장음표시 사용
331쪽
3ia Quaesis V. De Lege n ma, seu Evangeliea.
iare superius ostendimus, legem n vam habuisse quidem initium iii Ioa
ne , non ver Λ consummationem . Instituit quidem Baptismum suum : sed Ioannis Baptismus squidquid in eo i-trarium obstrepat Calvinus; ad Christianos non pertinet, sed erat tantum praeparatio quaedam ad Baptismum Christi , qui est Sacramentum novae legis. De quo agemus sis Tras. de Baptismo a & videri potest D. Thom.
s. p. 38. a. I. ad I. & art. s. ubi
docet, baptizatos a Ioanne debuisse iterum bapti Eari Baptismo Christi. IU. Dico secundo . Christus instituit novam legem ad Christianos peristinentem ; ac proinde non solum Reis demtor , sed & Legislator dicendus
est. Haec veritas ex utroque Testamento probatur. Primo ex veteri. Nam Iereiniae 3 r. v. 3r. Eece dies venient, dieit Dominus a se feriam ἐοmui Israel, or domui Iuda Ddus novum .... Dabo legem meam in visceribus eorum cre.
Quae D. Paulus ad Hebr. 8. ω ro. de Christo, eiusque faedere , ac lege interpraelatur. Isaiae . v. 3. De Sion exia
.it lex , ω verbum Domini de Ier alem. de Μessia , eiusque leoe dicta . esse, eκ ipso contextu patet. Item cap.
3. U. xx. Dominus enim Iudex noster, Dominus Grifer noster, Dominus Reκ
noster , ipse fatoabit nos. mibus Mesisas dicitur non solum Salvator, sed etiam Legiser, & Rex, & Iudex. Ex novo etiam et Christus enim in eo passim de sua lege ac mandatis loquitur. Ioann. r4. v. as. Mand tamea servate. Ioann. 23. U. xci. Si praeepta mea fervaveritis, ma-bitis in dilectio
ne mea. Mati h. 28. U. xo. Docentereor servare omnia, quacumquo manda vi vobis. Paulus I. Cor. 9. V. LI.
Πlii linquiti qui φὰ tege erant i factus sum tanquam sinὸ lege . essem , eam ὸ lege Dei non essem , sed in I re essem Christi . U. Probari etiam potest hoc discur-m . Ad providentiam , & prudentem administrationem supremi Regis , ac
summi Pontificis spectat legea condere, quibus, & Regnum paeate, aeordinath ad debitum finem dirigatur, ae debitus Deo eultus impendatur tat Christus est summus Ecclesiae ponisti sex, totiusque Mundi supremus Rex, dominatum habens praecipue in hominum mentes, & corda, ut eos ad Regnum aeternum perducat . ergo ad ipsum spectavit &e. Min. prob. Christum enim esse summum Pontificem testatur Paulus in
Isaebr. 4. v. 14. Habentes eeto Pont ficem magnum , qui penetravit Glas.
Iesum Filtam Dei: & constat Psalariros. mi totus est de Christo, ut
ipsemet exposuit, Matth. 21. v. 44. in eo enim v. 4. dicitur e Tu es Miseerdos in aternum secundam ordinem.
Melebisedees . Christum etiam fuisse Resem , praedixit David PDIm. a. ubi in persona Christi dixit v. 6. Ego
autem constitutus sum Rex ab eo super Sion montem sanctum ejus s quod , MAngelus testatus est Luca a. v. I L. dum Virgini Mariae Incarnationet M. anuntians ait : Dabit illi Dominus Devius sedem David Patris ejus , σπ regna bit in Domo Iareb in aternum. Mai.
etiam expIicatur. Si enim, ut benESyna8oga regeretur, dedit popuIO Inraelitico legem veterem; eadem rati ne, ut benE regeretur Ecclesia , etiant ex Gentibus congregata, debuit Chrsestus legem sta uere. Quare Tridentiis num Lutheri, ε Calvini errorem pro stribens Sess. 6. Can. rs. Si quis inis quit dixerit, nihil praeeptum esse in
Avangelio pνater fidem , eaesera esse inis disserentia , neque praevia , neque pr hibita , μὰ libera , aut derem praecept nihil pertinere ad Grinian δ in νισσώσω
Haret Dorum Fundamenta oVI. Biiciunt prim b. inii sunt in
V novo Τestamento , in hoc diis stinguuntur ab iis, qui erant in ve
teri , quod non sunt sub lege , sicut illis Disiligod by COOste
332쪽
ali, sed sub gralla. Ioann. I. v. I . Lex per Moysen data es , gratia γ νε-νitas per Iesum Christum facta est s eris sto Moyses fuit equidem Legislator , non autem Christus , qui solum gratiam , & justifieationem nobis promeis Confirmant ex Apostolo Rom. 6. v. I 4. Non esis sub tege , sed sub gratia . Et Galat. 3. V. I 8. Sa spiritu ducimini, non estis sub Iete: sed fide. les sunt, sub gratia, & spiritu ducum tur ; ergo non sunt sub lege .
antecedens dico, ideo gratiam dici per Christum factam, legem vero datam per Moysen , non qubd Christus Legislator non fuerit, sed qudd non dederit legem , vel nos ad eam obligaverit nudam sinE ulla gratia, qualem Moyses Iudaeis dederat: . legem, inquam, quae jubebat, non iuvabat, minabatur , non opitulabatur , languores ostendebat, non sanabat, medicinam promittebat, ac figurabat, sed non praebebat. Porro Christus dedit nobis legem, sed simul gratiam , idest, legem praecipientem quae facienda' sunt, & subministrantem auxilia, quibus fiant. Ita S. August. l. x. contra Advers. legis, εt Proph. cap. 3. Lex igitur data est per Mosen, facta est autem gratia per Iesum Christum p e misper ejus spiritum earitate dissura in eο Libur nostris , sit , ut quod lex pracipit, impleatur. Quod enim per litteram iubetur , non littera, sed spiritu impIetur . Unde illud, quod seriptum est . Non concupisces , per Mysen lex est : sed per Chrsum fit gratia , quando quod iubetur imp Ietur. Veritas autem facta est per Cbriseum , propter illa, qua in prophetia Iegir sunt promissa , quia in Christo eminent reddita . Uide etiam Sanctum Thomam in dictum rap. Ioann.
to eum S. August. Enarr. in Psalm. r.
aliud esse , hominem esse sub lege, &aliud esse in lege r Iusto inquit non est lex posita , ut dicit Apost Otui . sed Tom. VIII.
aliud es , esse in lege , aliud 'sub legeia . Qui est in Iete , fecundam legem agit equi ut sub Iete , secunήam 1egem viarur . Ille ergo Iiber est , iste fervus. Dὸinde aliud est Io, qua scribitu , imponitur fervienti et aliud lex , qua mente conspieitur ab eo, quἰ non Adiarer Iitι eris. Iudaei erant sub lege , quia tanquam servi subiecti erant poenis,& terroribus legalibus . Nos sumus in lege , quia tanquam filii ex amore ,& earitate vivimus secundum legem.
Hoe sensu Paulus I. Cor. 9. v. 11. ne
gat, se esse sub lege, & assirmat, se esse in lege. Et idem August. lib. de Continentia cap. 3. explicans illud Apostoli : Non estis sub lege , sed sub gratia , se habet: Non fumur sub lege
bonum quidem jubente, non tamen dania
te : sed jumur sub gratia , qua id , quod
Iex iubet, faciens nos amare, potesι Iiberis imperare .
Ad id , quod additur ex Apostolo
ad Galat. dicit idem August. lib. dei Nat. & gratia cap. 3 . Si spiritu du-eimini , non adhuc estis sub lege ; titia
que Iete , qua timorem incutit , noua tribuit earitatem .
X. objiciunt secundb x. Cor. 3. visi . Ubi spiritur Domini, ibi libertas si dest , ab obligatione i sis: sed fideles habent spiritum Domini; unde Rom.
8.v. I s. dicitur: Non enim aecepistiani. νitum servitutis iterum in timore , sed aecepistii spiritum adoptionis fiorum . . Unde Galat. s. v. 23. Vos enim in Ilisbertatem vocati estis . Et Iacobus r. v. x s. legem noVam Vocat legem perisse iam libertatis a ergo fideles ab omni lege sunt liberi . . XI. Respondeo, dist. mai. Ab obligatione legis cogentis, terrentis, minantis, qualis erat Mosaica , co. mai. Ab obligatione cuiuscumque legis e tiam gratiae, & amoris, nego major.& hoc est , quod dicitur x. ad Timoth. a. v. p. Iusto non est lex posita . Non quia iustus ulla lege non teneatur psed quia se ex amore virtutis opera tur , ut etsi non esset lex , adhuc virtuose operaretur e ad differentiam pec-
333쪽
extoris, qui in vitia rueret, nisi mi- sit illos sicut oves ad lupos, non sieut nante lese eoerceretur; & hac ratio- Reges ad subditos; non ut leges ser- ne Iudaeis ad malum pronis fuit ne- rent, sed ut legibus latis obedirent , eessalia lex. Unde Augustinus citato & obedientiam alios docerent: Regnum Lib. de Nat. & gratia cap. s . Hae σν enim Christi non est in hoc Mundo. inquita lex libertatis, non fervitutis, Non suit ergo Legislator Christus,
quia earitatis utique , non timoris o de sed Redemtor , ac Doctor .
qua ερ Ileobur apostolin ait: Qui au- . XIlI. Respondeo , hoc discursu evin-tem perspexerit in legem persectam ei solum, Christum non condidisse te. Iibertatis. Unde Θ iIIo t Paulus a non gem tim ris , minis, terroribus, aequidem iam lege Dei terrebatur tit fer-. Poeni, tempora Libus terribilem : sed Ie--r , sed tondelectabatur eἐ feeundym gem amoris , quam volentes . non ii interiorem hominem e videν tamen adhue Viti, acceptarem invitando homines,aIiam Ietem in membris fuis repugnan- az eis promittendo vitam aeternam , si
rem legi mentis sua. Ita ε hie a Si eam amplecterentur , & servarent; ω spiritu si uiti duet mini non adhuc propterea misisse discipulos non tan- estis sub lege r inquantam quisque Dia quam Reges , sed tanquam oves. Cum
νitu dueitur , non est sub Iue 3 qtitata tamen iis, qui non credidissent, damn inquanthm eondelectatur Iegi Dei. non timem aeternam comminatus fit, Marci est sub Iegis timore quia timor tor- 16- V. I 6. Qui veν non erediderat, eo π- mentum habet, non delictationem. mnabit- , salis indieavit , se voluisse
Libertas ergo Christiana non e si- omnes ad suam doctrinam sequendam stit in eo , qudd simus liberi ab ota lege lata obligare . Christi autem Reis servantia mandatorum Dei; sed pri- gBum non est quidem temporale ,& teris rab in libertate a servitute peccati, renum, sed spirit te, & aeternum; iuxta illud Ioann. 8. v. 36. Si ergo neque Regnum habet ab hominibus ,
vos Filius liberaverit , verὸ liberi eria sed i Patre constitutus suit Rex Uni ris. Et Rom. 6. v. x8. Liberati autem yersorum ἔ unde D. ib. v. 37. Pilato a peecato, fervi facti estis justria. Seis interroganti: Εσα Rex es tia λ Respon-cundo. in libertate a iugo legis caere- dii ἰ Tu dicis s quia Rex sum ego. At monialis , Se iudicialis Iudaeorum , quia Regnum ejus non erat terrenum , ad Galat. 4. v. v. Quomodo iterum eon- εc humana auctoritare ei collatum,mertimini ad infirma , cis egena eisia dixerat antea et Regnum meum non essmenta , quibus denuo fervire vultis y de hoc Mundo , Regnum meum non es Tert id , quia obedimus legi non ex hine. Unde acute Augustinus tractia timore tanquam servi , sed ex amore ras. in Ioann. Hie non ait sinquit 1 tanquam filii et aecepimus enim spiri- Regnum meum non est in hoc Mund , tum adoptiovis , quo Deum invoca- non est de hoc Mund O .... non ais Imra non amplius tanquam iudicem , Regnum meum non est hic, sed non est sed tanquam Patrem , Rom. 8. v. t s. hinc. XII. obiicit tertio citatus Ho bes. Servator noster mandatum dedit Apostolis solum, ut praedicarent Regnum Dei , iit nationes omnes docerent ,&eredentes baptizarent, ut ubi non reciperentur, pulverem eius civitatis pedibus suis excuterent; sed non ut ignem de Coelo ad destructionem eorum postularent, nectu e ut eos
ad fidem stadio eoterent: in quo nihil imperii, sed consilii tantum. Em DUAE
334쪽
r. v. s. Iusto tran est rex posta. Qiae DUBIUM II. tria Calvinistarum deliramenta potius, dogmata damnavit Cone. Tridenis Ad quae Praecepta Christus sita Lege linum Sess. 6. Can. I 8. & sequentibus , Nos obliget. eorumque falsitatem nos suis Ioeis demonstrabimus. . I. IV. Contrarium sentiunt omnes Cabholi ei. Inter hare tamen triplicis ge- Referuntur Errores Haereticorum . neris p cepta hoc discrimen statuenia. dum est. dd moralia , cum sint iu-
I. Um Iex nova contineat tripli- Sis naturalis , non fuerunt a Christo cis generis praecepta, Mora- instituta, sed explicata, probata, αμ lia nimirum, Sacramentalia, ab erroribus, quibus ex hominum& Fidei; Calvinistae tria docent. Pri- malitia fuerant involuta, vindicata.mb: praeeepta moralia, seu Decalogi , Sacramentalia vero , & caeremonialia non posse a nobis servari, ac proinde fuerunt instituta 1 Christo , ut essent Christum liberasse nos ab eorum ob- loco veterum, quae ab ipso abrogata servatione, juxta illud Apostoli ad Ga- sunt. Praecepta vero fidei de novolat. 3. v. x3. Chrsus nor redemit di instituta non sunt, sed eum essent o maledicto legis. Moventur ad hoc : quia scura , saeta sunt clara et ita ut expli- putant, peccatum originale manereo cite credere nunc teneamur quaedam
in nobis, quamdiu in hae vita sumus ἔ mysteria , quae a veteribus solum ima ideoque omnia nostra opera, quibus Plicite credebantur; ut Nativitas, Pas conamur, legem Decalogi implere, 'i- si O, Mors , Resurrectio Christi, & alia, tiata, & inquinata esse ob contagio- Quae ab Hebraeis Obscure tantum ere-nem originalis peccati ; per eiusmodi ciebantur. autem opera legi satisfieri non posse ratque in hoc sensu legem moralem. g. I I. servatu esse impossibilem. II. Secundo docent, Baptismum,& Doctrina Catholiea .
alia Sacramenta non esse absolute necessaria ad salutem; & ideo praecepta V. 'm Ico priino . Praecepta Decalogῖ, sacramentalia non obligare Christia- μ moralia servari possunt ab nos. Et hoc, quia putant, solum fidem iis, qui ex gratia Dei operantur ; ne-
iusti fieare , εe Sacramenta solum esse que Christus ab eorum observatione, signa ad excitandam fidem , & nutrien- nos libet ravit. Prior pars prisatur vadam ; ae proinde esse quidem utilia , riis Scripturς Sacrς testimoniis. Ps. D8.
non tamen necessaria r praesertim cum V. 32.b ammanflatorum tuorum eueurri ,
sine Sacramentis fides nutriri, & ex- cum dilatasi eor meum. Erechiel. 36. eitari possit per verbum Dei. v. 27. Spiritum meum ponam in media III. Τertio docent , praeceptum fi- vestri, O faciam, ni in praevii meis dei obligare omnes mortales; & hoc ambuletis, Θjudieia mea eustodiatis.
solum praeceptum sufficere, ac neeen I. Ioann. s. V. Hae est enim earitarsarium esse ad salutem, juxta illud Dei, ut mandata eius eustodiamus: Roman. r. v. II. Dous ex fise vivit, man/ata ejus gravia non 'nt. Quid Et Lucae g. v. so. Crede tantam, o clarius 8 Accedunt exempla eorum, Dina erit. Ex his omnibus conclu- qui in Scripturis narrantur, legeria serisdunt, libertatem Christianam , seu vasse . Servavit illam David , juxta il- Euangelicam, in eo consistere, quod lud 3. Reg. 14. v. g. ubi lero amosumus liberi ab observat mne legis. Et dicit Deus: Non fuisti sicut fertius meus se interpretantur illud I. ad Timoth. David , qui enfodiviι mandata mea , Rr L Urθ-
335쪽
31 Qiursio V. De Lege nova, seu Evangeliea.
O secutus est me in tota eorἀe suo , D ciens, quod placitum esset in eonspectu meo. Servarunt Zacharias, & Elisabeth, Lu-
.cae I. U. 6. Erant ambo iusti ante De-Mm , incedenter in omnibus mandatis,
di justificationibus Domini sinὸ querela . Servavit adolescens Evangelicus, Matth.
19. U. xo. Omnia hae rustodivi a iuven-rute mea. observatio erga mandatorum non est impossibilis iis . cui operantur eκ gratia Deti. Sed de hoc alibi sustus ἀ
Christus non liberaverit nos ab observatione mandatorum, probatur primo ex verbis Christi, Matth. s. v. I 8. Non veni solvere Ietem , sed: adimplere. Matth. I9. v. et . Si vir ad vitam ingredi, serva mandata. Secundd, eκ
verbis Apostolorum Pauli , qui I.
Cor. 6. v. v. Io. dicit, sornicarios ,
adulteros &c. Regnum Dei non possessuros; quod repetit ad Ephes. s. v
s. & ad Hebr. et 3. v. 4. Fornicatore , adulteros iudieabit Deus e & S. Iacobi c. x. ubi de lege Christiana loquens, quam Ierem libertatis vocat, eam statuit in observatione omnium
mandatorum, dicen x v. IO. mirumque autem totam Iegem fervaverit , omniat tem in uno , factus est omnium reus .
Ex quibus pater, quam vero aberis xent Calvini stat. dum ad statuendum suum errorem abutuntur Pauli dicto rChriaua redemit nos de maledicto legis . Ut enim Dub. Daradento diximus, similes textus non ita sunt intelligendi, quasi Christus voluerit, nos esse liberos ab observationo legis, eum eam potius inculcaverit; sed quod dederit nobis suis meritis gratiam, qua possimus eam implere, & maledictionem transgressOribus constitutam evitare. Unde non dixit et Liberavis nor a Iege, sed a male dicto LIιι, idest, a culpa,& poena, quam mines, non valentes eam observare , incurrebant: unde subdit: Factus nobis maledictum . idest culpam, αμ nam in se suscipiens. 1 maledicto nos liberavit. V ide S. Thom. in c. b. ad Galat. Ies. s. & S. August. ι. 144 γο- tra Falsum ς. 4 VII. Mirandum sanE , cur CaIvinistae in hoc adeo caecutiant, cum Christus in Evangelio nil aliud pressius inculcet, quam observantiam praecepti dilectionis Dei, & proximi, vocans
illud maximum, dr primum mandatum, Matth. α x. v. 38. addens v. 4. In his
duobus t dilectione Dei, & proximi ,
di lectioni proκimi addidit dilectionem
inimici, Matth. i. v. 43. D 44. Et ibi
dem v. 1 I. 21. praecepto non ocei
des addidit praeceptum de non ira sicenis do fratri suo. v. 34. praecepto non peierandi addidit praeceptum non jurandi. v. 3 . libellum repudii sustulit.
v. 284 praecepto non machaberis addidit praeceptum de non videnda muliere ad concupiscendum eam . Quomodo
igitur hujusmodi additione 4, seu exinplicationes secisset Christus, si Christianos ab observantia legis liber Gset FVIII. Dico secundo. Praecepta s eramentalia instituit Christus, saltem Baptismum , & Eucharistiam , quae Christianos obligant, & sunt necessaria ad salutem. De Llo Baptismo , Se Eucharistia loquor, quia Calvinistae
plura Sacramenta vix admittunt. De
Baptismo manifeste patet ex illo Ioann.
3. v. s. Nisi quis renatus fuerit ex aqua , Spiritu Sancto non potes introire in Regnum Dei. Scio, Calvinum haec ver
ba non intelligere de Baptismo, quod est Suramentum: sed hic non est i cus eum consutandi. Satis sit pro nunc, omnes Patres ea verba de Baptismo aquae intellexisse: inter quos S. Aug.
soli, mod6 Serm. as . qui est de Baptismo parvulorum σή 8. ubi quasi argueret Calvinum, qui t. 4. Insi. e. Is ἀαm vult, parvulos non baptizatos admitti in Regnum Ccelorum , sic ait raudi Evangelium , qui vis non Baptia natos parvu)os mittere in Regnum Cae Iorum , ausit Evangelium e Nisi quis renatus suerit ex aqua , & Spiritu Sancto non intris it in Regnum Dei: Do mini Duiligod by Cooste
336쪽
misi sententia est s bule nou r sistit, nisi
De Eucharistia constat ex illo Io. 6.
v. 33. Nisi maniueaverit rea νnem Filii hominis , ε' biberitis ejus sanguiuem, non habebitis vitam in vob s. Ex qui
bus verbis Calvinistae,& Lutherani deducunt contra nos praeceptum divinum communicandi sub utraque specie ergo praecepta sacramentalia 1 Christo lata sunt. IX. Dicci tertio . Datur praeceptum fidei Christo im 'ositum, sed
non solum . Haec uecunda pars sequitur ex dustis: nam praeter praeceptum
fidei dantur praecepta Decalogi , &moralia, & insuper praecepta sacramentalia Christianos obligantia . Prior autem pars , quod praeceptum fidei fuerit a Christo imponitim omnibus, cone editur ab ipsis Calvinistis, qui hoc unico praecepto Christianos obligari latentur, ut supra dictum est. Probatur autem ex illis verbis Christi, Marci Us. v. 16. Qui crediderit, Θ
Baptizatus fuerit, salisa erit a qui veris non crediderit, condemnabitur. inribus apparet, ad salutem obtinendam requiri se credere, & Baptizari; &ideo solam fidem non lassicere, quamvis carentia solius fidei sufficiat ad damnationem. Qudd vero ad iustificationem& salutem sola fides non sussiciat, ostendetur in Trabatu de Iustificatione. X. omittere non possum, pro integra hujus Dubii solutione, ea, quae do
ubi quaerens: an lex nova aliquos exteriores actus debeat praecipere, vel prohibere; dicit, qudd cum lex nova sit lex gratiae in homines derivatae per Iesum Christum et Convenit, ut per
aliqua exteriora sensibilia gratia a Re bo Incarnato profluens ad nos dediuatur et ex gratia interiori , per quam earo spiritui subditur, exteriora quadam opera sensibilia preiurantur. opera autem
exteriora dupliciter ad gratiam pertinere possunt . Uno modo sicut inducenistia aliqualiter ad gratiam et & talia sunt opera Sacramentorum, quae ilia nova lege sunt instituta, sicut Ba piis. mus, Eucharistia, & alia hujusmodi.
Alia vero sunt opera exteriora, quae ex instinctu gratiae producuntur et &haec vel habent necessariam convenientiam , vel contrarietatem ad interiorem
gratiam, quae in fide per dilectionem operante consistit ; vel non habent.
Hu i modi exteriora opera funt praecepta, vel prohibita in lege nova ,sie ut praevias confessio fidei,*prohibita negatio: diaeitur enim Matth. xo. ini confitebitur me coram hominibus, confitebor Mego eum coram Patre meo: qui autem negaverit me coram hominibus, negabo & ego eum coram Patre me . Si vero necessariam convenientiam , vel contrarietatem ad fidem non habent
talia opera, a Legislatore Christo nec praecepta sunt, nec prohibita, sed cuique liberum est,circa talia determinarer
nare suis subditis , quid sit in talibus
faetendum, veι vitandiam. Unde etiam quantam ad hoe Iex Evangelii dieitti lex libertatis. Nam lex vetus multa determinabat, ct pavea relinquebat hominum tibertati determinanda. Vide a
D. Thom. ibi. DUBIUM III. In quo disserat Lex Novari veteri.
. I. Lex Nova alia sit a Veterir
diversum finem , sed sicut proinximius accedens ad finem eumdem. Ita
rem partem sic probat: Nam utriusque legis es unus sinis , seiIit et , ut hominet subάantur Deo . Est autem unus Deus 6 novi , eis Ueteris Testamenti , feeunddmillud Roman. 3. Unus Deus est , qui justificat Circumesonem ex fide , pra-putium per fidem. Posteriorem partem probate tex
337쪽
318 Quastio V. De Lege nova, seu Evangelica.
Detur es quasi Padagogus puerorum , ut Apostolus dieit, ad Galat. 3. Lex autem nova es Iex perfectionis , quia est lex ea-ritatis , de qua Apostolus dieit, ad Colose. 3. quod eo vinculum persectionis.
II. Sequitur ex hoc, quod est b eadem fides esset in veteri , ac in nova lege, quia utriusque idem est finis:
Sed tamen fides habet aIium flatum inveteri , cdi in nova Iege . Nam quod iIIieredebant futurum , nos credimus factum. Ita S. Thom. citatus ad r. III. Sequitur etiam, qudd lex nova veterem per secerit, ac impleverit, ut docet idem S. Doctor ibidem s. 2.Pri md : quia cum finis legis sit, ut homines enichantur justi, & finis veteris Iegis erat iustificatio hominum; quam poterat quidem promittere verbis, &quibusdam caeremonialibus lactis figurare , dare tamen per seipsam non poterat : hanc autem vim lex nova de
facto exhibeat per Christi gratiam ;ideo implet, quod illa figurabat, &complet, quod illa promittebat. Secundo et quia praecepta legis adimplevit Christus&opere, &doctrina. opere, quia circumcidi voluit, & alia, quae pro illo tempore observanda erant, in seipso implere. Doctrina vero: Pri-nib, ι erum intellectum legis exprimenis do , sicut patet in homicidio, ιν adulterio , in quo ram prohibitione Serima , o
I barbati non intelligebant, nisi exteriorem actum probibitum . Unde Dominus legem adimplevit , estendendo , etiam inter orer actus peeeatorum eadere sub probibitione. Seeundo, adimpleυit Dominus praeepta legis, ordinando, quomodo tu itur olfervaretur , quod lex vetussa tue-νat . Sieut lex vetur saluerat, ut somo non pejerarer g σπ hoc ruitur observatur ,
si ρm vino a iuramento abstineat, nisi in easti necessitatis. Tertiis , adimplevis Da minus praeepta legis , superaddendo quadam perfectionis ronsilia ; ut patet Matib. I p. tibi dicenti , se observase praeepta veteris legis, dicit: Unum tibi deest : si vis perfectus esse , vade, & vende omnia , quae habes &c.
rum 'bservantia per impletionem fuit
totaliter evacuata, nimirum caeremo.
nialium. Nam cum essent data ad figurandum sutura: Si observarentur, adhue significaretur aliquid , ut futurum, se non impletum et Aut etiam promissio futuri doni Ioeum iam non habet, promisesiona jam impleta per doni exhibitionem.
Ita D. Thom. a. h. citato ad I.
in veteri contineri , non quidem actu, sicut locatum continetur in loco : sed virtute, sicut effectus in ea uta, vel completum in incompleto; sicut genus continet species potestate , & scut tota arbor continetur in semine. Ita D. T. citata q. Io . a. 3. Sic pri md herbam fructificavit in lege naturae, postmodum spicas in lege Moysi, postea plenum frumentum in Evangelio . Unde sicut quod explicit E continetur in grano, continebatur implicite, & veluti clausiim in spica et ita quod explicite continetur, & creditur in Evangelio , implicite, & quasi clausum conistinebatur in lege Moysi . . I I. Alia Disserentia Legis Nova is Veteri.
I differentia est , quod nova vim habet iustificandi, vetus autem non. Id probat passim S. Paulus. Ro
man. I. v. I s. Non enim tinquit eru
besco Evangelium t virtus enim Dei es in salutem omni eredenti , Iudas priamam, cla Graeo. ia, ut ait D. Th.
in c. I. ad Rom. Dct. 6. eer Evanaelium
homo consequitur gratiam sanctifica tem , de Evangelium perducit ad vitam aeternam . Porro Iegem Mosaicam non habuisse virtutem iustificandi , docet idem ibidem e. 8. v. 3. 4. dicens INam quod impossibile erat legi, in quo
infirmabatur per carnem s Deus FiI--fuum mittens iu similitudinem carnispeeeati , ω de peerato damnavit peeea tum in carne , in iustificatio legis impleretur in nobis . Ad Galat. a. v. 16.
338쪽
seIentes autem, quὸd non iustificatur homo ex operibus juir , nisi per με-- Iesu Cbrini : er mi in Cbristo Iesia credimus, ut ius femur ex fide Chrsi , se
non ex operibus legis et propter quod ex operibus legis non justificabitων omnit ea-ro. Et c. s. v. II. Quoniam autem in legos idest vi legin nemo iustificatur apud Deum,mamfessum est e quia jussus ex fide vivit. Et ad Hebr. r. v. 18. I p. Reprobatio tu idem M pracedentis mandati , propter 3nfirmitatem eius, dr inutilitatem : Nibri enim ad perfectum adduκit Iex . In eo
igitur utraque lex distrepat, quod vetus inundaret quidem ab inquinatione carnis contracla ratione transgreatonis, munditia quadam legali, & externa ; veram tamen animae iustitiam significaret quidem , & ad eam praeparabat , ut docet S. Thom. q. I o. o. in .
iustitiam tamen internam animae causare per seipsain non poterat. Nova vero vim habeat talem iustitiam conserendi ; quia habet praesentem Christum jultitiae sontem , qui pro peccatis nostris seipium hos iam obtulit , ac
una obIatione eonsummavit in aternum Sanctifieator , ut ait Paulus Hebr. go. . t q. Et falvare potest in perpetuum aer edentes per semetipsiam ad Deum :femper vivens ad int/νpeIlandum pro no hix ut ait idem Paulus ibi c. T. V. 13. Unde Ioann. r. v. t . lex per Moysen
data est : gratia , csr veritat per Iesum Christum facta est.
iustificabantur, sive per martyrium, sive per alia Deo impensa obsequia , hanc iustificationis gratiam coli secuti sunt, non ex lege , sed ex ordine ad Christum ; eui coniungebantur per fidem , ut futuro Mediatori, & totius gratiae sonti, & auctori et ex qtio in Omnes sub quacumque lege viventes tanquam universali hominum propitiatore gratia derivavit. Ut enim dicit
Petrus Act. 4. v. I a. Non est in alio a Iiquo salus . Nee enim aliud nomen est sub Caelo datum bominibus, in quo oporteat nos salvos geri . Et c. t s. v. I I. Sed si v quit
Dlυινἐ , quema/moilum 6' illi, Patres videlicet veteris Testamenti: qui , ut
ait Paulus I. Cor. Io. U. 4. Omnes
eumdem potum spiritalem biberunt ibibebant autem de spiritali eonsequente eos , petra : petra autem erat Christus . VIII. Quapropter omnes S S. Patres constanter aifirmant, eos, qui in veteri Testamento suerunt Deo per fidem accepti , de jultificati, ad novum Τesiainentum pertinuisse. Non enim justificabantur , nisi per fidem in Christum , qui novi Testamenti est auctor .
Inter hos S. Augustinus Ep. Is . mo d4 rvo. ad Optatum e. a. ait: Cuius homιnis, ejusdemque Dei saluberrima mdὰ etiam illi iusti falvi facti funt a qui
priui quam veniret in earne , eredide
rum ρn carne venturum . Eadem nam
que fider est , nostra , illorum :quenjam hoe ilii erediderunt futurum , quoi nos eredimus factum. Lt post multar Proinde eum omnes susti, hoc σι νε- rates Dei evitores , sue ante Incarnationem , sive post In arnationem Chrisi , nec vixerιnt , nec vivant, nisi ex sideInearnationis Chrisi , in quo es gratia plenitudo a profecto quod feriptum est: Non esse aliud nomen sub Coelo, in quo oportet salvos fieri nos, eκ illo
tempore valet ad salvandum genus humaraum , eri quo in Adam vita aliam est
genus humanum e Sicut enim in Adam omnes moriuntur et ita & in Christo omnes vivificabuntur. Quia sicut in Regno mortis nemo sine Adam r ita μRegno vita nemo sinὸ Christo . Sieut per Adam omnes init sti: ita peν Christum omnes iusti hominer . Sicut per Adam omne mortales in poena facti sunt filii faculi : ita P peν CbνUtum omnes immortales in gratia fiunt silii Dei. IX. Notat tamen S. Thomas hac I. a. q. I 6. a x. qudd ad legem Evangelii duo pertinent . Unum quidem principaliter, scilieet, ipsa gratia Spiritus Sancti interias data . γ qtiantum ad 5se nova lex iusi eat. Unde Augustinus dieit in lib. de Spiritu, cr Utt. c. I 7. Ibi , fellieet in veteri Tenamento , lex
extrinsecus est posita, qua injusti ter
339쪽
31o clusis V. De Lege nova, seu Evangeliea
rentur et Hac , scilicet, in novo Toramen
to , intrinsecus data est , qua justificarentur. Aliud pertinet ad legem E-υ ingelii ferundario , fellicet, doeumenta fidei, Ur praeepta ordinantia assectum humanum, se humanor actus: quantam ad fae Ieae nova non ju-
si Dat. Praecepta enim Christi, quibus constituitur , quid credere, quid agere , quo etiam animo affecti esse debeamus, sol una dictant, quid sit credendum, quidque agendum ; infirmitatem vero, & pravam cupiditatem, qua in ii ac vita proni sumus ad malum, non sanant; neque praebent nobis vel bonam voluntatem , ut libenter iaciamus id , quod iubemur , vel vires ad hoc implendum : sed hoe haberi debet per gratiam Christi ,
quem lex nova habet praesentem, &per Sacramenta , quae gratiam ex Opere operato per merita ipsius conse
Unde bene addit S. Tho. qudd etiam littera Evangelii occideret to casionaliter nempe in nisi adesset gratia
fidei interius sanans. Cum enim Apostolus dicit x. Cor. 3. Littera occidit: Per litteram intelligitur qualibat feria
ptu a extra hominem exoreny, etiam moralium praeeptorum , qualia eontinen
quibus praedicatur, obediant Evangelio: quia Evangelium exlerius propositum, vel verbo, vel scripto seipso non iustificat. sed gratia interius sanans. Fit etiam, qudd qui semel accipit gratiam Evangelii, seri possit praevaricator : quia ut docet
D. Tho. hoc a. 1. ad 2. Gratia novi Toyamenti, et se adjuver hominem ad nou pereandum s non tamen ita consi
mat in bono , ut homo pereare non pint thir enim pertinet ad statiam gloria. Et id o si quis post aereptam gratiam noviTestamen: i prera Derit, mabori poena est di guus , tam uam majoribus benestis iis in gratus, sin auxilio sbi dato non Mens. Nee tamen propter hoe dicitur , quὶd rex nova iram operatur ἔ quia, quantum
est de se , fusciens auxilium dat ad nom
XI. Neque dieas: si lex vetus fuit a Deo non minus, suam nova ; Deus autem est, qui iustificat, Roman. 8.cur lex vetus non justificabat, sicut
XII. Respondet enim s. Thomastitatus ad 3. & haec est alia disse. rentia inter legem novam , & veterem ) QIod legem novam, , veterem unus Deus dedit, sed aIiter , O aliter . Nam legem veterem dedit feriptam in tabuIis Iapideis o Iegem autem no vam dedit feriptam in tabulis eordis earnalibus , ut Apost. dicis x. ad Cor. 3.
Proinde Aut AEugusti dieit I. de Spiria tu , ω titi. e. r8. litteram istam existra hominem scriptam, & ministrationem mortis, & ministrationem damnationis appellat . Hanc autem , Settieet, novi Testamenti Iegem, mini
strationem spiritus, & ministrationem iustitiae dicit: quia per donum Spiritus operamur justitiam , & a praevaricationis damnatione liberamur. XIII. Alia differentia inter novam ,& veterem legem est: quod vetus uni soli populo Iudaeorum data fuit, eumue solum obligabat , ut superius o-ensum est. At nova data est unive so generi humano, cui quovis tempore necessaria suit ad salutem. Unde Christus Matth. 18. v. I p. Apostolis
ait : Euntes ergo doeete omnex Gentes. Et Marci I 6.v.rs. t 6. Euntes in Mundum universum pradicate Evangelium Omniereatura . Rur erediderit, cr Baptizatui fuerit, farvux erit: qui vera nom. erediderit, eondemnabitur . Ut enim ait D. , Petrus Act. 4. V. 12. Non es in alio aliquo 'Iur . Nee enim aliu/nomen est sub Ccito datum hominibus , in quo oporteat nos DIduos fieri. Unde etiam temporibus legis veteris multi sinE ea salvati sunt: at sine lege nova , ac fide in Christit m nullus salvari potest, nec unquam potuit. Quare, ut dicebamus, omnes Iusti etiam in
340쪽
veteri lege, ad legem novam per fidem pertinuerunt. XI v. Aliae sunt differentiae Indi eantes excellentiam legis novae supra veterem. Vetus enim praescripta fuiti Deo ministerio Angelorum, Moyse promulgalore r nova mmediariim Aviae orem . & promulgatorem habuit ipsum Filium Dei Iesum Christum . Vetus cum terrore in monte Sina. suit promulgata et nova evulgari caepit in die Pentecostes , quo Spiritus Sanctus , cujus charadieristi ea proprietas amor est, in Apostolorum corda sese effundens, divino amore replevit. Hinc ubi lex vetus dicebatur iugum importabiles et s. v. Io. iure potuit dicere Christus , Matth. I r. v. 20. 3 . di scipulis suis: Tollite iugum m iam fu-
est, cla onus meum Ieve. Tandem lex nova excedit veterem, quAd ubi ista eam observantibus promittebat tantum bona temporalia in praemium, iuxta illud Isaiae I. U. I9. Si . . audieritis me, bona terra romedetis: illa promittit suis sectatoribus Regnum,& vitam aeternam. Unde Paulus, Hebr. . U. xx. Meliorix inquit Teoamentinousor factur est Christus. Rationem autem assignans, ait v. 1s. Unde oesaiavare in perpetuam potest accedenter per femetipsum ad Deum.
De Duratione Legis Novae. . I. An Lex Nova debuerit dari ab initio Mundi .
lex nova, se ii Evangelica daretur ab initio Mundi. Ita S. Thomas hac q. Ioc. a. 3. Et probat triplici ratione. Prima. aia lex nova principaliter consistit in gratia Spiritus Sancti in homines abundanter effusa: sed fraec abundanter dari non
debuit statim ab initio Mundi; ergo &e.
Min. prob. Talis gratiae abundanti dari non debuit, antequam impedimentum peccati ab humano genere tolleretur , consummata redemtione per Christum : sed redemtio per Christum non debuit consummari ab initio Mundi ; unde in Tractatu de Incarnati ne dicitur, non debuisse ab initio Munis di Uerbum incarnari; ergo &e. Maisior prob. ex illo Ioann. I. v. 39. Non dum erat Spiritur datur t eum plenituis dine n mirum , qualem decebat dari in statu legis novae in quia Iesai nondum erat glorifiealtis. Et hanc rationem manifest E assignat Apostolus ad Rom. 8. N3. ubi, postquam praemisit de lege Spiritus vitae , subiungit: Deur filium suum
mittens in similitudinem carnis pereati , de peerato damnavit peceatum in earne ,
tit ius isseatio Iegis impleretur in nobis. II. Secunda ratio est. Quia non est consuetum, qudd aliquid adducatur ad perseelum statim a principio, sed quodam temporali suceessionis ordine 2 sicut aliquis prius fit puer , & postea vir; priirs est sub Pedagogo, postea in libertate filii. Ita Paulus, ad Gais
Iter fuit in Cbristo , ut ex fide iusti remur. At tibi venit fides, iam noria fumur sub Pedagogo . Quod late proseis qui tur toto capite septimo. III. Tertia ratio est . Lex nova est lex gratiae ; ergo oportuit, ut homo sibi relictus in statu veteris legis , Min peccatum cadendo suam in si mita tem agnoscens, recognosceret, se gratia indigere. Quod etiam indicavit
Apostolus Rom. s. v. 1o. Lex autem subintravit, ut abundaret delictum . Ubi autem abundavit delictum , superabun
davit ω gratia . IV. Sed dices prim d. Ut ait Apostolus, Roman. h. v. o. Non enim est personarum areotio apud Deum a sed omnes homines peceaverunt , c9 egentauria Dei, ut dicit idem O Rom. 3. U. 13. ergo decuit, ut omnibus aequaliter subveniretur , & sic ab initio Munis di lex gratiae daretur.