filias pronunciatum est,modo ne e - tra gentem familiamque nuberent. atque etiam decretum est in posterum, ut ad successionem

primo loco, filii: secundo, filiae: tertio, fratres defuncti: si ne hi quidem ulli erunt superstites,

aut haeredes esse nolint,aui: postremo agnati vocentur: multis de caussis quas unusquisque P pulus,hoc vel illo iure utatur,pro more,utilitate & regione iustas habet) filium filiae anteponendo nec non & filiam, vel ipsi ex filio nepoti: quia

178쪽

quia certe filia sit omni nepote proximior: nec per ullam fictionem aut reprssentationem, sed reipsa.praeterea, si lex semper naturam imitatur, quia nostra omnium affectio pronior est in liberos qui vere nostri sunt: quam in nepotes, qui sane ad patrem suum pertinent. In revii Accessione inspici duntaxat, νtersit maior

natu,non etiam νter Rege patre natiust.

ILEx Herodoto, lib. v D.& Plutarcho, in A toxerxe. Iustino lib. I I. & x v I. D A R I v s Rex Persarum, priusquam regnum adeptus esset, ex alia uxore AriobaZanem, Xerxem deinde rerum potitus ex alia susceperat. Cum de successore cogitasset, magna inter consanguineos dissensio fuit, ac utrinque res coram ipso Dario Rege summis fauentium studiis agitata. Dicebat Ariobazanes, omnium se fratrum maiorem natu esse, quare iure gentium, primique geniti prariogatiua, imperii spe

ad se pertinere. nam patri aduenientem digniatatem, etiam ante susceptis liberis proscere: &nihilominus si decet paruis magna coponere Senatoris aut Equitis illium appellari, qui nondum patre Senatore vel Equite natus est. pra terea & illegitime susceptoster subsequens matrimonium non minus patri se os effici, quam qui postea legitime suscepti sunt. Xerxes ex aduerso, conueniens esse, ut qui patre imperante nasceretur, hic regno succederet: quasi reuera

id sit Regale semen,stirpsque Regia, quae tum

k orta

179쪽

14s DECRETOR vM LIRER Lorta est cum quis regnare coeperit. Et sane vicie .haec sententia, niagis secundae uxoris illecebris falsoque Demarati testimonio, qui hoc iure ves. Lacedaemonios malitiose recitauit: quam lege aut moribus aut exemplo. Quamobrem ita ii

dicatum fuisse nihil postea Cyro profuit, cum

idem Artoxerxi maiori fratri obiiceret:valuitq, ius naturae, non studium matris, quae Parysales cognomento fuit.Veruntamen & quod illud de Xerxe & Ariobarane aliter est a Iustino mem riae proditum, iuuat hic quae ab eo scripta sunt, apponere:ait enim,Darius cum aduersus Athe-

nieses bellum restauraret, in ipso apparatu de- ,, cidit, relictis multis siliis & in regno & ante r gnum susceptis. Ex his Arthemenes maximus es natu, aetatis priuilegio regnum sibi vindicabat: se quod ius & ordo nascendi & natura ipsa genti- ,, bus dedit. Porro Xerxes controuersiam non de ,, ordine, sed de nascendi felicitate afferebat. nam D Arthemenem primum quidem Dario, sed priua,, to prouenisse: se, Regi primum natum. fratresis itaque suos qui ante geniti essent priuato, pri- uatum patrimonium quod eo tempore Darius se habuisset,non regnum sibi ve dicare posse: se es. ,, se primum quem in regnum rex pater sustu Ie-

,, rit. Huc accedere quod Arthemenes non patre,, tantum, sed & matre priuatae adhuc fortunae, ,, auo quoque materno priuato, creatus esset: se, , vero & matre regina natum, & patrem non nisi ,, regem vidisse: auum quoque maternum CDi, rum regem habuisse, non haeredem sed conditorem

180쪽

litore tanti regni. itaq; etsi aequo iure utrumq;fiatrem pater reliquisset, materno se tam e iure M auito vincere. Hoc certame inquito concordi 'animo ad patruum suum Artaphernem, veluti ad domesticum iudicem deferunt: qui domi co- εgnita caussa Xerxem praeposuit: adeoque frate na contentio fuit,ut nec victor in sultauerit,nee

victus indoluerit, ipsoque litis tempore inuicem

munera miserint,& iucuda quoque inter se non silum credula couiuia habuerint: iudicium quo que ipsum sine arbitris, sine conuitio suerit.Ta-

to moderatius tum fratres inter se regna maxi-

ma diuidebant, quam nunc exigua patrimonia spartititur.Sed & Ptolemarii contra ius sentium minimo natu ex filiis, ante infirmitate regnum tradidisse, ait lib.xvI. Frater ex Ῥtroque parente in successione fratris alii

antefertur.

III. Ex Iustiniano,constitutio. LXXXI PII. QEIDA M ex tribus uxoribus relictis liberis, ει tertia uxore relicta decesserat. haec cum item alteri nupsisset, liberos habuit.Sed & ea mortua defuncto filio ex tertio matrimonio sine liberis, inter uterinos fratres, germanos &confinguianeos tantum, de haereditate fratris defuncti coram Iustiniano Imperatore summa contentio fuit. Consanguinei, uteri nos:germani,Vtrosque

non admittebant. At ipsius Iustiniani lege,merito sublata cognationis & agnationis differen