In Epistolam D. Pauli apostoli ad Titum commentarius, cum aliquot digressionibus, seu totidem locis communibus, bona ex parte ad hodiernas in religione controuersias pertinentibus, collectore Claudio Espencaeo Parisiensi theologo. Digressionum praeci

발행: 1567년

분량: 809페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

321쪽

aliis cedetesmariti.

Lorum qua

tiores.

sv r iis, o , IN EPISTOLAM que ac correptione Domini, Eph. o. hos enim ita diligunt, si in Dei disciplina erudiunt,Quose contrario nolle contristare, docendo quae bona sunt,& libertatem peccandi tribuere, noest amare, sed odi illa, Qua in re Christianis inole est in f celix cum tota domo pater Heli, I. Reg. 2. . . profanis Seleucus,qui Stratonice coniugem sibi charissimam Antiocho filio de- pereunti, nouercam nupturam, hoc est , incestandam cedere non dubitauit, Plutarchus in Demetrio,Sissetius de Successoribus Alexandri, lib.& cap. s. Valerius lib. s.cap.7. de Indulgentia parcntum erga liberos. Coelius lib. H. cap. II. Artaxerxes Aspasiam uxorem filio D rio cedere pollici tus,sed mox poenites. Cap. 8.pater alius nobilis foeminae in filio amorem perditum cocubitu meretricio restinxit.Quartus quoque Patauinus filio hac licentia fastidium veneris attulit, & libidinem exhausti Franc.Barb.lib. I .cap. s.Et apud Fulgo lum eodem titui. matres referuntur liberorum quam par sit amantiores, Antistia Pompei juxor, Aquaedam innominata Aran iij coniux, in fabulis Niobe, Hecuba, Aucholia , nimio propter liberos praemortuos luctu , sed &quq econtrario propter sospites gaudio exanimatae eidem Valerio, lib. 9. cap. iE. Liuio lib. 22. Geulio lib. 3.cap. is.& quotquot parentes dies tOtos precati & immolare soliti visui sibi liberi superstites essent, superstitiosi ideo appellati, Ciceroni lib.2.de Natura Deorum, Lactantio

322쪽

AD Tt TVM CAP. II a ilib. .cap. 28 .Et quantus sit parentum erga liberos affectus, adhuc aliquot exemplis nobis constiterit.In bello Iudaico Matthias pontifex Malim populo fidelis & charus a Simone Latronum principe cum tribus filiis interficiendus, non

vitae ustiram,sed mortis celeritatem,naturae o

dinem l prius occideretur,precatus, ne filioruneces speci aret, nec eorum superstes esset funeribus, funus ipse mox futurus, quod vel pietas exigebat,etiamsi non rogaret, non tamen impetrauit, nec suprema quidem liberis oscula dare, nec in ultimo eos coplexu suscipere permissius,ut augeretur eius,hoc est, paternus dolor,noui stimus interfici iussus est osepho li. p. cap. Is .Egesippo lib. I s.cap. 22. Iussit ergo pater liberos ad mortem praeire, exemplo constat tissimae Machab orum matris, quae apud eundem Iosephum peculiari libello,& 1. Mach. . M h. morientes filios complectentes se inuice fratres prius intuita,supra suorum se volutas sanguinem, Et renouans veteres per tot no funera partus, Natorum in mediis mox inuenienda sepulcris.

imo tot triumphis,quot filiis laetabuda, nouis sima no magis ad volutatis Regis persuasione, qua ad cruciat' materni augmentu seruata,prq- missa velut pignora nouistimo loco martyrij quoque morte subsecuta, tanto liberoru am tior, quato fuit Dei magis amans. No absimile omnino est,quod in clade Thessalonices sub Theodosio maiore contigit. Mercator quida

323쪽

cum duobus filiis captus, & ut incolumes se

uarentur, precabundus,seipsum ad necem ob-M Vηtρm . tulit,pretium praeterea quantum auri haberet, -- militibus pollicitus, ab eis casum viri & cal N P mitatem miseratis,alterum quem vellet, redi mere iussus,cu paterna pietas &natura in utruque respectaret, flens& lamentas,utru optaret, decernere non potuit: Sic animi ambiguus, Mutriusq; ex quo amore victus, dum cunctatur, utrunque miser perdidit militari ferro caesum, Nicephor.lib. I 2. cap. o. post Sozomenu li.7. cap. 2 . Non omittendus hic matrum propter Innocentes ab Herode caesos ploratus & vlulatus mult' & in consolabilis, Mat. 2.Hier. I. Mirremediabiles lacrymae Annae filiu absentem T.bissinis. insolabiliter moerentis. Aspectum ait ad virum diis pietas in Tobia seniore Hij nostri in diuitiis deputasse-fώ-M- mus,ut quid amandauimus a nobis lumen oculoru nostroru,baculu,seu scipionem, senectutis nostrae,vitae solatici, spem posteritatisZ Tob. Io. Et haec prolis spes scilicet ac successionis vel so- . la,vel praecipua debeat ad castum matrimoniuTρν ' ρ inuitare. Et nunc orabat Tobias iunior Domi ' ne,tu non libidinis causa uxorem duco , sed sola posteritatis dilectione, in qua benedicatur nomen tuum. Tob. 8 .ut vel ipso statim matrimonij vocabulo taxentur,qui alio fine connubunt, quam ut uxor facta mater, marito patris nomen conciliet, Et hinc enim veteres maluerut matrimonium vocare quam Patrimonium,quoniam eandem quidem prouinciam

324쪽

vinciam gerunt maritus & uxor, sed habet sua uterque functionem, nam domestica res est gignere, nutrire,educare, teneram aetatem insiluere,& haec peculiaris est matrisfamilias intra parietes priuatos administratio, maritus foris vel in foro, vel in Republica,vel negotiatione versans , auset patrimonium, uxor parta seruat ac dis eniat, domi ut mox infra Paulus ait) familiam curat, & liberos praesertim ten ros, qui materno magis indigent solatio, quam paterno,&quide ante partum matribus on rosos,in partu dolorosios,post partum laboriosos,unde legitima maris &taminς coniunctio matrimonium magis nuncupetur quam patriamonium,in Cap. Ex literis. de conuersione infidelium,Extra . Sed de hoc nuptialii fine nos plura ad id. i.Tim . . f prohibentes nubereJ & filios procreareJ. Hic addemus quae tum vel non occurrerant, vel exciderant. Ecquo ergo modo matrimonium iuxta propriam de exacta eius rationem extat vel inter e tos senio, vel Uμιοiama. inter deploratae sterilitatis homines λ Etenim trimonia. hodieque non desunt, qui scientes ducunt steriles,modb bene dotatas, non ducturi, si parituras scirent, nec ut rem habeant, sed dote auferant,&sibi mutuo insidiantur,puella tenera ducitur a septuagenario, ita cum parete magis, qua cu viro dormitura, quodque etiam multo absurdius est,sexagenaria nubit iuueculo,quasi

sic a filio potius qua marito ineunda. Foeda s ne utrinq; species,sed posterior multo foedior,

325쪽

ὶ IN EPIsTOLAM Nam senex quidem ex puella pater , non item anus ex iuuene mater esse potest : adeo ut tali-

Levi P pia bus Lex Papia citante pr ter testes a nobis ibi si υ- citatos, Seneca in libris moralis Philosophi ,

hodie non extantibus,Lactatio, li. I. cap. I si )Fiabula imposuerit, ad coercenda scilicet eorum

genitalia. Sed hanc a profanis principibus impositam Christiani sustulerunt,& quae est humana tum infirmitas, tum incontinentia , hoc coniugiorum genus excusat, non prorsus reiicit,adhibita distinctione finium, principalis de secundarij , Cuiusmodi est obsequiorum mutuorum commoditas. Atqui ubi non subest finis primarius,qui locus secundario esse potest Quis enim contractus, si vel ubi sic dicitur, C

pio te in meum meamve,hoc animo ut ne mi

hi liberos generes3Sed matrimonium etiam sone sit, quod conciIiarint aliae causae, non honestae modb,ut inimicorum reconciliatio, pacis

redintegratio, latium & substentatio:sed etiainhonestae, libido, voluptas: vel certe minus honestae,pulchritudo, quanquam & haec Dei donum, sed plerunque fallax gratia, vana pulia Nisi adis; chritudo, Prou. I. Finiat hoc propositum S. Augustini Monica magni Aug.fiiij mater, & Patriiij virimur. uxor amantissima, utrunque Christo lucrata, Confest .libJ.cap. ii .ia .ut ille filius eius lacrymaru diceretur, lib. s.cap.7.9. lib. G. cap. I. li.9. cap. s. Posidius in eius vita ca. a. Quaestus ite lucrum, diuitiae,ut consenti ut doctores in . Dist. O. tanta sacramenti vis est,ut nec finis id non

326쪽

AD TITVM. C A P. II. 17sbonus,nec mala vita, nec intentio peruersa co

taminent. At distinctione sequenti Augustinus ex libro de bono coniugali cap. s. Sicut chi masdc foemina soluti , propter incontinentiam solius concubitus causa copulantur, hac tamen fide media , ut neutcr cum alio id faciat, prolis tamen generationem, non ca licet causa coniuncti,non sic vitaverint, ut filios vel sibi nasci nolint, vel etiam opere aliquo malone nascatur,agant, ut talium inquam hominuusque,inter se placitum, posse quidem fortasse appellari connubium scribit, Ita si vel utrunq;, vel unum horum desit, ingenue fatetur no inuenire se, quemadmodum has nuptias appellare possimus. Certe non aliunde vel saepius, vel acrius idem Manichaeos flagellauit, quam quia hoc in coniugio maxim E detestarentur, quod filij procreatitur, ita illi suos auditores , dum

cauerent ne foeminae, quibus miscebantur, co-ciperent, etiam uxoruin adulteros faciebant. Ducunt enim ait eas ex lege matrimonii Τ An v Lis proclamatibus, L lBERORVM procreandorum causa,ad explendam autem tantuli bidinem., foeminis impudica coniunctione miscentur, filios inuiti suscipiunt, propter

quod S O L v M coniugia copulanda sunt: et ima hoc autem de nuptiis ablato, unde sunt nu-pmpter hi estptiae , mariti erunt turpiter amatores , me-xctrices VXOres , thalami fornices, soceri leno 'μμ' nes . Uxores enim ij non ad matrimoni j fident, sed ad concupiscentiae crimen,habendas

327쪽

Notia rua pes latum sit,quod no ob aliud foemina debeae

νε instituta. nubere, quam Vt mater fiat. Lex enim aeterna, id est,creatoris omnium voluntas, conseruando naturali ordini consulens, non ut satiandae

libidini seruiatur, sed ut saluti generis prospi

ciatur, ad prolem tantummodo propaganda. mortalis carnis delectatione dominatu rati nis relaxari si uit: ij e cotrario,prolem ante omnia deuitari a concumbentibus iubebant, Munam praecipuam) nuptialis conuentionis honestatem,ut mares de fit minae liberorum procreadoru causa copularetur , hoc crime maximum reputabant, eum praecipuE concubitum detestantes, qui solus honestus & coniugalis, quem matrimoniales quoque TABvLAE pra: se gerunt, liberorum inquam causa, ita non taconcumbere, quam nubere prohibentes: Concumbitur enim etiam Eausa libidinum,nubitur auto, non nisi filiorum . Propagationis autem concubitum,qui solus proprie nuptialis est ehementius ij accusabant, meretricam scilicet Meretrices more,quae dant opera ne concipiant, ut ab ODc sicio pariedi liberae libidini serviant. Haec pas. ω't contra Manich. & Faust. li. IS. I 2. o. ca.

Pelagium & Cadest. lib.I. 2.ca. 8. . toties unumatrimonij finem facies, generationis ossiciu, non tamen tam unum,quam primarium : est B.uum ebuia enim & finis secundarius,intemperatiae reme-iuale. dium.Tertium item adiicit bonum coniugale,

328쪽

A D TIT V N. C A P. I r. 277

lib.de hoc bono, cap. 3. naturalem in diuer sexu societatem,sioqui non iam diceretur co-

iugiu in senib prς sertina si vel amisissent filios,

vel minime genuissent. Nuc vero in bono licet annoso coiugio&si emarcuit ardor qtatis inter masculum& foeminam,viget tame ordo charitatis inter maritum & uxorem, si seruatur fides honoris & obsequiorum inuicem debitorum ab alterutro sexu , etiam languescentibus de propἡ cadauerinis utrinque membris. At ego de talibus matrimoniis non loquor. Nihil enim aequius , quam Vt qui Vna sunt Ueruia nisi

iuuenati,una quoque consenescant. Sed nunc modum mihi res est aduersum eos, qui primum connu- nstrabunt , Vtne congenerent , vetulas praeserta si M-tim,quarum aetas geniturq tantum, non etiam

luxuriae modum fecerit, ut cum Messalina lassentur magis, quam satientur. Quanquam dc superiores illi quanto plus honeste cum Sara inuicem excusarent, postquam consenuimus, voluptati operam dabimus t Gene. iῖ. Et haec quidem magis lorid ad parentes 'κ γονονe, I. Tim. s. quam ad φιλοτ'M ους, sed praeterquam quod si affectus consequentes sunt,illic nobis omissa,hic,loco,credo, non alieno sarta sunt. Quae igitur hodie matrimonia vetui subantes, nec aliquid minus quam foetificare vel volentes vel sperantes, & auari viri tales bulgas additescendum,aut quiduis potius quam ad prolis propagationem, contrahunt, merit b, sanὸ

populi salibus & dicteriis flagellantur.

329쪽

IN EPISTOLAM

suos eud t optima summi ait Iuvenalis Satyra. 3.)Nunc via processis, vetulae vesica bea , sui sectatur ant . O quantum cogit egestas Maartiad. lib. M. Epigrammate 88. Quid,ait Seneca citate ad finem lib. i. in Iovinianu Hieronymo de viris paupetibus dicam, quorum in nonae mariti, ad eludendas leges contra caelibes latas, pars magna coduciturZ quomodo potest regere mores, praeciperς castitatem, mariti autoriatatem tenere,qui nupsit ξ His certe non nubit mulier,sed ipsi nubunt mulieri, serui matron rum magis quam mariti. Vxorem quare locupletem ducere nolim, uuaeritM Ori nubere noti meae ait ille qui paulo ante poetali. 8. Epigr. 1.Talis inducitur Chremes in Phormione Terentiana,Facessat igitur calumnia,Hic versi appello matrimoniu,quod non tantum legibus ratum est, aut moribus, sed veris quoque conglutinatur affectibus.N5 vero qualibus conuenientes maritos nomine tenus ex Seneca paulo ante Hieronymus vocat, maritos etiam negat Augustinus, qui sunt maritorum indigni nomine : Quales qui non tantum non propagandae prolis causa concubunt , sed huius quoque libidinis causa, prolis propagationi malo vel opere vetvoto ob istu tr aut hoc aio faciunt, quamuis vocentur, con

iuges non sunt, nec ullam nuptiarum retinent veritatem,sed honestum nomen vclandae tu

pitudini obtendunt, quae occulta manifesta:

330쪽

nena procurant aut foetus conceptos intra vi talterina

scera extinguunt, aut fundunt, Volentes prius Hara interire quam vivere,aut in utero iam viventes occidunt antequam nascantur, in lucem etiam claram tenebrosa proditur iniquitas de libido, quando eo usque progrediuntur, ut exponant filios qui nascuntur inuitis, oderunt enim nutrire vel habere,quos gignere metuebat. Prorsus inquit) si ambo tales sunt, coniuges non sunt.Et si ab initio tales fueriit,non sibi per conubium sed per stuprum potius conuenerunt. Si autem non ambo tales sunt, audeo dicere, aut illa est quodammodo meretrix mariti, aut hic adulter uxoris .Haec ad Valerium, de Nup B. is tity, lib. I. cap. Is .Et cap. I7.In nuptiis ergo bona ptialia. nuptialia diligantur, Proles, non ut nascatur talum,sed & renascatur, nascitur enim ad poenam,nisi renas atur ad vitam. Fides, non tanta qualem habent inter se etiam infideles carne zelantes, Quis enim vir quan libet impius vult adulteram uxorem: aut quae mulier quantibet impia vult adulterii virum hoc in connubio bonum est naturale quidem, carnale tamen: SedChristi membrum coniugis adulteriu coniugi debet timere, non sibi, sed a Christo scp

rare fidei praemium, quam exhibet coniugi. Sacramentia vero etiam sterile coniugiu tenet i

S iiij

SEARCH

MENU NAVIGATION