Apomnemoneumata

221쪽

λεῖσθαι εὐτούτου γαρ γίγνεσθαι ανδρας αρίστους τε καὶηγεμονικωτάτους και διαλεκτικωτ-Oυς. ΚΕ Φ. . υς δε καὶ διαλεκτικωτερους ποίει τους συνόντας, πειροράσομαι και τοὐτο λέγειν Σωκράτης γαρ τους μεν εἰδότας τί καστον εἴη τω οντων νόμιρε καὶ τοι αλλοις ν

εξηγεῖσθαι δύνασθαι τους δε μ' εἰδότας ουδεν εφη θαυ

μαστον εινα αυτους τε σφαλλεσθαι καὶ ἄλλους σφαλλειν ων νεκα σκοπῶν συν τοις συνοῖσι τί καστον εἰη τωνοντων οὐδεπOτ εληγε πάντα μεν οὐν διωρίβετο πολυεργο αν εἴη διεξελθεῖν' εν σοι δε τον τρόπον της επι-

σκεψεως δηλώσειν οἰμαι, τοσαῖτα λέξω πρῶτον δε περὶ ευσεβειας δε πως σκόπει Εἰπέ μοι, φη, ω Εὐθύδημε, ποῖόν τι νομίρεις εὐσεβειαν εἰναι καὶ ς, Κάλλιστον νη Δἴ, εφη. 'Εχεις οἶν ειπειν ὁποῖός τις λευσεβης στιν; Ἐμοι με δοκεῖ, φη, ὁ τους θεοῖς τιμῶν. Eξεστι δε ναν τις βουληται τροπον του θεοῖς τιμὰν υκ ἀλλα νο- 3 μοι εισὶ κα ου δει τοῖς θεοῖς τιμὰν οὐκοῖν ὁ τοῖς

γαρ οὐν εφη ' Ἀλλως δε τις θεους τιμὰ νώς ιεται δεῖν; Ου οἰμαι, φη. D ἄρα τα περὶ τοῖς θεοῖς νόμιμα ειδὼς νομίμως αν τοῖς θεοῖς τιμωW; Ιάνυ μεν οδν Οὐκοῖν γε νομίμως τιμῶν- δεῖ τιμὰ ΓΙῶς γαρ υ δε γεώς δεῖ τιμῶν ευσεβης στι; Ιανυ με οἶν, φη. D ἄρατα περὶ τους θεους νομιμα εἰδως ορθῶς αν μῖν ευσεβης ώρισμενος - , Ἐμοὶ γοῖν, φη, δοκεῖ. 'Aνθρώποις δε ἀρα ξεστιν ν αν τις τρόπον βουληται χρησθαι; υκ ἀλλα' καὶ περD τουτους ὁ ειδως ' στι

222쪽

186 MEMORABILIUM

νομιμα, καθ ὰ δεῖ προ αλληλους Ῥησθαι, νομιμος αν εἴη. Οὐκουν οι κατα ταυτα Ῥωμενοι ἀλληλοις ς δεῖ χρῶνται Πῶς γαρ υ οὐκουν οι γλώς δεῖ πωμενοι καλῶς χρῶνται; Ιανυ μεν ουν, φη. οὐκουν οἱ γε τοι ἀνθρώποις καλῶς χρωμενοι καλῶς πραττουσι τἀνθρώπεια πραγματα, Εἰκος , φη Οὐκουν οι τοῖς νομοι πειθομενοι δίκαια ουτοι ποιουσι; Ιανυ μεν ουν, φη Δίκαια δε, εφη, οἰσθα, ποῖα καλεῖται A οι νομοι κελευουσιν, φη. Οἱ ἄρα ποιουντες α ι νομοι κελευουσι δίκαια τε ποιουσι καὶ α δεῖ Πῶς γαρ υ οὐκουν οι γε τα δίκαια ποιουν- τες δίκαιοί εισιν ιμα εγωγ εφη. οἴει υν τινας πείθεσθαι τοῖς νόμοις μ ειδοτας α ι νομοι κελευουσιν Οὐκ

καιοι εἰσί; ινες γαρ ἄλλοις φη ' Oρθῶς αν ποτε ἄρα οριζοίμεθα ορις μενοι δικαίους ειναι τους ειδότας α περὶ ἀνθρώπους νόμιμα Eμοιγε δοκεῖ, φη.

Σοφίαν δε τί αν φησαιμεν ιναι; ειπε μοι, ποτερα σοι δοκουσιν οἱ σοφοὶ α πίστανται, ταυτα σοφοὶ ιναι η εισί

τινες ἁ μη πίστανται σοφοί επίστανται δῆλον ἔτι, εφη. πῶς γαρ ἄν τις ἁ γε μη πίσταιτο, ταυτα σοφος εἴη

223쪽

B. IV. CAP. I. 187Ἀρ ὁ ο σοφοὶ επιστημ σοφοι εἰσι Τινι γαρ αν εφη, αλλω τις εἴη σοφος, ει γε μ επιστημ9 ' Ἀλλο δε τι σοφίαν οἴει εἰναι - σοφοι εισιν υκ γωγε. πιστημηαρα σοφία εστίν ' Ἐμοιγε δοκεῖ Ἀρ οὐ δοκεῖ σοι ἀνθρωπω δυνατον εἰναι τα ὁντα παντα επιστασθαι; υδὸμα Δι εμοιγε πολλοστον μερο αυτῶν. ΓΙαντα μεν πασοφον οὐχ οιόν τε ἄνθρωπον εἰναι Μαχι υ δητα, φη. Ο ἄρα πίσταται καστος, τοὐτο καὶ σοφος στιν;

οὐδε προ εν ἄλλο, φη. ο χρησιμον ἄρα καλον εστι προς λαν Ἀρησιμον 'Tμοιγε δοκεῖ, φη. 1 Ἀνδρείαν δε Εὐθύδημε, ἀρα τῶν καλῶν νομίρεις ἶ- ναι ς Καλλιστον μεν οὐν γωγ , φη. ρησιμον ἄρα ουπρος τα λάχιστα νομίρεις την ἀνδρείαν Νὴ Δί', εφη,

προ τα μεγιστα μεν οὐν Ἀρ οὐ δοκεῖ σοι προς ταδεινα τε και επικίνδυνα χρησιμον εἰναι το ἀγνοεῖν αυτά;

Ηκιστά γ, φη. οἱ ἄρα μη φοβουμενοι τα τοιαῖτα διατ μ ειδεναι τί στιν ου ἀνδρεῖοί εἰσι Μὰ Δι, φη πολλοὶ γαρ αν ούτω γε τῶν τε μαινομενων καὶ τῶν δειλῶν

224쪽

188 MEMORABILIUM ανδρεῖοι εἰεν. δε οἱ και τα μη δεινὰ δεδοικότες; Ετι

γε νη Δια ηττον, φη Ἀρ ου του με αγαθους προς τα δεινα κα επικίνδυνα οντα ανδρείους γε εἰναι, τους δε 1 κακους δειλους; Ιανυ μεν ουν, φη Ἀγαθους δε προς τα τοιαῖτα νομίβεις αλλους τινας η του δυναμενους αὐτοῖς καλῶς χρησθαι; υκ ἀλλα τούτους, εφη Κακοῖς δε ἄρα τοὐς ῖους τούτοις κακῶς χρησθμι Τίνας γαρ αλ-λου εφη Ἀρ ουν καστοι χρῶνται οἴονται δεῖν; ΓΙῶς γαρ αλλως φη Ἀρ υν ι μη δυνάμενοι καλῶς χρησθαι ἴσασιν δει χρησθαι; λ που γε, φη. Οἱ ἄρα εἰδοτε ώ δει χρησθαι, οιτο καὶ δυνανται Μόνοι , εφη Τι δε ι μη διημαρτηκοτες, ἀρα κακῶς χρῶνται τοις τοιουτοις Ου οἰμαι, φη. O ἄρα κακῶς , μενοι διημαρτηκασιν Eἰκος - φη. O μεν ἄρα πίσταμενοι τοῖς δεινοῖς τε καὶ επικινδύνοις καλῶς χρησθαι ἀνδρεῖοί εἰσιν, οἱ δε διαμαρτάνοντες τούτου δειλοί; Εμοιγε δοκοῖσιν, φη. 1 Βασιλείαν δε καὶ τυραννίδα ἀρχὰς μεν ἀμφοτερας γελτο εἰναι διαφερειν δε ἀλληλων νόμιρε την με γαρ εκόντων τε τῶν ἀνθρώπων καὶ κατὰ νόμους τῶν πόλεων ἀρχην βασιλείαν γεῖτο, την δε ἀκόντων τε και μη κατὰ νόμους, ἀλλ' ὁπως ὁ ἄρχων βούλοιτο, τυραννίδα καὶ ὁπου μενε τῶν τα νόμιμα επιτελουντων αἱ ἀρχαὶ καθίστανται, ταύτην με την πολιτείαν ἀριστοκρατίαν νόμιρεν εἰναι, ὁπουο εκ τιμημάτων, πλουτοκρατίαν, που ε παντων, δημοκρατίαν.

13 E δε τις αὐτώ περί του ἀντιλεγοι μηδεν εχων σαφες λεγειν, ἀλλ' ἄνευ ἀποδείξεως τοι σοφώτερον φάσκων εἰ-

επεσκεψάμεθα, τί στιν εργον ἀγαθοῖ πολίτου ΓΙοιῶμεν τοὐτο Oὐκοὐν εν με χρηματων διοικησε κρατοίη αν ὁ

225쪽

OB. IV. CAP. VII. 189 χρημασι ευπορωτέραν την πόλιν ποιῶν Πανυ μεν οὐν,εφη 'E δε γε πολεμω ὁ καθυπερτεραν των αντιπάλων ἔ

λεμίων παρασκευάρρ; ικός γε οὐκουν καὶ ε δημη

γορια ὁ τὰσεις τε παύων και μονοια εμποιῶν ' Eμοιγε δοκεῖ ούτω δε των λόγων ἐπαναγομενων και τοῖς ἀντι-

λ λεγουσιν αὐτοῖς φανερὸν γίγνετο ἀληθες ὁποτε δε αυ- τος τι τω λόγω διεξίοι, διότων μάλιστα ὁμολογουμενωνεπορεύετο, νομίζων ταύτην ἀσφάλεtαν εἰναι λόγου τοιγαροῖ πολ μάλιστα ν γω οἰδα, ἴτε λεγοι, τους ἀκούοντας ὁμολογοὐντας παρεῖχε. φη δε καὶ μηρον τω

Σωκρατη προς τους ὁμιλοῖντας αὐτῶ δοκεῖ μοι δηλον

ε τῶν ιρημενων εἰναι ὁτι δε καὶ αυταρκεις εν ταῖς προσηκούσαις πράξεσιν αυτοῖς εἰναι πεμελετο, νυν οὐτολελ. πάντων με γαρ ων εγω οιδα μάλιστα μελεν αὐτω εἰδεναι του τις ἐπιστημων εἴη τῶν συνόντων αυτω' ων δε προσηκε ἀνδρὶ καλω ἀγαθω ειδεναι, δε τι μεν αυτὸς ειδείη, παντων προθυμότατα δίδασκεν ' του δε αυτὸς ἀπειροτερος εἰη προς τους ἐπισταμενους γε αυτους εδίδασκε δε καὶ μεχρι ότου δεο εμπειρον εἰναι κάστου πράγματος το ορθῶς πεπαιδευμενον αὐτίκα γεωμετρίαν μεVιμεν τουτου φη δεῖν μανθάνειν εως κανός τις γενοιτο, εἴ

I, II AEa δι' ὁμολογουμένων γε, ω Σώ- 2 πράγματος , Negotii ex doctrina κρατες, ὁ λόγος μῖν χωρεῖ. et scientia pendentis. SCHΝ. I. υτάρκειςJ Quod promiSerat cap. γεωμετρίανJ ConLMaX Tyr. 37, 7.

226쪽

190MEMORABILIUM

ποτε δεησειε γην επω ορθῶς η παραλαβεῖν η παραδουναιη διανεῖμαι η εργον ἀποδείξασθαι. υτ δε τουτο ράδιον

εἰναι μαθεῖν στε τον προσεχοντα τον νουν τύ μετρησει- την τε γην ποση στὶν ειδεναι καὶ ως μενειται πί-3 σταμενον ἀπιεναι. τ δε μεχρι ων δυσσυνετων διαγραμ

μάτων γεωμετρίαν μανθάνειν ἀπεδοκίμαρεν ο τι με γαρώφελοίη ταυτα υκ εφη ορὰν καίτοι υκ ἄπειρος γε αυτῶν ην. φη δε ταυτα ἱκανὰ εινα ἀνθρωπου βίον κατατρίβειν καὶ ἄλλων πολλῶν τε και φελιμων μαθηματων ἀποκω - 4 λύειν. κελευε δε και ἀστρολογίας εμπείρους γίγνεσθαι, καὶ ταυτης μεντοι μεχρι του νυκτος τε ἄρα καὶ μηνος καὶ

τιμῶ cogita agri portionen dividendi inter plures mensura definiendaΠ1. Usum initarem explicat lato Re-

Cum Xenopnonte convenit ipse Plato Pliaed. c. 4eq. Atque Sane si usu

δόσεως, insigniter nuper aucta, P. 17Seqq. edit. rellianae, de studio et 1Su geOImetriae et astronomiae multo moderatius sentit, ita tamen, ut omnia ad norminis civilis virtutem reserat. Concludit orationem vectis his Δια-

τοῆς νεωτεροις, μη μεντοι περιιδεῖν τηνφυσιν την αυτῶν κατaσκελετευθεῖσaν επὶ τούτοις, μηδ' εξοκειλασaν εις τους λόγους τους τῶν παλαιῶν σοφιστῶν.

ad quem locum vide Epimetrum editoris. SCH. Cons. Gelder. ad Tneon.

tit' denique nemistius Ora t. p. 318.d Socrate loquenSQ Οἴτος αυτ μενουκ ενόμιζεν εἴρετὰ εἰναι ἀνθρώπω.aλλὰ κaτατρίβειν τον βίον κaὶ τῶν φελίμων ἀποκωλύειν, misit aθημάτων. Sed auctoritas Themisti potest etiam ad

s. 5 et 6 referri. SCHΝ. Servat Eu-

Platonis Reip. 7, p. 527 μ Τρίτον θῶμεν τοὶς νεοις μάθομα τον ἀστρονομίαν.

227쪽

L IB. IV. CAP. VII.

ενιαυτοὐ δυνασθαι γιγνωσκειν νεκα πορείας τε καὶ πλοῖ καὶ φυλακης, καὶ σα αλλα η νυκτος η μηνος η ενιαυτοῖ αττεται, προς αὐτ εχειν τεκμηρίοις χρησθαι, τας ρας των εἰρημενων διαγιγνωσκοντας. καὶ ταυτα δε αδια εἰναι

μαθεῖν παρα τε νυκτοθηρῶν καὶ κυβερνητῶν καὶ Ἀλλων

5 πολλῶν οἱ επιμελες αὐτ ειδεναι το δε μεχρι τούτου σπονομίαν μανθανειν μεχρι του καὶ τα μη εν θ αὐτ9 περιφορὰ οντα καὶ τους πλανητας τε καὶ σταθμητους αστερας γνῶναι, καὶ τα αποστασεις αυτῶν - της γης καὶ τα περιοδους καὶ τας αιτίας αυτῶν ρητοὐντας κατα-

τριβεσθαι, σχυρῶς ἀπετρεπεν. ἄφελείαν με γαρ οὐδεμία οὐδ εν τουτοις φ ορὰν καίτοι Ουδε τουτων γε ἀνήκοος ην Ἀφη δε καὶ αὐτα κανα ιναι κατατρίβειν ἀνθρώ-6 που βίον καὶ πολλῶν καὶ φελίμων ἀποκωλυειν. λως δε τῶν Ουρανίων, Ἀκαστα ὁ θεος μηχανῆται, φροντιστην γιγνεσθαι ἀπετρεπεν χυτε γαρ εὐρετα ἀνθρώποις αυτα νόμ

Genus nocturmae Venationi πυρευτι-

τὰ μη-ὁντa Quae non communi eodemque coeli motu circumacta pri prio siti tot feriintur, ut recte X Diogene Laertio 7 S. 44 interpreta

228쪽

192 MEMORABILIUM

μιζεν εἰναι υτε χαρίβεσθαι θεοῖς αν γεῖτο τον θητοὐντα

α κεινοι σαφηνίσαι υκ βουληθησαν κινδυνεῖσαι Ἀνεφη καὶ παραφρονησαι τον ταυτα μεριμνῶντα οὐδεν ηττον

Ἀναξαγόρας παρεφρόνησεν ὁ μεγιστον φρονησας επὶ

τω τὰς των θεῶν μηχανὰς ξηγεῖσθαι. κεῖνος γαρ λεγων με το αὐτο εἰναι πυρ τε καὶ λιον γνόει τι το μεν πυρο ανθρωποι αδίως καθορῶσιν, εἰς δε τον λιον ου δύνανται ἀντιβλεπειν, καὶ ὐπο μεν του λίου καταλαμπόμενοι τα χρωματα μελαντερ εχουσιν, πο δε του πυρος ς' ηγνοε δε καὶ ὁτι των ε της γης φυομενων νευ μεν λίου αυγης ουδεν δύναται καλῶς αύξεσθαι, πο δε του πυρος θερμαινομεν παντα ἀπολλυται φασκων δε τον λιον λίθον διαπυρον εἰναι καὶ τοὐτο γνοει, ὁτι λίθος μεν εν πυρὶ ων με λαμπει με πολυν χρόνον αντεχει, ὁ δε λιος τον

παντα χρονον παντων λαμπροτατος ων διαμενει. κελευε

δε καὶ λογισμοῖς μανθάνειν καὶ τούτων δε ομοίως τοις αλλοις κελευε φυλάττεσθαι την μάταιον πραγματείαν, μεχρι δε του φελίμου πάντα καὶ αὐτος συνεσκόπει καὶ συν- διεξήει τοι συνοῖσι προύτρεπε δε σφόδρα και γιείας επιμελεσθαι τους συνόντας παρά τε τῶν εἰδότων μανθάνοντας ὁποσα ενδεχοιτο καὶ αυτω καστον προσεχοντα

δια παντος του βίου τι βρῶμα η τί πῶμα η ποιος πόνος συμφεροι αὐτω, καὶ πῶς τουτοις χρωμενος γιεινότατ αν

229쪽

I IB. IV CAP. VIII. 193 εὐρεῖν ατρον τα προς γίειαν συμφέροντα αὐτῶ μὰλλον

διαγιγνώσκοντα.

1 Ο Ε δε τις ἀλλον η κατα την ἀνθρωπίνην σοφίαν ἄφελεῖσθαι βούλοιτο, συνεβούλευε μαντικης πιμελεῖσθαι. TOν

γαρ εἰδοτα δι ων οἱ θεοὶ τοι ἀνθρωποι περὶ των πραγμάτων σημαίνουσιν οὐδέποτ ερημον φη γίγνεσθαι συμβου- λης θεῶν.

κατεγνωσθη θανατος, ιετα αυτον ελεγχεσθαι περ του δαιμονίου ψευδομενον εννοησατω πρῶτον με δτι υτως η τοτε πορρω της λικίας ν στ ει καὶ μη τοτε, ου αν πολ- λω στερον τελευτησαι τον βίον ειτα ὁτι το μεν ἀχθεινοτα- τόν τε του βίου καὶ ε ω πάντες την διάνοιαν μειουνται ἀπό

λιπεν αντ δε τούτου της ψυχῆς την ρώμην επιδειξάμενος

εύκλειαν προσεκτήσατο, την τε δίκην παντων ανθρωπωναληθεστατα και ελευθεριώτατα καὶ δικαιωτατα ειπὼν καὶ την κατάγνωσιν του θανατου πραοτατα καὶ ἀνδρωδεστατα ενεγκών ομολογεῖται γαρ ουδενα πω τῶν μνημονευομενων ανθρώπων κίλλιον θάνατον ενεγκεῖν. αναγκη μεν γαρ γε νετο αὐτῶ μετα την κρίσιν τριακοντα μερας βιῶναι δια

230쪽

491MEMORABU IUMτο Δήλια μεν κείνου του μηνος εἰναι τον δε νόμον μ

δενα ἀν δημοσία ἀποθνησκειν ως ν η θεωρία κ Δηλουεπανελθ θ, καὶ τον χρονον τουτον ἀπασι τοι συνηθεσι φανερος γενετο οὐδεν ἀλλοιότερον διαβιους η τον εμπροσθεν

χρόνον καίτοι το εμπροσθεν γε πάντων ανθρωπων μα-

λιστα θαυμάρετο επὶ τω εὐθύμως τε καὶ ευκόλως ζην.

3 καὶ πως αν τις καλλιο η λως ἀποθανοι η ποῖος αν εἴη θανατος καλλίων η ον καλλιστα τις ἀποθανοι ποῖος δ' αν γενοιτο θάνατος εὐδαιμονεστερος του καλλίστους η

ποῖος θεοφιλεστερος του εὐδαιμονεστάτου. λελ δε καὶ

τος σώθη τω οὐν πόλλωνι εἴξαντο, ως λέγετaι, τότε, εἰ σωθεῖεν, κάστου

δ'μοσία μηδεν ἀποκτιννύναι, πρὶν νεις Δηλον ἀφίκητa το πλοiον-aὶ πάλινδεῖρο τουτο δ' ενίοτε εν πολλῶ χρόνω

βόντες/υτούς. ρχη δ εστὶ της θεωρίας, επειδὰν ο ιερευς του Ἀπόλλωνος στεψητην πρύμνaν του πλοίου. SCHΝ. De annuis his Deliis, a quibus liverSapenteterica, V. Herinann. Antiq. r. Vol. 2 P. 6O 14.

dicta fusit et Bessarionis verSio ni prius a Delo navis sacra reat SSet na- Dei; sed vulgata potest tamen defen

a. Sedet mini adhuc Sententia ea- deIIa, Iaim in prima e sitione puDlica 'i, quamque iisdem Veroi repetam: Consiliuim hoc praefatur Xenophon, demonstrare Se velle, de daemonio, Uaod sibi semper, quae agenda atqweo itenta essent, significare Socrates assirinalbat, mendacii non fuiSSe convictum in jussicio illo, ovo mori damnatius fuerit, quod alicui possit videri.

Veriam argutanenta, quae Statim ab initio Sequuntur, non pertinent ad suspicionem vel Opinionem nane retarguentam, sed illa demUm, Uae Sectio . et Sequente referunt, Di Socrates admonitu ab amicis, ut, quid in judici accusatoribus reSpondeat, cogitet, Dis eciana ea de re cogitare voluisse refert, abnuisse tamen ae- ioniuna atque inde Se coepisse intelligere, diis etiam placere ut vitam potius morte placississina nunc et laOnestissima concludat, quam in Senectuten forte ImolestissiΠaan et graviS-SiIman Servet et procrastinet. Deinde multis rationi Dus et vitae ante actae arguimenti docere Onatur Denevolentiana eorun Sitii etiam ex acdaeinoni sui admon1tione fieri manifestam. Quae igitur ante SectioneΠ1 4. truduntur, alten Praepostero ordine poSita nemo facile non sentiet.' Addo nunc Sectionem inprimis tertiam reliquas ineptiis sopnisticis dictionis superare; aale niua est illud : πῶς ντις κάλλιον δε υτως ἀποθάνοι δε ποῖος

a εῖ θύνaτος κaλλίων η ν κάλλιστά τις ἀποθάνοι; ibi alterrum memorum continet ineptam interpretationem, quis sit ώνώτος δεος, cum gracitatim potius adscendere conclusio de Deret. Deinde oύτω refertur aperte ad narrationem de morte SocratiS,NUae Praecedere deueDat, ni vero equitur.