Scriptores rei rusticae ex recensione Io. Gottlob Schneider cum notis tomus primus °quintus

발행: 1828년

분량: 756페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

621쪽

L. IVNII MODERATI COLUMELLAE

DE RE RUSTICA

LIBER QUAR S.

Quum de vino is conserendis librum a me scriptum, Publi Silvine, compluribus agricolationis studiosis P Iegisses ,' quosdam repertos Sse nis . qui Caetera quidem nostra praecepta laudassent, unum tamen atque ulterum reprehendissent: quippe seminibus vineaticis nimium me profundos censuisse fieri scrobes adiecto dod Pante ' super altitudinem bipedaneam. quam Celsus et Atticus prodiderant ;' singulasque viviradices singulis adminiculis parum prudenter contribuisse, quum permiserint iidem illi auctores minore sumptu geminis materiis unius seminis diductis duo continua a per ordinum vestire pedumenta: quae utraque repre-

Cip. I. Geminis materiis unius semi- nis flagema eens ut marisari. nia Emendationem debes Sangerm. Vtraque re Merui asinam Vorem Vuleo gemmis diductis. Gestier dedit reprehensio addidi ex Go . et Sang. geminis; addere saltim de hal ex a-ram effeci ex leetione Polit. et G esiat,o mesterii, Cap. 2 initio: croci Sang. Miaram. Vulgo ambiguam ine. minine im 'evsa duos paloa unius senti- ple legitur.

622쪽

hensio h avaram magis habet ' aestimationem. quam veram. Etenim ut quod prius proposui, prius refellam si contenti bipedanea scrobe futuri sumus, quid

ita censemus altius pastinare tam humili mensura ubtem posituri 3 Dicet aliquis, ut sit inferior tenera subiacens terra, quae non arceat, nec duri te sua repellat

novas irrepentes radiculas. Istud' quidem contingere , potest etiam, si ager bipalio 'moveatur, et deprimatur scrobis r in regesto, quod est sermentatum . plus dupondio semisse. nam Semper in plano resus ius egesta

agror inae tuarum tuu aliori praebet regestiam, nisi multo Mitiorem ripam

iam in Pliano fereris. Idem XI, 3. 5r

resolutaque humus, quae erat autumno regesta. Ita et regerere radiera in atim

miam lII, 4. Haec loea ob oculos p ,sui lectori, quo rectius de vitiosa huius loci leeitone iudicaret. Vulgatam distinctionem: mtest, etiamsi verbi alio moOeamr mulavit Gesner, ita , ut ante etiam distineticitiem poneret, atque ita locum Ohseurum diis lucidari putavit. Reliqua sic interpretatur: illud contingere potest Eliam in scrobe duorum pedum et se inissis, si ager bipalio moveatur; sic enim

sernient alit in solum , et ipsa pastinatione ae gestione Inlumescetis altius

est dupondio , id est, duobus pedibus

et semisse, relinq iitque adeo tamen radiculis Ioeum quo irrepant. Sed mihi vir doetiis a sententia loci aberrasse videtur, errore leelionis vulgatae reductus. Pastinari terram et in pastinata scrobes fieri itissit Columella in pedes duos et semissem, in Plano quidem agro. Quam scrobum alii ludinem quidam nimis profundam censentes bipedanea contenti erant. Ex quibus quaerit Blumella, quare

tam alte pastinare censeant lam hi mili scrobe eontenti. Illi vero respondent teneram plantis terram esse sub iiciendam , Huae radiculas repentes

reeipiat. Quibus regerit Columella, ita non opus est pastinato dupondii et semissis, si contenti esse velint sero he hipedanea; nam in pastinato etiam solo infra altitudinem dupondii et semissis scrobem bipedaneam deprimi posse ita, ut tantum te uerae humi rilaniae subiiciatur, quantum sit satis , quoniam regesta humus quasi sermento aliquo initimescat. Puto itaque , post Lmlio deesse tam

623쪽

6aa COLUMELLAE LIB. IV, CAP. Ihumus ' tumidior est, quam gradus soli crudi. Nec sane positio seminum praealtum sibi ' cubile substerni. desiderat: verum abunde est semipedaneam consitis resolutam vitibus terram subiicere quae velut hospi-

sane Sang. x ita Sang. ponetis tamen voci sibi suppositis. Vulgo sibi virum I. B. Br. R. Post alium. I si adero I. B. Br. R. ita pro

otio non moMeatur; nisi statuas, bipalium signifieare pastinationis altitudinem ad duos pedes et semissem, epiod equidem comparatis locis seriis plorum omnibus nego. Vide ad I.ibe. do Arboribus eap. 4, sevi. 5. Senten. lia igitur est haec: etiam si ager ad altitudinem duorum et semis pedum non pastinetur, potes tamen scrobem deprimere plus etiam dupondio ei senii se in regesto, ita, ut tenera adhue humus supposita sit semipedis aliti diue depcinendae plantae. Nam humus regesta semento intumescit plus quam gradus soli crudi. Gradum interpretatur Goner, quantum effodi uno gradu potest. Videamus loca nostri. Igitur XI, 3 , ιθ r si demessius restinetur

miliam eiusque a Nde eas gratatim es-dere tribras Pedi s , ut in quatuor conviae mur regestum. Vides, sementum pedis unius accedere tribus pastin

tionis. Ita etiam Plinius 7, s. 3s, nci. 4 . allo ternos pedes bipalio pastinationibus tribuit qualernam pedum regestum. Sed gradum in lam Collini ellae pessime Goner interpretatur altitudinem seu prosunditatem, inquantam uno nisu fossor palam imprimit. Quod clarius apparet ea loco

manifesto gradus significat omnem alii tudinem sulci essossi. Nune redeamus ad locum nostrum, ubi humum regestam semper ait Columella lumbdiorem esse quam gradum soli crudi. quae si cum Gesnero interpreteris rhumum regestam esse tumidiorem quam quantum fossor uno gradu e si

dere possit crudi soli, Columella

non solum ineptam sementi mensuram , sed et salsam posuerit. Igitur gradus erudi soli est altitudo emida soli in ripis sulcorum conspicua. unde humus est regesta. IIane igitur semper

humus regesta superat. Mensuram

Columella ac ratius definire omisit, quam tamen altero loco XI, 3, 30,

Posuit. Verta. refusius egeatis vitiosa

esse suspicors et Iibri optimi hahenire sos sed egestia. Inepte enim resu sius egeri dicitur humus. Forte fuites sa et regesta LM a. Nam regeri debet humus in sulcum, ut appareat, tumidiorem esse quam crudum solum Iudicent peritiorest Possis etiam re fossa legere. - D primantur a tis Edd pr. Ρolit. Ambr. Potitia. acria Tromb. quam scripturam probat Pon ledera in Ciar. post. qui deinceps es Elad. pr. lectione esticit: nam aem cris Hario refusus ex egesta hiamo tum dior est. Egregia emendatione I dei ι-que Practarum sibi ex Ambros. ei sis

iamine ex Edd. pr. recte Proibat.

624쪽

tali atquo etiam materno sinu recipiat incrementa virentium. Exemplum eius rei capiamus in arbusto, ubi quum scrobes desedimus, admodum exiguum' pulve

ris viviradici subiicimus. Verior igitur Causa est de- , pressius pastinandi, quoniam iugata vineta melius consurgunt ' altioribus demissa scrobibus. nam bipedanei vix etiam provincialibus agricolis approbari possunt,' apud quos humili statu vitis plerumque iuxta terram Coercetur, quum ' quae iugo destinatur, altiorosundamento stabilienda sit,' si modo, '' quando scandit excelsius, plus alimenti terraeque desiderat. Et ideo in smaritandis arboribus nemo minorem tripedanea ' scrobem vitibus comparat. Caeterum illa parum prosunt ugricolarum studio praecipua commoda humilis po-eaigat Ursinus. deinceps Mi tradieta I. B. R. recte Br. Postea eum iugalia I. B. Br. B. a eonsumant Eaed. h) dimissa Laed. e bipedaneae Lael. S. d possint P. deinde pserunque Br. Λ. e) Cumquae omnes ante Gesn. D uesιinetur I. B. Be. R. Sang. g et Om. I. B. Br. R. Savg. quiando a ld. Died. et Sang. i Ita pro adiumenti I. B. Br. R. A. Iunt. G. Ge. Η. alimentis Lips. Postea vulgo desiderat. h. pedaneam I. B. Br. R. Lips. tr edaneam Sang. Vulgo hi Manea. l dens I. B. Br. R. L. Sang. in esse add. iidem libri et Edd. postea fatiganinr vulgo. Necum Saug. nem hane vulgatae sibi talum praeserebat euam Deahe . ad Livium T. II, p. 462.

neue et sic paulo post tris olanea legitur sine varietate. Similiter XII, 44, Degae scrMi sine varietate est. Ser. vius ad Iecim. II. 50. Lueanum ait contra artem l Oemineo genere dixisse scrobem. Idem tamen ad versum 288 Gracchi auctoritatem addit, cui inepte Ciceroui, inconomica optinnit. Putim quae - desideret Vulgatum timque V sinus, desiderat emendavit Gesner. malim lamen ex libris optimis legere di qu- . ia modo scandit

desiderat. In libris γωιuo ruit transpositum. Nunc video librorum Milorum principum et Codd. leelionemrsu , si modo, quando seramdit excetatu, tis alimenti terraeque desiderat. unice Probandam esse. - Hanc lectionem recepi. SelineIder. ipse edidit: Miab. surre, si modo scitate. T. Minorem remedan Ita reele Sang. Vulgri iam lanea. Ursinus verum iam olim viderat.

Creterum illa parum prosunt Libri optimi habenti Parum prudens agri-

et Iartim stra limae muri esse commoda.

Sed ne sic quidem locum persariatum puto. Manifestum est novum Alliti argumentum proponi et refelli. Forte sititymaeuter se. praecipit Alti

ciis, inserto deinceps M. Gelerum

625쪽

624 COLUMEIA,ΑΕ LIB. IV, CAP. Isitionis, quod et celeriter adolescant semina, quae non satigentur multo soli pressa pondere, fiantque uberiora, quae leviter ' suspensa sint.' Nam utraque ista Iulii Attici ratio convincitur' exemplo arbustivae positionis, quae scilicet multo validiorem fertilioremque stirpem reddit; quod non sacerent, si laboraretit, altius demersa ' semina. Quid, quod repastinata humus, dum est recens soluta Iaxa aque, velut sermento quodam intumescit8 quum deinde non longissimam cepit ν

vetustatem, condensata subsidit, ac velut innatantes radices vitium summo solo destituit 2 Hoc autem minus accidit nostrae sationi in ' qua maiore mensura

vitis demittitur. Nam quod in profundo semina frigore, laborare dicuntur, uos quoque non dissitemur. Sed non est dupondii ' et dodrantis altitudo, quae istud esticere possit; quum praesertim, quod paulo ante retulimus, depressior arbustivae vitis satio tamen es- fugiat praedictum incommodum.

tutinius I. B. Br. R. via Igo etiam paullo. tua Parum prudenter -Waec rara esse mecum coniicit Polli edera ex κriplura Md. pr. Polit. tamen. Tromb. et sui

libri. Finigenti Ita recte Sang. Profatis Itiri Et deinceps ausPensa sinet pro aurae posui ex libris optimis Si lia rarent Vulgo interserium non deleri iusserunt Ursicius, Brou-klius. et Pontedera. Ex Sang. Dcere proferemu annotavit G novius. I. inarum Quinctilianus X, 7, 28: in raras tua Derborum festitas in al--n re cetur, sicut rustici Proximas Milia radices a Mane, quae tuam in summum avium ducunt, ut inferiores milias descendendo firmemur. Idem II, 3 . 45: quibus cura in Proximo est, haec υ Iut --amia indebunt. ubi recte Burmania et Gesner graecum

compararunt.

et semissis. Nam eam altitudinem scro

bium in plano esse vult Columella.

626쪽

DE RE RUSTIC

II. Alterum illud, quod minori impensa' duos pa-

Ios unius seminis flagellis censent maritari, salsissimum est. Sive enim caput ipsum demortuum est, duo viduantur' statumina, et mox ' viviradices totidem substituendae sunt, quae numero suo rationem cultorisone Punt: sive Vivit, oi ut saepe evenit, vel nigri est generis vel parum sertilis, non in uno, sed in pluribus pedamentis fructus claudicat. quanquam etiam generosae stirpis vitem sic in duos palos divisam rerum rusticurum prudentiores existimant minus sertilem fore; quia ' cratem suctura sit. Et i lcirco ' veteres a Vineas mergis propagare potius, quam totas Sternere,

idem ipse Atticus praecipit: quoniam mergi mox su-cile radicantur,' ita ut quaeque ' vitis suis radicibus

tari P. matertia Cod. vati e . n'. Ponted. se Ita pro calatina I. B. Br. R. L. Sang. d uiduantur l. B. Br. R. νιι leantur spuntur a Gr. e) -a I. B. R. recte Br. s) substituenda I. B. B. recte Br. g lenil I. B. Br. R. tim t. L. lentiti Goes. S. h) lta Pro Menit Goes. S. i gonera I. u. R. IIe. h. l. D. R. Br. i) Iracturia l. l . R. Br. in ι ireO I. B. Rr. R. I. I. u. Λ. ii Ita pro quod Sangerm. o religentur Br. Sang. tile supra III. 35, 2. Contra in aecli- d,u, in dupondium et di,dr.intcrii ii idem scrobent deprimi iii l. De ac clivi vero h. l. seri in non est. Celerim eoponica V, 12, eluatuor pedum altitullinem in scrobibus pirahant ideo, ει uod sol us pie ad eani altitudinem modo penetret, nisi terra sit ri ruosa. CLP. II. falsissimum Ita libri optimi , et deinceps rac omittunt I. B. Br. R. Lips. i. antur Piamus ita emendavit

ad duos palos diducta itericlitabitur. I Laee recte monuit Gesner. nil Ita recte G s. pro tymilitiiod emendari iusserat etiarii potitu. dera. Paulo antea pro h lint Sang. t ι ileum Go .uia Ice id probarite Ponte dera. Alii libri ianit seu tiniit. in qua varietate quid taleat, uotiduri 1 conii eiendo potui assequi; nec om uino iii telligo, quid in vite nigra culpetur; et si video, Palladium V, 6, 9, nigras viles repudiare et in provilicias relegare; et supra noster III. 20, 6, Pau- eis agrieolis contigisse ait, tit nigri

Ini stirpe careant, etsi sedulo e. intper vindemias annuas se legerint. I tur eandem observationem etiam h. l. accommodandam esse

627쪽

tanquam propriis sundamentis innitatur. Haec autem, quae toto est 'prostrata corpore, quum inserius solum quasi cancellavit atque irretivit, cratem facit, et pluribus radicibus inter se connexis angitur, neca aliter quam si multis palmitibus gravata deficit. Quare Per omnia praetulerim duobus potius seminibus depositis , quam unico periclitari, nee id velut compendium consectari, quod in utramque' partem longe maius afferre possit dispendium. Sed iam prioris libri disputatio repetit a nobis promissum sequentis exor

dium.

III. In omni genere impensarum, sicut ait Graecinus, plerique nova opera sentius auspicantur, quam tuentur persecta. Quidam,' inquit, ab inchoato domos

c. 7 , multis radicari taris seu ramis interpretatus eat, recte moriente Maligero ad Theophrastum p. 455.

Cratem Deit Palladius I, 6 , 37,

cratem Dinore, est, sinatum; iterum prati crinem Sept. X, 4. frum iam cra. tes Iunio VII, i , baccarum alternae Novembr. XXII, 4. Iraece Theoplirastus Me librariim implexarum radicis

stratuur ταρρον et dixit. Quo non animadverso Gesner Ineptissime eralem h. l. interpretatus est. Celerum riaionem intelliges, reeor. datus duo vilis exura rimito plus alimenti ex aere attrahere atque inspirare, quam simplex, eoque radices

mirum in modum augeri, ita, ut tandem fibris minutis implicatis cratem saetant seque ipsae angant. Angit Palladius III, 36. niam,

in est Colain a, qtiram merio x in estisa. PLximia r .catis totius O-Poris fatiguram Duo a Pisitis remanatis Plinius 47. . 35, no. 4: nec miratis cmam duosa cutis integi OPortet , et Proximam agringi terrum, eodem Paxati de stimiri a iasiari. Postrema verba non intelligo. Brotier interpretatur, surculos non in media sossa et vacuo spata seri, sed terram attingere. Malim hue trahere Columellae iunia tauria erigi

scrobis.

αν. III. inchoato Md. Iunt I. ino aio. Ita selli lantiqui scribebant. nou ine vita. Vide Gesurri Tlies. L. I. Similis varietas in eohors et chora. de qua ad Varrouem I, ε 3. 3ns a libris XII, e. 50 Bruschiana similiter habet incohas i s. Eadem XI, 2, 3, 9wOhia. bit, et seci. 38 in iam . ubi laudaui

628쪽

DE RE RUSTICA

exstruunt, nec peraedificatis cultum adhibent. Nonnulli strenuo sabricant navigia, nec consummata Ρerinde instruunt' armamentis ministrisque. Quosdam emacitas in armentis, quosdam exercet in Comparandis' mancipiis: do 'tuendis nulla cura tangit. Multi etiam beneficia quao in amicos contulerunt, levitate destruunt. Ac ne ista, Silvine, miremur, liberos suos nonnulli nuptiis votisque quaesitos avare nutriunt, nec disciplinis aut caeteris corporis excolunt instru

mentis. Quid iis colligitur 'l' scilicet plerumque simili genere peccari etiam ub ugricolis, qui pulctierrime

positas vineas, antequam pubescant, variis ex Causis destitiunt: alii sumptum vnnuum refugientes, et hunc primum reditum certissimum existimantes, impendere

nihil; quasi plane fuerit necesse vineas sacere, quas mox avaritia desererent. Nonnulli magnu potius quam culta vineta possidere pulchrum esse ducunt. Cognovi iam plurimos, qui Persuasum haberent, agrum bonis

ac malis rationibus colendum.' At ego, quum omne genus ruris, nisi dilige uti ' cura sciteque' exerceatur, fructuosum ' esse non posse iudicem, tum vel maxime ineas. Res enim est tenera, infirma, iniuriae maxime

impatiens, quae plerumque 'nimia laboret 'ubertate;

Gesnee laudat. aDaricia Br. eadem nostea dicunt pro dueunt. tk sationi s es. l) esse add. l. B. Br. R. in ctiligentio P. n aeque I. B. Br. B. Ο Ρ-Lia Goes. l. B. R. S.wg. I etuosum Br. Deinde Re t est enim Sang. p ρlerumqua om. D. Br. R. si Vulgo nimio labore et ubertata e sumι- tur eritque. Meeu in Goes. et Saug. nisi quod ex Goes. laudatur consumitur etiam Peritque Lips. etiam constimitur enim omisso peritque, quod varIetateni ex Edd. primis annotavit vide ad Varro . I, 47. Gesner. In Palladio I, 6, 3 5 B scit. Ls collisitur Edd. primae his. Maximillier ineolatis habet. De cohereere lim hine.

629쪽

consumitur enim, si modum non adhibeas, foecunditate sua. Quum tamen aliquatenus se Confirmavit, et

veluti iuvenile robur accepit, negligentiam sustinet. 5 Novella vero, dum adolescit, nisi omnia iusta perceperit, ad ultimam redigitur maciem, et sic intabescit, ut nullis dein ops impensis recreari possit. Igitur summa cura ponenda sunt quasi landamenta, et ut membra infantium a primo statim die consitionis sor- manda: quod nisi secerimus, Omnis impensa in cassum recidat, nec praetermissa cuiusque rei tempestivitas revocari queat. Experto mihi crede, Silvine, bene positam vineam bonique generis et bono cultore nunquam non Cum magno Menore gratiam redit Misse. 6 Idque non solum ratione, sed etiam' exemplo nobis idem Graecinus declarat eo libro, quem de vineis scripsit, quum refert ex patre suo saepe Se audire solitum , Paridium y quendam Veterensem vicinum suum duas sitas et vineis consitum habuisse fundum; cuius partem tertiam nubenti maiori filiae dedisse in dotem, ac nihilo minus aeque magnos fructus ex duabus partibus eiusdem sundi percipere solitum. minorem deinde filiam nuptum ' collocasse in dimidia parte reliqui agri, nec sic ex pristino reditu detraxisse. Quod quid convincit 8' melius scilicet postea cultam

locasse Sang. h lis pro Quo quid con eur nisi L. Gcies. S. e Volgo Paridium P Libri variani inter Pa . NUttim Hane Sang. lectionem peri

rium, Parisium et Parimum. Possis num probavit ei illustravit Dravetiti. Heiditim scribere; sed uiruntque no- ad Livium T. I, p. 20 Ii1 Iiistitio 43. men hie positum aliunde ignoro. e. pro nurum tradere. Vincontii Eo libro - scripsit IIaee verba Spee. histor. III, e. ll, liabet niamin. omittit Sang. lit,er.

630쪽

osse tertiam illam laudi partem quam antea univer-

IV. Et nos igitur, Publi ' Silvine, magno animo

vineas ponamus, ac maiore Studio Colamus. quarum consitionis sola illa commodissima ratio est, quam priore tradidimus exordio, ut sacta in pastinato scrobe vitis a media sere parte sulci prosternatur, et udfrontem eius ab imo usque recta materies Exigatur, calamoque applicetur. id enim praecipue observandum est. ne similis sit alveo scrobis, sed ut expressis angulis velut ad perpendiculum frontes eius dirigantur. Nam vitis supina, et ' velut recumbens in alveo depO- , sita, postea quum ablaqueatur, vulneribus obnoxia est. Nam dum exaltare sortius orbem ablaqueationis

additum nisi om. etiam I. B. Br. R. d partem om. Eaed. e iam rsa sunt taed. et Sang. Cap. IV. 9ὶ SιDina om. I. B. Br. R. L. Satis. Ptibli om. Goes. QVulgo additum tota om. I. B. Be. R. Goes. Sang. 0ὶ Ita 'ro re Mur P. Goes. Sang. deinde scroba vulgatum ex Sang. correxi. d et Mesut re- mbens om. I. B. Br. R. Sang. e recubans P. cs Ita pro quom Gesueriana. g Quom P. quoniam Sang. bὶ sinus omiti. P. Gora. CLP IV. Sero , υites Intermed it mima in vulgatis libris damnatum a Pontedera et libris optimis omisi. To

tam enim vilem sterni vetat noster

cap. 2 , 2, et libro III, 35,2, ubi

haee eadem ad verbum exstant, Voca bulum tota recte omissum est. Reeta exigam Ita ex libris opli. mis pro erigatur scribere iussit Ponis edera, interpretatus recta extrahatur, in summum Perducatur; et si supra

III, S, et infra IV, 3 6, s. 2 l, erigere sine varietate legitur. Ondis Palladius II, 30: Latera serMibus aequaliter incisa sint, ne Olli- qua Uitis saucietur alte nitentitas feris ramentis quum suor in m l. Vulgatum h. l. aerias emeudavi ex Sang. Alveatos vilibus sulcos iacit Cato e. 43 , 3. Contra Plinius 4 7, s. 35 , no.

hantur. Sed is diversa notione dixit alveum. Vinitores Suevi scrobes alveatos probant. Vade Sprengerum p. 252. Ceterum Sang. etiam hic derigantur habet. Matiar ortim Oum libris duobus fortitis omitti aut altius legi maluit Pontedera. Neutrum probo, ob locum Palladii paulo antea positum. Orbem ablaqueationis recte Gesner defendit

eontra Vratuum emendantem are ἀ

bem, comparato loco nostri V, 9, 17. ubi est euris gyris ablaqueari M M. Ita scilicet expressit graecum γυρος, τυ

SEARCH

MENU NAVIGATION