장음표시 사용
441쪽
da ortus interitu Stras. V. er sub nova fotina substantiali unitis, qua miscibilia in em remaueant laltem potcntia, secundum proprius virtutes, ita ut sitim solvi in ea tandi possit. In qua quidem desinitione contineo nitidi tur omnes conditiones tequisitae ad rationem mixti pro prae si rexi ct atque per ultima particulas excluditura ratione mixti ele mentum quod fieret ex transmutatione aliorum corporum sive elementorum in ipsum , ut si qua elementa aut alia corpora transmuteu tur in ignem. Non et nim propter caecis et ignis ille corpus mixtum,tum quia alia illa corpora in eo noviemanent secundum proprias virtutes; cu accidentia propria Nam licet ac transmutatus in ignem in eo remaneat secundum materiani affectam calore,ille tam in calor igo is non est propria virtus aeris,cum proprietas aetis non sit calor simpluiter , sed potius calor humidus sub tali essendi modo , quemadmodum
proprietas ignis est calor siccus tum etiam quia dum ignis corrumpitur,non propterea resolvitur nec poti s resolus eas in rc sex quibus accenditur,puta in liguum, chartam, talia hujusmodi.Porro mixtum,aliud est , quod ex concursu immediato elementorum fit nempe aquae, terrae , acris. Lignis; quo pacto vidcmus anas,herbas quam p urimas,lapides si metalla generari: Aliud autem est,quod po nisi mediate sit ex elcmentis,eo
quod fiat immeria te ex aliis mixtis Sic enim excibochylus; chrio saugetis,exsa itine caro pio ducitur. Quanquam ubi cabro ex sanguine teneratur, illa generatio non dicitur proprieti ilYtio, nil praesuppositive quatenus mixtum quod immidiate convertitur , productum est et lationem ex eliminiis, veta proxime ubi remore 'Pramittendi in ecund) asionem miscibilis convenire marim celementis, propterea quod acile dividi: comminui posssint, ut ea ratione facile ad invicem permisceantur. Item quia '' 'sunt substautiae ad inviccm activae iamivi, unde per varias lete actiones ad temperamentum sormae si flatitiali mixti debi 'tum se se reducant. 'um denique quia ratione humiditatis quae in iis repetitur, mathia illa facile confirmari potest varias
longuras; tum ratione siccitatis potest tandem contineri. Quae omnes sunt conditiones ad rationem miscibilis naturalis requisitae iideoque ab Aristotele sic di sinitur : scibile' id quod
facile terminabile existens,simul es passivum, aeti vimi Aenihilominus notandum est,mixta uoque nonnulla polle dici aliqua ratione miscibilia, quae scilicet per actionem reciprocam ita sese assiciunt nonnunquarn ut 3 illis tervium ali, Evod generetur , in quo remaneant aliquo Diodo ses
442쪽
cundum proprias qualitates Ites uiguis ciborum qualitates laere retinet; qua ratione&aves quae vescantur is cibus , eorum octiorem , aliaque proprietates videntur retinere. Jam vero quantum ad ipsam mixtionem, ut in praesenti sumst ut , potesto haec desi iri generatio mixti ex miscibilibus alteratis. Dicituri, mi butem generatio, ut distinguatura sola conjunctione recon-xtirm,. susione multorum.Item dicitur generario ruixti, ut distinguatur gen ratione elementi. Et tandem dicitur ex ni is cibilibus alicratis,ut ostee datur, eo fieri nisi ex praevia ipsorum alteratione sano seni desinit Aristoteles mixtionem dicendo, quod est miscibilium alteratoruin uni, seu actio qua miscibilia, praevia alteratione disposita, sub nova tandem forma substantiali unruntur.
Pramittendisn terti),elem esita quae sunt materia mixti e e estive etiam per suas qualitates ad illam generationem concuta et immediate,velim mediatione substantiae, vel saltem immediatione virtuti fluomodo ignis non solet hic habere locum, nisi per suam virtutem. netque enim de facto elementa quatuor conquere solent ad Iocum in quo generatur mixtum 'cum illud saepe, ne quidem fieri possit. Q aomodo enim per se aqua fieret materia illius rei quae produceretur medio in igne, ut nerrant de Pyraussis. Unde probabile est mixtum posse exiit te ex duobus , vel etiam ex unico tantum elemento se- eundum substantiam : modo alia concurrant saltem se eundum proprias virtutes id est modo adsint aliorum propriae qualita rixes prόptere quod possunt tunc per varias reactiones adten peramedium forma substantiali mixti debitum reduci. Quantum antem ad causam principalem hujusmodi mixtanis det mixti,multum probabile est,essi cael; lia eorpora, si ve agen- ii uni versalia talem causam,quae quidem respectu talis C clusiarionem induunt agentium pati ularium Licet enim effectibus particularibus correspondeant ut plurimum propriae sarticulares cauis;non tam eo semper sed multi repetiuntur effectus qui in nullam causam particularem reduci possiunt, sed so-iun in universalem, sicut animalia ex putii materi genita, mineralia tali jusmodiri sunt augem caeli causae principales illorum mactorum , influepte in ea mediantibus ipsis elementis , corumque.virtutibus tanquam causis instrumentariis quibus alterant' disponunt materia m. illorum ad forimae mixti rece mionem
. Jam vero quantum ad resolutionem quaesti tituli, an scilicet laneantelamenta fortue aliteri Tixto , ita quod in eo sint etiam
443쪽
ndi i s. l ortu O interhu Set QTtiam secundum-roprias Iubilantiales imas , jam suit ne, garave resolutum in horto in ea scilicet quaes bone libri primi in qua conclusum fuit, omnino impossibile esse, plures
formas substantiales uinutio formare eati lemmateriam uade dicendum est,elementa virtualiter solumauere in mixto ratio et
scilicet quatuor primarum qualitatum quae sunt propriae v rtutes elementorum, tam mixto teperiuntur ad quandam mediocritatem redactae. Cum quo tamen sit mixtum sietati huc magis coco positum qu in elementa Licet eniim iam laeto nulla tepe iratur compositio nisi substantiali5&aecidentalis, sicut in elementis; utraque taliae est in illo major quam in elementis coni positio quidem substantialis virtualiter, quatenus constat materia&forma mixti virtualiter formas elenaea totum continente;non quidem ea ratione qua antina nostra continet vegestativam silensitivam,sed quatenus est radix quatuor prituarum qualitatum qui sunt virtutes formarum elementatium et acclis de Naisset iam coro positio est nedum virtualiter. led etiam o maliter major,quatenus uillo formaliter reperiuntur illa quatuor et cmentorum qualitates,ex quibus proinde tanquam foranus accidentalibus hex ipso mixto tanquam subjecto fit una joc accidentalis coirpositio , quam in elemento . cum ita hoc saetantum duae cin illo sint omnes quatuor. ii ' Quantum velo ad ea,quae specialiter milita at pro composia bili diit formatum elementarium inmixto, haec ex tripici capite deduci solenta quidem primo ex eo quod ait Aristoteles,
mixtionem esse miscibilium alteratorum unionem sola autem alteratio non excludit formas elementorum. sed huic capiti facile respondetur , dicendo quod alteratorum hunc facit ibi sensum , id est praevia alteratione dispositorum , ut scilicet ex
iis ita dispositis rei ultet temperauectum debitum formae sub stantiali mixti,ad cujus proinde resultantantiam ipsa elementa formaliter pereant di destruantur non autem hunc facit sensum lyaltera totum,ita quod sub illa unione noti destruantur. Quod autem ex Aristotele,ut ex litteris,syllaba, ita ex elementis coni at mixtum, non propterea sequitur esse elementa ornia litetia mixto,sicut sunt litterae in syllaba Maudicat enim haec similitudo, &in eo tantum debet admitti,quod perinde mixtum est
ex electientis,quae aute unionern erant actu, non aurem sub una tan ; in Quo discrepat a syllabis Aliud vero caput ex quo hoc idem probare solent, est, quia
imittunt,dum generatur mixtum nullum potest assignari eleti tum diuid in testanti utroductionis formae mixti ita laetu
444쪽
debilitatum in suis dispositionibus, ut illarum desectu interite debit insus stiritia litet et sicut videmus aquam v crbidius a,ia vapore consister cum raritate calore non mediocri mergo.Sed his&similibus responditur,quod likerelamem seorsim ita stare possint de facto;ubi tamen contigerit dispositio idonea ad formam mixti , tunc praevalet contra ipsorum dispositiones,lpibrumque formam cum enim elementa sint matella mixto arum, proinde fit quod caeteris paribus Phoc est supto sitis dispositionibus adtatinam mixti debeant cedere.Sic aqua rosiicea, cum sit mixtum substantiale , non retinet tarmam subitantia istem aquae elementatis , quamvis in ea reperiatur humiditas in summo etiam gradu debita aquae elernentati; quia scilicet illa humiditas tunc non istium exclusione dispositionum', quae competunt formae substantiali quae rosa ceae illique idcirco cedit, Demum illud probare soleat,ex eoqaod nihil potest ab alio
separari,quod in eo non praeexistat: elementa autem formalitet separari a mixto,ex eo patet, quod dum lignum comburitur diis vel Iae prodeunt partes , quare aliae sunt formaliter igneae, a reae alue,aliae vero terrestres aut aqueaeo ergo videtur debete elementa formaliter praeeristere in mixto. Sed adhoc respondetui non prodire illa ex mixto per putam separationemri sed potius per novam generationem. Quod autem ignis actualis prodire soleat multis ex mixtis adhibito motu locali sol, qui de se non videtur productivus ignis , non propterea statuendum est, ignem in illis mixtis contineri tormaliter:ignis enim ille eonetatur ex attritu aetis inter corpora solida interceptiti eo quod scilicet aettunc ita interceptus comminuatur ira refiat supta modum formae iubstantialis aeri debitum unde subito accenditi r in ignem convcrtitur aer ille ita supra modum de bitum raretactus , ad hoc con utae are maxime calore qui ex praefato attritu haeris comminutione intenditur.
De mixti temperamento, utrum dabile sit temperamentum aquale adpendus.
esondeo , no esse naturaliter dabile tale temperamenturn
445쪽
In II De ortu S interitu Suasi. tum Procujus declatatione praenotandum est . tempera mentum quod quidem nihil liud es quam compositio seu conjunctio primarum: ccii latura qualitatum, quam exigit propria rei cujusque atura,ut serma substantialis in attriam
introducatuc in ea retineatur, id, inquam temperament uni
dividi in uniforme seu aequade ad poddus; tum in difforme lcitur autem temperamentum aequale ad pondus scia uniforine, cum omnes si ii vi posita quali rutcs, rumprimae,tumet tam secundae ut ut gravitas Glevitas eundem singulae inressionis gradum servent,tunc aut mest dissorme, quando non omnes aequales habentita dum in te usionis: sed si est, quod licet ex parte ipsius mixti non repuge et habere,qualitates suas in aequali gradu incensionis,id tamen repugnat ex parte agrati una naturilium sive elementorum concurrentium ad genetrationem mi xti: ergo non est naturaliter dabile tale timperamentum aequale ad pondus. Probatur minor, hoc ipso quod ex clementis concurrcntibus ad generationem mixti,debet unum vehementius imprimere qualitates suas quam alterum ,repugnat hoc ex parte agentium naturalium esse qualitates in aequali gradu in tensiouis in mixto:sed ex climent: concrutremibus adgeiri rationim mixti debet unum,chementiu iruptimere quat eo, te suas quam allecum ergo repugnate parte agentilum naturalium ipsius mixti, quod habeantur ejus qualitatis inaequali gradu intensionis.Pr turas , hoc ipso quod ex elementis concurrentibus ad sederation m mixti, debet unum est eucat. vius altero Haedo miliaritassicienter in alte tu in i lcbet hec ipso unum vehementius imprimere qualitates suas quam alterum sed ex praefatis elementis concurrentibus ad generationem mixti, debet unum esse activiust praedominari in alte
rum cuni re una parte non tantum concurrant limenta ad
mixtum praebendo matrata unde irat, sed etiam habendo se active,& agendo reagendo in se invicem , ut conceditur Maliunde sit semper actio agentium naturalium Lyroportione majoris inaequalitatis, seu cum excessu unius sentis supcra-liud ergo ex elementis concurrentibus ad Aetutione immixti debet unum vehementius imprimere eualitates suas quam alterum, ac proinde ex parte agentium natui alium sive ex parte modi agendi quo fit naturaliter mixtum, repugnaces in eo qualitates singulas inaequali gradu intensionis, subiodeque tam repugnat temperamentum ad pondu Dices pridi . , ideo ergo repugnat traxi temperamentum
illud ad ponduc, quia cum fici debeat peractionem miscibilium
446쪽
bilium elementorum inter se , debet unum effici edterptae do. initiati in alterum,subindequet vehementius implaintre suas qualitates:sed potest mixtum odieri modo quam per ac o. ni miniscibilium inter se,ut si fiat a caelo vel alia univet salicausa, quae e caciam habrat temperandi ad pondus omnes quail. tates elementorum ad mixtionem concurrentium et ergo non absolute repugnat mixto temp tamentum illud ad pondus, etiam ex patie agentrum naturali unus Reipondeo negando minorem et caelita enim non essici miaxtum nisi med ante alteratione qualitatum elementorum, quae in mixtis telucent propterea quId nou habet caelum ploducere mixtum nisi interveniente motu&alteratione,cum sit de producat ut primum alterans i consequenter ira imprimat influa Tum litum in elementa,quod eorum moveat qualitu es ut alte arentur Lalterenti&sic veram iactaut mixtionem ergo eoderri modo requirit ut, quod una qualitas superet dominetur aliis, ut possit age te in illas, ut supra dicebamus, etiam praesupposito motu caeli eas alteraate; ac proinde non possunt ab agentibus naturalibus ipsius mixti; ita aequaliter temperati qualitates ejus ad pondus, quod una qualitas maneat omnino aequalis altetis
sed a Deo soluto produci poterit aequalitas ista ad pondys,utpote qui solus facere potes mixtum sine aliqua alteratione piaea cedente seu mutua reactione miscibilium. Dices iecunisi, si ex parte agentium naturalium repugnareetern peramentum illud ad pondus,repugnare mari me,quia non pollunt agentia naturalia ad illud cum aequalitate concutiere; sed hoc est falsiim: ergo hilli d. Probatur Misor laoc ipso quod agentia seu elementa magis activa sunt minus densa , minus activa sunt magis densia possuot hoc ipso cum aequalitate acti.vitatis concurrerereum tuetc quod uetiueest de activitate corna pensetur per majorem illam densitatem: sed fieri potest quod est elemeetis, quae sunt respectu mixti agentia naturali , ea quae a cni viola sunt, sint minus deasa, petae vero sunt minus activa siet tragis densa, in majori quantitate ergo fieri potest quod agentia illa naturalia mixti concurra ut cum aequalitate ponderis in activitate. Rosson de negando minorem ad cujus probationem ego majorem , quod enim agentia naturalia seu elemerita manicactiva possint esse minus densata taminus activa esse possint in agis densa,ita quod coinpensetur minoris otium aestivitas petmaiorem eorundem activitatem , hoc probat quidem,quod si in tali casu agentia illa naturalia de elementaria agetent, quod i
447쪽
upetentaeum aeqtialitate activitatis, d tamen non probat quod est pro b dum,puta quod in tali casu agant, nec consequeo ter quod de facto agant cum praesita aequalitate acti tatis. Cum enim ut de tacto detur actio in ordine ad destructionem .debeat esse excessus mus agentis super alia, iceo fietiuod si supponatu aequalitas agendi a concutientibus de agi nistibus, ut hoc D propter aequalitarem intrinsccam, sive te- compensatam in ipsis qualitatibus ex majorii mino idensita tartaqiro tamdiu impidient se in agendo, subindeque quod nusquam dabitur actio illa cum aequilitate activitatis, quae
quidem rcquireretur ut reliaque tutus in m xto tempera mea, rum aequale a pondus Dices terti),terni ramentum ad pondus est omnium perse,ctissimum,eum per elissime distet ab extremis, puta qualita tibus sum; et intensis:ergo debetur alimii: rsectissimo mixtor sed dat it mixtum peti cetiissimum scili et homo praesertim is suo perrectisti no statuta sicut fuit in statuannocentiae bella Christo Domino: ergo Mabile est xdari debuit temperatnen, tum illud aequale ad pondus. Reson eos stingoendo antecedens , tenipetamentum ad pondus cst omnium persectissimum , loquendo Mathematico auxilitative Concedo est persectissimum, physice loque n. do init dine ad operationem redem suum, Nego. Finia enim temperamenti est motus consequente alteratiori ad quam quidem requiritur,ut silpra diximus , qualitatem unam praedominati cilicienter in alte tum, unde si fiat judiciis io debet. sectione temperamenti secundum majorem convenient iam ad suum finem,qui est operatio e motus,esset temperamentum l. lud aequale ad pondus omnino&prorsus impersecaui, sed lia:
est quod persectio ex qua concludi debet, aliquid dati in rerum
natura,est perseetio quae desumitur ex parte finis hos elationis; cum tauum quodque sit in rerum natura propter suam opera tionemn non ergo ex persectiove temperamenti ad pondus colis
liti phtest illud esse naturaliter dabile aut danium in rerum
natura unde quando asserit D. Thomas, quod in homine est maxima aequalitas compti xioms, ibi non loquitur s. Docto de aequalitate Mathematica , sed de physica juxta convinientiani ad linem seuo pernionem , de comparativo ad alia alii malia. Jam vero circa teinperamentum diis trine.
Notabis primo, temperamentum illud quod vocatu dis otidie, n quo scilicet tibi omnes qualitates aequalem habentura, dum utensionis vocari quoque temperamentum ad justitianis
448쪽
supple distribution m quia corpori unicuique tribuitu ea pro
scit onr,qua r exiget ipsius da Ura. At hi bis ae ita litatemhaac ad uititiam non consistere in indi si olli , s dii aberi r- tam latitud nem, intra 'utim semper coinvenienseriti in aerata cun in an inalibus an aliud niuast quam debita illa coa- naturalium qualii tui temperi Ssmorbiis utei di .itur illius temperie pei tu ibat: o; non cens tur ure modi p. tui batio, si ubi ei alicuius qualitatis vel xcessus ceti tu, notabilis uni coo quent: naturalium .icultatum opera tio es impedi thur. Hinc que etiam fit ut pro illa irrajori vel minoriae uri tate di clur sanitas vel persectior vel imi exsectior; tuncque citabsolute et cccta sanitas,ub intra latic nenii dei tam, necd si t.n cexce t. AtqRe huju modi puta uti est extitisse io Christo Domino, ni Virgine, tum iiii in s liarcntibusicum, is et D ' opera,ex speciali ejus amores provistantia. Notabis eclinil , temperamentum animalis in quo piae dominatur calori siccitas , per analogiam ad eicinent ut ignis, vocati igneum.Si vero praedomi natur calor tumiditas quod uti eum vocant, si anguineum Aqueu vero b praedo immihumiditas cum frigi trivulgo dici ut phlegmaticum. Trarcum denique seu clancolicum illud est in quo praedominatur frigus cum siccitare. Notabis tertia,quod ex semperamentis illis optimum, inani malibus latem persectis es s. oguin cum Q da s. ilicet vita&sinit. maxime posita est in calore humidos fiuntque ex sanguide piritus ii,qui exercendis operationibus vitae sunt necessa- rit Item cu i in nobis ouectationes intellcctus penoeant a sensu, inde etiam est, ut qui tanguimi iunt dicantur plus valere segenio. Quanquam celeriores suturi iunt animi motu . si quid accessem bilis,sive V m peram ut ignei ctiam arguinei bibosi minus constantes foretit,ois mcnt S . v gat ni temperaret admixta melancholia Pituitosi aurcii seu phlegmatici, tardi somnolenti est lolciat.
De principiis mixti juxta doctrinam hymico,
rum ubi Hatiro C muo.QV rei primo indit chymia velut alii loquuntur, alchy
449쪽
I lib. De ortu ito itu stu si pass)n eo chymiam esse facultatem seu artem quandam,
quae in te tetendis aut coagulandis per ignem xxtis versatur. Est autem haec hymia duplex licra quae tota est in quaerendis naedicamentis, quam ob causam vocatur medicina chymicas ultera vero in transmutandis metallis versatur, sub qua comis prehendit ut ars conficiendi auri At praeter hanc hymiam, quae quidem quoad utramque partem est proprie praetica datur speculativa, considerant naturam co poris mixti, uatenus continet corpora,seu principia saltes , in quas retalvitura clivis
micis De quibus qui de re partibus stuprincipiis: Cueres ecundo , quae" sat principia corporis mixti
juxta doctricam chymicorum,seu partes in quas resolvitur mixtum a chytricis. Resendati quod principia illa seu corpora in quae tanquam in ptincipia hymica resolvitur mixture, per artem hymicam,haee inquam principia sunt tria, puta Mercurius, ulphur, quae quidem tria patent is exemplo de longo viridi, quod com-buthnt; ex hoc enim prodit citius quidam vapor, qui in aquam potest condensati,nusquam tamen inflammati potest isque dicitur mercurius. Tum sequitur alterius generis vapor uliginosus, facile inflammabilis,qui nil cum quoddam ex arte cogi potest: huncque appellant sulphur. Tum denique ex partibus residuis quaesicciores sunt adhibita chymicorum induitii exis primitur sal.Sic in lacte ual, si antia, ut vocant butyrosa sitis , rea est: pars autem setosat si mercurialis ac denique se dicitue ea, quae est praecipua casei materia Qua etiam ratione vulgo
tam multis ex rebus exprimitur oleum, tum aqua mercurialis; ne demum earum faece saltem praebent. His autem accedunt terrain aqua quaedam, quae in mixtis reperiuntur, non quidem
tanquam principia hymica; quia ut jutit hymici, ab istis non
procedunt virtutes activae mixtorum, sed ad quana matrices aereceptacula principiorum. crram autem illiusmodi chymi. cam vocant caput mortuum uerram damnatam , quia nullam habet agendi vini Aquam vero appellant phlegma in D
inermem o, qua ratione ita appellantur principia illa seu cor pora,in quae per artem chimicam resol vitur mixtum. Rabon coquod principia illa vocantur sal, mercurius, tulphur,non quod supponant pro sal,mit curto fessulphure com- munibus, quae vulgo nobis teruntur imineralia quaedam sunt , sed quia cum istis habent aliquam analogiam, easdemque inter se disterentias sciva ut , unde&istis donantur nomb
450쪽
nominibus. Primo namque pia fatus ille vapor seu liquoi v catur mercurius,quia acidus est, aethereus, qui ex mxto crvites ignis xpimitur. Huaeque a unt, ileii incipium, inde mixta nulliuntur, sentiunt, moventur,colorantur ac seniores iis viri Sulphur autem seu oleum,aut etiam ut uncant , balsa nium hymicum vocatur, classius illud corpus in quod etiam resolvitur mixtum, quod pes proportionem ad verum commvn sulphur est inflammabile ce odorabile; nec mora, ut loquuntur habent L. mmmabisti mem aut odorabilitatem, nisi beis vesicio hujus sulphusis chymi. in quo a junt abundare sui . huc. commune tum risinam picem,&c. Item,ir doce ut illi illud est principium caloris nativi , unde etiam oti tu vegetatio&augmentatio rande misi exprimitur sal,quem ideo sic nond-nant,quia per pro potiionem ad communem de usualem hune nostrum tu marinum sapidus est;oriunturitae ex eo diversi g-nitis sapores in mixtis. Item in iis est principium generationis Incorruptibilitatis,siccitatim soliditatis , habetque vim. b.
litiget die purgandi Praecipuam. Suare quari , de modo quo separantur a mitti corpora illa seu principia bymica. Re ponae corpora illa chymica separari a ne et tis per vetam
generationem , ut pc proportionem dicitur de comm idibus elementis,quae mixto n. tur. li separantur. Unde nih:l est, ut de facto philosephi ch mica dissentiata peripatetica de matrii prima&forma lubilantiali, tanquam de veris corporis naturalis principiis Ni que est curat genti principia illa sua hy-rnica habere propriam ubi materiam primam, insubstantialem imam ex quibus consteat. Eam enim ob causam, mercurius, sulphur Via dia uatur, ii diei pia lymica,quod in ca resolvatur mixtum beneficio artis chymi Nod quidem non impedit quominus ea singula in qua uarie olvitur, sint ultatius resolu-b in, res formam substantialem, ut dici solet de te
mentis.in quaen turaliter te solvitur mixtum. Quare quinto,quae 'uoi sint operationes quas in iis iter .cienci, exerceat by vici, Respmura operatient illas esse dirasmen pesolutionem, unis de mixtum in tua reii, vitur principia cum c utam rem Soluistionis auicia speci S sumi duae , calcinatio soli et de extractio. Culeinutio ess,nne: in 'xti m rem viturin pulverem, quem cal-