장음표시 사용
241쪽
Quaestis II. De Lege aeterea .
undum conditionem naturae ; puta si dicamus debitum esse homini , quddhabeat rationem, resolvit sic: Neutroatitem moti dicitur debitum, propter hoe , qu d Deus ereatura obligetur a sed potius inquantam ereatura debet subjiei
Deo , ut in ea divina ordinatio impleaiatur : qua quidem est , ut talis natur tales conditiones , vel proprietater bais beat , 6' quos talia operans talia conis sequatur
XIII. T, Ico secundo . Christus ut
D Deus, sive secundum naturam divinam , non est subjectus legiae iernae , benE tamen ut homo , seu
secundum humanam naturam . Ita D. Τho. hoc a. 4. ad 1. Prior pars probatur prim d. Quia, ut ait D. Tho. Filius Dei non est a Deo factus, sed naturaliter ab ipso genitus , & ideo non subjicitur divinae gubernationi et Christus autem, ut Deus, est filius Dei. Secundb. Quia Filius Dei est ipsa aeterna lex per quamdam appropriati O-nem. Tertib. Quia Christo secundum naturam divinam considerato nullus
est superior; ergo nullius superioris lege potest obligari. in arid. initia par in parem non habet imperium rsed Filius est aequalis Patri secundum
divinitatem, ut ex cap. x. ad Philip p. v. 6. Qia eum in forma Dei esset, non rapinam arbitratus es esse se aqualem Deo . Et ex Symbolo Athanasiano rAEqualis Patri secundam divinitatem.
into. Quia ubi est eadem numero voluntas non est obedientia, & subjectior sed Patris, & Filii secundum
quod Deus est , una est numero v luntas; ergo &c. XIV. Posterior pars traditur a S. Thoma citato his verbis: Dieitur autem esse subjectus Patri ratione humana natura , fecundam quam Patre dieitur major eo. Ilumana enim natura est sacta, ac propterea sub; ictiatur divinae gubernationi, de legi
XU. Contra primam partem -- stare potest , qudd Concilium Sirmi en se se atholicum anno 3s r. apud Ili
larium I. de Srnodra anathematismo 3. dicat: Si quis unum disens Deum, Christum autem Deum ante seeuta Filium
Dei obseeutum Patri in ereatione ominnium non eonfitetur a anathema sit. Et Anathemat. x7. Non enim exalu mut , vel eomparamus Filium Patri .
sed subiectum intelligimus: neque enim descendit in Sodomam sinὸ Patris volum rate , neque pluit ex se , sed a Domino , auctoritate seitieet Patris I nee sedet in dextera is femetipso, sed audit dieentem Patrem et sede a dextris meis . Quae in serius nu. fr. exponens Hilarius ait et
Et vel in eo quidem maxim non eomparatur , nee eoaquatur Filius Patri,
dum subditur per obedientia obsequelam est , dum pIuir Dominus a Domino , ne ἡ Ρ ipso seeundam Photinum , aut Sa bellium pluerit, ut Dominus is Domino , dum ad dexteram Dei thm eouedis ,
ehm sibi ut eo ederet dictum sit, dum
mittitur, dum aeeipit, dum in omnia
but voIuntati eius, qui se misit , obsequitur. Ergo Filius Dei subiectus est Patri, voluntati ejus obedit, obsequitur , ergo legi subjectus est . XVI. Resp. tamen , tam Sirmienissem Synodum, quam Hilarium eo solum.sensu dicere Filium Dei. Patri subiectum . obsequentem , obedientem voluntati Patris; quia habet esse, de voluntatem a Patre, & facit ea, quM Patri platent. Hac ratione dicitur obis secutus Patri in creatione ; quia ab
ipso vim creativam accepit, non ut
a causa, vel exemplari, sed ut 1 principio: & Propterea eamdem omianino, quam habet Pater. Dicit insuer, non exaequamus Filium Patri,
oc est, non dicimus Filium a se ipso esse, ac sin E origine, sicut Pater; sed quidquid habet, nimirum esse, velle &e. habere 1 Patre: & hoe est obsequi , subjectum esse, obedire Patri, non ut superiori, sed ut primcipio et
242쪽
eiptor subiectio illa insertoritas non
est , sed rerunitio auctoritatis paterna , ut ait D. Tho. r. p. q. 41. a. q. ad a. unde S. Hilarius scitatus 1 D. Tho. ibi; l. s. de Trinit. Donantis tinquit auisoritate Patre major est ι sed minor non est , cui unum esse donatur. Et iterum et Maior itaque Pater es, duntariter es et sed Filius , dum Filius es , minor non est. Et l. de Synodis num. s r. citato: Pietatis linquit γ subsectio non est essentia diminutio . inia , ut ait D. Tho. ex eodem Hilario: Subiectio FiIii natura pietas est , non infirmitas. Solum ergo subiectionis, &obedientiae nomine , intelligunt Syrmiensis Synodus, & Hilarius contra
Photinum , & Sabellium, qui personarum divinarum processiones negabant, asserere , Filium , quidquid habet , habere a Patre ut 1 principio, eique obsecundare, obedire: quia cum eadem voluntas Patris sit etiam Filii, quidquid facit, & vult Pater, vult,& iacit Filius, & subiectio Filii naturae pietas est, idest recognitio auctoritatis paternae . Ex quo in serreis non licet, Filium esse subiectum legi : quia cum eadem sit voluntas, sicut & natura Patris, & Filii, si v luntas Patris subiecta legi non est, sed
ipsa est lex , eadem ratione voluntas
Filii non erit subjecta legi , sed ipsa
erit ira . XVII. Contra posteriorem partem
obstare potest . Quia Christus neque ut homo peccare potuit . ergo neque obligari lege. Sed respondeo , qudd quamvis Christus peccare non potuerit; potuit tamen id ei praecipi, quod si omittereti quae omi sio sciebatur non posse acincidere ὶ peccaret. Neque oportet, ut
is, cui aliquod praecipitur, sit capax culpae ; sed satis est , ut reus esset culpae , si omitteret. Nam & beatis Angelis in bono confirmatis, Si conis sequenter impeccabilibus, certum est quaedam , Deo praecipi. . III. De meessariis, o Naturalibus,
XVIII. r. I eo tertio . omnia quaera sunt in rebus creatis, etsi necessaria , subjiciuntur legi ae
ternae. Ita D. Tho. hac q. 93. a. 4.& probate Qilia quaecumque divinae gubernationi subduntur, subjiciuntur etiam legi aeternae et atqui omnia creata , etiam necessaria, subduntur; sicut enim ea, quae per homines fieri possunt subduntur gubernationi hominis : ita ea omnia , quae per Deum fieri possunt, subduntur gubernationi divinae : talia autem sunt omnia, etiam necessaria, quae in rebus creatis inveniuntur; ergo omnia legi aeternae subiecta sunt. Hinc PDIm. 148. v. s.
6. de Angelis, & peculiariter Gliam de Sole, Luna, & Stellis, qu aeres necessariae sunt, legimus: In dixit, O facta sunt, ipse manda Dit ,
ereata sunt. Statuit ea in aternum ,
miter Proverb. g. a. v. 17. Sapiemtia aeterna dicit : Quando praparabat Caelos , aderam : Quando certa Iero, croro vallabat ab Ios: Quando uber
siemabat sursum , librabat fontes
aquarum. Quando eireumdabat mari te
minum suum , Ur Iegem ponebat aquis ,
ne transirent fines suos .... cum eo er 3
euncta componens. Ubi per legem i telligitur inclinatio naturabis, vel imst insus ab aeterna lege derivλtus, tarebus illis impressus. XIX. Sed dices. Res necessariae aliis ter se habere non possunt; ergo notaesent lege, qua dirigantur, seu c
243쪽
ffeta Quasio II. De Lege arterna.
um es eohibitis quadam eseaei ma . Quasi dicat: hoc ipsum , quod est a. liter non posse se habere , habent ab aeterna lege , cui ita subiiciuntur ;ut iuxta naturae suae conditionem stabiliter, & eodem modo semper se habeant, vel quoad suum esse, vel quoad suum operari: licet iuxta Dei
potentiam posset accidere varietas, si apse vellet. Uno verbo linquit D. Th. I. p. q. IO3. a. s. Sicut nihil μιει esse, quod non sit ὰ Deo ereatum et itan ibit potes esse, quod eius gubernationi non subdatur. XX. iniae res: An etiam egentiae rerum legi aeternae subdantur Respondeo affirmativa. Nam quδd
humanae naturae conveniat esse rationalem , ex divina sapientia, & ordi. natione est disoositum. Ex qua etiam procedit, quoci illae essentiae ponantur extra suas causas , seu producantur ubi, quando , & quomodo Deus voluerit. XXI. Dico secundd . Contingentia naturalia, cuiusmodi sunt motus, &actiones rerum irrationalium , si v
animaiarum, sive in animatarum, ac ipsae res irrationales, legi aeternat suis biiciuntur. lla D. Tho. hὶc art. di iacens : Omnes motus, oe actiones totius natura legi aterna subduntur. Et D. August. l. IV. de Civit. Dei c. ra. Nut
Io modo inquit inde aliquid Iegibus
illius Creatoris , Ordinatorisque subtrabitur , a quo pax universitatis admini-sratur. Item ι. 83. Ωussi. q. 17. ait: Lex ipsa ineommutabilis manet , ω omnia mutabilia puleberrima gubernatione moderatur. Quibus Scriptura consonati Psalm. r 8. v. 8. Ignit, grando, nix, glaeies, spiritur procellarum , qua faciunt verbum Gur . Matth. g. v. 17. Venti , ω mare obediunt et . Iob. 28. U. 26. Quando ponebat pluDiis legem. Et eap. 38. v. gr. Deus dicit mari it que hue Urnier , ε' non procedes amisplius , or bu confringes tumentes stu-
XXII. Ratio autem eadem est, ad
superior. Quaecumque enim subsunt gubernationi dimnae, subsunt etiam
legi aeternae et sed omnia naturalia con tingentia , omnes motus, & actiones creaturae irrationalis . sive animatae,
sive inanimis subduntur gubernationi divinae ; ergo etiam subduntur legi
XXIII. Confirmatur. Intantum homines legem immnere nequeunt irrationalibus, etsi haee eis inserviant, ae subiiciantur , quia homines sbium praeiscipere . possunt media de nunciatione, cuius irrationalia incapacia sunt; non autem principium activum eis imprimendo: sed Deus imprimit toti naturae principia propriorum actuum ; ergo hoc modo praecipit toti naturae iuxta illud Psalm. t 48. v. 6. Praeepιum posuit, O non prateribit . XXIV. Dices primδ. Creaturae iris rationales nullo modo sunt capaces legis , ut est apud August. q. A. in vis vitie. Tum quia lex debet intimari eis, quibus datur , ut illam percipiant,& exequantur: creaturis aulem irraiationalibus non potest haec intimatio fieri, cum non lint capaces percipere legem. Tum quia de natura legis est, inducere obligationem moralem et huius autem creatura irrationalis capax non est . XXV. Respondeo, legem aeternam omnia creata sibi subiicere, non tamen eodem modo, sed iuxta cuiusque naturam , & catacitatem . Alio enim modo subiicit ubi rationalia capaci intellectus, alio irrationalia. Undeo inquit D. Hom. hoc a. s. Creaturae
irrationales subduntur Ieti aterna , inis quant km moventur a DiPina providentia , non autem per intellectum G,μερνaeepti , sicuι creatura rationales. Augustinus autem ibi loquitur de Iege positiva divina, cujus irrationalia nori sunt capacia . quia incapacia delicti .& poenae , nisi per metaphoram et non tamen loqui de lege aeterna , cujus omnia suo modo capacia sunt. XXVI. Qitare ad primam probat.
dico, legem AE ternam creaturis irra
tionalibus imprimi, & inii mari Go
244쪽
modo, nempe, per Τmpressionem principii activi, quae boe modo se habet ad
res naturaIes . sicut se habet premasta. rio legis quantam ad homines et qui per legis promulgationem imprimitur bominibus quoddam directivum prineipium
humanorum actuum. Ita S. Doct. a. s.
aed x. Itaque Deus dicitur tunc eis legem aeternam imprimere , ac intiniare quando in eis ponit iacultates operativas , quarum quaelibet ad propriam operationem ordinatur et ipsae autem tunc dicuntur legem aeteream percipere , quando illas facultates recipiunt; & tunc Deum audire, vel Deo obedire , quando secundum eas operantur. Unde Hieronymus ad illa verba et Imperavit ventis, ω mari, Matth. g. v. 16. Ex bee IOeo sinquit
inteIIuimur, qu)d omnes ereaIura senis lianι Creatorem . suas increpavis, o quibus impeνavit, sentiunt imperantem rnon errore haretieorum , qui omnia putant animantis , sed maiestate Conditovis . ma apud nor insen ilia, illisem sibilia sunt
Nec obest, quM r. Et b. e. vlaimo dicaturr Ea, qua Obediunt rationi, parineleipant aliqualiter rationem -- Nam , ut ait D. Thom. laudatus ad L. Creatura irrationales non participant ratione Bumana, nee et obediunt g participant tamen per modum obedientia ratione dia vina . ad pIura enim se extendit virtus Orionis divina, quὰm virtur rationisAumana . Et sicut membra eorporis buia mani movemur ad imperium rationis ι non tamen partieipant ratione, quia non habent aliquam apprehensionem ordina. ram ad rationem 2 ita etiam ereatura irrationatis moventur is Deo, non tamen
propter hae funι rationatis . Aptissimum sanε exemplum XXVII. Ηine ad secundam probat. ex iam dictis respondeo, legem aeterinnam inducere obligationem , proportionaliter tamen ad naturam, cui intimatur, seu imprimitur; nempe, Vel moralem, si intimatur naturae ratio.
nati capaci praecepti propria dicti r
vel naturalem, dum imprimitur natu- Tom. VIII.
rae irrationali, non ratione, sed natura sequenti praefatae legis ordinati
XXVIII. Dices secundd. Lex aeterisma est eficacissimae sed creaturae irraiationales interdum deficiunt in sui seia sectibus, quoium aliqui taph accidunt deficientes & monstruosi ; & aqv saepe ascendit sursum, quae tamen o di nata est ad descensum deorsum . erisgo non subsunt legi aeternae. XXIX. Respondeo cum S. Thom. in ad 3. Neg. cons. Nam defectus, quἐaeeidunt in rebus inaruralibuν , quamvis stat prater ordinem causarum partieula rium 3 non tamen funt frater ordinem
causa m Mniversatium , praeipupcausa prima, qua Deur est, cuius provioidentiam nibit subterfugere potes .... Et quia lex Merna est ratio divina preis videntia , ut dictum ess ideo defectus verum naturalium Iegi aterna subduntur .
Unde etiam aqua dum ascendit surissum , sequitur ordinem legis aeternae, qua staturum est quidem , ut natur liter aqua descendat, s nullum adsit impedimentum et sed statutum est eistiam , quod si aliqua causa oppositum exigat, aqua, vel stet, vel etiam ascen
XXX. Diees terti d. Ea solum Iegi subjiciuntur , quae praemii, vel poenae capacia sunt: sed creaturae irraistionales, ut patet, cognitionis, & libertatis expertes, nee prςmii, nec pu riae dignae sunt; ergo Sta XXXI. Respondeo , neg. mai. I quendo de lege aeter naz quae cunia omnia creata sibi subiiciat, S regat,& etiam rationis, & libertatis experistia, seu directione non morali solum, sed etiam naturali ἱ non petit, ut omnia sibi subjecta digna sint praemio,ves poena. Verum tamen est, quod si homo abutatur brutis , faciatque ea inservire iniquitati; aliquataeo poena homini inflicta extenditur in bruta.
Unde Levitie. χo. D. I s legitur: Isuis Iler , qua fuceti buerit cuilibet iumento , simul interficietur eum eo s sanguis eorum
sit super eor. Super quae August. in 74.
245쪽
reum reus , eisin sit irrationati , neetillo modo linis eapax . An quemadmo dω- transferuntur verba modo ιυe utiο-nis , qua graeeὸ appellatur Metapluua, ab anima i ad inanimale , sicut dieitu. improbus venitis , vel iratum mars: ita hie traMIatωm est is νationali ad ιν- rationale Nam peeisa inde credendumos iussa intersi , quia ta It flagitio contaminata , indignam refricant facti
e. I via De Creaturis RationaIibus. XXXII. duplici modo creat ra subiici possit legi aeternae: vel inquantum participat eam per modum cognitionis; vel inquantum eam participat per modum actionis,&pallionis, quo paelo eain participant irrationalia: eertum est , hominem, ejusque actiones utroque modo Icgi aeternae labriel. mia & in homine non mimis, quim in irrationalibus est inisalinatio naturalis ad id, quod est consenum legi aeternae; & insuper in eo est modus proprius participandi eam modo rationali, idest, per cognitionem . Porro uterque iste modus imperfectus est , & quodammodo corruptus in
malis, in quibus 9 ineIinatio naturais Ito ad virtutem depravatur pre babitum vitiosum ; iterum tua naturalis eois mitio boni in eis obtenebratur per pasesones, habitus pereatorum et uterque autem invenitur persectior in bonis, uia eis supra naturalem cognitionemoni superadditur eis eunitio fidei , t sapientia : ω supra naturalem inc ina
tionem ad bonum, operadditur eis intertur motimum gratia , iar virtuti P. Haec D. Thom. hac q. 93. a. 6. Coli aerenter
ergo ad eati m. Dim quarth. Legi aeter nae subiiciuntur omnes homines, tam boni, quam mali, & reprobi : boni tamen persecth, mali vero sollim imperfecti: . assertio quoao omnes parteSex dictis apparet. Prima quidem e Natatam in bonis, quam in malis est participatio legis aeternae, tam seeundum cognitionem, quam secundum natu ratem inclinationem . Rursus et tam boni , 'vim mali divinae sublunt providentiae ; ergo etiam lagi aeternae. re D. August. l. s. de Civit. Dei c. '. In e vi si uit, nempe , Dei a voluntate summa potestas est , qua creatorum spirituum volunIatra bonas acaevat, maias iudieat, omnes ordinat. Unde qui
peccando 1 lege Dei praeeipiente roeedit, incidit in legem Dei judica
tem , atque punientem. Hinc idem S. mei. t. de Spiritu o it t. e. 23. ait: Infideler quiὰem contra voluntatem Dei saerunt , cum eiax Evangelio nomis
cresunt ; nee ideo tamen eam vineunt,
verum se/psos fraudant magno , cla summo bono , malisque pσna Isbus impIieant roxperturi in folieris potestatem eius, eritis in donis miseraeordiam contems runt. Da dolumas mi semper μυλcta est
Secund a etiam pars ex dictili apparet. Nam boni supra cognitionem boni habent eognitionem fidei, & sapientiae ; 6e supra naturalem inclinationem superadditur eis motivum gratiae , & virtutis. Ex quo fit, quddsemper secundum legem aeternam operentur, actu nimirum, vel habitu et quamvis enim peccent venialiter; ejus ni odi tamen peccata, neque excludunt ordinem habitualem ad Deum, neque persecte simi contra legem aeternam pergo boni persecte subduntur legi aeteris nae . Tertia etiam pars liquet. Naniam malis, 3e reprobis inclinatio actvirtutem per habitus vitiosos depra.
vatur, natura is cognitio obtenebr
tur per passiones z quo fit , ut imperia secth eognoscant bonum in particular νpractice , & i moerfecte inclinantur in illud quo ad assectum , & effectuim . et undo, lage aeterna praecipiente se subistrahunt, lιc Et non se subtrahant ab eadem , ut permittente, & puniente. x XXI v. Ex his soluta manet i
stantia, quae fieri potest. Quomodo nimiis
246쪽
nimiraim peceator subdatur legi aetertiae, si dum peccat ab ea recedit Nam respondeo, quod dum eκ una parte peccando S lege aeterna recedit, ex alia in legem aetenam incidit, eique subjicitur. Lex enim aeterna est ad instar circuli: & propterea sicut is, qui est intra circulum, dum sugit unam eius partem, alteri parti appropinquat et
Ita cum peccator peccando legem aeteris
nam ab una parte subit, in aliam partem relabitur e fugit praecipientem, relabitur in punientem. Hoc explicat
S. Anselmus L. I. eur Deus homo c. s.
his verbis : Si enim ea , qua Coeli ambitu eontinentur, vellent non esse sub Caelo, aut elongari a Coelo a nuIIaronus
possent, nisi sub Caelo esse , nee fugere Caelum , nisi appropinquando Calo . Nam unde , ω quis, Ur qua irent , sub C Io essent: or quantis magis a qualibet
parιe Caeli elongarentur , tantὸ magis odip ta parti Caeli appropinquarent. It quamvis homo, veι malus Angelus diamina volantati, cr ordinationi subsacere nolit, non tamen eam fugere valet r
bente, eurrit sub voluntatem punientem.
Et si quaris quis transit ; nonnisi sub
voluntate permittente o cr hae ipsum qu d perversὰ vult, aut agit, in unia
vers=atis praefata ordinem , ω pulchria udinem summa sapientia eonvertit. Ita S. Anselmus praeclarE quidem. XXXV. Hinc S. Thom. hoc a. s. ad a. eκponens Apostoli verba Rom. S. v. I. Prudentia carnis inimisa est Deo et Iegi enim Dei subiecta non es sait: Prudentia carnis non potes subitet Iegi Dei ex parte actionis a quia inritismat ad actiones contrarias legi divina robiieitur tamen legi Dei ex parte passionis ἡ quia m/retur pati renam feeundam legem divina linitia. Nihilominus
ramen in nulla homine ita prudentia earnis dominatur.,.qMd totum boniam natura eorrumpatur. Et ideo remanet in bomina inetinatio ad agendum e/ - ,
qua sunt Iegis Merna , dictum es en supra q. 8 s. a. a. quia peccatum non tollit totum bonum natura.
XXXVI. Diees contra primam partem . D. Aug. I. I. de Lib. arb. e. 6.
dicit: lex aeterna est, qua mali miis seriam , boni vitam beatam merenture sed homines vel iam damnati, vel iam beati non sunt in statu merendi; ergo non subsunt legi aeternae.
XXXVII. Respondet S. Thom. a. citato ad 3. neg. cons. Nam idem est, per quod aliquid conservatur in sine peν quod movetur ad finem et sicut eosue gravitate quiescit in loco inferiori, per
tiam etiam ad Ioeum ipsum movettir .
Ei se dicendum es , qu/ἀsicut fecundisin
legem aternam aliqui merentur beatitudinem veI miseriam : ita per eandem Diagem in heat Dudine , vel miseria eo eris vanrur. Et fecundam hoc Beati, Damnati subsunt Iaai aterna. Ubi dicit S. Doct. quod secundism legem a ternam merentur oee. non quia lex aeterna sit causa proxima meriti, vel demeriti; haec enim est voluntas: sed quia per legem aeternam ordinatum est, ut qui ben E agunt, mereantur vitam aeternam, Di vero mald , aeternam miseriam. si aeternae legis ordo etiam in Inserno servabitur . mamvis enim Iob. Io. v. 21. dicat , quod ibi erit nuItus ordo, nempe, dignitatis, quam miseri in hoc Mundo habuerunt; nullus item ordo luminis post tenebras, restigerii post poenas: erit tamen ordo aeterna legis, ut Damnati ita ei subjiciantur. ut velint, nolint, patiantur plus , aut minus, secundum eorum demerita: Sese iustitiae ordo servetur . XXXVIII. Dices contra secundam
partem. Galat. s. v. t 8. dicit Paulus: Si Spiritu ducimini, non estis sub lege rsed eodem Paulo teste, Roman. g. v. I 4. Quieumque Spiritu Dei aguntur , ii sunt
silii Dei s ergo filii Dei, nempe, rusti
non sunt sub lege aeterna. XXXIX. Respondeo cum D. Thom. hoc a. 6. ad x. dist. cons. Non sunt sub lege per timorem, seu sicut Ille, qui nolens obligationem legis , siabdituν ei quasi euidam Mnderi , con. cons. Per amorem, se ut filius voluntarie subditur patri, nego cons. Unde August.
247쪽
α18 Quasio IIL De Lege naturali.
L. de Natura Grat eia s . ait: Sub
lege ea enim qui timore supplicii ,
quod Iex minatur, non amore 3Mitia, so sentit abstinere ab opere pereati, no dum liber, nec alienus ab et Iuntate pee-
eandi .... Ergos spiritu dueimini , non esii sub lege : utique Iete , qua timorem incutit, non tribuit earitatem et qua caritas Dei diffusa est in eordibus nostris, non per Iegis Iutoam , sed peν Spiritum Sanctum , qui datur es nobis ianae in Ieae libertatis, non fervitutir ,
quia caritatis utique , non timoris . Ita
Augustinus.. Unde S. Thom. subdit: Ee boe modo spirituales viri non sunt sub Iege ; quia per caritatem , quam uia ritus Sanctus eordibus eorum infundit , voluntariὸ id, quod legis est, imploων .Aliam responsionem. tradit ibi S. Doctor a Studiosa videndam ..
IMqr ieges, quae , ut dictum est ,
omnes sunt participationes legis. aeternae, prima, quae legem aeternam ad creaturam rationalem quasi deseri, ac manifestat, est lex natura-
Iisia Propterea in Thoia quaestioni e Iege aeterna immediath succedere saeit suaestionem ς de lege naturati. Cuius vestigia & nox sequentibus Dubiis.
DUBIUM I LAn sit, & a quα sit Lex Naturalis
n Irca: nomen iuris , seu I ix naturalis vitentur discreparo 'a Theologis Iuristaeia Nam hi distinguent ex ius in nMurale, ω Mntium, dicunt , ius naturale esses illud , quod est homini commune eum viis; ut coniunctio maris , α λ- minae, Iiberorum proereatio, &edia
catio ἀ Ius gentium vocant. quod s lix hominibus inter se est commune aut Religio erga Deum , Obsequin αerga patriam , & parentes . Et hoc iure dicunt introducta esse bella, se εvitutem, divisiones agrorum, domiania, & contractus, ut videre est Iustitia ,'Dre Iibia r P sequent. de Insiturion. de Iure naturali gentium .e r Civili t. oee. Hinc videtur se qui, omnia praecepta Decalogi ad ius gentium pertinere, non ad naturale et non enim communia sunt homini cum brutis, sed solis hominibus inter se, communia. Theologi verb ius natu rate vocant, quod ex instincta nat rae rationalis omnibus hominibus commune est inter se. Et in hoc sensu diastinguitur etiam a iure gentium, μει tui 1 nobis in praesenti II. Dari ergo legem naturalem, seia regem insitam tu nobis a natura qu- tenus rationali , , nemine rationis compote negari potest . Eam insuper
tradit Apostolus Rom. xia v. I 4. or 1 α dicens e Cum enim Gentes, quae legeam non habent, naturaliter, ea qua legis
sunt, faciunt, eiusmodi Iegem non hari benses, ipsisor sunt lex : Qui osten ne opus letix feriptu- in eordibus suis ,
restimonium reddent illis. conscientiai rum , cir inter se invisena. cogitalis .inbus aeemfantibus, aut etiam defen-d ensibus . intibus legem naturalem ii eordibus scri piam ostendentem, &di ἀctantem, quid stragendum,. vel no
agendum apte describit , iuκta illud
III. Legem naruralem lassus est M Augest. L. 1. Confess. e. q. dicens am. -- eoιὸ pDaut Iere tu , Domine , or Dκ feripta ire eordibus hominum , quam ne ipse quidem delet ini Misaria Item in Psat. s . n. r. Manu si ait formatoris nostr im ipsis cordibus nota veritarscripsis: mol tibi non vis fieri . ne iacias alteri. Hoestante Mam Dae
248쪽
Et Serm. 1 f. in Val. II 8. exponens
textum Pauli supra allatum et Quas inquit; ista es lex, nisi ortE HI ,ri qua idem dieit apostolus et Gentes , quae Iegem non babent , naturaliter qua Iegis fiant faciunt 3 . . . Nutius enim est, qui Deiat alteri iniuriam , nisi qui siri .i nolit sibi r eis in hoc transgreditur natura legem , quam non sinitur ignorare , dum id , quod facit, non vuIt pati . Quam veritatem confirmat Ambrosius Lb. v. Din. I. ubi ad praecitata Apostoli verba addit e Ea igitur lex non scribitur , sed innascitur a nee aliqua percipitur tectione , sed prosuvio quodam nitura fonte A singulis exprimitur, humanis ingeniis hauritur. Iv. Id quoque manifestat Ratio ἀNam non minori cur1 debuit provideri homini inter omnes creaturas pra stantissimo , quam caeteris creaturis provisum sit: sed caeleris creaturis rationis, ae libertatis expertibus provisum est de viribus, & naturalibus inclinationibus , quibus ad suos fines alerentur ; ergo id potiori jure debuit omini provideri. Cum vero finis h minis naturalis sir bonum rationis ;debuit ei indi lumen , quo recid addictum finem se dirigere posset et quod aliud non erit , quam naturalis lex ia
men ingenitum, quo prima principia rerum specuIabilia possit dete3ere, abiaque ullo superadditae sciemiae benefitio; ergo pari ratione in eo dari debet lumen ingenitum, quo rerum agibilium principia queat deprehendere et hoc autem legem nataralem dicimus.
mo sit ad societatem natus, ab ipsa natur1 habere debuit . quo in societate persecth vivere posset et at, ut ex August. di im est, non posset pers cte in societate vivere. nisi , natura lamen haberet, quo detegeret, non
esse aIteri laclandum , quia sbi fieri
megie expressu Tullius lib. de L
gibus et Est quiaem vera lex recta rationatura congruα , ἀ Ua per Omnes, con-nans , sempiterna , quae meet ad os etiam , iubendo , vitando, . fraude deterreat . Huic igitur Iegi nee prorogari fas est , neque Grogari aliquid Iiset . nee tota abrogari potest . Nee verὸ per Senatum, aut per populum Diui hae I ae possumus s nec est quare M3 explanator, auι interpres aliut . Non erit alia I ae Roma. alia Athenis, alia nune, alia postia hae: sed eis omnes gentes,'omni temporeuna IM ,'sempiterna , Ur immutabi- Iis eantinebit: tini cui que erit eommunis quasi magister , Ur Imperator omnium Deus. His verbis legem naturalem asserit, & encomio celebrat non unus eκ Ecclesiae Patribus, sed Tuiatius errore gentilitatis detentus. . I I. Letis NMuralis auctor.
Ipse enim condens nituram rationais
Iem , legem hanc in cordibus scripsit .& hoe lumine eam signavit: & hac factus suit omnium hominum magister.& Imperator , ut ex dictis s. praecedente, sive Scripturae , sive Patrum ,
sive ipsius Tullii, colligi potest.
M Ratio autem in promtu est . Primo. mia lex naturalis est vera lex ; ergo habet ea , quae sunt de ratione legis et atqui de ratione legis est . ut sit imperiam allevius Superioris zerso Iec naturalis est imperium alicuius Superioris: sed non potest esse imperium alicuius Superioris , nisi fit imperium Dei , qui solus ad totam naturam rationalem Superior est ; ergo &c. X. Confirmatur. S. August. In. a.
n pereat. Merit. cap. 16. expresse do
249쪽
1 3o cursio III. De Lege naturali.
Et infra : Quo moto non vetatu ν per Dei j, sitiam , si pereatum est y Huc etiam pertinet , quod lib. 11. contra Faust. cap. 17. generaliter definiens peccatum, ait : Peteatum es factum , vel dictum ,
vel eoncupitum contra letem aternam s
ergo peccatum etiam contra legem naturalem est contra legem Dei aeternam , cujus participationem diximus esse .XI. Secunda ratio est. Sola proposito obieeli in mente existens non est vera lex; et lain si objectum , utpote necessario connexum cum fine ultimo,
debeat expeti, vel ut ipsi necessario conat rarium debeat reiici; ergo requiritur auctoritas alicujus Superioris prius praecipientis, & posterius prohibentis. Ant. prob. Τῖim quia natura legis est , ut sit ordinatio rationis per aliquem Superiorem facta. Tum quia alioquin seqtiere Nir, Deum habere le8em naturalem respectu suae voluntatis , Si e rum, quae ipse est facturus, vel omissurus: in ipso enim , seu in eius mente est ratio , & propositio dictans et quddservare promissa rectum sit, ac necessarium : malum autem necessario esse mentiri, aut fallere. XII. Dices tamen primo. Lex naturalis a postiva distinguitur , quddnon est 1 Deo posita et sed si Deum haberet auctorem , esset a Deo posita ;ergo &c. XIII. Cofirm. Si lex naturalis esset a Deo, vel esset a Deo liberε, vel neeessarior sed non Iibere; quia eum objectum legis naturalis sit ex natura, vel bonum, vel malum, non est in libertate Dei illud prohibere si bonum, vel praecipere fi malum. Nec necessarid ; quia in omnibus, quae sunt extra Deum, voluntas divina libera est. XIV. Restondeo, legem naturalem
in hoc a positiva distingui, quod non
si positae praecepto pontivo exterius facto et non tamen, quod a Deo non stea generali ratione, qua omnis Ieκ debet , Deo esse lata, vel impressa, &ua omnis lex a lege aeterna suo m o derivari debet. XV. Ad Confirm. dico, Iegem naturalem esse a Deo liberE, absoluth l quendo ; quia liberE producit creatuis
ram rationalem , quam poluisset non producere. esse tamen a Deo necessario , ex suppositione, quod eam produxerit , eique rationis usum dederit. Hoc enim posito, non potest non velle dare ipsi lumen rectE rationis; neque potest velle, qudd non teneatur illud sequi: & hoc necessitate orta a sua . iustitia. Ut enim ait D. Thom. instaq. IoO. a. 8. ad 2. Sicut Apostolus diis eit 2. ad Timoth. h. v. r3. Deus fideis
lis permanet, negare seipsum non potest: Negaret autem seipsum , si ordinem sua fugitia auferret, eam ipse sis Da sustιtia. Et ideo in hoe dispensare
non potes, ut homini lieeat non ordina-
ip se habere ad Deum , vel non subdi ordini iustitia ejus. Sicut ergo licet Deus sit liber in promittendo; supposito tamen, quod promiserit, necα- sitatur a sua fidelitate, ut impleat, uod promisit: ita esto sit liber adandum homini usum rationis a supposito tamen, quod dederit , necessitatur
1 sua iustitia dare ipsi legem , qua
secundum rationem vivat. XVI. Dices secundo . Ea , quae pertinent ad legem naturalem, sunt in trinis secE, & natura sua, vel bona, vel mala : & ideo lex naturalis ea vel praecipit, vel prohibet; ergo nullo egent Legislatore
XUII. Confir. Nulla posita Dei v luntate , & legislatione stuprum , adulterium, & alia hujusmodi intrinsecdmala essent peccata, atque adeo conistra legem naturalem ; ergo lex naturalis non petit, ut sit 1 Deo .XUIII. Respondeo, distingv. conis sequ. Legisl 'ore ferente legem positivam, d temporalem . con. cons. Le gislatrie naturali, & lege aeterna , nego consequ. Ut enim docet D. Th.
hac I. 2. q. II. a. 6. ad Cum dieiatur , quod non omne peeratiam ideo es malum , quia est prohibitum, intelligitur de probibitione facta per ius positivum. Si autem referatur ad jus naturale , quod Diqilire 1 liv
250쪽
u,δ eontinetin Wἰmὸ quidem in lege dinatio nobis a Deo Impressa, quatenus
asinna, fecundari. vera in iudicatorio est a uictor , & rector naturae . Synde ration1s humana , tune omne pereatum resis est ipsum lumen naturale intelle .s marum, qu a probibitum. Eπ hoc e- ctus , quo divinam illam ordinationein nim ipso, qubd est ιnordinatum, iuri na- novimus: conscientia vero est juditurali repugnat. cium praeli cum intellectus . quo illam
xl x. Ad Confirm. dico, quod in particulari applicamus, nil quo ju-
se ut impossibile est . stuprum . adulte- dicamus, quid illa , & nunc secundum rium &e. esse bona et ira i inpoisio ite est , lesem naturalem sit agendum. Η me quod Deus per legem naturae ea non aliae oriuntur differentiae. Nam synia prohibeat. Si vero per impoisibile po- de resis yersatur circa prima,& getie-neretur, quod ea non probi iet ῆ e X ralia princip a praetica , & agibilia, eo impossibili sequeretur aliud impos- & proinde sine ullo discursu: ideo sibile: nempe, ea esse peccata, & non que illi nullus potest subesse erior, esse peccata . esse offensiva divinae maje- nulla dubitatio, oblivio, opinio , igno. statis , & non esse eiusdem offensiva. rantia , & inadvertentia. Nullus enim Esse peccata. de offensiva, quoniam pote ii , aut potuit unquam negare, ex natura sua talla sunt: non e ita au- dubitare, oblivisci. vel ignorare intem peccata, & offensiva, quia non genere malum eme fugiendum , bonum essent contra ullam legem divinam, Vero amplectendum . Conscientia vero ea prohibentem . non nisi praevia illatione ex generali-XX. maeres: quando Deus legem. bus principiis inseri iudicia praetica :naturae homini imprimat . ideoque subjacet dubitationi, oblivio- Respondeo , tunc Deum unicuique ni, opinioni , errori &c. Unde pr illam imprimere, quando insundit ani- venit tam varia, tamque multiplex mam rationalem. Tunc enim signat conscientiae diversitas , & divisio in super nos lumen vultus sui , de quo rectam, erroneam , dubiam &c. de qui-Walin. 4. dicitur. Hoc est: dat nobis bus Tomo praecedente actum est : quod lumen rationis a vultu suo derivatum , non solum contingit pro diversitatu& dependens, quo possi inus ea, quae hominum, sed etiam pro diversitate naturalis ratio diciat era bona, vel temporis respectu ejutilem hominis. mala. naturaliter cognoscere. Et hinc Idem enim homo pro di versis notitiis,
verificatur, qudd dici solet, legem na- & temporibus in diversa iudicia disiturae esse simul cum natura inditam, solvitur ; dum saepe nobis displicet S impressam . quod placuerat, & saepe placet quod
fuerat odiosum. Lex vero naturalis DUBIUM II. apud omnes prorsus nationes , ει quovis tempore eadem se per dictat, sem-1n quo Forma Ii ter Lex Naturalis per sibi eonstat ,& sibi conformis est ,
consistat. nisi aliunde impediatur. II. Noto secundo: naturam ratio- . I. nalem spectari posse dupliciter . Uno modo secundum se, & quatenus ex Aliqua Pranotantur. sua essentia qilaedam sunt illi convenienti. , , & quaedam disconvenientia :I. I. Oto prim d. Qiidd estb hare alio vero modo, ut habet vi in iudit M tria, lex naturalis, synde- candi mediante rationis lumine de his ,
resis , & conscientia inter- quae sibi conveniunt , vel disconve- dum pro eodem usurpentur; maκime niunt. Et hoc modo bifariam potest tamen invicem discrepant. Nam lex coli siderari. Vel quatenus solum iri
naturalis est ipsa divinae voluntatis o dicat, & ostendit quid sit agendam, quidve