장음표시 사용
81쪽
a quo ipse veluti sonte profluxit. Si enim restanid nobilior, & persectior est quantb nobilius atque persectius participet esse caussae , qua producitur, tantb persectior erit homo , quanto magis participat esse Dei, quanto nimirum persectilis ipsi conjungitur , atque illo fruitur ;adeoque faelicitas hominis , ejusque beatitudo ,sve persectio, nihil aliud erit , ut optime Mirandulanus definit , nisi reditur ereatura in rellectualis ad suum prine pium , nec in alio co
sistet, nisi in unione , qua Deo aristissime adhaeret , qui proinde in Scripturis alpha, ω omega , principium , appellatur . 's. Quod si de creaturis omnibus hoc. intelligi, ac verisseari potest, meliori certe iure de homine intelligitur , in quo nobilior pars est incorporea, vel spiritualis; ideoq; perfecte Delix
xsse non potest , nisi praeter esse, quod invariabi liter perseverat quae sola corporum perfectio, ste Desicitas esse potest intellectus etiam certissima , atque clarissima veri cognitione illustreis tur , atque voluntas purissimo boni amore perficiatur; quod fieri certe non poterit, nisi ipse
qua ratur ubi Deuνa sunt omnia , ipse cernatur tibi certa funt omnia , ipse diligatur ubi res sunt omnia b .
6. Addi postremδ poterit, quod homines innato quQdam pondere , ac impetu in illa diriguntur , quae sibi similia snt, singuli enim , ut praeclare inquit Plato, in id , Ἀρυοέ sibi simillimum est , natura feruntur έeὶ ; ideoque perfecta faelicitasia in Apocal. e. r. v. 1. tbὶ Aug. de civ. VIII. g. 4.Ιel de Rep. V l. Μens se vitiis exutam eo nostet, tonjunctamque eum divina mente . se sentiet, ex quo insatiabin gaudi. aompletur . cic. Tusc. g. s. as.
82쪽
DISP. I. CAP. III. rῶtas hominis , ultimusque finis consistere debet in illo , quod homini simillimum sit; sed eluia modi obiectum non aliud effngi poterit, quam solus Deus, ad cuius imaginem , & similitudinem lactus est homo, quem eleganter exprimit homo intelle tu , & voluntate , ergo in Deo solum sit prema hominum Delicitas , summumque bonum collocari debet , ut proinde optimis dixerit Plato finem esse Deo item fieri sa). VIII. Haec, aliaq; id genus plurima , quae posisent afferri , satis, ut opinor , ac evidentissimEb ostendunt ultimum finem , summumque bonum , ac Delicitatem hominis in ulla creata re , sive corporea , sive spiritualis etiam , vel incorruisptibilis illa sit, collocari non pose, sed in solo Deo , ad quem natura ipsa dirigimur . Id unum itaque nunc eXplicandum superest quomodo hoc ultimo fine , vel summo bono , Deo nimirum , homo beatus , ac Delix esse possit, aut quomodo Divinam hanc Delicitatem acquirere , vel comparare ille possit , quod sequenti Capite demonstrabitur .
83쪽
ma ratione , toeo, vel tempore hodiis beatitudinem superius expostam consequatur . I. C 1 saelicitas illi , qnis ultimus, summurna,
que bonum , cujus amore incredibili pror , sus incendimur , sive in corporis , aut animi voluptate, sive in rerum contemplatio . ne, sive in sapientii aut virtute, vive denique in vita undique perfecta consisteret, ut Aristippo, Epicuro, Herillo, Stoicis, & Aristoteli videbatur, existimari facilE posset hanc ipsam hominis Delicitatem, finemque ultimum in mortalis etiam , vel corruptibilis vitae statu ab hominibus acquiri posse , ut illi proinde, viventes adhuc beati, sive Delices haberi me rito possent. Clim vero sincera saelicitas in solo Deo , veluti summo bono, vel ultimo fines, constituta fuerit, ut superiori Capite demonis stravimus , merito inquiri poterit quomodo faelicitas illa a nobis comparetur , quibusqueis viribus Deum assequamur, utrum nempe In hoc ipso vitae statu . faelices esse possimus, an tota potius fallicitas alteri, meliorique vitae reservetur quod breviter, meliorique ordine praesenti Capite complectemur , illud iterum observantes nos de illa solum beatitudine, sive Delicitate disserere, quae solis naturae viri isbus comparatur, ideoque naturalis vocatur, desupernaturali , quae nimirum fidei lumine di- vinὸς
84쪽
vinaeque gratiae viribus acquiritur , inserius Io quuturos; quemadmodum etiam humanos animos immortales, ideoque corpori superstites esse supponimus.
II. His ita suppositis . vel constitutis inquiritur
atrum viventes homines Delices , sive beati esse possint Qua quidem in re Aristoteles non sindi maximo certE dedecore existimavit homines in hac vita beatos , ac Delices esse, illa nimirum . beatitudine , quae homines deceat, quaeque illorum naturae , vel conditioni conveniat, don ri ; eumque in Ethicorum libris decem, quos antea numeravimus, de ultimo fine , summo bono, beata vita uberrimE , & ad ravim usque dita sereret, non aliam cer th beatitatem asseruit, quam suae ab animo, dum corruptibili corpori conis jungitur , acquiratur; eam vero salicitatem, quae es post hane vitam , nee asseruit, nee negavit taὶ δ quemadmodum alibi de morte disserens ait quod
illa maκ me omnium rerum ea horribilis , quippe eum terminus sit , ni bitque amplias homini mortuo neque bonum, neque malum se videatis b usin etiam cum Et hic. I. c. Io. quaereret Divine an mortui , ut solon voluit , beati sint di-eendi y non modo Solonem reprehendit, quod ille Delicitatem in hac ipsa mortalis vitae conditi ne acquiri non posse putaverit , solosque moris tuos Delices esse, verum etiam illius opinionem temere , ac inique explicavit , ac si nimirum Solon dixisset extremum mortalis vitae diem ex pectandum eise , non quo beatitatem quis primum assequeretur , sed , quo velut arbitro cognosceretur utrum ipse in peractae vitae beatitate consisteret, ac Delix e vivis excederet, an
85쪽
vero potids ex adepta iam beatitudine ante moristem e X cideret: cum tamen sapientissimus ille Philosophus tunc solum veram , sincera moue beatitudinem acquiri posse crediderit - . Illud itaque Aristoteli vitio verti poterit , quod Deliei- tatem in hae ipsa vita comparari posse putavit ,
res futurat nobis esse intertas , viderique tamen resnonras ad mortuos nonnihil pertinere, sed ita , ε'
santum , ut neque beator non beatos essetant, ne-
que quidquam aliud tale la) ; superstites nimirum animos varia filiorum, amicorumque sortuna. tangi , etsi neque prospera illorum sortuna ex Masaesi cibus Delices, neque adversa ex talicibus
in talices fieri subita de possint , sed invariabili
sena pe r , perennique statu fruantur: illis prope modum similes , qui in Theatro iucundum, aut iniucundum rerum exitum contemplantur. Quinetiam ex hae ipsa Aristotelis doctrina de animorum immortalitate contra Aristotelem ipsum elarissime demonstratur , beatam vitam , vel finem ultimum in hac vita comparari non posse . Si enim animi eorpori superstites esse dc bent, suturusque est alter immortalis vitae status in
quo singuli pro anteactae vitae ratione praemia , vel poenas consequantur, quis aperth non videat finem, qui in hac vita perfecte, vel beata peragenda a nobis inquiritur, ad alterius vitae beatitatem veluti ad finem ultimum , ac sumismum bonum dirigi, ad coque vivere fecundum naturam ultimum hominis finem haberi non potast, ctim de ratione finis ultimi sit, ut ad finem alium
Ut tum denique itidieetur beatusne fuerit eum exri tremum vitae diem morte confecerit, quod ille unus ax Ull. Sapientibus non sapienter Craesum monuit. cu. Fin. III. c. M. vid. Derod. I. c. Ia. . Duili Corale
86쪽
DIS P. I. CAP. In alium minimh dirigatur Deinde summa tali
citas , ac persedia beatitudo ejusiriodi esse debet. ut Aristoteles ipse concedit, ut undique persecta sit , nihilque requirat: quis verb in hac viista, quae innumeris aegritudinibus undique premitur, nihil requiri dixerit aut, etiamsi fortasse omnia commoda vel persectiones adesse possint, quis aperid non videat perenni saltem solicitudine ac timore quodam cor perturbari ne ipsa aliquando sint delatura; ut, si exempli gr. incolumis sit , a morbo repente corripi vereatur ἔsi divitiis, honoribus, ingenio excellat, ab inviis dis , rapacibus , nefariis hominibus sibi non meis tuat ; si denique voluptatibus , commodis , vir tutibus omnibus fruatur , quae comparari , vel optari sortasse possint , assidue non suspicetur ,
ne talix illa faustitas irreparabili mortis injuria
III. Atque ista quidem in Arist'telis praese tim hypothesi dicta sint, qui talicitatem in viista undique persecta constituit. Quid ver5 si illa in Deo inlum , ut fieri oportere iam diximus, collocetur Non aliud certe , nisi quod persecta , sive completa talicitas, Dei nimirum posisessio , in hae vita haberi non potest , sed aliqua tamen imperfecta ipsius possessio , adeoque talici
r. Et primo quod persecta hominis talicitas,
vel Dei possessio in hac miserrima vitae condiistione acquiri non possit clarissime demonstratur ex iis , quae superiori Capite ostendimus . Si enim persecta talicitas hominis consistit in persectissima contemplatione, vel cognitione .
87쪽
& amore, quo nos ipsi Deo veluti summo umro, sumimoque bono conjungimur, quis aperthnon videat levem prorsus, & imperfectam esse, cognitionem , & amorem illum , quo Deum via ventes adhuc complectimur cognitionem qui
dem qubd mens ipsa corpori conjuncta, sensis busque veluti vintulis illigata Divini vultus ima gi non nitide contemplari non possit, sed ex co-poreis imaginibus veIuti per speculum , ω inta nigmate Divini artificis imaginem sibi impressam excitet; amorem verb partim quδd amor ipse cognitioni respondeat , ideoque ex imperfecta cognitione nonnisi levis, & impersectus amor oriri possit; partim etiam quod voluntas, & assectus sensuum illecebris, & eorum concupiscentia abis fractus. ω illectus, ad objecta Torporea abripi tur, ideoque a summi boni amore deflectit. 1. DeindE vero persecta fies icitas invariabialis esse debet; atque, ut homo verE beatus sit debet ipsi Deo arctissime , ac inseparabiliter adhaeis rene ; sed , ut antea dicebamus, si ve intellectum ,
sue voluntatem etiam consideres , in qua libertas reperitur, flexibilis nempe vis, quam sive ad Deum, sive ad objecta creata dirigatur , nunquam , quan diu vivit, invariabiliter Deo solum adhaeret, ergo perfecte stelix , sive beatus esse non potest. 3. Et sane quot experimur, nec sine maximo certe dolore conspicimus , qui cum divinarum rerum contemplatione , atque sincero honestaiatis amore , virtutumque studio ad Deum veluti
ultimum finem dirigerentur, ipsique adhaererent , subdola deinde , ac inani voluptatis specie, vel impetu abrepti ex dulcissimo hoc felicis vitae snu avuls exciderunt ρ quoties nos ipsi nos experimur ab unius objecti amore in obiectum
aliud repente convolasse; ea improbasse, quae pri-
88쪽
oem arctissimh complectebamur; illa odisse, quae
prius ardenter amabamus Itaque suspicari se per, ac vereri facile possumus, ne subinde a Dei, vel ultimi finis amore deflectamus; ideoque haec ipsa perennis anxietas , milicitudo, vel timor amittendae Delicitatis nos in hac mortali vita persecth beatos esse non patitur. . Quin etiam tanta est in plerisque, ac ominnibus sere anxietas illa , vel timor amittendae faelicitatis, ut animus ipse innumeris angustiis, aegritudinibus undique pressus exire de coris pore trepidet, ac invitus ab illo, nec sine maximo plerumque dolore , seiungatur . Quamvis enim intelligat se in corpore perfecte faelicem eme non posse , atque incredibili Delicitatis comis parandae desiderio inflammetur, anteactae tamen vitae suspicio, ideoque amittendae illius faelicitatis timor ipsum ab exitu remoratur . Quod si peractae vitae innocentia, sive Divinae cle mentiae bonitas illum suturae beatitatis certissimum redderet, nihil dubito quin mortem a Iacri , serenoque vultu laetus aspiceret, ultro e X- peteret, & cum Apostolo exclamaret, cupio disssi Di , ω esse eum Chrino . s. Denique perfecta is licitas, fi ve Dei posisessio , hominum mercer a , bravium tb , corona N,tinitia e) , virtutis praemium, anteacta vitae . terminus, laborisque requies esse debet, ergo haberi non poterit, vel a supremo Iudice con serri nisi peracto 1am mortalis vitae cursu , sive post mortem.
- IU. Itaque persecta talicitas hominis , suo periecta Dei, vel unimi finis, lanimique boni
89쪽
ni possessio alteri, meliorique vitae reservatur rubi nimirum animus ab effaeto iam corpore veluti carcere solutus, caelestem originem , eX qua corpori conjungendus exciderat, repetat, vel humanus spiritus redeat ad Deum , qui dedit illum ta). Tunc enim purissimam , ac infinitam Dei lucem nitidissime facie ad faciem contemplabitur; similis illi erit quia videbit eum sicuti ea ib) οῦ quinetiam in Deum ipsum transformabitur, a que semota caligine immobiliter in perenni Diavini solis obtutu semper alacrior, atque nitidior aeterna rerum omnium , primae veritatis , quae veritates omnes complebitur, adeoque simul aeterna cognitione , atque humanissima v luptate persundetur ; quemadmodum voluntasi pia in summi boni, quod omnia , vel infinita
bona complectitur, amore perenniter, ac ininvariabiliter defigetur, illiin ardore semper ube. Titis, atque vehementius accensa nova semper,
vivi torique flamma jucundissime consumetur; cumque insatiabilem amandi vim , quae sibi inerat , amandique cupiditatem in hoc Jnfinito
bono completam , atque satiatam senserit, in illius amore immobilis, constantissimeque consisset, unde incredibilis, ac infinita sere voluptas orietur . inebriabitur enim ab ubertate Domus Dei , ac Deus ipse torrente voluptatis sua tot abir eam sc); ut quemadmodum nempe Deus seipsum cognoscens , seseque diligens infinita -- licitate periunditur , itaque quoque humanus ani mus cognitione, de amore Deo perfecte conjunctus, atque in Deum transformatus, eadem De licitate faelix, alque bcatus haberi possit.
V. Quod si periecta, sive sincera Delicitas in Dei
90쪽
eognitione, & amore consistit, atque ab animo a corpore soluto comparatur , manifestissime apparet beatitatem nobiliori solum hominis parti vel animo, non corpori reservari. Nec immerito quidem et cum enim operationes omnes ab animo in corpore peragantur , & animus ipse corpore veluti instrumento subinde utatur, cujus aegritudine ', & pondere saepissime premitur , atque ad sensibilium amorem transfertur , nihil est certe quod aeterna Delicitas, ejusque pars ulla corpori concedatur, quod illius a quirendae capax esse non potest. Cum tamen corpus altera humani compositi pari sit, eiusque ope virtutis actus in hac mortali vita ab animo peragantur , & infirmitas ipsa, vel aegritudo corporis ad honestatis gloriam mirifice conterat dum rebelles, ipsius illecebrae virtutis opera , divinaeque gratia: viribus superantur, optime a supremo judice fieri potuit, ut animus a corpore solutus, persecteque Relix post aliquod temporis spatium iterum reis divivo corpori conjungeretur, ut corpus ipsum aliqua faelicitate , gloriaeque dotibus e Xornare tur, quas sequenti Capite complecte inur. Haec admirabilis tamen corporum rc surrectio , atque iterata conjunctio cum spiritu , quemadmodum a solo divinae voluntatis arbitrio pendet, ita solo fidei lumine nobis ostenditur, Ideoque naaturalis hominis persecta faelicitas , de qua modo nos loquimur . animo solum conveniret, a linque
spiritus promptus eii , caro autem infirma. Matib.
Corpus, quod eorrumpitur, aggravat animam.
video allam legem in membris meis repugnantem Iegi mentis ineae, de captivantem me in lege peceati .