장음표시 사용
251쪽
damus , nos cum Augustino, ubi pauid ante, teneamus Apostolicam disciplinam, dicentem quod omnia sint munda mundis , serua
ta tamen Euangelica moderatione,ut non grauentur corda nostra cruditate & vinolentia, Luc.M. & cum eodem Confessionum, lib.io. mautae di cap. 3I. Immunditiem non oblonii , sed curio bib udi. piditatis timeamus, in tentationibus gulae positi , certantes quotidie aduersus concupiscentiam manducandi & bibendi , frenos guttulis temperata relaxatione & constrictione te'neamus,&c.Postremo quam hic &similes loci aduersus infidelium in cibis errores a Catholicis bene torti, contra Ecclesiasticum citiborum delectum, nulla infidelitatis suspia icione vitiatum male retorti olim iam sint, ac etiamnum retorqueantur,& a diximus, in I.Tim. . & in opere quod de Abstinentia iandiu t 9 parturimus,uita comi- : lte dicemus.
252쪽
Tu autem loquere quae decent sanam doct=inam in omnibus teipsῆmpraebe exemplum bonorum operum,in doctrina, in integritate ingrauitate. Verbum sanum irreproh Ubile, di bis qui ex aduerso es, Pere tur , nihil habens malum dicere de n
sis. I T v u Paulus suum in Christo
filium hactenus de comministrorum ordinatione, & arce dis contra haereticis institutum,
institui de informatione reliquae plebis sibi commissae:primu g neratim,mox etiam speciatim. Contextu paulisper immutaui, ut partes quae prosequendo patebat, nulla generalis sermonis interiectione exponerem. Ait ergo,Dixi singulatim quales oportet Episcopos atque Presby teros instituas, Nec tamen credas. ideo te a cura immunem gut alienum fore , imo eo maior tibi esse debet ad docendum solicitudo & assiduitas. Dixi cotra quales sint aduersarij, quodque qua non oportet doceant: quanquam igitur tales sunt,infideles,immundi,reprobi, & quid non quales sunt,talia tum agunt,tum loquuntur. Tu autem bivere, ne horum causa taceas, neu
253쪽
segnior fas,nε te turbent, qui contra docent: sed quod tui muneris est, prosequere,quod tuu est,fac & doce,etiamsi illi non obediant, nec recipiant, vel si nemo obtemperet, tu tamen admone,c5sule, trade quam soles, diuinam disciplinam,quae decesanam doctrinam qH. loquere quς decet ut loquaris,quae ad Christi fidem,& Christianam vitam, & bonos mores pertianent, neque sic ut illi, sed ea proponet, per quae& super quae fides incorrupta aedificatur. De
Saminti hoc Sani vocabulo multoties antὸ. Sanum hoc loco Anselmus exponit, doctrinam quae nubium erroris aut vitiorum languorem in se ha beat, non qualis Philosophorum aut haereticorum, quae dum ab aliis vitiis retrahit,saepe ad
alia impellit: at Christiana doctrina,& quidem
sola,ab omni tum vitiorum, tum errorum lamguore etiam sanat, nedum fana est. Ambrosius
legit, quae decet,& sanam exponit, quae Deum scit, & salutarem Dei doctrinam . Hieronymo quoque aliud est sanam doctrinam loqui,
aliud ea quae sanae doctrina conueniunt,doc re: in altero simplex tantum est institutio , in Dba tua altero curn eo quod doceas , vitae quoque corvm pH . rectiO,Domino Discipulis praecipiente non int nenda. meditatione scripturarum ita laborandum , ut scripta tantum replices,& in memoriae thesauro recondas,sed prius quae praecepta sunt fac
re. Qui sic sit) docuerit, & soluerit vel mandatorum minimum,minimus vocabitur, qui vero & docuerit & fecerit, magnus, Matth. 7.
254쪽
AD TITVM. CA P. Ir ros Et Pharistoria,qui dicunt,& no faciut,qui aliorum ceruicibus onera imponunt,neque digito contingunt, Matth. 23. Luc. H. talium inquam,& iustitiam&doctrinam, ut caelorum regnum . intremus,supergrediamur oportet. Idem docet
discipulum suum Apostolus,quia tunc doctrinae sit sanitas,cum doctoris doctrina pariter &vita cossentiunt,Nec enim tam verba prosunt, quam exempla. Vnde sequitur, In omnibus, siue per omnia,non in quibuitiam tantum, teipsum praebe, Ambrosio,Hilario , & Hieronymo pra
bens, cuin Graecis προεχομενος, praestans exemptuni τ ', formam, eXzmplar bonorum op
rum, rect E factorum, quod ut ab omnibus de singulis Ecclesiae statibus, essici ne sit arduum aut dissicile, magistrum formam esse praecipit, nihil enim prodest aliquem exercitatum esse plativi in dicendo, & ad loquendum triuissὸ linguam, uel quam donisi & vivendo docuerit,ne vita verbu destruat ori . sed ut audeter alios corripiat, de oes conueni ter corrigat.Sic igitur vive,ut iis omnib' bene viuedi forma,ut qui te viderint,in operib' tuis, velut in libro legat,quod agere debeat. Sit vita Di . ωἰ- tua comune quoddam speculu, & archetypon - γδω eo publicum,seu imago quaedam primitiva, om- Dibus ad imitandum proposita,omnia in se habens bona &honesta,imitari volentibus quae in te cunque viderint. Primum quide in dour nis,m,quod est Episcopi propriu & prςcipuli mu- ρ ρομ-n'. Dabo vobis pastoros iuxta cor me i,qui pa- '
255쪽
qui alios habeat sub se coepiscopos,quibus ipse suos docendo,debet &suos cuique docendi exemplum praebere. Attende tibi & doctrinae, I. Tim. q. ut& quod utile sit auditoribus doceas δε ea quae doces quomodo fiant, ostedas, alij exemplo tuo sciant quomodo doceat. Sed
& de vita comonet,in Graiae, puritate men-.tis & corporis, per incorruptionem peccati, per huius enim corruptionem sic anima suam integritatem perdit, ut per membrorum corruptionem, suam corpus,ut integer ait spiritus vester,& anima,& corpus, in aduentum Domini seruetur,i.Thess s. Est: autem cum Chri-ris liis stianis omnibus,tum maxime pr latis necessa t, nisi iam ria triplex integritas, sensus per prudentiam, tr lex. affectus per charitatem,corporis per castitato. Virginei Hieronymus sic accipit,vi incorruptio virginia φη 'pt v t proprie sonet,Sic enim qui virgines fiunt, ancorrupti,qui virgines elle delierunt, corrupti vulgo nominantur,dici quoque solet,quae ruit olim virgo, corrupta est. Unde existimat Titu,
priusquam carnis opere occuparetur, credente& baptizatum,virginem permansisse, ut in ea formam sui praebeat, moneri . Malunt alij animi integritatem nullis cupid
ratibus corrupti,non ira,non ambitione, non auaritia,non amore laudis humanae, non mu- neribus,non acceptione personarum,vel pecu'niarum,ut Anselmus,& Hieronymo inscripta Scholia, nec qualibet alia re. Bruno virtutum Omnium perfectionem,ut integer sis in bonis,
256쪽
similiterque alij tuo exemplo seruent,incorruptam hanc & perfectam mentis integritatem.
ingrauitate, non gestus tantum exterioris , aut
incessus,sed ut qu dam in sermone moribusq; maturitas semper appareat,& c teris exemplo sit. Doce,inquit Bruno, cum seueritate de imperio pontificali. Castitato alij verterunt,quod Graece. est De quo vocabulo praeter ea quq annotauimus, I.Tim. 3. in Episcoporum filiis,diaconis,& diaconisiis,llic addendii, prima primorum Christianorum Oratoria, sed monachorum praesertim vocata, qua si grauitatis, honestatis, de sanctimoniae loca seu domicilia, in quibus τατι βιοῦ μυς ιαμ υσαι, και honeste, sancte, casteque mysteriis imbuebantur,caque operabantur,siue celebrabant,eb nihil inserentes rerum ad corporis usum necessarium, sed legis tantum libros, prophetarum oracula,hymnos diuinos, de reliqua huiusmodi, Citantibus huius vocul , totiusque vitae illius scriptorem Philonem de vita contemplativa Eusebio, histor. Eccl. lib. a.
cis medium est, de in vitio quoque pQ' , ιο-rinitur, sic enim etiam vocant immodice graues, medium. de ostentabundos tum viros tum sermone ς. Aristophanes Isocratem irridet, Vt γ ν λόγον.
Quo magis ferendum hic Aquinatis scholion, Grave duo habere, unum quod descendit, sic Vituperatur Psal. .usquequo graui cordeὸ alis με
rum quod stabile de firmum est, sic dicuntur
257쪽
viri graues,& commendantur, qui non facilEmouentur,pr sertim a bono, Psal. 4.In popu- , lo graui laudabo te, quanquam neutrobi vox Paulo hic & alibi toties usurpata. V trunque porro legit Anselmus,& exponit, in castitate, Ut exemplo tuo,& qui virgines sunt integritatem corporis intemerati perpetuo seruent: dc qui virgines no sunt,uel post virginitatis amise saliatis onςm castitatis munditiam custodiant. Alio-ων. qui qui impudicus est,quantibet disertus, si ad
continentiam audietes cohortetur, sermo eius infirmus est, autoritatem non habet: Contra
quamuis rusticanus sit ,& ad loquendum tardus , sed castus,exemplo suo potest ad vitae s-CUN M in militudinem impellere.Et in castitate quidem it Hieronymus,sed quae & in caelibatu abs
Dic que Virginitate intelligi potest,ut cum Timotheo Paulus diceret, forma, seu exemplum esto fidelium,&c. I. Tim. . cum multis Virtutibus castitatem posuit, de incorruptione tacuit, nisi forte castitatem accipiamus in mente,incorruptionem in corpore, iuxta id quod alibi de vi gine scribitur,ut sit sancta corpore & spiritu,I. Cor. . Admonet idem incorruptionem pudicitiam & in doctrina & doctrinae integritate interpretari posse, de sic sane Graeci legunt, in doctrina integritatem, grauitatem siue hone-
statem,incorruptionem, dc quae sequutur,praebens scilicet.& exponunt, ut non corrupta vel
falsa,sed sana,integra, incorrupta , ut nihil iu-l uenit vel quod insipientes inendat,sapientia,
258쪽
sed a recta ratione profecta,sed gravia, veneris da,Deo digna, & pro eius dignitate depropia. Quanqua enim quod specialiter sequitur, λογοπῶγisi, proprium habet super doctrinae institutione praeceptum,& nemo docet,nisi qui loquitur, tamen multum refert, quomodo loquaris,Non tauquam habent graeca scholia princeps aliquis cum tributatiis aut subditis disserens sed blandὸ,leniter, familiariter,uelut cum filiis .Hilarius lib. 8. de Trinitate,legit docentem cum veneratione verbum sanumnus formae laudabilium operum,porro autem
etiam dicit quinam sint fines rectae doctrina ut nullum habeat errorum , ut supra aut viariorum languorem, sed omnium dogmatum sanitatem nulla falsitate corruptam , nullius adulationis accessione languentem, nihil infidelitatis admixtum habentem,rectam breuiter& orthodoxam doctrinam . Et irreprehensibile, quod & sc sonare potest, Quod contemni non possit, hoc est, cum autoritate doceat,ac multo minus damnari. Vt sermo ii quit tuae praedicationis, vel etiam comm Dis locutionis, non possit ab ullo reprehendi: sic omnia suo tempore &cum decentia proferas, Alioqui ex ore fatui seu stulti parabola sententia pronuciata reprobatur repudiatur, gratiam amittit,displicet) non enim dicit eam tempore suo, Ecest.2o. non quod ullus tantae facundiaest aut prudentiae,ut a nemine reprehendatur,reprehenduntur quippe & Apostoli
259쪽
& Euangelistae ab haereticis de gentilibus, seclquod nihil reprehensione dignia in dicat aut faciat, nec unde aliqua reprehensionis capi possit occaso.vel ut legit Hieronymus,in verἶo Jan. Cr irreprehensi,di praebe te exemplum fidelibus,& hoc ita fac, ut is qui exaduerso est, Ambrosio,e diuerso est,profanus & inimicus fidei,
qui repugnat,aduersarius,Hieronymo dc Gr cis, diabolus, accusator fratrum nostrorum, Apoc n.& quisquis ei subseruit ac ministrar, caumniator calumniari,criminator criminari, sit licet ad haec omnia paratus, infidelis, haereticus, aut alioqui liuidus & insidiator, qui tibi possit contradicere, siquid in te tale notauerit, dentem nobis erubescat iniicere, videns quae verbis docemus, nos vera factis esse probare,ve' tui Hieronymo, Hilario, Ambroso, reue- reatur, pudefiat, moueatur,confundatur, nihil
habens dicere malum de nobi nihil potens dicere, vel nihil habens quod dicat , nam cum infinitivo posse Graecis significat nihil ergo mali & reprehensione dignum in nobis inu
niens,vita ac doctrinae nostrae sanitate perterritus,accusare non audeat, δί nihil verisimile in accusatione confingere,oderit licet in portis arguentes,& sanctum alioqui sermonem abominetur. Cum enim & vita claruerit, Sc sermo vitae fuerit conueniens,placidus, mansuetus, &modestus, magna de ineffabilis erit huius ministerij vis dc utilitas,cum pr dicationis inqua, ex Ore verbum non qualecunque personat, sed probatum
260쪽
probatum,quod nulla ex parte vel volentibus maledicendi ansam praebeat.Id veto fit, cum &quae dicuntur , Veritate nituntur,& quae fiunt, eis quς dicuntur,consentiunt,tunc maledicoruora obstruuntur. Hic est finis docti nar Chri Rianae.Talis eit quilquis ornatur spirituali gra- , λtia, & sic est Dei voluntas, ut bene facientes, tobmutescere faciatis imprudentium hominuignorantiam,hoc est, stultis hominibus os obturetis,I. Petr. 2. dc nullam demus aduersario maledicendi occasionem, I.Tim .s . Quae autem hic veluti gratulatur temporibus suis Hieronymus,in nostris partim dicere, partim desidera re cogimur,hodieque reuera videri nonnullos in Ecclesiis, quanquam raros, tantae grauitatis dc continentiς,ut etiam ab aduersariis testimo-nium habeat,&dicatur, V ir magnus est,& fm- ctae conuersationis, probisque moribus, nisi esset haereticus: quod praecauens Apostolus, ait, ut auferam,sive amputem occasionem, his qui
volunt occasionem, 2. Cor. II. Nemo enim tam
immoderatae impudentiae,ut lis radios possit accusare tenebrosos,& clarum lumen caligine noctis effundere. Quid autem si bonum malo, malum bene audire contingat, quantum item&quousque profanorum testimonium sacris
hominibus aut sacrandis vel obesse, vel prodesse possit acdebeat,diximus pro virili,a.Tim. 3.Hunc porro locum sic legit de illustrat D. Hilarius ubi paulo ante , Titum Paulus , ad quem ei sermo erat, istiusmodi decreto coim