장음표시 사용
441쪽
quia plaga illa communis erat omnibus primogenitis. Pater jejunatloco parvuli infantis primogeniti, idque perinde habetur, ac si parvulus ipse jejunasset: si verb Pater etiam sit primogenitus, hoc in casu Μater jejunat pro filio.
Toto hoc die non cessant ab omni Iabore, sed tantum a meridie: quia mactatio Paschatis olim,nonnisi a meridie & deinceps,fiebat. Ante meridiem res est arbitraria, & dependet a consuetudine cujusque loci: sed a meridie Iaborare prohibitum est sub Excommunica- P . tionis poena. Balnea subire licet, vestes quo--p- q, que a Sartore petere, quae in honorem festi induantur, prohibitum non est, &c. Christus ait: Capete vobis a Fermento Pharia oram ct Sadducaeorum, h. e. a falsa illorum doctrina & hypocrisi Paulus: Festum agitemus, non fermento veteri, nec fermento malitia ct nequitia, sed infermentatis panibus f nceritatis O veritatis.
Paschatis rite demum celebrare incipiant.
442쪽
eant) in scholam se conserunt, & Cantionibus ac precibus divino suo cultu defunguntur,ut in eorum Ritualibus & Precum libellis consignatae leguntur. Sub noctis principium
duas candelas, ut Sabbatho, accendunt: festum vero vino in Schola, quemadmodum Sabbathum, non consecrant, sed id reservant, donec domum sint reversi. Nemo enim tam pauper est, quin hac Vespera mensuram vini habere possit festo rite consecrando. Interim domi mulieres mensam argenteiS, aureis,aliisq; pretiosis vasis,pro uniuscujusq; facultatibus honorifice sternunt,ut a Synagoga domum redeuntes, statim mensis accumbere possint, propter infantes, ne indo miant, & solennitatem hanc negligant. Et 0raeb eha-
hic singuli divitias suas ostentare debent,non im v quidem animo stiperbo & jactabundo sed in 'qZφ' honorem festi. In omnibus enim laetitiis &DOmyiS perpetuo incendium & desolatio- n paschate
nem templi meminille, ac propterea lugere eumbant.
debent. Patrifamilias sellam dorsuariam se-riceis vel heteromassis pulvillis insternunt: sedilia omnia & parietes circa mensam pulcherrimis tapetibus obtendunt, quam optime quiSque potest, ut magnifice, imari Dominorum & Nobilium instar,qui servitute liberati, in AEgypto captivi amplius non detinentur, reclinare possint. Singuli enim
443쪽
pes sibi videri debent, qui servi quidem suerint, nunc vero liberati Zc redemti. Judaeus pauper, qui eleemosynis vi etiam quaeritat, nulla pulvinaria, nullosque tapetes habet, sedili tantum insidere debet, ut, Baronis instar, reclinare quoque possit.
Haec Reclinatio an Hesebba vocant)pars est essentialis & necessaria hujus festi. Fieri debet, neque in dorsum,neq ; in faciem, haec enim non sunt Libertatis stigna), non etiam in cubitum dexterum, sed sinistrum: quia periculum est, sit quis in dextram reclinaret, mp z φ' Hae ne aspera arteria Sulam praevertat, & uvula, quae est ad orificium asperae arteriae, aperiatur, & hine cibus in asperam arteriam veniat, & hominem strangulet vel suffocet. Filius Patri assidens quoque Reclinare de bet, etiamsi Pater summus esset Rabbinus: At Discipulus coram Praeceptore id non facit, nisi i psi Praeceptor indui serit. Tyro vel Discipulus opificii alicujus, reclinat coram Magistro: Famulus etiam, qui ad mensam
ministrat. Haec autem sunt ad quae Hesebba seu Reclinatio est necessaria; I. Particula illa Maz,αε, quam statim ab initio comedunt: a. Particula de placentula,quae in mensis secundis, in memoriam Agni Paschalis comeditur: quatuor Pocula Paschaliar quia haec
444쪽
haee omnia in memoriam illis revocantnruri seu libertatem : Ad esum Herbarum
amararum non reclinant,quia hoc est memoriale servitutis,qua AEgyptii vitam ipsis amaram & acerbam reddiderunt. Mulieres acclives sedere non tenentur, quia id nec est moris,nec illas decet &c. Sera demum nocte, non citiuS, e schola Quae in me domum festinant, mensae pelvim vel lancem si apponi cum tribus placentis in medio duorum manti se pis
ma Summum sacerdotem designat: media; Levi seu genus Leviticum ; tertia & infima, plebem Israeliticam. Apponitur etiam scutella, in qua armin ἰe tenero agno vel haedo assus, cum ovo indurato, reponitur: patina quoque cum pulmento epomis, uris, nucibus,stcubus, amygdalis,malis citreis, Sc ejusmodi rebus confecto, cui vinum immiscent & incoquunt, & ea ratione praeparant, ut Lateris speciem prae se ferat, multis additis aromatibus ; imprimis vero Cinnamomum crasse contusum superinjiciunt, ut Paleam & Lutum referat, in pΠΠchardseth vocant) & hoc pacto in memoriam sibi revocent, majores suos in AEgypto palea& luto laborasse, lateres confecisse. Pomaei admiscent, quae Hebraice dicuntur p so b nuchim ; ut sibi in memoriam reUocent, quod Salomon ait ; Sub n Tappuach malo t. 8. s.
445쪽
catur; Salomonem in his verbis ad id respe xisse, quod Israeliti Me sceminae in AEgypto olim in agros egressae fuerint, & ibi suum inerum sine dolore deposuerint, ne id IZgy- ptii rescirent, & in fluvium foetus ipsarum projicerent. Addunt Nuces, quae Hebraice vocantur u κ sim, propter illud, quod
rint. s. ro. scriptum est; In hortum Nucum descende Ibid. a. ri am&c. Rctu, quia scriptum est; Ficus protulit. gruses suos. Acet rium praeterea e lactucis hesdera, raphania, petroselino, chaerephyllo, nasturtio; & juxta patellam cum aceto apponunt, ut memoria repetant, majores suos agnum paschalem cum herbis amaris com disse. Lactuca utuntur, quae Chaldaica lingua dicitur Nori; in memoriam, quod Deus Primas pepercerit ipsis in AEgypto, & eos inde
liberarit. Ubi haec omnia sunt apposita, cyma cumbunt, & singulis, tum junioribus tum senioribus, etiam infantibus in cunis vagientibus, scyphus vini infunditur. Quatuos Quatuor autem singulis cyathos insun-yath in- dendos ordinarunt Rabbini,quos etiam sin-
,42 '' guli exhaurire debent, idque, ut postea dicetur, in quadruplicis beneficii deliberationis
memoriam. Qui abstemius est, aut cui alioqui vinum nocet, etiam natura reluctante, quatuor haec pocula ebibere tenetur. Pueris
etiam singulis poculum peculiare est propin
446쪽
e PNidum, ut ipsis sic memoria Miraeuli hujus diei instilletur, & occasio detur quaerendi, quid hoc sit novi, & quid sibi velit Caven duvero hic patrifamilias, ne ipsemet vinum infundat, sed per famulum quempiam pocula
infundi curet, iterum magnae libem ratis se magnificentia ostentanda causa: Uynl na 'ri n d ΘΠ Omnia enim ista nocte magnisce ct regaliter Anifacienda. Ubi itaque accubuerunt, Scprimu hilc scy' P=imu phus infusus, tum paterfamilias, & vinum &ς α- festum Paschatis, benedictione rite consecrat, & unusquisque scyphum siuum, sinistro latere, Baronis instar, pulvillo acclivis, evacuat. Sunt qui manus ante hanc consecrationem lavent: alii vero consecratione demum peracta. Gravis hac de re&subtilis in Talmude habetur disputatio : quidam, uti hanc controversiam dirimant, nudum cose pus suum manibus alicubi tangunt,ut manus denuo Iavare cogantur. Vulgh Vina rubros utunturi si modo nancisci possint, nec vini
albi copia suppetat, vel vinum album non siti melius: vel, vinum aromatites ad hu-- jus festi consecrationem conficiunt. A' primo hoc haustu ad statarium Veniunt, Aeetarii .i unusquisque paululum oleris capit & in acei tum intingit,patrefamilias dicente: i nta Nn'. 'ra Benedictus tu Domine Deus noster, , mundi Domine, qui varios terra stuctiu creasti. R Cc s
447쪽
Acetarii itaque paululum comedunt, ut major sit in eis cibi appetentia: acetum enim ad edendum incitat. Plaemia Postea paterfamilias mediam placentam media di- e patina captam in duo dividit, Hebr. si ) maximam partem propter se sub pul' villo vel mantili collocat, ut denotet, majores suos massam suam linteis illigatam secum detulisse, tum ut pueri rogent, quare Nae,et,a abscondatur , cum nondum eam degustarint f) alteram vero partem in medio duarum integrarum placentarum ; simulque armum affatum cum ovo e scutella capit)singulis scutellam, in qua est dimidia placenta,apprehendentibus & clevantibus,alta V Ce canere incipiunt: - Ruv Nnri, mba bi,' tri' rsam is d in ν Ny Ν a Nann Ny via rinan is, Nan ratem n An sv Tm
Hic estpani paupertatis ct inicitionis , quem maj res nostri comederunt in Aeg pro. Quisquis esurit, Veniat ct comedat, quisquis opus habet, accedat ocomedat de oblatione agni Paschalis: hoc anno hic sumuιὸ anno proximo, Deo volente, erimus in terra Canaan: hoc anno serpi sumus, anno proximo , Deus ita voluerit inberi erimus, filii familias ct D . mini Hic Dimidia placenta Paupertatem &miseriam denotat ; Pauper enim & mendi-Cus panes integros non habet, sed frustula tantum, & particulas, sicque memoria repe
448쪽
tunt quod scriptum est, Septem diebus comedes D.ui re cfermento zm7 panem a monis. Et hae de causa in duas partes dividitur, antequam haec lectio recitetur.) Cur ista lectionis pa- Ichalis particula Chaldaea lingua sit concepta es conscripta, varie disputant Doctores; cum Teliqua quae sequuntur omnia sint Heb raica Talnaudaci putant ideo hoc factum, ne Daemones intelligant,& ad convivium paschale. veniant, illudque polluant, eo quod dicatur, Uuisquis esurit, veniat ct comedat. Darmones enim & Angeli non intelligunt linguam Cnald a,ut in Tractatu de Sabbatho habetur. D u. t. Armum deinde & ovum iterum mensae apponunt, & singulis secundum si phum ple- seundis
num Infundunt, atq; scutellam cum placen- apb-.tis e mensa tollunt, ut filii eorum, sicut priscis temporibus, habeant quod de agno paschaliquaerant, quemadmodum scribitur, Et quum dixerint vobis siti vestri, qua est ista religio st Sic
etiam nunc quaerere debent: Cur secundum poculum infundarer, antequam comederint ' Rei pondent singuli pueris quod norunt, citomaterum ad mensam reseruntur. Si nondum ad eam aetatem pervenerit puer, ut ex seipso
Togare possit, Pater eum rogare docet: si filius nullus adsit, Uxor eum rogat: vel se ipsum rogat: duo etiam Doctissimi Rabbini se in-Vacem rogant, quid haec mutatio, & peculiaris caenandi ratio sibi velit' Armin Hebraice dicitur
449쪽
dicitur F Seroab, quae vox & Brachium si. gnificat: & Ovum , quod una cum armoapponunt, Chaldaice dicitur Beari quae vox & Velle significat. Itaque hic volunt significari ; Non nκv m - pvo, Mum κyaraim. Hieri, quod Deud ipsos liberaverit Brachio excelse. Non Pes tamen audent dicere de hoc Armo, quod sit nos, loco Paschalis,ne videantur, ac si Sancta . Comedant eXtra terram fantam: quia id prohibitum.
Longum deinde satis de liberatione ex AEgypto decantant hymnum, in quo, ubi ad Mi'hetim decem plagarum, quibus AEgyptii affecti
sunt, narrationem devenere, lente canunt,&digito uno vinum e scypho spargunt,denotantes , decem illas plagas domibus suis in hostes suos, Christianos nempe, egredi debere. Illico postea singuli scyphum suum
manu captum attollunt,& elata voce canunt: ip) ntauri unaΝ 'D, id est,Ideo nos confiteri audare, celebrare,extollare, colere, ct benedicere tem max eum, qui nobis o parentibus nostris omnia hac signascit, nos ex servitute in libertatem, ex luctu in gaudium transtulit, e tristitia ad latos Ofestos dies, e tenebris in lucem, quapropter coram eo dic mus ny fin Laudate Dominum, oc. Hic scyphum suum singuli secundo ebibunt, acclives instar Principum & Dominorum. Metidae pla Postea paterfamilias denub manus lavat, centie benι- quia fieri potest, ut interea, post primam lo-
450쪽
tionem factam, animus ejus abreptus fuerit Urio, μad alias, quam Paschales, cogitationes, & G di solitam precatiunculam recitat, summamplaia Πρ'μφ' centam e patina capit, & ait ; Micann nn NKwax n nri, Benedictis tu Domine Deus noster, Mundi Domine , qui panem e terra roducis. Nihil
tamen inde comedit, sed dimidiam quoque placentam accipit,&subjicit: a pκ na, nxn- v Benedictus qui nos praceptis tuis sanct casti,ctatagma comedere jussisti ; simulque cum dicto aliquid de duabus placentis frangit, editque, & aliis, qui in sinistram
quoque partem acclives nituntur, ut edant porrigit. Sesquiplacentam accipiunt; quum
tamen Sabbatho, aliisque festis diebus, duos integros panes accipiant; quia in hujus festi
descriptione scribitur, 'Pris Panis a mo- Deu icnis aut paupertatis. Pauperautem non integros
panes, sed frustula tantum panis habet sIta
Judaei hic mendici sunt, qui modo Barones videri volebant). iterum herbarum amararum aliquid capit paterfamilias, & in pulmentum illud, quod stramini&luto simile est, ut modo diximus, totum intingit, aitquemnon, κουαpΝ nn κ )κ'a Benedictus, Oc.qui nobis herbas amaras comederepracepisti. Comedit itaque, & alios quoque comedere jubet. In- tinctionem hanc scribunt fieri, ut necetur vis Venenata, quae herbis amaris inest: alii dicunt, vermiculum illis inesse, qui de hoc em