장음표시 사용
151쪽
ret et cur s. m. De causis Peccatorum a tualium.
χrt, Deum fuisse illius seeseris a Oorem. In opere enim tuo, quo Αbsalon uxores patris sui cognovit, duo sunt inspicienda ; & mala volantas Absalonis agentis quod erat illicitum , di facinus, & poena, nempe, insamia, ac tristitia , quae inde Davidi resultabat. Primum Deus non secit, neque illud facienti cooperatus est et secundum Deus secit, & iusto iudicio suo voluit: A' Deo enim non ' m ιum, quando sit de malo bonum , ait AEugust. I. 3. Oper. impers confra δε-
XXXV. Idem de Christi inters ctoribus dicendum est. Lorum enim voluntas mala de Christi occisiori, Dei quidem permissu secuta est. Non Dei voluntate patratae bonum lamen, quod toti humano generi inde proinvenit, Dei consibio, & voluntate deἀcretum fuit: de hoc intendunt Petrus, di Distipuli in Act. Apost. Hinc S. Au
gust. in Enchirid. c. roi. Tantum cinquit in anterest, quid velle homini, quia Deo eongruas, ad quem finem
tuam. quisque referat voluntatem; unaur probetur , aut improbetur . Nam Deus quasdam voluntatex fuat, utique sonas, impletper malorum hominum νε- ιuntates malas s Aut per Iudaos mala-
motos, bona voluntate Patνis , Christuso reisue est o quod tan1iam. bonum sareum. est , in Apostolin Petrus , quando id sieri nolebat , Satanaia ab ipso, qui areidi
XXX UI. In hanc eamdem doctrinam conspirat S. Tho. 3. p. q. 4 T. u. 3. M 3. dicem et Eadem actio diverissimode iudieatur in bono . vel in malo , feeundam qM3d ex didieris radice proce dit . Pater enim tradidit Christiam , cis ipse semetip-- ex eMitate Θ ideo audantur. Iudas autem tradidit ipsum ex cupiditate ; Ddai autem ex invadia
Pilatus εκ timore mundano, q- tim it
Caesarem : r ideo ipsi Dituperantur. Alia quoque intentione Satan a Deo mitisti tuo; alia Satan Dei voluntatem ex
quitur; ut docet x. p. q. IIclx a. Ia
ad x. his verbis Mali angeli impis.
gnant bomines duplieiter . Uno modo , instigando ad pereatum : cis sie non mitistuntur a Deo ad impranandum g feae aliquando permittuntυν fecundam Dei Fusa iudicia. Aliquando autem impugnant bomines puniendo : sis mi tuntur a Deo. Sicut missus ea spiritus men/aκ ad puniendum Aebab Regens frae ι, ut dicitur 3. Reg. ultimo. Pa naenim refextur in Deum , sicut in priamum actorem : tamen maIi Angeli ad puniendum musi alia intentione puniunt , quam mittuntur . Nam ipsi puniunt ex odio . vel ia Didia ; mittuntur autem a Deo propter ejus iustitiam . XXXVII. Obiicitur secundo. ROm 1. v. 18. De quibusdam dicitur et Tra didit eos Deus in reprebum sensum, urfaciant ea , qua gran conventum . Et August. l. de Gratia & lib. arb. Deus. inqait) operatur in eordabus hominum , i linando voIuniases eoruum ira quod cumque , sive ias bonum , sive in m tam : sed sacere, quae non conveniunt,& inclinari secundum voluntatem actmalum , est peccatum; ergo &c. Confirm. Qsi excaecat mentem, ne videat divina, qui aggravat aures sne ea audiant, qui Obdurat cor, ue a ea per affectum tendat. est causa inducens ad peccata sequentia: sessi Deus excaecat, & aggravat; Isaiae s.
V. LO. Excaea ear popuIi, eis aurer ejus aggrava; Rom. II. v. g. Dedit eis Deus θινitum compunctionus , oeulos in non videanι , aures ut non audiant rindurat etiam i Exodi ro. v. r. cr dixit Dominus ad Mosen ingredere ad
. hac q. To. a, L. ad I. Quὸd qua tiam a d. verba Apostoli, eκ ipso textu, patet DIntio. Si enim Deus. tradit aliis quos in reprobum sensum , iam ergo rei obum sensum habent ad faciendum ea,
qua non eonveniunt. Dieitur ergo traia
152쪽
t m non prohibet eον , quin fiιum semsum reprobum sequantur ; Aut dicimur,
exponere illos, quos non tuemur. Ωuod autem Augustinus dieit in lib. de Grat.
O lib. arbitr. Unde fumta est Glossis , quod Deus inclinat voluntates hominum in bonum, & malum , sie inteIIigendum es : quia an bonum quidem
directὸ inelinat voluntatem , in malum autem, inquantam non prohibet Et tamen hoc etram eontingit ex meri-ro praeedentis peccati. Idem docet in 3. de Mιlo a. I. ad x. his verbis: Deus dieitur, tradere aliquor in reprobum sensum , vel inelinare volunIater in malum s non gri idem agendo , vel
movendo , sed potias deserenda , veI non impediendo : Ilaut si aliquis non daret
manum ea ensi, diceretur esse ea a casus iIIius. Hoe autem Deus ex justos υ- dieis facit , quod aliquibus auxilium . Non prasat, ne eadant.
XXXIX. Ad confirm. distin. maj. inii excaecat mentem &c. iaciendo , ut animus humanus inhaereat malo, de avertatur a divino lumine , est causa &c co. mal. Qui excaecat &c. subtrahendo gratiam , est causa dcc. nego mag.& similiter , disi. min. nego conseq. Exeacatis , obduratio sinquit S. Tho.
hac q. 79. a. 3. duo important. morum unum est motus animi humani in-Barentis malo , ω aversi a divino lumine ἡ ω quantum ad boc Deus non est causa exeaeationis, cr obdurationis , Acut non est eausa peccati. aliud autemen subtractio gratia , ex qua sequitur , quυd mens divinitas non illuminetur ad νeap videndum , θ' eor bominrt non emolis Iiatur ad rectὸ ν vendum: Ur quantam ad Iste Deus est ea a exeaeationis, o obdurationis. Deus enim est causa univerta-
Iis illuminationis animarum , sicut Sol est cauta universalis illuminationis corporum et ruiter tamen, ω aliter. Nam Sol agit illuminando per Neee talenta natura e Deus agit voluntariὸ per ordinem sua sapientia. Sol autem lupi, quanis tam ea de se , omnii eorpora illuminet ;si quod tamen impedimentiam inveniatim aliquo coetore , relinquit illud tenebrosum ; fui patet de domo , euius feneisura sunt Hausa : sed tamen illitas obscurationis nullo modo ea a est Sol: non enim suo judicio agit , ut lumen interius non immittat : sed ea a ejus ea solion ille , qui claudit fenestram . Deus autem proprio iudicio lumen gratia non immittit illis , in quibus ob-naculum invenit . Unie rauca subtractionis gratia es , non Dium ille , qui ponit obsaeuitim a sed etiam Deus , qui suo judicio gratiam nou apponit. Et p rhune modum Deus es causa exeaealto nis , Θ aggravationis aurium , Θ obdurat tonit cordis. Haec S. Dodior. Qiii bus consonat S. Augustiniis Tract. 33. in Joanu. dicens: Sic en/m exeaeat , sic obdurat Deus deferendo , ω non adjuvando s quod oeculto judicio Deere potest , iniquo non potest . Et Epist. ios. modo I94. ad Sixtum cap. 3. ait: Nec obduraι Deus impertienio malitiam . ssed non impertiendo miserieordiam .
XL. In quo autem disserant excaecatio, aggravatio . & obduratio, exponit S. Thomas citato loco, dicens et Qua quidem distinguuntur secundam e fectur gratiae , qua perficit intellectum Dono sapientia , ct assectum mollit igne
caritatis . Et quia ad cognitionem intellectus maxime deserviunt duo fensus , scilicet, visus , ω auditus; quorum unus defervit inventioni, scilicet, visus , alias disciplina , scilicet, auditur et ideo qua ιam ad visum ponitur exeacatio; quantum ad auditum , aurium aggravatio aquantum ad assectum obduratio . Pr
pterea ille dicitur obcaecatus, qui ita a Deo deseritur ; ut non aperiat oculos ad divina: ille aggravatus , qui claudit ad ea aures ; ille vero obguratus , qui per affetium ad ea non Lilectitur. XLI. Porro lic di omne peccaturr etiam ex infirmitate , vel ignorantia arguat , et , qui peccat , deesset gratiam ad evitandum peccatum; non tamen qilicumque peccat, dicitur ex caecatus, aut obduratus: sed ille solus , cui denegatur ulterior Fratia & lumen in poenam precudem tum p
153쪽
calorum , vel etiam unius peccati; ut eontigit Pharaoni , Sauli , Iudaeis &c. Unde S. Thom. hic ad i. ut ostendat, quod esto homo per excaecationem , & indurationem fiat deterior ,
hujus tamen Deus non est causa , ait: Ωubd eam exeacatio , induratio ex parte subtractionir gratia , sint quadam poena s ex hae parte homo non sit deterior , sed deterior factur per culpam , hae in eurrit, sicut ε' ea teras poenas.
XLII. Objicitur tertio. idquid est causa causae, est causa effectus : sed Deus est eausi liberi arbitrii , quod est causa peccari; ergo Deus est causa
peccati . XLIII. Respondeo cum D. Tho. haeqv. 79. art. I. ad 3. dist. min. Liberi
arbitrii, ut ordinabilis ad Deum, co. min. Ut defectibilis ab ordine ad ipsum , nego min. inquit S. D. γea a meilia procedens ab ea , feeundam quὸd subditur ordini ea a prima , Nisaucitur etiam in eausam primam .' sed si procedat is ea a media , fecundismquod eaeit ordinem ea a prima, non redueitur in ea usam primam: ut si minissεν Deiat aliquiis eontra mandatum Domini, hoe non redueitur iου Do minum , sicut in causam . Et smiliter
.peeeatum , quod liberum arbitrium eomia mittis eontra praceptum Dri , non reducitiar in Deum , sicut in causam . Simili modo respondet R. 3. de Ma- Io a. r. ad 4. dicens: Vectus eausa. ti , inquantam est eausatum , redueitu in ea usa m. Si autem aliquid proeedata eausato . feeundum qu d est causatum ,
hoe non oportet in ea am reduet. Si. cui motus tibia eausatur a virtute mo
tiva animalis, qua tibiam movet ; sed obtiquitar smbulationis non proeedit a tibia , feeuntism ubd est mota is virtute motiva . sed feeuniam quὸd defususcipiendo influxum motiva virtutis per Dum defectum a sla Meo elauis dieatio non causatur a virtute motiva. Sie ergo peeratum eausatus a Iιbero aris bitrio , seeundam quιὸ deficit a Deo r unde non oportet . quis Deus sit ea uota
peccati , Ite t D eausa liberi arbitrii.
XLIV. Ex his insertur, nec poteritiam peccandi, ut potentia peccandi est , esse a Deo ; quemadmodum docet D. Tho. in v. dist. 44. q. I. a. ΙωNam in potentia peccandi duo consideranda sunt. Unum est potentia, seu facultas naturalis , quae est principium actus, sive boni, sive mali: alterum est desectibilitas, seu potentia deficiendi ab ordine divino. Goad
prius, polentia peccandi est a Deo, cum illa potentia sit liberum arbitrium et omnis enim potestas, ut potestas, a Deo est . Quoad posterius, non est a Deo, sed ex ipsius creaturae imperfectione ; quae, inquant tim est ex nihilo, habet, ut possit deficere . nedum in esse physico , sed morali: sicut enim, ex quo non est suum esse, potest deficere ab esse: ita ex eo, qudanon. est sua regula, potest , regula deficere. Quare potentia peccandi potius est desectus potentiae, qu&m P
tentia. Cum enim, ut notat D. Tho. eitatus, potentia voluntatis humanae
sit per se ordinata ad bonum; quod possit deficere a bono in actii suo, non habet 1 eausa dante illi naturam : sed oportet, quὸd ea etur ex aliquo defectu in ipsa , per quem ab alis vinei potest , vel delectatione, vel fug- gestione, veι quorumque alio . ut ab eo,
quod est naturate sibi , ad id , quod essinuaturale , trabatur. Unde posse peccare , non est pars, nec ei sentia, sed de sed iis potius libertatis. XLV. Huic veritati patrocinatur s. Augustinus: tum lib. t . de Civit. Dei eap. t 3. ubi sic loquitur: in natura sit, ex eo hasint , iisd a Deo facta es e iat autem ab eo , is quo facta es , Miar. εκ ε - . Οὀd de nihilo Hr . Tum lib. I. contra Iul. cap. 8.
mapopter bonorum auctor Deus, dum auctor est naturarum et quarum spontaneus defectus a bono , non indieat , a
quo facta funt , fed unde facta sunt.
Et hoe non est aliquid , quoniam peni ius nibit est ι ω ideo non potes aώ νem habere , quod nihil es . Et quaest.
154쪽
quit ad quem non esse non pertinet, non est eausa defiendi . Quibus consormiter B. Fulgentius lib. de Fide ad Petriam e. 3 ita scribit et Ideo natura a Deo facta proficere possunt , quia esse
caperunt: ideo deficere , quia ex nihilo facta funt s ad defectum eas durit eonditio originis , ad profectum vero provebit operaιio Creatoris.
XLVI. Insertur quoque ex dictis , Deum multo minus cautare posse , seu infundere se solo habitum vitios m. Nam habitus vitiosus essenii aliter est proxima inclinatio , & propensio ad peccandum; sicut habitus honestus est inclinatio ad re id operandum et sed ,
gnat , quod Deus inclinet voluntatem hominis ad peccandum; ergo Sc. Et sane: pejor enim est habitus vitiosus, quam ut potentia peccandi formaliter
sumta , ut docet D. Tho. hac I. a. q. I. a. 3. habitus enim medium locum tenet inter potentiam, & actum et unde habitus bonus , vel malus , sicut in bonitate , Si malitia cedit actui , ita praeeminet potentiae: sed.ut diximus, potentia peccandi formaliter sumta , secundum id, quod dicit de dese-elibilitate . seu flexibilitate ad malum, non est a Deo; ergo multo minus habitus viliosus. XLVII. Obiicitur quartd.omne mainium opponitur bono et sed non repugnat divinae bonitati , qudd sit causa mali poenae ; ergo nec repugnabit , qudd sit causa mali culpae XLVIII. Respondeo cum D. Thom.
hac q. 79. a. r. ad A. Quod poena opponitur bono ejus, qui puniιur , qui privatur quorumque bono et sed culpa opponitur bono ordinis , qui est in Deum unde directὸ opponitur bonitati divina ec propter εοe non ea similis ratio de culpa, de pana . Et sal 3. de Malo a. r. ad 3. addit: subd poena opponitur euidam particulari bono . Non est autem contra rationem summi boni auferre aliquod particulare bonum ι eam articulare bonum auferatur per appo
sionem alteriuι boni, quod interdum es
melius I sicut forma aqua aufertur per appositionem forma ignis. Et similiter bo num natura particularis aufertur popaenam per appositionem maioris boni ,
per hoe stilicet, quὸd Deus ordinem iustitia in rebus statuit : sed malum eulpa est per aversonem 4 fummmo bono , a
quo summum bonum avertere non potest.
Unde Deus potest esse causa poena , sed
Tertullianus L. a. adν. Marcionem e. I 4. Marcionem enim confundentem
mala culpae cum malis poenae, de uir rumque Deum esse auctorem, asseretiis tem , sic alloquitur: Nos autem adbiabita diuinctione utriusque forma s separatis malis delicti, se malis supplicii malis eulpa , ω malis poena, Dum cuiaque parιi definimur auctorem ; malorum quiὸem peeeari , culpa , Diabolum et malorum ver supplicii , er poena Deum creatorem: ut illa pars malitia deputeis tur , ista iustitia mala eondentis judiaeta adversiss mala delicta . De bis erga Creator profitetur malis, qua congruunν
iudiei: qua quidem illis mala sunt ,
quibus rependuntur ; eateram suo nomi
ne bona , qua iusta , Θ bonorum defessoria , ω delictorum inimiea , atque inhoe ordine Deo digna. Et C. 16. Quid enim si medicum quitem dieas esse deinbere ferramenta verb ejus aer es, quo/seeent, Θ inurant , ct amputent , creonstrictent ; quando instrumento aristis medieus esse non post aed arcusamaIὸ secantem , importunὸ amputantem a temerὸ inure inurentem : at uo ita fer ramenta quoque eius , ut mala ministeria,
reprehende. Ita Marcionem perstringit Tertullianus, ut videret qu mine pie Deum poenarum inflictorem, Deum
L. Sed diees. Omnis poena est , Deo: aliquod peccatum est poena ; ergo aliquod peccatum est a Deo. Nego tamen consequ. Cum varietur appellatior squidem illud peccatum,)uod est poena alterius, non est poena, ecundum quod est peccatum, sed secundum aliquid aliud ; nempe, propter
155쪽
136 Quaes. VI. De causis Peccatorum actualium.
ter subtractionem gratiae, quae posset
impedire ulterius peccatum : Unde eum ipsa subiractio gratia fit que/am pCna , a Deo ; sequitur, quὸd per areidens etiam pereatum , quod ex hoc sequitur. raua dieatur. Eι hoc modo loquitur Ap solus Rom. t. dicens: Propter quod tradidit eos Deus in desideria eordis eorum , qua funt anima passiones quia , scillera, deserti homines ab auκilio diviana gratia , υineuntur a pasonibus. Ethoe modo semper pereatum dieitur esse laeua praeedentis pereati . alio modo eae parte subctantia actur, qui afflictionem indueti ; stae sit actus interior , ut patet tu ipsa ira , ερ invidia s sive acture remor, ut patet eum aliqui gravi Iabore opprimuntur, o damno, ut empleant actum pereati a fecundkm illud Sap. s. Lassati sumus in via iniquitatis. Tertio modo ex parte effectus p ut scilicet aliquod peeeatum dicatur panares e tu efctur consequentis quando se ilicet enectus gravis est, & molestus suo auelori: cujusmodi sunt remorsus conscientiae , infamia , paupertas , morbi, & aliae, quae ex peccato sequuntur, & amigunt peceaiorem Sed his
duobur ultimis modis unum peccatum
non Diram es poena praeedentis pereati, sed etiam fui. Ita S. Thomas hac t. a.
An Deus concurrat eum Creatura ad Peccatum invitus,& nolens F. I. RUOIutio negativa. I. Ico. Deus non influit in ma-
co , determinatus a concursu creaturae. Est contra opinionem Societatis superius relatam q. r. Probatur
primo. Nam haec opinio supponit, Deum decreto indisserenii tam ad bo num , quam ad malum offerre voluntati ereatae suam omnipotentiam; euis jus potestati relinquitur, eam determinare , sive ad bonum, sive ad malum eatqui hiijusmodi decreta indifferentia contraria sunt doctrinae S. Thom. elusique Scholae , ut ostendimus suo loco, agentes de voluntate Dei: & insuper in casu praesenti videntur suspecta, ob propositiones ab Innocentio XI. damn
tas 13. Septembris r 679. quarum prima erat: Deus donat nobis omnipotemtiam suam , ut ea utamur , Aut aliquis donat alteri villam, v I Iibrum s e. Secunda : Deus subjicit nobis fuam omnipotentiam et sed Deum praeparare suam Omnipotentiam , ut voluntas
creata pro suo libito ipsam determinet ad partem, quam maluerit, sciliiscet , ad actum bonum, vel ad actutumalum , est , Deum eam nobis donare , ut ea utamur: quia uti iuxta D. Th. supra g. I 6. a. r. nil aliud est, quam applicare rem ad aliquid exercitium, seu operationem I ergo dec. II. Scio , responderi a PP. Societatis , offerri, seu praeparare suam omnipotentiam, non eme eam donare, vel subjicere voluntati creatae; sed solum ex sua benignitate , & voluntate applicare suam omnipotentiam, ut a voluntate creata ad partem, quam maluerit, determinetur.
III. Sed omissio , quod praedictae damnatae propositiones afferuntur ab aliquibus ex Societate; ut videre est apud Ferre Tom. 2. in x. E. prope Κ-
a. in x. I. Trassi de Causa Peeeati Dub.
4. s. 1. n. 7. midquid, inquam, si de hoc; certum est. nulli unquam in mentem venisse, Deum abdicare a se dominium rei, suam omnipotentiam, nee illam proprie voluntati creatae redis de re subiectam ; sed solum voluntati creatae dare dominium usus, eamque ei subjicere quoad usum , & aeplicationem, ut scilicet ea utatur in eam partem , quae sibi maluerit: eo modo, quo quis dat amico villam , & librum , ut eis utatur; esto penes se retineat
156쪽
men dost nium usus, trans seri , & identis centur, sed adaequemur : sed quoad usum subjicit ex sua voluntate peccatum , & malitia eius non posi, illam. & librum: ergo cum hic si sunt cadere sub ordine ad ultimum sensus diinnatarum proposi Monum , & finem ; ergo nec sub continentia omishoe asserat contraria opinio , videtur ni potentiar.
in eidere in id, quod iam damna Ium VI. Confirm. hoc . Ut docet D. Th.
Iv. Probatur secundo, Deum non cum peccare sit deficere a re aula . si posse physice concurrere cum creatu- Ve arti S, sive morum ; necesse est , ra ad militiam peccati, sic, Deus ut peccatum procedat, ut a principio permittere non potest , ut sua omnipo- activo , Vel quas activo , ab eo, quod tentii concurrat ad id, quod Deus pote it deficere : sed omnipotentia, quae odio hibet, & quod in eius virtute est suum esse, nullo modo potest esse non continetur: sed malitiam pecca- principium defeetivum ; ergo &e.ti Deus odio habet. & insuper in Vir - Ull. Respondent, omnia haec vera
tute su .e omnipotentiae non contine- esse de eis, . quae Deus operatur provitur; ergo&c. Mai. prob. Nam pro pri- pria determinatione, tu ut causa perma parte , cum, teste Paulo a i Ephef. se e secus tamen de eis, quae operatur x. v. tr. Deus sit, qui operatur omuia ex determinatione alterius; quae etsi feeundam eonsilium voluntatir fua ς non operetur, Iantum in ea influit per ae- est credibile, ut sinat, suam omnipo- cidens , &per mi istud. tentiam concurrere ad id, 'uod V VIII. Sed contra prim b. Nam etsi luntas eius aversatur, & odio habet. Deus solui nex determinatione volun Pro secundi vero videtur certa et cum latis creatae concurrat ad malitiam; nulla causa possit concurrere ad pro- ita tamen ad eam physic E concurrit. ducendum effectum, quem non con- ut malitia aliter nequeat existere, nisi tinet in sua virtute; alias concurre- Deo coeffciente ipsam suo concursuret ad id, ad quod non potest con- phy sico, & reali: cumque, ex alia par
currere . . 4 te , Deus eam Odio habeat is iam sequi-U. Min. verd pro prima parte vl- mr, Deum odisse aliquid eorum , quae detur certa ex illo Sap. II. V. 1 . secit: quae est propositio contradicto-N, ει ι odiaι eorum, qua ferini , nee e- ria Scripturae dicenti: Nihil odisti egre. nim odiens aliquid eonstituisti. aut fe- Nec obest, qu d ad eam concurrat est. Quae exponens S. August. Tract. Deus, non sua, sed volunt alis erea is Ito. tu Dan n. ait: ueritὸ quippe odit, tae determinatione; hoc enim non tol- ω υμ lut a regula sua artis alienum . lit, quin ad eam instuat. Qtiod ostenis improbat vitium: amat iamen 'ume. do exemplo familiari apud Adversa. tiam in vitiosis, vel fanatione benem rios . Si enim quis volunta id trade-eium , vel d ιmnatione judicium . Ita . ret alteri manum ad scribendum qiicidia D tis . D nihil odit eorum, qua fecit: eumque vellet, cum voluntate tamen, naturarum enim , non Nitiorum condi- ut mediante illa recte scriberet , Mror, mala, quae odit, ipse non fecti a D simul cum displitentia , ut illa pravEde malis eisdem . vel sanando ea per uteretur et in casu pravae scriptionis miseνicordiam , vel ordinando peν iustis non posset verificari, hanc sin E concuretum . bona sunt ipsa , qua Deit. -- su illius suisse formatam, aut non esis Pro secunda vero parte prob. min. formasse scripturam , quam odio habe Riod avertit ab ultimo fine, nec ea- bat, Similiter quamvis monstra eveis dit sub ordine illius, non potest ea- niant eontra inclinationem causatum de re sub c. tu salitate. S continentia particularium: quia tamen hae, iuxta
omnipotentiae . cum ratio pmmae cau- Advertarios Minfluunt in eo inim prointa, de ultimi finis in Deo non solum ductionem concutim physico velo, de Tom. VIII. . S reali,
157쪽
reali; non potest verificari, monstra fieri sud caiisis particularibus, aut
ea non operari, quae sunt contra pr priam inclinationem ; ergo si omni e tentia, quamvis contra propriam inclinationem , concursu tamen physico cum creatura operatur malitiam , veri sicari non poterit, malitiam existere sind illa, aut eius concursu. IX. Contra secundo. Εκ doctrinae
D. Thom. ille solus potest positivd insuere in malitiam , qui unice potest esse causa desectus, qui est in actu et
ait enim in a. dist. 37. q. 2. a. I. Cum igitur peccatum dieatuν propter inordiia Nationem is fine, ad quem natura rationalis ordinata ea s non potes esse eausa pereati Deus , in quo nullus defectus caiare potest et fos oportet, quod pecearum causetuν defectu illius agentis , quod
e I posbile ad defectum , sicut est volun-
eas rationalis ereatura. Et hic I. L.
q. 79. a. 2. ad 1. Deus tinquit scausa actus , quod nullo modo es causa defeerus emeomatantis actum : atqui si Deus concursu suo physice concurrexet ad malitiam, etsi ex determinatione voluntatis creatae, esset causa desectus comitantis actum, & non s Ilus actus, ut exempla nuper allata demonstrant; ergo &c.
X. Nec valet quod dicunt, Deum solum per accidens, & permissiuE ad
malitiam concurrere. Nam concursas
positivst influetis in malitiam , etsi ex alterius determinatione, non est pergi silvus: sed, in doctrina D. Thomae ille solus permissiud concurrit, qui cum possit impedire , nec teneatur , non impedit: ita QM. de Malo a. I. ad x. Deferendo sinquit vel non impedienso sse ut si aliquis non daret manum caden M. Et hae q. 79. a. I. iv c. inquan tum aliquibus non pruet auxilium admirandum pereatum , quod si priseret non peccarent a additque, Deum non ege ausam peccati et Meui gubernater non dieituae causa submersionis navit ex hoe, Iu non gubernaι navem, nisi quando ubi abit gubernationem pot/ns , M-- gubernaue. Hoc est in sensu D. Th.
permi Qvh se habere ad peci' 'um, velle
non impedire, deserere, non dare auxilium ad illud vitandum et non autem ad ejus malitiam ponendam concuris
XI. Probatur tertio praecipud reis pugnare, omnipotentiam influere politive in malitiam , & Deum posivi v Edisplicere in illa. Primh. Quia reis pugnat, actionem aliquam egredi positive ab omnipotentia , & Deum illam non velle. Ait enim D. Tho Q. I. de Por. a. s. in cor p. Quod Deus non potest faeere , quod non potest Delle, rex quo inseri, quod cum Deus no possit velle peccatum , quia contra
rium suae bonitati; non potest peccatum effcere. Item I. p. q. 23. a. saad x. dicit : In Deo es idem potentia , ω essentia , ω voluntas , ω intelle ctus , O sapientia , ω iustitia . Unde nihil potest esse in potentia divana , quod non possit esse in Doluntate ius a sed peccatum pro formali malitiae non potest esse in voluntate Dei , ut Adin versarii latentur; ergo nec potest es se in potentia Dei. Ut enim dicit citata ui 1 s. a. i. ad 4. Potentia impor tat rationem pr/ncipii exequentis id , quod Iunias ε erat, ad quod fetentia dι igit. Sed, ad rem praesen remis, aperte loquitur in I. e-ιr. GCn. cap. 9α ratione 3. ubi format hunc discursum et Si Deus aliquid eorum , qua funx, odio babet, vult illud non esse . . . . Vult liar ων actionem fuam non esse , quo illusi se pro . veitur , vel mediat δ , vel imis me/iat/ . Hoc autem esse impossibile, demonstrat sic : Si res per voluntatem ubius in esse procedant f tunc oportet , actiomm , qua rex pνoducunιur , esse voluuiatariam . Sumiliter si naturaliter Ist ν
rum causa ἡ qtita sicut placet sibi sti natura , sic placet sibi Omne illud , quod
sua natura requirit . Iudicat ergo impossibile S. Doctor , Deum aliquid proinducere , & sibi non placere , sed displicere actione in suam , qua illud producit ; quia quidquid facit , vel voluntarie tacit , vel iraturaliter . Sed Adversarii volunt, Deum cum cre tur Digil f y GOra le
158쪽
tura eoneurrere physichad peccatum,& ei displicere actionem suam , qui ad illud concurrit , de esse illi in v
Iuniariam; ergo contra D. Thomam loquuntur
Xil. Dicent Adversarii. Deo quidem non posse displicere actionem suam , qua agit per se, & volens eam ;bene tamen di licere ei posse ae ionem , qua agit, ut causa pure permisisiva. & ex volun a te aliena.
XIV. Sed contra. Nam in primis
Deum agere , de non agere volunta-
r id propria voluntate; & omnipotentiam applicari ad agendum , non exim serio voluntatis divinae , impossi-hile iudicat D. Tho. ut vidimus e &m ultri magis eam applicari ex imp
rio voluntatis creatae . - SecundΛ .
Non potest percipi , actionem peccaminosam esse etiam actionem Dei , de physice procedere ab omnipotentia ;& aliunde Deus illam purh permittere: quia pure permittere non est agere . sed potius non agere. & non imis pedire, non auxiliari &e. ut vidimus - Tertio. Falsum est, actionem per-miisivam peccati esse Deo involuntariam , eique displicere et Deo enim non displicet, nisi quod est moraliter malum et altio autem permiis va pectati non est moraliter mala. Unde D. Auis
ust . in Enchirid. eap. Iom. docet, non eri pν Ner eius voluntatem , quod eistiam eoutra eius sit voluntatem . Quiι
non fieret , si non sineret : nee utique nolent sinit, sed volanr. Et eap. I a. ait: Deus uisur omnipotenr , e permiserierediam, euius vult miseνeatur , Lue per iudieium , quem vult obduret
nee iniquὸ aIiquid faeit , nee nis vo-δens quidquam Deir, Ur omnia, quaeumisque vult, faeit. Quae Augustini verba contrariam sententiam funditus everis
eem in Deo dari permissionem peeeati : unam quasi in actii primo : & hane esse collationem gratiae praevisae inens cacis . & denegationem gratiae praeinvisae essica eis; & hanc a Deo esse deiseretam , & volitam: & de hae InquisS. Augustinum , & Thomam. Aliam vero esse permissionem , seu actionem permissivam in actu secundo, de ex cui iv E ; εe hane consistere in influxu positivo omnipotentiae in malitiam peccati, & hane Deo displicere. XU. Sed hoc sinE sundamento in. SS. Augustino , de Thoma asseritur equi nunquam dixerunt . Deum insue. re in malitiam, sed sinere malitiam ρ ereata voluntate poni ; deserendo illam , non adiuvando ; non quidem impartiendo malitiam , sed non imparistiendo misericordiam . Hanc dira m
esse permissionem peccati exercith, ω in actu secundo, & non in actu primo, sic ostendo. Nam posita denegatione gratiae essicacis , in fallibiliter se. quitur peccatum ἰ sicut posita collaiatione gratiae effeacis, sequitur opus bonum: sed collatio gratiae , & adi uiatorium quo , est id , quo in actu se- eundo fit bonum ; ergo denegatio gratiae est id , ex quo sequitur peccatum , sicut ex subtractione lucis sequuntur tenebrae.
XVI. Addo, qudd posita permis.
sione influxiva in peccatum , varia absurda sequerentur . Primb. Qithd Deus adiuvaret hominem ad peetanis dum , esto non moraliter quia conistra inclinationem ὶ saltem tamen phy- sed . Secundo. omnipotentiam, quae est indeficiens. exerceri, tanquam per sui actionem , per actionem creaturae, etsi iniquam , & moraliter pravam . Tertid . Sequeretur, Deum non esses, purE permissis rem peccatorum , sed aliquomodo effectorem , contra sensum Patrum , & sanctitatem Dei essentia. Iem. Dicere autem , hoc sacere eum
displicentia , & non propria , sed ais
liena determinatione ; est assere reis , vel duo sibi repugnantia , ut supra
diximus; quia nihil a Deo fit, quod
non sit ab eo volitum et Vel Deum
subiicere creaturae ; quod esse indecoens, & damnatum, ostendimus.
159쪽
XVII .. c Onamur aliqui inferre , Deum , vel nolentem, e n. currere ad malitiam peccati. ex illo Isaia 43. v. 14. ubi Deus exprobrans, per Prophetam , populum , ait Semire me fecisi in peccatis tuis , praebuisti mihi laborem in iniquitatibus tuis . Ex quibus putant , Deum servire , &Iaborare; dum quasi invitus concuriarit cum creatura ad. eius peccata Operanda .XUUL Sed absque sundamento hoc dicunt: facit enim homo , Deum quodammodo servire, & laborare; dum patienter sustinet peccatores, & quos punire poterat , expectat, & quasi defendit. Unde lκκ. legunt, iupereatis tuis defendi te. Ita S. Hieronymus in secundum caput, dicens: verisba haec sic posse superioribus copulari, ut Iabor sit Dei se, a studo , defendere peratores: quae popul γ Iudaico
optim E aptantur. S. autem Grego. Tlus lib. x8. MI a I. r. 40. verba illa
intelligit de haereticis, qui Deum Sacrae Scripturae auctorem iaciunt servire peccatis suis; dum suos errores divino testimonio licet falso confir-m re conantur .
XIX. Secundo afferunt auctoritatem Concilii Tii dentini Seg. 6. Can. 6. sta.
tuentis et Deum non operari mala opera propriδ, per se ,. sed fottam permis ε ι ergo lentit , Deum aliquomodo influere, & nperari mala Gyera , et id non proprid ea volendo , sed . permittendo XX. Respondeo , neg. cons. Pro prima parte. Ex verbis ertim Concilii potius colligitur , Deum mari opera permittere quidem , sed: nullo modo ea operari .. Ait enim: Si quis dia
xerit . . . .. mala opes a ita . ut bo a ,
Deum operari , non permu δ δε tum , feleriam propriὸ, ω per se s alest ut sit
proprium ejus opus non minui. tro L. tio Iu a, quὰω voeatio Pauli: anathema sit. Qitem Cataonem ita ruit cori-tra Calvinum, qui, ut supra vidimus, volebat, Opera mala non minus quam bona esse opus Dei: sectsi Deus aliquem influxum haberet ira
opus malum, Opus m. lum esset Opus Dei, ergo dum ait , Deum se habere. permissio' solam , excludit Omnem innα-xum positivit m Dei in opus malum ,& solum admittit negativum , quat C-.mis sinit, & non impedit, ne ii crea'.
N I. Tertio adducunt D. Ansel-.mum l. de Casu Diaboli e. x s. dicentem r Non solism hoe habeι aliqtiis a Deo , quud Deus sponte dat s sed etiam quod iniustὸ rapit, Deo permittente. Et, it dieitur Deus facere , quod perm t ti: fri: ita dieitiar dare , quod permittit rapi. uuoniam igitur, permittent Deo , Augeius malus per rapi uam usus
est potestate a Deo sponte data . . De Ohabuit ipsum tita , quod non est aliuae , quam ipsum velle. Non es enim aliud velle , quam uti potestate volendi s sicut idem est loqui, titν potestate Ioquendi . . XXII. Respondeo , me non per- .cipei e , quomodo laudata Anselmi verba savere possint adversariis . Nam .
D. Anselinus dicit quidem , quod si-.cut Deus dicitur facere , quod permittit fieri; ita dicitur dare, quod per-. mittit rapi: sed non dicit, quod dum. permittit fieri, vel rapi, hoc faciat,
possitive concurrendo cum faciente, vel rapiente , & non pii re non impediendo. ne faciat, aut rapiat; quod debuiiset dicere . ut adversariis laye rei. Concedimu . quhd Deus dicitur facere, quod permittit fieri, &dare, quod permj iiii rapi: sed scutin hunonis, qui permittit fieri, non oportet, ut concurrat positive cum aciente; & qui pei millit rapi, ut concurrat cum rapiente ; sed satis est , ut non impediat, ne faciat , & ne rapiat z. ita, ui Deus perm liat pecca lum, quod est tapina, quia rapit λDeo honorem ipsi debitum; non oportet.ω qai rapit, trahat omiai polen
160쪽
idiam ad secum tone urrendum ad rapia ex Societ. dicunt: Deum nam . sed sat est, ne impediatur a ditionatὸ concurrere eum ereatura ad Deo uti sua potestate , sibi a Deo spon- peeratum , ea' quo se determinet ad te data ad rapiendum . illud . Et IZquier do addit: Deum υεlle
XXIII. t uario obiiciunt. Et si Omni-. escae iter eonditionat E a Bosem pravam ,
potentia influat physice in peccatum, prout a Deo. quia sic est bona. Un- adflue substitit, quod non sit causa de apud istos auctores peccatum non pro oria, & per se illius, sed solum misti l contra Voluntatem Dei.
permissiua: sed hoc est . quod inten- XX via Dalo tamen, Deum sua omiadi Concilium Trident. supra allatum ; nipotentia concurrere ad peccatum,. ergo &c.. M i. probatur. De ratim non ex propria determinatione , Mne caiisae proprie. & per se talis est voluntate . sed solitis creaturae, dii . influere in effectum, iuxta propriam mal. Adhuc subsistit, qutid non sit inclinationem; & mediante affectu, causa propria, &. per se directe in& inclinatione voluntatis. si causa fluens, transeat major. Indi recte , Sc si ratio irilis, & libera. Quare effe- per accidens influens, nego mai. Praecius monstruosi physice , natura pro- ter causa in proprie, & per se tale iniducuntur: quia tamen contra Omnum respectu alicuius emeelus, & causaria, incimaraonem fiunt, natura causa per pure Rermissiuam . datur etiam &se non est. Idem de eo, qui ex de- eausa indirecta. & causa per acci terminatione alterius apprehendentis dens possiti vh influens: & constat inietus manum, contra voluntatem eius eo, qui fodit sepulchrum , & in v formaret litteras; positive quidem il- nit thesaurum; qui quidem, etsi lior :le concurreret ad earum soranationem et sit causa per se talis inventionis, est non tamen esset causa per se , nec il- tamen . media fossione , causa per accr-li imputaretur , si non essent bene dens positive influens in illam . Unde
formatae . D. Tho. de Malo ad I 4. docet,
Et ratio est , quia causa Lationalis, qtthd hoc contingit. quando actio ea a& libera non operatur proprie , & pertingit ad ipsum est i ctum , quod est per
per se id, quod non operatur ex pro- arer dens; sitit effodient sepulchrum , per pria determinaetione, vel saltem ex suam ess sonem invenit ibesaurum aliquo affectit; quia sic non operatur, Clim ergo actio omnipotentiae pertingat ut distincta a causa in animata, & ir- ad ipsam malitiam , licet ei sit per acci- Tationali. Cum ergo quamvis omni- dens, non erit causa mere permissiva
solentia Dei influeret positive in ma- illius ; sed verE , & positi v E in filixiva
illam , id tamen esset non ex propria sicut effodiens sepulchrum non dici-. determinatione, nec iuxta, sed con- tiir causa mere permissiva inventionistra Dei inclinationem, & volunta- thesauri. Porro cum a Deo, Ob sum-tem ; non esset causa proprie , & per mam sanctitatem , & persectione tria vise, sed solum per accidens, & per- exulare debeat omnis concursus posi- missiva. tivus in peccatum, & concedi comXX lv. Respondeo ad hoc, quod cursiis solam permissivus; debet hic
conlinet totam adversae opinionis do- in pura denegatione gratiae constitui dictrinam , negari posse assumtum , nem-. in hoc enim relucet supremum i eous pe, quod instuxus omnipotentiae in dominium. malitiam sit contra eius inclinationem XXVI. Quod verd additur de so .& Dei voluntatem . Ut enim refert tibiis monsti uosis. Uel isti compara- P. Martii Trm'. 6. de Actibus huma-.-ri possunt ad naturam . vel causas uni-nis disp. 1. sect. 7. num. 8o. Suaret, versales& sic, esto non sint de pri-Lessuis, Herice , Alareon , Meralius, maria intentione illarum, sunt tamen Qui edo , Iagulerdo, omnes Auctores. det inlemi et secundaria, ut docedi . Thm.