장음표시 사용
311쪽
memorandum beneficium divinae protectionis, & deductionis per desertum , ubi in tabernaculis habitaverunt. Octavo autem die celebrabatur aliud Festum , scilicet, atque Collecta ;in quo colligebantur ii populo ea, quae erant necessaria ad expensas cultus divini : Se significabatur adunatio popu-Ii , & pax praestita in terra promissi nis. Haec iisdem serh verbis S. Thom. qui deinde rationes figurales pro singulis sestis assignat, quae videri poniant. s. v. De Praestis Iudicialibus. XLIV. ostquam egimus de prae- L eeptis, quae populum I irae Iiticum ad Deum ordinabant, qualia
sunt caeremonialia; de praeceptis age dum est, quibus ille populas ordinabatur invicem: & haec vocamas Praecepta Iudicialia. madruplex ergo oris do in aliquo populo inveniri potest ii
quit S. Thom. r. a. q. Io 4. a. 4. Pri mus Principum populi ad subditos ἀ Se- eundus subditorum ad invicem. Tertius ad extraneos. Quartus a d domefiteoι, sicut Patris ad AIium , uxoris ad virum ,
Domini ad servum. In quolibet existis ordinibus benh instituendo erantia lege veteri praecepta , ac iudicia . XLV. De Principibus convenienter ordinavit lex vetus. Nam ut docet
D. Thom. I. L. q. Ios. a. I. Cirea bonam ordinationem Principum duo sani attendenda . Unum, ut omnes aliquam
partem habeant in priseipasu : per hoc enim eonfervatur pax populi, Θ omnesta Iem ordinationem amant, oe custodiunt. Aliud est sorma regiminis, cuius eum diversae sint species, illa ta-
me in praecipua est , in qua unus prin-eipatur feetiodum virtutem , quae est Regnum ; cr Arinoeratia, in eisa aliet Muci primitantων seeundam virtutem Unde optima ordinatio Prinae pum es in Hiqua ei vitate , vel Runo ; in quo unus16M ur secundam virautem , qui om-
eipantes secundkm viνι utem: γ tamen talis prine satus ad omnes pertinet. Tans quia ex omnibus eligi possunt. Tdm quia etiam ab omnibus eliguntur. Talis ve-
νδ est omnis politia benὸ eommixta mRe no , inquaηtym unua praest , crAristoeratia, inquant m multi princi in pantur ferundam virtutem s ct ex De moeratia , ides, potestate populi, inqua ram ex popularibus possunt eligi Prine per , Θ ad populum pertinet electio Primiscipum. Talis autem ordinatio Princiapum erat in veteri lege. Nam Morser, ejus 'ecessores gubernabant populum , quasi singulariter omnibus principanter, quod est quadam species Regni is
Nigebantuν autem septuaginta duo Seniores secundis virtutem: diciι- enimia
Deuteron. I. Tuli de vestris Tribubus viros sapientes, & nobiles , & constitui eos Principes: cor hoe erat Arist
craticum . Sed Democraticum erat, quia isti de omni populo eligebantur: dicitur enim Exos. 13. Provide de omni plebe viros sapientes &c. Eι etiam, quod popuIus eos eligebat: Vnde dieitur Deuteν. r. Date ex vobis viros sapientes &e. Unde parat , quὸd optima Dit ordinatis Primipum, quam lex Dψituit . Ita S. Thomas .
XLVI. Neque obest primi, , quda
in lege non inveniatur, quo modo supremus Princeps deberet eligi -Nam,
ut docet D. Thom. hoe a. t. ad 1.
populus ille sub speciali Dei eura reis gebatur ;& ideo institutionem summi Principis Dominus sibi reservavit, ut optimi ostendit S. Doct. in Moyse , Iosue , & Iudicibus ; addens , quod
tiam electionem Regis non commisit Dominus populo , sed sibi reservavit,
ut patet Deuteron. 17. Eum eonstitues Regem , qviem Dominus Deus tuus eDIO
Wit. Ex quo in serri potest, Israeliticipvuli regimen usque ad Saulem proprii nec Monarchiam , nec Ar illocr tiain, sed Theocratiam suisse. Quamvis enim Moyses, de Seniores , & post Moysen Iosue , deinde Iudices Israelem moderarentur; Deus tamen summae rein
312쪽
rum speciali modo praeerat, & non modo Sacra, verum & civilia omnia supremo imperio, ceu Rex politicus, regebat. Qirare ponulo Regem sibi dari petente, Samuelem molesth id serentem ita consolatur Deus r. Reg. 8. v. 7. Audi vocem populi in omnibus, qua loquuntur ζ non enim te abiecerunt: sed me , ne regnem μ ν eos.
XLVII. Neque obest secund5, quddIex a principio Regem non instituerit Nam, ut docet S. Thom. hoc a. r. ad . etsi Regnum sit optimum regimen populi, si non corrumpatur; de facili tamen R num degenerat in tyrannidem, ob magnam potestalem , quae Regi conceditur, nisi virtus, cui conceditur sit persecta et quae virtus cum in paucis inveniatur, & minus inveniretur in Iudaeis, qui crudeles erant, &ad avaritiam proni: ideo Dominus 1 principio eis Regem non instituit cum plena potestate, sed Iudicem , & Gu-
rnatorem in eorum custodiam. Et quamvis omnia disposuerit, Deuteron. I . quae ad Regem bene instituendum necessaria erant et eis tamen Regem non concessit, nisi petentibus, & magis indignatus, quam propitius; &praenuntians illis maIa, quae 1 Rege
eis obventura essent . ut habetur Reg. 8. Ubi observat D. Tho. hac ad quod cum Deus dixit Samueli r Hoeeνδε ius Regni e re. non est locutus de ore Resis legitimo , quod competeret Regi eκ institutione divina r Sὸδ
magis ranunciabatur usurpatio Regum, qui si ui iur iniquum constituunt, in t rannidem degenerantes, O subditos derra dantes, filios eorum tollendo, & --nia bona in suum privatum comm dum convertendo. Et hoc Samuel dicere iussas fuit , ut populum a petendo Rege deterreret : Poten tamen contingere t subdit S. mo. ὶ qu,d bonus Rex absque tyrannio fros tollat , t reonstitisat Tribunos, centur aes, ch multa aeeipiat a subditir fuit propteν eommune bonum proeurandum. Reliqua apud D. Thoe hoc art. I. videnda Ieis linqua αXLVIII. Convenienter quoque deis subditis. inter se invicem Iex vetus ordinavit; quod ostendit D. Tho. eadem q. 1 s.. art. L. Duplex enim est communicatio hominum ad invicenae .
Una, quae fit auctoritate Principum ratia, quae fit propria voluntate pers narum privatarum. Circa primana sufficienter lex providit, instituendo Iudices , Deuteron. r6. Ordinem judicii ,
Deuteron. g. numerum testium, Detiteron. II. I9. Sustulit occasionem injusti iudicii, vetando Iudicibus acceptionem personarum , & receptionem munerum , Exod. 13. Detit. t 6. Instituit etiam certas poenas pro diversis delictis, ut ostendit S. Tho. ad xo. Circa secundum quoque multa sanxii circa possessiones , earumque pluralitatem , quantum ad emptiones , & venditi nes et quae Omnia copios E, & eleganter exponit S. Tho. thm in corp. praefati articuli; tum in solutionibus aris
XLIX. Convenienter etiam providit quoad extraneos, ut ostendit S. D. citata φ. Ios. a. 3. Ubi notat, quod converratio cum extraneis potest esse dupliciter . Uno modo pacifice et alio modo hostiliter . Circa primum te κc venientia praecepta tradidit. Nam eum alienigenae transibant per terras
ludaeorum , & apud illos inhabita-ant, prohibuit , ne contristarentur , aut molestia illis in serretur, Exod. 22.9 13. Quod si aliqui extranei in e rum consortium totaliter admitti cupiebant , provisum erat , ut non statim admitterentur tanquam Cives : sed qui veniebant ex Gentibus aliquam amnitatem habentibus cum Iudaeis , quales erant HSgyptii, apud quos nati fuerant, & enutriti, & Idumaei filii Esau fratris Iacob in tertia Feneratione, reciperentur in consortiui .
pcipuli. inii verb erant ex gentibus , uae hostiliter contra eos se gesserant , cui Ammonitae , & Moabitae , numquam in consortium populi admittebantur. Amalecitae autem, qui magisca sueram adurasati, quasi hostes pcrpetu;
313쪽
294 cursio IV. De Lege Veteri, seu infatea;
petui habebantur: dicitur enim Exodi
L . v. I 6. BeIlum Domini erat eonte Amalee a gen ratione in generationem .
Circa secundum , nempe , quantum ad hostes, convententa a praecepta tradidit. N. Im p mmo , insti uit, ut bellum iuste iniretur, Deuteron. ΣΟ. Secundd , ut sortiter bellum inceptum exequerentur, habentes in Deo fiduciam. Tertio , mandavit , ut impediis menta praelii removerentur, remit lenis
do ad domum quosdam , qui possent impedimento esse . arto, ut victoria moderath uterentur , parcendo mulieribus , & parvulis , & etiam ligna fructi sera regionis non incidendo. Pluinra videri pol sunt apud D. ThO. art. 3.citato L. Convenienter demum statuit praecepta circa personas domesticas. Nam Domino relat E ad servum statuit, ne servi inoleste tractarentur; ne nimiis, ae immoderatis laboribus opprimerentur et mutilantibus servos imposuit, ut dimitteremur in poenam; & ancilla evaderet libera, si eam quis duceret in uxorem e & quoad servos, qui erant eκ populo, ut septimo anno liberi essent, Exodi at. & Dt uteron. s. Circa uxores statuit , ut ex sua Τribu ducerentur, ne sortes tribuum
eonfunderentur. Numer. ultimo. Ut si ater ducat uxorem fratris deiuneti sinhliberis, Deuteren. x s. ad suscitandunia semen fratris sui. Ne alienigenae ac si piantur in conjuges. propter periculum seductionis et neque propinquae
sanguine ob reverentiam naturalem , quae debetur illis. Ne uxori salsb crimen mponatur ; ne eam ex Odici ansistat, sed potius scripto libello eam
dimittat, Deuteron. 1 r. I . Ut re
cens coniugato nihil publicae necessitatis iniungatur , ut maior dilectio
inter coniuges contrahatur. Deuter. 4.
Circa filios autem instituit, ut patres eos instruant in fide. Eod. x . in
messationibus, de luxuriis. Caetera . nem fores simus, apud S. Thomam hae
. IOI. a. q. videnda relinquo.
DUBIUM U. An Leκ Vetus abrogata sit ,& quoad omnia p
. I. De CaremoniaIibur, Iudicialibus. I. Um ex dictis lex vetus conisi lineret praecepta iliora Iixis . caeremonialia , & iudicialia. qua rimit se an quoad haec omnia meis rit abio data. Et quidem in nullo abis rogatam fuisse , sed una cum lege nova esse servandam , sensit ollna praeter alios Cerinthus; qui, inter alios errores . hunc sparsit, debere Christianos circumcidi , & sabbati Zare . Et teste Philastrio de Haeres. cap. 36. Hie sub Apostolis qi sionem seditionis eommovit ,
dieent, debere eireumet di homines. Cujus ea a eontra illum , cis baresim eiurdecreverrent in suis actιbus Apostoli se rentiam e non debere sam homines Iudaismo , i es circumcisioni , aliisque talibus superstitionis vana parere earnatibus , qui de gentibus υ nienter eredebant in Chri sum Dominum no rum Salvatorem . idem narrant de Cerintho
Epiphanius Hares. 18. de S. Augustin. lib. de H res eap. X. Catholici tamen omnes quovis sectilo sense iunt, legem veterem qu nad Caereinoni alia , & Judicialia adrodatam suilla, non tamen quoad moralia. II. Dico ergo primh. Lex vetus abrogata est quoad Caeremonialia ,& ludicialia. Haec veritas Catholica constat primθ ex Scripturis . Lucae
roguι noster fuit in Christo r at tibi Oenit Mer, iam non sumus sub Padagogo . Et
IIaebr. 7. V. II. Translato Sae rdotio , neiseesse est , ut oe tegis translatis fiat. Ad Rom. 6. v. 14. Non estis sub lege . sed sub gratiar & alibi. Ueritas hae definita fuit ab Apostolis Aer. x s. vhi quibusdam contendentibus , Legalium obser
314쪽
.antiam ese ad salutem necessariam, fieretque super hoc disceptatio, imo. &seditio: convenerunt Apostoli in Concilio Hierosolymitano, unde emanavit de te uin .. 18. Visum est Spiritui ganas , P nobis , nihil ultra imponere vobis oner/s clue. Est uitem abrogata propter has causas. Primo. mia erat imperfecta, Ilaebr. I. U. 18. Reprobatio sit pracedentia mandati , propteν infirmitatem eius , ε' inutilitatem. Secundo. ia erat gra-Ve iura um , quod Iudaei vix portare Poterant, I s. v. io. Tertio . Quia continebat figuras , quae per Christum impletae sunt; ut ratiocinatur D. August. de veteris legis Sacra
mentis L iv. eontra Faustum e. 23.
Qitarib. Quia scut majus lumen Ob- fuscat mitius, sic lumen Evangelii ,& Sol iustitiae Cliristus obsuscav;t caeremonias legales ; ut notat D. Hieron. in Comment. as Galat. 4. Huc spectat illud Theodoreti ad Plit lipp. 3. Supervacaneus est jebnus . si Sol apparuerit :supervacaneus Pad Quus iis , qui perfect am areeperunt sapientiam. Quinto. inita Christus, teste Paulo Ephes. 2. v. I 4 Fecit tit r.etque tinum et id est . ex
duobus populis Ethnico , & Iudaico
fecit unum ovile ; debuit ergo dissol. vere medium parietem legis Mosaicae , qui unum populum ab alio separabat, di una eadem lege Evangelicό utrumisque populum concludere. III. His omnibus accedit discursus
nix utpote cultus Dei externus debent proportionari cultui interiori , qui consistit in fide. spe, & caritate: sed caeremoniae Legales non proportionantur cultui interiori , quo Deus colendus est post Christum ; ergo &c. Min. prob. Τriplex statius interioris cultus distingui potest . Uniis , quo habemus fidem , & spem de bonis Coelestibus, & de iis, per qliae ad Coelestia introducimur , & de uirisque tanquam
nobis suturis ; & hic suit status fidei,& spei in veteri lege r in eo enim respiciebatur fides, &spes, ut sutura , non sollim bona coelestia, sed etiam gratiam Christi , per quam introducerentur homines ad coelestia .
Alier, in quo fides , & spes est quidem de Coelestibus bonis tanquam futuris ; sed de his per quae introducimur ad coelestia, est tanquam deis praesentibus, vel praeteritis r & iste est status legis novae , qui respicit quidem bona Coelestia ut futura. sed gratiam ut praesentem , & Christi merita
ut p aeterita. Tertius autem status est, in quo utraque habentur ut praeis sentia . & nihil creditur ut absens ,& nihil speratur ut futurum : & iste oest status Beatorum . Quemadmodum ergo in statu Beato. rum celsabunt figurae illius status, nihilque erit figurale ad divinum eulis tum pertinens , sed solium gratiarum actio; & ideo de Civitate Beatorum
dicitur Apoc. xl. Templum non vidi in ea . Dominus enim Deus omnipotens
Templum illitir est , er agnus: ita cae remoniae primi status , nempe , legis vereris, quae erant figurativae secundi status , nempe , legis novae , asveniente feeundo latia cessare debuerunt , ciralia earemonia induet , qua e venirent
fatui euItus divini pro tempore illo . in quo bona Caelesta sunt futura : beneficia autem Dei, per qua ad Calesia introiadueimur, sunt praesentia. Ita discurrit
IV. Sed dices prim d. Scriptura dicit , legem veterem duraturam in aeteris num , Baruch. 4. v. I. Hre Iiber manis datorum Dei , Iex , qua ea in ater num. Et Exodi I x. v. et . dicitur, quod
celebrabunt diem Phase eultu sempi-
V. Respondet D. Τho. laudato loco
fra feeundism earemonialia verὸ quan rhm ad veritatem per ea figuratam ἔ& hoc modo celebratur Pascha etiam cultu sempiterno; quia novum Pascha veteri successit, figuratum figurae. Dici etiam potest , quod in Scriptura
315쪽
Quaestio IV. De Lege Veteri, seu in imo
atrensem , sempiternum non semper indicam durationem sine fine; sed interdum durationem longam , sive inde
VI. Dices secund3. Circumcisio fuit instituta in signum fidei Abrahae , &Solemnitas Sabbati ad recolendum beneficium Creationis , sicut alia Festa ad recolenda beneficia Dei: sed fides Abrahae est semper imitanda, etiam 1 nobis, εt beneficium Creationis sicut& alia Dei beneficia semper sant reis
colenda ; ergo &c. VII. Respondeo cum eodem S. Doctore ibidem ad 4. Ωιιὸd fides Abrahafuit in Boe eommendata, quod credidit divina promusiani de futuro femine, loquo benedicerentur omnes gentes : egri eo quamdiu hoc erat futurum , Oporinsebat protestari fidem Abraha in circumis ei ne . Sed postquam jam hoc est perfe-tium , cpister idem alio signo deeurari , felliset, Baptismo , qui in hoc eireumetasAni fueredit . . . . Sabbatum autem, quod An cabat primam Creationem , muta tur in diem Dominicam , in quo com
memoratur nova creatura inehoata in Reis
furrectione Christi. Et iIure aIiis Solemnitatibus veteris legis nova Solemnia
rates Deeedunt ι quia benesia illi psepulo exhibita significant beneficia nobis concessa per ChriEum . Unde Festo Phasesueeerit Festum Passionis Chrisi ,-Resurresιonis. Festo Pentecostes , in quo fuit data lex vetur , sacredit Festum Pentecostes, in quo fuit data lex spiriatur vita Φe.
diu non abrogatur: sed lex vetus non fuit abrogata , neque per expressam. revocationem , neque per legem posteriorem ipsi incompossibilem ; ergo &c. Respondeo , legem veterem tui si Laabro3atam; quia ea, quae suis caeremoniis figurabat, sunt impleta. Figurabat enim Christum venturum , qui cum jam venerit, omnis eius significatio, scut & usus , cessare debuit: alias qui modo eam profiteretur, proinfiteretur salsum. IS. Inilabis. Quid ergo utimur vestibus Sacerdotalibus , oleo , inoen. so &c. quae erant veteris legis caereis moniae 3
Respondeo . Qubd sicut licEt nos
Christiani habeamus Sacerdotes , vestes sacras, utamur thdre , habeamus Templa, quae omnia etiam Gentiles Ethnici habebant; caeremonias tamea Gentilium non sectamur: ita nec cinremonias Iegis continuare dicendi sumus , quamvis habeamus vestes Sace dotales , utamur thure et quia eis utimur, ut ex statuto Ecclesiae inductis, non ut ex legis eae remoniali , & diis versa significatione, ac fine . Vide a
X. Dices quarth . oblatio leprosi mundati pertinebat ad caeremonias legis r sed etiam in Evangelio praecipitur leproso mundato , ut huitismodi
oblationes offerat, Marib. s. v. q. ergo &c. XI. Respondet D. Tho. hie q. I 3. art. 3. ad 2. dis . min. In Evangelio nondum consummato , conc. min. Iam consummato, nego min. ante enim. Pasonem Christi , Christo pradicante, , θ' miraeula faciente currebant simul leκ , ω Evangelium ; quia iam myst rium Chrisi erat ineboatum , sed nonis
dum eo ummatum . Et propter Boe mandavit Christus Dominur ante Passionem Leproso, ut legalet ea remonias observaiaret. Sed de hoc infra. . II. De maestis Misalibus.
XII. OIEresi Cerinthi, Ebionis, Mo Nararaeorum, qui, ut supra , dixerunt, omnia Legalia , non solum i Iudaeis, sed & a Christianis esse obserranda, tanquam ad salutem necessaria , opponitur haeresis Manichae rum; qui , ut diximus , legem vel rem , totumque vetus Testamentum' respuentes , Catholicos tanquam Semiis
iudaeos insectabantur , quod tabulas Moysis reciperent. His adhaesit Luth
316쪽
non pertinet nisi ad Iud x, non ad Chrisianos , aut Gentiles .... Nullus apex , aut punctus in Mose ad nos peretinet . Et in cap. xo. Exodi r Nilut inquita ad nos Gentilar, ε' Christa-noi, sed DIym ad Iudaos lex pertinet. . . nuamobrem Myses Deeatuum fotam aἀpopulum Iudaicum ex 2D Io eductum is dirigit. Et in eap. 4. ad Galat. repreis hendit R. Thomam , quod dixerit, Iegem suis .em Mosaican ouoad Carre. monialia , & Iudicialia a Drogatam esse, non tamen quoad moralia. Atta
XIII. Dico seciand 3. Praecepta moralia , quatenus conlinent praecepta juris naturalis , non minus obligant Cliristianos, quam olim Iudaeos. Pr batur . Dieit enim Christus Matth.
I9. v. r . Si vir ad vitam ingredi , serva mandata. Loqui autem de praeceptis Decalogi , patet ex contextu. Et Apostolus Rom. I 3. v. s. clare si
gnificat, nos istis praeeeptis obligari:
Non adulterabis, non oecides, non fu
raberis , non falsum rectimonium dires, non estneupisces a cr si quod aliud in mandatum , in hoc verbo instauratur rDiIiges proximum tuum sicut te tuum. Tt ad Ephes. 6. v. t. iubens filios hedire parentibus, allegat Decalogum ,
dicens et Honora patrem tuum , se matrem tuam , quod est mandatum primum
in promisone. Et ratio est e quia prae-eepta , suae stini iuris naturalis, immutabilia stini et quae enim ratio naturalis dictat, semper , & ab omnibus servanda sunt. Et haec certa sunt. XIV. Dubitatur solum inter Theologos Catholicos: an praelata praec pia obligent nos Christianos, non misium quatenus ad legem naturalem per. tinent, & in Evari gelio scripta sitnt, sed etiam quatenus per MOrien pro mulgata I ita ut quoad ista lex vetus
non fuerit abrogata. Negant Dominicus Soto I. x. de Iust. ω Iure q. s. a. q. Medina ad hune art.
Valentia , Tanne rus, SuareZ , dc alii. Asti mat Bellarminus lis. 4. de Ium
eatione c. s. asserens, legem moralem. etiam quatenus per Moysen datam inveteri Testamento, Christianos obligare.
praecepta moralia obligare Christiano, 'non quatenus tradita sunt in lege v ieri; sed quatenus iure naturali praeiscepta sunt , & lege Evangelica confir-
prehenso Decalogo soli populo Israe latico data suit; ergo ex vi istius legislationis solum eum popuIum obligabat; clim lex solum eos popuIos
obliget, quibus datur. Ant. ex σώς8. a. 4. & eκ supra dictis patet. ac etiam Exod. 1 . ubi Deus Decaloia gum serens expresse testatur, se tradere populo, quem eduxerat de AEEv-
S. Tho. citara g. 98. a. s. ubi ait et Mantism ad illa, qua Io vetus continebat de Iege natura, omnes tenebantur ad observantiam veteris Iegis: nom uia erant de veteri lege s fed quia Granι de Iete natura. memadmodum
ergo Gentiles tempore legis veteris o ligabamur ad praecepta legis naturaet non quia erant de veteri lege, staquia erant de lege natur aer ita simili- Christiani, cum constet, lεgenta. Mosaicam non plus datam sui me Chri-ltianis . quam Gentibus olim viventibus. Hinc sequitur, quod Iudaei ad
fidem converti cum non alia praecepta habeant, quam Christiani; Iudaei vero in sua perfidia remanentes
cum non amplius ligentur lege Moy si, nisi fori h propter conscientiam eris roneam et ideo nec hi , nec illi tenentur ad praecepta moralia ex vi legis Mosaicae, sed ex vi legis naturae'.
od si in hoc sensu locutus suisset
Lutheriis supra citatus, non esset in eo reprehendendus.
hic g. 1 3. a. 3. ad I. scribente quos Lex vetus dicitur esse tu aternum me undam moralia simplieiter, tis am- Iutὸ . Nam hoe dicit, quoniam mandata moralia, quae in veteri lege contine
317쪽
nantur , quoad rem praeceotam , &substantiam obligationis , ucut erant ante legem, de obligabant; ita etiam post legem, & in aeternum obligant. Sicut enim ante legem obligabant ;sed non vi legis scriptae, quae nondum data erat: ita post . abrogatam legem obligant, sed non vi legis scriptae veteri .
lus, de Patres ad probanda praecepta moralia utantur testimonio Moysis, & veteris legis; non concludit, eos illa proponere tanquam obligantia ex vi legis Mosaicae et sed quia lex Mosaica ea proponit tanquam neces saria ad finem benE moraliter vitae i stituendae. Si enim lex aliqua positiva Eeclesiastica proponeret Observandum aliquid, quod alias observandum laret lege divina , vel naturali; obligarentur homines ad illud, non vilegis humanae Ecclesiasticae , sed divinae, aut naturalis: quia in illo easul ex Ecclesiasti ea non se haberet, ut inducens vi sua obligationem , sed ut obligationem denuntians, ac propo uens. Et in hoc sensu loquitur S. August. I. ro. eontra Fausiam c. 2. cum Fausta interroganti: Cur lenes vetu a Uamentum, euius praeepra non se
vaa 8 ait et Respondeo , fervari a chriasianis etiam ex suis libris praeepta vi ta agenda idest moralia in Praeepta ve- τὸ visa significanda si dest caeremonialia tune rectὸ sunt observata , cum
pra tineiabantur isa, qua nunc reve
tata sunt DUBIUM VI. A Qtio, & Qitando Lex Ueius fuerit Abrogata s. I. an furete abrogata a Ioanne e
r. Indi Ieo primδ. Lex vetu& abro β gata est a Christo, non a S. I anne Baptista. Est contra aliquos nostri temporis haereticos ,
qui volunt, abrosatam fuisse per Ioannem, moti ex illo Lucae I 6. v. x6. Lex , ct Propheta usque ad Ioannem. Probatur tamen prim d. Lex vetus erat quaedam umbra, Hebr. I . v. 1. Umbram enim habens Io futurorum , norum s umbra autem non evanescix
nisi Iuee advenienter sed Joannes Baint ista non erat lux, iuxta illud Ioann. r. v. 8. Non erat ilIe lux , sed ut resimonium perbiberet de Iumine I e go &c. Deinde Paulus ibi pro signo cessationis legis veteris affert cessi tionem Sacrificiorum e sed temporibus Ioannis adhuc sacrificia perseverarunt ergo tunc non cessavit leκ vel iis . Huc etiam spectant omnes Scripturae , qu asserunt, Christum ipsum ditatuisse parietem teparantem Iudaicum populum a Gentili, & legem mandatorum deineretis evacuasse , Ephes. 2. vers. 34. Christum redem in eos, qui erant sub lege, & in libertatem adoptionis fi- Iiorum traduxisse, Galat. 4. o. De inde solus ille legem veterem abrogare poterat, qui novam instituit legem, veterem implendo a sed solus Chrisflus, non Ioannes, legem novam instituit , & veterem implevit; ergo&GII. Neque urget in contrarium funis damentum Haereticorum . Illud enim Lex , ω Propheta Qque ad Ioannem ducibus modis potest iiii elligi. Primo.Q96d praedictiones legis, & Prophetarum duraverint usque ad Ioannem et Omnes enim Prophetae, & lex in iis, quae de Christo dixerunt, eum praenuntiarunt venturum . Primus Ioannes, non venturum, sed praesente adigito ostendit, Joann. I. U. 29. Ecco nus Dei , eere qui tollit peccattineamundi. Unde S. August lib. 3. contra duas Dis. Pelagian. cap. 4. ait: Usque
ad Datinam Baptisam quasi prateritario. nsationis limitem quemdam , qui Meriatorem ipsum non aliqua umbra fu- Iuri , vel allegorica significatione , vel ulla prophetica prantinitatione venturum
se Igni ani , sed digito demonstrans
ait r Eeee agnur Dei cre. Secundo.
bd lex Mosaica duraverit usque ad
318쪽
Ioannem, non quM tune penitus abrogata fuerit: sed quia tunc caepit senescere, & ad mortem se disponere:
nam ut ait Paulus Hebraeor. 8: v. x3. Dicendo autem novum , vetera vir prius .
Quod autem antiquatur , ω senescit , prope interitum est . Cum enim tune inciperet praedicari Evangelium , lex vetus in interitum eaeperat declinare. In hoc sensu Cyrillus Hierosolymit. Cateches. 3. Ioannes tinquit Prophe
tarum siris , l' eυangelicarum rerum prineipium . Et Cateches. Io. Quodamia modo eonnectens ambo Tesamenta , v
tus, oe novum . Et iterum S. Augustinus Serm. as 3. concludit : Videtur ergo Dannes interiectus quidam limes Testamentorum duorum , veteris, O novi . Nam eum esse , ut dixi, quodam modo limitem , Dominus ipse resatur diacens: Lex, & Prophetae usque ad I annem Baptistam . Sustinet ergo pers nam vetustatis, praeonium noviιatis.
I. I I. An ante Christi Mortem IIII. in Ico secundo . Leκ Mosaica D non est abrogata ante Passionem, & Mortem Christi . Probatur primo. Christus quamdiu vixit eam observavit, & ab aliis observari v luit. Nam & ipse circumcisus est die
octavo, Luea 1. v. 1 t. nil sit Discipulos suos, ut ascenderent ad diem festum, Ioan. 7. v. 8. Sc celebravit cum ipsis Pascha , Mareι I4. P. II. misit leprosum ad Sacerdotem , ut offerret munus suum secundum legem Moysi, M.trth. g. v. q. Matι b. 13. v. 3. Quamvis super eathedram Moysi sederent Scribat, ει Pliarisaei, dixit tamen : Omnia, qu eumque dixerint vobis, servate , o fr-
suit abrogata, nisi per novam, sicut nec Testamentum vetus abrogatur fuit, nisi per novum: atqui nova lex, novumque Testa inentu in non fuit obsi gnatum ante mortem Christi; ergo nec
lex, nec Testamentum vetus fuit antra
abrogatum. Min. prob. ex e. s. ad 'Hebr. v. 26. I .rna enim sinquit Paulus λrestamentum est , mors neeesse es inter redat Testatoris . Testamentum enim ista moνtuis ronfirmatum es, alioquin nonis dum valet , dum vivit , qui restatur est. V. Probatur terti h. Apostolus Hebri . v. I x. dicit , translato Sacerdotio
translatam esse legem et sed Sacerdotium Mosaicum non fuit translatum , nisi uando successit illi Sacerdotium Chrii, qui in ara Crucis obtulit seipsum hostiam pro peccatis totius Mundi aergo tunc primum translata fuit lex. VI. Dices primd. Christus suit lux,& leκ vetus fuit umbra r sed adveniente luce statim evanescit umbria ἔergo statim adveniente Christo lex ees.sare debuit. Respondeo, neg. cons. Lex enim fultumbra Christi Mundum illuminantis per Passionem , & Mortem ; ad hoc enim figurandum tendebant hostiae , quas continuo lex immolabat, & eius praecipuae caeremoniae et ideoque tune solum cessare debuit lex, quando lux Passionis, & Mortis Christi advenit. v II. Ex his sequitur, ante moristem Christi, cum ipse praedicaret, ac miracula saceret, simul viguisse legem,& evangelium: ita tamen, ut lex esset in praecepto , & evangelium i c'nsilio, ac per consequens obligaret Circumcisio , & non Baptismus . Qua re si Iudaeus Christo praedicarue filium suum bapti Eant, & non circumis ei disset; Iudaeus non peccant quidem filium baptizando , quandoquidem Baptismus 3am sitisset institutus, & ha beret vim 3 iistificandi: peccasset tamen omittendo Circumcisionem, quia adhuc ea vigebat, & in praecepto erat. VIII. Dices contra hoc. Si Gentiis lis fuisset eo tempore ad Christum conis versus, & filium suum baptitasset , non suisset obligatus ei adhibere rem eis dium in statu legis naturae praescriptum; ergo similiter Iudaeus, qui suum insantem bapti rasset, non sitisset obligatus ei adhibere remedium lege Molaris
319쪽
ta praescriptum, nempe, Circumcisio.
ge naturae nullum fuerat praescriptum particulare remedium , seu signum , sicut & ante legem Mosaicam Gen. II.& post, Levit. xx. suerat praescripta
Circumcisio; sed satis erat aliquod si- unum fidei protestativum, quod vel divina inspiratione, vel aliter cuique determinasaturr ideoque Gentilis ansumens pro signo Baptismum ad fidei rotestationem , eo tempore, quo Chrius praedicabat, non peccaret.
te Christi mortem erat in consilio; erso Circumcisio non erat in praecepto 2 quia consilium , utpote de meliori bono , tollit obligationem de re minus bona: sicut quando castitas est in coimmio , matrimonium re ectu eiusdem hominis non potest esse in praecepto.
stium de meliori , tune solum tollit obligationem de re minus bona, quando illae res, vel invicem repugnant , cujusmodi sunt virginitas, & in atrimonium ; aut saltem non sunt bendi compatibiles r Baptismus autem , &Circum eisio ben E se compatiebantur.
Apostoli legem non eustodiebant: unde a Pharisaeis saeph accusantur, ut Matth. I x. v. E. quod in Sabbato spicas vellerent: & λωιι b. t s. v. h. qudd pransuri manus non lavarent; ergo &e. Respondeo , injustam fuisse acclisa tionem Pharisaeorum , qui legem non ad Legislatoris mentem, sed ad suam voluntatem, & Τraditiones interpretabantur . Unde ibidem objicit illis Christus di Vor transgredimini mandatum Dei aroptra fraditisnem vestram .
eellavit in ipsa Morte Christi. In hae agetiione iaci th Doctorea
eonveniunt. Solum dissident in hoe iquid , nempe , per Mortem si intelli
gendum. Nam quidam , ut Dominicus Soto a. de iust. ε' Iure q. s. a. 4. vult, intelligi totum tempus ab eius Morte ad Resurrectionem. Alii usque ad Pentecostem eκ tendunt, dicentes, legem veterem etiam post Resurrectionem aliquando obligasse. XIV. Verius tamen alii censent, in ipso puncto Mortis Christi legem veterem cessasse; & vim sive obligandi, sive expiandi, qualem habuerat, ami- fisse iii ipsa die Parasceves, quando Christus mortuus est. Tum quia tunc prim6 translatum est Sacerdotium Tum quia tune Velum Templi scissum .est, Mart b. 27. v. s r. Tum quia tunCChristus dixit: Consummatum est, Ioann. 29. V. 3o. Ita sentit D. Τhom. hae IO3. a. s. ad 1. dicens: Misterium Redemtioni r humani generas completum fuit in Passione Cbrisi . Unde tune D minus dixit : Consummat una est , iat habetur Io. Iv. Et ideo tune tota Iiter deis buerunt cessare Legalia , auasi jam v ritate eorum eonsummata. In eritis Ingnum in Pasone Cbrisi Velum Tempi hegis ur esse frutum, Matι b. 17. Accedit, quod hac eadem qua it. a. 4. ad T. approbat sententiam Augustini docentis,qubd a passione Christi usque ad pro mulgationem Evangelii Legalia fuerunt
mortua, addens: Hilias autem Iegis eese
fabat, tan uam impIetus per Cbrsi Pasesionem , utpote a Deo in Huνam Coria si innitutus. Et 3. p. q. 66. a. 1. In passione sis quis Cisisti terminata funiniιra Ita Saeramenta, quibus sueredit Baptismus, γ alia Sacramenta noum tegit. XU. Dices pro Soto. Mysterium nostrae Redemtionis dcmum suit comis
pletum in Resurrectione, iuxta illud
Roman. 4. V. 1 . Resurrexit propter iusi. Matiovem mstram . Lex enim vetus
non sold in praefigurabat mortem peCeati , sed etiam Resurrectionem ad n vam vitam; ergo solum in Christi resurrectione cessavit.
320쪽
s. Thom. 3. p. q. 36. a. 2. ad 4. Rein
surrectio Christi est quidem causa eL sciens, & eκ emplatas resurrectionis nostrae ; sed Mors , & Passio Christi est
causa ineri toma , in qua mysterium Redem Nonis nostrae consummatum est; di consequenter Τestamentum vetus s-mem habuit, & novum confirmatum fuit: cum, teste S. Paulo Hebr. 9. Ie- stamentum morte testatoris confirmetur, & omnia alia testamenta, prius per ipsum condita, vim suam amittant. Nec refert, qudd lex vetus praefigu-Taret non solum mortem peccati, sed etiam resurrectionem ad novam vitam et nam praefigurabat etiam adventum
Spiritus Sancti . Christi Ascensionem ,
vocationem Gentium, & alia salutis nostrae Mysteria ; nec tamen demum post illoru .n omnium impletionem lex vetus desiit obligare. Tunc ergo cessavit, quando consummatum suit opus praecipuum , ad quod Christus venerat , nimirum generis humani Redemtio per Mortem tuam.
XVII. Dices pro Scotistis, & aliis volentibus, legem tune soldm fuisse
rotaliter abrogatam , cum in Pentec ne lex nova promulgata suit. Tunc lex vetus desiit lotaliter obligare, quando carpit obligare lex nova: sed haec caepit obligare solum in die Pentecostes; nam tunc prim5 suit promulgata . lex autem ante sui promulgationem non obligat; ergo &c. XUIII. Omissis variis responsioniis hus, nego inai. Toto enim tempore 1 Christi Morte ad Pentecostem , nec O, Iigabat lex vetus , quia iam abrogata , nec Ieκ nova, quia nondum suff-nienter promulgata. Neque inconveniens est , quod eo parvo tempore populus suerit absqtie ulla lege positiva divina eum obligante; aderat tamenaex naturalis, quae a Deo est, semper obligans. Sicut enim toto tempore ante legem suerunt Iudaei cum sola Iege naturali; & Gentiles usque ad angelium caruerunt omni lege divina positiva et quid incommodi est consedere , Iudaeos uno, aut altero mense ea caruisse
XIX. Nee tamen propterea puer ἰJudaeorum 1 Morte Christi usque ad promulgationem Evangelii fuerunt sine
remedio. Nam praeterquamqvdd S eramentum Baptismi, etsi nondum necessarium , utile tamen , ac essicax erat
omnibus, quibus adhibebatur; verisimile tamen est, quod apud eos, qui invincibiliter ignorabant, legalia esse mortua, & Ioco ejus aliud remedium fuisse institutum , Circumcisio, etsi non valeret tanquam Sacramentum legis Mosaicae, quia jam mortua, & omni
vi destituta ; valeret tamen, vel tan- qtiam Sacramentum legis naturae, vel tanqliam caeremonia pia , ac religiosa, sicut alia bona opera in protestationem fidei Mediatoris facta, abstra. hendo ab hoc , quod significaret, eum jam venisse, vel venturum esse .
DUBIUM VII. An Lex Vetus statim post Abrogatio. nem caeperit esse Mortifera ρ
I. 'I' , Ictum est , legem veterem sta-
tim post Christi mortem fuisse
Nunc quaeritur: an statim caeperit esse morti sera , idest , an peccasset mortaliter, qui eam observasset. Adverto cum S. Thoma hae q. t .
a. 4. Quod omnes ea emonia funt quaisdam protesatioises fidei, in qua eonsia sit interioν Dei cultus . Sie autem mdem interiorem potes homo protestari factis , Atit 6 verbis: o' in utraque
protestatione si aliquid homo falsum
protestatur , mortaliter peeeaι. Ωusm-
vir autem sit eadem fides, quam habemus de Christo , or quam antiqui Patres habuerunt ; tamen quia ipsi praues ferunt Chrisum , nor autem sequimur . eadem fides diversis verbis Anifatae a nobis , ε' ab eis. Nam ab eis die bMur: Ecce virgo concipiet, & pariet silium s