장음표시 사용
291쪽
et' et Quaestio IV. De Lege Veteri, seu I salaac
NXI. Dico secundo. Lex vetus data fuit per Angelos , hoc est spirituales creaturas, non autem per Uerbum
divinum , quod humana ipecie apparuerit . Id patet ex Scriptura Iunia. Amrum T. v. 33. ubi B. Stephanus Iudaeis a Accepistis, inquit, legem in diis
sitione AngeIorum: at vox Angeli in
numero plurali non potest diei de Verbo divino , sed de illis erearis spiritualibus substantiis , de quibus dicit
Paulus ad Haebr. I. v. et 4. Omnes sunt admnistratinii spiritus in miniseritiniam is propter eos, qui hareditatem capiunt
salutis s ergo &c. Nec obest, quod B. Stephanus superius v. 38. dixerit, quod Moyses fuerit in solitudine eum Angelo in singulari numero , Io
art. ebatur ei in monte Sina. Nam ex
hoc solum sequitur, quod est5 plures
ibi essent Angeli; unus tamen esset, qui in persona Dei apparens, Voces, quae a Moyse audiebantur , formaret, praecepta eloqueretur, ac Moysi traderet ; caeteris occupatis ad excitanda tonitrua, sulgura , clangorem tubae , ignem, & sumum . Ita S. Augustin.
Serm. 6. alias Serm. I . de Diversis cap. a. exponens modum , quo Deus
apparuit Moysi , & observans, modo dici apparuisse Deum , modb Angelum , dicit a Ne inteIligeres Deum per seipsum apparuisse , illic tibi expositum
es , a 'emadmodum apparuerit Deus per ereaturam Angelum. Et superius dixerat et Quomodo ergo Verbum Dei , ides , FiItas Dei, ut appareret o Iis , carinnem assumsit s se semper Deur , ut apis pareret oeuIis Bominum , in aIiqua ere rura vi ili apparere dignatus es. Idem confirmans S. Paulus ad misbr. 1. v. 1. ubi postquam dixerat, legem novam datam suisse per Verbum,1eu Filium Dei, non per Angelos, ut veterem , sic arguit: Si enim , qui per Angelor dictus est fermo , factus es
firmur, c omnis travarieatis , or tuo. bedientia , acrepit issiam mercedis re tributionem ; quomodo non effugiemur, se tantam neglexerimur Distem y Αtqui iste discursus nihil concluderet si lex atquE, ac nova per verbum data suisset; ergo die. Vide S. Λugust
XXII. Dices . Paulus ad Galata 3. v. I9. de lege ait a Propter σνano gressiones posita est . . . ordanata pre geror in manu Mediatoris et sed uni.
cus Mediator est Verbum, de Filius Dei; ergo &e. XXIII. Respondeo primd, nomia ne Mediatoris Paulum intelligere Moysen, qui fuit figura veri Mediatoris Christi, in cuius mamis data suit Iex
Moysen autem fuisse mediatorem inter Deum, & populum, tanquam ministrum promulgatorem legis, asserit ipse Deuteron. I. V. I. Ego se uester, medius fui inter Dominum ,
Respondeo secundd, legem diei datam in manu Mediatoris Christi e non
quia per Verbum data sit; sed quia,
ut exponit D. Tho. in c. 3. ad Galataleci. r. Dominus tegis dieitur Chrisus. Et ideo dicit, in manu Mediatoris, idest, in potesate Christi, Deueteran. 33. In dextera ejus ignea lex x. ad Timoth. a. Mediator Dei, & hominum &c. Iste mediator significatus es per Moysen ,
in euius manu es Iex data , D uteron.
s. Ego seque iter , & medius sui inter Deum , & vos &c. vel ut expli- eat S. August in 3. eaput ad Galat. dieitur lex disposita per Angelos, &in manu Mediatoris, ut scilicet per legem illam morbos ostendentem, sed
non auferentem , Ostenderetur necessitas Media loris, qui liberaret is pereatis iam per transgressionem Iegis eoactoreon steri , opus sibi esse gratiam , Ur mia fericordiam Domini. XXIV. obatur haec assertio ratio' P. Tho. o. 3. hujus quas. 98.1a omnibus potestatibus , Er artibus ordinatis ille, qui es superior, prine palem , Ur perfectum actum operatur per se ipsum s ea veris, qua disponunt ad perfectionem ultimam , operatur per μοι ministros e sicut navifacior eompaginat navem per se ipsum , sedPraparat mateariam Digiligo γ OP
292쪽
νiam per artises submisHνantes: at qui lex vetus imperfecta erat, & Grat quasi dispositio ad salutem humani generis habenda per Christum in
Iege nova ; ergo conveniens fuit, ut Imperfecta novi Testamenti dMetur im x-diatὸ per ipsum Deum hominem factum, DA aiatem vetων per minissros Dei , fenicet, per Angetor . daretur 5 minibus. Et μν hune modum Apostoltis
ad Hebνaos r. probat eminentiam nova tegis ad veterem: quia in novo Te
samento locutus est nobis Deus in Filio suo ; in veteri autem Testamento est sermo factus per An8elos. XXV. Sed obiicies primh. Lex vetus tradita dieitur ab Angelo , qui se Deum esse profitetur: Exodi enimao. ubi exponitur traditio legis, v. I. habetur: Loeutusque est Dominu ν eun aor sermones hos. Quis autem sit ille Dominus , statim hisce verbis aperiis Iur et Ego sum Domiutis Deus tuus: atqui non alius Dominus, non alius Deus , quam Uerbum divinum λ ergo &c. XLVI. Confirmatur. Deuteron. 33. v. a. legitur: Dominus de Sinai venis , ct de sis ortus est nobis e apparuit de monte Pbaran, cum eo Sar aorum millia . In dextera eius ignea
m. iniis autem poterat esse iste Dominus stipatus sanctorum Angelorum millibus , nisi Verbum Dei λXXUII. Respondeo , dist. mai. Se sprofitetur Deum officio, co. mai. Deisum essentia, nego maj. Ita S. Tho. hoc a. 3. ad x. Sicut Greg. dicit rixarine pio moralium t scilicet in praef. eae 3. Anselus, qui Moysi apparuisse describitur , modo Angelus , m db Dominus memoratur: Angelus vidi licet, propter Nae , quod exterius loquendo serviebat: Dominus autem dicitur, quia interius praesidens lo- uendi efficaciam ministrabat: Et in-r est etiam, qMd quasi ex person Domini Angelus loquebatur . Et sicut dum praeco diplomata Regis populum suum alloquentis, eique praecipientis Iegit , ac pronunciat, ita dieit: Nos
Philippus Rex &α prohibemus, manis damus &e. eo quod se loquens, quasi induit personam Regis , vel Regem repraesentat et ita Angelus Dei pers
nam induens, seu repraesentans dic bat: Ego sum Dominus Deus tuu . Ac
rursum sicut in actis non seribitur et Ille praeco dixit, praecepit, aut Pr hibuit hoe, sed Rex ; quamvis anno tetur per talem praeconem : ita in libris, qui historiam legis latae continent , loquutus est Dominus fermones Mors quamvis interdum non taceatur, quod eos Dominus per Angelum i eutus sit. Ita S. Augustinus lib. 3. de Trin. e. xx. ubi sibi objiciens: Sedate aliquis , cur ergo seriptum est : Dixit Dominus ad Moysen ; non pot/kse Dixit angelus ad mysen λ Respondet rQuia eum verba iudicis praco pronum tiat , non scribitur in gesir , ille praeo dixit a sed ille iudex et sie etiam Isisquente Propheta Ducto , etsi Gramus , Probeta dixit a nihil aliud, quὰm Dominum dixisse intelligi volumus . Et si dieamur , Dominus dixit , Propheιane nou subtrabimus I sed quis per eum diis
XXVIII. Ad Confirm. di eo similiter, verborum Deuteronomii sensum esse , quod cum Domino, idest, cum .
Angelo personam Dei gerente fuerint multi alii Angeli , qui nomine Dei loquenti assis erent. vis autem suerit ille Angelus , qui personam Dei Iosuentis gestaret ; verisimile putant aliqui fuisse Michaelem principem po
puli Dei, ut vocatur Dan. 12. v. g.
XXIX. objicies secundo . Per eum immedia id data est lex , qui Moysi immediate locutus est e sed Deus Moysi immediat E loquebatur , habetur enim Exodi 33. v. II. Loquebatur Dominus ad Mosen facie ad faelem , Meut loqai solet amieus ad amieum fuisum; ergo lex vetus immediath a Deo data est. XXX. Respondeo eum D. Tho. hoca. 3. ad x. Qvὸd Muι Augustinus dieit
do dicitur : Locutus est Dominus Moysi
293쪽
facie ad laciem ; ω paulo post subd.
tiae r Ostende mihi gloriam tuam . Sentiebat ergo, qtiod videbat, & quod non videbat, desiderabat: Non ergo videbas ipsam Dei essentiam: ω ita non immodiatὸ ab eo instruebatur. Quod ergo dieitur , quδἐ Ioquebatur et faeie ad Deum a seeundam opinionem populi Io-quitur Scriptura , qu, putabat in ex ore ad or Ioqui eum Deo : cum per fu-biectam ereaturam , Mest , per angeIum,ela nubem ei Ioqueretur , ear appareret. δει per Disionem faeiei inteIligitur quadam eminens contemptatio , ese familiaris infra essentia divina visionem. XXXI. obiicies tertib. Saltem praecepta Decalogi Deus dedit per seipsum:
hoc enim docet D. Thomas infra qu. Eo . a. dicens et Praeepta Deealogi ab aliis praeeptis Iesis disserunt in hoc , quὸd praevia Decalogi per seipsum Deus aicitur populo proposuisse e aIta veia pracepta proposuit populo per Morsen a ergo dec. XXXII. Respondeo, dist. ant. Perseipsum, idest non per Moysen, conc. ant. Per seipsum , id est non per An-belum , nego antecedens. Neque aliud intendit S. Tho. quam , quod cum alia praecepta Deus per Angelum Dei personam gerentem communicavit Moysi,& Moyses populo; praecepta Decal O-gi non per Moysen , sed per Angelum in persona Dei immediath nota fecit universo populo , & per ipsu in in tabulis scripsit. Et hanc esse mentem D. Thomae constat: quia postquam ait, praecepta Decalogi Deum per seipsum proposuisse, non subjunxit, qubdalia praecepta proposuerit per Angelum, sed per Moysen . Ratio quare reliqua praecepta non per Angelum immediatd populo an nunciavit , sed Moysi, & per Moysen populo, vid tur ex Scriptura ipsa erui.Nam cum , Angelo in persona Dei mealogum coram multitudine pronaul- Sanie , omnes ex populo audirent voces, lonitrua, & Ionitum buccinae, viderentque lampades, & montem famantem ; dicitur Exodi xo. v. x8. 1 a se quod perterriti , ao pavore concussi,
strierunt praeut , dicentes Ma si e laqueis
re tu nobis , audiemus , non loqua tι' nobis Dominus, ne fortὸ moriamur.
Quapropter postea non Iegitur Deus amplius immediate locutus ad populum , sed ad Moysen. Unde vers. xl. Diκit pratorea Dominus ad Mosen r haedieest Hiis Israel. Et in subsequemiis
hus e. x 4. v. t. μνε quoque dixit . cap. x s. u. I. Locutusque es Dominae
ad Morsena DUBIUM III. An Lex Mosai ea soli Populo Iudaeorum data fuerit, eumque solum obligaverit p
. I. Resolutio prioris Partis.
I. Ico . Soli populo Iudaeorum data, & promulgata suit lex
vetus t imis & debuit, debito non iustitiae, sed condecentiae. Ita
S. Tho. hae q. 98. a. 4. Et quidem
uod lex vetus soli populo Iudai eoata suerit, constat ex eap. I9. Exodi,& sequentibus. Unde muteron. 4. ν S. habetur : Qua es enim alia gens sicinebia , uι habeat earemonias, jMnaisque judicia , ω universam Ierem . Psal. I 47. v. I . Non fecit taliteν omni nationi , se iudicia fua non manifestavit
eis. Roman. 3. U. I. Q id ergo amis
plius Iudas est ' Multum per omnem modum is Primum quidem , quia crediara funt iIlis eloquia Dei. Et Roman. s. v. 4. O uti funt UraeIita , quorum adoptio ea stiorum , gloria , te namentum , or tegistasio ,-obsequium,
O promissa. Εκ quibus patet, legem veterem soli populo Iudaico fuisse latam , de hanc suisse illius populi specialem praerogativam.
II. bd vero hanc praerogati. vam illi non concesserit Deus ex debito iustitiae, propter aliquod eius
meritum, probatur. Nam quemadmodum non propter ultam illiu ς meritum , dedit ei terram promissionis ;unde
294쪽
unde Moyses Deuter nom. s. V. GSeira i inquit non propter justiatias tuas Dominus Deus Ad it tibi te ram hanc optimam in possesonem , eam
durisses cervicis sis piniusta ita similiter non propter iustitias sitas legem a Deo aceepit -- Neque ullius mois menti est ratio, quae afferri posset, dicendo , cuia potius populo Iudaeoi umdata sit Ieκ, quam aliis populis; quia aliis populis ad idololatriam declinantibus. solus populus Iudaeorum in cultu unius Dei permanserit - Eam enim reiicit S. Thomas hoc arr. 4. Nam salsiam est, quila populus Iudai-eus in cultu veri Dei constans fuerit,sve ante legem, sive post legem datam . Post legem quidem quod gravius suit Exod. 31. in conflationeis
Vituli. Et ex Amos s. v. 11. 26. Numquid Honias , cs Sacrificium obtulissmihi in deserto quadraginta annrs do mus Israel ' cis portastis Tabernaeulum Moloth vestro , . imaginem Idolorum
vestrorum . sidus Dei inseri , qua Desii-bis y Ante legem etiam, Iolae 14. . 24. Auferte Deor , quibus servierunt Patres vestri in Mesoporamia, in Egeo . Ac insuper hoc testatur Eae
Iudaeis, vi solius promissionis Patriar. chis Abraham. Iiaac, Ae Iacob divinitus iactae. Id enim ait Moyses, Deu
verbum suum Dominus. quod sub ju mento poIIicistis es Patribus ruis Abraham , Isaae , Iaris. Nempe , quod Abrahae semine Christus esset nasciis tu rus et Deus uiιur linquit S. Thomas legem , Ur atia beneficia sperialia tui populo exbibuit propter prom sonem
eorum Patratis factam , ut eκ eis Chriasus nasceretur. Deeebat enim , ut iIIepopuIur , ex quo Gristus nascisurus erat, quadam sipretati sana earis, pοIDνα , seeundam illud , quoiat diei H L vit. Io. Sancti eritis, quia ego Samctus iam. Sic ergo formatur ratio. Decebat,
ut illi so i populo daretur lex, cujus Patribus iactae fuerant promissiones , quod Christus ex eis nasceretur et sed illae promissiones factae fuerant soli a Patribus populi Iudaeorum ; ergo deineebat, ut soli illi populo daret ut lex.
Min. constat ex Scripturis. Mai. probatur primo . mia conveniebat, ut populus, ex quo Christus erat nasciturus , quadam singulari prerogativa sanctificationis polleret prae reliquis
gentibus , ac Deo magis consecraretur , iuxta illud Levitici xo. v. 16. Eritis mihi Sancti, quia Sanctas fumis ego Dominus , separavi vor a eateνis populis , uι essetis mei. Secundo prob. major. Lex , ac Iegis caeremoniae . de Sacrifitia ordinabantur , tanquam figurae, ad Clarissum ventit um; ergo conveniebat, ut illi populo darentur, cui promissus erat Christus, ut ex eo nasciturus.
IV. Qsiae res prim6: Cur potius D us elegerit Abraham , cui faceret promissionem de Christo ex eju, semine nascituro, quam alium quemvis v. Respondet hic D. Thom. 'uddnon fuit propter meritum Abranae ,
ut Chrisus ex ejus semine nasceretur ἔδει ex gratuita Dei eIectione, ae voea
ιione . Inde dieitur Isaia 4r. is suscitavit ab Oriente iustum , vocavit eum, ut sequeretur se Unde concluis dii: Sic ergo patet, quod ex sola graintuita Dei electione Patres promissionem areeperunt, cr populus ex eis progenitur Iegem accepit , ferundhm illud Deuteis
ronomii 4. Audisti verba illius de modio ignis , quia dilexit Patres tuos,& elegit semen illorum post illos. Et subjungit : Quos si ulterias quaratur rQuare hune populum elegit , tit ex eo Cbristus nasceretur , ε' non altum
Convenieι responso aratisini , quam diaeit super Ioann. irae . 16. Qtiare shune trahat, & illum non trahat, D li velle iudicare, si non vis errare. VI. Respondent alii, D. Thomam hae loqui demerito de condigno . quoeerte Abraham non meruit, nec ullus mereri potuit, ut Christus ex eius seis mine nasceretur. Non tamem loqui de
295쪽
merito solius eongruitatis, quo tria Tractatu de Incarnat. dicitur , vet' res S. Patres potuisse mereri, non quidem substantiam, sed circumstantias Incarnationis. Quo pacto B. virgo me. ruit , ac digna fuit, ut eκ ea pqtius, urim ex alia carnem sumere te ita fies , & obedientia Abrahae. De quo Paulus Roman. 4. v. et 8. Qui sinquit eontra spem in spem eredidit, ut fieret
pater multarum gentium. Et v. a . Ideo
νeputatum est illi ad iustitiam . Et Ge. nec xx. v. t 6. Quia Deisi rem has , non pepercisi silio tuo unigenito propter me benedieentur in femine tuo omnes gentes terra, quia obedisi vo .
ei mea. Nec reseri, qudd haec benedictio iam suisset illi promissa Gen. xx. P a 3. antequam filium Isaac Deo obtulisset. Nam diei potest , fuisse illi promissam relate ad fidem, & obedientiam a Deo praevisam , postea secuturam. Unde S. Paulus ad Hebraes e. II. enumeratis veteribus Patribus, v. 33.
dicit, quod omnes per fidem adepti sunt
UII. Dices primo contra primam partem asserti. Lex vetus, ut dictum est, disponebat ad salutem, quae erat futura per Christum et sed salus illia non erat futura solum in Iudaeis, sed in omnibus gentibus, juxta illud Isaiae 49. V. 6. Parum est, ut sis mihi fervus ad suscitandas tribus Jacob , ω faces
Israel eonvertendas : Eeee dedi te in Iu- rem gentium, ut sis salus mea nisue ad extremum terras ergo lex vetus debuit
dari omnibus gentibus, non solis Iudaeis. VIII. Confirmatur . Finis legis divinae, qualis erat lex vetus, est perducere homines ad finem selieitatis aeternae; sed ad hune finem non solus populus Iuaedorum erat perducendus , sed omnes homines; ergo non soli ipsi &c. IX. Respondeo, qudd lex vetus erat dispositio ad salutem , non omnibus nece staria, sed soli illi populo, ex quo
Christus nase iturus erat, ut dicetur s. sequenti. Unde D. ThOm. hos a. 4.
per Cbristum , esset Omnibus gemibus pra- parata ι tamen oportebat ex uno populo Christim nasci , qui ropter εος γνa aliis prerogativar habuit, secundkm illud Roman. o. intorum, sciIicra Iudaorum ,
est adoptio filiorum , & testamentum ,& legislatio . quorum patres, & ex quibus Christus est secundum carnem. X. Ad Confirm. eodem modo resipondeo, neg. consi inam vis enim finia
legis veteris esset aeterna selicitas ; ille tamen finis haberi poterat sinE ista Ie-ge : cum homines potuerint salvari sinhea antequam daretur; & gentiles, etiam pon illam datam absque illius
observatione salvari poterant: qui non suit data velut umpliciter necessaria ad salutem. XI. Dices secundδ. Actorum I O. v. 34. 3 s. dicit Petrus: Non es personarumaeeeptor Deus : sed in omni gente , qui timer eum , ω operatur justitiam , ae reptur est illi ; non ergo uni populo,
sed omnibus gentibus debuit salutem
Confirmatur . omnibus gentibus exhibuit Deus ministerium Angelorum, iuxta illud Eeclesiastici l . v. x 4. Ira
unamquamque gentem praeposuit Rector . XII. Respondet S. Thom. hoc a. 4. ad 1. uuod a reptio personarum Deum habet in his , qua eκ debito dantur : in
bir vero, qua ex gratuita voluntate conferuntur , acceptio personariam Ioeum non habet. Non enim est personarum aere intor , qui eκ libera Iitate de suo dat uni,
non alteri : sed si esset dispensatis b
norum communium , O non distribuerer aquaIiter feeundam merita personarum , esset personarum areeptor . Salutaria autem benesie a Deus Fumam generi confertex sua gratia I non ea personarumaeeeptor , si quibusdam pra aliis conferat. Unde Auguis. dicit in lib. de Pradest. SS. e. X. omnes, quos Deus docet, misericordia docet; quos autem non ad oeet, iudicio non docet : me enim venit ex damnatione humani generis pro
XIII. Ad ConfirM. dico cum eodem
296쪽
s. Doctore ad 3. disparitatem esse rmὸd beneficia gratia subtrahamar ἡ
mini propter eu am, sed beneficia nat ralia non subtrabuntur: into qua funaminisseria angelorum , qua ipse natura rum ordo requisit, ut scilieet per media gubernentur insimo ς ω etiam eorporealia
subsidia , non solam hominibus, sed
etiam jumentis Deus administrat, fretix
dam illud PBIm. 3s. Homines, &jumenta salvabis Domine. s. I I. Resolatio posterioris Partis.
E est, qudd eum lex vetus, seu quatenus , Moyse promulgata , duplicis generis praecepta contineret, nimirum praecepta legis naturae, quae manifestabat, uti sunt praecepta Decalogi , & moralia ; & praecepta , qu illis superaddebat, erantque legis M laicae propria οῦ pro certo tenendum est ,
ubs quantam ad illa, qua Iex vetus eontinebat de Iege natura , omnes ten bantur ad observantiam veterir Iegis ἐnon quia erant de veteri lege, sed quia erant de Iege natura . Ita S. Thom. hac g. y8. a. s. Dubium ergo restringitur ad ea , quae lex Mosaica de pr prio superaddebat. XU. Dico secundo. mant tim ad illa, quae lex vetus superaddebat leginaturae , non omnes tenebantur ad obis
servantiam illius, sed solus populus Iudaeorum , & qui illi adseribi volui si
sent. Probatur primo. Lex non obligat, nisi eos, quibus imponitur, &promulgatur: sed lex Mosai ea quantum ad ea , quae legi naturae superaddebat , soli populo Iud. xorum data , S promulgata fuit, ut β. praecedente ostensum est ; ergo illum solum obsi-gabat. XUI. Probatur seeundo distursu
out ad quadam obligantur clerici , Di mane antur riviso missisterio, ad qua Iaiei non obligantur : similiter ty ReIigiosi ad quadam perfectionis opera oblia gantur ex sua prosta ne , ad qua fecu
lares non obligantur : atqui lex us
tui data est populo Iudaorum, ut qua dam narogativam fansitatis obtineret , propter reverentiam Christi, qui ex iIla populo nasciturus eras ; ergo ad quadam spretalia oblitabatuν poptilias ille, ad qua alii populi non obligabantur. Unde dieitur Deutreon. x8. Persectus eris , Mabsque macula coram Domino Deo
tuo. Et propter hae eι iam quadam proin se ne utebantur, ut patet Deuteron. 16.
Profiteor hodie coram Domino Deo
eiusdem in arg. Sed contra . Multi Gentilium per Angelos reducti sunt tria Deum, fidem, gratiam, & salutem sunt consecuti , ut docet D. Dionys.
e. s. Cael. Hiera eb. ω S. Paulus ad Rom. e. h. sed Gentiles legem Mosaicam non observabant; ergo &c. Ma. prob.
Tum in Melchisedech, & iis , Hud
quos, cum esset Sacerdos Dei Altissimi, Sacerdotio fungebatur, eorumque posteris: hi enim vero Deo serviebant,& si lutem consequi poterant, & tamen Circumcisionis legem non observabant . Tum in Iob si tamen post Iesem latam vixit eiusque amicis,&aliquibus ex eius posteris, & Naaman Syro, ut habetur 4. Reg. s. qui veri Dei cultores, iusti, ac pii fuerunt, eam tamen legem Mosaicam non pr
XVIII. Nee di eas, quδd ex hoe sequeretur, deterioris conditionis suin se Indaeos, quam Gentiles; quia legi
Mosaicae , eiusque durioribus praeceptis adstrictos , quibus isti non teneba tur . Nam respondet D. Thom. hoc a.
s. aι x. bd scut Clerici, ac Religiosi non deterioris , sed meliorix conditionis sunt, quam laici, & seculares , quamvis pluribus , iisque durioribus praeceptis teneantur, quibus isti non tenentur; quia magis in
conjuncti, de ipsi consecrati et ita populus Diqili ed by Corale
297쪽
pulus Iudaicus, quamvis lege Mosalea esset adstrictus, qui populus gentilis
non tenebatur, cum tamen per eam Deo magis coniungeretur, Se consecraretur, melioris conditionis erat popu-
Io Gentili, non delerioris. X lX. Dixi, Gentiles le e Mosaica non obligari, nisi adscripti tuissent populo Iudaico . Si enim Gentiles volui sissent populo Iudaico aggregari, admittendi erant: sed exinde obligabantur ad legis Mosaicae , etiam quoad ea ,
quae superaddebat legi naturae , obseris vantiam. Sicut etiam nunc laici transire volentes ad Clericatum , de seculares ad Religio em , admittun Iur, ut docet D. Thoin. hic σή 3. sed ex quo tempore lacti sunt Clerici, aut Religiosi, obligantur ad ea, quae sunt Clericatus, aut Religionis. Qito pertinet
illud ad Galat. s. v. 3. Test Dor autem rursus omni homini circumeidenti se, quoniam debito est universa tegis facienda .
XX. QIbd autem Gentiles possient Iudaeis adiungi, colligitur ex illo Exodi th. v. 48. Si quis peregrinorum invectrum voluerit transire Coloniam , o Deere Phase Domini, eirrume deIur prias omne m ιβutinum ejus, Ur tune ritὸ -- Iebrabitu eritque Hat indirena terνa.
Estb autem his verbis fiat expressa mentio solius Circum eisionis , illative tamen sequitur obligatio totius legis. Nam Cire uincisio apud hebraeos erat prosessio Religionis Iudaicae . si cui Baptismus Religionis Christianae. Sicut ergo qui Baptismum suscepit , est eo sequenter obligatus ad observantiam omnium praeceptorum Religionis Christianae: ita qui circumcidebatur , erat obligatus observare totam legem R Iistionis Iudaicae - Porro aliquos Gentiles ad Iudaeos transisseeonstat, Iudith
x4. x. 6. in ac bior, de quo dicitia et Tune ac bire videns virtutem, m
pra ut ii sui, O an tur est ad populum Israel, o omnis fures a neris ejus usque in hodiemum Miem Ephis s. v. II. dicitur, quoa imantum Iudaici nominis erevit existimatio; in piaris
alteriur gentis , or fisa eorum Religio. ni, O raraemoniis jungerentur.
Matth. 13. v. I s. improperare Scribis ,& Pharii is quod cireuirent mare, dc aridam, ut facerent unum proselytum, hoe est a Gentilitate ad Iudaisi
XXII. Respondeo tamen, studium traducendi alienigenas ad Iegis Mosaicae observantiam, secundum se fuisse sanctum , de laudabile; nec ob hoc sui Dis a Christo reprehensos Scribas, MPharisaeos: sed reprehenduntur, quia
illum, quem tanto studio conquisierant , redderent sceleratum . partiandoetrina, eum non in lege Dei, sed in suis traditionibus pravis, de verbo Dei saepe contrariis tu ιιι b. I s. int ruentes; partim in moribu S exemplo mi laevitae. Unde subdit Chrastus: Et eum fuerit factus . facis is sum fitium
XXi II. O pones iterum. Si Gentiles poterant salvari sine legis observatione , qua ratione legis hujus jugum susciperent pRespondeo ex dictis eum D. Thom. Me a4 3. qudd esto sine observatione legis Gentiles possent salvari; attamen
tebantur. Sieut etiam nune Iaiei tram
seunt ad Clericatum , ω seeulares ad Ret gionem, quamvir Msque Me pinnisalvari. s. II I.
an Lex Vetur eonvenienti Tempore data
fueris , O Ob quem Finem y Irca tempus veteris legis tria eum D. Tho.
hic s. 6. Occurrunt querenda, nem
pe: cur data suerit tempore Moysis, εe non potius . vel ab initio Mundi, vel tempore Abrahae, vel tempor vieiniori Incarnationis. Di
298쪽
No. Dieo. Convenientius suit, legem veterem dari tempore Moysis, quam alio tempore. Prob. discursu D. Thom. Lex duobus hominum generibus dari poterat, malis nimiri ae superbis, ut in ossicio contineantur;& bonis, ut ad bonum per legem instructi adimplendum adiuventur : sed hoc convenieuter factum fuit potitis tempore Moysis; ergo dic. Min. prob. Mati enim , ac sii perbi a tempore dami usque ad Moysen experimento satis didicerant, rationem naturalem
absque adminiculoe legis scriptae sibi
non sussicere: hic enim tracta temporis per ignorantiam obtenebrata , uiaque ad Idololatriam, & turpissima flagitia prolapsi fuerant; ergo oportuit, ut per legem de sua infirmitate, Mignorantia admonerentur , ac cognoscerent , se esse peccatores et Per I gem enim eunitio pereati Rom. I. Item boni, ne in tanta ignorantiae 3t corruptelae nocte salutis viam prorsus amitterent; egebant lege, tan-uam luce, rectam viam ipsis monis rante, & auxilio eos ducente, ne
ab ea declinarent. Et ideo inter legem naturae , & legem gratiae , opo luit legem veterem dari quasi mediam a
XXVI. Hinc apparere potest primo a non conveni ne , ut lex vetus d
retur temporibus Adamo vicinioribus. Tum quia, ut ait Divus Thomas hoc
gis natura nondum erat obtenebratum per eo uetus nem peeeandi.
XXVII. Secundb: nee eonvenisse, ut daretur temporibus Abrahae; et si iam Iunc naturae lex cepisset obscurari. di homines in Idololatriam,& iurpissima stagitia ruere caepissent. Quia, ut docet S. Tho. hla ad x. Lex non debet dari nisi popula , es Oniinpraceptum commune , ut uictum es :tempore autem Abrahae non erat adhuc formatus populus, sed privata familia et Et ideo tempore Abrahat data
sunt quadam familiaria pinepta, ω
uasi domestiea Dei ad homines. Sed postmodum multipIDatis ejus Posteνis, inta viam quὸd popuIus esset, Iibera
euit dari. Nam. servi noi sunt pars populi, vel civitatis, cui legem dari competit , ut Philosobus dieit in. Politis. e. s. ia tamen in Abra-am quasi concipiebatur, & prae soromabatur populus, qui ex semine ejus successa temporis erat constituendus rideo Abrahae factae sunt repromissiones de gentibus in semine suo ben
dicendis , Genes. 11. via r 8. quas S. Pau lus, Gaiat. 3. υ. et . vocat Testamentum
confirmatum a Deo , qua post quadringe tos, eis trutota annos facta est Ieκ . Et in praecepto Circumcilionis Abrahae data fuit quaedam inchoatio legis, qua eius rosteritas, cui stato tempore in
populum efformatae integra lex danda erat, obsignaretur. & a caeteris p pulix distingueretur. XXVIII. Tertio apparet, non convenisse , quod lex daretur solis descenis dentibus ex David . & post eius tempora - Neque obstat si dicas , quUsicut Christus non est natus ex aliis descendentibus ex Noe, nisi per Abraham, cui saeta fuit promissio et ita non est natus ex aliis filiis Abrahae, nisi per David, cui est promissio renova in
ta ; ergo sicut lex data fuit post. Abraham, ita debuit dari post David
Nam respondeo cum Dis Thom. bis ad 3. neg. consequ. Qu/a enim legem oportebas alicui populo dari , non Dihm in Ii , ex quibus est Chrsu natus, legeus acceperiant ; sed totus popuIus consis naintus signaeulo Circumeisionis, qua fuit gnum promi vis Abraba facta , sis ab
eo erealta , ut dicit Apostolus Romas. 4. Et ideo etiam aute David Opoxtuis Iegem dari tali popula jam collecto is XXIX. Multb minus autem conve
niens suisset, differte legis veteris promulgationem usque ad tempus Incarrinationis Christi. Primo I ne legis naturae obscuritas, q uae a temporibus Mors multorum mentes occupaverat, nimium
299쪽
r8o Quaesis De Lege Veteri , seu Mosaisa;
mium invalesceret, & omnes hominum nationes ab ea deviantes inveniret. Meundo et ut populus , ex quo Christus erat nasciturus, ad eum disponeretur,& ardentiori fide, ac spe in eum moveretur. Tert id quemadmodum ait D. Τhom. hoc art. in c. ut per impetris secta ad persecta homines manu duc rentur, inter legem naturae , & gratiae tamquam mediam oportuit legem v te rem dari.
XXX. Cirea finem, ob quem Iex vetus data suit, dico cum D. Thoma
insta ro . a. h. Qubd finis eGusImbet Iegir est , aer homines essetantur iusi , ese virtuosi . . . unde ερ finis veteris Dis ais eνatiustificatio bominum. Quam quiadem Ieκ incere non poterat, seae figurabat quibusdam raremonialibus factis, O promittebat verbis. Quare finis eius erat homines praeparare, & disponere ad Christum, tanquam ad complementum ipsius. Quare Matth. ν. II. dixit Christus : Non veni Divere legem ,
sed adimplere. Hinc deducitur, quddiametsi lex vetus ad solos Iudaeos pertinuerit quoad oblisationem , &observantiam ; tamen etiam aliquomodo pertinuit ad nos Christianos, nempe, ouoad significationem ; quatenus erat ngura quaedam eorum , quae per Christit m adimpleta sunt. Ita S. August. L. I9. contra Faust. e. 7. & si quent. Aperth etiam deducitur ex
Scripturis. t. Cor. ro. υ. 6. dicit Paulus: Hae autem in figura facta sunt
nori. Et V. II. Hae autem omnia in
figura eontingebant illis e seripta suntaxtem ad eorreptionem nostram. Item
Rom. rv. 4. Quacumque scripta sunt, ad nostram dominam scripta sunt. Et v. S. Dico enim , Christum Iesum mini-srum fulse Cireumo nis propter veri tatem Dei ad eonfirmandas promi nos
quor enim promi nes Dei sunt, is illos Christo; ea. Et sanε omnia Sacrificia veteris legis erant figurae Sacrificii Christi in Cruce: omnesque promissiones veteris legis ad Christum, ut ad finem, respiciebant.
DUBIUM IV. otuplicia suerint veteris inis
Praecepta. s. I. Dis a Mandatorum Luit. Ot, tantaque in lege veteri fuerunt mandata, ut ab Αρο- stolo ad Ephes. a. v. II. lex manuatorum nuncupetur, dum de Christo ait: Legem mandatorum deere sis eνaeuans: hoc est , legem Mosai eam in mandatorum multitudine consistenotem, per decreta novae legis vacuam& inutilem reddens. Propterea S. Augustinus ipsam dixit sarcinam innumerabilium praeceptorum. Et S. Petrus
Act. Is . I. Io. Oentato Deum, imponere iugum super cervices ἀνθυωlorum , quod neque Patres mori , neque nos portare potMimuι ' Et merito quidem . Nam s fides detur Genebrardo sub finem Chronologiae, &Guillelmo
Parisiensi L. de Legibus c. I. praecepta caeremonialia erant ad minus sexcen&tredecim et ex quibas a g. erant assirmativa , tot scilicet, quot sent membra, & ossa in homine . de s se negativa, quor in anno dies numera ri 'lent . usa ratione Cerdomani Manichaei, aliique veteres haeretici su' perius recensiti, eam tanquam nimis duram , de asperam, Deumque ei unLegislatorem, Deum asperum , Crudelem, malum esse enormiter blasphemabant a
II. Porro universa haec mandatorum series ad duo reducitur, neinoe
de ait Christus Matth. 11. v. his duobias mandatis tinioersa Im penia
v. S. s. ad unum mandatum, nempe. dilectionem Pro lini Propter D um omnia resolvite usi ximum , Ita m implevit. Et enumerati evastis legifi mandatis, subjungit: E si
300쪽
auοὰ est aliud mandatum, in hoe veris νο instauratur : Diliges proximum tuum , Aut te ipsum. Super quae D. Thomas hac I. 1. q. 99. a. r. ad 1. Sicut tinquit γApostolus I. ad Timoth. I. pinis praecepti earitas est: ad hoe enim omnis ex tendit, ut amisit iam eonstituat, vel hominum ad invitem , vel bominis ad Deum. Et ideo rata Ieae impletur in Boetino mandato : Diliges proximum tuum , sicut te ipsum , sicut in quodam e mandaxorum omnium. In dilectione enim proκimi includitur etiam Dei dia Daio , quanto proximus diligitur propteν Deum. Unde Aphsolus hoe unum praceptum posuit pro ιuobus, qua sunι de dilectione mi , cr proximi s de quibus dicit Dominus , Matib. xx. In his duobus mandatis pendet omnis lex , &Prophetae .
Ex quibus conscitur, qudd Iegis
praecepta, quamvis in seipus multipli-eia , sunt tamen unum praeceptum uni late finis. Mare D. Thum. eitato a. I. ad x. ait et stuδd Iex vetus dieiatur esse una ferundam σνdinem ad finem unum qui est chartias Dei, Se proximi propter Deum se tamen eontinet diversa praeepta Devndhm distinctionem
eorum, qua orἐinantur ad finem. Si ut etiam ars ad eativa en una seeundam unitatem finis, quia tendit ad ad eationem domus: tamen eontinet diversa pracepra secundam diversor actur ad hoe
contenta generaliter dividuntur , de revocantur ad tria genera , scilicet, ad inraIia, Caremoniatia, εt Iudiei lia. His verbis , Deuteron. S. v. 31. ea expressit Dominus Moysi: Tia vera bie fa meeum , ω Ioquar tibi omnia mandata mea , cr ea remaniat, atque iudieia. Et rursus ibi e. s. v. I. Moyses ait et Hae sunν iratσιa , ca--monia , sique iudicia, qua mandavit Dominua Deus vester , ut dOeerem vos.
Ita docet D. Tho. hae ou. 99. Probari autem potest. Nam lex divina debet hominem dirigere , ut bene gerat erga Deum, de proximum: hoe
autem fit dupliciter. Prim det per prae cepta moralia, quae generatim docent, Deum esse colendum , 3t eum proximo servandam iustitiam. Secundo: per praecepta eae remonialia, εe iudiei alia, quibus determinantur specialiter riis tus, de caeremoniae , per quas eole dus sit Deus , εe quibus modis servanda sit iustitia inter homines. mare eraecepta caeremonialia , εe iudiei alia nihil aliud nint , quam partitulares quaedam determinationes praeis teptorum moralium , tum pro cultu
divino, tum pro iustitia humana sedi
IV. sequitur ex his, omnia praee pia moralia pertinere ad Ius naturale; eaeremonialia verb, & iudiei alia ad Ius postivum. Prior pars traditur a D. Τho. q. Ioo. a. I. Utraque
autem se probatur. Ratio naturalix dictat, Deum esse colendum, Si proximo non esse iaciendam injuriam; neque hoe mutari, aut abrogari potest, ut supra dictum est seu β. praeerinte Diab. s. At quibus caeremoniis tolendus sit Deus , de quibus modis coercenda sit injuria , pendet ex aris bitrio, de potestate legislatoris . Unde praecepta moralia ab omnibus quovis tempore observanda sunt ; reliqua verb solum eo tempore , quo legi Llator vult , de ab iis , quos ipse ad hoc obligavit. v. Bonam esse praelatam divisionem
praeceptorum veteris legis ostendit D. Tho. hac ε. 99. a. I. QIaecumque enim alia, quae reperiuntur in veteri lege. vel non sunt praecepta, sed ordinantur ad praeceptorum observationem , sive tanquam indicantia auisetoritatem praecipientis; sive tanquam promissiones praemii, aut comminationes poenae , sive ut quaedam utilia ad melius esse: vel si praeceptum contineant , sub moralibus, caeremonialibus, aut iudicialibus continentur.
VI. Qia aeri potest primo: An suerint in lege veteri aliqua consilia pRespondetur, suisse . Quoad moralia quidem , nam suerunt vota: Genes N n 23.