장음표시 사용
221쪽
aliger. sui sic' spui dixit: nefatum emittat cum illis: Rabba vero , ne dormiat in istis. Cur autem hoc nomine iste Elisa appellabatur' restondet Gemara : olim imperium Romanum Ddais p lacteriorum gestatione seperissime interdixit, decre-τitDvt ubicums Ddaim cum hoc capitis ornamen-το conficeretur , protinin capite lueret. Priscis
enim temporibus , quum Judaei munditie&sanctitate adhuc illustres erant, phylacteria per totum diem in capite gestabant). se laurem Elusus, stamquam vir pius & intrepidus, qui nullis minis a praecepti observatione deterreri potuit) assidueph lacteria in capite
circumtulit: hed quum in eo esset, ut alictore deprehenderetur , se in pedes conjecit, ct phylacteria a capite ablata in manusua abscondit. Lictoreuma μqu tus, interrogavit, quid in manibu3 gestaret esuid gestem ' inquit; columba alas gesto. Lictor ad bac; Nis protinivi senderis, capite parnas dabis.
Elisus itas manum aperuit, se reapse alae colum bina prae manibus ejus inventae sunt. Hinc Baal kenaphajim Aligeri nomen es coUecutus.Sed cur Columbae alas potius, quam Corvi, vel Gruis, vel alius avis nominavit Z respondet oemara: Filii Mael Columba comparantur : sicut dicitur; Sicut alte columbae, tectae argento. Ps. 68. Iq. uuema modum enιm, quicquid virium est in columba, id in
ejus alis situm est, ct hoc sepraesio, non rostro, non
pedibus, non alio quovis membro, contra caeteras aves
tutatur : sic etiam suorum Issaei ala suntpracepta Dei
222쪽
Dei, qua illos ab omni injuria tutos pra φηt ita ut nulla gentes illis nocere posint. Vel, si accuratiorem exigas decisionem: Quemadmodum sutygiis
alibi scribunt) columbis plus auxilii O prasidii
in alis, quam reliquis avibus, columba enim,quando volando defatigatur, in altera ala requiescit, O aurera volat , alia verὸ apes, vel arbore vel scopulo confidunt, vel omninoin terram decidunt: sic etiam Israelita, quando propter unum praceptum persecutionem patiuntur, ita ut illud recte observare non possint, aliis praeceptis obserpandis incumbunt, quorum observatione proteguntur. Si quis ergo diligenter praecepta observaverit, nullum illi damnum, nulla injuria inseretur, miraculo
etiam hostibus suis erit, ab illis liberabitur, eodem prorsus modo, quo aliger & pe niger iste Elisaeus a lictore liberatus est; ut hoc multi e priscis Rabbinis, qui haec ab aniaculis juxta focum audierant, sunt testati, ac proinde in Talmude consisnarunt.
Supra docuimus, legitimum orationis tempus Soli orienti assignari: nihilominus tamen, ne quid vel mora vel negligentia iis num
223쪽
noceat, terminum hunc dilatarunt & extenderunt Sapientes in tertiam diei horam, quae nonae nostrae circiter respondet. Sed ubi muIti Judei simul conveniunt, ut mormatia Moguntiae, Francolarii, Fridbergae, in Moravia, Bohemia, Polonia, Ruthenia, &c. &proprias habent Synagogas & Ecclesias ; in illis, inquam, locis, statuto orationis tempore, omnes simul semper Synagogam ingrediuntur, &preces suas fundunt,idq; eo modo& ordine, prout in libris Precum, Machserim
id est, Cyclis, seu circulis in aliisque id genus
ipsorum libris, reperiuntur. Antequam vero modum precandi ipsiu describamus, quaedam praemittemus de Synagogis ipsorum. ynagoga Hebraice Ildaan a 'a Bes hahkeneses dicItur, h. e. Domus congregationis, & re-l spondet nostrta Templis Sc Ecclesiis. Intel-l igitur enim locus, in quo conveniunt ad publicas preces faciendas, Lectiones sacras ex Lege & Prophetis peragendas, conciones audiendas, Circumcisionem S reliqua sacra administranda, quae olim in Templo peragi, solebant. Difrinita Ab illis disserunt an Tra 'na Batte medra-- φr θ' - shos, quae proprie sunt loca,in quibus Legem '
Γzr discimi, Scholae, Gymnasia, Collegia, ita utillet Precibus, het Studiis &Legi ssint destinat .
Majorem tamen sanctitatem & praestantiam
224쪽
lIam esse sciibunt Batre metia hos seu Scholarum, quam Batte Mn uos Ecclesiarum; coquod v Studium Legis nobilius & praestantius sit omnibus aliis rebus: &Iicere ex Bes ha senses facere Beshammeo ch, sed non vice versa: quia rerum sacrarum dignitas semper est augenda, non minuenda,
Vulgo vero promiscue & indifferenter adhibentur SInagoga & Schola vocabula,quod &nos in hoc libro sequuti sumus saepe. Synagogam exstruunt IN nriaua in alti In Pnu tissimo civitatis Ioco. Quod faciendum docent ex eo quod Salomon dicit, nuo Π πη as=uani.
In capite vel vertice tumultuantium clamat, π.1.2L
sc. I sm orando; Et, si fieri possit ita exalutant, ut reliquas aedes omnes superet, juxta id quod alibi dicitur, Curi, Ad exaltandum Em.9.' domum Dei nostri. Dedecori enim Templo cederet, sis vulgares & plebejorum domus altiores essent &c. Hinc ii quis eo in loco domum deXstruat, quae sit altior, cogunt eum, ut illam humiliorem faciat. iUtplurimum muros & parietes habent Θnagog Can didos, vel gypso,aut tabulis ligneis obdu'r m I massitos. In circuitu adscribunt illis. quosdam versus Scripturae, quibus ad devotionem VeΙ ardorem in precando excitantur. Instructae
iunt sedilibus & scamnis, quandoque etiam armariis pro asservandis libris,palliis & aliis.
225쪽
Lampades & Candelabra illic passim sunt
suspensa cum candelis vel cereis ardentibus, ad locum illustrandum. Ad januam sisnt py- xides,& arculae, in quas, qui volet, nummos conjicit, pro eleemosyna paupςrum. Versus partem ejus orientalem est vel armariu , quod vocant p κ Aron : quia repraesentat Arcam foederis, quae in templo olim fuit. In ea repositus est Liber Legis, ex quo suas lectiones in Synagoga peragunt: & quandoque plura ejus exemplaria. Act. 2Ο In medio vel potiore ejus parte est Ambo, vel Altare quasi ligneum, cui imponunt Librum Legis, quando ex eo legitur, & X quo conciones habentur. tm Chasi Singulae Synagogae suum habent Rri ChasI, δ' janseu Praecetitorem &Lectorem,qui populo alia 3c clara voce orando pretii; xum etiam Ministrum, mulum ; cujus officium est Synagogam mundam conservare, lucernas accendere, claves servare, & alia ministeria obire. Hi duo ex publiςo Synagogae fisco falarium suum accipiunt. Porta Θω- Porpa Synagogae facienda est ex opposito illius loci in quo orant in quaque urbe Veluti ; Si orent versus Occidentςm, porta facien- P. da est in parte Orientali, ut jam ab ipse porta - se incurvent versus Arcam, quae ibi est, ubi
orant. Ind quia hodie orant versus Orien-- S tem, obvertendo se sc. versus terram Israelis, non fa- l
226쪽
non faciunt portam Synagogae in Orientali . plaga, sed in alia,& quidem, si ulla ratione fieri possit, Occidentali. Olim cuique in synagoga Iocus assignabatur, pro suae dignitatis & honoris gradu ;
nunc Vero caro pretio quisque locum redimit,& qud quisque est ditior,eo commodiorem emit locum. Nullum vero sedile faciendum est inter Suggestum, qui est in medio Synagogae, Scinter Arcam ; itast. ut sedens facie sedeat obversa ad Suggestum, & tergum vertat Arcae. Hoc enim turpe seret, dc in ejus ignominiam
Magna debetur Synagogis & Τemplis re- Roremtia Verentia, quia Vocantur Sanctuarium pampum. Ob Hinc nulla licet in illis utile vitate, veluti Lu-MV dereJocari,Garrire,Edere,Bibere ; non est in illis dormiendu non sunt intrandae vel tem- :pore aestus ad captandum refrigerium, vel itempore pluviarum, ne compluaris &c. non est in eis animi causa ambulandum e nulla 'tractanda negotia mundana: si duas habent Θ
sa eundum: nullae supputandae rationes,nisi Arcae Sacrae eleemosynariae. Hinc etiam quotidie sunt everrendae,aqua conspergendae,iu cernae in illis accendendae, priusquam aliquis intret: de Lucerna Synagogae non licet
portas, non est per illas compendii viae cau- aliud
227쪽
aliud lumen accendere, ne quidem ad scri- bendum, vel studendum. Quamvis,ut supra dictum,major sit dignitas & praestantia Scholarum, quam Ecclesia-1um, tamen in illis quaedam licet facere, quae in his non sunt concessa; veluti Edere &Bibere. Olim enim,scribunt,Scholas destinatas fuisse Legi docendae & discendae,ac proinde, ne illud studium intermitterent, vel negligentius tractarent,ex illis nunquam exivisse,
sed ibidem quoque cibo & potu se refecisse.
In quacunque urbe sunt decem lautioris fortunae & conditionis, ex statuto Rabbitio rum, coguntur exstruere vel conducere lo- eum aliquem pro Synagoga, comparare item librum Legis, Prophetas,& Hagiographa, ne Lex &Oratio oblivioni detur inter Israelitas. suomodo Ergo ubi summo mane J udaei toti bene η φημι compositi sunt, extrinsecus & intrinsecus re OUM M. purgati, loti, & fimbriis dependentibus cir-Oraia cha- cumdati, minime pigros & segnes esse, sed ii n--ψε- alacriter, impigre,& prompte domo exire' ' oportet,&instar militum cuneatim ad eXpugnationem urbis alicujus incursionem ta- cientium, cum impetu in Scholam currere, Psu. 33.rs, uti Rex David ait ; Q 'diu tan6κ id est, juxta Judaeorum interpretationem In domum Domini ambulabimus cum repitu θfestinatione, hoc est, non secus ac si concitatorum in nos canum dentes clunibus infestos sentire-
228쪽
bo id est) tardo ct lento, ne scit. mora in schola ipsi videatur fuisse oneri Rabbi Ap dixit,
Hoc dixerunt de re su e Schola: sed ingressum iu Scholam quod attinet, praceptum est, ut cursu ille sat cito O veloci, secundum illud Hosa; insea 6. Mn nκ nyri, Ω'' a' id est, Cognoscemus , Opersequemur, ut Deum inquiramus, ut Judaei it
rum exponunt: hoc est,Prompti,expediti,&alacres erimus instar venatorum feras persequentium. Non secus atque Rex,qui omnes
Consiliarios & aulicos suos stato die, in cubiculum suum, summo mane simul convenire jubet. Quemadmodum enim Rex ipse tum matutinus surgit,ut Consiliasiorum suorum diligentiam exploret, & quem primum obvium habet, illum amice & benevole excipit, familiariterque cum illo colloquitur: ita sese res cum Deo habet, qui suos filios Israelitas summo mane in schola coram se Comparere vult, ut suis precibus omnes suas
Coram eo necessitates exponant. si enim, ut ni sim,
iterum in Gemara scribitur, primus in Scho- Iam ingressiis fuerit, & neminem offenderit, filiis suis irascitur, & ait; Cur veni, se nemo aderat s vocapi, O nemo resonditi Bene sanema. so. a. cum illo
229쪽
cum illo agitur,qui mane praestbest,&cum Domino suo colloquitur: quam Domino gratus & acceptus est servus diligens, & qui summo mane adest, nec Dominum suum sonarum Ium sedere patitur l Iterum legimus tractatui' 'de Benedictionibus : a se nn is mmo ia ,κen na'pn 'κ du M H notari ore riπ- 'n κ daa tna, nau imi , id est, Rabbi abhin filius Rabb stadixit ex sententia Rabbi Isaac ; Si quis in Scholam venire consueverit, itemet autem abesse contigerit, in eum Deus, quid agat, er ubi locorum sit,so. Io. Propheta V as ait; Quis ex vobis timens Dominum, audiens vocem servi ejus, ambulat in tenebris,& non est ei lumen' quorum' verborum haec scilicet est sententia; Qui in lecto stertit, nec in Scholam venit, ille ambulat in tenebris, & lux non est ei. . te praees Prohibitum est, quicquam vel edere, Velisu ha bibore, Vel negotiari, ante preces peractas: Hemo neque etiam quenquam vel visitare,vel salu- 'dur. tare prius licet. Nam salutatio fit voce C ho Schaeom, quae est ex Nominibus Dei,sicut dicitur, sti ad capitibi Gideon altare Domino, τὐ-
a . Nomen Vero Dei non est usurpandum ante ejus invocationem. Quod si aliquis prius salutandus occurrit, dici potest, I Dies hic Domino meo 'faustus O au-Picat Bona dies ἱ sine commemorationa No-ς minis i
230쪽
minis Dei alicujus. Non est adeundus quispiam ante preces ; Non enim decet, Homi- . Item prius convenire Vel compellare , quam Deum. Et ob eandem causam, ne quidem ad alterius compellationem quis genu flectere debet alteri, si nondum oraverit. &c. Negotia sua non aggredi vel tractare debet homo, vel iter ingredi,nisi post preces aliquas factas, vel hymnos, aut Psalmos. Non edet, neque bibet prius 3 nisi tamen 2 - .a.
Tu erit aegrotus 3 non studebit, ne, meditationi. dum ibi bus intentus, precationis horam negligat vel . '- surda aure praetereat. Tonderi tamen vel Balneum licet ingredi, appropinquante tempore precationis ma-
Prae Synagogae soribus serrum habent m ro impactum, quo singuli calceos suos, si lu-
tum contraxerint, repurgare debent, ut Rex Salomon ait ; Custodi pedem tuum ingrediens δε- Eules. q. .
mum Dei. Qui crepidas gestat, illas omnino exuat oportet, si inquinatae fuerint ue ne schola polluatur, uti scribitur ; Ne appropinques basi Βη43 solae calceamenta de pedibus tuis r locus enim in quo sus, terra sancta est. Cavere etiam quisque debet, ne quid immundi vel sordis vesti suae
adhaereat. Tremere & horrere debent, quum Syn, cum trem
gogam iΠgrediuntur, non secus atque si po- zπ' ' φtentis Regis palatium subirent,dc trementes Medi des