장음표시 사용
211쪽
Ligures duri,agrestes,fallaces,montani praesertim ex arido & aspero solo. Longa item obsco fota di- uatione probatum ,regiones caeli clemetia se Mosita , di tiles,homines plerunque sensu hebetes,& ob-- j Irit tus a mente gignete, difficiles verb & steriles, 'a singulari ingenio viros educere,ita siue parem te natura, siue Deo comparante, ut ubi rerum ubertas & copia ibi bonarum saepe artium d sint studia. Sensit tame Aristoteles eos qui Scythia versus loca deserta incolunt,animo abui dare,ingenij non satis habere, at qui mitiorem plagam,igenio & arte praestare. Nec omiserim quod Maximus Tyrius prodidit, Ser m. I valere Crotoniatas palaestra & gymnico certamine, Lacedaemonios pedestri, Athenienses nauali,Sybaritas luxu,Thebanos tibiis, Iones choris & cantu , Cretenses venatu, iaculo, cursu. Serm.7.i3.ubi addit AEgyptios & Assyrios humum colere & seruire, ac formidolosa esse macipia, Scythas ac Persas pugnare, liberos esse,
ac regnare.Serm.7. Baeotiae uniueris vernaculam mensam tibiarum modulatione delectari. Athenienses eloquetiam, sic ut vix nihil aliud, . exercere, Cretas in montanis itineribus institui,ut sirpra, Thessalos equitandi habere periatiam, Cyreneos,agitare currus, Etolos grassari, Acarnanas iaculari,Thraces in utendis bene . peltis operam ponore, nauigare Insulanos, M ii nationum studia ad alias transtuleris, studia labefactaueris. Quid enim Mediterraneo cum nauibus, maritimo cum aratris, musices inex-
212쪽
D ii T V M. CAP. I. ictperto cum tibiis,montanis cum equisZquid plana incolentibus opus circis curseriis Θquid' arcu
grauis armatura, sagittarius scutum requiratΘadeo gentes peculiaribus artibus gaudent, quae vel utentium quadrat ingeniis, vel ab initio limgenitae sunt,aut amore ac studio acquisitae. Adnotauit idem vulgaribus adagiis notari Medicam mollitiem,delicias Ionicas,Siculas me fas, saltationesSybariticas, Corinthias meretrices, voluptates Assirias & Syracusanas, Ser. l. 3. Artiu quoque disciplinas Menander dixit na- AH tiua consuetudine distingui nationibus variis, plina H G- Mitylenaeos cithara delectari,Thebanos tibia, fl 'gν utur 'Alexandrinos Geometria, Athenienses statu ria dc pictura, Crotoniatas Medicina, A gineras Athletica , quod proxim E accedit ad id quod Eustathius prodidit,id forsan ab illis mutuatus, Baeotios palaestra valde probari,reliquisque corporis exercitiis,Lacedaemonios legib Athenienses nautica,Thessalos equestri, Cyrenaeos ephectica scietia,seu curribus,ut quidem citat Erasimus, in Barotico ingenio , Cuius de haec sunt in Chili adum initio a gentibus sumpta,Paeno perfidior, Scytha asperior,Scytho- tauris inhospitalior, Cretens mendacior, Pa this vanior,Thrucibus bibacior,Thessalo per- .fidior, Care vilio Sybarita fas uosior, Milesis ei minatior, Arabe ditior, Arcade stolidior. Quaedam ait Iulius firmicus citante Crinito, talib. i.cap. 7.ὶ gentes sic a caelo formatae sunt,ut formauo propria sint morum unitate perspicuae. Scythq Pν -
213쪽
immani seritatis crudelitate grassatur,liali surregali semper nobilitate praesulgidi, calli stoliadi,auari Syri,acuti Siculi, Luxuriosi semper Asiatici,& voluptatibus occupati, Hispani elata
iactantiae animositate praepositi. Opinio non absimilis eorum, quos ubi paulo supra Hieronymus, profundis se quaestionibus inferentes, quasi sub obtentu vitandae haereseos, quς diuersas naturas infert,ait dicere, Tyrios& Sidonios Moabitas, Ammonitas,Idumqos, Babylonios, Egyptios, omnesque gentes quae in scripturis nominantur, habere quaedam idiomata, & ex causis praecedentibus, ac operum pristinorum merito, ne iustitia Dei veniat in dubium,cum Vnaquaeque gens, vel bonum vel inatum asse ratur habere, quod alia non habeat. Nos istas altitudines relinquetes superiora sicctemur, &ad Cretenses a Paulo regionis suae proprietate pulsatos , ac de genuinis gentis vitiis notatos
redeamus, Cornuto interim Florentino adeo
nobis iniquo , cuius & illa sunt lib. q. cap. I . Gallos homines esse ingenio simplici atquem barbaro,lib.ia .capH. Gallicam insolentiam ridendo fidem frangere,victis illudere, lib. 8 .ca. 3. quorum commentarij aspiciendi sint, non
proba li,non hic inquam, deest quod tum pro
nobis respondeamus, tum in illos regeramus,
sed praeterquam quod aliud agimus,lino depeculiaribus gentium motibus &ingeniis no nisi
obiter agimus, no magis velim exteros, quam
nostrates,quod ait Vergiliales Eneas a. aeneid.
214쪽
crimine ab uno omnes discere. Extat Forciane quaestiones, quibus varia Italorum ingenia explicantur, si quis nosse volet. Cretenses igitur vel tandem absoluamus: Quae olim Aeria &a caeli temperie Macare,sive Macaronesos Martiano, lib. s. in Thracia, j., ollim pdst Cureta,& per syncopen Creta dicta,ho- Apost Cur die a Metropoli vocatur Candia, fortassis a ca- ta in mox
dore, solis Sicilia es Sardinia in toto Mediter
raneo minor, Cypro maior, ex urbibus vel c. . . a
vel xc. quarum circiter xl. Plinij aetas nouerat, eidem enumeratas, Extant hodieque non paucae, quarum ad minimum decem ibi os praesules habent Religione Romanos, cum populares Graeci sint, ii me modo vere Bononiae docuerunt Graeculi. Noxiis animalibus caret, serpentibus,lupis, vulpibus, aliisque quadrupedibus,
atque noctu is , nec aliunde importata nutrir, . Eliano de animalib lib. s. cap. 2. hoc malu habet, si qua mulier dentibus aut unguibus homi liam horunem laeserit, moti aiunt fauciatum. Variis post d/ntibim in heroica secula tyrannis seruiit, qui optimii ge- nguitus. tis statum euerterunt, Barbari, Cilices, Alexandri successores, donec victo Antiocho Roma - 'ni eam Metello duce, inde Cretico dici o, de ubcerunt. Ecclesias habuit celebres, ex episcopis veteribus clarissimos in historia Eccle. Pinytu otiositi,& Philippii cortyneri Collabente Orientis imperio ab Alexi concessam Bonifacio Guhi; Cf. Motis serrates, Vcneti empta anno H0 .ditiora D,mini. nis suae adiecta iam plus ccc.annis possident.
215쪽
Haec Volaterran. lib. s. Vadianus in insulis Mediterraneis,Munsterus in Italia & Graecia.For M.Lὸi; a re ad eorum Verres pertinet vinum optimum, -A.M. quod & Maluasium vocant siue Maluaticum. Vinum CV.- Munstero a Malua in Chio insula monte, Sed licum. Rhodigino,lib. I3.cap. II. lib. 28. cap. 39. Cretia Viη p 7-- cuna, aut alio ex Creta aduectum,quod a Vet ribus passum dici quidam opinantur. Meminit& inter Graecorum vina laudatissima, Creticialian. in varia historia, lib. D. cap. I. Petrus Martyr Anglerius ubi supra,ano circiter Isoo. scribebat non aliud eos quicquam scire aut curare,quam Vineas,greges,& armenta, ex qui vini & casei copia immensam exhauriant,quorum proventuum permutatione, caetera sibi iucunda aut necessaria comparant. Sed quoniam C est ab p. semel reo Creticas tractare coepimus,age,as , ia, lisi sis , perioribus omissas suppleamus ex Zonara, &plementum. secutis eum Rerum Constantinopolitanarum
Graecis historicis,no ita nuper Latinis. Sub imperio Michaelis Balbi Amorrhaei bellis ciuilia Dus occupato, Agareni Occidentales ex Hispania locorum angustiis coacti Cretam petieriit de subegerunt, passo tunc martyrium Cyrillo Gortynae episcopo: Ab eo tempore Cretens sin seruitutem redacti,& Agareni facti,vario euentu a Romanis petiti sunt, victi modo & victores, sub Michaele Theophili filio Cycladas insulas & oram maritimam praedati, Basilium Macedonem cecideriit, AEgaei maris oram sub eo populati, & Peloponneyum vexaverunt, ad
216쪽
, Cenchre portum cremati tamen sunt&sub- inersi. Aduersius eos insceliciter pugnauit Constantinus Leonis filius,Foelicius Roman' puer subactis eis, Candace Metropoli vastata, ducibus captis. Alexius Comnentis eandem insula ad Turcos deficientem Romano imperio reis cuperauit. Nicetas autor est, Balduini Flandri imperio Genueles Piratas,homines alioqui abiectissimos,per mercaturς speciem in Cretam traiicientes,& insulares hostiliter aggressos,totius insulae fuisse potitos. Apud Gregora, lib. . cap.vit. sub Palaeologo Romani cum Cretensibus dubio marte pugnantes victi tande sunt. In fragmentis Pachyni erij,lib.9. Creta,sub Andronico Pal ologo seniore,venetς ditionis fit. Volaterrano ubi supra,sub Herico duce rebellans per Andream ducem anno 13 3. sub iuguinissa, pro qua motus varios inter Venetos de Genuenses scribit Sabellicus Ennead. p. lib. s.c.Rerum item Venetarum Decad. I. lib. 9. IO.&Decad. 2.lib. I. . Sed nae super Cretensibus ψpriscis & modernis nimio plus quam pro theologo superest postremum,primo tame loco pro- T sim Apositu. Haec ita sane sint. Sed cur aGraecis pro- ορ'
ducit testimoniumZaut quis fideli testium infidelium sue profanorum ususὶquid opus3quod 'μ'
vEcommodum 3multum per omnem modum.
Huius aute rationem Graeci hac reddut, quod homines tum maxime reuincimus & pudefaci. mus, cum nequitiae ipsoru testibus propriis ac
217쪽
Paulus Iudaeis itidam cum gentilibus agit ex
domesticis utimur, oc accusatores costituimias qui apud reos fuerunt admirabiles, facit hoc de Deus, semper & ubique sese ad salutem nostra demittens & condescendens, Balaamum per mittit verξ, si non bene, dicere ac prophetare, Num. 22.23.2Α. Arcam abalienigenis captam, captorib' maxima plaga percustis, reduci a bobus scit vaccis sinit, I .Reg. 6. quod illorum a-xioli suggesserant, δί remittendam cosuluerat, Sic eos sitorum ore corripiens, & a consuetis sibi attrahens, Saulem per py thonissam, quod id genus mulierculis credulus erat,quq se mali
erant deprche sura, audire facit. I. Reg. 29. I. P ral. io. Magos astronomiae deditos,non angeli, non prophetae, non Apostoli aut Euangelianae ministerio, sed proprio ac vernaculo illorusigno, stella nimirum,admoner,ducit, ac reducit, Matth. 2. Cum Iuda: is contra perpetuo pene ex prophetis agit,nisi quod aliquoties velut exprobrat gentes, quod deos suos non muter, Hier. r. publicanos, qui se diligentes diligunt, ethnicos qui se salutantes resalutant, Matth. .l eccatores denique, qui erga se beneficis aequaia reddunt, Luc. i. Quasi pater dignitatis suae non habens r tionem,cum nobis puerulis balbutit, nec diserta quadam locutione, alimenta, pocula,eduliaque appellat. Ita Paulus factus Iudqvs,I. Cor. 9. Iudass nihil ex Euangelio loquiatur, omnia propheticis testimoniis expedit. Quid ergoὶ num ex iisdem locis cum gentibus ageretὶ atqui non crederent,sed iis qui sinet
218쪽
ge erant,quasi sub lege no esset,quod iis fidem non haberent,qui fidei domestici erant, testes opponit proprios & domesticos, nec hoc tantum loco,sed & alibi no semel. Ad Corinthios
ει ipsos ora ca facundia expolitos, de Menadricomoedia versu supsit tragicu Iambit,i. Cor.Is.
theniesibus in Areopago ex Arato disserit, sumpto ex eius Phaenomenis hemistichio,Huius nim crwiusjumus. quod a poeta illatum est,cupaulo antedixisset,Iouis Omnia plena De Ioue ab Arato dicta Paulus ad Deum retulit. Et Iustissimo quide, Nam quae Dei sunt propria, Ioui per Inhἰ is orta uerse ascripta,Deo vero restituit,Dei enim no 'amen ipsius tantu est,falm diis ac Idolis impositu. Hoc aute Paulli raro facere cu Hieronymo 'notadu, id loci potius qua ostetationis opportunitate exigete,in apti more, quae mella ex di- έ uersis florib' coposita fauoru cellulis coaptare
solet. His ait ide Esa. so. qui prophetaru fide ,
Don recipiebat, autoru suoru loquitur testimoniis.Hoc autem faciebat,quia acceperatlingua
ut ait prophera erudita,lxx. disiciplinae, ut scita P-μου lxx. ret quando oportebat loqui verbum, cui addi- . ta est auris per gratia atque disciplinam, quam per naturam non habebat. Vnde autore ubi supra,in Martionem Epiphanio, c5tra quosdam ora corum linguam ad fastu iactantes,& quod AtticE,IPolice Dorice,Ionice loqueretur, Corinthi turbas cientes agnoscit linguas donum csse spiritus, i. Cor. i . sed vel hoc magis quam
219쪽
ipsos linguis loqui, quod Hebraeus ex Hebriis,
Hebraicam diuersae & locutionis , & cum s pientibus variegatam ad pedes Gamalielis diadictitet, a. Cor. D. Phil. 3. Act. 22. G cae etiam appositis Poetarum Graecorum testimoniis,peritiam se singularem ostendit habuisse, sed male se interpretando in Ecclesiae aurem ad aedificationem,quam sese per utriusque linguae, cuius gnarus esset, ostentare magis quam aedificare. Nam & stilus indicat talem in disciplinis Graecis fuisse cui non potuerint Stoici,Epicu'rei, reliquique Athenis philosophi resistere, Ach. i7. Et huius exemplo Clemens I. Stro ma- tum fatetur inGraecorum poetis etiam aliquid id esse veritatis, nec erubescendum nos dister tes ad eorum utilitatem, quorum ipsi cura gesserimus, Graecis uti poematis. Quod & hic ex Glossa repetit Aquinas,licere sacro doctori, Ut& diuinae licuisse autoritati, veritatis, undecua que & ubicunque inuenerit, testimonium sumere, quod quidem necessarium fuerit, nec sic xamen omnia ibi scripta confirmantur,aut tota Gentilium doctrina probatur, Sed bonum, quod a quociique dicitur, a Spiritu sancto est, eligitur, & malum respuitur, Esa. 7. Psal. 33. I. Thessis. Sed de su,& ab usu, profectu, & peris ςulo in Gentilium lectione praefati sumus hoc quo haec commentamur, Anno Iso .in sacras Heroides, reliquum breui daturi, si per Anagniaensem, qui mihi nunc defit liceat.
220쪽
cuam ob causam increpa sitis dure, )uam Fint inside, non intendentes Iudaicissabu
lis mandatis hominum auersantiumsa meritate. Omnia munda mundis, inquia
natis aut infidelibus nihil es mundum ed inquinarae sunt eorum G mes
conscientia. Confitenturie nosse Deum factis autem negant cum sint abominati, O ad omne bonum opus re-
phice descripsit, sequitur remedium, nimirum reprehenso,& huius finis, in fide sanitas, & debitus ad eum finem perueniendi modus, cum Christianismo
Iudaismum non confundere, uuam ob causam, quia tales sunt,& talibus assueti vitiis,quia do- ent quae non oportet,falsa persuadent, feraruritu sanguinem sitiunt deceptorum, impude tes,fraudulenti,subdoli,ad confingenda mendacia, dolosque nectendos prompti, Vetri praeterea, & inerti otio dediti.Increpa illis, no ali nos utique,sed peculiariter tibi creditos Cret ses argue, redargue,velut flagello,camo,& freno indigentes constringe, Psal. I.& Q. Increpa feras arundinis,nec vero molliter ut soles, sed dui seuer acriter,asperὸ,opus enim habet vehementi obiurgatione, siue Verborum acria