장음표시 사용
101쪽
comparare posse , adesse nimirum singulis gratiam sufficientem, qua praecepta servare , vel honeste vivere possint; non omnibus tamen e eaeem gratiam, qua actualiter praecepta servent , honesteque vivant, concedi, ideoque non omnes ad gloriam eleelos esse; quod ineffabili, quidem &arcano , sed aequissimo tamen Dei consilio factum opstendimus, quo nec hominum libertas, nec Dei sanctitas , aut aequitas offendatur. Ceterum quod ad hune quidem locum pertinet, sive omnibus
gratia, sive non omnibus concedatur, sive omisnes beatitatem, sive non Omnes assequantur , pe
inde es s intelligi nimirum, & explicari facit Epoterit supernaturalis illa Delicitas, quam plurimi liberali gratiae munere consequantur, vel a qua ceteri, denegata gratia, eXcludantur. V. Quid verb supernaturalis illa talicitas ense poterit, nisi perfectissima coniunctio cum Deo , quae partim ex supernaturali splendore , quo mens hominum perfundetur, Deumque cognoscet; pa tim ex purissimo amore, quo voluntas ardebit, Deumque ineffabili dile istione complectetur, oriatur Quemadmodum enim antea demonstravimus, gratiae auxilio naturae vis ita perficitur, ut homo persectius Deo cognitione , & amore, conjungatur; idque is liciter assequatur, quod debilibus naturae viribus acquiri non potest . Si itaque beatitudo , quae naturae viribus inquiritur, in sola cognitione, & amore consistit, superna- turalis et t. m beatitudo in puriori cognitione, &amore collocabitur.' l. IntellectuS itaque, ubi a corpore solutus erit, in pulcherrimo divinae naturae obiecto aciem defiget, atque, ut illam intueri, vividiu 'ii ontemplari possit, clarissimo quodam , novoque lumine persundetur, ac illustrabitur, quod
102쪽
DI Sp. c Ap. V. 0 proinde beat cuna, vel luxnen gloria voiscatur; ut quemadmodum nempe singulis hominibus naturae , sive rationis lumen impressum , vel inditum est , ut ait Propheta signatum est super nos Iumen vult lis tu; Domine sa) s & esectis , sive vocatis ad fidem aliud fidei lumen affulsit, Iumen ad reveIatronem gentium ibin , quo nimirum gentibus mysteria naturae lumini impervia revelarentur , ita quoque intellectui primae veritati , vel fini pereectissime coniungendo lumen aliud accedat, quo divinum lumen, sive Deum ipsum, facie ad iaci cm contempletur, ut idem Propheta ait in lumine tuo videbimus lumen te . Ex quo intelligitur, non modd, quod tua libet intellectualis ereatura indiget Iumine gloria ipsam elevante ad Deum visendum , ω eo beat 3 fruendum id) ut contra Beguinas , & Beguardos in Viennensi Concilio definitur , ideoque etiam inutiliter prorsus inquiritur utrum possibilis sit substantia supernaturalis, cui visio beatifica debeatur ; verum etiam, quod fidei lumen in patria non remanet, sive cum lumine gloriae conjungi non potest: fidei nempe lumen obscurum , ac in evidens est, videtque per speculum in anigmate, gloriae verb lumen evidentissimum est, & Deum facie ad saciem contemplatur. VII. Quod si intellectus ipse lumine gloriae illustratus Deum contemplando ipsi persectissime Conjungetur, ipsa quoque voluntas Deum amando ipsi arctissimh adhaerebit; & quemadmodum triis plici lumine Deum cognoscere possumus, ut an tea dicebamus, ita quoque triplex erit amor ille , quo Deum diligemus ι naturalis nempe ab ipsa
103쪽
natura elicitus, aut supernaturalis ortus a gratia , vel Dei charitate , qua in eordibus nostris dissunditur per Spiritum Sanctum , qui datus es nobis ta) , aut beatificus, quo voluntas Deo veluti summo bono clarissmh cognito perenniter conis
3ungetur : hoc insigni tamen discrimine , quod dei quidem lumen , sive cognitio cessabit, neque
cum gloriae lumine coniungetur; naturae tamen, vel etiam charitatis amor, quo voluntas hominum accenditur, nunquam excidet b) , sed permanebit , ac superaddito patriae amore vividius accendetur. Itaque tunc a Deo effecti , o gratia majori perfecti vacabimus in aternum, videntes quIa ipse es Deus , quo pleni erimus quanado ipse erit Omnia in omnibus . ibi vaea bivi,
mus , videbimus , ω amabimus , ω Iaudabiamus , ecce quod erit in fine finὸ sine seὶ . VII. Quandoquidem verd ad hominis Delicitatem non modb Dei cognitionem , & amorem requiari diximus , sed voluptatem etiam , aut gaudium , quod ex cognitione , & amore veluti uberrimcilante oriatur, gravis exinde quaestio institui solet, in quo praesertim intellectiis, an voluntatis adlu , cognitione nimirum, vel amore, vel gaudio Delicitatis essentia consistat 3 Plurimi a bitrantur Delicitatem in gaudio , delectatione , vel fruitione consistere , quod non mod5 variis Scripturae locis asseritur ubi aeterna felicitas
gaudium sa) , torrens voluptatis fel, vocatur , sed innumeris etiam Patrum authoritatibus confirmatur : unde Augustinus ait Domine ipsa est beata usta gaudere ad te , de te , propter te , ipsa es , se non altera . . . cr qui non de te gauders
104쪽
DISP. I. CAP. V. 93morunt , qua sola vita beata est, non utique Minsam beatam volunt sa) . .
I IX. Quamvis tamen ad beatitudinem gau. dium, atque iucundissima voluptas requiratur, si lamen subtilius , & accurate loqui velimus, VPhratas ipsa, vel gaudium veluti beatitudinis Caussa, & essentia, sive constitutivum haberi non poterit; sed potius velut effectus aliquis ex beatitudine profluens, sive proprietas ad Delieita..tem inseparabiliter consequens. Anteqnam enim apimus voluptate , vel gaudio persundatur, con cipi debet ipsum summo bono , vel ultimo fini coniunctum esse, ex cujus possessione gaude-Tς possit. Hinc optime observat D. Thomas,
quod delectatio advenit voluntati ex hoc quod is est praesens , non autem e eonverso ex hoo liqui fit prasens, quia voIuntas delectatur in
ilia ib). Cum itaque Patres , sive divinae Literae faelicitatem in voluntate, vel gaudio positam esse testantur beatitudinem ipsam rethorici potius de scribunt, quam subtiliter, & euentialiter definiant ; vel exprimunt id , quod clarius intelligi, ac vividius amari poterat, & in quo velut ultimo complemento humani cordis cupiditas quiescere , satiarique debuerat: cum praesertim Patres , ac Scriptura ipsa demonstret gaudium , ac voluptatem ex vultu , vel visone Dei oriri .X. Ρaullo nobilior est altera 'Minio , quae a scolistis defenditur , beatitudinem in actu voluntatis , vel in arnore consistere . Cum enim beatitudo posita sit in arctissima, persectissima Sue unione, qua mens litimana summo bano coniu0gitur , quonam actu potitis, inquiuni illi, unionem hanc peragi posse putabimus, quas .
105쪽
amore , cuius est non modo amantem eum oboiecto amato conjungere , unde ille vis unitiva sal, iunctura quadam duo eopulans bὶ appellatur ι sed etiam amantem in amatum admirabili quadam . Iege subinde trans sermare , unde anima dicitur esse magis ubi amat, quam ubi animat so Deinde vero cum anima Deo veluti summo bono coniungi debeat, atque bonum ipsum voluntatis actu, vel amore acquiratur, fieri prosecto debet, ut persecta Delicitas in amore consistat . Denique Delicitas in illo consistere debet , quod ultimo inquiri, appeti, vel obtineri potest , sed praeter intellectus operationem, qua Deus cognoscitur, superest etiam voluntatis actus, quo diligatur, ergo in hoc ultimo voluntatis actu , vel in amore Delicitas ipsa constitui debet. XI. Plurima tamen huic Scotistarum sententiae opponi solent, atque illud in primis , quod summa talicitas , vel essentia beatitudinis in is illo aelu consistere debet, quo primum inlicitatis objectum consequimur, vel quo Deo primum coniungimur; ejusmodi vero non esse voluntatis actum clarissime ostenditur, non modo, quod ille visionem , vel cognitionem supponat, in. tellectum nempe Deo clarissi ina cognitione coniunctum, verum etiam qubd voluntatis actus est appetere i & velle rem consequendam , ad illam tendere , & inclinari; non illam possidere , vel consequi. Et certe amor isse , quo in patri Deum veluti summum bonum complectemur, ejusdem naturae, vel essentiae erit ae amor iule , quo in via Deum diligimus, ideoque ab
ipso non specie, sed solam perfectiori, nobilio. rique
106쪽
DIS P. I. CAP. V. ysque gradu distinguitur, ita ut amor vitae superis esse debeat in patria , vel, ut inquit Apostolus ,
charitar nunquam excidere saJ: si itaque amor
viae ultimi finis assecutio dici, vel haberi non Potest, nec etiam amor patriae finem assequi, vel possidere poterit, ideoque beatitudinem constituere. Amor itaque rem amatam cuin aman
te coniungit, non effective, sed assectiυὸ solum, in quo affectu, vel inclinatione, seu pondere persecta hominis Delicitas esse non potest. Deinde verb , cum faelicitatis objectum , vel finis ultimus sit summum bonum , non quatenus solum appetitur, sed potius ut ab hominibus compa inratur, in illo hominis actu Delicitas constitati
debet, quo bonum ipsum acquiritur ;, cum itaque voluntatis actu bonum appetamus, nos consequamur , in voluntatis actu faelicitas collocari non poterit: quod eleganter etiam innuere videtur Anselmus dum ait perversus ordo es amare ut intelligas , rectissimus vero intelliis gere ut ames b . Amor itaque, vel voluntatis
actus est id, quod ultimo optari, vel obtineri potest veluti beatitudinis perfectio, vel complementum; tantum tamen abeth, ut ille proinde veluti Desicitatis essentia putari possit, ut aliquid potius ad primum laesi citatis actum , ideoque adessentiain beatitudinis, consequens haberi debeat. Quod si Desicitatis essentia neque in gaudio , neque in amore constitui potest, id unum superest ut in sola cognitione, vel actu intellectus posita existimetur. Illo nimirum ipsi Deo veluti summae veritati primum conjungimur, illi similes reddimur, illi immobiliter, ac invariabiliter
107쪽
adhaeremus, illo infinitam Dei bonitatem, ac ab. tributa nitidissimh contemplamur; ut inde ardens amor, ineffabilis voluptas, ac iucundissima quies , ideoque persecta Delicitas oriatur . XII. Et plurimum certe decere, rei oportere videbatur persectisthnam hominis faelicitatem in perfectissima hominis operatione consistere , uitiamumque hominis finem , qud actus omnes diriguntur , pulcherrimo mentis actu comparari Eiusmodi vero esse intellectus , vel cognitionis ahum , non modo clarimine apparet , eX eo , quod mens sit eorum , qua nobis lGunt, pra santissimum tal, ut in Metaphysici demonstravimus , verum et lain, qudd intellecthis cognitione, sive fecundum hane Uisionem maximὸ Deo assimila--r bi. Quod si rationibus divina aut horitas adjungi debeat, quid aliud divinae Literae nobis ostendunt, nisi quod αἱ implebimur laetitia eum vultu Dei fel , quod Jatiabimur eum apparuerit gloria Domini idὶ , quod eum apparuerit similes ei erimus quia videbimus eum sicuti es fel , quod
Bae es vita a terna ut cognoseamus Deues vervv
D s unde Augustinus exclamat quid aliud est bea. te vivere , nisi ἀν ernum aliquod cognoscendo habe-νe gly omnium quippe rerum prasantissimum es quod a ternum es , , propterea id habere non possumus nisi ea re, qιι a prasantiores fumus , ides mente; quemadmodum alibi dixerat, quod hoo est plena 'beatitudo , ω tota glorifatio bominis videre faelem Dei sui h, , tota merces no-sra viso es fi J , totaque haereditas intelligendo ,
108쪽
DISΡ. I. CAP. V. . . . 'TXIII. Sed explicata iam prima Delieitatis caucta , & origine, sive in quo posita sit beatitudinis essentia, plurima nunc veluti coronidis loco eX ponenda nobis occurrunt, & quaestiones aliquae dirimendae, quae circa beatitudinem fieri possunt. Illud itaque in primis inquiri potest, utrum animus a corpore solutus statim, ac repenteis Delicitatem hanc consequatur Qua quidem in re Pythagoras , aliique plurimi, qui metempsychosim, vel animorum transmigrationem admiserunt, animos eX moriente corpore in corpus aliud migrare putarunt, in quo antea stae vitae scelera expiare possent, ut tandem puri ad Deum Te verterentur. Lon3h nobilius Plato putavit animos a corpore seiunctos iterum Deo conjungi, cumque a Deo veluti Universi mente , spiritu, vel anima excerpti serent, ideoque Divina par-νieuIa aura dicerentur, in hanc iterum Universi mentem, vel spiritum illos redire. Ac cerct sinaturali ratione dirimenda res suerit, necessario dicendum est, quod animus omni vitiorum labe purgatus, virtutumque splendore ornatus statim ae divellatur a corpore finem suum, sive debitam sibi Delicitatem assequatur, ut ex illustri Platonis loco, quem superius attulimus, inintelligi potest. ὲ
XIV. Divino tamen Scripturae testimonio eri dimur, quod homines illi, qui ante Christi Serva- roris adventum obiere , sive ex electa Iudeorum gente suerint, sive inter Ethnicos etiam populos sanctitatis, ac innocentiae laude floruerint, post mortem non ad caelestem gloriam aeternae Delicitatis compotes , sed potius ad sinum Abrahae deducebantur, infernum nempe, ac subterraneum locum , . ad quem Christus ipse descendiue
109쪽
dicitur, ut illis Messae adventum ardentissime optantibus, iam se advenisse, humanique generis redemptionem perfecisse ostenderet 3 quemadmodum peracto iam quadraginta dierum spatio , quo prabuit seipsum vipum post passionem suam
in multi; argumentis apparens eis Ioquens
de regno Dei sa), dum caelum candida nube circumfusus conscenderet, omnes etiam beatos spiritus ex Abrahae sinu ad caelestem gloriam , vel Paradisum propri, veluti morte iam reseratum deduxit. Deinde verΛ, postquam Christus primois Fenitus ex mortuis bὶ , sive primitia ἐονmientium resurrexit a mortuis fel, omnes illi , . tui corpore excesserint, statim in caelestem gloriam transse. Tuntur, ubique clarissima Dei visione beatitudinem consecuuntur , Hinc Stephanus dum moristi proximus foret oculos intendeni in calum vidit Iesum stantem a dextris Dei , dumque lapiis daretur , inooeavit, o dixit, Domine Iesu , --scipe spiritum meum ιὶ, quippe qui ab Apost lis, divinoque fidei lumine eruditus intelligeret animos, vel spiritus corpore eXcedentes in
Caelum repente suscipi. . . . XU. Non desuere tamen vel primis etiam
Ecelesiae saeculis, qui caelestem gloriam, Dei que visionem animis a corpore iam solutis per aliquod temporis spatium differri putarent; atque
assererent homines postquam redivivi, iterumque corpori in generali carnis resurrectione conjuneii serent, in terris mille annorum spatio cum Christo regnaturos esse , antequam ad caelestem gloriam transferrentur , unde Chiar sa, vel Millenarii sunt appellati. Non omnestamen T iaὶ As. e. r. v. 3. ibi ad coi f. c. a. v. 18 ic, l.
110쪽
DIS P. I. CAP. V. 99, tamen e dem ratione faelix illud mille annorum regnum explicabant, sed impurissimus ille Cerinthus , qui circa roo. annum a Christo nato haeresim excitavit, integrum spatium illud in corporeis voluptatibus, omnibusque sensuum deliciis insumendum esse putavit; eodemque te pore Iudaei, ex quorum sontibus, sive figmentis Cerinthi errorem profluxisse Hieronymo auctore erudimur faJ, Davidis regnum instaurandum , Mosaicam legem restituendam , ejusdemque - Iegis ritus, caeremonias omnes, & sacrificia in Templo Hierosolymis iterum nobiliorique splendore aedificando b); renovanda sore somniarunt; quod quantum a divina Scripturarum authoritate , rationisque lumine abhorreat, manifestissima
Alii ver5 mille annorum regnum in sola animi tranquillitate, purissimis nempe deliciis, ac iucundissima spiritus quiete collocarunt . Quos
Inter excelluit, maximaque sanctitatis gloria , disiserendi acumine , Scripturarum cognitione floruit Papias Hieropolitanus Episcopus , quem DivuS Ioannes Evangelista, ut Irenaeo , ac Hierosymo videtur, vel alter certh Ioannes praesbyter, ut alii existimant, erudivit . Hic itaque cum medroineri admo um ingenio praeditur foret , camque ea , qua freano quo am sensu , ω exempli eaussa ab
Apostolis dicebantur, non satis pervi/isset fel ,
non mod5 in Millenariorum errorem incidit, verum etiam auctoritate, & exemplo plurimos in illum abripuit, atque in primis Irenaeum, ac Te tullianum; cum praesertim variis Scripturae authoritatibus uteretur, atque in primis celebri G x Αρο-