장음표시 사용
181쪽
xsa cursis VII. De effectibus Meeati amalis.
LAE non eli idem ac reatus, seu oblisatio ad poenam . Prob. primo . Obligatio ad poenam eli posterior , quam macula; non enim dicitur aliquis esse vel peccator , vel immundus , quia
est ad poenam luendam obligatus; sedi conira, ideo est obligatus ad pue-nam, & poena dignus, quia eli peccati macilla inquinatus. Unde D. Th. in 1. dis. 4a. in expolitione textus: Matuta inquita es medium inter actum pereati , O reatum : quasi essectus actus , O fundamentum reatus . Addo , qu bdelli Deus nullam statuisset poenam pro
peccato ; adhuc esset anima post actum Peccati maculata, immunda, &statu peccati. IX. Secundo prob. Macula peccati redditar homo Deo abominabilis, Oixae
s. v. go. Facti funa abominabiles , si etia , qua dilexerunt et sed non redditur
abominabilis homo formaliter per obligationem ad poenam, cum hanc obligatiouem Deus non abomine lur, sed velit tanquam iustam; ergo Sc. Ex quo sic arguo: obligatio ad poenam est a Deo, qui statuit poenam contra improbos, voluitque esse ad poenam ligatos: sed macula peccati non est 1 Deo; ergo &c. X. Tertio pro, Damnati in inferno
continuo peccantes novas maculas con tralium et & tamen cum non sint in statu demerendi, non ordinantur 1 Deo as nouam poenam. E contra remissa culpa, de ablata maculam orta Ii, plerumque remanet obligatio ad pinnam temporalem ; ergo macula no
est obligatio ad poenam αXI, Accedit demum i quM S. Pius.
. ω Gregorius XIII. inter alios aristiculos Lune ordine 34. condemnave runt, qui se dicebat : In peccato duo sum , amu i 2 reatui a Danseuaue aluem actu, nihil remaneι nisi reatus, fletu obligatio ad poenam s ergo macula , quaest peccatum retiat, aliud esse det, quam obligatio ad poenam.
peccatum habituale non est sola denominatio extrinseca , desumta a peccato actuali praeierito non retracta Io. Prob. pr im6. Iisdem sere rationibus , quibusTOm. 6. in I. p. q. 8. de pere. Originis Dub. 3. s. r. Dii elidimus, peccatum originale in Polieris non esse ipium-m ut Adae peccatum , ut moraliter perseverans extrinsece denominans. Et
sane: nam si peccatum Adami prae Ierilum , ut denominans extrinsece , a morali ter perseverans in omnibus, non est sussiciens ad denominandos omueR peccatores ; quia Eeccatum originale constituit omnes intrinsecE peccat res , & inimicos Dei et eadem rationstpeccatum actuale perionale, ut moraliter perseverans, non poterit ho in inem constituere habitu a Iiler peccatorem ,& Deo offensum ; nisi praeter hoc aliquid intrinsecum ex eo in homine ma Heat , quo sot maliter, & intrinsecEio iustus dicatur , de quod Deus in illa abominetur. - Quod confirmo . Ut homo dicatur habitualiter iustus, non sufficit actualis iustitia, seu opus merit Orium praeteritum moraliter perseverans ; sed re qairitur justitia habitualis, ei intrinseca. qua formaliter denominetur justus: & ut docet Triden linum Sess. 6. e. I. qui non modo reputemur , sed ver justi nominemur, ε simus, iustitiam in nobis reeipientes cis .
ergo ua homo, dicatur habitualiter peccator, ac si, & non solum reputetur talis , non sumit actu 1le peccatam praeregrium moraliter perseverans, aliqaid intrinsecum perm neos ita eo poni debet, eri peccat ei uali relictum .
promisisset veniam poeniten libas, atque adeo non vellet eis peccatum re mittere ; macula peccati remaneret.
quantumcumque ipsi per poenitentiam illud retractaient: ergo macula est
182쪽
aliud, quam peccatum eommissum,& non retractatum.
seu peccatum habituale non eli habitus . seu qualitas inclinans ad bonum commutabile . Probo primo eκ Divo
arg. sed eun ira , ubi ait r Εκ pereato non νemanet positiv8 aliquid in anima , nisi dispositio, vel babitur , qua consein
qu uutur peecatum ex parte actus , ex
quo aIi quid ponit et sed maeula non est dispositio ex actu eausata , nee habitur :
contrariam requetudinem .... macula
autem δεδ gratia non aufertur ἔ ergo maeuia non ponit aliquid positivum in
iustificato remanent adhuc , saltem per modum dissolitionis , habitus pravi , quos per varios antecedentes vitiorum alius acquisivit: & tamen macula suit in eo per iustificationem prorsus deIeta ; ergo macula non est habitus . - Addo et unico actu habitum non aequiri , sed ex frequentatione actuum : sed macula unico actu metati contrahitur; ergo macula non est habitus.
ti mortalis, seu peccatum habituale est desectus, seu privatio nitoris gratiae, qui deberet esse in anima, eum
relae eiu ad oeccatum praecedens. Ita S. Τ homiς hac q. Ss. a. r. ad 3. his verbis : κι uta nou es aliqvid positiavὸ in anima . nee sigo eat privation mDIam , sed priDationem quam am nitoiari, a sima in ordine ad mam eausam, qua est pereatum se ideo diversa pee-eata d versar maeulas in tueunt. Et ost ite de umbra . que ea privatio luminis eκ obiecto alieti ut eo poris . Deian km d versitatem eo porum obiectoia eum diser tantur umbra . bus veriabis non solii in docet. maculam esse privationem nitoris; sed ulterius ex quo es Q, rivatio , non nudi , sed sua
causam respiciens , sicut umbra est
privatio luminis ex eorpore obiecto
sicut ad diversitatem corporum obiectorum diversificantur umbrae r alia enim umbra est , quae caiisatur ex homine, alia quae ex arbore et ita non lina est omnium peccatorum macula 2 sed ex dive sitate peccatorum diversae maculae resultant in anima. Iloe idem docet in a. di R. 41. q.
a. a. ad 4. dicens: Prrvatio Iratra non habet rationem maeula , msi fecundismquod ex actia praeedenti rndueitiar r ε ideo feeunddm diversitatem actuum sunt etiam diversa macula . ΩMamur enim quolibet actu peccatr mortaIlx qualibet virtus privetur , non tamen eodem modo: sed actu Iuxurie eastrias per se privatur . edi alia virtutes ex eo equeseri , secundam quod funt eastitati annexa e ν furtum autem actus justitia peν se ,
a Irarum virtutum eκ consequenti , is sie de aliis : ideo non oportet, quδου omnium peccatorum sit una maculae . . Eadem docet in 3. ds. 36. q. I. a. s. ad x. & in A. dist. IS. qu. L. art. 14 quorune. t. ad x. his verbis : χιamia vis quantam ad ipsam privatistnem gratia non differant maeula peceatommia δdisserunt tamen quant om ad ea am ,eκ qua maeula eo equitur : r feeundam hoe etiam quodlibet peeearum unam maeulam adaert, inquantam novum obis saeuium gratia ponit .
XVII. Probatur primo sie. Eodem proportionali modo loquendum est de macula, seu de peccato habituat personali . ac de macula . seu peccato habituali originali: sed hoc non in a lici consistere . quam in privatione iustitiae originalis per ordinem ad suam
causam , nempe , peccatum actualeis Adami , quod suit voluntarium noribis, diximus Tom. 6. in I. p. de pere. Orig. quoad essentiam Dub η. β. 4. ergo etiam macula . seu peccatum hibi uale personale contistit in privatione nitoris gratiae per ordinem ad suam ea uiam , nempe, peccatum actitate praeteritum voluntarium UO. lunia te propria .
XVIII. Probatur secundo. Id est Σ 1 for
183쪽
εσ4 VII. De esse Ilibus 'eeati actualis.
lat male constitutivum peccati habitu alis, quod primo, & per se excluditur per iustificationem, cum haec sit remissio peccatorum et sed quod prim b, O per se per justificationem excludi iur, est privatio gratiae , ex peccato actuali mortali praeterito indueta; cum gratiae infusio sit terminus ad iustificationis, ut docet S. Tho. hac
eit, qudd non pilit intelligi remisso. culpa, si non adesset infusio gratia i
si tui debet homo sermaliter peccator,& injustus habitualiter, cuius opeositum constituit illum habitualiter iustum, & sanctum; eram denominationes oppositae a formis oppostis petendae sinit sed gratia sanctificans est il-Ia , quae conuituit hominem habitualiter iustum , & sanctum; ergo illius privatio denominat ipsum &c. sicut
quia corpus denominatur lucidum. per lumen, ex absentia luminis deno minatur tenebrosum .mia vero animae nitor ex resul gentia divin, luminis est duplex unus eκ resulgentia luininis rationis naturalis , qua dirigit ut in suis actibus ad Deum auctorem naturae: alius - ex resulgentia luminis supernλ uralis, hientiae scilicet, & gratiae, qua perscitur ad Deum auctorem supernatu. rate in ; peccati macula dicit priva tionem utriusque nitoris: ea quod peccatum sit destructivum ordinis non solum naturalis, sed etiam. supernatura- Iis. Neque, ut vidimus, detur peccatum. mere philosophicum , quod non si contra legem aeternam, de non sit theologicum. . III.
ae X. . . Eiiciunt prim . D. Tho. hac
iustificationem impii non esse sinplice in mutationem , sed motum contrario in contrarium , atque adeis kpositivo in positivum et sed motus iustificationis est a peccaici habituali ad gratiam; ergo peccatum habituale est aliquid positivum , & non privatio Unde D. Tho. Qi x6. de Verit. a. Culpa sinquit aliquid ponit, o non
trario ex parte obliqui, co. maj. Eκ parte recti , nego mal. & conc. min. dist. cons. Et non privatio sola , co cons. Privatici, ut connotans actum positivum praeteritum , nego cons. Ut enim supra cum eodem S. Doctor
dictum est , macula peccati non est privatio sola, sed privatio secundum quod per actum praecedentem inducitur, sicut umbra per corpus sibi objectilin. Qiuare estb macula pro recto sit privatio . quia tamen est inducta exactu positivo praecedente , hoc lassicit , ut dum homo a statu Uceati
movetur ad gratiam iusti fieationis moveatur , contrario. Et hoc ad intenium S. Doctoris ibi satis erat . Nam ibi solum intendit distinguere iustificationem . quae fit per simplicem mu-t ilonem & non ex peccato praec dente , sicut suit primo iustificatus Adam, & iustificati fuerunt Angeli, iu'ificatione , quae fit eκ peccato. raecedetite M per motum , se ui dum 'mo de peccatore fit iussus. Ad hoc autem latis est, ut sat ex positivo in
obliquo coirn lato. Quod aper e indicat λ. 28. de Verit a. 6. ubi post allata verba statim subdit: in sent a enim gratia seeunaeum se
consideratai babes tantam rationem paeisna , nstra autem a iun m. culpa s nisi foeuoym quis relinc urar ex actu voluntaris prae dente; hcu tenebra non habet rationem umbra . ns ferundam quod retinouitur ex interpo tione eorporis opa ei . S e ut ergo ablatio umbra importat non solam remotionem tens bra , sed remotionem ecmorit imp dientis r ita reis
misia culpa non m m impertat ablationem absintia gratia , sed ablationem inipedimenti graιia , quod erat ex actu
184쪽
non fuerit , quia hoc est impuFbH. . sed
tit propter illum influxus gratia non imia pediatur . Quae mire explicant asseritonem nostram.
XXII. obiiciunt secundo. In homine, qui Principem laesit , pqstquam
actus laestionis transuit , nihil rem ais Ret , praeter obligationem ad poenam subeundam. & ad damnum resarciendum et ergo similiter in eo , qui De um offendit &c. Confirmatur. Meritum,postquam bonum opus transiit, nil aliud est, quam ordinatio ad praemium; ergo demeritum , postquam opuS malum tranuisvit, nil est aliud, quam Ordinatio ad poenam XXIII. Respondeo prim b, instando ar8umentum. Homo, qui reconciliatur Principi. & in ejus gratiam redit, nil aliud acquirit . quam exemtionem a poena, per extrinsecam condonationem culpae: & tamen homo, qui recon: liatur Deo offenso, gratia intrinsech ornatur, & non ei pure condonatur, aut non imputatur offensa ; ut contra Luthera nos. & Calvini. stas statuit Concilium Tridentinum α
Respondeo ergo seeund b, neg. c'ns.& discrimen ea. Quia sicut amicitia Principis nihil intrinsecum ponit in eo, quem diligit; it dum qujs, per
omni m . eius amicitiam amittit , nihil intrinsecum perdit, & solu m m aianet eκtrinsece depuzatus ad poenam . At sicut amicitia , & amor De, di iasundit in eum , quem amat, gratiam dc ear ita em : ita qui Deum offendit, ctriam actu offenta trans eho, manet gratia, ες caritate privatus: quae privatio maeul dicitur, Sc peccatum hahit trale, quia offensa non retractata habitualiter perseverat. Negari etiam posset ant. Nam, qui Principem graviter , & voluntari h laesit, quamdam in animo retinet inimicitiam, Se aversonem ab eo ,. donec ve Iit cum eo reconciliari . XXIV. Ad confirmationem transe
at totum; sed non est ad rem . cui in
ut docemur 1 D. Tho. hac l. 2. q. r. a. s. esto actus bonus sit meritorius, & actus malus demeritorius; non est tamen eadem ratio boni operis, ac meriti , sicut nec peccati, ac demeriti: sed ad actum bonum seqiii tiir ratio meriti, sicut ad malum ratici demeriti. In tantiun enim quis me
retur, quia bene ,& laudabiliter agit a de intantum demeretur, qui male , de eul abiliter operatur .XXU. Ubiiciunt tertiis. Ut ex Divo Thoma saeph diximus , hoc modo se habet macula ad peccatum, sicut umbra ad corpus: sed transeunte corpore non manet umbra; erg tianseunte actu peccMi non manet m
Addor qtibi omnis affectus depen
det ex sua causa et causa autem maculae est actus peccati; ergo remoto actui peccati non remanet macula in anima ἀXXVI. Respondeo ex D Tho. ha q. 96. a. a. ad h. discrimen esse et quod transeunte obstaeulo eorporis , remanet eor put diaphanum in aquali propinquit te , babitudine ad eo us illuminans Aideo satim umbra transit. Sed remoto actu peeeati, non remanet anim in eadem habitudine ad Deum. Et ra.
tionem dat ibi in eorp. . quia macula peccati importat desectum nitoris , propter recessum a lumine rationis, vetdivinae legis et Litet autem eset actus peceati , quo bomo distest a lumine rationia , vel legis divina ,3 non tamen
satim bimo ad illud redit . in quo fuerat sed requiritur aliquis motus vo Iuntatis eontrarius primo motu . Sient
si aliquis sit disans alicui per aliquem motum , non stasim cessante motu si ei propinquur ; sed oportet, quod appropin
quet rediens per motu . contraraum
Ad id, quod additur, respondet idem S. Do t. ibi ad 3. peccati
Deit dicantiam a Deo, quam quidem dicta vitam sequitur defectus nitoris bocmοιο . sicut motus Ioeatir Deit Dealem distantiam .. Unile sicut cessante motu nom t Ilitur distantia. localis, ita ne cessan
185쪽
1μ cursio PII. De esse libus Peerati a tuam.
Glsante actu preeati tollitur maeul . Quare maior distinguenda est: omnis effectas dependet a sua causa, in fieri, seu ut fiat. concedo. In conservari, nego mai. Et propterea quamvis maeula dependeat ab actu peccati, tanquam 1 sua causa . ut contrahatur, non tamen ut conservetur; ita ut cessante actu e esset macula . sicut cessante morii locali, quo laeta fuit distantia , non cessat distantia , sed durat ,
donec per motum localem contrarium iterum accedat ad locum , a quo recesserat. XXVII. Obi ieiunt quarto. Homo, transaelo actu peccati, non solum manet habitualiter aversus a Deo , sed etiam habitualiter conuersus ad creaturam et sed talis conversio exprimit
quid positivum , estque de genere ma-tii ; ergo macula habitualis peccati est aliquid positivum. Confirmatur. Peccatum actuale, inprobabili sententia , consistit in positiva tendentia ad objectum dissonunia legi ; ergo peccatum habituale ex actuali relictum in simili tendentia consistere debet. XX UlII. Respondeo , dist. maior.
Habitualiter convertis ad creaturam conversione habituali tantum moraliter, & extrinseca , quae sit ipsa conversio actualis non retractata , sed moraliter perseverans . cone. mai. nam omnis intentio efficax alicuius finis moraliter perseverat hahii ualiter . quousque non suerit retractata . Conversone habituali, quae sit sormalis, &intrinseca , nego mai. Macula autem ex actuali peccato relicta , debet esse aliquid intrinsecuin animae, in ea manens ex voluntario recessu a lum ne rationis, & divinae legis. in quo ratio peccati consiliit; quod non notest aliud esse, quam aliquod privat vum.
Unde D. Tho. hic art. 1 ad 2. ait: Post actum pereat ν nihil positiπὸ remanet in anima , n si dispositio , vel babitur e remanet tamen aliquid priυati-vὸ , scilicet , privatio conjunctistnis addimnum lumen.
XXIX. Q9δd si velis , hane conaversionem habitualem , ex actuali conversione relictam, esse intrinsecat et adhuc nequit esse constitutiva peccati habitualis et quia non residui in anima , quae est immediatum subjectum peccati habitualis, sed in voluntate; quae sicut actu proxime conversa fuit in finem pravum: ita habitualiter mane in ipsum conversa. Nec illa habitu aistis conversio ad creaturam opponitur immediate gratiae habituali, cui imis mediate opponitur macula, seu pe catum habituale; sed potius immediath opponitur caritati, quae est habitualis conversio ad Deum. Sicut ergo habitualis conversio in Deum, quae remanet in voluntate post actum dilectionis Dei super omnia, non tacithominem habitualiter iustum, ac sanctum formaliter, Se immediath: irae . eonverso habitualis in creaturam , quae remanet in voluntate poli actum coninversionis in creaturam, ut ultimum
finem , non faciet hominem habitu ais liter peccatorem a sed solum erit, vel habitus vitiosus, si pluries peccavit vel saltem dispositio inclinans per modum actus primi voluntatem ad peccandum . Et ita explicandi sunt aliis qui textus s. Thomae , qui ab Adversariis afferuntur: ut eX q. 14. de Verit. a. II. & ex I. dia I. q. q. s.
r. ad 4. Ut enim loquitur 3. P. q.
86. a. s. in cor p. Peccatum mortale, ex parte conversi inrs inordinata ad bonum commutabile , quam Iam dispositionem eatisat in anima , vel etiam habitum , si actus frequenter iteretur. Si erat autem dictum es , culpa peccati mortalis remittitur. inquantum tollituν per gratiam aversio mentis a Deo . Sublato autem est . quod est ex parte aversionix,
nibalominus remanere potest id , quos est eκ parte eonti sonis inordinata , eam bane eont1ngat esse sinὸ illa. . . . Et ideo nihil probibet , qtι in remisia eulpa remaneant dispositiones ex praee semibus actibus ea aιa, 'nae dicuntur peccati
retiquia . Si ergo tales dispositiones e M parte coversionis manent remissa
186쪽
p , non sunt ipsim peccatum habituale , sed effectus, & reliquiae peccati .
XX T. Ad confirm. nego ant. Ut enim tu aerius Ostendimus, et lain peccatum actuale in privativo , non inpositivo constitit. Diio lamen antecedente, nego consequ. Quia tententiae collocans peccatum actuale coinmissonis inpolitivo, ideoli alserit, quia putat, primum, quoi intelligitur in Peccato actuali. esse tendentiam in objectum dii sonum. At primum , quod intelligitur in peccato habituali, eii avertio a divino tu in ne gratiae ; habitualis au em coiversio ad creaturam eliquid consequens. ut dictum est. XXXI. O siciunt tandem . Posito, quod maeula peccati coiillitat in privatione ui oris gratiae, plura sequuntur inconvenientia. Et quidem pri in b. Q and macula, seu peccatum habituale ii ullius eiset speciei determinatae in genere ino s. Secundo. od omnia peccata habitualia eisent Muidem ra
gravius peccatum commisit; non haberet deteriorem maculam . in tarto . od cum privatio gratiae in uno peccatore non sit nisi una; unum tantum erit habituale peccatum in eo, etsi plura peccata actualia perpetraverit. X KKll. Hoc argumentum solutum manebit, si advertantur ea, quς β. praecedente in explicatione nostrae asisertionis ex D. Thom. attinimus , nempe, maculam, seu peccatum habituale esse privationem nitoris gratiae , non sola in , sed ut dicentem res. pectum ad actum peccati, ex quo inducta fuit; sicut umbra est carentia lucis, non nuda, sed dicens respectum ad eorpus opacum , a quo causatur. Unde sicut ex diversitate corporum oppositorum diversituantur umbrae , &reducuntur ad spectem corporum, ex)uibus resultant: ita ex diversitate pecifica actualium peccatorum , eκ quibus inducitur privatio nitoris gratiae in anima, pensatur diversitas specifica maculae, seu peccati habitualis. Nec sequitur, quod plurium, imo
omnium peccatorum sit una macula. Nam , ut ait D. Thom. in 1. diit. 31.
q. I. a. I. ad A. Cam Omotum perea torum mortatium genera hoe commune ιι beant, quod eratiam tolluui s non lais mera Omurum es una m Quia , θου dive
fa , fecunium quod defectus χνatia addνυ rsas ea uos refertur. Unde defectιs gratra ex actu luxuria proveniens . ormaeula illius pereati , se sis de altis . Ex quop bat, qu bd subir .icta gratia
baptis inali per novum peccarii iii moris tale, macula peccati originalis non reddit : Sed d fectus ille gratia , qui
per peccatum mortale iuriάιt , erit ma
se de aliis. X. c. III. maeres: Quid dicendum de inicula peccati mortalis , si homo
in puris naturalibus constitutus peccaret γRespondeo. Vel quod tunc macula esset quidem privatio nitoris ex absentia divini luminis naturalis , non ex absentia divini luminis gratiae. Vel quod adhuc eiset privatio gratiae ; quia illa in excluderet, si in subjecto inveniret ; & a Deo auctore sit per naturaisti averteret , si hominem ad talem finem ordinatum reperiret.
DUBIUM II. An Reatus Poenae sit effectus Peccati , quid sit; Sc an Peccatum possit
tum pae lae causat. Certum est de fide. Nam Scripturae pa.s peccatoribus poenas comminantur. Hoc autem S. Thomas hae q. 8 . a. r. sic
probat. id quid contra ordinem aliquem insurgit, dignum est, ut ab e ordiae, de Principe ordinis deprim
187쪽
168 Quarsio m. Me essectibus Peeeati actualis.
ur : sed omnis . qui peccat, contra aliquem ordinem agi , cum peccatum iit actus inordinatus; ereo dignum ei , iit ab eo ordine desti m a ur e sed haec deplessi i est poe ri; et go diqnum esse depressi, ite est sis di num poena
II. C. iiii autem l prosequi ur D. Th. tres sini ordines , quibus sub ε ui humana voluntas, ideo triplici i Ceila puniri potest is . qui peccat. Pranio enim
.subdi pur huimni natura ordini propriae ra ioni, et ita ut debeat operari lux ta dicta inen luna in s rationis. Secundo. Subditur ordini hominis ex e uis Ru bernatilis, vel spiritualiter, vel tem
poraliter, phlitice, seu aeconomice. Terti 5. Subditur universali ordini divini regiminis: ut tibet autem horum
ordinum per peceatum pHrveνxitur. dum ille , qui pee eat , agit 6r eontra ratio nem , eontra legem humanam . contra legem diDinam . Unaee triplicem Paenam incurrit: tinam quidem a seipso , qua est eo cienti. remorsus i aliam vero ab homine a T etiam vero a Deo .
III. Nolo tamen primo. Ex D. Th. hac ad i. qu bd est 6 ocena, de realus poenae, utpote consequens peccatum, quatenus malum ratione inordinationis, sta per accidens, & praeter intentionem peccantis; per se tamen conia sequi liir ex natura ipsius peccati .
Quare sciit malitia , & inordinatio acius peccati , esid non sit intenta ii
peccante, eaque ratione sit praeter intentionem elus; non tamen per accidens se habet ad peccatum , cum sit potius sor male peccati et ita reatus poenae inordinationem consequens , est quidem praeter intentionem peccantis, qualenus peccans eum non intendit; habet tamen se ad peccatum, eiusque naturam per se , non per accidens, prout ex dictis peccatum est pelvet si-vilm Ordinis. IU. Noto secundo eum eodem ad a. Aliud iudicium serendum eme de pinna , & de re tu poenae. Nam plena
inquantum iusta est, bona est , de secundum ordinem justitiae. Nam Ordo jusitia laus Tho. in I. de Malo a. I.
perna νpsa es bona Irmphe tir, sed ormala nute . Et hoc modo ii ista esse .po est , & a Deo , ω .:b litiatine in- fi cta r sed sub hac rxione ipsa poena non est ed dius ρε eat διν se , sed di positive . inqua litum pecca um disponit ,
cati est, S mala, uxta illud Diony. si c. 4. de divin. Non lin. Puniri noues malum , sed fert paena dignum . s. II. RUOIulio feeunda partis Dubi . V. Uaeritur hic : in quo formaliter
consistat reatus poenae . Reaistus poenae sumi potest active, pro ordinatione , sua Deus. vel Princeps ordinat hominem peccatorem ad poenam , sic postulante ordine iustitiae ;Et de hae non loquimur . Τum quia ista est justa. Se bona , & vindicans ordinem laetum a peccatore . Sumipotest etiam passivd, & significat nais tum eius , qui revera tenetur luere poenam, de factus est dignus poena: eo quod peccando, aliquem ex tribus ordinibus , vel Omnes perverterit . Unde reatus sic fuimus describi potest , quhd sit debitum poenae propter
peccaltim admi, lana luendae . Et dis seri tum a peccato, tum a poena Pe cari , tanquam meqsum quoddam inter utrumque, peccato quidem posterius , poena auium prius. Et in hoc sensu est effetitus peccati , illud ita consequens , que intimum ; ut aliquando peccatum iptum reatus nomine nuncupetur , ut EXod1 32. v. 3s. Peretissit Dominus populum pro reatu viis tuli. Et Deuteron. ai. v. g. Auferetuν ab eis reatus fanguinis. Et rationem dat D. Tho. in 1. dis. 41. q. I. a. i. his verbis: Reatus dicitur , feeunis
188쪽
ebluatio ad paenam . Et quia hae oblι-gatio quo ammodo est media inteν euia Pam , Θ paeuam ὐ ex eo quod propter culpam aliquit ad paenam obirgatur . ideo nomen medii Iransumitur ad extν ma . ut intersum ipsa eulpa , veI ει iam pana reatur dieatur. Hinc
Ul. Dico secundo . Reatus poenae , qui ex peccato sequitur , eique conjuno itu , est obli ilatio, leu condignitas ad pueram tuli inendam . Et pi halii r . Cum enim homo , propter peccatum , ad ιν cenam subeundam obligetur; praedieta obligatio est quasi media in er peccatum , ut effectus eius,& poenam , ut prior illa e dc conse- qtienter est verE , ac proprie reatus
Uri. Ex quo sequitur, qudd quamvis conti nilat, poenam non inferri , eo quod condonetur: imo quamvis poneretur . Deum non destinare peccato rem ad ullam poenam I hic tamen reatus poenae semper ex peccato sequitur. Semper enim is, qui peccat, redinditur poena dignus; & haec dignitas,
seu reatus ex natura peccati sequitur rqui' ei us enim peccatum contra ordinem insurgit, sub quo debet contineri; sequitur, quod qui peccat, natura in liter dignus sit, ut ab eo ordine deis Primatur , ut dicebamus.
consistat reatus , seu condignitas poenae seeuta ex peccato , varie loquuntur Theologi . Probabilius tamen judico , reatum , seu condignitalem ad poenam realiter non distingui ab ipso peccato; sed esse conceptum , seu eia sectum secundarium ipsius peccati .
Quare de peccato habituali , sicut de gratia habituali, placet philosophari.
Qiemadmodum uniar primarium gratiae munus est sine care hominem,
eum participem reddere naturae divi-n .e ; secundarium vero eli faeere ilia Ium dignum vita aeterna οῦ a peccatum habituale duo habet muneria rprimum est maculare hominem, cumque immundum reddere, & odibileui
Deo , privando sua gratia : alterum sacere illum convix num poena aeterna.
nae realitei non distingui a culpλ , locutus sum de reatu poenae aete Inaes qhil a culpa mortali separari nequit. Si enim loquamur de ream poenae temporalis; cum iste , etiam culpa momtali per infusionem gratiae ablata, reo manere possit, quousque . vel per poenitentiam in hac vita, Vel per purgatorii iκnem in sutura , fiat integra . satisfactior manifestum est , ipsum a culpa mortali realiter distingui ; cum realis separatio sit evidens signum realis distinctionis. Sed hic denominabitur a iure, quod habet divina iustitia obligandi ad talem poenam, quamdiu
ea non est totaliter soluta , aut condonata . Idem dico de reatu poenae peccati venialis; supposito , qui d mainculam non relinquat, quae talem reais tum sun dare possit. ut aliqui volunt. Si vero peccatum veniale aliquam maculam relinquat , quod nos probabilius iudicavi nitis stipra; reatus poenae temporalis erit effectus secundarius cuI-pae venialis r ut de macula peccati mortalis respectu poenae aeternae diis elum est.
Resolistio tertia Partis Dubii .
posse fieri, & esse poenam alterius: docent enim nos Sacrae Litterae , peccata praecedentia mereri, ut homo permittatur in alia , & alia peccata prolabi . Quare Apost. ad Rom.
I. v. LI. exaggerans in Erati ludinem eorum et Lui cum cognovissent Deum. . non sicut Deum glorνMaverunt ait v. 14. Propter quod tradidit illos Deus in desiderra eordis eorum . in immundat;am.
Et aliquanto post r Propterea tνadidit.
illos Deias in passiones Unominia. Et iterum : Tradidit altis Deus is reprobum sensum , ut faciant ea , qua no conet emunt. Et a. ad TheDI. a. v. II.
189쪽
de his, qui earitatem veritatis non reis reperunt , ut salvi fierent , ait et Ideo
mittet illis Deur operat onem erroris, ut
δνedant mensatio . Hoc passim docent Patres: praecipvh S. August. I. s. eonistra Iulian. cap. 3. & in alm. s . &
S. Gregor. I. 1s. Morat. c. v. modo I 1.
di in Edeehiel. e. Ir. qui expressE dicunt , qudd qu Adam peccata funt paenaseeeati. Dissicultas est de modo: a scilicet peccatum induat, vel induere Possit rationem poenae secundum seipsum, & per se consideratum, prout est inordinatio et an vero mium per accidens, modo inserius explicando. S. Bonaventura , Scotus, Sua ,
Valentia, & alii a firmant, peccatum per se habere posse rationem poenae. At S. Thomas, ejusque discipuli, aliique plures id negant. Cum his ergo
consideratum nullo modo potest esse poena peccati, sed solum per accidens. Utramque partem asserti tradit S. Thomas hac g. 87. a. 2. ubi ait: De pre-eata dupI eiter latui possumus , per sese iatieet, & per accidens: Per se quidem
MuIlo modo pereatum potest esse poenarereati. Priorem partem probat. Nam peccatum per se consideratur, secundum qu dd egreditur ii voluntate; sic
enim habet rationem culpae r Sed de Tatione poenae est, qu bd sit contra
voluntatem ut t. p. q. 48. a. s. inem
derat S. D. ergo &c. Min. prob. Nam de ratione poenae est , qudd ut malum ,& disconveniens patienti; subindeque repugnans ejus voluntati, quae est i clinatio ad bonum proprii suppositi et peccatum autem secundiim se consideratum , seu quatenus dicit deformitatem. & malitiam, est voluntarium si item interpretative : quia esto peccator peccando nollet hanc desor mi
talem incurrere; attentis tamen cir
eum stantiis, quibus amat potius sibi Complacere, adhaerendo bono delectabi- Π, ac prohibito , quam ab illo se abstinere , censetur velle peccatum , &malitiam eius. inia te S. Doctor ima dist. 36. q. x. a. a. mingit i in quit i/em esse eulpam, paenam .
non tamen seeundis m eamdem rationem equia omnlr moa , inquanthm paena est , voliantati eontraria invenitur ἡ omnis antem eulpa volantarii rationem babet.
XII. Probatur secundo eadem pars . Poena proprie dicta semper est secuniadum rectam rationem , iusta est , ω, Iudice, qui eam decernit, volita, ac intenta et sed peccatum, secundum suam sormalem rationem , est conir rectam rationem , iniustum , nec illud potest Deus intendere , velle , aut illius auctor esse; ergo peccatum per se non potest inducere rationem
poenae. Consenti S. Augustinus I. eontra Menda elum e. rs. ita seribens t
Nihil iudieandus est dicere , qtii dicit, aliqua iusta esse mendae ia , nisi aliquα insta e se peetata , ae per Me ali a iusta esse, qua injures sunt. Quo quid absuνditis diei pο est y Unde enim est peccatum , nisi quia iussistia eontrariues 8 Et postea et Non ergo potes jusum esse pecc-um , nisi eum peeeati nomen in alia re ponimus, in qui quom N perem ; sed aut faeis aliqvid , aut
XIII. Dices tamen, peccati deser-mitatem, esto malam in se, posse t men ordinari ad puniendum peccatorem , eumque in ordinem redigendum t& sic, esse bonam, & habere rati nem poenae . Nec enim requiritur ad rMionem poenae, quhd fit a Deo tardi
uam positive influente in illam, sedalis est, ut ab ipso sit permissive;
ergo peccatum potest esse poma, non quatenus est a voluntate creata, sed quatenus est a Deo illud permittente,& ordinante ad finem suae iustitiae.
mg. ant. Cum enim peccatum sit intrinsec, malum, nullo bono fine potest honestari , ut patet in furto , mendacio Sec. Poena antem non sunt-cit, ut sit a Deo tantum permissiuErali,snuthim esset discrimen inter cui pam , & poenam, & Deus tam culpae,
190쪽
o anteeed. dist. eons. Ergo peccatum, inquantum est peccatum, & a voluntate ereata , seu ratione deformitatis potest esse poena, nego cons. Rallone adiuncti , nempe, ut a Deo permissum , & ordinatum ad finem suae iustitiae . co. cons. Ex hoc enim solum sequitur, quod peccatum non ratione sui , sed adiuncti possit esse poena : quod est secunda pars nostri aia serti , ut infra. Ita respondet S. Tho. in x. dist.
36. q. I. a. 3. ad x. ubi simili obisci ioni respondens: Dieendum tinquit ινυ bd omnis poena a Deo est, sed non eo dem mo s. Es enim quadam pana a Deo , sicut ab agente , sicut funt poena
fensus, qua per quamdam actionem causantur ; oportet enim , omnit actionis re
ductionem in rimum agens sieri, sicut in ea am. Quadam ver prva sunt ὰ Deo , non sicut ab agente , sed potikr
sietit a non agente , ut subtractio gratia . Ex eo enim, quὸd Deus gratiam non insuit , causatur in isso gratia privatis. Iroque autem modo invenitur paenaa unexa eu0a. Quia illa poena , quaeseitur per pereatum ex parte sua conversionis , est pana sensibiliter hominem affligens, ut ira perturbatio , cr labor inord/natus in pereato : ω bor quidem a Deo est , iis iusὸ ordinatur , ut qui do
Iectationem eontra Dei ordinationem appetit , prater Dam intentionem afflicti nem ineurrat, in hoc etiam, ub/ pro-μia libidini isse visur. IIIlus autemps a, qua es subtractio gratia , qua est effectui unius peerati , ω eausa alisterius . est ea cla Deus, Hut non agen- similiter aliarum poenarum simi-
Iium . Et hoe eonstat, sinὸ ordinatum a esse s ut qui contraria gratia appetit , gratiam amittat , Dei auκilium , quieontra Deum agit. Et per biane modum
nota ea ea a poena illius , qui est actus deformit peccati g non quia . tuum ea et, sed quia ipsum permittit ,
eum non impediendo , boe etiam similem iustitia ordinem eum pradictis babet rbiai modi autem oνdinis ea a Deus es.
Ex quo patet , qu. 4 id , quod culpa , Erpana dicitur , ferundum etiM ad peee
ta refertur , ut ab eo voluntariὸ exiens ,
se in quo ratio eulpa eo seir, inordinaistionem habet et sed Deundam quὸd habet
rationem paena ut a Deo , ordinatum.
XVI. Ex quibus probata manet posterior pars nostri asserti: nempe , quod peccatum per accidens, prout stat sub ordine divinae justitiae, possit esse poena alterius praecedentis peccati. Quod contingit tripliciter inquit iden . S. Doct. hac q. 87. a. a. Primis quidem
ex parte eausa , qua est remotio prohibentis . Sunt enim ea a inelinantes ad peccatum , passiones , tentatio Diaboli , O alia huiusmodi. Qua quidem causa impediuntur per auxilium divina gratia , qua subtrabitur per pereatum . Unde edmina subtractio gratia sit quadam pana , ω ὰ Deo, ut supra dictum es t q. s.
a. 3. sequitur, quὸd per aeeidens etiam peeeatum , quod ex hoe sequitur, paenudieatur. Et boe modo loquitur Apostolus Rom. I. diaena .r Propter quod tradidit illos Deus in delideria cordis eorum , qua funt anima passianes et quia scilicet d/ferti homines ab auxiIio divina gratia vineuntur a passionibus . Et boemodo femper pereatum dicitur esse poena praeedentis meeati. Alio modo ex parte substantia actur, qui affli monem induis eis a sive sit actus interior, ne patet imina ira , ct invidia a sise actus exterior , ut patet, eum aliqui gravi labore opprimuntur , damno , ut expleano actum pereati , fecundam Hliad Sap. Lassati sumus in via iniquitatis. Testio modo ex parte effectus , ut fellisee aliquod pereatum dicatur poena respectu sectus consequentis . Sed bis duohus m dis unum pe ea tum non solstm es poena praeedentis peceari , sed etiam sui . Quae adeo clara sunt, ut explicatione nori
XUII. Quapropter , ut observat idem S. Din. in A. dist. 36. q. I. a. 3 ad In actu pereati est at quid . suod