장음표시 사용
51쪽
scriptus sit, inveniatur, sed ideo tantum, quod epitonia est historiarum Sallustii, ad hanc actatoim, quam breves tales
his inrias epitoniasque majorum operum adamaSSe COI Stat,
transferatur, pari jure etiam ad paulo priora tempora, quibus similis cupido longior in brevius contrahendi erat, pertinero poterii. Neque dubium, qui n. tunc quoque multi Exuperantii iique docti et qui talem epitoniam componere possent, fuerint. Atque si ex hac aetate. quaeris aliquem, habes senatorem illum, qui est in Cod. Dieod. 14, 1, 4, quem doctum literarumque non ignarum fuisse vel munus, quo fungebatur, indicat. Nequo enim indo quidquam videtur colligi posse, quod Naitiatianus lib. 1, 295 Lepidi a
Catulo victi ut in Sardiniam pulsi aliorumque ejusdem gentis, qui, .cum Similia molirentur, simili etiam lato ceciderunt, mentionem facit, quarum rerum pars illo libello narratur. Quod Si poeta ideo secisset, ut ostenderet Iegisse se et accurate memoria tenere ea, quae Scripsit Exuperantius, eum id otiam dicturum sui se puto, ut solet, quae vel ipsius generi vel aliis, quos novit, laudi sint, plenissimo explicare et praedicare. Accedit, quod causam, cur narret illa, addit etiam Namatianus, visisse se loca, in quibus olim Lepidus vinceretur, ideoque sermonem et in eum et in alios ejusdem nominis deIapsum osse ). Quod denique, quia primum ejus libri exemplum in Gallia inventum sit, ibidem eunt Scriptum esse volunt, pariter labat. Etenim et multos libros alio loco inventos, alio scriptoS QSSe conStat nec video, cur non etiam in Gallia plures Exuperantii esse potuerint.
Jam, quoniam, quod praeterea ad hune Exuperantium Teete pertinere possit, nobis nihil notum est, redeundum QAt ad verba Nammiani, quae jam supra posuimus, et quid his narretur, eulicandum. In quibus admissa Sugmanni con- jectura' Conser, quae inlia his de rebus diximus. r
52쪽
jectura scripsi amare: veteres enim editiones habent amore. Quod mi idem Wernsi orsus defendere conatur hancque seu tontiam effici ait: se inducto pacis amore et compresso, quindhuc fugas et seditiones Suaserat, terroro doeet eos postili minium, rediro ad Iaros et domi quieto ac libero vivere. Sed vellem plenius iste Sententiam suam eXplicasset; equidem non intelligo. Postliminium est illud quidem revorsio et reditus, maXime eX captivitate, ac quae R nobis alienata sunt, cum ad hostem pervenerint et eX Suo tanquam limito exierint, cum redierint ad idem Iimen, postliminio dicuntur
dem abierant Aremorici, ut redire ad limina sua et jure
postliminii uti possenti Molitis junges postliminium pacis;
ea enim aufugerat quasi et admodum pulchro in ca idoni dicitur accidisse, quod in hominibus, qui intercepti ab hostibus, cumiredierint, in bona integra rostituuntur. Simili modo locutus est Tertuli. de pud. 15 quales est enim, ut cum maxime incesto fornicatori Postliminium largitu Pacis ecclesiasticae statim ingesserit otc. Sed amore sto nudo relictum jam non placebit; itaque accipe Stigman- Ilianum amare. Neque enim vel dissicilis est haec omen datio vel in Namatiano etiam dissicilior est extimeseenda. IpSam rem, quam poeta tangit, Wernsdorsius neglig0ni ius
tractat. Cum enim quaeratur, quando et quarB eo tΡmporo bellum in Aremoricis ortum sit, auctores quidem Gothos suisse dicit, sed tempus et caeteras rationes non expli- eat. Nec Christoph. Browerus ad Venant. Fort. Carni.
3, 6, ad quem provocat, plura assert. Accuratius ille quiadem, non rectius disputat Minkhamerus in praelatione ad Pseudo- Plauti Querolum sivo Aululariam's Amstelodami
1829ὶ p. 29. In hac enim sabula: Act. 1, 2, 199) optat ali
quis, ut liceat sibi nullis impedito legibus libero vivero noviolentiam impune exercere. Suadetur ei, ad Ligerim 1luvium migret; ibi rusticos et privatos homines rerum poti-los Omnia ex ipsorum arbitrio tractaro, litere Πmnia, vim haberi pro lege. Haec pariter atque ea, quae Famatianus
narrat, isto resert ad ea, quae Eutrop. 9, 3, Oros. 7, 2b
53쪽
aliique traillant, vixdum rerum politis Diocletiano et Maxi- .miano Armandum et Aelianum, collecta rusticorum manti, quos incerta nominis origine Bagaudas sive Dacaudas sutrum enim rectius sit, non liquet in appellarent, totam Galliam seditionibus miscuisse, eumque tumultum post complurium demum annorum Spatium sedatum esse. Vide eadem doro Lipsit Excursum ad Tac. Annal. 3, 43 et interpretes ad Mamertini Panegyr. Maximiano dictum 4, 3. Sed hae
annum 416 durarunt, ita ut et Pseudo- Plautus ille, quem iste sub Constantino vixisse putat, et Namatianus easdem dicere videri possint. oppressae sunt illae quidem a Maximiano et deinde a Constantino, denuo tamen incepexunt, eum initio quinti saeculi imperium Romanum in Gallia languesceret. Zosimus enim 6, 2 narrat Sarum Honorii imperatoris ducem, cum anno 408 primum prospere res in Gallia gessisset, dein autem a Constantino, qui tum eam terram in Suam potestatem redigebat, premeretur, Bagaudis, ut salvo Italiam intrare liceret, omnem praedam,COneessisse et emisso quasi transitum. Eosdemque uagaudaseommemorat Salvian. Massil. de gubernat dei 5, b et 6 p. 105 sed. Stepti. Balugiij eorum quo miserias ac calamitates multis verbis esseri. Sed neque hi Bagaudae, ut ex Ioco Zosimi, quem modo attulimus, patet, vel ad Solumnuvium Ligerim vel ad oram Aremoricam habitabant, et
praedonum magis ae latronum quam gentis nomen erat. Itaque has quidem turbas Namatianus non dixisse videtur. Totam autem rem aperit Zos. 6, 5. Is enim narrat, exeunte
anno 408 Gerontium, ducem Constantini imperatoris, qui in Galliis regnabat, defecisse barbarosque prope habitantos, Vandalos, Suevos, Alanos ad invadendum imperium Rο-
manum eXcitaSSe. IIeoς ους OLκ αντι σχωυ ο Κωνσταντ Errat vero . ΚlInhhamerus, enm sub Diocletiano et Maximianorem accidisse dicit. Nam Diocletianus ob has ipsas turbas Maximianum Primum Caesarem, deinde, eum Carausius, qui in Britannia bellum momVebat, accederet, Augustum nominavit, ut refert Orosi .
54쪽
autem hae turbae et a quo sedatae suerint, accurate dici nequit. Fortasse Constantius, dux vere Romanus, qui anno 411 ab Honorio in Gallias missus est, uti caeteros tyrannos vicit, ita etiam hunc tumultum finivit. Gothi vero, qui anno 412 Athaulpho duco'Italiam reliquerant, quia potis simum JuXta mare internum migrarunt, eNiguam tantum partem Aremoricorum tetigerunt '). Eosdem populos etiam post Namatiani tempora ferociores fuisse et Saepius sediriliones movisso colligi licet ex vita S. Germani Autissio.
dorensis c. 15 Phil. Labbei biblioth. nov. Tom. I p. 638).. XVIII.
Rem habes; Jam videndum de homine, quod munus In
Aremoricis gesserit. Wernsdorsio incertum est, quae dignitas vel potestas ea sit, quam Exuperantio Namatianus tribuat, praesectus praetorio vel vicarius Galliarum an tertias Lugdunensis rector fuerit. Simili modo etiam Tillemontuis histor. imp. Rom. Tom. V p. 820 not. 43 in Hotior. Judicat; quoniam tamen posita majus quiddam indicare videatur, eum praesectum praetorio vel vicarium Galliarum suisse mavult. Addit, certum esse, Aremoricos Iatius patuisse quam Lugdunensem tertiam. Idque rectissimo monet. Lo gum est quidem de Memorica sive Armorica Vi dicere,' Conser, quae infra diximus de Tolosa eapta.
'' Armoricam vocant plerique aeriptorea, Z imus i. Caes. loll. Gall. 7, 75; Oros. 6, 11; Aremoricam Plin. histi nat. 4, 17 et positae.
55쪽
quae antiquitus nominata sit, et de nominis origine, quae explanari haud scio an nequeat, disputare vide ea de rointerpretos ad Caes. beli. Gall. 7, 75 et Plin. Ilist. Dat. 4,
173, id tamen constat, Aremoricam nominatum eSSe eam partem orae Gallicae, quae fere inter Garumnam et Ligerim esset. NOS vero non tangunt, nisi quae Namotiani tempore suerunt. De quibus praeclarum est testimonium notitiae dignitatum imper. occident. p. 137 ed. Pancirolus Gonevae 16233, ubi haec voxba: extenditur tractus Aremoricam et Ebruicant 'in limitis per Provincias quinque, per Aquitaniam Primam et Secundam, Senonicim squae
eadem Lugdunensis quarta nominabatur , Secundam Lugdunensem et tertiam i. e. a Sequana usquo fere ad Pyrenaeos montes. Haec litora Namatianus oras Aremoricas
appellat. Praeerat autem iis dux militaris. Consulares enim vel potius praesides nulla enim harum provinciarum a consulare regebatur) singulis illi quidem regionibus praeerant et judicum Inunero in iis fungebantur, Sed omnes praeterea duX militari imperio gubernabat. Si praesectum praetorio vel vicarium Galliarum, quibus tot aliae provinciae parebant, Namatianus Significare volebat, nescio cur solas oras Aremoricas nominaverit. Accedit, quod militare potius imperium quam civilis magistratus populos seditiosos in libertatem restituit. Neque eXigua erat dignitas du-
Sid. Apoll. Cama. 7, 370 quin et Aremoricus piratam Saxona trarius verabat; Auson. Epp. 9, 35 εunι et Aremoriri qui Iaudent ostrea ponti; id. profess. 10, 24. - Accipiendam esse censeo hanc emendationem Scaligeri ad Auson. Epp. 9, 32. Vulgo legitur Nervicani. quod etiam Pancirolus non recte, opinor, defendit. Quidquid enim de Nerviorum sedibus, de quibus multum in utramque partem disputatur, statuitur, hoc constat, eos ultra Sequanam habitasse, eui regioni dux Belgicas praeerat. Quod porro Scaliger objicit Neroianum potius quam Nervicianum eum tractum diqeendum fuisse, acutius quam verius, isto praesertim tempore. Neque magis probari poterit, quod, quia Aquitanici tractua nulla mentio fiat, lacunari in notitia dignitatum eo loco esse putat. Plinius certe hist. nat. 4, 17 Aquitaniam prius Aremoricam nominatam esse tradit, eaque regio, etsi postea latius patebat, illam tamen sine dubio complectebatur
56쪽
eis, qui vicarium sere aequaret. Itaque etiam hoc habes, quod majus quiddam pο0ta videtur indicare. Si plura doducibus desideras, adi Pancirolum ad notit. dign. imp. orient. c. 139, de Aremoricae duce eundem ad notit. digia. tius. Deci l. c. 86. Superest, ut explicemus, quid Sibi velint haec verba Namatiani:
Leges restituit libertatemque reducit, Et sor, famulis non sinit esse Suis.
Dilas novi explicationes, ut fiamulos aut de Gothis, qui servire deberent Romanis, sed tunc dominari viderentur, nut do ministris vel comitatu praesidum intelligamus, quos rapinis et surtis totas saepe regiones URStnSSE COI Stat, maximo ex Salviano Massil. lib. VI. At quamquam, Si alterutra eligenda esset, in hanc inclinarem sillam enim fru-Stru a Browero ad Venant. Fortunatum Carin. 3, 6 p. 62 defendi quilibot videt ' in, neutram tamen ut probem mOVEOr. Etenim hoc illius belli Aremoricani proprium erat, quod inferior populi pars, cum accederent barbari, ejectiS magistratibus Romanis dominatum arripiebat, et nobilissimos quosque ac ditissimos vel exilio vel servitio premebat. Quod quidem colligi licet et ex Zosimo et ex vita Germani Autissiodorensis l. 1. Simili modo etiam poStea, cum anno 414 Gothi Burdigalam invaderent, Servorum Seditio, qua nobiles maximo et diviteS peterentur, Orta est. Itaque hoc dicit poeta, Exuperantium veterem rerum rationem restituisse, ut famuli et Servi suis quisque dominis parerent, Iiec amplius mutato ordine iis imperarent.
Et haec quidem de rebus Exuperantii dicenda erant. rIn quibus quoniam Κlinkhameri et Pseudo - Plauti mentio-nom injecimus, adnectam aliud, quod eodem ipertinet. Etenim ex iis, quae modo disputavi, apparet praeeipuum V
Etiamsi ipsa verba lianc interpretationem admitterent, tamen accipi nequiret. Nam anno 416 Gothi in Hispanias transierant, ibique pro imperio Romano pugnare inceperant. Itaque Exuperantius eos d
in Alterum enim, quod Servius, qui ad Aen. 3, 280 Plauti Que-rolum laudat, in suae aetatis scriptore snam etiam Servius sub Tlieo-
57쪽
argumentum, ob quod Κlin hamerus Queroluin ad aetatem Constantini vel Diocletiani reserendam osso censuit, coticidere. Nequo enim video, cur nori Plautus ille isto loco seditionem Aremoricanam, quao item ad Ligerim erat, dicero possit, in qua Zosimus etiam τo ἐαυτα βιο-
Et poterunt haec ita disputari, ut simul Rutilium, cui sabula illa dedicata ost, hunc ipsum Rufilium Claudium Na-matianum esso arbitrere, quas vulgaris est opinio. Quamquam ea quidem nulla ratione utitur, Sed notiSSimum quemvis Rutilium ex aetato illa arripuit. Sed poterunt tamen quaedam quasi argumenta asserri. Auctor Queroli significat patronum suum esse philosophum, qui Academico more, quod libitum suerit, destruere et asserere Soleat. Namatia nus vero lib. 1, 17 philosophum omnino agit, quantum quidem poetae agere liceat. Tum ille Rutilius eos, qui fata Sua deplorent, dicitur ridero consuevisse, hic gravissimo in eos, qui relicta vita publica in solitudinem secesserant, in
vehitur vido lib. 1, 440 ot 517 . Amorem porro patriae,
quem Semper prae Se fert, quomodo illic melius ostendere Poterat, quam Si ejus patronus fieret, qui antiquas fabulas componereti Divitiae denique et honores, quae illi, etiam huic fuerunti Addit Wornsi orsius illustrum vocari.illum, Iiuno praesectum urbi et magistrum officiorum suisse, eas- quo dignitates esse illustres; praeterea ad praesectum urbis etiam curam spectaculorum pertinuisSe. Vides multa con- enire, quae rem suadeant. Nihilominus mihi non duobium, quin eodem dure etiam negari possit. Multa eninx eorum, quae allata habes, talia sunt, quae sententiam jam acceptam ut probatam confirmare, ipsa nihil valero possct videantur. Praeterea, ut fatear, quod Sentio, oratio et gemis dicendi illius sabulae meliora quam pro Namatiani Redosio et HonorIo vixit adeo erraro non potuerit, ut eum eum Veteris Plauto confunderet, admodum est debi e. Etenim et incertum est, Se vius an alius quis illa ad Virgilium notaverit, et sabulae auctor prolog. . T comoediam Euam nominat in aιigaliam Plauti per pe3tigia, undo error facilia. erat. . - α
58쪽
la is videntur esse; ii enim omnino errant, qui quinto vel sexto P. Cli. Saeculo eam Scriptam DSSE Putant. - .
XIX. . . . Exuperantii filius suit Pialladius, quem vulgaris opinio pro Palladio Rut io Tauro Aetniliano. notissimo rei rusticae Scriptore, habeti Rationem, . quae SubSit, nescio aliam, quam quae ex nominis similitudine petita Ait, . et quod cum verbis Namatiani, qui Palladium sibi stimo 'ropinquum, Gyectu filium suisse significat , Palladius Rutulius convenire. videbatur. Itaque etiam Wernsdorfliis iu
notis ad poetam ab ea stetit; postea autem mirifice nostram curiositatem decipit Ρoetti lat. min. Tom. VI p. 15 seqq. . Ullii enim ad probandam rem pervenit, cum eam confici non posse videret, abjestit et nihil certi dici posse conses-Fus est. Neque id equidem vitupero, nam nec ipse quid dicam habeo nec quemquam allaturum pIito. Adeo enim frequentes Palladii illa aetate, ut, etiamsi de iis plura, quam nota Sunt, Sciremus, tamen singulos distinguere dissicillimum foret. Accedit, quod plurimorum non omnia, sed unum tantum nomen novimus, unde, illis praesertim temporibus, conjici quidquam omnino nequit. Nam praeter scriptorem rei rusticae eum Solum Palladium, qui anno
416 consul fuit, ex ioscriptione apud Reines. Cl. VI, 54
discimus Junium Quartum Palladium pleniore nomin vο- eatum esse. Eundem esse arbitror, ad quem Symmachiepistola Epp. 9, 13 extat et quem multis praeterea honoribus sub Honorio functum esse ex codice Theod. cognoscimus. Diversus ab his rhetor celeberrimus PaIladius, qui
saepius apud Symmachum commemoratur Epp. 1, 9; 1, 88; 3, 50), cujus po iam laudat Sidon. Apoll. Epp. 10, 5. Qui nuin idem sit atque is, cujus epitaphium a patre Nucephoro positum invenitur apud Grut. p. 699, 12 '), du-
Idem epitapluum recepit Burmannus Antilologia Lat. 4 , 220. En ipsum: m te. μIIadi, raptum severe Camoenae verunt ρο- Puli , quos continet Ostia dia. Animadverte mladi tribus longis syllabis dici; Namatianus alio modo.eoque rectiore posuit.
59쪽
bimn , quamvis arbitretur Wernsdorsius. Si jam quaeris, quem in Naiuatiani Palladium transferre possis, habes eum, qui praesectus praetorio anno 458 sub Majoriano vocatur in Novell. Cod. Theod. 4, 4. Nam cum ille dicatur jura
fori Romani didicisse, eum posten civilia munera cupeSSi-visso patet. Tempus autem convenit' Palladius enim, cum Famatianus Roma proficisceretur, sine dubio nondum vige-Simum quintum annum eXcesserat, usque ad quem juvenes
duri et liberalibus studiis oporam daro solebant Cod. Just. 10, 49, 13. Usitatum autem erat, ut, qui in Gallia, ubi illa aetate summam literarum celebritatem suisse eonstat vide Savaron. ad Sid. Apoll. Epp. 3, 3 et 4, 21ὶ, studiο-rum decursum absolvissoni, ' deinde Romam, quod domicilium legum Sid. Apoll. Carm. 1, 6ὶ erat, ad jus discendum proficiscerentur. Augustin. consess. 6, 8 NOmGm Processerat, ut jus disceret; Constantius in vita S. Germani init. atque ut in evnι Perfectis literarum plena con flueret, post auditoria Gallicana infra urbem Romam Iuris
acientiam plenitudini perfectionis adjecit.
Porro fortasse ad famillam, certo ad patriam eandem eum Namatiano pertinet Victorinus quidam, de quo praeter ea, quae poeta ipse narrat, nihil notum est. Nam ne- quo in inscriptionibus neque in legibus neque in scriptoribus illius aetatis ulla rius invenitur metallo. Itaque his omissis illa eo accuratius perquirenda et quas latent ell-cienda sunt. Tolosanus autem fuit Victorinus, id quod aperte dicit Famatianus lib. 1, 495r
Εrrantem Tuscis considere compulit agris Et colere externos capta Tolosa lares.
Et paulo post de eodem rHunc ego complexus ventorum adversa seselli, Dum videor patriae jam mihi parte frui. .
Quando autem Tolosa capta et a quo Rocto ab A thaulpho ait Wer dorsiius, sed si eundem ibi regnum condidisse addit, non aecurato dicit ; id enim postea demum a Wab
60쪽
Ita factum est. Athaulphus vero cum anno 412 Italiam reliquisset et vindemiarum,tempore cos. Idalii chronicon h. a. Narbone potitus esRet, Rnno insequenti Tolosam precibus Exuperii episcopi aliquamdiu defensam cepit ac vastavit, deinde Burdigalam concessit. Loquitur hac dore praeter Famatianum etiam Hieronym. Epp. 11. Non multo post Gothi relictis illis regionibus Sive sponte sua sive pulsi a Constantino in Hispanias abierunt, ut ibi eum Vandalis et Alanis bellum gererent. Quare eo quidem tempore, quo Famatianus revertebat, libera erat illa pars Galliae nec quidquam Victorinum prohibebat, quominus rediret. Sed nolebat fortasse, quod iterum periclitari dubitabat et, uti antea magnis, ita tunc pauciS contentus erat.
Noc tantum duris nituit sapientia rebus, Pectore non alio prosperiora tulit. Conscius Oceanus virtutum, Conscia Thule, hΕt quaecunque ferox arva Britannus arat, Qua praesectorum vicibus frenata potestas , Perpetuum magni foenus amoris habet.
Narrat igitur poeta, quam dignitatem, antequam Tolosam et indo in Tusciam abiit, Victorinus habueriti Neque tamen
hic locus neo ab antiquioribus nec a recentioribus interpreis 1ibus recte intellectus est, qui, dum huic aetati veterum 1emporum modum adhibent, maximam partem decepti sunt. Et Burmannus quidem omnino aberrat, cum poteStatem, quam Victorinus gessit, eo putat fuisse frenatam i. e. DO- bibitam et deminutam quasi, quod non unus Semper Praefectus esset, Aed alius alii succederet. Nam neo praesectus est Britannias vel potius Britanniarum, neo commodum est eommemorari, quam coercita fuerit potestas, quam Iatissime patuisse summum honorem ac laudem assert ei, qui
gessit. Aliquanto melius Barthius, quem Wemsdorfius se.' quitur, vicarium, qui dicitur, Britanniarum significari sensit, sed ne ii quidem de caeteris recte judicant. Nam frenatam vicibus praefectorum potiatalern intellexerunt, quae