Ioannis Cantacuzeni Eximperatoris Historiarum Libri IV. Græce et Latine

351쪽

ΠISTORIARUM III. 56. 343

διήνων ἀπαγγέλλειν τη γυναικὶ του ἀνδρος τὴν τελευτὴν, νωπο τῆς προς ἐκεινον αἰδους κατα-ἐν', η τον ψυχὴν ἀποροοζν προς τὴν ἀπελιαν, ἐκεινος ου τετελευτηκέναι φωσκε Ἀρτέννιον, ἀλλἀ ζῆH τετυφθαι ἐντοι εἰς τοσουτον P. 5έο Δἀπανθρωπιας, ω καἰ λων δεοθῆναι, τας σηπεδονας αἰ

τοι γε ἀποθανειν, αλλὰ ζῆν καὶ τον ἀπανθρωπίαν των αἰκισααένων αλλων τέ τινων πορργοτέρων νεκα αὐτω ἐπενεχθῆναι, καὶ τῆς εἰς παῖδας κα γυναῖκα ἐπανόδου ista a Mάλιστα ἐκεινο εσrαι του δεσιιωτοριο γαρ πολτλὰ ἐπὶ τῆ ἰῶσθαι τας πληγὰς διαdoας φιδετα ενθάδε χρον οδε υσυρον κα βασιλέως παροντος, πεσε αι Μολιενος ἐπερ αυτου παντα στερον κατα την ἐκείνου προρρη

haud pauca vaticinatus est. Cum enim Michael Bryennius, Pamphili Praesectus, insidii a populo esset appetitus et Byzantium in vi culis adductus, et ab archontibus carcere damnatus pauloque postae praefecto custodiae parva de causa per insanum furorem adeo flagellis laeeratus, ut pro mortuo haberetur, fama Didymotichum ad eius propiuquos volante et illis episcopum rogitantibus, ut uxori necem mariti aperiret, quo reverentia et pudore illius cohibita, vitam sibi ad nuntium tam , funestum ne abrumperet, episcopus Bryennium non esse mortuum dixit, caesum tam atrociter, ut ad antem et iustam matioue ex agellatione coercendas sale opus fueriti Verumtamen adhuc vivere , et tam inhumaniter aliis de causis quibusdam seeretioribus agellatum esse reditusque ad uxorem et liberos illam praeeipue causam fore. Dimissum enim e carcere ad plagas curandas, Didymotichum fugam arrepturum. Tempore autem procedente et imperatore praesente, pro ipso tu acie o mibiturum. Quae innia exitus docuit. Absolutus namque a a cero Brrruntiis, ut a tedicis curaretur, opportlinitatem fugiendi uacius, domum iuuoiuinis pervcuit portea in usu coutra Moiui-Diyiligo b c

352쪽

igentes e suis exploratoribus, Persas clara m ad chri Mi anpu

lisse prae tumultu trepidi, in Vieoni eouculeatite, cocior

ra: u imperio eidem in sto, ad Triballos

, t Di ymot ebum, quae sola uxori, iboris amicorum-

353쪽

IMMORIARUM III. 56. 345επιβάται κατελέγοντο παρῶ τυ του Ἐβρου στομα προσέσχε.A. c. 34 πέμφας ε καἰ ἐκεῖνος πρέσβεις προς Εἰρῆνον τὴν βασιλίδα,

απἐγγελλε τα ισω ἐδήλου τε τι ἐξει καὶ αυτος μετα ιι- κοον. ιρήνη ε λ βασιλὶς τους τε στρατιωτας περιπεν, 50 ιοι ἐσαν, καὶ τους αλλους τωνδευγενεστέρων εἰς πάντησιν

ἐκεινου, κα taπους κατον , ως ν αυτος et χρήσαιτο καὶ

eo μολογει καὶ πολλων καὶ μεγάλων, φειλέτην αυτον πέφαι-2ονεν, ως κινδυνον μεγάλους κα πολλους περ ἐκείνου ἐνερο

mintiis, simulque semet mox assuturum, significavit. Irene omnes praesidiarios et nobiles ei obviam mittit: quos praeterea centum, qaiorum uno ipse uteretur, ne pedibus incederet , reliquos comitibus distribucrot. Renuntiabant autem qui illos ducebant , non debrre ea paueitate frondi nam propter praesens bellum equorum raritate laborari atque id iro plures his suppeditarc nequivisse Equos Amurius non invitus accepit, imperatrici pro ista gratia grates egit, uterque Porsas Obiliores ac pracsertim aetate provectiores dispertivit Percunctatus autem de caro sibi imperatore, num viveret idque multa emens et lacrimans , ex commiseratione videlicet, ubi audivit, eum Dei beneficio superstitem esse, primum quidem numini laudes dixit, cuius ope ad vendum illum ipse eum auis tam Prompti ac magnani in essent. Deinde illis quoque eadem de eausa gratias egit et se multa atque eximia debere pronuntiavit, qui tam variis et ingentibus sese pro illo diseriminibus obtulisseu stipatusque bis mille seloetis illitibus ad urbem pedibus et ipse processi orantibus qui Did1 moticho hviam prodierant, ut equo uteretur, et alios iusti Per cata centum illos a ubministrantibus, non

354쪽

τω σφαίρη ἐκ τῆς λείας τοῖς ἐν πιυμοτειχι παρέχειν καῖ ἐπραττετο, fit προσέταττεν ἐκεῖνος πεντακοσίους τε ἐκ δυσχροιχίων ἐκείνων λογάδων ἀπολεξώπινος κἀ μακι σχιλιους τῆς αλλης στρατιῆς, πωπεν εἰς ας ναυς, φρουρήσοντας ρις ἐπανἐιε - δὲ λοιπὸν στρατοπεδον εἰς δι-οριους soντας ni πεντακοσίοις κα χιλίοις τοῖς λογάσιν, πεσθαι ἐκέλευεν, eo ἐκεισε ἀφιζόμενος εν ματριβει βασιλευς.sεσαν ουν παντες καὶ αυτος πεζῆ πλῆν των κατον ἐκείνων, δυνάτω οντων πεζευειν διὰ το γῆρας. καὶ γενοuενοι D παρα το ἐν ριστουπολει τείχιμα με ἀντέχειν υχ Iocio τε ἐσαν οἱ φρουρουντες ρος τοσαυτον δυναυιν, πολλυονδι τεαοντες, ἐκείνων ἐκλιποντων ω σάν τε καὶ ηυλίσαντο

ἐγγος τὴν νυκτα.

Est motus, duo millia nobiliorum esse dicens, dignos in primis qui equitarent. Quia vero qui in tantum numerum distribuerentur

non sussi rent, praestare et se peditem incedere, aboremque --- munieantem viae molestiam illis leviorem reddere. Ita Didymo iactum venit, ubi paucos dies moratus, quibus Didrmotichenses Thraciae pagos depraedantes sibi victum conquirere oportebat, postquam negotium ex sententia transegerunt, magnumque frumenti numerume alia ad victum idonea eum pecore in urbem intulerunt, mandavit, ut quidquid in tentoriis suis praedarum esset, Didymotichensioua donaretur. Curatum ut mandarati Praeterea quingentos ex selectis illi duorum millium segregatos, et de reliquo exercitu novem millia ad naves in reditum suum custodiendos misit: eteroa ad vicena millia, praeter mille quingentos electos, sequi iussit, ad inliseratorem profecturus Ambulabat igitur ipse et reliqui universa, dein ptis euium illis, qui senectutis imbecillitate pedibus ingredi non poterant. Cumque ad murum iuxta Christopolim venissent, quoniam qui illi in praesidio erant, adversus tantas copias nil valebant stationein ipsis deserentibus, Persae multis loci e Perso o

355쪽

HISTORIARUM III 57. 347

uη καλακων λάφη oti coν ωφελεῖν. ἐκεῖνον γαρ ἐν επα-rius τῆς ριβαλῶν διατρίβειν γῆς, θεν ου ραδιον ἐπανελθεῖν νυνί εἰ δ' αιτο χωροῖεν προς ἐκεῖνον διὰ ριέσης τῆς C

rii τῶν ριβαλῶν , δέος μὴ αυτῶν Ἀρχων ἀντὶ φιλίας,

εσκευαμένων πωπτευεν ουδὲν νομίσας δε ἐκ βασιλέως ει-

zom ἀληθῶς, tiφιβολοι λογισμοῖς ἐπάλαιεν, εἰ δεῖ ἀναστρέφειν κατὰ τὰ κεκελευσαένα, γ ῆκειν προ αντὸν αἴς

57. Pherael, postquam nuntiatum est. Persarum opias Per ipso transituras vastitatem agro suo metuentes, a thae odio in imperatorem id inique serentes, ne quid videlicet a Persis adiuvaretur, summo due verba danda censuerunt, litterasque commeutitias u persona imperatoris ad eum miserunt Iis seeundum salutationem gratiae Amurio singulate de studio erga se agebantur, ex quo multos eius ausa Iahorea ac sumptus tolerasset. Deinde hortabatur, ut ex eo loco, in quo epistolam acciperet, retro abiret, ne imprudena noceret, dum prodesse eupere Se enim in extimis Triballorum sinibus versari unde iam redire non ait proclive. Si ipsi per mediam Pheraeorum regionem ad se proficiseantur, timendum, ne princeps Triballus praesentem amieitiam in iram et odium vertens, male sibi suciat, ut qui bellum eum barbaris ac pestem ei crearit. Hae litteris perscribebantur. Quas cum Amurius legisset, nihil su

fraudia auspicans, sed revera ab imperatore missas existimans, hucilluc Rerplexus versabat animum revertereturne, sicut monebatur, an ad Cantaciis num Porro pergeret quem cum tam ingeuti

suitu perquirere, tuisu dissicile et operosum .seu Haec illum

356쪽

ἐλθων δε εἰς πραν, νθα αὐτῆ οὐραίζοντο αἱ νῆες καruτον Ἐβρον ποταμὸν ευρε κατ' ἐκείνον τὴν νυκτα κα των ἐν

ταῖς ναυσi τριακοσίους ποθανοντας ' αἰχμαλωτιον δὲ πληHὀλίγων παντας, ὀλίγου οντας καὐαυτους δια τοδει- τον στρα- τιαν προς λείαν ἐπιπλέον διασκεδασθῆναι τῆς προκειμένης ἔνεκα στρατείας Ἀμου τον σατραπην υ ἐρν εἰς Ἀδο-

τος ἐπανοδον τον ἀναγκον καὶ παραιτοσααενος, ὁ δια τυνio P. 5 3 - προ αντον ἐπανηκει προσκυνησων, πέπλευσεν εἰς τὴν οἰκείαν. ιετα δε τουτο, ἐπεὶ ὁ χειMων ἐπεκρα- σφοδροτατος κατ' ἐκεῖν του τους , οι τε ἐκ Βυ αντίου κώτῆς αλλος Θρακος ησυχάζον καλου ἐπ εσαν τοῖς ἐν ιδ μοτείχο=, ἁλλ' ἀναγκαίως διεχείμαζον ἐν ταῖς οἰκίαις ἐκεseis

. Per noctem secum volutantem, exorta subito frigoris immensita , ducentis per castra nectis, ad reversionem ompulit, eodem litteri. eum vehementer incitantibus. it Beram attigit, ubi naves subdu erae stabant i Hebro numine, invenit eadem nocte mortuos meis res treecutos aptivosque, demptis paueis, omnes quamquam et ipsi erant pauci numero, quod Amulius ipse militem propter pue positam expeditionem praedabundum amplius discurrere non patere tur Exarata porro ad Irenem imperatricem epistola, qua ecra i tatem reditus sui declarabat et simul veniam potehat, quod asperi inte frigoris impeditus , ad ei valedicendum non reverteretur, e lago remenso domum discessita Post quia illo anno hiems intole raudum saeviebat, Byχantii et reliqui Thraces Didymotichensibu incursandi abstinentes, volentos nolentes in aua loca hiematum recesserunt At illi rerum egestate coacti, quamvis maxime ceteri. svrmidanda audere poditesque aliquant plures dueentis et equit his pauciores ad praedandum egressi . frigorum vi sic ullictati sunt, ut iam viribus ilesiicientes, ultro ad hostes confugere compellerentur cum ita ilia pedites imul omnes in oppidulum illisam venisseuis quoniam praefectus o ulte Cantaeueten favebat, tu unis aedibu/, Dissilire by Ooste

357쪽

των ἀναγκαιων χορογια, ρ ετ τριτην huέραν, κων εἶναι A. Q 342ένεδιδο αυτοι πρὸς τον δρασμον καὶ διαδραντες αου πάντες νθις εἰς ιδ ιοτειχον ἐπανῆκον. θεν κα αἰτιανεπε παρα τοῖς πολεμουσι βασιλει. ι μέντοι γε ἱππεις α 5λο αλλοσε διασκεδασθέντες, ο μεν καὶ φιλανθρωπου τινὸς ἐπετυχον ξενιας καi παθεῖς κακων προς τας οἰκιας ἐπανῆκον,των βασιλέως φιλων προς την σωτηριαν συναραι ἐνων ' οἱ πλειους δε αυτων ὀλιγω προσονέστερον ἐξενισθησαν παρα των cvnοδεμαένων, et οι περὶ δυσσέα παρα Κυκλωπος. απέ-rψαν ι ἐντοι ἐξ αυτων ουδεῖς, ἀλλἀ χρονω στερον κατ' λι- ρους εἰς Λιμιιοτειχον αὐθις ἐπανῆκον γυμνοi ετ πειραν ἀλγεινων πολλων εαρος ει ηδε αρχοι ἐνου or τε ἐκ δυιιο A. 343 τειχου ἐπηεσαν ταις κατὰ Θρακον πολεσι - κακως ἐποιουν

ληiζόυενοι,, καὶ πολλὰς αυτρον, προς τὰς συνεχεῖς ἐφοδους risere τὰς ληστεια ἀπειρηκυίας , τῆ βασιλιδι ἰρηνη ἐθέλειν

οῖ αὐτὰς φυλάξουσιν αυτοί τε λιtis ταλαιπωρησειν, εἰ ξλυίζεσθαι ἐξέσται τους περιοίκους ἐτέρα γαρ αυτοις προς dior do ευπορια ουδεtis ην. vir τε ἐκ Βυζαντίου Λιδιιιοτει-Dχον ἐκακουν os δυνατά. βασιλεις τε ὁ Καντακουζητὀ παρεσκευκετο αυθις, ας εἰς Λιμιιοτειχον ἐπανηθον, καὶ ὁ Κοάλης παρειχετο Mὲν στρατιαν ἐπικουρῆσουσαν, λιγον δικα φαυλον καὶ διὰ τουτ βασιλευς πολλοῖς ἐστρέφετο λο-

quasi in eustodia, eonclusis et luetilento soco aliisque necessarii ro-ereatis, post diem tertium libens sugiendi copiam fecit qui si iuvi omnes Didymotiehum redierunt. Inde hospes ille apud ininticos imperatoris in crimine fuit. Verum equitibus aliis alio dispersis, nonnulli et benignum hospitium repererunt et sine noxia domum revenerunt, amicis imperatoris eorum saluti opitulantibus plures autem paulo humanius quam illi in Odyssea a Cyclope accepti sunt. Nemo quidem ab iis iugulatus est, sed post aliquod tempus pauci, nudi et millia perpessu aeerha experti Didymotichum rcv nerunt. Vere iam ridente, Didymotiehenses Thraciae oppida adoririae depopulari, ut eorum omplura assiduis impressionibus ac d praedationibus satigata a desperantia ad imperatricem Irenen transire vellent , etsi a Didymotichensibus non reciperentur, sibi pereundum dicentibus, si annuerent. Non enim abundare praesidiariis,mios ipsis tutandis darent, et se same crueiatum iri, nisi vici uos depraedari ieeret aliud enim nullum suppetere ad vitam tolerandam subsidium. Byetantii vero urbem quantum poterant, illigebant, et Cantaenaenus imperator iterum eodem redire parabat, euicrates auxilium, sed nee magnum et ignavum, adiungebati Quare

358쪽

λους τους των στρατοπέδων ηγουμένους δια φιλοτιμαν, ἐν

varii distractus eogitationibus , plenus erat dubitationis, equidis formillata Romanorum potentia in Triballos rediret, an cum tam exiguo timidorum numero toti se imperio obiectaret. Sed praecipua quam sentiebat difficultas erat, quod absumpta iam quam domo attulerat ceu via in tam multos, quos ducebat, omnes enim eius impensa vixerant ad duos annos, quibus omanorum pulsi finibus exularant, et honoris ausa etiar in Triballorum duees quid ageret non videbat, si per hostium loca Diurmotichum petere non liceret Nee enim inde dabatur asserendam eurare peeuniam, ne a Triballis foenori sumere quorum para omnimodis servirent et in summa paupertate viverent pars etsi non egerent, mutuum tamendare nollent quod imperatorem maioribus semper eumulari is viis adspicerent metuerent quo , ne in ipso itinere penitus interireti Quocirca euris gravissimis iactabatur, inopiam et luevitabile pericu

lum reputans . quae se et suos oppressura essent. Verumta neu

nulli se aperiens, Deum solum precabatur, qui huiusmodi rebus snem dare potis est. Ecce autem quidam Arbenus nomine, Clereno, antea Romanis subiecto oppido oriundus, aceedit patrisque sui em imperatorem enevolentiam rememorans, nihil mutua et se aieb t

359쪽

IIISTORIARUM III 57

βουλεσθαι,ν χρησιμον εαυτὀ αυτω παρέχειν καὶ βοηθεῖν A. Qi 343 τρόπω nom, α δοναιτο δυναταπάτω ' θαυμαστὸν tu ουδεν, εἰ τηλικουτω οντι κα θαυΠασιρο καὶ παλτ -οδενὰς νος ων αυτὰς καὶ ἀφανεία πολλῆ σωζων ἐπαγγέλλεται βοηθεῖν, 5εἰ καὶ ιυς ποτε κατὰ τὸν μυθον λέοντα ἐρρυσατο πολλῶν καλχαλεπων δεσMῶν συνεβουλευέ τε, α ς, εἰ βουλοιτο, ἐπεὶ πρὸς Κράλη προσπεμφθείη Βερροιωταις, διαλεξόμενος αυτοῖς cπερὶ παραδοσεως τῆς πολεως καλπεισαγ ἡποσχέσεσι πολλαῖς, V. 3γγράφειν κα αὐτον τοῖς φίλοις καὶ d.' ἐκείνων καλτους Droλους πείθειν δέχεσθαι εἰς την πολιν, i μεγάλη τε υσα καὶ

πολυάνθρωπος καὶ στρατια αὐτοῖς αλλοις απασι ερρωtiis', Ου ετρία γένοιτ' αν παραφυχη πρὸς τἀ περισχουσα ει

πραγίας. αυτὸς γὰρ, καίτοι n Kράλον τελων, μῶλλον βουλοιτο ἐρροιάν τε κα τὰς ἄλλας σπερίους πόλεις αυτῆ

ειν, βασιλεῖ δὸ μῶλλον ευνοεῖν βασιλευς δὲ ἀκουσας, περήσθη μῖν ἐπὶ τοῖς εἰροuένοις κα των πολλων ἀνέπνευσε φροντίδων, τὸ θεῖον αυτου προνοιάν τινα πεποιῆσθαι οἰηθεῖς καὶ τὸν ἄνδρα πρὸς τοιαυτα κεκινηκέναι Ἀγρετό τε εἰ τους Daoἐν λογω,άλαττα εἰδείη Βερροιαστων καὶ πρὀς υστινας αυτρον

isue illi inservire eique prolicas quantum maxime posset Nee mirandum, si iam elaro genere proguato, tam admirabili et magno viro ipse homo abiectu et perobscurus opem promitteret: siquidem et mus aliquando, ut esset in fabulis, leonem multis durisque vinculis liberasset Suadebat igitur, ut, quoniam a Crato missus esset, ut eum Berrhoeotis de urbe tradenda ageret et multis promissis eo induceret, si vellet, ipse etiam micis scriberet, et per illos eteris quoque persuaderet, uti se in urbem reciperent quae ampla et populosa et praesidio militari rebusque omnibus firma et munita in praesentibus malis non medioeri solatio esse queat. Seonim, quamvis res subiectum, malle Berrhoeam aliasque occidenta lea urbes ipsum, quam Cratem , dominum agnoscere, eui nolentes pariturae sint, cum contra in eum propendeant. Hae audiens imperator, gaudio exsiluit et a tot sollieitudinibus respiravit, divinum numen a respexisse et hominem instinctu suo concitasse, ratus. Quaerebat autem, num primarios nosset et ad quos scribendum hortaretur. Eo affirmante, se omnes nosse, et optimos quosque ligente, ei imperator, ut probe consulenti, obsequens, sine mora aeripsi Suasit praeterea Arhenus . Cralem quoque, a possit eo permoveat, ut sibi eam cedat, aperteque causam eius apud Ber-

360쪽

A C. 3Dκα φανερως περ αττου δε αλεχθῆναι ερροιωταις' - λεῖτε γαρ τα Πέγιστα λυσιτελ σειν τὸ τοιουτο,αὐαυτθ τὴν συν- τυχιαν ηδένα κινδυνον στερον αν ἐπαγαγεῖν, εἰ ξ ὀλις προσχωροίη βασιλει ἐπείθετο τε ὁ βασιλευς αυτίκα κα προς

τρέπειν Βερροιωται τίς προς ἀλληλον αυτων συνθοκας καὶ τους ορκον φανερους ποιεῖν, καὶ ὁ εἴη κα σο προς

α ἐπίνοια αυτοις εἰς τέλος ἐκει Σθυπενος δε εἰς Βερροιαν ἐλθων, τα τε ραλη γοάυι ατα παοείχετο ἀναγινωσκεσθαι Σοἐπ' ἐκκλησίας καὶ τὰ βασιλέως τοι ἐπιτηδείοις κρυφα διεδίδου Βερροιωται δὲ καὶ προτερον μῖν τα βασιλέως nρζυμνοι or τε αριστοι uοίως καὶ ὀυλλος ἐσαν, καὐτοτε δε

7. Dro ις m. o. των P. rhoeotas agat. o namque et imperatori fore utilissimum , et eo gressum hunc sibi pericultim illium creaturiam , si urbs ei se adiunxerit. Amplectens consilium imperator statim ad Cratem adit, num Arbenum Perrhoeam mittere velit, pereunctatiir. Qia aiente, vol ham et ipse ad eos scribere, inquit, eosque orare, uti me in urbem admitter t. Sed mecum repetens, quo pacto legati)m meum Pheraei ante tractaverint, item contrucidarunt, coepto destiti ti- mitique, ne alium in simile malum coniicerem. Hortabatur itaque Cratem, ut ipse Potius pro so scriberet, et nihilo minus Arheno mandaret, ut is amborum inter se foedera sancita palam indiearetret ipsi etiam voluptati sutiartim, si ad Cantacu zenum se aggregarin Crates eo dictante, quas sibi commodas duceret, exarari Iitteras permisit, Arbenoque praecepit, pro imperatore apud Ber- rhoeotas dissereret illosqiae doceret, Cratem arbitrari, nihil interesse, ad ipsum, an ad illum se conserrent. Si illis commenti me animi sententia processiti Arbenus errhoeam ingressus, Cratis titteras in eonventu recitandas exhibet et alias imperatoris occulte per eius autores spargiti Berrhoeotae et antea ab imperatore minime alieni , optimates aeque ac vulgus, et tunc a Triballis pressi

erebro enim continenterque eos incursabant et agrum populationi- Dissilire by Ooste

라틴어 텍스트