Scriptores rei rusticae ex recensione Io. Gottlob Schneider cum notis tomus primus °quintus

381쪽

COLUMELLAE LIB.

provenit, si congelatur, fracescet. Sed ut calorensi urali cst opus, qui contingit positione caeli et declinatione, ita non ost opus ignibus uui flammis, quoniam ' sumo et fuligino sapor olei corrumpitur. Propter quod torcular dcbet a ' meridiana parte ' illustrari,

De necesse habeamus ignes lucernamque adhibere, 9 quum premitur' olea. Cortinale ubi defrutum fiat, nec angustum nec Obscurum sit, ut sine incommodo minister, qui sapam decoquet, versari possit. Fumarium quoque, quo ' materia, si non sit iampridem Caesa, festinato siccetur, in parte rusticae villae fieri potest iunctum rusticis balneis. nam eas' quoque

refert esse, in quibus familia, sed tantum feriis, s

P. XI. In Lips. est Cocticiae in quod Br. Sang. deineeps pro iunci I. B. Br. inuerum. θ eam I. M. O B. R. cito freta P. ferriis Sang. caloris disserentia. De qualitate dein-eeps sequitur. Fratescit igitur opim- situm frigori ealorem significat. Deeli intimie Climate recte interpretatiatur Si lioeligen. Male BrouLli. inseretiat frigoris. I iamo etfligine Aecvralius harenoster XIl , 50, ε 3. Ex quo loco apparet . ad Columellae tituli te a lal misitis gammam adfiit,ilam a quibus him fuisse ad eellam et torcular ea inlesaciendum. Deinde xem pensilium luinearum exemplum docuit ignis V orem Pu in transferre ad loreii lar eale eiendum. Palladius I, 20:At si quis mi i i diligentiae ut i , milleclis tunc itule mini lis Iuu imetuastinumul et Q m suggerat, De cesiacvcnsu. Ita puriis eat iaci eialiam siue fumi nidore Napo Ja , quo me

pius infectiam colore eorrumpitur et odore. Has pavimentorum SusP sit

ras d wet eum Vitruvio V, 40, Palladius I, 40 . ad quem ι curia accuratius disputabitur de forma halnearii in pensilium. Cortinisti Vbi deseulum in eortina decoquitur, eolla dicἰtur. Quo mitteria Ligna intelligit eo.

elilia seu κκαπνα , elualia apparare docet eliam Cato ε 30. Caminis enim carchant coeliaeula ; igitur lignis eiusmodi cipiis erat BeeLiri annnixi r. lnventorum Vol. II, p. 4l S. Fumarii hunc usum plane omisit Gestieri Thos. L. L.

Architecturae eap. 46: iri trilia rarati

382쪽

laretur. neque enim corporis robori convenit De-aquens usus earum. Apothecae recte superponentur his locis, unde plerumque sumus 'exoritur: quoniam vinii celerius vetustescunt, quae sumi quodam tenore Praecoquem maturitatem trahunt. propter quod et aliud tabulatum esse debebit, quo umoveantur,' ne

teste Gronovia. -neri ferriis ex Sang. Mnesti trimem etiam Br. rὶ enim Om. I. B. Br. R. cs Vulgo additum eumn omisi cum I. B. Br. R. L. S. antea pDrtirique Br. t cum I. B. Br. R. v fumo F aedem et S. x genere taed. Gora. L. S. I Ita Pro Praecocem I. B. N. R. L. A. Iunt. H. yriacutioquem Sang. α Vulgo additum et Om. I. B. Br. R. ca Ita probataeum Minae coniungamr, ut facilius a rusticis minoterium exhiberi ρ

rimi tenore Lectionem librorum timorum fumo quo tams cnere praeserebat POutedera, tute Prelatus quodammodo. Ita Columella V, 33, 33, et hoc genere ortime etiam D eruti ia . Vulgatum tenore Fa Holatus et Brouisus. mutabant in t

item Variantis curii , sed contra leno. rem tiniam algoris aestume constans.

O amo vinetur Metionem libri Sangem. Gesnerias roraiectura asse quillus est. Probat eam Pisiiled. ex lit. Ambros. et suo. Vulgo a I----r. Veteranum intelligii, de quo Seneca Epist. ειε, adspice υeteraria noraria et Henia multorem se donum vindemiis horrea. Idem v alnili imposuit Milesiastes Horatii ad Librum HI, Odar. 23. lateriam Nigidius apud

Nonium p. 437 t Dicentis. uae Metu strite deteriora fiant, Metustiscere, in-lerascere , quae meli a. Quam disserentiam Columella non sequutus est. Sed apothecae vinariae, ubi vina m. mo et tepore vetustescunt, situmi sumque nemo accliralius descripsit,

quam Galeuus de Antidol. I, 3, cuius locum tolum apponam. Depingit ibi villarum in Aili formam; quam Par lieulam commodiori loco apponam ad Palladium 2 , secl. 2 , hic graece repetam praecipua: κατα τυυς αγρους παρ' ἡμ9 in Asiaὶ οικοι γίνον α ρογάλοι, την μου ἐστίαv culinam καἰουσι τα τάρ iv μέσοις

383쪽

rursus nimia suffumatione '' medicata sint. Quo F ad villae pertinet ' situm partiumque eius dispositionem, , i satis dictum est.' Circa villam deinceps haec esse opor-

bae genus et speciem equidem ignoro, nee explieuit, qui locum Galeni repetiit , herbariae rei quamquam bene gnarus, Targio/ιi Tm i in Vol. I,

mo mi, di Hrente 379 . Paulo antea docuerat Galenus, quae vina quibus ille de causἰs inveterarentur. Quem ipsum loeum nune addam tκαι γαρ τοι καt απλυωτο mi γε καὶ ως ἁs trist τις υδατωδέστατοι τ- οἶ-

384쪽

tebit: furnum et pistrinum quantum suturus nume-

αυτn πληρώσας κεραμα, και τῆς ελπι Lς , ουδέποτε εσχtvζ---v . αλλὰ παυτας ταχισυ παλαιουμλους. Tum, ut doceat', quomodo vino inveterando, rella calid Prari possit, addit verba, supra a memsita. Geomnica VI, 2, docent, dolia in regione sicca esse collocanda ita, ut, si vinum sit tenue et mitius alibile, duae vasorum Frtes, in terra defossae lateant; contra vino sorii et pingue repleta dolia ad dimidium usque exstare volunt. Plinius Xlv, 23 istritiores msae dotiis cora su inio diumque terrae loea inu ad Portionem ntis; deinde Mucis interidetis: im berim Mise demiaris in terram doliis pereanda selida remotis. Plutaretius Symms. VII, 3, κατορυττου τους πιθους και σκεπαζουσιν, -ος μι-- κροτατος ἀηρ αυτῶν επιφαυη. Geo ni aeterea loco ei lato dolio Oiqu

siccam arenam subiiciuiit, eique arenae iunci odorati modi eam copiam inflemunt. Qui quidem iunctis vicem mihi videtur gerere sinebae eius, quam Galeni pater eum aliis Asiae Diribus familiae doliis substernebat. Mitiores plagae, teste Plinio l. e. me tum p aebebant: alibi vero impositis tectis arrebant. Campaniae nobilissima exposita sub dio in eadis verberari sole, luna, imbre ventis aptissimum videbatur, ut ait Plinius. Hine Geo-ponica VII, 2, vinum sortius sub dioeollocare aversum meridie et occasu, parietibus appositis iubent, tenue vero an cella tecta reponunt, senestris altioribus ad septentrionem et Orientem conversis. Cellarum subterranearum nostrarum vestigium nullum reperitur tu seriptoribus graecia latinisque;

385쪽

384 coLvMELLAE LIB. I, CAP. 6rus colonorum P tulaverit: piscinas minimum' duas: alteram, quae nnSeribus ac pecoribus serviat; alteram, in qua lupinum, vimina et virgas atque alia, quae

sunt usibus nostris apta, maceremus. Sterquilinia quoquo duo sint: unum, quod nova Purgamenta recipiat, et in annum conservet; alterum, ex quo vetera vehantur. Sed utramque more piscinarum doevexum lcni' clivo: et cxstructum pavitumque' solum 1a habent, ne humorem transmittant. Plurimum enim rcfert, non adsiccato succo ' simum vires contin re, et assiduo macerari liquore, ut si qua interiecta sint stramentis aut paleis spinarum vel graminum semina, intereant, nec in agrum exportata segetes herbidas

su Cap. Iunt. θ) minime I. B. N. R. L. Deinde miserit a gurae Sang. PecortatisWae M. et sic ex Sang. Grouov. s Huram quiae LPomm iami L. g uerelliri a L. P. Mrciliuia Sang. Postea utrunque M. et Ald. h ινι L. P. Go . Meraritim deinde M. ci) 'umentiun que solo ne I. B. Br. R. S. qu- tamen pro que Br. Pia iramque solo ne Iunt. ρ imentumque acidia tua. nisi quod dolia vini tenuioris terrae insedisse videntur. Sed haec cellarum vinariarum dispositio vinorumque in

iis collocatorum asservatio, pro caeli situ viliorumque natura diversa, meretur accuratam Cliemicorum inqui. ilionem, sine qtin indieare cellarum tectarum et subdivalium disserenitam usumque non licet.

acinae diaiae Mel solo immersiae υel caesolvisti circa Hi n euae delegina, quaa finiti est aia finge avid im e stirideric Vinc. impleri , in una ex iis umi Mi coratis, tres ain a a ministi: tidia madefariin υirgas et coriis cet Leisina, et vi rararitatas cons-- i1 fundere; ubi Vincentius legit inrgas lectoria. Sed Dimina ex h. l. legendum videtur. Nam coria nemo sanus aqua madefaciat, quo sacis usui liuni minus idouea et rigida Lacus nominat Varro

I, 33, 3, et cohorte gemina dividit;

priorem semipiscinam aqua saliente esticii. Deinde ex locis Petronii cap. 57 et 334 , ubi loram tu aqua habere dieitur languidus ad Veuerem et nae. eidus, intellexi rustieos coria et lora aquis emollita et exuda adhibuisse quo tacto tamen deinde liunt rigidiora, ad singulos usus remollienda. Quae sum Itaque Omnia instrumenta rustica. Sed haec nimis ut suris de dicuntur. Lege ex Varronis loco quaestimet se. macerata ita.

Et exstructum Exstructum parietes eircumpositos luterpretatur Ponted. . ut sterquilinii sola et exstructum et pavimentum halaeant. - minium ae librorum optimorum lectionem ita re. lingebat Potitedera: minmerinia lue inlia tussicam, ei travimentiun de materialia ivienti interpretabatur. Superster. iii et supcilianili pavunenluin a G -

386쪽

DE RE RUSTICA

reddant. Ideoque periti rustici, quidquid ovilibus

stabulisque Conversum progns Serunt,' superpositis virgeis' cratibus togunt, nec ureScere ventis' sinunt, aut

solis incursu patiuntur exuri.' Arca, si competit, ita raconstituenda' est, ut vel a domino vel certe v. procuratore despici possit. Eaque Optima est' silico constrata , quod e L celeriter frumenta deteruntur, non cedente solo pulsibus ungularum tribularumque, cicadem eventituta mundiora sunt, lapillisque carcii tot glaebulis, quas per trituram sere ' torrena remittit area. II luc autem nubilurium' applicari debet, ma- a.

Iumella et Palla lio dici novi; aedri illit haec Ioea ad liune itos truni faciunt enici dat diim.' Siam mositis Librorum optirnoruni lectione ni praeserebat Pon ledera vulgatae, etiam proi ter Varronis locum I, 33r Sterquilinium mesim iutid,

plectiar, ut ad Varronem diei. Verainiquid esse causae dicam, quod post ovilia stabula nominet auctor' Sla. Luta enim Domine gener incontiuentovilia et bubi Ita, ut ex itii lici liuitis ea pilis patet, et docui ad Varronem I, ε 3, 4. An fuit 2 An eorti. s' Ceterum Heinsius Ad vers. III, P. 394, h. l. ita laudati igitur υ,gem Omisso dcine Psyiati-ων, et coirigit iugiter. Virgeas Crales dixit etiam Seneca Epistola 90. Siliae coiistrara In silice consualia ex Polii. Iroirib. et suo praesert Pon- tedera in Cur. Past

a Palladius I, 36 t area longe

Palladius i. c. Sit circa hanae lorata rider PLmιra et Purus, in Ῥιem fruuentu triaris su ris gerentiar

columella tradit Varro I, 33, 5, et noster II, 23, 3. Praeter nubilarium alterum, veluti frigeratorium, me. morat Palladius cliam I, c. 49: nih/ltramen diu etistoetiendis fumentis commoditis erit, quam si ex arcis in sue. rum locum Dicimura transfusa refrige-ν entur ιδ ianuis dictius, inque itia hO -

387쪽

ximeque in Italia , propter inconstantiam caeli, quo

collata semitrita frumenta protegantur, si subitaneus imber incesserit. nam in transmarinis quibusdam regionibus , ubi aestas Pluvia Caret, Supervacuum ESt. POmaria Pioque et hortos oportet septo Circumdari,

et esse in propinquo, atque in in ea parte, quo ' possit

omnis stercorata Colluvies cortis ' balincorumque et Olcis' expressa umurcae M sanies innuere.' nam eiusmoa

di quoque Iactatur' alimentis et Olus et ni bor. ΙΙ. II is omnibus ita vel acceptis vel compositis , Praecipua cura domini requiritur, cum in caeteris rebus, tum maxime in hominibus. At suo hi vel coloni vel servi sunt, soluti,' aut vincti. Comiter agat μcum colonis, sacilemquo Se praebeat.' uvarius OPus exigat, quam Pensiones: quoniam et minus id offen-

ut sect. 22, quidquid - com eratim

Pontiaris Palladius 34 r horti et

mmoria domui proxima esse de M. Hortussit sumtiatinio Maiectua maaime, mitia eum succus Fonte Decindet.

oleis Ormessia Pontedei a malebat ollis t praecipere enim agri talas Mmiirratia tam diligenter ollis servare oleum; et asteri Ioeum Coluis

que essundi, nec diligentius Colleciam servari; deinde sesvabatur in di,tiis, non in ollis, ubi decoquebatur, quam quam Ponledera Varroni Ollias anm eiarias restituere conatus est in locum doliorum. Cap. VII. Vel semi simi Nal;m deinceiri se et ais soluti crur Mincti. Comiters In libro Sang. esse ruit', monet Draxenb. ad Livium T. I. p. 89t, , qui legi malebat li. l. coninum

diu in interpretatur eristiter; ructet inuas exigvi Colonum in Catotieet Varrotie pro agricola dici vidimus Nune est cui locatur ager poliendus, seu politor Catonis. Praeter pensionem colono certae leges imponebantur, velitii ne colonus capram in siridi, Pascat, Varro HI, 3, seca. Idem

388쪽

dit, ut tamen in universum magis pi Odest. Νam ubiwdulo colitur ager, plerumque Compendium, nunquam nisi si caeli malo P vis aut praedonis incessit

detrimentum uiseri, coque remissionem Colonus f petere non audet. Sed nec dominus in Unaquaque ro, a quum fi colonum obligaverit, tenax esse iuris sui debet, sicut in diebus pecuniarum, ut lignis ot Cueteris parvis accessionibu S exigendis, quarum cura maior mmolestiam quam impensam rusti is affert. Nec sane est vindicandum nobis quidquid licet. Nam suminum ius antiqui summam putabant crucem. Nec rursus in totum remittondum: quoniam vel Optima nomina non appellaudo' fieri mala foenerator AIphius' dixisseverissime' sertur. Sed et ' ipse nOStra memoria vete- arem Consularem virumque opulentissimum ' L. Volusium ' asseverantem audivi, spatrisfamilias felicis

insitura scribimtis , colortus in agro vulario ne cum Haltim discat. Igitur Varronis etiam aetate coloniis

dictus suit, qui manceps tandi alibi

vocatur. Coloniam talem lutidiim v

eat Columella XI, 3 . 23, ubi villiciis coloni ie suae terminos egredi xetatur. Pauli Itiriseonsulii loca posuit Gesneri Thes. L. L. Rationes a cidon exigi solitas suis e , d et locus Ciceronis pro Caecina cap. 32. Vidρ ad Calonis e. 137.

raque similia inrelii satiar : quiae qua seciderint, Mis maior Umiliatur. -- cum indicavit Gesner. Summiam tus Platonis ἄκρατου δι-χals γην et Aristoteli, reele comparavit Crenius.

marum et Sang. seMerissime lalere v. tDeriss me , suspicatus erat Abr. Gr noxius. Decle; alterum lamen vocabulpm hoc praecessisse videtur, ita sere seMere quidem , sed Merissime.

L. Volusitu Cognomine Saturni. num intelligi, de quo Tacilus Atinat. IlI, 3o. et quem inter grati laevos memorat Plinius VII, e. 18, tensebat

389쪽

simum landum esse, qui colonos indigenus haberet, et tanquam in ' patornu possessione natos iam inde a cunabulis longa familiaritate retineret. Ita certe mea fert opinio, rem malum esse frequentem locationem sundi: peiorem tamen urbanum colonum, qui per ε familiam mavult agrum quam per se colere. SaSerna

dicebat, ab eiusmodi homine fere pro mercede litem

reddi. propter quod operam dandum csse, ut Et rinsticos et eosdem assiduos Colonos retineamus, quum aut nobismetipsis non licuerit, aut per domesticos colere non expedierit: quod tamen non evenit, nisi 'in his regionibus, quae gravitate Caeli solique sterio litate vastantur. Caeterum quum mediocris adest otsalubritas et terrae bonitas, nunquam non ex agro

Plus sua cuique cura' reddidit quam coloni: nonnunquam ' ctiam villici, nisi si maxima vel negligenua servi vel rapacitas intervenit. Quae utraque peccata plerumque vitio domini vel committi vel lavosi nihil dubium est: quum liceat aut cavere, ne talis praeficiatur negotio; aut iam praepositus ut submo-ε veatur curare. In Ionginquis tamen landis, in cluos non est sucilis excursus patrisfamilias, quum omne genus agri tolerabilius' sit sub liberis colonis, quam sub villicis ' servis habere, lum praecipue frumentarium , quem et ' minime sicut vineas aut arbustum

colonus evertere potest, ct maxime vexant Servi, qui

390쪽

boves cloeant,' coiaomque et captura pecora male pascunt, nec industrie terram vertunt, longeque plus imputant seminis iacti, quam quod severint: sed nec quod terrae mandaverint sic adiuvant, ut recte proveniat: idque ' quum in uream conliderunt, per trituram Iuotidie ' minuunt vel fraude vel negligentia. nam et ipsi diripiunt, et ab aliis furibus non custodiunt. sed nec conditum cum fide rationibus inserunt. et Ita fit 3 ut et actor et familia peccent, et ager sacpius infametur. quare tulis generis praedium, si, ut dixi, domini praesentia cariturum est, Ceuseo lOCandum. VIII. ' Proxima est cura de servis, cui quemque ossicio praeponere conveniat, quosque ct qualibus operibus dostinare. Igitur 1'Pac moneo no villicum ex eo genere Servorum, qui Corpore placuerunt, instituamus: ne ex eo quidem ordine, qui urbanas ac de- Iicatas arteis exercuerit. Socors et somniculosum a genus id mancipiorum,' Otiis , Campo, Circo , theatris, aleae, popinae, lupanaritus consuetum, nunquam non easdem ineptias somnia f. quas quum in agriculturam transtulit, non tantum in ipso servo', quantum in universa re detrimenti dominus capit. Eligendus est

erunt Indueero in rationilnis dixit Cieero ad Divers. III,

ferre Suetonius Caesar c. 47. Cap. VIII. I roxima Lemma: De P Ure et meorum m Uiuris ineptum et spurium Θse , recte monuit Pon- tedera, qui praeterea capulcum praecedente conliuuari sentculiaet .gutnento vidit

R. H. Posica agricultura Sang. ce Placuerunt Interpretatur PalIadius I, 6, 38: Praestitim agri non P ἀωclis et tenere eriticatis se mutis ponas,

cpsia si eis praeteriti amoris in imitatem mi Pae Pria Mutis easrectat; illi rectius libri Lahent, divetis traucra sex tis. Palladius ilixit ρ ere villicum, quint C latuella instit re, Cicem immnere orat. pro Platicio c. 25

라틴어 텍스트