장음표시 사용
201쪽
168 DEc RETOR vu LIBER LPraetor ad defensionem non prius admittebat, quam iudicatum solui satisdedisset, Tribunos
Iaste neminem enim, vel si filius aut pater est, in aliena re sine satisdatione idoneum desens rem esse,quo casu etiam reus si adesset,satisdate non teneretur ita discessum est,ut Ρ.Quintium sisti Sex. Alphenus promitteret: interea nihil I
R ITATE POSSIDENDIs SEV vendundis. Tit. LXI. Antequam audiatur qui edictum induci postulat satis dare debet Iudicatum flui Praetor qUMHam inique decreuerit us est.
I. Ex Cicerone,pro Quintio. . CV i v s latitantis bona ex edicto Praetoris possessa essent, is reuersus si edictum induci postularet,& admitti ad rem defendendam, eum prius iudicatum solui satisdare oportebat. Bona P. Quintii quasi latitasset, ex edicto pos sessa esse dicebantur. Is contra negoat possessa esse,neque possideri potuisse, quia defensus es.set c non latitasset. itaque recusabat satisdare sub hac solita & legitima sormula,C v I v s Ex
E D I C T O.Versi quia docebat de edicto Nsuius: atque
202쪽
atque ideo constabat, si no a quo iure, attamen auctore Praetore bona possessa esse: ne iudicio
item que possessioni praeiudicium fieret, iussit Praetor Dolabella Publium Quintium aut satisdare, aut sponsionem cum Sexo N quio facere, St BONA P. Q INTII EX EDICTO P. BuRRIENI PRAE TORIS DIES XXX PO s EssA ESSENT NECNE, TANTvM
R V Μ. ΤΙΤ. LXII. Ciuitates V. consuetudine priuilegii; no acquirύt, quo caeteris creditoribus chirographariis antepona; tur, nisi id nominatim a Principibus impetrarint.
I Ex Plinio Nepote, lib. X. epistolarum. Jr T Η v NAE ac Ponticae ciuitates, apud C. Pliniu Procosulem aiebat, in exigendis pecuniis, quae sibi vel ex locationibus, vel ex veditionibus, aliisque causis deberentur, priuilegium competere. eo iure usos esse se longissimo tempore, ubique id nec alios antea Procosules denegasse: quod ius πρω ραξιαν appellare solet:& esse huiusmodi, ut omnibus aliis chirographariis creditoribus anteponantur.hoc in omni sua regione pro lege valuisse. Creditores contra, solum Principem aut Rempublicam Romanoru, eamve quae Principum instar, fiscum, aerarium, publica pecunia habet,isto uti priuilegio,quasi suo quodam iure ob communem utilitatem: via delicet
203쪽
rro DECRETOR vM LIBER I. des cet ut chirographariis non etiam hypothecariis praeseratur. alias omnes c vitates esse Ioco priuatorum: ideoque a caeteris creditoribus
qui personalem actione habent, caussam eorum separari non oportere. Frustra opponi a Bithynis & Poticis c uitatibus, eo se antea iure uti consueti sic: quia tale ac latum priuilegium nulla ciuitas at is modis in bonis deb toris sibi acquirere debeat, quam si id nona nati a Principe no a Proconsulibus acceperit,aut specialiter in unoquoque negotio sibi forte de eo aure prospexerit. C. Plinius Secundus ex sententia Traiani Imperatoris, pronunciauit, usum in his rebus atque consuetudinem , citra lege totius Re publicae aut Principale beneficium, non valere.
Conditionali creditori ita posterior interim praefertur, t in euentum conditionispos Oni positi. II. Ex Paulo, lib. i r .decretorum. Tit.
Cost uitio Felici mater scripta haeres, rogata erat haereditatem restituere post mortem suam. cum haeres scripta condemnata esset, N assco omnia bona mulieris occuparentur: dicebat Cornelius Felix , se ante poenam es e. hoc enim ideo constitutum, videlicet ne fisci priuilegium in poena contra creditores exerceatur:
quia bonorum cuiusq; id esse intelligitur, quod aeri alieno superest. Sed cum nodum dies fidebcommissi venisset, propterea quod prius posset Cornelius decedere, vel etiam mater alias res
204쪽
DE FLUMINI. NE Q ID IN FLV. In
sibi acquirere, repulsus est interim a petitionertum petiturus a fisco ad quem bona omnia cum sita conditione transiissent, ubi conditio adu nisset.
FLUMINE PUBLICO RIPA VEeius fiat, quo peius nauigetur. Tit. LXIII. Non sieet aquam publicam ad Uin priuatorum conuertere , neque in contraclum Malet νlla possessis , Opsescriptio.
I. Ex Plutarcho in Themistocle, & in Porcio Catone, & ex Liuio lib. I x. deca. III i. VT nihil mortales a Diis immortalibus φ.sucapere, sic nihil priuati earum rersi quae publici iuris sunt, sibi ullo tempore assiimere ac
vindicare possitnt. Fluminunt, maxime nauigabilium, aqua publica,vsus publicus est, non singulorum: unde haurire unicuique licet, non a quam etiam ducere & derivare: ne aut flumina exarescant, aut deterius, aqua depressiore facta, nauigentur. Quamobrem &apua Graecos Themistocles,& apud Romanos M.Porcius Cato,&L.Valerius Censores, omnem aquam publicam seu fontium & aqua ductuum quales Lutetiae cernimus seu fluminum publicorum,in priu tum aedificium aut agrum fluetem ademerunt:& quat in loca publica inaedificata immolitavehabebant, intra dies triginta demoliti sunt.tantumque
205쪽
i r DECRETORYM LIBER Liumque abest sua se possessione & longo usa . tuerentur ad circunscribenda ciuitatis iura, ut hoc etiam nomine, quasi diutius eo deliquis sent, emistocles fluminum co nitioni & curationi Athenis praesectus, multam seuerisiime dia ' erit. Idemque postea a Theodosio Valetiniano & Iivstiniano Imperatoribus tit. de A quaeductu, sub maiori poena, hoc est,praediorum publicatione vetitum est: nisi quis speciali rescripto ius aquae impetrauerit: quo tamen ciuiliter viatur,&sine incommodo publico. quia nunquam aliter a Principe peti atque irrogari solet.
TIT. L X IIII. Ii potior es in posses ove,apud quem nec γi, nec clam, nec precario res postremo fuit.
I. Ex Polybio Megalopolitano, lib. x I LLO C. R I s, cum duo adolescentes de seruo
contenderent, euenerat ut apud alterum
quem placeat Primum appellare) plusculii antea temporis moratus & educatus esset. interea quoq; ut cum Secundus rus abiisset, seruus sesea Primo in domum Secundi subduxisset, & ibi dominoe absente & ignorante biduo permansis.set .Re cognita,Primus aedes Secundi se contulit : hinc seruum Abstrahit: ducit in ius: suum esse ait. imo ille suum. Interim de possessione oritur c0ntrouersia. Primus satidationem ost rebat
206쪽
rebat, Rem, si ita iudicatum erit, restitutum iri.
ςx nim eη Zaleuci lege , hunc tantisper rei de
qua lis est, quandiuque iudicium agitur,posses. sione, vindiciis atq; interdicto superiorem esie,
apud quem litis ordinatae tempore seritus mo- . ratus,educatus esset. Secudus ex aduerso dic
bat, legem pro se ipso facere. nam seruum apud P nouissime educatum esse: ibi postremo seruitutem seruiuisse: quod vel ex eo manifestum est, quod e domo sua familiaq; inius ad magistratum tractus, abductus sit. igitur apud se potissimum pendete lite, commodum possessionis oportere. careerum fideiussores dare se paratum esse. Primus etsi concedebat ex aedibus illis hominem in ius non esse adductum : nihilominus aiebat hunc sese etiam antea e domo sua subdis xisse, neque alio iure in possessionem Secur di peruenisse. Eum qui vi rapuerit, traxerit, dux rit,etsi pro posset re possideat,iure tamen possidere non videri: nec iustam hanc educationem esse, quae non pacifica fuit, sed controuersa. Iu dices admisso & consulto Cosmopolide quia de interpretatione legis agebatur) ita pronuncia runt, Educationem semper eos praestitisse videri apud quos id quod in disteptatione v enit,postremis quidem vel aliquo tempore, sed sine contiouersia fuerit. nunquam vero posscssionem violentam ulli agenti proficere, qui ab aduersariovi, clam aut precario possideat, quo magis postremo possedisse videatur. Secundus Patres appellauit. Cosmopolidem iudicio prouocat. eum Zaleuci
207쪽
Zaleuci legibus incongruam interpretationem attulissem ec eam metem legissatoris esse,quamno ex verbis legis, sed ex ambagibus collegerit. Cosmopolis de sententia legis cognosci non re- .cusabat,modo sub Zaleuci conditionibus: quae erat huiusmodi, ut ei undique adstantibus miliaribus laqueus immineret, qui videretur deteri rem verbis legis interpretationem Populo attulisse. Sed facete adolescens respondit, iniquam esse conditionem. nam Cosmopolidi grandaruo, si victus fuerit, biennii aut triennii: sibi adolesceti, maioris meliorisque vitae partis periculum, damnum, iacturamque fore. Itaque hoc dicto faceto & urbano elusit quidem judicii seueritatem.caeterum patres pro Cosmopolide pronunciarunt.
NIBUS TIT LXV. Ex turpi sipulatione O Obligatione actio non datur: licet honeius color oe titulm Obligationi quaesism sit.
L' Ex Valerio Maximo,issi. v III. cap. I L
8 Α1 v s Visellius Varro dum graui morbo
laboraret, trecenta millia nummum ab
Octacilia Laterensi, cum qua commercium libidinis habuerat,expeta sibi serri passiis est. stipu- Iata est Octacilia, spopondit C.Visellius: sed eo cosilio& animo, ut si quid ei humanitus accidis.set, tum modo a suis haeredibus hanc summam Octacia
208쪽
Octacilia peteret, veluti genus legati quodda:
ita mulo creditae pecuniae tetia inhon ita liberalitate. Accidit ut Varro non morer tumagitur Octacilia grauiter offensa,qubd pra lentis ille suae praedae pecuniaeq; spem,morte i maturasset: Visellium in ius vocat. Iudex Caius Aquilius a Praetore datur, sI P A R E R E T
ΕΑΕ adhibentur in consito principes ci- - uitatis. Negare non poterat Visellius sponsione a se ractam , neque huius nomine epaissam esse Octaciliae cautionem sed falsunt esse dicebat id mutui nomen, quod tabulis contineretur: nihil enim reuera sibi ab Octacilia numeratu. Sin causam alia asserat: vereri se ne ea sit huiusmodi,quam eius intersit potius obrui siletio, quam ex ea, lege agere. multa retineri,atque a debit re soluta condici non posse, quoi una inanis fit petitio. At contra pro Octacilia dicebatur, vessi minus pudicam eam fatori necesse sit, ac qua stum stipulationi colorem praeter facti verit tem:c rie donationis iustam causam obligati ni esse. caeterum neque inhonestas donationes, ut circa meretrices, iure prohiberi. Praeterea si turpiter faciat, quod pudicitiam non seruauitera vero uti est,eam nec turpiter stipulari,nec lux Pater accipere: & quod ab haerede Varronis ex
testameto recte consequi posset,id nunc ab ipsis isellio.
209쪽
17s Visellio ex stipulatu serre oportere. Attamen C. Aquilius prudentia & religione sua, muliere actione summouit.Nam & si ea fuisset Octauia,
cum qua adulterium, ut cum meretrice, non
comitti diceretur:id tamen inutiliter peti, quod turpiter sibi quis stipulatus esset. Idem dc C. quilium iudicaturum fuisse arbitror, si mortuo Visellio eandem pecuniam 'ex testamento petiisset: quia legatum sub debiti nomine, in fraudem legis, probrosae foeminae relictu esse videiaretur. Certe huiusmodi personis logo interuallo Domitianus Imperator ius capiendi legata haereditatesque ademit: quo iure in Gallia constantius uteremur, si sanctius esset apud nos siue nomen siue numen Pudicitiae.
210쪽
DECRETO R V Μ, RE R V Μ-ue apud diuerses populas ab Omni antiquitate iudicatarum liber secundus.
Domines ita ab alieno facite abstinebur,si artis siua
industriae rationem reddant. porro Remp. praemio poena contineri.
I Ex Athenaeo, lib. 1r i t. eap. x &lib.V. cap. II. & ex Diogene Laertio, lib. v II. Ho c Athenis celeberrimum suit institutu sed a Solone,ut Herodotus ait, traductum AEgyptioru moribus) quod otiu & inertia
in iudiciu vocarentur, singulisque annis omnes omnino ciues adesse coram Magistratu teneretur, responsuri qua arte ,quibus opibus ipsi sitiaque vita trasgerent. Atq; Areopagitarum haec imprimis cura ac solicitudo suit, qui morti atq; disciplinae publicae custodes tum merito ab Isocrate appellari potuerunt. Eos, Cleathem, Menedemum & Asclepiade nouos Philosophos, &qui in nullis erat facultatibus, euocasse atq; interrogasse memoriae traditur, qui fieri posset,ca' toto die operam Philosophiae navaret, acnihil penitus possiderent, eoru corpora nihilominus