장음표시 사용
331쪽
aut non sit inter senes aut steriles connubium. Vere tamen per me contra hanc licet, quando ea non rescindit Ecclesia, quae tam alioqui multa tolerat, sed & legibus quoq; rata sunt,equidem non reiecero, non tamen nihil cum M nichris hoc est,ut haereticorum, sic maritorii
impurissimis in simile faciunt, licet non simili de causa: illi quidem ob multiplicem h resim,
hi propter malum nec unum, nec simplex,auaritiam nimirum,Idololatriam Paulo 145 semel Vocatam, Eph. s. Col. 3.Vere ac recte,non temere nec hyperbolice sic vocatam,interprete sanctissimo vito Chrysostomo,Homil. O .super Ioannem. 7. ad Rom. I 8.ad Ephes. 2o.& 2 s. ad Hebr. ut quibus, viro quidem aurum & argentum,uxori venter idolum,imo Deus sit, Phil.3. Redeamus ergo ad Pauli literam,hoc est,ad amicitiam tum coniugalem, tum maternam, dc
zy Ο ut ita loquar, filialem, de qua sic Erasmus ubi supra, utinam tam innoxie ibi reliqua, Iam deliberi ait) communes si contingant, adamantinis vinculis astringunt coniugum inter se beneuolentiam, quo enim chariores illi his eruti& maiore in illos pietatis affectu hi geret, hoc Filii quare min' ossesarii inter hos coalescet: Qui solo dusperiatipi- ctu naturς vivebat, liberos appellarui pignora, ἔμ' -- quasi ad co firmatione cotract' aut foederis. Inque usum & obsides a principibus,quos habet charissimos, datur & sumtitur,in quos ceuitur interdum, si fides alterutrius eluserit. A at τὸ quanto ctiora pisnora comenta est,cum
332쪽
or gisnit marito,uterque alteri dat obsdem in quo spiret uterque, veluti duobus in unu ni conflatis,quod utrique sit charius qua ipse sibi:
hac arte maritum uxori, ac vicissim uxore molito dedit obsidem , ut iam distrahi nec velint proe ter insitam erga liberos charitatem , nec ponant, quod liberorum possessio sit indiuisi-Dilis. Verba diuertentium sunt, Tua tibi habe, Diam,is at cum ventum erit ad liberos, cui dices,Tua ti, tibi habe3hic neuter sua sibi habere poterit, nisi simul habeatis, quod ambobus ex aequo comune est. Et hic contemplari licet miram naturae solicitudinem, simul in eodem duos vel vultu pingentis, vel corpusculo repraesentantis. Illic . agnoscit uxoris imaginem maritus,&mariti simulacrum uxor, interdum relucet aliquod aut tae figurae vestigium, interdum aut propatruit tre, . aut proamitam expressam dicas,quo pluribus argumentis tibi commendaretur pietatis erga liberos affectus. Proinde qui ad hunc natu affectum obsurduerunt, homines esse, nedum Christiani deserunt, infra brutorum naturam depenerantes, ultra feritatem efferati. Et hanccsse causam puto, quod nullum extet speciale praeceptum, quo parentes iubeantur filios diligere , ut nemo seipsum iubetur diligere. hanc legem sic insculpsit intimis omni u affectibus Filiis, da natura , Ut superuacanea videatur scripta lex, N:xur nos- praesertim humana:Id interim miru, nusquam extare plura ossicioru exempla, quam ubi nul-πν'
la lex ςst ossicium exigens: historici comemo- '
333쪽
281 IN Tris To LAMrant amicorum paria non ita multa, caeterum P trum ἰe- vita mortalium scatet exemplis Patrum, quos Uiuioρ . non puduit sitae vitae iactura liberorum Vitam redimere. De AEnea legis I. Eneidos, Omnis in canio charistat cura parentis. Clamat Esa. 49.
Dominus, Nunquid obliuisci potest mulier infantem suum, ut non misereatur filij uteri sui3
Sed vae malitiae mortalium. Inueniuntur inter Christianos,quae recens aeditos infantes exponunt aut iugulant, quae cientes abortum,necat etiam nondu natos. Sed hinc facessant porteta verius, quam exepla.Ergo si liberi contingunt, habetis obsides mutuae charitatis, Sin minus, non est orbitas ubi vivit charitas, Sic enim Helcana consolabatur Annam uxorem, I. Reg.I. Cur assiigitur cor tuum λNunquid non ego melior tibi sum quam decem filijὶH c ille. Porro quod sub initio huius dixit, non ut Omciosus ede potest, qui vult,ita potest & liberos libi dare, Da mihi salebat marito Rachel) liberos,alioqui moriar, Cui subiratus Iacob respondit, Num pro Deo ego sum, qui priuauit te fructuvetris tuiὶ Gene. 3o. Sunt igitur 6c o γρη , &ςi Ἀτε νια Dei haud dubiὸ magna chartimata. Oualiter ergo se matresfamilias habeat ad maritos δc liberos, hactenus dictum, prolequitur Paulus qualiter ad seipsas habere debeant: Miria dicit,quo ad totide animae facultates: qu tum ergb ad rationem trudentes Hie ronymo pudicas, Ambrosio utrunt, sed omi
se tertio vocabulo ,sobrias, sed quia sequitur
334쪽
AD TITVM. CAP. II. 283ἔγνα assis , sue puras, melius hic quadrat, ut
magis necessarium,quia earum tum sexus,tum aetas, hoc est,iuuentus, contraria est prudentiet, prudentes, supple esse,inentis intelligentia,ut luecet corpore sint adolescentes, per prudeliae t men acumen bene calletes sint in gubernatione domus ac familiae. Tribuunt & philosophi ''
muliebri sexui solemam,hoc est, lex teritatem quandam in consiliis extemporariis,quod multa cogitatione nesentur proficere, queadmodum viri, quibus vehemens affectus nonnun- quam excutit iudiciu: Sed & in rebus seriis habent illae consilia interim mascula, nedum in leuioribus,quae sunt matronalis prouinciae,v Ium ut tales contingant non est procis in manu, sed a Deo, coniugij, ut autore, sic prosperatore, petendum est. Nam domus & diuitiae datur a parctibus,a Domino autem proprid uxor prudens, Prou.r9. Quem quidem locum Ambrosius,seruata Graeca emphas, sic vertit, Domum & facultates distribuunt parentes liberis , caeterum a Deo , adaptatur uxor viro,quo verbo utitur Paulus 1. Cor. H. Despodi vos uni viro, eμοσάμην,nec enim potest scelixelle c5iugiit,ubi no est harmonia,quae nascitur similitudine morti & ingenioru, ac mutuiS Obsequiis, quibus potissimu rebus gignitur alitur Gisb. I aque concordia.Triste iugu,ubi animorum dio ..is, a sidium, inamabilis cantio, quae non habet lia monia. Rursus Salomon, Qui inuenit muliere bona, inuenit bonu, Prou.i8. bonu dixit pro in
335쪽
18 IN EPIsTOLAM signi bono, ac veluti m udo bonorum. Graecus interpres vertit χμζimς, id est gratias,bonoruin copiam multitudinis numero exprimens. &hauriet iucunditatem a Domino. Confirmat re bona Syrach,Pars bona, mulier bona, in parte bona de. dsit*r, timentium Deum, dabitur viro pro factis bonis,Eccli. 26 . Cui ergo contigit uxor prudes atque bona, bonam partem sortitus est, ea pars non temere datur quibuslibet, sed Deum timetibus,quique sibi benefactis eu reddidere pro- bi mala. picium. Item,Sapiens mulier aedificat domum suam,insipies extructam quoque manibus d struit, Prou .i . & lustratis omnibus quae sub
cano sunt, comperit amariorem morte mul,
rem, Eccl.7. qui tenet aut sibi adiungit talem, quasi qui apprehederit scorpionem. Eccl1.2s. Si res tam acerba est uxor mala,insipiens,cogira quam ingens Dei donum sit mulier sapiens& bona. Si per tuam ergo incuriam contigit
inscelix matrimonium,agnosce culpam,& memento patienter malum ferre , quod ipse tuo tu mento accersisti: si citra culpam, tolera, quia sic Domino visu ob causas occultas, qui te melius,nouit quid expedit saluti tuae: Sin foelix obtigit, ne tribuas humanae prudentiae, sed agnosce iuxta stiperiorem doctrinam,eam hilaritatem tibi profectam a Domino. huic igitur tuarum nuptiarum auspici gratias agito, Sic salu- . briter Erasinus. Sequitur in Paulo, quantum ad Casiliasib. Vim concupiscibilem, Castas coniugali castita-h γω. te, corporis continentia, ut contra quam magis
336쪽
AD TITVM. C A P. II. 2ssin aetate florenti pugnet inimicus, cuius virtus omnis contra foeminas,in umbilico vetris est,' Iob. o. Et corpore ergo & mente puras se pretstent,& ab aliorum etiam appetitu, nedu concubitu abstineant. Quin mutuus corporu contactus,qui vitari nequit,debet esse castissimus, ad prolem quoque gignendam rarus congres.sus utilior quam assiduus,& remediu paratum est inuincibili naturae infirmitati, non perue sar libidini.Naturae usus certis terminis circumscribitur,luxus & libido fertur in immensium. Sit igitur coniugii usus verecundus, & quantulicet, virginitati simillimus, ut cum pudore &verecundia, & quasi necessitate sexus, reddat Dui ean-Vxor potius viro debitum,quam exigat. Opsi rari mum ra liberorum ante Dei oculos quod hic san ctissime monet Hieronym perpetrare secredant,ita erubescent secretum etiam cubit noctium tenebras,clausum cubiculum, cum omnia patere Dei oculis cogitarint. Quato quod ait Augustinus de bono coniugal cap H. meliores, tanto maturius a comixtione carnis suae
pari consensu, se continere coepturi. Sed de 'hoc nos amplissime lib. s.de Cotinentia. Ania morum enim rite coniugatorum tantb syncerior quanto probatior,& tanto securior, quanto placidior castitas perseuerar,ut merito ibide cap. I. indignetur matronis iure suo intemperantius utentibus,& viros plerunque contine re cupientes, ad reddendum carnale debitu co gentibus,non desiderio prolis,sed ardore com
337쪽
ne provocet. ZenobiaPalmyaeorum re incrudis
186 1 N EPIsTOLAM cupistentiae, in quarum tamen nuptiis bonum est hoc ipsum quod nuptae fiunt, & ad hoc nuptae,ut concupiscentia ad legitimum vinculum non deformis & dissoluta fluitet, habens de seipsa irrefrenabilem carnis infirmitatem,& progressum immoderate cocudi, de nuptiis indius olubilem fidei societatem,& modii caste procreandi. Etsi enim turpe est libidinose uti velle marito,honestu tamen est nolle misceri nisi marito. Adebq; castitas est , quod Hieronymus non sine suspicione, nec sine temporis sui clericorum calumnia scripsit Geronti in eo laudabiles qui rentibunt, viduas quidem, quod univiro sint prostitutae, non pluribus,viros autem, quod cum una muliere magis volutentur, quacum pluribus. Quem secutus Erasm', peraeque parum, iudicio quidem meo, reuereter scripsit in virginis & martyris comparatione, mundi virgines, dii nubunt, aetatis porem marito prostituere. Mirum si alibi usquam apud bonii autorem hoc vocabulum in partem nisi malam accipiatur. Et castae igitur matrisfamilias est, debitum reddere magis quam exigere, & viro reddere, non ossicij tantum,sed remedij gratia. Lacaena quodam interrogante num adhuc ad
virum accesiisset, Non ogo inquit) sed ipse ad me. Hoc Plutarchi praecepto connubiali 18. in
matrona esse debet,ut neque rem Vitet, nec aegreferat incipiente marito, nec prior tetet,hoc impudentis ne dicam meretricis,illud fastuosae, nec vir u amatis. Rara sana mulier Zenobia
338쪽
Palmyraeorum regina, quae Trebellio Pollioni nec virum quidem suu nouit, nisi tentatis conceptionibus, nam cum semel concubuisset,expectatis menstruis continebat se, si praegnans esset, sin minus, iterum potestatem quaerendis liberis dabat, longe dissimilis Iuliae Augusti fi- Iulia Ausliae,quae nisi naue plena nunquam vectore tob pistri impis
lebat, Semproniae Salustio in Catilina, libidi-
ne sic accensae, ut saepius viros peteret, qua pe- ''teretur, aut etiam satili uxori, virum ultro rapienti,i .Reg. 2o. Negauit poeta ullam negare, si forte minus daret,& castam esse, quam n mo rogarit. Dixit alter partes rogantis actura, si conueniret maribus non antὰ rogare. Vtrius que carmen plus satis notum. Dixit de in Clio Herodotus, mulierem cum tunica simul& pudorem exuere. Dixit item quaedam Macedoni Philippo mulier, Lucerna sublata vel extincta, omnem mulierem eandem esse,nihil inter eas interesse. Quid hi sibi volunt scriptores, quam omnes homines, se vero in primis, scortorum esse natos, ac proinde nothosὶ Non igitur rectὸ illi,nisi forte de vulgo mulierum, vel meretricum potius. Contra enim modesta, cuin vestem exuit, pudorem induit, summusque tum pudor, tum amor mutuo sese testimonio argumentoque indicant , nuptam enim decet remoto lumine non cuiusque mulieris smilem esse , sed tum maxime modestiam, moderationem,& amorem erga virum prae se Nρει
ferre,ac sic illius esse propriam ostendere. H. ρ'o t
339쪽
etarchus praecepto s. & 8. Quid quὁd noctu
'ti prorsus enudari vetat Hesiodus Z quoniam &λ. Deorum ait) immortalium noctes etia sunt.
Pudorem igitur omni loco ac tempore tueantur, ut vel per tenebras marito moratae videantur. Sic enim res in matronis bene institutis,ut cum tuniculam vel intimam posuerint, tu in xim E sibi matronalem sumant Verecundiam, &luce remota vel restincta,reuerentius agant cum maritis,cogitantes se tum maxime in e rum esse potestate. Nec vero maritus putare debet, thalami locum nequitiae consecratum,
sed modestiae potius ac pudicitiae temptu. Stultissime quidam uxori, amasius tamen magis
Sis licet usque die, Thaida nocte volo. Hoc est, micam potius quam coniugem. Grauissim E coma V tra Plutarchus praecepto ultimo, Maritus ait μ' 'nihil minus uxorem vereri debet, quam si thalamus officina modestia: noli intemperantiae sit futurus: Qui enim voluptatib' fruitur,a quia bus eam coercet, nil ab eo differt, qui uxorem cum hostibus pugnare iuber, quibus seipse dedidit. Commodus Imp. apud Spartianum, Uxori de cxtrariis voluptatibus c5querenti, respondet, uxorem dignitatis esse nomen, non volu- φής 'ρ ς' ptatis,inab & voluptatis, Comode,sed tui dissimilibus maritis,hoc cst, pudicis, qui cupidita-L.ctisim eouxem non Ut tu, per cxercent. Et huius igitur permisse castaeque voluptatis conscius lectulus, sit idem precum viro cum uxore communium
340쪽
AD T 1 Tu M. CAP. II. 289 unium,sero,cum cubitum itur, mane, cu siti
gitur, etiam conscius. Immaculatus lectulus, Hebr. 13.Et habet ille quidem cotactus corporum cramus quiddam, parumque rebus spiri a ctu ἡ-ib. libus congruens,propter quod Paulus optabat omnes sutipsius ut similes ement, hoc est, continentes,I. Cor.7. sed exigere non audebat, ne infirmis occasionem grauioris ruinae daret,Ius enim coniugii perpetuu est, relaxatio iuris conceditur, non imperatur, Secundum indulgentiam dico ait) non impero:proinde quotidianae quidem fidelium preces non interrumput, nec impediunt c6 iugii usum, Sic enim cia quotidie orandum sit,& omni die de Deo medita-dum, nullo die coniugio seruiendum foret. At commodum esset dc congruum, quoties vel te pus vel animus ad purius & magis serio orandum hortatur,id temporis ex consensu de condicto continere, ut quibus diebus Ecclesia vel nuptias celebrare vetar,vel Eucharistiam iubet sumere,vel ieiunia, publicasu ἡ litanias indicit, C 't ' 't
vel cum telli dies ad similem in ursant purita--cti,item. Quanquam id quoque Volentibus magis gibus obf. permittitur, quam praecipitur, propter carnis Man D. humanae lubricum . Imbecilles ergo diuinam opem implorent, ut iis largiatur cotinentiam, vel temporaneam . Quibus autem tantus Dei dono profectus obtigit,ut coniunctionem corporum,prolis modo gratia, expetant, his abunde multum temporis supererit ad orationes, lectiones,ieiunia,cociones audicdas, reliquaq;