Eduardi Corsini ... Institutiones philosophicæ ad usum Scholarum Piarum. Tomus 1.5.

111쪽

cunda memoratur ; prima, & secunda mors , ν tu , regnum , quo Electi regnabunt eum Christo mille annis , & cum consummati fuerint mille oanni solvetur Satanas, vel Antichristus, seducet gentes , unde Electis resurrectio secunda, perditis verb , qui Antichristo adhaerebunt, mors secunda orietur sa). XUI. Quamvis tamen haee opinio uteumque tolerabilis ib) videretur primis Ecclesiae temporibus , cum nondum accurata Scripturarum senistentia satis explorata foret, nihilque ab Eccleissa definitum haberetur, cum tamen deinde clarissimis Florentini, ae Tridentini Concilii decretis expressum suerit beatorum animos a corinpore solutos repente in caelestem gloriam transis ferri , ubi perenni Delicitate, Dei que visioneis fruantur, Millenariorum sententia nulla ratione,

vel authoritate defendi poterit; eodemque iure refelli debet illorum opinio, qui nonnisi post diem iudicii beatorum animas ad caeses em gloriam admitti putarunt, quod etsi Ioanni XXII.

Romano Pontifici creditum existimetur, ipse tamen non modo literis ad Parisiensis Academiae Socios, Galliarumque Regem asseruit se utramque partem Theologis disserendam proponere, nullique potius palmam concedere v auisse'; verum etiam morti proximus sincerE, constanterque professus est beatorum animos omni culparum labe solutos aeterna Delicitate donari , quod deinde Benedictus XII. expressius adhuc, & illustrius definivit.. XVII. Quod si humanus animus dum corpo-

112쪽

re excedit, ab omni quidem scelere, gravique culpa immunis, ideoque Deo charitatis, & gratiae vinculo coniumstus sit, sed aliqua tamen I Viori culpa adspergatur, sive poenam gravioribus culpis debitam hac in vita non peregerit, in caelestem quidem patriam , vel regnum caelorum , in

quod non intrabit aliquod eoinquinatum a , admitti non poterit; neque tamen ad aeternam damn

tionem , quae gravioribus solum peccatis debetur, expelli: sed ad purgatorium ignem, quo nimi Tum breviori, longiorique temporis intervallo , acriori, mitiorique dolore a levioribus culpis, aut graviorum culparum poena purgatur, ut d inde impollutus, ac innocens ad patriam transferatur. Et fanh purgatorium hunc ignem exist re, sive dari peccata, quae post mortem, sive in futuro saeculo deleantur, clarissime Christus ostendit ubi assentit quod quieumque dixerit verbum

eontra filium hominis , remittetur ei s qui autem dixerit contra Spiritum Sanctum , non remitte tur ei neque in hoe saeulo , neque in futuro b s neque enim de quibusdam veraeiter disere tur quod non eis remittatur neque in bor saeu-

Io , neque in futuro, nisi essent quibus, etsi nos in Mo , tamen remittitur in futuro te).

XVIII. Neque purgatorio solum igne leviora scelera, vel remissorum scelerum poena , sed piis

etiam, ac ardentibus vivorum orationibus, elee mosinis, praesertim vero sacrisicio deletur.-Hinc Iudas Maehabaeus eoliatione facta duodecim millia, draehmas argenti misit Hiero Irmam cleri propereatis mortuorum Derificium . . . sancta ergo crsalubris es cogitatio pro defunctis exorare , ut a '

113쪽

preeatis solvantur a . Quod autem in veteri I ge a Iuda lactum accepimus , hoe a Patribus traditum universa observat Eeciosa , ut pro eis , qui in eorporis , ω sanguinis Christi eommunione deis

functi sunt, eum ad ipsum Derseium Ibeo suo

commemorantur, oretur , ae pro illis quoque o Dννἐ eommemoretur b) s neque enim alium eκι- simamus ad mortuos pro quibur euram gerimus ,

pervenire, nisi quod pro eis sve orationum , sive aleemosynarum facrificiis olemniter supplieamus , quamvis non pro quibus, sunt, omnibus prosint , sed pro iis tantum , quibus , dum vivunt, eo a νatur , ut prosint. sed quia non diseernimus quἡ

sint , sortet ea pro regeneratis omnibus facere , Mi nullus eorum praetermittatur , ad quor hae beneficia possint , ω debeant pervenire. Melths enim supererunt ista eir , quibus prosunt. Diligent thyramen facit hae quisque pro necessariit Dir , qu pro illo fiant similiter a suis se) . XIX. Quemadmodum vero de suturo desunctorum statu nihil certo definire possumus, ut ab Augustino erudimur, nisi fortasse fidei.lumen , Divina revelatio, vel Ecclesiae aut horitas accedat; ita quoque beati , vel quicumque smortalem hanc vitam reliquerint, nihil prorsus percipiunt, quae in hac vita peragantur , nisi fortasse Deus aliquid ipsis revelare voluerit. Credibile est enim Deum aliqua spiritibus corpore solutis ostendere, quod saepius ab illo sactum pluribus Scripturae gestimoniis accepimus. Hinc Theologi existimant piorum preces, ac vota beatis innotescere , ut iis excitati divinam opem implorent; unde Sanctorum invocatio, reis liquia-

114쪽

DIS P. T. CAP. V. Io 3 liquiarium cultus, aliaque id genus certissima Catholicae Ecclesiae dogmata veteri, constantiquo traditione derivata deduci debent. XX. Ubi vero post supremum diem beatorum animi iterum redivivo corpori conjuncti fuerint, nihil erit, ouod in perenni patria mente cognoscere, vel contemplari illi possint, nisi s la divina essentia; quemadmodum corporeis O culis Christi, aliorumque beatorum corpora in corruptibilia , immortali luce donata, vari inque dotibus exornata spe stare poterunt . Sicut enim anima divina visione fruens quadam spiria

ruali elaritate replebitur, ita per quandam redundantiam ex anima in eorpus ipsum , eorpus

suo modo elaritatis gloria induetur ain. Porro , quae sint eiusmodi beatorum corporum dotes , Ω-

sh Theologi disserunt, quos adire iuverit, si

plura hac in parte quaerantur. Nobis id unum annuisse suffciat eiusmodi corporum gloria inaequalem esse suturam, tantoque nobiliorem uanto nobiliori modo in virtutibus acquirenais, perserendisque doloribus animo contulerint is sive certh quanth nobiliori, beatiorique animo Coniungantur. inamvis enim essentialis illa faelicitas, quam in clara Dei visione, ardentismmomie amare consistere diximus, aequalis in

mninus sit sutura , ideoque beatorum animi aequaliter Delices haberi debeant; aliqua tamen inaequalitas , sive gloriae disparitas in dotibus esse debet, ut ille, qui peculiari quodam merito , sive virtutis splendore eaeteros in hae mortali vita superaverit, clariori quoque praemio, sive corona donetur, ut ipsa anteactae vitae merees bὶ ,

115쪽

eorona iustitia saὶ dicatur, atque unicuique reddais tur secundum opera eius. Hine Christus asseruit in domo Patris sui mansiones multar esse ibi , atque hoc etiam sensu dixit Apostolus quod futneIIa dissert a stella in elaritate, M se resurrectis mortuorum se , sive quod hominis redivivis ae licitas pro varia meritorum , virtutumque ra tione dispar , ac inaequalis erit, ut susE eXp

nit Augustinus id . . . . '. XXI. Neque tamen hinc ullus in Beatis invidiae , aut, maeroris sensus oriri poterit; qudd cum snguli intelligant gloriam meritis debitam singulis conferri, quilibet propria , sibique debita Delicitate contentus erit, nec uberiorem, sibique indebitam optare poterit: quemadmodum serE si pater filiis omnibus ex eodem panno ita vestem Concesserit, ut natu maior, atque procerior m jorem , natu minor, humiliorque minorem accipiat , filius certe natu minor ampliorem maiori vestem invidere , sibique optare non poterit , qudd illam sibi convenientem, corporisque moliparem non esse intelligat. Quin etiam ex uberiori aliorum gloria maior in singulis faelicitas, atque laetitia orietur, ut praeclare docuit Augustinus.

Gaudium vero , inquit, quale, aut quantum ubi tale, ω tantum bonum invenitur Z Cον humanum , cor indigens, eor inexpertum, eruptum, μυ obrutum arumnis , quantum gauderes si hiromnibur abundares ' Interroga intima tua si eapere

possunt gaudium suum de eanta beatitudine fua . Sed eerιe si quis alitis , quem omnino Aut teipsum diligeres , eandem beatitudinem haberet , doliearatur gaudium tuum , quia νομ minar gauderes proi a, ιι. ad Tim. e. 4. v. g. ib, ibid. iςὶ ceris3. c. ra. u. 4r. i. M. δε Vietis. ma a.

116쪽

DISP. I. CΑΡ. V. - ros pro eo , quam pro te ipso . Si rero vel duo , vel tres , vel multo plures haberent ad tuum , tantum .dem pro singulis , quamum pro te ipso , gauderes , si singulos , sicut te ipsum , amarer . Ergo in illa perfecta eharitate innumerabilium beatorum Ange .iorum , hominum ubi nullus minkr diliget aistium quism se ipsum , erit gaudium innumerabile . Si ergo eον hominis de tanto suo bono vix capiet gaudium suum, quomodo capax erit tot , se tantorum gaudiorum in illa perfecta falieitate ' mi , sicut unusquisque plus amabit sine comparatione Deum , quam seipsum , omnes alios secum , ita magis gaudebit absque a1limat one de Dei salieitate , quam de sua, se omnium aliorum suorum sa) . Quod si fortasse in beatissima, ac saelici illa patria , atque immenso voluptatis oceano aliquis maerori, sive dolori locus superesset, .non aliud certEquis conqueri, vel indolere posset, quam quod infinitum illud , stimmumque bonum, quod clarissimEtunc contemplatur , in mortali vita non satis, non pro rei dignitate, nisn quantum amari poterat , amaverit, ideoque cum Augustino exclamaret fero te amavi bonitar tam antiqua ib). XXII. Verum nec innocens etiam hac maeror,

aut desiderium haberi ibi poterit, cumque silmma Desicitas, ut inquit Cicero , sit secretis malis omnibus eumulata bonorum possessio. fel , sive ex Platone voluptas sine poenitentia d , ideoque ex

bonorum omnium cumulo , Omnique malorum

privatione oriatur , illud omne excludere debet, an quo levissima mali species , appareat; unde setiam beatorum animus certissimus esse debet non modb hae ipsa talicitate se spoliari non posse

117쪽

xo6 ETHICAE posse s gravissimum nempe malum, dolorisque

caussa. seret beati tridinis amittendae timor , neque ullo modo esse posset vita veraciter beata , nisi fuerit sempiterna t Jὶ sed illam quoque minui, vel doloris contagio inqci non posset unde caelestis illa

Delicitas ba reditas ineorruptibilis , ineontaminaιa, immareese bilis b , ac aeterna appellatur .

1laec qui tacita quadam, & accurata contemis platione secum ipse perpenderit , nullus, dubito , quin caelestis eiusmodi patriae, aeternaeque Glicitatis amore non ardeat; ouin actus Omnes severa, & eximia morum honestate ad ultimum hunc finem, summumque bonum constantissimEdirigat; quin singula creata bona contemnens ad nobiliora quaedam , ac diviniora se natum intelligat; quin denique perennis patriae desiderio , ac tranquillissimi portus spe di tui cupiat, ac

esse cum Christo. XXIlI. 'iod si fortasse alicuius animum aeternae talicitatis amor , summique boni possessio non moveat, atque ad mores rith componendos , vitamque honeste peragendam non impellat , movere certh poterit incredibilis, ac aeterna calamitas , aeternus dolor, summumque malum , ad quod impii veluti ad gnem ultimum diriguntur. Quid verb sit ultimus ille malorum finis, clarissime deduci poterit ex iis , quae superiori loco de summo bono, vel bonorum sne ram diximus. Si enim piorum isticitas in clarissima Dei cognitione , & amore consistit, qua Deo conjunguntur, in iucundissima voluptate, qua illorum animus uberrimE perfunditur, in pacatissima animi tranquillitate, in summa com

118쪽

'ISP. II CAΡ. V. Io poris quiete, in persectissimo denique bonorum omnium tumulo sinE ulla admixti mali, sive doloris specie, quid aliud malorum finis esse poterit , qtam perennis , ac aeterna alienatio a Deo, ejusque privatio , irrequietus animi su-ror , ac odium , quo se, Deumque acerbissimEProsequuntur, dirus amissae Delicitas dolor, &aegritudo, omnium denique malorum cumulus sine ulla boni spe XXIV. Quid vera si adieceris aeternum t-gnem , qui a vindici omnipotentis ira succe sus ardebit v qua ad inferni novissima a) , illorumque animos, & corpora mirabilirer erurians fi=J effciet ut perenniter in illa flamma

Duplex itaque impiorum poena distingui poterit, altera nimirum damni , quae in sola Dei privatione consistit; altera sensus, quae ex igne orietur: quarum ultima , etsi gravi ssima sit, a prima tamen longissimE superatur, ut innumeris Patrum authoritatibus iacile ostendi posset . Quemadmodum vero justi qui sine ulla peceati labe , yel poenae reatu excesserint, ad caelestem gloriam repente transferuntur, ita pro Pemodum impiorum animi corpore seluti mittuntur in tenebras exteriores di , atque supremo Iudicii die corpori iam redivivo coniuncti discedent maledihi in ignem aternωm a) ; & sicuti pro varia meritorum ratione varios beati Deli-

al Deut. e. 32. v. 22. ibὶ Iob. e. Io. υ. I6. e) Luc. c. N. 24. ldὶ e. 23. v. 13. fel as. v. 41- Beatitudinis igitur illorum eaussa, adhaerere Deos quoeirea istorum miseriae caussa ex eontrario est interuligenda . quod est non adhaerere Deo .... immutabili bono , quod usque adeo bonum est , ut sine illo ereatu Ta rationalis , vel intellectualis misera esse necesse fit.

119쪽

citatis gradus acquirunt, ita pro vari I scelerum gravitate, variis doloribus impii cruciabuntur, quemadmodum denique iustorum Delicitas exigit, ut illi certissime norint se ab eiusmodi gloria excidere non posse, ita summa damnatorum insaelicitas exigit, ut illi clarissimh intelligant . nullam sibi spem fore ut aliquando poenae veIminui, vel Interrumpi, vel extingui possint .

Frusra itaque nonnulli, imo quam pIurimi a ternam damnatorum poenam, se erueiatus sine fintermissione perpetuos humano miserantur asse su, atque ita futurum esse non credunt 3 no quidem Seripturis divinis adversando sed pro suo more dura quaque molliendo , ω in leniorem flectendo sententiam, qua Optant in eis terribili f. osse dista , quam verias . Non enim oblivifeetur , inquiunt, mi fereri Deus , aut eontinebit in ira suaemiferationes suas . Ηοe quidem in psalmo tegitur sancto : sed de iis sine ullo serupulo intelligitur , qui vasa misericordia nuneupantur , quia Θ ipsi non pro meritis suis, sed Deo miserante de miseria

tiberantur . Ais hoc ad omnes exsimant pertin Te , non ideo necese es , ut damnationem opinentur.

posse finiri eorum , de quibus dictum es exibunt

si in supplietum aternum , ne so modo putetur habitura finem quandoque falieitas etiam illorum. de quibus e contrario dictum es iusti autem in

vitam a ternam.

XXV. Sed haec certissima sunt ut de iis disserere nefas sit. Illud potius inter veteres Ecclesiae Patres, & Theologos disputatur , qua poena puniri debeant infantes illi, qui cum sola originalis peccati labe moriuntur Plurimi nimirum existimant illos sola poena damni torquendos esse, quippe qui propria voluntate nunquam

peccaverint, ideoque mitiori poena damni ani-

120쪽

DISP. I. CAP. V. Nosti debeant; non vero poena sensiis, quae gravio xibus culpis, quas nimirum homo propria voluntate admiserit, convenire videtur: unde illos non in inferno, sed in Abrahae sinu, vel Iimbo collocant, ubi nullo doloris sensu assiciantur, quin etiam ex Catharini sententia tenui quadam , ac naturali beatitudine fruantur. Veteres tamen Ecclesiae Patres hoc inferni, limbique discrimen nulli bi agnoscunt, puerosque originalis peccati scelere insectos utraque poena , damni nimirum ,& sens is, aliorum damnatorum instar, torque-xi putant4 mitiori tamen sensus dolore, quam qui caeteris infligatur . Itaque miti ma fany

omnium poena erit eorum, qui prater peccatum , quod OriginaIe traxerunt , nullum insuper adis

ἀώςrunt; Φ in ea teris, qui addiderunt , tant qui que tolerabiliorem ibi habebit damnationem, euant 3 5ὶe minorem habuit iniquitatem saὶ rqudd Augustimas expressius alibi exponens Ventu-νus Dominus, inquit, ω iudieaturus de vivir , ef mortuis, sicut Evangelium loquitur, duas partes facturus es , dexteram , ω sint iram. Sin ias ris dicturus ite in ignem aternum , qui paratures Diabolo , ω Angelis eius. Dextris dicturus v nite benedicti Patris mei percipite regnum , quod mobis paratum est ab origine mundi mne reis gnum nominat , bane cum Diabolo damnationem a nullus es relictus medius Iocus ubi lonere quear