장음표시 사용
161쪽
141 Quaest. VI. De caups Peccatorum actualium.
D. Τhorn. Ω, 23. de Veritate a. 1. In intentionem autem Dei nec primariam , nec secundariam reduci potest dc sectus peccati, ut ibi docet S. Doctor. Unde exemplum non es ad rem . Vel laetus monstruosi comparantur ad naturam, vel virtutem generativam
in particulari : & sic desectus monstruositatis nullo modo est a natura , nec a virtute generativa ; sed ex desectu virtutis, vel indispositione materiae , ut docet D Tho. 3. eont r. Gen. c. Io. num. 4. Qila propter in partu
monstruoso distingui debet id , quod vitalitatis, & persectionis in ipso est;& id , quod desectus est. Primum a virtute generativa provenire potest , non vero secundum ; sed ex desectu in causis particularibus provenire debet. Sic
ergo in actu peccati quidquid entitatis ,& vitalitatis est , a Deo esse potest ;quidquid autem desectus, &malitiae,
in desectum voluntatis reduci debet, Deo quidem permittente, sed nullo modo positi vh influente .XXVII. Ad alterum exemplum de
eo, cuius manus a prehenditur ad scribendum , jam supra dictum est. Modo addo. Vel enim apprehensio, &motio minus alterius hominis ad scribendum eli omnino violenta: & sic motus illius non provenit a virtute intrinseca manus ; sed a quodam impulsu exterius , & transeunter illi
impresso. Vel manus voluntarie offertur alteri ad scribendum quodcumque voluerit, sive bene . si re malis, iuxta determinationem applicantis manum:& in hoc casu non video, cur offerens manum non sit causa seriptionis , sive bonae , sive malae ; cum , etiamsi nollet scribere male , ex vi tamen prioris voluntatis, qlia spontaneh tradidit manum, imputaretur ei scriptior maxime si praevidisset, sore, ut ad inal Escribendum applicaretur. Cum igitur
Deus voluntarie obtulerit omnipotentiam suam ad quodcumque creata UO.
Iunias se deterni inaverit; & cum camilli praesentet in ea circumstantia . in
qua praevidit , lare determinandam ad malum, etiamsi hoc Deus nollet e
Non video , cur malum formaliter non sit tribuendum Deo , ut causae .XXVIII. obiici potest quin id. In
opinione plurium Thom istarum Deus est forma glavificans offensam lethais lem ; ergo potest esse causa esliciens illius . cans. prob. Plus est Deum causare formaliter , sive per modum formae effectum , in quo summe , ac infinitd displicet, quam illum causa repurd effecti ver quia causa efficiens est extrinseca effectui ; causa vero formalis gravificans offensam, est intrinseca saltem in esse morali .
XXIX. Respond. neg. cons. quae Varias instantias patitur. Et primo. In omnium sententia Deus est forma, saltem extrinsecE , & per modum obiecti moraliter gravi ficans offensam: cum tamen in communiori sententia Deus peccati malitiam effecti vh non producat . Secund5. Maiestas Regis . etsi per modum formae, aut per modum objecti possit moraliter gravi sicare osse nissam contra ipsum Regem commissam pnon tamen qua talis Ormaliter influere effecti v E in actiones iniuriosas regiae maiestati. Et tertio. In sentenistia Adversariorum Deus potest physice effective producere malitiam moralem ; de tamen non potest eam proinducere effective moraliter: & tamen
plus est physich effecti vh at quid producere . quam solum effecti vh morais liter, suadendo , consiliando &c. XXX. Disparitas ergo est, ex mo do , quo obiectum offensum gravi ficat offensim , & modo, quo causa ensectiva illam Oioduceret. Deus enim gravi ficat offensam non conversiue ,
sed aversiud : eo modo , quo summa Dei bonitas dicitur, specificare malitiam moralem repertam iii odio Dei,& quaelibet forma dicitur, specificare
privationem . At si omnipotentia Dei influeret phisice in malitiam peccati,
talis caula litas conveniret ei secundum intrinseca ; nempe, quia contineret malitiam , in quam influeret.
Ex quo magis apparet disparitas inter
162쪽
eausam sori ratem , & effectivam : quod causa formalis de se est indifferens
ad ea usandum effectum , vel per conversionem , vel per aversionem ; quia attingi potest modo aversi vo , vel modo convertivo. Hac enim ratione aliqui motus inter se contrariantur moraliter: quia lichi respiciant idem obiectum honum , unus respicit illum per mo
dum accessus, alter per modum re
cessitis; ut patet in amore Dei , liodio Dei; in spe , & desperatione . Causa vero physica immediath influens in effectum , nequit causare illum aversiiud , sed positive , & conversi vh , derivando ex suis intrinsecis praedicata , quae virtuti effectivae conve . niunt: quapropter si Dei omnipotentia effective malitiam peccati produceret, deberet in se activd eam , saltem vi tua liter , eontinere ; quod infinitae eius bonitati repugnat. Ex quo autem Deus gravi ficet offensam; sequitur, qudd Deus avertatur ab offensa , &malitiae illius infinitae contrarietur.
DUBIUM IU. An Deus sit Causa proprie, & per se
Entitatis, & Actionis Peccati, inquantum Entitas, &Aelio est
F. I. Quibusllam pranotatis referunis tur Opinisnes.
seu peccatum pro sormali; nec determinando , aut impellendo voluntatem creatam ad illud, ut blasphemat Calvinus ; nec ut ii voluntate creata determinatum , ut autumant PP. S cietatis; modo videndum est: an saltem Deus sit causa entitati, , & acti nis peccati. Pro quo
in peccato duo reperiri. Unum se habens quasi materiala; scilicet, actionem
humanam physich , & realiter egredientem a voluntate: & aliud quasi sot male; scilicet malitiam , & deformitatem , qua
actio recedit a lege aeterna, & dc nominatur formaliter prava . Quod S. Doctor, laudato loco, exponens definitio. nem peccati traditam a S. Augustino, explicat his verbis et August. in defini.
tione peccati posuit duo , unum, quod per
tinet ad subnantiam actus humani , quod est quasi materiale in peeeato , cum diis xij. Dictum, vel factum , vel concupiis tum . Aliud autem , quod pertinet ad rationem mali , quod est quasi formale in peerato, edm dixit: Contra legem aeternam . De hoc ergo , quod materiale est in peccato, nempe, entitate, de substantia actus, quaeri uius : an proprie, & per se causetur a Deo. III. Ut tamen omnis aequi uocatio
tollatur, hoc materiale peccati adhuc dupliciter sumi potest. Vel pure materialiter, pro entitare physica, realitate , & vitalitate actionis absque resin pectu ,& ordine ad malitiam. Vel formaliter; quatenus nimirum entitas
ipsa actionis substat deformitati, &se habet, ut subiectum denominabile sab ipsa. aestio igitur praesens pr cedit , non in hoc secundo , sed in primo sensu. Ideoque S. Thomas tum hac q. 79. a. 1. tum Z 3. de Malo a. 2. ubi hanc examinat, non quaerit: Utrum materiati peceati sit is Deo . Sed r utrum actus, seu actio pereati sit a Deo , & in
Σ. dist. 37. q. 1. a. 1. Utrum actio peccati,
inquantam actio , sit a Deo. IU. His praemissis, duplex est senistentia. Prima omnium Thom istarum eκ D. Thoma , locis mox relatis, afferentium , Deum proprie, & per seis ea utam esse actionis peccati, inquantum actio est: quamvis unus, vel alter videatur negare, Deum ad talem actio
nem concurrere concursu praedetermi
nativo, sed irrationabiliter, ut puto. Nam si Deus proprie , se per se est causa entitatis peccati, & hoc non praeiudicat divinae Sanctitati ; nec praeiudicabit, sive eam per se operetur con cursu simultaneo, sive praedeterminativo in
163쪽
144 causis Peccatorum actuatim
livo . Et hoc admittere videntur etiam PP. Societatis, qui concursum prae-
deterini nativum re it lunt ex titulo laesionis lιbertatis creatae , sed non ex titulo laesionis sit inmae sanctitatis divinae . Quae benὰ notanda lunt. V. Altera tententia est omnium seis re Societatis Doctorum , volentium, Deum eodem prorsus modo , scilicet, per accidens, Sc pernitisve influere in entitatem, ac in mali lana peccati. Dicunt enim , qudd i upposito decreto
praeparativo Omnipolcntiae ad concuriarendum cum voluntate creata ad quodcumque ipsa se determinaverit; hoc posito in manu erus relinquitur, seip
pi incipia ad pariem, quam maluerit, determinare, vel ad actum bonum , vel ad malum , vel ad actum bonum , vel ad eius omissionem . iuxta modum libertatis. inio sit, ut omnipotentia
sic praeparata , cum voluntas creata
se deierminai ad actum , influat simul cum illa: caeteriim Omnipotentia pure elicitive; voluntas vero creata elicitive , & deler minative . quia non solum producit actum, sed pro suo libito ei tribuit existentiam , volendo ipsum.
V l. Ex his principiis inserunt, Deisum minime ede auctorem entitatis, aut actionis peccati, etiam secundum suum esse physic uni consideratae . Et e.
nim clim aliquid fieri a Deo sit fieri
illo volente, & Deus non velit enti. ratem , aut malitiam peccati : ideo quamvis lua omnipotentia ad utramisque concuri at . dicunt, eas non fieri Deo alictore, nec ut causa proprie,
S per se, ut superius dictum est. Ad
hoc autem exco i land una ex hoc mo
tivo i edacti sunt. Cum enim non riΤhomis argumentum , quo impugnabant praedeterminalionem ad entitatem peccati, retor Queient in ipsos, dicentes: si Deus limulta nee concurrit adenti talein peccati, & non ad malitiam, cur non poterit prae determ irrare ad entitatem , & non ad malitiam ρ Ideo ut ab hoc laqueo sese extricare ni . coacti sunt negare , Deum per se concurrere adentitatem peccati , sed tantiimperiami uiue, & per accidens, scut ad in
. I I. Resolutio Assirmativa T. Icq . Deus est causa proia prid, & per se entitatis,& actualitatis phytica: repertae in peccato. Prob. primo auctoritate tu is Sac. Sripi. Sap. II. et . a s. ubi de Deo dicitur: Diligis omnia , qua sunt. I I. V. s. Omnia per ipsum facta sunt.
me mur , sumus. Ex quibus licet sic ratiocinati. Deus omnia, quae suntens, diligit; omnia, quae sunt, per ipsum sunt sacta, ab ipso est omnis nostra vita , motus . & esse : sed actus peccati, secundum suam phys cainentitatem sumti, sunt verum ac pr prium en ,, vita. & moius; ergo 1
Deoiunt, ut causa proprid, & per se tali . VIII. Hinc S. Tho. in 1. dis. 37.
2. a. 1. de Opinione, quae docebat, actus peccatorum nullo modo,
nec etiam in qua nitam actus sunt, , Deo esse , dicit , eam a paucis teneri ; uuia propinquissima est errori duplici . Primo. Qitia ex ea videtur sequi, quod sint plura prima prmcipia; de . ratione en i .n primi principii est : PUD
Nec dicatur , non sore primum princi inpium. Tum quia adhuc haberet esse ab alio. Tum quia quoad ahas acti nes esset a Deo. Nam coli ira insuris git S. Thomas. Et quidum contra
ment, MI quod a se esse non babet , ὰρ agere possit et cxm etiam per se durare non pissit . quod a se non est. Omnis et a m writis ab essent 1 a procedit , s operaιιo a Dirιute ἰ unde cujus essentia
164쪽
ob alio est , oportet, quia vistas. 6 op ratio ab alio sit. Contra secundum ait rQuhd quamvis per hanc responsionem
ev/taretur , quod non et primum simplieirer . non tamen m et vitari , quin esseι primum agens, si ejus actio in a- Iiquid prius agent non redueeretur, Levi in ea usa m. Secundus error est tQuia elim actio, etiam percati , fit ensquoddam , non solam secundam quὸd privationet, dr negationes entia dicuntur s sed etiam secundam quὸd res in genere exserates entia sunt f eo quὸἀω ipsa actiones in genere ordinantur esequeretust, si actiones peeeati a Deo non sunt, qubd aliquod esse essentiam habens, a Deo non esset: ω ita Deus non esset universalis causa omnium emtium . Ita S. Doctor . IX. S. Thomae consentit S. Anselmus lib. de Casu Diaboli e. xo. dicens et
Quὸd aliquid es . ὰ Deo sit, o Dei est e quod veris nihil est , idest . malum , ab injusto sit, ejus est . Discipulo autem quaerenti sier 2.3d quidem D
us naturas rerum omnium Deiat , fatendum es ; quὸd ver. singulas actiones
perversarum moluntatum , veIut ipsum pravum motum voluntatis, quo ipsa
mala voluntas se movet, faciat, quis eonredat y Ita respondet Anselmus rnuid mirum , si dicimus , Deum facere singular actioner , qua fiunt mala voluntate I rum fatemur , eum facere sim
gutas substantias, qua Runt injusta oο- tintate , O inbonoa action. t in asidiceret: Deus est eausa substantiae, etias genitae per iniustam actionem . puta , fornicationem , & adulteriunia ἔquin sit causa actionis, ut injustae, sed ut generativae substantiae ; ergo etiam poterit esse causa actionis, qui gignitur, quin sit causa injustitiae. a te lib. de Concordia praescientiae
Dei cum Lib. arta e. . Faeit sinquit Deus omnia, qua justa, πιι injina voluntate fiunt, ides bona opera . cr mala. In bonis quidem facit qu.d Iunt , s qu3i bona sunt: in malis verὰ Deit, quod sunt , sed non quὸd mala sunt . Et pollea et Meut Deus non facit irim Tom. VIII.
es , qui tamen facit omneι actiones ,
X. Eamdem esse S. Augustini me tem , ex eo colligitur; quod agens conistra Manichaeos pro principio statuit tquod quidquid bonum est, a Deo est,& quod a Deo non est , nihil est ; comisque omnis substantia, vel natura b na sit, aliquid sit, & nihil non sit, a Deo esse debet. Ita in Enchirid. c.
I 3. Omnis natura, etiamsi vitiosa es, inquantism natura ea, bona est ι inquantism vitiosa es , mala es. maest. 1 r. inter quaest. 83. Mali linquit; auctor non es . qui omnium , quα sunt, a reor ea ; quia inquantam sunt, inrauisthm bona sunt. Omne, quod est , inquantdm est , bonum es. Summὸ enimes illud bonum, cujur partieipatione funt bona eatrea . Et I. de Natura b
ni c. 24. Sinδ ipso factum es nihil. idest linquit in non est factum sinὸ ipso aliquid. mibus nomine subsantia non intelligit, ut putant aliqui, solan substantiam contradistinctam ab accidente ; sed quamcumque naturam , se ii essentiam, quae habet esse reale, Mentitas positiva est et ex quo fit, ut bona sit transcendentaliter, quia hae a
bonitas cum ente convertitur. modostendit enarrat. In Psalm. 68. dicens rQuod nulla substantia est, nihil omniano est. Et postea et Iniquitas ipsa non os subsantia , hoc est , natura . Et pro ratione subdit: Non enim iniquitas es natura, quam formavit Deus. Et ruris sum : Natura omner per ipsum facta sunt. Cum ergo operationes sive bonae , sive malae, inquantum operationes sunt,
entia snt , aliquid sint ; substantia sunt in sensu D. Augustini , naturae sunt, a Deo sunt: alioquin nec opeis rationes naturae , & gratiae entia esissent, bona essent, a Deo essent: quia nec illae substantiae sunt, ut substan tia dii inguitur ab accidente. XI. Probatur secundo rationibus D. Thomae. marum prima sumi tur ex
hac frι. 79. a. 1. e X Secundo dis. 37. q. a. a. a. supra relato, & ex
165쪽
do Malo a. a. PraeIaudatis enim locis ibi de desectu est : sed iuxta Adve eum prius arti praecedente statuisset, Deum nullo modo esse causam peccati; nec directh movendo voluntatem ad peccandum , nee indirecte, cum non teneatur impedire auxilio suo, ne a voluntate creata sequatur: γ' flea quaerens, an Deus sit causa enitistatis, & actionis , quae est in peccato; omnibus citatis locis, absolute, & abique ulla restrictione , aut alienatione assirmati vh respondet; statuit-cue , Deum esse causam actus, qui
sit causa desectus , qui est in actu , hoe discursu. Actus peccati , de eli ens,& est actus, seu motus: sed ex uir que habet, quod sit a Deo; ergo&e.
Min. prob. Omne ens, quocumque modo sit, oportet derivari a primo ente: omnis actus ab aliquo existent in actu causatur , eum nihil agat, nisi prout est in actu et omne auten ens actu redueitur in primum actum, stitieet, Deum ; & omnis motus cauis sari debet a primo movente. Non es se autem Deum eausam desectus, pr hat: quia cum desectus illi contingat, inquantum voluntas creata deficit ab ordine primi agentis ; non potest reduci in Deum, sicut in causam, sed in liberum arbitrium et sicut desectus claudicationis non reducitur in virtutem motivam , sed in tibiam eurvam se ut in causam. XII. Nec possunt subterfugere Adversarii, dicendo et S. Tho. solum velle, quod Deus in actionem peceati influat positive ; non autem quod sit causa eius proprie, & per se, sed solum per accidens, & permissiud. XIII. Nam D. Thom. dicit, Deum esse causam illius entitatis, de actionis ea ratione, qua primum ens, &primus actus debet esse causa omnis entis , & omnis actus : sed primum ens , & primus actus est causa proprie , & per se omnis entitatis, &actualitatis; ergo&c. Deinde S. Doct. dicit, quidquid entitatis , & actionis est in peccato reduci in Deum, ut in primam causam; non autem quidquid
sarios desectus actionis Deus causa est per accidens, & permissiva, ut Dub. praeced. vidimus; ergo entitatis illius actionis erit causa propria , & per se. XIV. Ulterius et God est causa actionis per modum moventis, est causa per se, non per accidens , & permissiua : sed iuxta D. Th. Deus est causa actionis peccati per modum moventis Iest enim causa illius actionis , sicut virtus motiva animae est causa motus, qui est in claudicatione ; ergo &c. Hanc doctrinam apertissime tradit λου.
3. de Malo art. 2. in corp. his verbis et,leeesse est , omnes motus causarum secun darum causari o primo movente . . . . Dens autem es primum movens νenectu omnium motuum , ω spiritualium . corporaIium . . . Unde eum actus peeeatim quidam motus liberi arbitrii , meeo se est aicere , quθι actur pereati , a quantam es actur, M a Deo. Sed tamen attendendum est , qu a motio priami moventis non recipitiar uniformiser in omnibus mobilibus , sed in unoquoquo fecundam proprium modum. . . Ckna
enim aliquid est in debita dispositione
ad reeipiendam motionem primi move tis, consequitur actio perfecta ferundisi intentionem primi moventix: sed si non
m is debita dispositione, car aptittidine
ad reeipiendam motionem primν movemtis, sequitur actio imperbaa . Et tune id , quod est ibi actionis reducitur ad priamvim movenν , sicut in causam e quod autem es ibi de desectu, non redueitur
in primum movens sicut in causam squia talis defectur consequitur in acti ne eκ hoe , quod agens defit ab oνdin rimi moventis, uoia ictum ea. Sicut quidquid es de motu in claudicatione , ea ex virtute mot va animalis s f ἀύ quidquid es ibi de defectu , non ea avi tute motiva , sed . tibia secunda, qtiba defit ab opportunitate mobilitatis a virtute motiva . Et concludit a Sisergo dirandum es , quὸd ram Detis sprimum principium motionis omnium , quadam sie moventur ab ipso , qu5d eis
166쪽
bent liberum arbitrἰum , qua si fueνint in debita dispositione, O ordine debito
ad reeipiendam motionem , qua move tur a Deo , sequentur bona actioner , qua totaliter reducuntur in Deum , Meiat in ea am . Si autem defietant a debito ordine . sequetur actio inordina
ta . qua est actio pereati. Et sie id, quod est ibi de amone , reducitur in Deum Arat in eausam ἡ quod autem es ibi de inordinatione , vel deformitate , no L. habet Deiam causam, sed DIum liberum arbitrium . Ei propter hoe dieitur , quὸ dacti. peeeati ea a Deo , sed peeeatum non est a Deo. Qitibus colligitur, ex mente S. Thorn. actionem peccati, ut aetio est , esse non sollim ex causalitate , sed ex motione divina r eo m do, quo mot us claudicationis, ut motus vitalis . est ex motione animae,& virtutis motivae ἔ & hoc non ol flante desectus , qui est in tali motu, ei non attribuitur , sed curvitati, quae est desectus tibiae . Et sic in casu praesenti XU. Secunda ratio sumitur ex t. ds. 36. q. t. o. 3. se . Quidquid habet idaeam in Deo, a Deo ponti vh ut causa propriE , & per se tali prodin. citur: sed actio peccati, inquantum actio est, habet id am in Deo; ergo &e.
in Deo. omne autem , quod ab aliqυι per se vente produeitur , oportet, quod secundis m hoe , quod ab ipso efctum es,
ipsum imitetur . . . . Et liseo eum omnis res is Deo produeatur, oportet , omnium rerum ι daas in ipso esse . Unde sic disi
curro: id, quod a Deo producitur eκ intentione, ut assimiletur sibi. Deo est , ut a causa proprie , & per seis, uia procedit ex inientione attentis red quidquid habet idaeam in Deo, ab ipso fit ex intentione, ut assimilet ut
Min. verδ probatur ex eodem 3 de Verit. a. 4. ubi eum sibi obiecisset quintum argumentum ἰ qudd vitium, cum aliqua natura sit, habere debeatidaeam in Deo, respondet et ad qui tum dieendum , quὸd sicut actiones maista quantam ad id, quia habent de e ritate , bona sunt. ω ὰ Deo sunt e ita es etiam de habἰtibur, qui sunt earum prineipia , vet essestio . Unde ex hoe, quὸδ
sunt mala, non ponunt a Iiquam natuis
ram , sed solum privationem. Ex quiis bus apparet, actiones, & habitus m Ios , quoad entitatem spectatos, habere naturam a Deo exemplaiam; & proinde idaeam , esto non quatenus mali sunt. esarius exprimit in 1.37. q. I. a. 1. ad 4. dicens et In actu
peeeati es aliquid similitudinem divi
iis , veI aliquid huiusmodi is fummo
bono exemplarum ... s idea seeundamboe , quisa semilitudinem Dei retinent, talia entia is Deo sunt et seundam v k3 quod a Dei similitudine recedunt , me etiam entia sunt, nee etiam 4 Deo sunt XVI. Ex hae ratione in sero prim ,rseeundum doctrinam D. Tho. Deum non causare en litatem actionis peccati solum per accidens, permissive,&quasi eam nolendo . Si enim quoadentitatem bona est, ens est , a Deo exemplata , est effectus Dei per se, sicut quaelibet alia res . Implieat enim , effectum aliquem ea ratione , qua assimilatur suae causae , S illius periectionem participat , esse praeter eius intentionem , & inclinationem ecum assimilate sibi passum sit de ratione causae per se , imo talis similitudo sit per. se intenta a causa prinis ei pati ; ergo implicat, qudd Deus pi
ducat entitatem actus peccati , eam sibi assimilando , & non producat eam per se. & volens it Iam. Eo vel maxime, quod , ut Dub. praecedente ostensum est ex S. Thoma , & August. in
Enthir. cap. Io. Deus neque iniquδ
Midquam facit , nec quidquam facit,msi voleus a
167쪽
1M Quaest. n. De eaussis Peccatorinn actualium c
XUII. Neque dicas: qubdactus peccati, esto gaudeat bonitate physic , cum tamen sit connexa cum malitia morali, quae displicet Deo, ideo tota actio peccati Deo displicet. - Etenim hoc quidem probat , praelatam actionem ea ratione , qua mala est, non posse terminare , nec amorem, Mee actionem divinam ἱ secus lamem. ea ratione, qua ens, actus , & persectio est . mia non obstante conne Nione eum malitia morali, adhuc re manet bona bonitate derivata 1 Deo , Tatione cujus est aliqua similitudo exemplata ab illo: unde non est, cur ratione talis bonitaris non ametur a Deo, a quo producitur, juxta allatum
Sapientia xx. testimonium : Diligis omnia , aua funi, cis nihiι odisi eorum , qua fecisti. Unde D. Tho. I. p. q. Lo. u. L. Oportet linquit ubd imami m babeat aliquid esse , aut quodcumq- bonum , inquantum es volatum a Deo.Qsia vero sibi poterat objici, Deum
odio habere peccatores, responstet ibi ad 4. 3 d nihil ρν GN , unum idem secundam alι quid amari, Ur secundism aliquid odia haberi Deus auis ι em peceatores inquant m suns natura quadam , amas: sic enim sunt, ab ipso JAt . Inquamam Uero peccato
Mnt ; csr hoe in eis a Deo non est iam de secu-km hae ab ipso odio habentur .
aibus constat, omne, quod est, a Deo seri, & quod ab ipso fit, ab ipso amari: & solum illud a Deo non amari , quod non est , nec ab ipsis fit.
Cum ergo entitas adius peccati a Deo sit , de fiat ab ipsi amatur secunis dum hanc rationem : & secundula quod a b. esse moraliter deficit, nec a Deo effet, & a Deo odio habetur. XVIII. Insero secundo et Deum noulatum esse causam per se entitatis, ε actionis peccati, ut entitas , S asto est; sed etiam illam , ut talem. , praede terminare.. Hoc enim tequitur, si , ut robatum, est , quatenus entitas, dcastio est,. habet in Deo. idaeam sui, dc
docet D. Τhom. in I. dist. 36. q. 2. a. 3. Idra dieitur similitudo , vel ratio rei tu Deo existens , secun am quisae es productiva ipsius rei, O pradeterminativa is Et in 3. de Verit. a. t. probat, Deum non agere ex necessitate naturae; quia quae sic agunt, Non pradeterm/nant isba finem. Hoc autem in Deo e se nou potest et Quia omne , quod agit propter Mnem , si non determinaι Abi finem , deinterminatur ei sinis ab aliquo superiori, quod non potes esse s quia omnes loquem
res de Deo intelligunt, eum esse eausam primam entium. Et ideo Plato refugiens opinionem Epicureorum , qui ponebant . omnia a casu accideres oe Empedoclis, cur aliorum , qui ponebant , omnia aeriadere ex necessitate natura s posuit taras esse. Et haMe etiam rationem ponendi ldaas, fellieex prae definitionem opertim agendorum , ν uir Mon . e. s. de Diavinis Nomιm dicens . Exemplaria dieiamus an Dea exinentium rationes su a rimatas, car Anulariter praerissentes , quas Theologia praede finitione, vocat. . ω divinar ,-bonas voluntas es existenistium praedet ei minativas . de effectivas, Deunisum quas supersubsantiatis esse tia omnia praedis si nivit , O produxit. Xι X. Placuit per extensum verba S. Ihomae transcribere, ut Adversarii videant, an haec vox Pra ιε-rnatio in scriptis D. Thoinae reperiatur .
Deinde ex iis se discurro: iniod ita, bei idaeam in Deo, est ab ipso non misium facium , sed praedefinitum , dc
praedeterminatum , quia idaea est pra. desinitio operum agendoriam: sed actiones peccati, ut actiones sunt, habent in Deo idaeam ; ergo a Deo sunt praeis determinatae, de praedefinitae. Si enim deterivinarentur ab alio, nempe, ii voluntate creata, ut volunt Adversarii, Deo per accidens, εc permissi vese habente ad eas producendas, iam Deus habet et causam ii eriorem se, Si non esset pii ma causa entium ἱ nec verum ellet, quod supersubsantialis es.sentia omnia pradefinivit , ac produxit. in1apropter S. Doct. citata 3. dari rις. a. 1. ait ἔ Inconvenienι est autem die
168쪽
ilitενε, φυδἐ si per aeeHens per eomparationem ad causam primam , Ur sit per se per comparationem ad causas fecundas a
quia quod est per se , priur es eo , quod
es per accidens e prius autem est eomis paratio alicujus ad causam primam , quam ad causam ferundam. ut patet in
Iib. de Causis. Unie imposbile eII, qu)d sit per accidens respectu causa prima , crper se respectu fecunda : potest autem aecidere δ converso . Sicut videmux , quod ea, qua funt casualiter quoad nos , sunt Deo praecognita , or or/inata ab ipso. Unde necesse est dicere , qu bd tota di- sinctio rerum sit pradefinita ab eo. Uideant ergo, quam elongentur a doctrina D. Thomae, ne dixWim a veritate, qui actionem peccati, ut actio est, ponunt esse per accidens comparate ad
causam primam , & per se comparate ad causam secundam ; iacientes prius, quod debet esse posterius, & posterius, quod debet esse prius et dum volunt, Deum, cujus est omnia, & singula praede finire ; accipere, & sequi determinationem creaturae .
I. III. RVyondetuν Adversariorum obiectis. XX. Eiiciunt prim3 varias Sacrae Seripi. auctoritates. Ut Isaiae 3o. v. a. , a filii desertores , dicit Dominus, ut fateretis eoinlium , c ' non eκ me , ω ordiremini telam , O non per me ipsum. Habacuc r. V. I 3. Munii sunt oculi tui, ne videas malum , t respicere ad iniquitatem non poteris.
Si respondeatur , Isaiam loqui de stonsilio pravo, non ut actus pnysicus est, sed ut pravus est ; quo modo
certh non est ex Deo. Nomine etiam tela intelligit concatenationem unius peccati eum altero; unde Prophetae subdit: in adderetir pereatum super perineatum . Certum autem est , positionem unias peccati, & additionem alterius non est e 1 Deo. Habacuc autem imquitur de malo pro formali malitiae, ta pro ui 1 Deo avertit
XXI. Contra in statur. Concupiscentia non est so aliter peccatum, ut diximus contra Calvinum, sed mat rialiter se habet ad peccatum: sed concupiscentia non est a Deo, nam
I. Dan. a. v. I 6. dicitur : Coneupiscenistia carnis , concupiscentia oeulorum , 6
Dperbia viιa , non ex Patre, sed eκ mundo es s ergo &e.
Respon. Concupiscentiam sumi posse, & ut dicit actum physicum tendentem in delectabile; & si e 1 Deo est. Sumi etiam posse, ut tendentem in delectabile contra ordinem rationis;& sic peccatum est: & de hae loquitur Ioannes, dum ait, quod non est
ex Patre. Quare eam vocat concupiis scentiam carnis, & oculorum, quae ex mundo est, seu quae magis amat mundum, quam Deum.
XX l I. Objiciunt secundd. Positoquhd Deus positi vh, &non solum per
missiuE operetur actum peccati, e dem modo operabitur mala opera, sicut & bona : sed hoc anathemate damnatur 1 Tridentino Ses. 6. Can. s. ergo &c. Maj. prob. Si Deus causaret per se mala opera quoad entitatem sumta, verum esset absoluth, quod causaret malum opus. Nam ut aliis
qua pr'positio sit absoluth vera, suffacit, quia praedicatum conveniat subj cto secundum id , quod dicit de mat
riali , & pro quo supponit; esto ei
non conveniat seeundum id, quod dicit de formali r ut in istis Albunses e-pus, album est dulae; ergo cum id , pro quo supponit peccatum, aut opus malum, sit entitas, &actio, ut haec propositio si vera: inur malumes per se causatum a Deo, sufficit, quod praedicta entitas fit per se causata I Deo. Quod maxin verificatur in opinione ponente peccatum prisformali in ea rentia rectitudinis debitae, quae certE opus non est, ergo ea uinsare per se opus malum, est causareenti talem, eui annexa est privatio. XXIII. Confirmatur. Haec videtur
esse legitima consequentia et Omnis actus est a Deo et quoddam peccatu
169쪽
iueo Quaest VI. De causis Peceatorum acyualium:
est actus illud nimirum, quod in quidem silpponunt , & dicunt de mata
commissione consistit ergo quoddam teriali naturam intellectualem libe- peccatum est a Deo . ram , quae t ut certum est a terminat di-XXIV. Respondeo , neg. mai. Ad lectionem Dei, qui diligit omnia, quae prob. nego assumtum . Ut enim docet sunt, & nihil odit eorum , quae fecit e S. Τho. in 1. diu. 3 . q. a. a. a. uuod- ia tamen signis eant de forma Ii alicumque nomen deformitatem simul eum quid displicens Deo ; ideo nequit abactu significat, sive in generati, sive in solute concedi , Deum diligere Impium,
Dὰο sit simplieiιιν . Unde non potes diei XXVI. Ad id, quod additur, in
absolistὸ , ευὸd pereatum sit a Deo , ut opinione collocante peccatum pro somhom ieidium , aut aliquid bususmodi a mali in privativo , dis . conseq. Est cauis nisi eum bae additione, inquanthm est sare entitatem secundum id preeisd, actus , inquantam est enr. Et ibi- quod entitatis est, nego cons. Causare dem ad 3. Deus linquit est causa entitatem, ut privationi coniuntiam,
bonarum operationum non DIkm quan- co. cons. Sic autem non causatur 1
tum ad essentiam actus, sed etiam quan- Deo, sed di voluntate creata: eo motum ad perfectionem, fecundam quam do, quo motus claudicationis , ut m bona dicuntur: utrumque enim agenti tus vitalis est , ab anima est ; ut vero influit, ut agat, γ ur benὸ agat. motus privatus rectitudine, a sol Sed in malis actionibus quamvir sit curvitate tibiae procedit. causa earum qia anthm ad sentiam, XXVII. Ad confirm. nego, conseis
non tamen est eatis; quantam ad do quentiam illam esse legitimam ; quia fectum e ideo abseItitὸ duendus est mutatur appellatio. Est enim similis
causa bonorum operum, non autem pee- huic : Omnis satuas a statuario : quod eatorum. Et haec quoque est mens Tri- dam aurum es salua cum fit statua . dentini. ex auro euo quoddam aurum sit asta
XX U. Ad ea ver δ, quae subiicium tuario; quia in maiori statua appel-tur , admisso ant. nego conseq. Esto lat sit pra formale statuae, in minorinim hoe nomen pereatum, seu opus ma- verh sumitur pro materiali: & statua- Iiam, titulo concreti supponat pro a- rius Deit quidem sormam statuae, stactu, qui substat deformitati; signifi- non materiam. Ita in praesentiet in miscatum tamen formale illius unich est tori sumitur actus, inquantum est a. deformitas illum afficiens . Haec autem ctus, in minori vero , ut substernitur verba, facio. eauso, diligo, & alia deformitati ,& privationi rectitudinis rsgnificantia actum animae interiorem, omnis enim actus fit quidem a Deo, secundum regulas appellationis, apis inquantum est quoddam ens; sed non pellant supra fgnificatum formale ter- secundum quod subiicitur dejectui, αmini, in quem ieruntur. Qua ratione privationi debitae rectitudinis. absoluth verificatur, artificem sacere XXVIII. Obiiciunt tertio D. Αua
domum, & imaginem, aut picturam, pustinum L. de Spirit. Iiti. e. 3r. quamvis ab eo nihil fiat eorum, quae dicentem: Nunquam legimur in Seripis de materiali se habent. Cum ergo tura . non es voluntas , nisi a Deo . Et Deus viceversa etsi causa sit actus, te recte: Alioquin percatorum etiam i quodentitatis , quae de materiali est in ρ - aias ιν auctor est Deus, si non es volumcato. non sit tamen causa deformita- tas nisi ab illa : sed dum asserimus, iis, & desectus; quae hoe nomine pec- actum peccati esse 1 Deo, cogimur earum sor maliter significantur; nullo asserere, non esse voluntatem, nisi , modo dici potest eausa per se pecca- Deo; ergo &t.ti. Et exemplum habemus in his con- Confirmatur ex D. Thom. 3. de cretis, Impius, leccator, Damon, quae Malo a. 3. dicente; Illud ergo per se
170쪽
potest esse ea a peerati , quod potest diariaὸ movere ad actum pereati. Atque
per nos Deus movet ad actum peccati et ergo per se est causa peccati. XXIX. Respondeo, dist. min. Noria esse voluntatem , ut naturam , nisi , Deo, to min. Ut desectuosam , negomin. Augustinus autem dum ait , Scripturam nulli bi dicere et Non es υο-
Iunias nisi a Deo. solum monere vult, a Deo non esse aequE voluntatem ma iam , ac bonam, alias peccatorum etiam auctor esset; non vero negare,
voluntatem ut naturam , qua ratione
bona est, a Deo esse: imo hoc contra Manichaeos passim probat. XXX Ad confirm. Miror, Ad verissarios existimare , D. Thomam ibi sibi
esse propitium; cum ara. 2. Praeceden te expresse statuerit, actum peccati esse 1 Deo. Loco ergo citato resolvit, Diabolum non esse directh causam peccandi; quia ad hoc oporteret, ut non solum extrinsece proponendo , sed inter tu, agendo, moveret voluntatem adactum pescandi. Ex quo tamen non
sequitur, quod si Deus movet internis volun Iatem ad actum peccandi, ei sit causa peccandi, sicut esset Diabolus et quia Diabolus moveret voluntatem , non solum ad actuin, ut actus est , sed ad actum, ut deficientem a recta rati Ne . At Deus movet quidem interius voluntatem ad agendum, sed non ad agendum desectuose ; desectus enim acineidit ex voluntate ereata deficiente.
Unde ibidem ad xx. Deus inquit es universale primipium cujuslibet eis mi , voluntatis , , actus humani , sicut funa dictum es inempe directd interius operando sed quod error, pereatum ,
deformitas aecidat in eo mo, vo-Iuntate , actione Bumana, hoc Pr venit ex defectu homim . .
XXXI. obiiciunt quartb. Deus a
ctum peccati non vult; ergo neque ipsum per se causat. Ant. prob. Deus non vult actum, cui praevidet in salinii biliter coniungendam scire malitiam, alitis censeretur velle malitiam et sicut
qui vult actum concubitus cuin advertentia, eam , eum qua concumbit, non esse suam, censetur velle malitiam fornicationis , vel adulterii. XXXII. Confirm. Adiuvans naucleis rum , ut navis ad portum perveniat,
non dicitur velle submersionem navis; etiamsi ea, per culpam naucleri male utentis adiutorio sibi praestito , submemgatur: & hoc quidem , esto adiuvans videat, quod nauclerux suo adsutoria math utetur , si iustam causam habeat non subtrahendi suum auxilium ἔergo similiter Deus non dicetur velle actum malitiae substratum, quamvis ad eam actionem advertens . qudd suo adiutorio male utetur , et cooperari velit. XXXIII. Respondeo, nes. ant. Cum enim quidquid est, nonnisi Deo volente ut, & quidem positi vh, si enssit; si Deus non vellet, existere a ctum, qui est materiale in peccato,
talis actus nunquam existeret. - Nec
dicas: quod Deus prohibet actum peccati ; ergo illum non vult - Nam respondeo , Deum non prohibere agere , seu actum, ut actio est, sed agere desinuosh, & inordinat E a regular& sub hac ratione Deus actum non vult. Sic vult Deus, ministrum suum baptitare; prohibet tamen, eum baptizare sacrilege: & vult Deus actionem voluntatis habentem pro objecto
Deum, vel proximum ἰ eam tamen prohibet, quatenus inordinate se gerit , odio habendo Deum, vel proxu
Ad prob. ant. nesci assumtum, tra quod plures militant instantiae. Pri-md. Deus vult actionem baptizandi, etsi praevideat ministrum, puta, haeretiis cum sacrilege baptizaturum, quin cenis statur velle sacrilegium. Unde S. August. Tract. s. in Ioann. inquit
haptrzavis ebriosus , quor baptizavit ho micida , quor bapti vit adtilire , si saltssmur Christi erat, Christus baptiα vit. SecundΔ. In sententia contraria Deus vult praeparare suam omnipotentiam ad concurrendum cum uoluntate creata, tu ea circumstatuta, in