Ioannis Cantacuzeni Eximperatoris Historiarum Libri IV. Græce et Latine

361쪽

κα συνεχεῖς ἐποιουντ τας ἐφοδους, καὶ κακους μοδευν τον

λέως ησαν πάντες ηρηιιινοι, δειχη pGαντο την βασιλέως

χερῆ καὶ λθοι περοριος προς ριβαλους φιαλιστα ἐν

bus infestum reddebant et intelligentes praeterea, nihil propius ζ ae, quam ut Triballorum iugum, quamvis nolentes, perserant ad hae ab optimatibus impulsi praeter paveo siquidem omnes imperatori adhaerebant ei reditum decernunt illieoque legatos, de primoribus quidem Asteroperem, de plebe Alleluiam de ordine

elerieorum Syrum deligunt, ac per eos rogant, uti ad se apprope reti Legati antiqtiam civitatis in illum benevolentiam exponunt, et eam inter hae arma civilia animi pependisse eiusque adventum exoptasse eui se dedere et ad bellum adiumento esse percupierint. Quoniam autem suorum proditione in hae infortunia incidisset et exul ad Triballos abiisset, eogitasse statim a principio aurbem suam illum aeressere sed timore, ne ob id in calamitatem miserabiliorem devolveretur. Crate propter invidiam et occupatam civitatem insidias ei instructuro, hactenus quievisse. Nune lita easio venerit et Crates id approbare videatur, venire ipsos, it eum multo evm g ndio laetitiaque aecipiant. Proinde moveat a seimuras, neu tu aliud tempus differat, ue quia casus rem totam dis

362쪽

It τε adit M. turbo atqtie vertat. Imperator civitati de hae erga se voluntate, et separati in legatis de ipsorum erga se studio honorifice gratias agit . rati iiii suiu mana legationis renuntiat qui ait miratus , nouetiam Berihoeam . ut reliquas rhes , verba de imperator seri vetuisse, ipse quoque rem ad exitui deducendam iudicavit Helena vero cotitia mire sollicita. imperatorem admonere, ne opportunitati deesset, sed omnibus postpositis, Berrhoeam sui iuris facere solum contenderet Didymotichum redire, esse id quidem necessarium vorum tamen Berrhoeam, quae multum bello condiretur sit, obtinere, haud minus profuturum suadebatqtie, ne exercitum ad aequendum se cornparant 'in exspectarot sed assumptis Germanis, quot Crates et ipsa darent, semper ad expeditionem paratis quod meritoritessent una cum Propriis Berrhoeam testinaret. Et si quidem promi sis stantes eum acceperint et reliqui exercitus ope indiguerit posteaiat instructum aratumquc venturum osse. Sin immutati eum rei errint, reversum paratis tum copiis titi et eum eis reditum periclitari posse. Haec imperatorem Cratis uxor admonebat ipsaque mere narios suos Latinos suppeditabat et virum idem ut saceret, permovehati

58. Imperator, Crati de amicitia eiusque coniugi tum de illa. tum de sollicitudine erga se gratiis ample actis, eum mercenariis et Dissilire by Ooste

363쪽

Ῥωμαιοις, ηκεν εἰς τὴν ἐρροιαπι κα ἐδεζακτο προθυμως D

ι 5. καrαπράξασθαι M. Romanis suis Borrhoeam veniens , portis apertis hilaritor exceptus eat obtuleruntque se cive ad militandum suis stipendiis destiterio ruodam a uilis et gloria promptissime. Mox item crvia ultro soe liuit, urbs ad confinia Thessaliae posita, et Plata mon, urbs maritima, oppidula praeterea non pauca , ut latra, Sosetis, Staridola. Imperator, ex de litis tirbibus pro te inporis brevitate collectis copiis non mediocribus , advoeato tuo nihilo minus consobriu Ioanno Angelo cum equitatu Thissalico, Thessalonicam se convertit astra quo ad Gaircum uinc non procul ab urbQ locavit quod sp craret, sui studiosos introitum sibi , d quo iam secum per in toruulitios Aerant eou secturos id quod aliter evenit. Zelotae namque t populus aia spicati, non illum absque colloquio cum quibus lain super urbe tradenda habito adventare, diligentissime ea in custollio bant, ut umici imperatoris eorum, qua volebant, agere nihil possent. Ergo xeceptio Thessalonica ad hunc modum impediebatur. Nilitio secius imperator, spe non Prorsus abiceta, in lativis manebat Cratos Postquam, criboea aliisque oppidis cceptis , ipsi in aui sibimet OPena scri Posse animadvertit, causa ulla utercedeuic, fidem

364쪽

παρακατέχειν κα πάντα τοono τὴν δυναιιιν ἐπειρατο κατα- λυειν. α π μνας ἀνεκαλεῖτο τους ἰδίους ισθοφορους, ου

κατὰ βασιλέως χωρεῖν καὶ λ σφοδρα δεδιέναι, αλλως τε

σατίνους, ους αγει, νακεκλῆσθαι on' αντον, ἰδίου οντας, καἰ μὴ αυξάνεσθαι αν, ἀλλα προεπιχειρεῖν εως ἐστὶν αδυνατος. εἰ γαρ ὴ κωλυοιτο in αυτῶν, ἀλλὰ σωζό-- ρι νον ἀγαnc8εν, ταχιστα ἐπώζεσθαι αυτον, μεγάλην περιβεβλη νον δυνα ιιν. mistiάχος δε καὶ οι ἐν Θεσσαλονικη 15

τοιαυτα πεπυσuένοι καὶ ἰουενοι, βασιλεῖ συνεπιθησεσθαι

αυτοῖς καὶ ραλην , ἐσκέπτοντο εἰ χρὴ ἐπ ti v ἐξιέναι.

Γεριιανο δὲ ἐπεὶ τα παοὰ Κραλη ἀκουσειαν προστεταγMένα, πολλῆ μὲ ἐκείνου κακοηθειαν κατεγίνωσκον κα τροπων -- κολίαν, βασιλε δε προσελθοντες, ἀπήγγελλον τε σα πο---

Dταχθεῖεν, καὶ ἐδέοντο - θοροβεῖσθαι, ἀλλὰ θαρρεῖν, ως

mutat, praeteritaque necessitud In In amaritudinem eonversa, semet incusat, quod eum non retinuerit, conaturque modis omni hos eius potentiam evertere Mercenarios etiam, celato odio et aliis qui-Dusdam praetextis rationibus, revocat, et Michaelem Monomachiam eontostaulum Thessalonicae tum praesectum incitat, uti eum invadat , neu pertimescat, tam praesertim adhuc invalidus sit, et ipse illi robur ac nervum sustulerit, Latinos enim eataphractos a se ut luos revocatos, neu opes illius crescere sinat, sed adhue infirmum aggrediatur. Nisi enim eum praetruneaverint quodammodo, sed se salvos esse contenti fuerint, brevissimo intervallo magnis auctum Viribus eos oppressurum. Nonomachias et Thessalonicenses haec audientes opinantesque, Cratem una imperatorem invasurum, num ad proelium exeundiam esset, consultationi permittiant. Germanimandata Cratis accipientes, insignis illuni malevolentiae levitatisqraecondemnant, atque ad imperato rei accedentes, quid ipsis imperatum sit narrant rogant, ne angatur sed nil versus ipsum Cralem etiam , si adoriatur, pro ipso dimicaturos considat. Hoc enim siti

Patrium esse, imperatores defendere, et si fecerint, uo male apud Dissilire by Ooste

365쪽

ΠISTORIARUM III 58. 357

-ο πος, ἔφασαν, τέρφ τω προσταχλίομεν ἐπικουρεῖν, οι A. . t 343κοι - καὶ ἐν ἀσφαλεία καθεστωτι ραδίως ἀποσταίημεν αν,

- τον Miso παρέχοντος κελευοντος στρατευοuisti δὲ

καὶ προς μάχην παρατετανένω, οὐχ hiatio εἰναι ἀπολείπειν. 5προδοσίαν γαρ αντικρυς τ πραπια εἰνα των πάντωνουειν ἀπολυοτοτερον η ν, ουδὲ μειῆα φέρει την αἰσχυνον. - ουδ ει καταλείφουεν ἐνθάδε, ωσπερ ἐκέλευσεν ἐκεῖνος, P. 543ἀλλ' ἐν ἀσφαλεία οικοι καταστησαντες ἀναχωργομεν συνεπι

βουλευον τε μὴ Mλλειν, ἀλλ' εἰς Βέρροιαν ταχιστα ἐπανή- τοκειν φαλην γαρ δῆλον ἐδη εἶναι θρομένον πολεαεῖν. βα

σιλευς δ αυτοῖς τῆς εἰς αυτο ευνοίας καὶ των τροπων τῆς ευγενείας ἐπαινέσας, ἐπείθετο τε καὶ ἀνέστρεφεν, fi ἐκεῖνοι συνεβουλευον, μηδεν τῶν μελετωμένων πραξαι δυνηθεi διῶτῆν ραλη-άλιστα μεταβολην. α δὲ ἐν Θεσσαλονίκη στρα-E5τια, ιυς πυδεντο βασιλέα ἀναστρέφοντα, τῆς πολεως ἐξελ- ντες ειποντο μὲν καὶ παοευον δακοσιν, οὐ προσβαλονντες , Ου ἐτολμων δε συμιμίγνυσθαι. τῆς λῆς δὲ ημέρα καἰ ἐκ των ἐν Θεσσαλονίκη φίλων γραμματα προς βασιλια ηκε, Β μηνυοντα ς τῆς αυτῆς iuέρας Ἀπόκαυκος ο μέγας δουραοναυσίν βδομῆκοντα 'rio sis Θεσσαλονίκη προσχοίη και V. έoc νιιιιαχίδας γων Περσικὰς δυο καὶ τριάκοντα, αὐτους Βυζαντίου καi Soακος καὶ Μακεδονίας nπέας ου nouω υστερον προσδοκίμιους εἶναι Gειν του με - φίλους τῆς

sentem guam audituros. Si enim ab eo, ut stipendia numerat, inquiebant, alterum quempiam domi seeure sedentem adiuvare aeaeseudere iussi essemus , sacile ad eius imperium desisteremus ab eo autem, qui exercitum dueat et ad pugnam acies disposuerit, de sicere, a nostris moribus abhorret, cum sit manifesta proditior ut proinde nihil ex omnibus minus commissuri sumus , quandoquidem nou aliud nobis Mediorem dedecoris notam inusseriti quod cum Ita sit, nee te hie deseremus, ut illa iussit sed eum te domi in tuto constituerimus, reeedemus. Addebant, ne procrastinaret, sed errhoe-Rm Primo quoque tempore rediret iam enim satis liquere, Cratem arma eogitare Imperator eos de egregia in se humanitate morumque Ingenuitate collaudans, quo suadebant redit, propter cratis mobilitatem

nihil eorum exsecutus, quae statuerat. Qui erant Thessalonieae milites, ut imperatorem recessisse aceeperunt, oras se educentes, Tecedentem insecuti sunt, impressionem, ut apparebat, acturi. Ceterum ciere pugnam non audebant. Eodem die ab amicis Thessalonica eriptum est eadem luce Apocauetium septuaginta Roma-υorii et Persicis stil,sidiariis duabus et triginta navibus Thessal axicai appulissor Bygantios item, Thraeas et Macedonas equites Esu multo pos venturos exspectari. Imperator amicos de nuntio

Iaudavit et ad Axium umen appropinquaus, quod ex largissimis

366쪽

A L. iaέναγγελίας ἔνεκα ἐπηνεσεν ὁ βασιλευς αυτος δε an τὸν ' ιῖν ἐλλον κα πειρωυενος διαβαινειν, ori συνεχωοεῖτο πλημ/μυρουντος του ποταμο ε ομβρων ραγδαίων εὐροον κατενεχθέντων ἐθυκε δε δεινον τι, βασιλεῖ κα πολλῆς ήιον σαροντιδος. το,τε γα παριέναι τον ποι αμον διει τῆς Κραλημπ - κόου ρέοντα, ο μικραν παρεῖχεν noφιαν, ἐκείνου δοκουντος ἐκπεπολεμωσθαι, αλλως τε κα ου μακραν, αλλ' ἐγγυς nos

mTριβαλοον , ἐμποντες προς βασιλεα, κατα συυμαχίαν πεφασκον ηκειν τον αυτου, εἰ δέοιτο αυτρον τῆς ἐκ Θεσσαλονίκης στρατιας ἐπιθεμένης , σαν δε Ουδεν ἐννοουτες δίκαιον, ἀλλ' εἰ F n Kραλη λαθρα προσπεμφθέντες, res κα vas' 'εαυτων αυτο τῆς του δεσποτον γνωμος στοχασάμενοι, - πολεμεῖν γνω βασιλεῖ, γνωμον ηκον χοντες, os εἰ - χη συναφθείη, προσθησομενοι τοις εχουσι τ πλέον καιτον νενικημένους διαρπασοντες, περ καἰ μαλλον ἐδοκε των δεινοτατων βασιλει, εἰ παρ' αὐτον et συμβολχῖν Ῥωμαίοις simbribus cstagnaret, transitum frustra tentavIL Quod Ill grave ac molestum accidit. Nam praeterire fluvium per proviue iam Cratis

labeti tein nou modicam suspicioncm dabat, quasi hostiles eum eo inimicitias gereret praesertim eum etiam prope alicubi castra ha heret et deliter tu tentoriis inisque dum aquae subsedissent, id velo ne ipsis obesset verebatur. Timebat enim , ne , quod erat probabile, cum ex Thracia et Maccdonia equitatus longe maior suo et ex trircmibus gravis ac levia armaturae et socii Persae s Pervenisseiat, ipse tantam paucitatem adversa acie illis opponere non posse Sed casus quidam alius perturbationem graviorem attulit. Nam versus ulteriorem ripam Triballorum globus a seren/, ad imperatorem mittit socia arma spontici, si contra I hessalonicenses rumincute eorum auxilio indigea Atqui nihil aequum cudebaut sed sive a Crat elain submissi, sive per se despotae aut cuic coniectauios bellum scilicet imperatori eogitare maulmo Veniebant, ut conscita ain pugna, victrici Parti se adiunge rent Victamque iliri perciit quod imperatori peracerbum vidcbatur,

si tu ipso certainiue ad Bovianos simul et Triballos utrimque uis Dissilire by Ooste

367쪽

ΠIMONARUM II. 58. 359

καὶ βουλευσασθαι τέροις ησαν κανοί δι' α κα ὁ πατορ

atitutos attendere cogeretur Verumtamen distaeultate ista et anxia cura quid ageret distracto, visum ibi noctem agere. Proceres autem et Augelum consobrinum , praetore Matthacum e Manuel uiri filios Cogeus, qui, quamquam rivonilibus annis novilum exa iis, in talligentia et consilio propter iugenii magnitudiuem virtutisque indolem cedebant nomini. praeterea quod cum atro diu iam in ilitavera ut, non solum erant bello egregii, ni huque magnanimi latis, fortitudinis et in rebus arduis tolerantiae a se desiderari patiebantur scd et t. in ad recta perspici cnda eademque criculosis temporibus Persicienda expediti et ad alios consilio iuvandos erant idonei Illuc et pateriti deliberationibus gravioribus maximoque seriis eorum sententias a radiebat easque saepenumero sequebatur : non quod iis gratificaretur neque enim discrum necessitas sinebat; sed quod la in primis conducere existimarci; cum iis itaque et roli quis doliberatione ira multam noctem producta , visum primum imperatori , deinde aliis omnibus, non illic manendum et periculum minus maiori anteferendi in aditoque Axio flumine rati situm explorandum reputaudo, pracstare utiquc rursum in Triballos, quos forsitan modo aliquo propuliare Poterunt, quam in Romauos et socios eorum barbaros

incidere. Haec igitur illi sentiebant. Disilire by Ooste

368쪽

ιέ- Mειον κωρος καταντικρυ ὁ πολιῆοντο, εν otian Riβαλων διενοκτέρευε στρατιὰ Γαυροβο προσαγορευομμο ς, ωτο βασιλεῖ συντυχεῖν , eo περί τινων ἀναγκαίων διαλεξόμενος. 4πεὶ δὲ εἰσλγγετο προ βασιλέα, πρωτα μὲνSαρχαίας τινὸς νεργεσίας χαριτας ὀφείλειν μολογει βασιλεῖ, επειτα ἐμη-εν ως et στρατιὰ ριβαλων η ηγεῖται που-κος τις προσαγορευομενος καὶ Στέφανος δευτερος, δε πεζοῦ καὶ ιππέων φοροισμενο, πεμφθείη μὲν παρα ραλη ii θ

ρεσκευασμένοι, ἀς, εἰ ἀκατίοις χρεμ 4 βασιλέως στρατιῶuio προ τον ιάβασιν, τοῖς προλως διαβασιν πιτασθαι και

διαφθειρειρο πειτα ἀνείργοντας τους αλλους προς το πο- ρον αντον μὲν διαμένειν ἀπαθεῖς κακωὐ βασιλε δε μετο-ον συνοντων Nn τος ἐκ Θεσσαλονίκης στρατιῶς διαφθεί- is ρεσθαι αδίως νεπιχείρητον γενο/μενον τὴν εν ουν βουλὴν ουτως φασκεν εἶναι συνεσκευασμένην παρα Πιμ- λων, αυτον δὲ εἰδέω πορον ἁγνοουuενον τοῖς πολλοῖς, ἐδιαβατος ὁ ποταμὸς ραδίως σται ον φασκεν noδείζειν χάριν βασιλε κατατιθμενος. ἐπαινέσας δε ὁ βασιλευς οπιφωνθ ραπιον καὶ ἐπαγγείλώμενος εδ ποι σειν, ἐπεὶ καὶ χῆ juva Iδη διεφαίνετο, αραντες - του στρατοπέδου, δι εσαν τον ΘΠ ταuου την χθονι ολ ανθρωπος ηγειτο Ἀαοίως δε και

ῶ ριβαλο ἐκ τῆς εοαίας ἀντιπαρηρχοντο καὶ αυτοὶ τυ

μ Ad tabernaculum antem aeeedens quIdam natus in vim

Gaurobo trans Axium , e regione loci, ubi pernoctabant, ad quem vicum etiam Triballi manebant, rogabat, ut sibi imperatoria eon veniendi copia ieret, de re necessaria cum eo collocuturo. Aoduem utroductus, primum quidem antiqui cuiusdam eneficii gra-am se illi debere eonfitetur. Post indicat, Triballorum manum Boetice et Stephano ducibus, ex peditibus t equitibus constantes , missam a Ciale, ut imperatori nocerent, quantum Possent. p 03 autem sic esse Paratos, ut, si imperatoris cohortes actuariis minutis ad traiiciendum uterentur, qui primi transierint, eos adorti interii Ciant deinde alios transitu arcentes nullo praeterea malo assiciant: imperatorem eum reliquis superatu iam facilem levi opera ab exercitu Thessalonica affuturo oncisum iri. Triballos itaque isto modo insidias instituisse aiebat se vero scire, quod multi neseiant, qua uulua vado transiri commodo queat. Id vadum se grati exeserendae demonstraturum. Laudat hominem imperator et merito Tesponsurum promittiti Ubi diluxit, castris egressi, iuxta fluminis

viPam, qua vir ille dueebat, inceduuti Pariter Triballi e regione viciaria ad ume gradiuntur. ibi ad transitum est Peroeutum. Disilire by Ooste

369쪽

HISTORIARUM III 59. 36i

ππ-ον. ἐπεὶ δὲ εἰς τοὐπορον ν λθον, ριβαλο titi DA. 4343 τῆς περαίας παρετασσοντο αἱς κωλυσοντες καὶ λεσιν ἐχρωντο πορρωθεν βασιλευς ει ετ τι- ριστων ρυῆ χρησάμενοι παραβολω κα σω-των ἀφειδῆσαντες, διέβαινον βαλλοαενοι 5m κωλυόμνοι eo ἐνῆν, μο των ριβαλων διαβάντας

iisti καὶ Μακεδονίας στρατι α ια τοῖς ἐκ των τριηρεων -

πλίταις καὶ φιλοῖς κα Πέρσαις τοῖς συMMάχοις προς Ἀζει-- ῆκον ni βασιλέα. πυθοtiενοι δὲ, ὁ διαβας προς Βερορφιον ἐπανέλθοι, πέστρεφον εἰς Θεσσαλονίκον ἀνιωMενοι, οτι στερήσει χν βασιλευς τε τοτε Ἀαλλον ἀκριβέστερον V. 4έα ad I 'Hωοὐνὴν περ αυτον προνοιαν του θεου. ἐπεῖχε ἐγένετο Dε Βερροια, ερuανους τῆς εἰς αυτο ευνοίας αειφάαενος ενεργεσίαις, ἀπέπεαπεν εἰς μαλον κα τους περὶ τὴν διώ-βασιν Ἀνιου κωλυοντας προσογγελλεν eo ἀδικησαντας καιΠuρ τας σπονδὰς καὶ τους ορκους αυτων του εἰς ἀλλήλονς

Tribali trans fluvium ad prohibendum se insimebant et tela procu

.pargebant. At imperator eum sortissimis audaei impetu contemplisque orporibus, Triballis iaculantibus , quantumque poterant prohibentibus, transiit quos hostes nec ad punctum temporis susti- Rentes in fugam se omnibus nervis tradiderunt. Imperator insidi rum ignoratione simulata, nec insequi suos, ne occidere fugientes sinebat, quod nullam crati armorum occasionem dare vellet. Reliquum agmen paulatim et nullo eum damno transiba Tum inperator indicem ad honorifice remuneratus Berrhoeam se retu- t, ob suam militumque salutem Deo gratias agens periculo unim, i unquam alias, proximi fuerant. Eodem die etiam e Thracia et Reedonia onseripti simul cum classiariis utriusque armaturae et persis auxiliariis ad Axium adveniunt, imperatorem aggressuri. quem numiue transito Berrhoeam reversum audientes , Thessaloni-ς m moesti, quod serius assuissent, retrorsum abierunt. Imperator nn a Deo se non neutigi, manifestius cognovit, et Berrhoeae ermanos Pro eorum in se benevolentia congiario donatos, ad L lem dimisit quique Axium transituris obstitissent, eos pro tu

miis foederisque tutet ambos sanciti violatoribus detulit Crai Dissilire by Ooste

370쪽

o,τι βουλοιτο περ εαυτου et προ ο,τι τρέπεσθαι ἐσκί puro. βασιλευς αντον τος ἀναιδεια ἐκπλαγεὰ τοιαυτον ἐποιεῖτο

. Moribu ριζouos aa. ἐποιήσατο M. nondum aperto clliam capessena imperatoremque aliquo Teio sibi obligare volens, quandoquidem insidiae , quibus illum perdere o

Iiebatur, nou processerant. Bogice et Stephanum duces , poena improbitatis, quod nimirum se nesciente cum aruieo suo bellum gererent , uitum ad eum transmisit permittens ut quam liberet suppliei sententiam in os pronuntiaret non enim Posse, nisi itastain pronuntiare. Quibus impcrator accliis exprobrans, quod uesaria et Cratis erga se amicitia indigna perpetrassent, veniam dedit atque ita laudabili facto missos fecit. Apocauchus magnus dux, ubi pugna frustratus est et Burrhoeam imperatorem infestus aequi non potuit, cratem multa munera partim dando, partim Pollicendo adversus eum irritare, iam sua sponte eo lucitatum, studuit cum interim Synadenum quemdam nomine ad imperatorem legaret reluendoque sacramento eousirmaret, ullum se eius odium concepisse, nc serre illi perniciem, uec velle istuc, nec ullo modo quaerere , sed quodam inpetu atquc aestu reruin simul se ad hoc bellum abreptum esse. Quia vero ui in is status sit, cupere nosse, quid de se ipsc constituat aut quo se convertere dccreverit. in Perator hominis impudentiam obstupescetis, sic responditi Iura

meusia, praefecte cubiculi vello dein sacere in re qualibet, non Dissilire by Ooste

라틴어 텍스트